Ndërsa ka publikuar vendimin, ish-ministri i Drejtësisë, Ylli Manjani, e cilësoi këtë vendim si “një shuplakë të fortë për vettingsat thashethemexhinj dhe për një shtet që ka ngritur thashethemet në nivel kushtetues”.
“Shkëlzen Selimi, gjyqtar i Gjykatës së Lartë, u shkarkua nga mjeshtrat e vettingut për llogje Kavaje.
Mbi bazën e këtyre llogjeve, ai i vendos në skrutinitet penal absurd për 4 vite me radhë, deri sa gjyqtarja e GJKKO Rudina Palloj, me shumë durim e profesionalizëm e gjeti atë të pafajshëm, me arsyetimin se nuk ka asnjë fakt penal të lidhur me të.
Gjykata e Strassburg sapo shpalli se shkarkimi i gjyqtarit Selimi është i padrejtë dhe në shkelje të Kushtetutës Shqiptar dhe Konventës Europiane të të Drejtave të Njeriut.
Një shuplakë e fortë dhe e merituar për vettingsat thashethemexhinj, por edhe për shtetin shqiptar që thashethemet i ka ngritur në nivel kushtetues. Urime Shkëlzen Selimit! Tani shteti të mbyllë spepin dhe të kthejë magistratin në punë se ka nevojë sistemi.”, shkruan Manjani.
Më herët, GJKKO e ka shpallur të pafajshëm Selimin për akuzën e ngritur nga SPAK lidhur me refuzimin për deklarim dhe fshehjen e pasurisë.
Gjykata konstaton se shteti i paditur duhet t’i paguajë Selimit, brenda tre muajve nga data kur ky vendim merr formë të prerë, 6 500 EUR, plus çdo taksë që mund t’i ngarkohet aplikantit, në lidhje me shpenzimet dhe kostot, e cila do të konvertohet në monedhën e Shtetit të paditur me kursin në fuqi në datën e shlyerjes.
Sipas Gjykates, “duke marrë në konsideratë zbulimet e përmendura më sipër në mënyrë të përbashkët, Gjykata konkludon se aplikanti ka qenë, pjesërisht, i pamjaftueshëm informuar për pretendimet kundër tij, dhe pjesërisht nuk i është ofruar mundësi adekuate për t’i kundërshtuar ato dhe për të paraqitur çështjen e tij në mënyrë efektive.
Qasja e organeve të vetingut ndaj vlerësimit të komponentit të dytë të procesit të vetingut (që rezultoi në gjetje me ndikim të gjerë të konsideruara të mjaftueshme për të justifikuar shkarkimin e tij nga detyra) preku vetë thelbin e të drejtave procedurale të aplikantit dhe nuk ishte në përputhje me kërkesën për drejtësi të nenit 6 § 1 të Konventës në rastin konkret”
Çështja Selimi kundër Shqipërisë,
Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut (Seksioni i Tretë), duke u mbledhur si një Dhomë e përbërë nga:
Ioannis Ktistakis, President,Peeter Roosma,Darian Pavli,Diana Kovatcheva,Úna Ní Raifeartaigh,Mateja Đurović,Vasilka Sancin, gjyqtarë,
dhe Milan Blaško, Sekretar i Seksionit,
Duke pasur parasysh:
kërkesën (nr. 37896/19) kundër Republikës së Shqipërisë, paraqitur në Gjykatë në bazë të nenit 34 të Konventës për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore (“Konventa”) nga një shtetas shqiptar, z. Shkëlzen Kujtim Selimi (“aplikanti”), më 8 korrik 2019;
vendimin për të rrëzuar kërkesën e aplikantit për përjashtimin (recusal) të Darian Pavlit, gjyqtarit të zgjedhur në emër të Shqipërisë, më 19 gusht 2021 (Rregulli 28 i Rregullores së Gjykatës, siç ishte në fuqi në atë kohë);
vendimin për t’i komunikuar Qeverisë shqiptare (“Qeveria”) ankesat lidhur me të drejtat e aplikantit për një gjykim të drejtë dhe për respektimin e jetës private dhe për të deklaruar të papranueshme pjesën tjetër të kërkesës;
