Nga Jose Diaz Briseno, REFORMANga dritat e ndritshme të makinave të lojërave të fatit te restorantet luksoze te dyshimet për pastrim parash për Kartelin Sinaloa: administrata Trump javën e kaluar i dha një tjetër goditje në zemër të financave të organizatës kriminale që po luftohet nga trashëgimtarët e Joaquín “El Chapo” Guzmán dhe Ismael “El Mayo” Zambada . Departamenti i Thesarit i SHBA-së ka bllokuar perandorinë e biznesit të familjes Hysa, me origjinë nga Shqipëria, dhe një duzinë lokalesh lojërash fati me bazë në Meksikë për dyshime pastrimi parash për kartelin. Një raport i kohëve të fundit nga Rrjeti i Zbatimit të Krimeve Financiare (FinCEN) detajon një rrjet kompleks që përfshinte kompani fiktive, transferta multimilionëshe jashtë vendit dhe pagesa për kartelin përmes këtyre lokaleve të lojërave të fatit.
Ajo që dukej si një histori suksesi biznesi që përfshinte bare, kazino, restorante luksoze, kompani energjie dhe shitës me pakicë veshjesh, është shndërruar në një makth. Familja Hysa dhe 20 nga kompanitë e saj tani janë në shënjestër të Shteteve të Bashkuara mes kryqëzatës financiare të Trump kundër karteleve meksikane. “Grupi i Krimit të Organizuar Hysa (HOCG), i cili përfshin anëtarët e familjes Luftar Hysa, Arben Hysa, Ramiz Hysa, Fatos Hysa dhe Fabjon Hysa, ka përdorur ndikimin e tij përmes investimeve ose kontrollit mbi biznese të ndryshme me bazë në Meksikë – duke përfshirë lokalet e lojërave të fatit dhe restorantet – për të pastruar të ardhurat nga trafikimi i narkotikëve.
Besohet se HOCG vepron me pëlqimin e Kartelit Sinaloa, i cili mban kontroll kriminal mbi pjesën më të madhe të territorit ku grupi kryen aktivitetet e tij”, tha Zyra e Kontrollit të Pasurive të Huaja të Thesarit (OFAC) në një deklaratë. Për shkak të këtyre dyshimeve, administrata Trump ka bllokuar financiarisht gjashtë anëtarë të familjes Hysa, bashkëpunëtorin e tyre meksikan Gilberto López dhe rreth 20 nga kompanitë e grupit në Meksikë, Kanada dhe Poloni.
Sipas hetimit amerikan, Luftar Hysa, 57 vjeç, është një figurë kyçe në organizatë, i cili udhëton shpesh midis Meksikës dhe Kanadasë. Një tjetër lojtar kyç në kontrabandën e shumave të mëdha të parave të gatshme, sipas Thesarit, është Arben Hysa, pronar dhe drejtor i disa kompanive brenda grupit. Autoritetet amerikane tregojnë se “Luftar dhe Arbeni kanë përdorur një entitet me seli në Evropë për t’u pasuruar nga pastrimi i fondeve të paligjshme që u përkasin trafikantëve të dyshuar të drogës”. Pas hetimeve, Thesari njoftoi se do të ngrinte të gjitha asetet e mbajtura në SHBA nga këta individë dhe kompani dhe do t’u ndalonte qytetarëve amerikanë të kryenin transaksione me këto entitete.
Kjo nuk është hera e parë që hija e trafikut të drogës ka rënë mbi bizneset e familjes Hysa. Edhe pse familja vepron kryesisht larg syrit të publikut, në shtator 2022, Luftar Hysa publikoi deklarata në disa media duke mbrojtur veten kundër raportimeve që pretendonin se ai kishte lidhje me Kartelin Sinaloa , dhe konkretisht me El Mayo. Në atë kohë, Luftari mohoi çdo përfshirje në aktivitete të paligjshme. Biznesmeni dhe inxhinieri pohoi se kur emigroi në Meksikë në vitin 2004, ai thjesht po kërkonte të shpëtonte nga kriza që kishte kapluar vendin e tij: “Unë, Luftar Ali Hysa, i pa dënuar, i pa ndjekur penalisht, i pa arrestuar kurrë, deklaroj se nuk kam pasur kurrë probleme me ligjin në jetën time. Të gjitha problemet e mia në jetë kanë qenë me padrejtësinë”, deklaroi ai.
