Lajmidites.com

Tag: zgjuar

  • Këshilla e thjeshtë e Einstein për fëmijë më të zgjuar, nuk ka të bëjë fare me orët e gjata të studimit

    Këshilla e thjeshtë e Einstein për fëmijë më të zgjuar, nuk ka të bëjë fare me orët e gjata të studimit

    Nëse Albert Einstein do të jetonte sot, ka gjasa të ishte i zhgënjyer nga sistemi arsimor, i cili shpesh mbështetet te memorimi mekanik dhe te garimi për nota të larta elementë që ai vetë i kundërshtonte. Për Ajnshtajnin, shumë më të rëndësishme ishin imagjinata, kureshtja dhe mendimi i lirë.
    Këshilla e tij më e famshme për prindërit që duan fëmijë më të zgjuar ishte e thjeshtë: “Lexojini përralla. Pastaj lexojini edhe më shumë përralla.” Sipas tij, inteligjenca nuk ndërtohet vetëm me rregulla të forta dhe studim të thatë, por edhe me botën krijuese që hapin librat për fëmijë.
    Kjo këshillë vjen nga një histori e publikuar në vitin 1958, ku Einstein i tha një nëne se rruga drejt një mendjeje shkencëtari fillon me zhvillimin e imagjinatës, të cilën e ushqejnë më së miri përrallat. Ai besonte se kreativiteti është mjeti kryesor i çdo kërkuesi shkencor.

    Edhe vetë Einstein kishte përvojë të vështirë me shkollimin tradicional. Në moshën 15-vjeçare braktisi gjimnazin në Mynih për shkak të disiplinës së ashpër, ndërsa më vonë kritikoi sistemet arsimore që shtypin kreativitetin dhe kureshtjen. Madje, në një letër dërguar të birit, i këshilloi të luante në piano muzika që e bënte të lumtur, sepse mësimi i vërtetë ndodh kur kënaqesh me atë që bën.
    Sipas studiuesve, përrallat nuk janë thjesht argëtim: ato forcojnë gjuhën, imagjinatën, emocionet dhe aftësitë logjike. Fëmijët që përpiqen të parashikojnë zhvillimin e një historie bëjnë të njëjtat “ushtrime mendore” që u duhen më vonë për të kuptuar konceptet shkencore.
    Mesazhi i Einstein mbetet aktual: mësimi nuk lulëzon nën frikë dhe presion, por aty ku ka gëzim, kureshtje dhe liri mendimi. Përrallat sado të thjeshta krijojnë tema që shpesh librat shkollorë nuk i ofrojnë. Nëse duam fëmijë më të zgjuar dhe më krijues, mbase duhet të fillojmë nga më elementarja: pak më shumë magji para gjumit.
    /vizionplus.tv

  • A po bëhemi më të mençur, apo më budallenj?

    A po bëhemi më të mençur, apo më budallenj?

    Në pamje të parë, gjithçka duket qartë: njerëzimi ka bërë përparime marramendëse. Në vitin 1820 vetëm 12% e popullsisë botërore dinin të lexonin. Sot, më shumë se 86% e njerëzve në Tokë dinë shkrim e këndim.

    Është padyshim një rritje spektakolare – një revolucion në inteligjencë, arsim dhe vetëdije.

    Por megjithatë, diçka nuk shkon. Në një botë ku jemi më të arsimuar se kurrë, duket se mendojmë më pak. Lexojmë më shumë tekste, por thellohemi më pak. Kemi më shumë informacione, por më pak mençuri.

    Epoka e “Google-it që mendon për ne”

    Dikur, të dije diçka kërkonte përpjekje: duhej të kërkoje në libra, të pyesje, të studioje.

    Sot, thjesht e “gugëllon”. E kemi deleguar përftimin e dijes, ia kemi deleguar kujtesën tonë motorëve të kërkimit.

    Nëse dikur të dije ishte vlerë, sot është aftësia për ta gjetur shpejt që ka më shumë rëndësi.

    Steve Jobs e quajti kompjuterin “biçikleta e mendjes” – një mjet që e bën trurin tonë më efikas, që na kursen energji për ta përdorur më mirë diku tjetër.

