Lajmidites.com

Tag: vuajnë

  • Luftoni aneminë dhe lodhjen me gështenja, të gjitha vetitë dhe përfitimet e frutit të vjeshtës

    Luftoni aneminë dhe lodhjen me gështenja, të gjitha vetitë dhe përfitimet e frutit të vjeshtës

    Gështenjat janë kudo në tryezat tona këtë vjeshtë. Të pasura me fibra, acid folik dhe minerale, ato rriten në pemë dhe në vendin tonë janë më të pëlqyera gështenjat e Tropojës por edhe ato të zonës së Korçës dhe Pogradecit. 

    Gështenjat janë të shijshme dhe të gjithanshme në kuzhinë. Ato mund të përgatiten në shumë mënyra: të pjekura në zjarr, të ziera, të gatuara në furrë ose në mikrovalë, ose mund të bëhen pjesë e shumë pjatave me mish ose peshk.

    Gështenjat, të gjitha vetitë e frutave të stinës

    Të pasura me karbohidrate (dhe, rrjedhimisht, kalori), gjatë një vakti ato mund të zëvendësojnë një pjesë të makaronave ose bukës. Vlera e tyre energjetike i bën të shkëlqyera për të luftuar stresin dhe lodhjen dhe gjithashtu kundër ndikimit të muajve të dimrit, duke vepruar si një tonik natyral. Ky frut vjeshte përmban hekur dhe për këtë arsye është i dobishëm për ata që vuajnë nga anemia. Përveç kësaj, prania e acidit folik (ose vitaminës B9) i bën ato një ushqim të rekomanduar gjatë shtatzënisë për një zhvillim të shëndetshëm të fetusit.

    Nuk duhet harruar as kontributin që japin për sa i përket fibrave: rekomandohet shumë, pra, për ata që vuajnë nga kapsllëku. Por kini kujdes me gatimin: nëse mbeten të papërpunuara, mund të bëhet e vështirë tretja e tyre ose shkaktimi i gastritit. Duke qenë pa gluten, gështenjat janë perfekte për ata që vuajnë nga celiakia. Nuk është rastësi që nga gështenjat del një miell i shkëlqyer për t’u përdorur në përgatitjen e pjatave të ndryshme të ëmbla dhe të shijshme.

    Shumë përfitime, por edhe disa rekomandime: duke pasur parasysh marrjen e rëndësishme të kalorive, ato nuk rekomandohen për njerëzit me diabet, kolit apo obezitet. Në çdo rast, kushtojini vëmendje porcioneve: këshilla është të mos i kaloni 100 gram nëse i zieni ose 60 gram nëse i preferoni të pjekura.

  • 25% e grave nga 15 deri 49 vjeç në Shqipëri vuajnë nga anemia, përkeqësim në dekadën e fundit

    25% e grave nga 15 deri 49 vjeç në Shqipëri vuajnë nga anemia, përkeqësim në dekadën e fundit

    Plot 25% e grave të grup moshës nga 15 deri 49 vjeç në Shqipëri vuajnë nga anemia për shkak të mungesës së hekurit.Të dhënat në rang global përfshirë edhe për Shqipërinë janë publikuar në raportin më të fundit të UNICEF i cili vlerëson progresin global dhe rajonal në përmbushjen e Objektivit të Zhvillimit të Qëndrueshëm 2030 për ushqyerjen të fëmijët deri 5 vjeç dhe grupmoshat e tjera të popullatës.Për reduktim të anemisë te gratë të dhënat më të fundit pasqyrohen për 2023 krahasuar me ato të 2012-s.Sipas raportit, Shqipëria ka pësuar përkeqësim, me një rritje prej 5% të rasteve të anemisë nga viti 2012 në 2023. Kjo e vendos vendin në kategorinë e shteteve që nuk kanë bërë progres drejt objektivave të përcaktuara nga Kombet e Bashkuara.Mesatarja globale e grave me anemi është 31%. Në Europën Qendrore dhe Lindore mesatarja është 21%. Shqipëria është mbi këtë mesatare me 25%Përkeqësim të dhënave ka pasur edhe për shumë shtete të tjera ballkanike, europiane. Në Malin e Zi nga 21% që ishte numri i grave me anemi në 2012 për 2023 arriti në 26%. Në Maqedoninë e Veriut nga 17% numri i grave me anemi ka arritur në 22%. Në Serbi nga 21 në 25%. Në Kroaci nga 20 në 23%.Në Greqi po ashtu nga 12 është rritur në 16 përqindja e grave me anemi. Në Itali për 2023 numri i grave që vuajnë nga anemia është 16% nga 12% që ishte në 2012. Edhe në këtë shtet raporti është përkeqësuar. Në Francë po ashtu në 2012 numri i grave që vuanin nga anemia ishte 8% ndërsa në 2023 arriti 13%.Edhe në rang global rezulton përkeqësim të treguesve në dekadën e fundit, ku nga 28% që ishte në 2012 në 2023 arriti në 31% mesatarja e grave që vuajnë nga anemia.Vjet Instituti i Shëndetit Publik (ISHP) ka dhënë një sërë këshillash për parandalimin dhe trajtimin e kësaj gjendjeje shëndetësore, e cila prek veçanërisht gratë, fëmijët e vegjël dhe personat me sëmundje afatgjata.Sipas ISHP-së, trajtimi varet nga lloji dhe shkalla e anemisë. Në shumicën e rasteve jo të komplikuara, anemia trajtohet me ndryshime në dietë dhe suplemente hekuri.Për të ndihmuar në rikthimin e niveleve të hemoglobinës, ISHP këshilloi Konsumi i produkte ushqimore të pasura me hekur, si mish, veza, mëlçia, susami, manaferrat dhe fasulet./ D.Azo Ky është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.

