Bankat tregtare kanë hezituar t’i japin kredi qytetarëve gjatë tremujorit të tretë të vitit. Sipas vrojtimit të aktivitetit kreditues të Bankës së Shqipërisë, hezitimi i bankave u pasqyrua në standarde, kushte e terma kreditimi të shtrënguara, si edhe në numër më të lartë refuzimesh për kredi, sidomos në ato për blerjen e banesave.
Kufizimet e vendosura në korrik të këtij viti nga Banka e Shqipërisë mbi raportin e kredisë ndaj vlerës së disbursuar dhe mbi raportin e shërbimit të borxhit ndaj të ardhurave në kreditë e reja për pasuritë e paluajtshme, u raportuan po ashtu nga bankat si faktorë që vepruan në kahun shtrëngues të standardeve të kreditimit. Për të blerë shtëpinë e parë, bankat tregtare nuk do të jepnin kredi më shumë se 85% të vlerës së banesës. Ndërkohë, për shtëpitë e dyta, bankat tregtare nuk do të jepnin kredi më shumë se 80% të çmimit të banesës. Kësti duhet të jetë 40% e të ardhurave të kredimarrësit për monedhën lekë dhe 35% për monedhën në valutë të huaj.
Rreziku i perceptuar ndaj kolateralit, aftësia paguese e kredimarrësve dhe zhvillimet aktuale e të pritura në tregun e banesave ndikuan gjithashtu në shtrëngimin e standardeve.
Për shkak të të ardhurave të disponueshme, historikut të punësimit dhe mungesës së kolateralit, bankat kanë refuzuar më shumë kredi. Megjithatë, edhe kërkesa e qytetarëve për kredi ishte në rënie, si në blerjen e banesave, ashtu edhe në financimin e konsumit.
Faktorët që sollën rënien e kërkesës për kredi sipas gjykimit të bankave ishin nevojat më të ulëta në financimin për blerjen e banesave, zhvillimet aktuale e të pritura në tregun e banesave, përdorimi i burimeve alternative të financimit dhe kufizimet rregullatore që hynë në fuqi në korrik 2025.
Në tremujorin e fundit të vitit, bankat presin që kërkesa për kredi të jetë më e ulët në kreditë për blerjen e banesave dhe më e lartë në kreditë konsumatore, me qëllim blerjen e mallrave dhe shërbimeve për konsum vetjak.
Kredi për shtëpi? Bankat bëhen më të rrepta, qytetarët përballen me refuzime rekord