    Por ka një dallim të hollë mes mjetit që të ndihmon të mendosh dhe mjetit që mendon për ty. Nëse biçikleta të çon më shpejt, Google të bën të harrosh si të ecësh.

    Efekti paradox: më të mençur, por më pak të kuptueshëm

    Psikologët e quajnë këtë paradoksin e inteligjencës: ne po bëhemi më të aftë për të përballuar informacionin, por më të paaftë për ta përtypur. Bota moderne ka rritur kapacitetin tonë për të procesuar, por ka zvogëluar aftësinë tonë për të reflektuar.

    Ne dimë gjithçka për gjithçka – nga politika e Afrikës në recetat e TikTok-ut – por nuk jemi më të sigurt për asgjë. Jemi më të shpejtë, por më të shpërqendruar. Më të lidhur, por më të vetmuar. Në një farë mënyre, po bëhemi më inteligjentë teknikisht, por më të varfër shpirtërisht.

    Kur inteligjenca shkon dëm

    Sociologia turko–amerikane Zeynep Tufekci thoshte para disa vitesh: “Kemi rekrutuar mendjet më të zgjuara të planetit për të zbuluar se si ta mbajmë dikë në Facebook 10 minuta më shumë.”

    Miliona mendje të ndritura punojnë sot për të krijuar algoritme që mbajnë vëmendjen tonë të lidhur pas ekranit, jo për ta çliruar atë.

    Dhe ja ku jemi: më të zgjuar si specie, por më të manipulueshëm si individë. Të mbërthyer në një spirale “scrolling-u” në telefona, ku lexojmë, klikojmë, reagojmë – por nuk kuptojmë më pse.

    Në vitet ‘80, teoricieni i mediave Neil Postman paralajmëroi në librin e tij “Amusing Ourselves to Death” se nuk do të na shtypte një diktaturë e dhunshme, por një diktaturë e argëtimit. Dhe kishte të drejtë. Sot po mbytemi në përmbajtje, po e humbasim aftësinë për të dalluar çfarë ka vërtet rëndësi.

    Kur inteligjenca s’mjafton më

    Edhe pse jemi më të zgjuar kolektivisht, nuk jemi më të mençur individualisht, si njerëz.

    Nëse jemi kaq të mençur, pse s’kemi zgjidhur ende varfërinë, ndarjet politike, krizën e klimës, luftërat e pafundme? Pse përdorim inteligjencën për të ndërtuar armë më të sakta dhe jo shoqëri më të drejta?

    Mbase sepse inteligjenca pa ndjeshmëri është një motor pa timon. Di të ecë shpejt, por nuk di nga të shkojë. Shkenca të mëson si funksionon bota; emocioni të kujton pse ia vlen të jetojmë në të. Dhe ndoshta, në këtë shekull të mbushur me algoritme, kemi më shumë nevojë për dhembshuri dhe kuriozitet, se sa për IQ më të lartë.

    Pra, çfarë jemi sot? A jemi më të mençur? Po. A jemi më të zgjuar? Ndoshta. A jemi më të kuptuar? Jo gjithmonë.

    Nëse do ta përkufizonim inteligjencën si aftësinë për t’u përshtatur, atëherë po – njerëzimi po bëhet më i mençur. Por nëse do ta përkufizonim si aftësinë për të jetuar mirë me veten dhe me të tjerët, atëherë kemi ende shumë për të mësuar.

    Në fund, ndoshta nuk është çështje e të qenit më i zgjuar apo më budalla, por çfarë bëjmë me gjithë këtë zgjuarsi. Për të ecur përpara, apo si një mënyrë më e sofistikuar për të qenë thjesht… budallenj.

    A po bëhemi më të mençur apo më budallenj?

    Kemi më shumë dije se kurrë më parë. 86% e njerëzve sot dinë të lexojnë, ndërsa dikur vetëm 12%. Por me gjithë këtë informacion në duar, duket sikur kuptojmë më pak.

    Lexojmë më shumë, por mendojmë më pak.

    Në një botë ku jemi më të arsimuar se kurrë, duket se mendojmë më pak. Lexojmë më shumë tekste, por thellohemi më pak. Kemi më shumë informacione, por më pak mençuri.

