Një përplasje e hapur ka shpërthyer mes Shefit të Shtabit të Forcave të Mbrojtjes së Izraelit (IDF), Eyal Zamir dhe Ministrit të Mbrojtjes, Israel Katz. Ndërveprimet publike të dyshes të hënën, dhe veçanërisht deklarata e zëdhënësit të IDF-së në mbrëmje, tregojnë një përplasje të drejtpërdrejtë midis Katz dhe Zamir. Konflikti, që ka të bëjë me fatin e komandantëve të lartë pas masakrës së 7 tetorit, ka marrë përmasa personale dhe tani rrezikon të përfshijë tërë ushtrinë dhe të pengojë përpjekjet për të nxjerrë mësime nga lufta.
Fjalët e Shefit të Shtabit, Zamir, tregojnë një lodhje nga ndërhyrjet politike të Katz. Ai la të kuptohet se ministri po ndërhyn në emërimet ushtarake pa nevojë dhe me motive politike. Përgjigja e Katz pritet të vijë së shpejti.
Të hënën, Zamir ndërmori veprime kundër disa komandantëve të lartë pas përfundimeve të një komiteti të kryesuar nga Gjenerali i Rezervës Sami Turgeman, i cili shqyrtoi hetimet e ushtrisë mbi dështimet e 7 tetorit. Tre gjeneralë që nuk ishin më në shërbim aktiv u njoftuan se nuk do të shërbenin më në rezervë, ndërsa tre të tjerë morën paralajmërime personale. Disa oficerë të tjerë, kryesisht nga Inteligjenca Ushtarake dhe disa nga Komanda Jugore, morën njoftime se shërbimi i tyre i rregullt ose në rezervë ishte përfunduar për shkak të rolit të tyre në ngjarjet e 7 tetorit.
Në një veprim të diskutueshëm, Zamir vendosi të kufizojë përgjegjësinë: Veprimet u morën vetëm kundër oficerëve të përfshirë drejtpërdrejt në vendimet e natës para sulmit dhe ditën e sulmit. Ai nuk mori vendime personale kundër atyre që mbajtën pozicione kyçe para masakrës.
Gjithashtu, Shefi i Shtabit nuk konsultoi ose informoi Katz për vendimet e tij. Tensioni midis tyre ka qenë i dukshëm prej kohësh. Komiteti Turgeman është një komitet i ushtrisë dhe vendimet janë përgjegjësi e Zamir. Megjithatë, videoja e publikuar nga Zamir dhe deklarata e zëdhënësit të IDF-së ishin të pazakonta dhe pa koordinim me Katz.
Hakmarrja e Katzit erdhi të hënën në mëngjes. Ministri njoftoi se kontrollori i institucionit të mbrojtjes, Gjenerali i Rezervës Yair Volansky, do të shqyrtonte raportin e komitetit Turgeman për të përcaktuar nëse kishte nevojë për hetime shtesë, duke përfshirë pyetje rreth “Mureve të Jerikos”, siç i ka quajtur IDF-ja planin e Hamasit për një sulm të madh në kufirin e Gazës.
Ky është një sulm i qëllimshëm ndaj Zamir, i cili kishte qenë në krye të Komandës Jugore në pranverën e vitit 2022 kur iteracioni i parë i planit të Hamas mbërriti te IDF-ja dhe u analizua nga njësitë e Inteligjencës Ushtarake dhe Divizioni i Gazës. Volansky u kërkua gjithashtu të formulonte “kritere të barabarta” për vendimet personale.
Katz shtoi dy kushte të tjera: refuzimin e vazhdueshëm për të promovuar oficerët që shërbenin në Komandën Jugore më 7 tetor dhe se çështja e emërimit të një atasheje ushtarak në Uashington nuk kishte lidhje me këtë çështje dhe nuk ishte arsye për të vonuar asnjë emërim në IDF.