Tre vjet më parë, Luftar Hysa mbrojti me vendosmëri natyrën ligjore të bizneseve të tij dhe atyre të familjes së tij. Sipërmarrësi i kazinove rrëfeu një jetë plot luftërash, eksodesh dhe diskriminimi. “Ditën që u largova nga Shqipëria, qëllimi im i vetëm ishte të shpëtoja nga varfëria e këtij vendi për veten dhe familjen time, dhe të kërkoja mundësi të reja për përparim. Gjithmonë e kam mbrojtur me krenari kombësinë time. Me të njëjtën krenari, dua të përmend sot se, në kompanitë që unë dhe vëllai im kemi krijuar, ne punësojmë më shumë se 1,500 njerëz vetëm në Meksikë”, deklaroi ai në atë kohë.
Ky biznesmen tregoi gjithashtu udhëtimin e tij nga Shqipëria në Afrikën e Jugut dhe Peru përpara se të mbërrinte në Meksikë në vitin 2004. “Nuk është hera e parë që më sulmojnë; është konkurrenca që më sulmon. Këto janë fjalë të ndyra. Nuk e njoh Ismael El Mayon; nuk e kam parë kurrë. Të vetmet talente që kam janë karizma dhe zgjuarsia në biznes”, deklaroi sipërmarrësi për mediat shqiptare tre vjet më parë.
Por familja Hysa është sërish në bankën e të akuzuarve për lidhje të dyshuara me trafikun e drogës. Shtetet e Bashkuara deklarojnë pa mëdyshje se klani Hysa ka zhvilluar një sistem kompleks që kombinon kazinotë, restorantet dhe kompani të tjera fasadë për të pastruar paratë që burojnë nga Karteli Sinaloa. Sipas OFAC, ky sistem forcoi organizatën e udhëhequr deri pak vite më parë nga El Chapo. Departamenti i Thesarit vëren se, së bashku me Luftarin, Fatosin, Arbenin dhe Fabjon Hysën, ata bashkëpunuan me një shtetas amerikan për të pastruar para, duke përfshirë transferimin e shumave të mëdha të parave nga Meksika në Shtetet e Bashkuara.
Lidhja Meksiko-Shqiptare
Dyshimet për praninë dhe funksionimin e karteleve të drogës në shtete të ndryshme, si dhe pastrimin e parave përmes kazinove dhe investimeve në pasuri të paluajtshme, nuk janë të reja. Në vitin 2023, gazetarja Jesusa Cervantes, në raportin e saj “Baja California dhe kazinotë e saj: Një parajsë për pastrimin e parave të pista”, përmendi se kompania Procesadora de Alimentos HS, një nga ato të sanksionuara nga OFAC, mori autorizim nga kryebashkiaka e atëhershme e Rosarito, Hilda Araceli Brown, për shitjen, ruajtjen dhe konsumimin e pijeve alkoolike në një restorant të quajtur Ochuna. Ky institucion operon brenda Casino Midas në të njëjtin qytet dhe është një nga institucionet e lojërave të fatit të akuzuara nga SHBA-të për pastrim parash.
Brown, e cila tani shërben si ligjvënëse federale për Morena, partinë qeverisëse të Meksikës, u sanksionua gjithashtu nga OFAC shtatorin e kaluar për lidhje të dyshuara me Kartelin Sinaloa, së bashku me gjashtë individë të tjerë dhe 22 kompani. Ligjvënësja akuzohet për mbledhjen e pagesave të zhvatjes për këtë organizatë kriminale në Baja California, si dhe për ndihmën në mbulimin e operacioneve të saj gjatë mandatit të saj si kryebashkiake midis viteve 2021 dhe 2024.
Megjithatë, një element dallues në këtë komplot është prania e supozuar e grupeve kriminale shqiptare në Meksikë. Sipas Víctor Sánchez, specialist i sigurisë publike dhe profesor në Universitetin e Coahuila, lidhjet midis rrjetit shqiptar dhe Kartelit Sinaloa u krijuan, sipas burimeve të ndryshme të sigurisë, përmes El Mayo.
Sánchez shpjegon se mafia shqiptare vepron kryesisht në portet më të mëdha të Evropës, si Roterdami, Antverpi, Hamburgu, Gioia Tauro, Valencia dhe Algeciras, ndër qendrat e tjera të mëdha. Ai thotë se ata kanë filluar të pastrojnë pjesën më të madhe të fitimeve të tyre nga trafikimi i drogës përmes sipërmarrjeve të pasurive të paluajtshme, duke përfshirë ndërtimin e apartamenteve, ndërtesave, zyrave dhe vendpushimeve turistike.
“Për organizatat meksikane, zhvillimi i aleancave me këto klane përfundoi duke qenë një biznes fitimprurës, sepse jo vetëm që ata ishin disa nga blerësit e tyre kryesorë për transportimin e drogës në Evropë, por gjithashtu i ndihmonin ato me pastrimin e parave në tregje ku ishte shumë më e vështirë të gjurmohej”, shpjegon specialisti i sigurisë.