    Ne dimë gjithçka për gjithçka – nga politika e Afrikës në recetat e TikTok-ut – por nuk jemi më të sigurt për asgjë. Jemi më të shpejtë, por më të shpërqendruar. Më të lidhur, por më të vetmuar. Në një farë mënyre, po bëhemi më inteligjentë teknikisht, por më të varfër shpirtërisht

    A po na bën teknologjia më të zgjuar, apo vetëm më të varur?/bota.al

    ObserverKult

    Lexo edhe:

  • Treni inteligjent i udhëtarëve, i cilësuar “truri i zgjuar” fillon udhëtimin

    Treni inteligjent i udhëtarëve, i cilësuar “truri i zgjuar” fillon udhëtimin

    Një tren i ri inteligjent udhëtarësh është gati të transformojë linjën hekurudhore mes Pekinit dhe Xiong’an, në provincën Hebei, duke shkurtuar kohën e udhëtimit në vetëm 30 minuta për në Aeroportin Ndërkombëtar Daxing të kryeqytetit kinez.
    Përveç përmirësimit të lëvizjes, treni pritet të sjellë një vrull të ri në integrimin e rajonit Pekin-Tianjin-Hebei dhe rritjen e Zonës së Re Xiong’an, shkruan “China Daily”.
    I zhvilluar sipas standardeve të pavarura me të drejta të plota të pronësisë intelektuale, treni përfaqëson një përparim në pajisjet e transportit hekurudhor urban të vendit.
    Projekti operohet nga “China Railway Rolling Stock Corp”, e cila theksoi nivelin e lartë të inovacionit vendas pas modelit të ri.“88 për qind e standardeve teknike të trenit janë me burim vendas dhe të gjitha teknologjitë kryesore zhvillohen në mënyrë të pavarur”,- tha Zhu Jianhua, projektues i lartë në “CRRC Qingdao Sifang”.
    Ekspertët e industrisë theksojnë përparësitë e trenit në standardizim, automatizim dhe qëndrueshmëri. Ndër karakteristikat e tij më të spikatura është një sistem i avancuar kontrolli i përshkruar si “truri më i zgjuar” në hekurudhën urbane, duke mundësuar funksionimin inteligjent dhe mirëmbajtjen parashikuese.
    “Për të përballuar sfida si funksionimi pa pilot me shpejtësi të lartë dhe intervalet e zgjatura të stacioneve, treni përdor sisteme kontrolli me vetëmësim, duke ulur me mbi 95 për qind shkallën e dështimit”,- tha Zhu.
    Karakteristikat e kursimit të energjisë përfshijnë përdorimin e materialeve të fibrave të karbonit në kabinën e makinistit dhe ndarjet e pajisjeve, duke ulur peshën me rreth 30 për qind krahasuar me modelet tradicionale.

  • Si të dallosh një mendje të zgjuar (ose jo) që në takimin e parë

    Si të dallosh një mendje të zgjuar (ose jo) që në takimin e parë

    A ju ka ndodhur ndonjëherë të takoni dikë që fillimisht ju është dukur interesant, por më vonë keni kuptuar se nuk ishte aq i zgjuar sa mendonit? Sa mirë do të ishte të ekzistonte një mënyrë për ta kuptuar këtë që në fillim, përpara se të investojmë në miqësi, marrëdhënie apo partneritete.

    Sipas filozofit Julian de Medeiros, ligjërues i teorisë politike në Universitetin e Kentit, ekziston një sjellje e thjeshtë që mund të zbulojë nivelin e vërtetë të inteligjencës së një personi. Në videot e tij në TikTok, ku njihet si @julianphilosophy, ai shpjegon tema të filozofisë dhe vetënjohjes në mënyrë të qasshme për publikun e gjerë.

    Në një nga videot e tij të fundit, ai ngre një pikë mjaft interesante: një ndër treguesit më të qartë të mungesës së inteligjencës është paaftësia për të marrë përgjegjësi.

    Ai i referohet një thënieje të Ernest Bevin, një politikan britanik aktiv në vitet 1920–1940:

    “Njerëzit që s’janë inteligjent kërkojnë gjithmonë një kokë turku.”

