Kryeministri bullgar Rosen Zhelyazkov theksoi se euroja ofron më shumë avantazhe se çdo monedhë tjetër kombëtare e shteteve anëtare të BE-së.“Është një monedhë e përbashkët, jo e huaj, që ne duhet të pranojmë. Gati 400 milionë qytetarë e përdorin atë çdo ditë,” deklaroi ai, duke hapur një seri aktivitetesh në kuadër të Fushatës Kombëtare të Informimit për futjen e euros në Bullgari.Zhelyazkov theksoi se besimi publik është themelor për stabilitetin institucional. “Kur besimi cenohet, institucionet dobësohen dhe shoqëria bëhet më pak e aftë për t’iu përgjigjur sfidave. Sa më shumë t’i përmbahemi standardeve evropiane, aq më mirë funksionon tregu i përbashkët i euros. Kjo fushatë duhet të shkojë përtej klisheve dhe të synojë grupet e cenueshme që mund të manipulohen ose të keqinformohen. Në detin e sotëm të informacionit, e vërteta është e çmuar dhe media duhet të jetë aleatja jonë,” shtoi ai. Kryeministri nënvizoi se prezantimi i euros duhet planifikuar me kujdes për të shmangur panikun apo dezinformimin.Gatishmëria e biznesit dhe fushata informueseZornitsa Rusinova nga Këshilli Ekonomik dhe Social paraqiti përgatitjet e Bullgarisë dhe ndikimin tek bizneset. Ajo shpjegoi se këshilli ka monitoruar dhe këshilluar prej kohësh mbi hyrjen e Bullgarisë në Eurozonë, duke ofruar analiza, opinione dhe sqarime. “Ndryshimet e fundit në Ligjin për Euron kanë qartësuar çështje teknike si çmimet e dyfishta, kasat fiskale dhe formatimin e shumave në leva dhe euro,” tha ajo.Fushata informuese, që nis në shtator, do të përfshijë takime lokale në qytete si Kazanlak, Svishtov dhe Karlovo, ku zyrtarët do të përgjigjen në pyetjet e qytetarëve dhe bizneseve. Një seksion online me asistent pyetje-përgjigje është krijuar për t’i udhëzuar qytetarët mbi çmimet, normat e interesit, kontratat dhe shqetësime të tjera.Çmimet e dyfishta do të vazhdojnë për një vit, dhe bankat do të shkëmbejnë leva me euro pa tarifa nga 1 janari. Banorët e zonave pa degë bankare do të mund të shkëmbejnë para në zyrat postare deri në 1,000 leva pa paralajmërim; shumat më të mëdha do të kërkojnë aplikim paraprak tre-ditor dhe prova mbi origjinën për shuma mbi 10,000 leva. Rusinova këshilloi të moshuarit të paguajnë drejtpërdrejt në euro ose të përdorin kartat bankare për të thjeshtuar transaksionet.Duke mësuar nga përvojat e tjeraDuke u bazuar në përvojën e Kroacisë, Sllovenisë dhe shteteve baltike, Bullgaria ka adoptuar praktikat më të mira për një tranzicion të qetë. Janë zbatuar masa për të kontrolluar inflacionin dhe për të parandaluar rritjen e menjëhershme të çmimeve, ndërsa ligji siguron që nuk nevojiten ndryshime në kontratat e kredive, qirave apo punësimit. Anketat tregojnë se qëndrimet publike po bëhen gradualisht më pozitive, megjithatë autoritetet i inkurajojnë qytetarët të mbështeten te burime zyrtare si evroto.bg, Banka Qendrore dhe Këshilli Ekonomik dhe Social.Mbrojtja e konsumatorit dhe siguriaRusinova theksoi mekanizmat për të parandaluar abuzimet gjatë tranzicionit. “Mbikëqyrja qytetare është thelbësore. Qytetarët duhet të raportojnë rritje të dyshimta të çmimeve, dhe autoritetet e kontrollit, përfshirë Komisionin për Mbrojtjen e Konsumatorit, kanë detyrën e zbatimit. Shumica e tregtarëve bullgarë veprojnë me ndershmëri,” tha ajo. Ministria e Brendshme po bashkëpunon me postat dhe bashkitë për të garantuar sigurinë e qytetarëve dhe për të parandaluar qarkullimin e kartëmonedhave false. Autoritetet rekomandojnë përdorimin e bankave dhe postave për shkëmbimin e valutës, në vend të shërbimeve jozyrtare.Të gjitha pagesat sociale, përfshirë pensionet dhe përfitimet për personat me aftësi të kufizuara, do të konvertohen automatikisht në euro nga 1 janari. Përshtatja e publikut me monedhën e re pritet të jetë e qetë.Pasojat ekonomike dhe sektorialeSipas Rusinovës, asnjë sektor nuk do të mbetet i dëmtuar. Turizmi dhe shërbimet financiare pritet të përfitojnë menjëherë, ndërsa anëtarësimi i plotë i Bullgarisë në Eurozonë do të forcojë zërin e saj në vendimmarrjet ekonomike evropiane, do të tërheqë investitorë dhe do të hapë mundësi për arsimim dhe punësim ndërkombëtar në vendet fqinje të BE-së.Tranzicioni pritet të ulë tarifat e transaksioneve me rreth 1 miliard leva, duke u dhënë bizneseve fonde për investime, zhvillim teknologjik dhe rritje të pagave. Kostot teknike të përshtatjes do të mbulohen me mbështetje shtetërore, ndërsa futja e euros shihet edhe si një mjet për të reduktuar ekonominë informale, duke krijuar kushte konkurruese të parashikueshme.Financimi dhe mundësitë e rritjesHyrja në Eurozonë përmirëson vlerësimin e kreditit për Bullgarinë, lehtëson financimet private dhe evropiane dhe siguron parashikueshmëri për investitorët. Bizneset në sektorë si ekonomia qarkore mund të shfrytëzojnë më mirë këto mundësi për t’u zgjeruar dhe për të pasur akses më të lehtë në fondet evropiane.Stabiliteti i çmimeve dhe besimi publikRusinova nënvizoi përgjegjësinë e bizneseve për të ruajtur çmime të drejta. Institucionet do të monitorojnë praktikat e pandershme, dhe mund të zbatohen masa kompensuese për grupet e cenueshme, siç ndodhi më parë me çmimet e energjisë. Mbikëqyrja qytetare, e kombinuar me përgjegjësinë e bizneseve, pritet të stabilizojë kalimin.Adoptimi i gjerë vullnetar i çmimeve të dyfishta nga tregtarët, përpara se të bëhet i detyrueshëm, tregon se biznesi bullgar po përgatitet seriozisht për ndryshim. Me fushata të gjera informuese, masa ligjore të qarta dhe mbështetje institucionale, Bullgaria synon një integrim të qetë dhe të dobishëm në Eurozonë. Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.
“Një kalim i qetë përpara? Si do të përshtaten bizneset dhe qytetarët bullgarë me euron”