vërejtjet e palëve;
Pasi ka bërë shqyrtimin me dyer të mbyllura më 4 nëntor 2025,
Jep këtë vendim, i cili u miratua në atë datë:
HYRJE
Çështja e tanishme lidhet me shkarkimin e aplikantit nga detyra e gjyqtarit të Gjykatës së Lartë në procedurat e rivlerësimit (vetting) në bazë të Ligjit nr. 84/2016 (“Ligji i Vettingut”).FAKTET
Aplikanti ka lindur në vitin 1974 dhe jeton në Tiranë. Ai është përfaqësuar nga z. A. Saccucci dhe znj. G. Borgna, avokatë në praktikë në Romë.Qeveria është përfaqësuar nga z. O. Moçka, Avokat i Përgjithshëm i Shtetit.Faktet e çështjes mund të përmblidhen si më poshtë.Informacion i përgjithshëm
Në vitin 2016 Shqipëria nisi zbatimin e reformave gjithëpërfshirëse në sistemin e saj të drejtësisë: Kushtetuta u ndryshua, dhe u miratuan disa ligje – që lidhen, ndër të tjera, me rivlerësimin kalimtar të të gjithë gjyqtarëve në detyrë (më poshtë “procesi i vettingut”). Procesi i vettingut do të kryhej nga Komisioni i Pavarur i Kualifikimit (“KPK”) në shkallë të parë dhe – në rast ankimimesh – nga Kolegji i Posaçëm i Apelimit (“KPA”) pranë Gjykatës Kushtetuese (së bashku të quajtura “organet e vettingut” – shih Xhoxhaj kundër Shqipërisë, nr. 15227/19, §§ 4-7, 9 shkurt 2021).Procedurat e vettingut ndaj aplikantit
Aplikanti, gjyqtar gjykate rrethi midis viteve 1999 dhe 2011, u emërua në Gjykatën e Lartë të Shqipërisë në vitin 2011.Në janar 2017 aplikanti plotësoi dhe paraqiti formularët standardë të deklarimit si vijon: deklaratën e integritetit, deklaratën e pasurisë dhe formularin e vetëvlerësimit profesional. Ai u përgjigj negativisht ndaj pyetjes në formularin e deklarimit të integritetit nëse kishte pasur ndonjë kontakt me “persona të përfshirë në krimin e organizuar” në kuptim të Ligjit të Vettingut (shih, sa i përket atij formulari deklarimi, Thanza kundër Shqipërisë, nr. 41047/19, § 64, 4 korrik 2023).Raporti i DSKI-së
Drejtoria e Sigurimit të Informacionit të Klasifikuar (“DSKI”) – e cila ishte pranë Zyrës së Kryeministrit dhe ndihmonte organet e vettingut në vlerësimin e integritetit të figurës së çdo gjyqtari – përgatiti Raportin nr. 12112, datë 2 nëntor 2017 dhe i paraqiti KPK-së një version të tij të anonimizuar (redaktuar). Ai iu shtua dosjes së vettingut të aplikantit si dokument i klasifikuar (“sekret shtetëror”).Versioni i anonimizuar (i redaktuar) i raportit ka këtë përmbajtje:“ … 1. Duke iu referuar formularit të deklarimit të subjektit të rivlerësimit, Grupi i Punës shqyrtoi me kujdes dosjen e tij … U vendos të dërgohej një kërkesë për verifikim të figurës në Zyrën e Prokurorit të Përgjithshëm … dhe në Ambasadën e SHBA [pjesë e fshirë]. Këta raportuan si vijon:
… [Subjekti] ka paraqitur pasaktësi në formularin e deklarimit – konkretisht, në pjesën 5 (c) ‘Të dhëna sigurie’ – duke mos bërë të ditur kontaktet e papërshtatshme me persona të përfshirë në krimin e organizuar. Kjo mosdeklarim e bën atë përgjegjës për fshehje fakti dhe për plotësim të pasaktë e të pavërtetë të formularit të deklarimit … Inteligjenca e mbledhur dhe informacione të tjera mund të ngrenë dyshime të arsyeshme për përfshirjen e tij ose kontaktet e papërshtatshme me persona të përfshirë në krimin e organizuar.