    Nëse një person fajëson gjithmonë të tjerët për problemet që has, në vend që të bëjë vetëanalizë, ai jo vetëm që shmang përgjegjësinë, por edhe bllokon zhvillimin personal. Siç thotë de Medeiros:

    “Një shenjë që dikush nuk është shumë i zgjuar është se gjithmonë fajëson të tjerët. Nuk është kurrë faji i tyre. Është gjithmonë faji i dikujt tjetër.”

    Kjo sjellje është më e zakonshme sesa mendojmë. E shohim në politikë, në marrëdhënie familjare, në punë, kudo ku njerëzit shmangin përballjen me veten dhe gabimet e tyre.

    De Medeiros thekson se marrja e përgjegjësisë është një shenjë e inteligjencës së lartë, sepse kërkon introspeksion, vetëdije dhe një dëshirë të vërtetë për të evoluar. Një person i zgjuar është i rreptë me veten, analizon gabimet e veta dhe kërkon të përmirësohet. Ndërsa një person jo i zgjuar ka gjithmonë nevojë për një “armik” për të justifikuar vendimet e veta.

    Edhe psikologjia mbështet këtë ide: vetëdija, aftësia për reflektim dhe qëndrimi autokritik janë tregues të inteligjencës së zhvilluar. Madje edhe nevoja për kohë vetëm dhe rehatia për të qenë vetëm me mendimet e tua janë cilësi të njerëzve me inteligjencë të lartë.

    Në thelb, kurioziteti për veten dhe rolin tonë në botë është një tipar kyç i asaj që psikologët e quajnë inteligjencë intrapersonale, një nga llojet e inteligjencave të shumëfishta që identifikoi Howard Gardner. Së bashku me inteligjencën ndërpersonale (aftësinë për të kuptuar të tjerët), ato lidhen ngushtë me inteligjencën emocionale, një formë e sofistikuar e mendjes që shkon përtej njohurive akademike.

    Në një tjetër video, de Medeiros citon filozofin e lashtë Plutark:

    “Mendja nuk është një enë që duhet mbushur, por një zjarr që duhet ndezur.”

    Ai shpjegon se inteligjenca nuk matet me sa mirë i di dikush gjërat përmendësh, por me etjen për të mësuar, me kuriozitetin dhe dëshirën për të kuptuar botën përtej së dukshmes. Inteligjenca kërkon skepticizëm, mendim kritik dhe një gatishmëri për të vënë gjithçka në pikëpyetje, përfshirë edhe veten.

  • “Rivali ynë është Shqipëria! Kush nuk e beson gabohet”, trajneri i Serbisë: Na duhej kjo humbje për t’u zgjuar

    “Rivali ynë është Shqipëria! Kush nuk e beson gabohet”, trajneri i Serbisë: Na duhej kjo humbje për t’u zgjuar

    Dragan Stojkoviçi është përballur me kritika të forta pas humbjes 0-5 në shtëpi kundër Anglisë. Megjithatë, ai refuzon të flasë për dorëheqje. Sipas tij, kjo disfatë ishte e nevojshme për të zgjuar ekipin e tij nga gjumi. Stojkoviçi ka thënë qartësisht se kundërshtari i Serbisë në këtë grup është Shqipëria dhe jo Anglia. Piksi ka deklaruar në konferencë për shtyp se kushdo që mendon që mendon ndryshe, atëherë gabohet.
    “Një natë e vështirë për ne dhe një humbje e vështirë. Por kur ke një rival si Anglia, duhet të kuptosh se ata janë më të mirë në të gjitha aspektet e lojës. Ajo që është e rëndësishme për mua është se ky është realiteti, ku jemi dhe kush jemi. Ata i përkasin ajkës së futbollit europian, kështu që je i pafuqishëm kundër një skuadreje të tillë. Duhet të hasësh në një fushë të tillë minash dhe mund të thuash se ata dominuan me meritë, ajo humbje mund të kishte qenë edhe më bindëse.
    Na duhej kjo për t’u zgjuar, me gjithë respektin për ekipin e Anglisë. Më lejoni ta përmend edhe këtë. Kur filluan kualifikueset, e dinim që rivali ynë do të ishte Shqipëria, jo Anglia. Kushdo që nuk e besonte këtë, gabohej. Ata janë një dimension krejtësisht i ndryshëm. Pozicioni ynë është i njëjtë, duam të mbledhim sa më shumë pikë të jetë e mundur për të arritur pozicionin numër 2. Kjo është një tablo realiste e futbollit tonë”, ka deklaruar Dragan Stojkoviçi./Sport Ekspres/