Çdo fjalë e vendimit të Katz është një sinjal ndaj Zamir. Shefi i Shtabit kishte thënë më parë se nuk kishte arsye për të mos promovuar tre oficerë, edhe pse dy prej tyre shërbenin në Komandën Jugore. Katz u shfaq i fuqishëm duke thënë se promovimet do të vazhdonin të vonoheshin. Për ndonjë arsye, ai nuk ka ndërmarrë të njëjtin hap për oficerët e Inteligjencës Ushtarake ose të Degës së Operacioneve.
Deklarata për atashenë ushtarak lidhet me promovimin e sekretarit ushtarak të Katz, Brig. Gjenerali Guy Markizeno. Katz dëshiron ta dërgojë në Uashington, por Zamir është kundër sepse ka kandidatë më të përshtatshëm.
Si me vendimin për mbylljen e Radios së Ushtrisë, Katz po përdor ushtrinë për të konsoliduar pozicionin e tij në Likud para zgjedhjeve të ardhshme. Përplasja publike me Shefin e Shtabit shërben për këtë qëllim.
Deklarata e zëdhënësit të IDF-së, e përgatitur qartë nga Zamir, është më e ashpra në kujtesë ndaj një ministri të Mbrojtjes në detyrë. Përplasja duket më e drejtpërdrejtë dhe më e egër se ajo midis Ehud Barak dhe Gabi Ashkenazi mbi dokumentin Harpaz në 2010. Deklarata nuk sulmoi vetëm Katz, por në mënyrë të nënkuptuar tërë qeverinë dhe Netanyahu-n.
Zamir tha se për emërimin e Volansky e mori vesh nga mediat gjatë një stërvitjeje surprizë në Lartësitë e Golanit. Ai theksoi se raporti Turgeman ishte për përdorim nga Shefi i Shtabit, jo për përdorim politik, dhe se vendimi i Katz për të kritikuar raportin ishte i paarsyeshëm.
Zëdhënësi i ushtrisë shtoi se “IDF është i vetmi organ në vend që ka hetuar plotësisht vetveten për dështimet e saj dhe ka marrë përgjegjësi. Çdo hetim i mëtejshëm duhet të bëhet nga një komitet i jashtëm, objektiv dhe i pavarur.”
Duke bërë këtë, Zamir ripërsëriti mbështetjen për një komitet shtetëror hetimor, edhe pse nuk e tha këtë me fjalë të drejtpërdrejta. Ai shtoi se masat personale janë të brendshme dhe ndërprerja e emërimeve për 30 ditë do të dëmtojë aftësinë dhe gatishmërinë e ushtrisë.
Është e qartë se Zamir është i gatshëm të përballet drejtpërdrejt me Katz për të ndaluar ndërhyrjet e tij. Qeveria po hyn në një fushë minash, duke përballuar një Shef Shtabi relativisht të popullarizuar dhe një ministër për të cilin publiku ka dyshime.
Të hënën, Katz u përpoq të mbante kontrollin mbi emërimet e ardhshme të Shtabit të Përgjithshëm si një mjet presioni. Zamir ngeli i rezervuar, kryesisht për të mbajtur Maj. Gjeneralin Shlomi Binder si kryetar të Inteligjencës Ushtarake.
Zgjidhja e arritur ishte dhënia e paralajmërimeve për Binder dhe Bar. Bar do të përfundojë shërbimin vitin e ardhshëm siç ishte planifikuar, ndërsa Binder ra dakord të dalë në pension pasi të përfundojë mandatin e tij në Inteligjencën Ushtarake. Në vendimin e tij, Katz po përpiqet të marrë pronësinë e emërimeve të ardhshme. Çmimi? Shtabi i Përgjithshëm do të duhet të presë me ankth edhe një muaj. Zamir është i zemëruar; kriza mes tij dhe ministrit po eskalon dhe ushtria nuk mund të vazhdojë me procesin e rehabilitimit dhe nxjerrjes së mësimeve.
Shkrim nga Haaretz
Analizë: Konflikt i hapur mes shefit të ushtrisë dhe Ministrit të Mbrojtjes në Izrael