  • ‘Më di a nuk më di se qaj, më di a nuk më di se vuaj’

    ‘Më di a nuk më di se qaj, më di a nuk më di se vuaj’

    Poezi nga Mitrush Kuteli

    Më di a nuk më di

    Më di a nuk më di se qaj,më di a nuk më di se vuajnë orët e thella të natës,kur ngrihem i çmendur të shkruajme gjakun e zemrës të shkruaj.Më di a nuk më di se agimetmë gjejnë pa gjumë në shtrat,me shpirt të shkretuar nga dhembja,e dhimbshëm i pres perëndimet,me ankth i pres perëndimet.Më di a nuk më di se sotu drodha kur pashë pranverën, (vjeshtën)që zbriste me flladet e prillit (tetorit),e ëmbël siç ishte qëmot,e hidhur siç ishte qëmot.Më di a nuk më di se vuajnë orët e thella të natës,ku ndjehem nga jeta i huaj,nga vendi i lemjes i huaj.Më di a nuk më di…/KultPlus.com

  • Hurmat, aleatët më të mirë të zemrës dhe zorrëve

    Hurmat, aleatët më të mirë të zemrës dhe zorrëve

    Hurmat, fruta të pasura me ushqyes, kanë vërtetuar se janë aleatë të vlefshëm për zemrën dhe rregullojnë funksionet e zorrëve. Le të shohim më në detaje.

    Hurma: Burim i përfitimeve
    Fruta ushqyese dhe të pasura me energji, që kanë vlera laksative dhe diuretike. Ato janë gjithashtu të pasura me kripëra minerale, dhe veçanërisht me kalium, thelbësore për ruajtjen e lëngjeve në qeliza.

    Shquhen për sasinë e lartë të vitaminës C, veçanërisht tek frutat shumë të pjekura.
    Kur ajo është e papjekur është e pasur me tanin i cili i jep një shije të idhët. Në fund të procesit të pjekjes, tanina zvogëlohet ndërsa sheqernat rriten, duke i dhënë hurmës shijen e saj tipike. Të gjitha këto përfitime mund të jenë të dobishme për ata që vuajnë nga anemia.
    Të shkëlqyeshme kundër kolesterolit
    Hurmat mbrojnë zemrën tonë dhe ndihmojnë në zvogëlimin e rrezikut të sëmundjeve kardiovaskulare. Të pasura me antioksidantë, fibra dhe minerale, ato parandalojnë aterosklerozën koronare dhe ndërlikimet e saj. Përveç kësaj, falë flavonoidit të quajtur Astragaline që përmban, redukton presionin e gjakut dhe ndihmon ata që vuajnë nga hipertensioni. Kjo do të thotë të kesh një zemër të shëndetshme.
    Rregullatorë të shkëlqyer të zorrëve
    Hurmat gjithashtu janë një mik i çmuar për ata që vuajnë nga kapsllëku ose koliti, në fakt ato ndihmojnë në rregullimin e funksioneve të zorrëve. Përmbajtja e lartë e fibrave (2.5% në 100 g produkt) e bën atë një ilaç të jashtëzakonshëm kundër kapsllëkut dhe mbajtjes së ujit. Në fakt, fibrat janë të çmuara për të rivendosur florën e zorrëve dhe për të ndihmuar në ruajtjen e një mikrobiomi të shëndetshëm.
    Kur dhe sa hurmë të marrin?
    Kundër kapsllëkut
    Nëse vuani nga kapsllëku dhe /ose mbajtja e ujit, rekomandohet të merrni një hurmë në mëngjes, kur trupi është më i pranueshëm: në këtë rast preferohet e pjekur mirë, pa fara ose lëkurë.
    Nëse vuani nga koliti
    Nëse vuani nga koliti, hurma duhet te konsumohet në mëngjes, por duhet të jetë pak e papjekur.