Nga informacioni i dhënë nga autoritetet verifikuese jemi vënë në dijeni se: ‘disponohen të dhëna [pjesë e fshirë] ku ngrihen dyshime të arsyeshme për përfshirjen në veprimtari të kundërligjshme, shfaqur në formën e korrupsionit pasiv të gjyqtarit gjatë ushtrimit të detyrës dhe ushtrim i ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike [disponohen të dhëna … ku ngrihen dyshime të arsyeshme për përfshirjen në veprimtari të kundërligjshme, shfaqur në formën e korrupsionit pasiv të gjyqtarit gjatë ushtrimit të detyrës dhe ushtrim i ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike].’
Më tej, jemi informuar se: ‘[pjesë e fshirë] ka pasur kontakte të papërshtatshme [pjesë e fshirë]’
Pasi kemi vlerësuar informacionin, konsiderojmë se: [pjesë e fshirë]
Informacionet që disponohen në ngarkim të subjektit të rivlerësimit, të cilat tregojnë për përfshirjen e tij në veprimtari korruptive të funksionarit të drejtësisë [informacionet që disponohen në ngarkim të tij, për implikim në veprimtari korruptive të funksionarit të drejtësisë] për një periudhë relativisht të gjatë dhe në më shumë se një rast – nëpërmjet premtimit ose kërkimit të drejtpërdrejtë ose të tërthortë të çdo lloj përfitimi të parregullt, në këmbim të kryerjes ose moskryerjes së një veprimi të lidhur me detyrat zyrtare – sugjerojnë se [subjekti], në përputhje me nenin 37 (b) dhe (c) të [Ligjit të Vettingut], [është] një person me prirje ndaj përfshirjes në veprimtari kriminale dhe një individ që mund t’i nënshtrohet lehtësisht presionit nga struktura kriminale.Informacionet që disponohen në ngarkim të subjektit të rivlerësimit, të cilat kanë të bëjnë me veprimtari korruptive, evidentojnë rrethanat e konstatimit të faktit [informacionet që disponohen në ngarkim të subjektit të rivlerësimit për veprimtari korruptive, evidentojnë rrethanat e konstatimit të faktit] se ekziston kontakt i papërshtatshëm me një person ose persona të përfshirë në krimin e organizuar, siç përcaktohet në nenin 3 (15) të këtij ligji, në formën e shkëmbimit të parave, favoreve ose dhuratave; kjo është plotësisht e papajtueshme me detyrat e [subjektit].Ekziston informacion nga autoritetet verifikuese që subjekti i rivlerësimit ka kontakt të papërshtatshëm, në kuptim të nenit 38 (4) të Ligjit, me [pjesë e fshirë].
[pjesë e fshirë]
[pjesë e fshirë]
[Subjekti] është i papërshtatshëm për të mbetur në detyrë.
Bashkëlidhur gjeni formularin e deklarimit dhe shkresën zyrtare nga autoritetet verifikuese.”