  • Bastoni: Titulli? Kampionët janë gjithmonë favoritë, ne duhet të tregohemi më të zgjuar

    Bastoni: Titulli? Kampionët janë gjithmonë favoritë, ne duhet të tregohemi më të zgjuar

    22 Gusht 2025

    7:45

    Alfred Lleshi

    Alessandro Bastoni, në një intervistë për “Sky”, foli mbi objektivat e Interit në sezonin e ri: “Kur bëjmë gabime, duhet të marrim përgjegjësitë tona. Unë them gjithmonë se në futbollin e sotëm mbrohet me 11 lojtarë. Sidomos kur nuk ke një ‘fuoriclass’ në prapavijë, siç është rasti ynë, kemi nevojë për të gjithë; për të mbrojtur dhe sulmuar”.
    Për objektivat: “Duhet të hyjmë në fushë për ta fituar çdo ndeshje. Këtë sezon duhet të jemi më të zgjuar, edhe duke luajtur jo gjithmonë bukur, por marrë rezultatin pozitiv. Le të kapemi edhe pas detajeve”.
    Për garën e titullit: “Kush fiton ‘scudetto’, gjithmonë është favorit për sezonin pasardhës. Sidoqoftë, edhe ne ndihemi konkurrues. Do të bëjmë gjithçka për ta fituar titullin”.

  • Komunistët për Fan Nolin: I zgjuar e dinak, njeri i lekut, por mos të sulmohet

    Komunistët për Fan Nolin: I zgjuar e dinak, njeri i lekut, por mos të sulmohet

    Nga: Kastriot Dervishi

    Në një informacion pa datë të Zbulimit Politik në të cilin është vendosur një shënim i Mehmet Shehut, thuhet se e kishin takuar Fan Nolin para një sesioni në OKB. E cilësonin “shumë të zgjuar dhe dinak”, por “njeri i lekut”. Shënohej se nuk fliste në shtyp pro regjimit komunist. Kërkohej të bëhej diçka, sepse kolonia shqiptare nuk e njihte 29 nëntorin si festë. Dyshohej se mund të ishte “agjent i amerikanëve”, por prova nuk kishin. Propozohej që regjimi mos ta sulmonte Nolin për gabimet që mund të ketë bërë; të mbante korrespondencë me udhëheqësit e Shqipërisë; Kisha të mbante korrespondencë dhe ta mbante në lidhje, të caktohej anëtar nderi i Lidhjes së Shkrimtarëve.

    Në pranverë të vitit 1958, Fan Noli, duke parë se ishte në fund të jetës, i kërkoi përfaqësuesve jozyrtarë të qeverisë shqiptare të dërgonin dy klerikë të rinj për kishën e atjeshme, pasi pas vdekjes së tij ajo do të binte në dorë të Marko Lipës me ndikim grek. Duke analizuar çështjen, Zbulimi Politik i MPB-së arsyetonte do ishte mirë që të ftohej Noli në Shqipëri.

    Në këtë kohë, në Tiranë vlerësonin se “Vatra” drejtohej nga “reaksionarët”: Qerim Panariti, Kristo Thanasi, Koli Koblara, Sadik Pepellashi, Muhamet Zagari, ndërsa Fan Noli qëndronte i heshtur para tyre.

    Më 27 qershor 1958 punonjësit e misionit shqiptar në Nju-Jork raportonin se më 15 maj 1958 takuan Fan Nolin me rastin një meshe në kishën e atij qyteti. I folën keq për Qani Panaritin, por Noli as pohoi dhe as kundërshtoi. Nisur nga propozimet e paraqitura, me vendimin nr. 378, datë 26 tetor 1958, Byroja Politike e KQ të PPSh-së, vendosi që nëpërmjet Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë, të thirrej Fan Noli “për festimet e 15-vjetorit të çlirimit të atdheut”. Noli nuk iu përgjigj ftesës.