  • “Fëmijët në Gaza s’kanë më forcë as të qajnë”, OKB: Shpëtojini para se të jetë vonë

    “Fëmijët në Gaza s’kanë më forcë as të qajnë”, OKB: Shpëtojini para se të jetë vonë

    OKB ka ngritur alarmin për situatën dramatike në Gaza, ku fëmijët vuajnë nga uria dhe kequshqyerja. Kreu i organizatës “Save the Children” i drejtua Këshillit të Sigurimit me fjalët: “Fëmijët e uritur të Gazës kanë arritur limitin, ku janë limitet tuaja?”

    Ai përshkroi shkatërrimin psikologjik dhe fizik të fëmijëve, të cilët “nuk kanë më forcë as të flasin ose të qajnë”. Fëmijët po dobësohen ngadalë, muskujt dhe organet e tyre po gërryhen nga uria, dhe shumë po humbin jetën në heshtje.

    Inger Asching, e ftuar në këtë tryezë, tha se uria e shpallur javën e kaluar nga OKB-ja nuk është thjesht një “term teknik”. “Kur nuk ka ushqim të mjaftueshëm, fëmijët vuajnë nga kequshqyerja akute dhe vdesin ngadalë dhe me dhimbje”, tha ajo.
    Joyce Msuya, zëvendës shefe humanitare e OKB-së, apeloi se të gjithë kanë përgjegjësi ligjore dhe morale për të vepruar dhe ndaluar këtë mizori: “Duhet të sillemi sikur fëmijët në Gaza janë të afërmit tanë dhe të luftojmë për jetën e tyre.”

  • OKB jep alarmin: 12000 fëmijë në Gaza vuajnë nga kequshqyerja akute

    OKB jep alarmin: 12000 fëmijë në Gaza vuajnë nga kequshqyerja akute

    Uria dhe kequshqyerja në Rripin e Gazës, veçanërisht tek fëmijët, vazhdojnë të përkeqësohen.
    OKB-ja e deklaroi këtë në takimin e saj me median ndërkombëtare.

    “Partnerët tanë”, tha zëdhënësi, “raportojnë se kequshqyerja akute tek fëmijët në Gaza ka arritur nivelet më të larta të regjistruara ndonjëherë. Vetëm në korrik, gati 12,000 fëmijë midis gjashtë muajsh dhe pesë vjeç vuanin nga kequshqyerja akute, nga një total prej 136,000 të kontrolluar. Nga këta, mbi 2,500 fëmijë vuajnë nga kequshqyerja e rëndë akute, forma më kërcënuese për jetën. Dyzet fëmijë kanë pasur nevojë për shtrim në spital në qendra stabilizimi”, tha OKB.

    Përqindja e fëmijëve me kequshqyerje të rëndë akute është duke u rritur, sqaroi organizata për mediat, duke dhënë alarmin.
    “Në qershor dhe korrik, 18 përqind e të gjithë fëmijëve që vuajnë nga kequshqyerja akute kishin formën e rëndë, krahasuar me 12 përqind midis marsit dhe majit”, shtoi OKB.
    Kufizimet në aksesin humanitar po e përkeqësojnë krizën e kequshqyerjes, informuan mediat. Në korrik, OJQ-të ishin në gjendje të arrinin vetëm 3 përqind, afërsisht 8,700, nga 290,000 fëmijë nën pesë vjeç që kishin nevojë për ushqim dhe shtesa mikronutriente.