Midis dhjetorit 2017 dhe prillit 2018, KPK bëri disa kërkesa ndaj DSKI-së. KPK kërkoi deklasifikimin e raportit të sipërpërmendur (shih paragrafin 12 më poshtë). Ajo kërkoi gjithashtu deklasifikimin e informacionit (i) të klasifikuar si “sekret shtetëror” dërguar me Shkresat nr. 12310, datë 2 nëntor 2017, nr. 12559, datë 22 dhjetor 2017, nr. 852, datë 23 janar 2018, dhe (ii) të klasifikuar si “Konfidencial” dërguar me Shkresën nr. 1762/3, datë 18 tetor 2017. Nuk është e qartë nëse DSKI iu përgjigj ndonjërës prej këtyre kërkesave.Hetimi i KPK-së
Nga shkurti 2018 e në vijim, gjatë fazës së hetimit të procedurave të vettingut, KPK i drejtoi aplikantit një sërë pyetjesh me shkrim për ndërveprimet e tij me disa persona (më poshtë, F.D., I.Ç., A.D. dhe A.S.). Në veçanti, KPK pyeti nëse midis viteve 2010 dhe 2012 aplikanti kishte përdorur një mjet specifik në pronësi të A.S.; ajo i kërkoi gjithashtu aplikantit të shpjegonte marrëdhënien e tij me A.S. Aplikanti u përgjigj se A.S. ishte kushëriri i tij i largët dhe se bashkëshortja e tij kishte përdorur herë pas here mjetin e A.S.-së për të shkuar nga puna në Fier (shih edhe paragrafët 13, 17, 19 dhe 20 më poshtë).Në maj 2018 DSKI autorizoi deklasifikimin e pjesshëm të raportit të saj të 2 nëntorit 2017, në mënyrë që ai të mund t’i bëhej i ditur aplikantit duke mbetur megjithatë i redaktuar. Raporti përmendte një informacion të caktuar të dhënë nga “autoritetet verifikuese”; ky informacion ishte bashkëngjitur raportit, por nuk iu bë i ditur aplikantit.Pak para përfundimit të hetimit, me një letër të 4 korrikut 2018, Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit (“ONM” – mandati i tij përshkruhet në paragrafin 31 më poshtë) i paraqiti KPK-së një “konstatim”. Kjo letër (e cila ishte hartuar në gjuhën angleze) ka këtë përmbajtje:“Bazuar në informacionin e siguruar me kusht nga burime konfidenciale të besueshme dhe të besueshme të qeverive të huaja, Vëzhguesit Ndërkombëtarë paraqesin këtë konstatim, në përputhje me nenin 49.5 dhe nenin 49.10 të Ligjit nr. 84/2016:
Ekzistojnë prova që sugjerojnë fuqimisht se subjekti i rivlerësimit Shkelzen Selimi është angazhuar në kontakte të papërshtatshme (neni 38.4 i Ligjit nr. 84/2016), të drejtpërdrejta dhe të tërthorta, me një person [sic] në emër të [A.I], alias [BQ], i cili ishte i përfshirë në krimin e organizuar (siç përcaktohet në nenin 3.15 të Ligjit nr. 84/2016). Në gjysmën e parë të vitit 2015, Selimi u përpoq të ndërhynte në emër të [A.I.] në mënyrë që të ndikonte rezultatin e çështjes së tij në pritje para gjykatave shqiptare, e cila kishte të bënte me kërkesën e ekstradimit të tij në Itali për t’u përballur me akuza penale. Si rezultat i mundshëm i kësaj ndërhyrjeje nga ana e Selimit, në korrik 2015 kërkesa për të ekstraduar [A.I.] në Itali u refuzua dhe ai mbeti i lirë nga masa e sigurimit.”
