Entiteti Republika Srpska i Bosnjës po zhvillon zgjedhje presidenciale pas shkarkimit të Milorad Dodik nga detyra. Mbështetja e Dodik shkoi për Siniša Karan të SNSD-së, ndërsa partia opozitare SDS pretendon se kandidati i saj kryeson në sondazhe, gjë që SNSD e mohon.
Entiteti i Republika Srpska (RS) i Bosnjës dhe Hercegovinës do të mbajë zgjedhjet presidenciale të dielën, pasi Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në nivel shtetëror caktoi votimin pas shkarkimit nga detyra të ish-presidentit Milorad Dodik.
Gjykata e BiH-së ia revokoi mandatin Dodikut pasi e gjeti atë fajtor për kundërshtimin e vendimeve të Përfaqësuesit të Lartë.
Dodik mori një dënim me një vit burg, të konvertuar në gjobë, dhe një ndalim gjashtëvjeçar për aktivitet politik. Rasti shkaktoi një krizë politike disamujore në vend, e konsideruar si më e keqja që nga fundi i luftës në ish-Republikën Jugosllave në vitin 1995.
Dodik, i cili ka mbështetur kandidatin e partisë së tij në pushtet, SNSD, Siniša Karan, tha në një tubim në mbështetje të Karan, se “vullneti i popullit është ajo që ka më shumë rëndësi”.
Ai kritikoi gjithashtu qeverinë në nivel shtetëror në Sarajevë, duke deklaruar se ajo dëshiron të “shkatërrojë” entitetin me shumicë serbe.
“Ne po mbrojmë lirinë e Republikës Srpska, po mbrojmë dinjitetin e saj; ne jemi ata që po e ndërtojmë Republikën Srpska, ata që nuk do të lejojnë që investimet të ndalen. Ne jemi garantues të stabilitetit dhe sigurisë së çdo familjeje në RS”, deklaroi Dodik.
Nga lufta kundër korrupsionit te mbrojtja e burimeve natyrore
Kandidati i opozitës Branko Blanuša i Partisë Demokratike Serbe (SDS) e ka përqendruar fushatën e tij në çështjet e korrupsionit. “Mund ta shoh në sy çdo qytetar të Republikës Srpska, pavarësisht besimit apo kombësisë së tyre”, tha Blanuša.
Katër kandidatë të tjerë janë në garë: Igor Gasheviq, Slavko Dragiçeviq, Dragan Gjokanoviq dhe Nikolla Lazareviq. Gasheviq dhe Dragiçeviq nuk i janë përgjigjur kërkesave të mediave. Gjokanoviq është fokusuar në çështjet e veteranëve, ndërsa Lazarević ka bërë fushatë për mbrojtjen e burimeve natyrore.
“Ajo që po zhvillohet është një sipërmarrje e zgjeruar kriminale — faza përfundimtare — pasojat e arsimit të imponuar dhe një shoqërie të degraduar. Në vitet e fundit, ata kanë filluar të shesin burime të vlefshme natyrore”, deklaroi Lazareviq.
Anëtarët e opozitës pretendojnë se Blanuša kryeson në sondazhe, ndërsa SNSD i kundërshton të dhënat e sondazheve.
Grupi i monitorimit të zgjedhjeve, Koalicioni “Pod Lupom”, raportoi parregullsi që Komisioni Qendror i Zgjedhjeve i Bosnjës nuk i klasifikoi si shkelje.
Zgjedhjet zhvillohen pothuajse saktësisht 30 vjet pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Paqes së Dejtonit.
Marrëveshja, e nënshkruar në nëntor 1995, solli fundin e luftës midis tre grupeve kryesore etnike të vendit – boshnjakëve, serbëve dhe kroatëve – që filloi në vitin 1992 gjatë shpërbërjes së ish-Jugosllavisë, e konsideruar si konflikti më i përgjakshëm në tokën evropiane që nga Lufta e Dytë Botërore.
Marrëveshja e paqes, pjesë të së cilës veprojnë si kushtetutë e vendit, e ndau vendin në dy njësi kryesore administrative ose entitete: RS me shumicë serbe dhe Federata Boshnjako-Kroate e BiH (FBiH), pjesërisht e mbikëqyrur nga një qeveri ombrellë në nivel shtetëror.
Bosnja është një nga gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor që aspirojnë të anëtarësohen në BE, pasi iu dha statusi i kandidatit në dhjetor 2022. Megjithatë, ajo ende nuk ka hapur negociatat me Brukselin në rrugën e saj drejt anëtarësimit të plotë./ Euronews.