  • Papa Leone XVII: Jemi me të rinjtë e Gazës, Ukrainës dhe vendeve të shkatërruara nga lufta

    Papa Leone XVII: Jemi me të rinjtë e Gazës, Ukrainës dhe vendeve të shkatërruara nga lufta

    Në përfundim të Meshës përmbyllëse për Jubileun e Rinisë, Papa Leoni kujton të rinjtë që vuajnë “të këqijat më serioze” të shkaktuara nga qeniet e tjera njerëzore, duke përmendur konkretisht Gazën e shkatërruar nga lufta, Ukrainën dhe “çdo tokë të përgjakur nga lufta”.
    Pak para përfundimit të Meshës përmbyllëse për Jubileun e Rinisë në parkun Tor Vergata të Romës, Papa Leo shprehu afërsinë dhe solidaritetin e tij me të rinjtë që vuajnë në Gaza, Ukrainë dhe të gjithë ata që jetojnë në pjesë të botës të shkatërruara nga lufta.
    “Në bashkim me Krishtin, paqen dhe shpresën tonë për botën, jemi më afër se kurrë të rinjve që vuajnë të këqijat më të rënda, të shkaktuara nga qeniet e tjera njerëzore.
    Jemi me të rinjtë e Gazës. Jemi me të rinjtë e Ukrainës, me të rinjtë e çdo vendi të përgjakur nga lufta. Vëllezërit dhe motrat e mia të reja, ju jeni shenja se një botë tjetër është e mundur, një botë vëllazërie dhe miqësie, ku konfliktet nuk zgjidhen me armë, por me dialog.”
    Papa shprehu gjithashtu ngushëllimet e tij për vdekjen e dy pelegrinëve të rinj, Maria dhe Pascale, një spanjoll dhe një egjiptian, të cilët vdiqën tragjikisht gjatë kohës së tyre në Romë për shkak të urgjencave të papritura shëndetësore.
    Fjalët e Papës erdhën pak para se të drejtonte lutjen Angelus, ndërsa u ofroi përshëndetjet përfundimtare mbi një milion pelegrinëve të mbledhur për Meshën e së dielës në ajër të hapur.
    Ai shfrytëzoi rastin për t’i ftuar të gjithë të shprehin mirënjohjen e tyre të pafundme ndaj Zotit për dhuratën e këtyre ditëve të Jubileut të tyre.
    Ai tha se derdhja e hirit të Zotit për Kishën dhe për të gjithë botën u reflektua në pjesëmarrjen e të gjithë të rinjve dhe i falënderoi ata me gjithë zemër. Duke përshëndetur mijëra ipeshkvij, priftërinj, udhëheqës fetarë dhe baritorë që shoqëronin të rinjtë, Papa i falënderoi ata për kujdesin e tyre baritor, si dhe të gjithë ata që ofruan lutje për ngjarjet dhe morën pjesë shpirtërisht.

  • Shëndeti mendor, OBSH jep alarmin: Janë rritur shifrat

    Shëndeti mendor, OBSH jep alarmin: Janë rritur shifrat

    Europa është në alarm. OBSH në raportin e fundit të saj, thotë se personat që vuajnë nga probleme të shëndetit mendor po shtohen. Aktualisht 17% e popullatës në Europë përfshirë dhe Shqipërinë vuajnë këto problem.

    Problemet e shëndetit mendor janë të shumta nisur nga çrregullimet e humorit, ankthi apo depresioni.

    Ekspertët e shëndetësisë botërore kanë vërejtur se ndjenja e vetmisë është shumë e shprehur tek të moshuarit dhe vajzat adoleshente. E thënë në shifra 1 në 4 persona mbi moshën 60 vjeç raportojnë se ndihen të vetmuar, e po njëlloj edhe vajzat adoleshente.

    Edhe më shqetësues është fakti se 1 në 3 persona që vuan nga një çrregullim i shëndetit mendor dhe 1 në 4 persona me psikozë nuk trajtohen, ndërsa del në pah edhe mungesa e profesionistëve të shëndetit mendor.

    Është parë që problemet e shëndetit mendor janë shkaku kryesor i vetëvrasjeve, ku rreth 400 persona të moshës 15–29 vjeç marrin çdo ditë vendimin fatal.

    Nisur nga kjo panoramë ekspertët kërkojnë që shëndeti mendor të bëhet prioritet i qeverive dhe strukturave shëndetësore dhe bashkëpunim mes të gjithë aktorëve për uljen e shifrave.