  • A është trupi juaj më i zgjuar se alarmi i telefonit? Ja pse zgjoheni para se të bjerë ora

    A është trupi juaj më i zgjuar se alarmi i telefonit? Ja pse zgjoheni para se të bjerë ora

    A ju ka ndodhur ndonjëherë të zgjoheni vetëm pak minuta para se të bjerë alarmi dhe të mendoni: “Si e dija?” Nëse po, nuk jeni të vetëm. Miliona njerëz përjetojnë këtë dukuri që duket thuajse magjike, por në fakt ka një shpjegim shkencor pas saj.

    Trupi i njeriut ka një mekanizëm të brendshëm të quajtur ritmi cirkadian, një orë biologjike që rregullon ciklin e gjumit, temperaturën e trupit dhe prodhimin e hormoneve. Kur jeni të mësuar të zgjoheni në një orar të caktuar çdo ditë, truri juaj fillon ta “parashikojë” këtë moment. Pak para zgjimit, ai çliron hormonin kortizol, i cili ju ndihmon të zgjoheni më lehtë, madje edhe pa pasur nevojë për alarmin.

    Por në disa raste, stresi i parashikueshëm mund të luajë rol. Nëse keni një ditë të rëndësishme përpara, truri juaj mund të “ndezë sinjalin e alarmit” më herët për t’ju përgatitur. Edhe pse ndonjëherë i bezdisshëm, ky është një refleks mbrojtës që tregon se sistemi juaj po punon për ju.

    Nëse zgjoheni natyrshëm disa minuta para alarmit dhe ndiheni mirë, kjo është një shenjë e një cikli të shëndetshëm të gjumit. Por nëse jeni të lodhur ose zgjoheni shumë herët pa arsye, ndoshta ju nevojitet një rutinë më e mirë gjumi ose menaxhim më i mirë i stresit.

    Herën tjetër që zgjoheni vetë, mos u nervozoni, është trupi juaj që ju zgjon butësisht, përpara se teknologjia ta bëjë me zë të lartë. Në mënyrën e vet, ai po ju thotë: “Mos u shqetëso, jam zgjuar përpara teje.” Dhe në shumicën e rasteve, ka të drejtë.

  • Pse Brad Pitt qëndroi zgjuar për 36 orë?

    Pse Brad Pitt qëndroi zgjuar për 36 orë?

    Brad Pitt ka zbuluar se nuk ka mundur të flejë për 36 orë pas përvojës së tij pas timonit të një makine McLaren të Formula 1 të vitit 2023 gjatë xhirimeve të filmit shumë të pritur F1: The Movie. Filmi, i vendosur në sfondin e sezonit të vërtetë të Formula 1 dhe i xhiruar në pista duke përfshirë Silverstone, Monza dhe Abu Dhabi, synon të ofrojë një përvojë kinematografike të pakrahasueshme shpejtësie.
    Brad Pitt luan rolin e një ish-legjende të F1 që rikthehet në aksion, përkrah aktorit britanik në ngritje Damson Idris. Në kast përfshihen edhe Javier Bardem dhe Kerry Condon, ndërsa ekipi i prodhimit përfshin “emra të mëdhenj” si Jerry Bruckheimer dhe Lewis Hamilton, i cili siguron vërtetësinë e projektit.
    “Adrenalina nuk më linte të qetësohesha. Ishte një nga përvojat më intensive të jetës sime”, tha Pitt, duke zbuluar se sa i kërkuar por edhe problematik ishte kontakti i tij me F1. Aktorët u stërvitën intensivisht dhe drejtuan makina të modifikuara F2, duke marrë pjesë në thelb në teste të vërteta.
    Me një buxhet që (jozyrtarisht) i kalon 300 milionë dollarët, filmi kombinon teknologjinë më të përparuar, pamjet reale të garave dhe intensitetin kinematografik.