Dokumente të tjera – që me gjasë vinin nga autoritetet e huaja – iu paraqitën KPK-së me ose në lidhje me konstatimin e sipërpërmendur të ONM-së (siç u konfirmua nga vetë KPK – shih paragrafin 21 më poshtë). Këto materiale nuk iu bënë të ditura aplikantit.Në bazë të raportit të DSKI-së dhe përgjigjeve të aplikantit, KPK kreu veprime verifikuese dhe mori informacion e dokumente nga autoritetet shqiptare, përfshirë Shërbimin Informativ të Shtetit, Zyrën e Prokurorit të Përgjithshëm, Prokurorinë për Krime të Rënda dhe gjykatat.Raporti i KPK-së mbi hetimin e saj
Pas përfundimit të hetimit, KPK hartoi një raport (“raporti i hetimit”); gjetjet e tij (në veçanti sa i përket A.I.) mund të përmblidhen si vijon:(a) ONM kishte paraqitur informacion lidhur me (përfshirjen e) aplikantit në ushtrimin e ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike. Raporti i DSKI-së deklaronte se kishte inteligjencë që ngrinte dyshime të arsyeshme se aplikanti kishte qenë i përfshirë në veprimtari të kundërligjshme – konkretisht, korrupsion pasiv (pra, marrje ryshfeti) të gjyqtarit dhe ushtrim të ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike. Të dhënat e sipërpërmendura u verifikuan dhe rezultoi se aplikanti “ka njohje me shtetasin” A.I. – një person i përfshirë në krimin e organizuar. A.I. ishte subjekt i procedimeve penale në Itali për akuza për trafik ndërkombëtar të kokainës dhe ishte fakt i njohur botërisht (në kuptim të nenit 49 të Ligjit të Vettingut) që A.I. ishte kontakt i papërshtatshëm.
(b) Nga policat e sigurimit të një mjeti të regjistruar në emër të A.S. (i cili kishte një dënim për kundërshtim të punonjësve të rendit) dukej se aplikanti kishte përdorur atë mjet gjatë periudhës 2010-11 dhe gjatë periudhës 2011-12. A.S. ishte gjerësisht i njohur se punonte (ose kishte punuar) si shofer i A.I.-së. Aplikanti pranoi se e kishte përdorur atë mjet dhe “se e njihte atë person” (pra, me gjasë A.S.), por ai nuk “e kishte deklaruar këtë fakt në pyetësorin që i ishte dërguar në fillim të procesit të vettingut” në dhjetor 2017.
(c) Nga dosjet lidhur me ekstradimin e A.I., konstatimi i ONM-së, raporti i DSKI-së dhe dokumentet mbështetëse të marra nga KPK dukej se aplikanti mund ta kishte ushtruar me sukses ndikimin e tij në atë çështje.
(d) Pasi kreu hetimin, KPK “formoi bindjen” se aplikanti “[kishte] lidhje” me A.I., i cili “[ishte] i njohur publikisht dhe i provuar si i përfshirë në krimin e organizuar”. Kështu, aplikanti e kishte njohur A.I. dhe kishte dështuar ta deklaronte atë si kontakt të papërshtatshëm. Ai e kishte ndihmuar gjithashtu duke u angazhuar në veprime të paligjshme (të manifestuara në formën e korrupsionit pasiv të gjyqtarit gjatë ushtrimit të detyrës) dhe duke ushtruar ndikim të paligjshëm ndaj personave që mbajnë funksione publike.
(e) Aplikanti kishte qenë gjithashtu anëtar i trupit gjykues që kishte shqyrtuar një kërkesë për zgjatjen e paraburgimit të A.I. në korrik 2014.
KPK ia kaloi barrën e provës aplikantit dhe ai u detyrua të rrëzonte gjetjet e bëra në raportin e hetimit të KPK-së. Më konkretisht, raporti përfundonte si vijon:“Në bazë të nenit Dh §§ 3 dhe 4 të Aneksit të Kushtetutës, nëse subjekti i rivlerësimit ka kontakte të papërshtatshme me individë të përfshirë në krimin e organizuar, prezumohet se [subjekti i rivlerësimit] duhet të shkarkohet nga detyra; subjekti ka detyrimin të provojë të kundërtën.
Nëse subjekti i rivlerësimit tenton të japë deklarime të pasakta ose të fshehë kontaktet me individë të përfshirë në krimin e organizuar, prezumohet se [subjekti i rivlerësimit] duhet të shkarkohet nga detyra; subjekti ka detyrimin të provojë të kundërtën.