Studiuesi gjithashtu pohon, lidhur me akuzat kundër familjes Hysa, se pikërisht për shkak se organizatat shqiptare veprojnë përmes grupeve familjare, ka elementë që sugjerojnë se këta individë me bazë në Meksikë mund të jenë pjesë e një rrjeti më të madh kriminal, në të cilin ata janë të lidhur me klane të tjera me origjinë shqiptare.
Sánchez shpjegon se ka modele të përsëritura brenda kësaj skeme. Investimi i krimit të organizuar në kazino nuk është asgjë e re. “Ndodh në të gjithë botën”, sqaron ai, sepse jep shuma shumë më të mëdha nga sa raportohen në të vërtetë. Për shembull, dy milionë dollarët e zbuluar nga OFAC, të cilët u trajtuan edhe nga Sekretari i Sigurisë i Meksikës, Omar García Harfuch. “Këto janë operacione shumë të vështira për t’u audituar”, shton ai.
Ajo që ka ndodhur në Evropë në vendet ku trafikantët e drogës kanë pastruar para reflektohet edhe në territoret meksikane ku ata janë vendosur. “Territoret ku është vendosur Karteli Sinaloa kanë përjetuar disa bume turistike. Këto janë zhvilluar vitet e fundit në Baja California, Baja California Sur dhe Sonora, ku janë ndërtuar hotele, klube nate, restorante dhe spa të reja”, përfundon specialisti.
Mënyra e funksionimit të kazinove
FinCEN ka vënë në shënjestër 10 lokale lojërash fati me seli në Meksikë për shkak të shqetësimeve për pastrim parash. Në një dokument të përfshirë në ankesën e OFAC, ata detajojnë se si kazinotë Midas, Emine, Mirage, Palermo dhe Skampa, të vendosura në shtete të tilla si Sonora, Sinaloa, Baja California dhe Tabasco, dyshohet se kanë lehtësuar pastrimin e më shumë se 2 milionë dollarëve në pagesa të paligjshme për Kartelin Sinaloa midis viteve 2017 dhe 2024.
Sanksionet e SHBA-së erdhën një ditë pasi Ministria e Financave e Meksikës njoftoi ngrirjen e llogarive bankare që i përkisnin 13 kazinove në vend. Hetimet zbuluan transaksione me para në dorë, transferta ndërkombëtare parash dhe përdorimin e platformave dixhitale të parregulluara. FinCEN specifikon se drejtuesit e lartë në Midas Casino në Mazatlán bënin pagesa mujore për këtë organizatë kriminale si pjesë e një marrëveshjeje me një zyrtar të lartë. Gjithashtu vëren se kazinoja Emine në San Luis Río Colorado; kazinoja Palermo në Nogales, të dyja në Sonora; Kazinoja Skampa në Ensenada, Baja California; dhe kazinoja Mirage në Culiacán, Sinaloa, janë nën mbikëqyrjen e të njëjtëve drejtues të Midas, të cilët gjithashtu bënë pagesa për Kartelin Sinaloa si pjesë e një marrëveshjeje me degë të tjera të së njëjtës kompani në Agua Prieta (Sonora); Guamúchil, Los Mochis dhe Mazatlán (Sinaloa); Rosarito (Baja California); dhe Kazinoja Skampa në Villahermosa (Tabasco).
Raporti pohon se menaxherët e lokaleve të lojërave të fatit morën udhëzime të hollësishme nga Karteli Sinaloa se si të shmangnin zbulimin nga kontrollet kundër pastrimit të parave të institucioneve financiare. Organizata kriminale përcaktoi që, maksimumi, dy depozita duhet të bëhen në llogaritë bankare të caktuara, me shuma që nuk tejkalojnë 90,000 peso ose ekuivalentin e 4,354 dollarëve. Udhëzimi ishte të shmangej bërja e depozitave në ditë të njëpasnjëshme për të parandaluar ngrirjen e llogarive. Mundësia tjetër e udhëzuar nga organizata kriminale ishte të lejonte një zyrtar të lartë të tërhiqte fondet personalisht në Kazinonë Midas në Mazatlán.
Si provë e këtyre përpjekjeve për fshehje, menaxhmenti i kazinosë mori udhëzime se si të bënte pagesa për Kartelin Sinaloa, së bashku me më shumë se 30 llogari bankare në emër të kompanive me seli në Meksikë për të bërë depozita në para të gatshme, thuhet në dokument.
Familja Hysa në listën e zezë të SHBA, zbulohen lidhjet me kartelët meksikanë dhe shqiptarë