  • Tipari i personalitetit që lidhet me rritjen e inteligjencës dhe lumturisë

    Tipari i personalitetit që lidhet me rritjen e inteligjencës dhe lumturisë

    Disa njerëz janë të bindur se të jesh i zgjuar të bën të palumtur; sipas tyre, “thjeshtësia” dhe “lumturia” janë të ndërlidhura. Ata mendojnë se njerëzit më pak inteligjentë nuk e kuptojnë panoramën e gjerë, ndaj shqetësohen më pak. Mendojnë se ata nuk kanë standarde të larta, ndaj nuk përjetojnë dështime shpesh. Mendojnë se nuk janë kërkues, ndaj kanë më shumë miq.Nëse mendoni se këta njerëz gabojnë — dhe e kundërta është e drejtë — mund të thoni se ata janë viktimë e efektit Dunning-Kruger, një mënyrë të menduari, që i bën njerëzit të besojnë se janë më të zgjuar dhe më të aftë se ç’janë në të vërtetë.Ose thjesht mund të mbështeteni te shkenca. Sipas një studimi të publikuar në Psychological Medicine, nivelet e lumturisë janë më të larta te grupet me koeficientë inteligjence (IQ) më të larta dhe më të ulëta te grupet me IQ më të ulëta. Ata me IQ më të lartë ishin midis 120 dhe 129, ndërsa ata në kategorinë më të ulët ishin midis 70 dhe 99.Bëhu më i zgjuar, bëhu më i lumtur.Kjo është më e lehtë të thuhet sesa të bëhet, veçanërisht kur ka dallim mes të qenët i “arsimuar” dhe i “zgjuar”. Edhe pse kërkimet tregojnë se arritjet arsimore lidhen me mirëqenie më të lartë subjektive.Inteligjenca mund të rritet, por kërkon përpjekje.Por ajo që mund të bëni, duke filluar sot, është të jeni më të hapur. Sipas një studimi të publikuar në Proceedings of the National Academy of Sciences, që përfshiu një meta-analizë të mbi 1,300 studimeve me miliona njerëz, të qenët mendjehapur është i vetmi tipar personaliteti me një korrelacion të konsiderueshëm pozitiv me inteligjencën.Koncepti i të qenët më të hapur, ka të bëjë me gatishmërinë tuaj për t’u përfshirë dhe për të eksploruar përvoja të reja, ide, informacione, marrëdhënie ndërpersonale, etj.Gjithashtu, kini parasysh që është një nga pesë tiparet kryesore të personalitetit dhe një nga tiparet më të lehta për t’u krijuar ose mësuar. Do të thotë thjesht të jesh pak më pak i sigurt, më pak i sigurt që ke të drejtë, më pak i sigurt që di çfarë të pëlqen dhe çfarë jo, më tolerant ndaj paqartësisë, më i gatshëm për të bërë pyetje, më i gatshëm për të folur më pak dhe për të dëgjuar më shumë.Si thotë Jeff Bezos: “Njerëzit më të zgjuar rishikojnë vazhdimisht kuptimin dhe qëllimin e tyre, rishqyrtojnë një problem që mendonin se e kishin zgjidhur. Ata janë të hapur ndaj pikëpamjeve të reja, informacioneve të reja, ideve të reja, kundërshtimeve dhe sfidave ndaj mënyrës së tyre të të menduarit.”Shkenca e mbështet atë. Një seri eksperimentesh të publikuar në Harvard Business Review tregojnë se edhe pse ndryshimi i mendjes mund të të bëjë të dukesh më pak i zgjuar, në fakt, të bën më të zgjuar. Një shembull: sipërmarrësit që përshtateshin, rishikonin dhe ndryshonin qëndrimet e tyre gjatë një konkursi prezantimi kishin gjashtë herë më shumë gjasa për të fituar.Herën tjetër, që dyshoni në inteligjencën tuaj, mendoni sa shpesh keni ndryshuar mendim në ditët e fundit. Nëse përgjigjja është “jo shpesh”, ndoshta nuk jeni aq mendjehapur sa mund të ishit.Mençuria nuk ndodhet të të qenët i sigurt. Mençuria është të dish që, megjithëse mund të dish shumë, ka edhe shumë që nuk di. Mençuria është të përpiqesh të gjesh atë që është e drejtë, jo të dëshmosh që ke të drejtë.Përpiquni të jeni pak më mendjehapur. Do të mësoni gjëra të reja, do të përjetoni përvoja të reja. Do të njihni njerëz të rinj. / INC, Shqip.alKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gezon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetm duke cituar “Revista Monitor” shogëruar me linkun e artikullit origjinal.