  • Të dënuarit nga Specialja do të vuajnë dënimin në Belgjikë

    Të dënuarit nga Specialja do të vuajnë dënimin në Belgjikë

    Foto ilustruese

    Dhomat e Specializuara të Kosovës, me seli në Hagë, njoftuan se kanë arritur një marrëveshje me Belgjikën, që të dënuarit nga kjo gjykatë të mund ta vuajnë dënimin me burgim në këtë shtet.
    “Me nënshkrimin e kësaj marrëveshjeje, Mbretëria e Belgjikës riafirmon përkushtimin e fuqishëm të saj ndaj drejtësisë penale ndërkombëtare dhe aftësinë e Dhomave të Specializuara për të kryer mandatin e vet”,- tha kryetarja e Dhomave të Specializuara, Ekaterina Trendafilova, sipas një njoftimi për media. Trendafilova u bëri thirrje edhe shteteve të tjera që të nënshkruajnë marrëveshje me Dhomat e Specializuara – që njihen edhe si Gjykata Speciale – në mënyrë që, sipas saj “të fuqizohet korniza e gjykatës për zbatimin e dënimeve”.
    Specialja kujtoi se të dënuarit në formë të prerë duhet të vuajnë dënimin jashtë Kosovës, bazuar në këmbimin e letrave më 2014 mes përfaqësueses së atëhershme të Lartë të Bashkimit Evropian për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Cathrine Ashton, dhe atëbotë presidentes së Kosovës, Atifete Jahjaga.
    Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar janë themeluar më 2015 nga Kuvendi i Kosovës.
    Gjykata Speciale e Kosovës, me seli në Hagë të Holandës, heton krimet e pretenduara të ish-pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, të kryera kundër pakicave etnike dhe rivalëve politikë, nga janari i vitit 1998 deri në dhjetor të vitit 2000.
    Aktualisht, në këtë institucion është duke vazhduar procesi gjyqësor kundër ish-presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, ish-deputetit Rexhep Selimi dhe dy ish-kryetarëve të Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli dhe Jakup Krasniqi, të cilët akuzohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
    Deri më tani, kjo gjykatë ka shpallur aktgjykime për krime lufte dhe për pengim të drejtësisë. Ish-eprori i UÇK-së, Salih Mustafa, është dënuar me 15 vjet burgim për krime lufte, ndërsa ish-pjesëtari i UÇK-së, Pjetër Shala është dënuar me 18 vjet burgim për ndalim arbitrar, torturë dhe vrasje./REL

  • “Në SHBA nuk është e lehtë”, gazetarja shqiptare: Mos dëgjoni ata që thonë “o sa mirë, shpëtove”

    “Në SHBA nuk është e lehtë”, gazetarja shqiptare: Mos dëgjoni ata që thonë “o sa mirë, shpëtove”

    Gazetarja shqiptare Eva Dori, e cila është zhvendosur prej 10 vitesh përtej oqeanit në SHBA, së fundmi ka bërë një deklaratë që ka shkaktuar reagime në rrjet.

    Ndërsa u pyet nga dy moderatorët e 7 pa 5 në Vizion Plus se “A vuajnë shqiptarët në Amerikë”, ajo habiti me përgjigjen e saj duke thënë se “po shqiptarët në SHBA qajnë tre herë në ditë”.

    “Shyqyr që kemi dushin dhe lahemi tre herë në ditë se vetëm atje mund të na lejohet të qajmë.

    Ne qajmë, ne vuajmë sepse nuk është e lehtë që të lësh vendin, ikim me atë dëshirën që të gjithë na thonë “o po sa mirë shpëtove”, por nuk është e lehtë.”

    Për çfarë vuajnë shqiptarët?

    Po vuajnë që në momentin e parë… Unë kur kam qenë në këtë kolltuk, nuk i kuptoja për çfarë malli flasin këta.

    Shikon një Amerikë që e ke parë në filma, dhe nëse nuk ke përkrahjen e duhur, duhet të punosh shumë, të mendosh si amerikanët, ne shqiptarët jemi mësuar me një jetë tjetër.”

    Gazetarja ka treguar më herët se ka ndërtuar jetën e saj në Filadelfia, si dhe momentin spontan kur vendosi të bënte një projekt televiziv të planifikuar për vetëm disa ditë, por që iu kthye në një vendim për të qëndruar.

    Vetëm një javë pas mbërritjes së saj, u njoh me dashurinë e jetës dhe u martua.