Sa i takon konstatimit të dërguar nga [ONM], barra e provës bie mbi ju për të dhënë shpjegime për [përfundimet e këtij hetimi] dhe nëse ju e njihni [A.I.] [a njiheni ju me shtetasin].”
Më 7, 11 dhe 24 korrik 2018 aplikanti kërkoi që ose të bëheshin të ditura pjesët e redaktuara të raportit të DSKI-së ose që informacioni i klasifikuar të shqyrtohej në procedurë ex parte (nëse ishte e nevojshme, në mungesë të tij dhe me një përfaqësues të zgjedhur nga KPK për të vepruar në emër të tij). Duket se këto kërkesa u refuzuan (në mënyrë të tërthortë).Aplikanti i paraqiti KPK-së kundërshtimet e tij ndaj gjetjeve faktike dhe përfundimeve ligjore të përmbajtura në raportin e hetimit. Nuk rezulton që në atë fazë të procedurës ai të ketë bërë ndonjë deklarim specifik nëse e njihte personalisht A.I. apo nëse kishte pasur ndonjë kontakt apo marrëdhënie të drejtpërdrejtë me të.Aplikanti sqaroi se A.S. ishte një i afërm i tij i largët nga Kruja (vend-lindja e aplikantit). A.S. banonte në Fier me bashkëshorten dhe fëmijët e tij dhe, në kohën përkatëse, kishte qenë i punësuar si shofer i drejtorit të përgjithshëm të një shoqërie shtetërore me seli në Fier. Edhe pse lidhja e tij familjare me A.S. ishte e largët, marrëdhënia e tyre ishte afruar pasi bashkëshortja e aplikantit ishte emëruar gjyqtare në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Fier. Arsyeja e vetme që marrëdhënia ishte bërë më e ngushtë ishte se ajo kishte pasur nevojë herë pas here për transport nga banesa e tyre në Vlorë drejt vendit të punës në Fier. A.S. ishte pyetur herë pas here të ofronte këtë shërbim transporti kur makina e familjes kishte qenë jashtë pune ose kur kishte pasur mot të keq përgjatë rrugës. Ky kishte qenë i vetmi faktor lidhës mes aplikantit dhe A.S., dhe si rezultat ata ishin takuar disa herë në Fier, Vlorë ose Tiranë. Këto takime të rastit nuk i kishin dhënë atij asnjë informacion mbi rrethin shoqëror të A.S. në Fier apo gjetkë, dhe as nuk i kishin dhënë atij mundësinë të njihej me persona që A.S. mund të takonte ose me ndonjë problem ligjor që ai mund të kishte. Ishte e pamundur për aplikantin të dinte nëse A.S. e njihte apo ishte i lidhur me A.I. ose nëse ai kishte ndonjë problem ligjor. Ndërveprimet e aplikantit me A.S. – të cilat në çdo rast kishin qenë të kufizuara – në thelb kishin marrë fund në vitin 2011, kur aplikanti ishte transferuar në Tiranë për të shërbyer në Gjykatën e Lartë. Pas transferimit, ndërveprimet e tyre ishin kufizuar në takime të rastësishme gjatë ngjarjeve familjare.Vendimi i KPK-së
KPK zhvilloi një seancë publike. Me një vendim të 30 korrikut 2018 (i korrigjuar me një vendim të 17 shtatorit 2018), KPK u shpreh si vijon. Edhe pse DSKI kryen në çdo rast një vlerësim të integritetit të figurës së subjektit të rivlerësimit, KPK megjithatë duhet të kryejë hetimin e vet të thelluar dhe të verifikojë informacionin e paraqitur nga DSKI. KPK e kishte bërë këtë në rastin e aplikantit; veçanërisht, ajo kishte kërkuar informacion shtesë nga autoritetet publike. Disa fakte dhe prova në dosje përbënin sekret shtetëror që nuk mund të “bëhej publik” (nuk bëhet publik) në kuptim të nenit 39 të Ligjit të Vettingut. Konstatimi i ONM-së kishte qenë i shoqëruar nga informacion konfidencial që nuk mund të “bëhej publik” – kjo kishte qenë një kusht i vendosur nga një shtet i huaj; zbulimi i këtij informacioni mund të rrezikonte burimin e tij. Ky informacion konfidencial ishte marrë në konsideratë së bashku me provat e tjera të përfshira në dosjen e çështjes. Mospublikimi i informacionit të klasifikuar në rrethana të tilla nuk i cenonte të drejtat themelore të subjektit të vettingut.KPK e shkarkoi aplikantin nga detyra, në bazë të nenit 61 (2) dhe (3) të Ligjit të Vettingut, në veçanti, për mosdeklarimin në deklaratën e vettingut të kontaktit të tij të papërshtatshëm me A.I. dhe për faktin se kishte pasur kontakt të papërshtatshëm me A.I., duke deklaruar si vijon.(a) Konstatimi i ONM-së (shih paragrafin 13 më sipër) vinte se aplikanti kishte qenë i përfshirë në ushtrimin e ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike. Ky konstatim përbënte provë të një fakti, rrethane ose standardi ligjor (standard ligjor) që kishte ekzistuar ose kishte ndodhur, në kuptim të Ligjit të Vettingut. Ky konstatim ishte i besueshëm dhe mjaftueshëm i qëndrueshëm me provat e tjera. Ai ishte shoqëruar nga informacion konfidencial që nuk mund të “bëhej publik”. Ky ishte një kusht i vendosur nga një shtet i huaj; zbulimi i këtij informacioni mund të rrezikonte burimin e tij. Nga shqyrtimi i dosjes së ekstradimit për A.I. dhe materialit mbështetës “konfidencial” të marrë nga KPK dukej se aplikanti kishte ushtruar me sukses ndikim në atë çështje. Më tej, aplikanti kishte qenë pjesë e trupit gjykues që, më 2 korrik 2014, kishte shqyrtuar kërkesën e prokurorit për zgjatjen e paraburgimit të A.I. (shih paragrafin 27 më poshtë). Për më tepër, një vendim gjykate e huaj i paraqitur nga ONM deklaronte se ndaj A.I. zhvilloheshin procedime penale në Itali për pjesëmarrjen e tij të dyshuar në një organizatë kriminale dhe në trafik droge.
(b) KPK u bind se aplikanti ishte i njohur me A.I. (kontakt jo rastësor). Dukej se aplikanti e kishte ndihmuar atë përmes veprimeve të paligjshme në formën e korrupsionit pasiv nga ana e një gjyqtari dhe ushtrimit të ndikimit të paligjshëm ndaj personave të tjerë që ushtrojnë funksione publike.
(c) Aplikanti nuk e kishte deklaruar A.I. si kontakt të papërshtatshëm. As nuk e kishte deklaruar njohjen e tij me A.I.
(d) Nga policat e sigurimit të mjetit të A.S-së dukej se gjatë periudhës 2010-11 dhe sërish gjatë periudhës 2011-12 aplikanti e kishte përdorur atë mjet. A.S. ishte në përgjithësi i njohur si shofer i A.I-së. Aplikanti nuk e kishte deklaruar përdorimin e këtij mjeti në pyetësorin që i ishte dërguar në fillim të procesit të vettingut në vitin 2017. Ai e kishte pranuar këtë përdorim vetëm pasi ishte pyetur nga KPK.
(e) Aplikanti nuk kishte specifikuar nëse e njihte A.I. ose nëse ata kishin pasur ndonjë kontakt apo komunikim jo rastësor. KPK shqyrtoi shpjegimet e aplikantit lidhur me përdorimin e mjetit të A.S. dhe përfundoi se ato nuk e rrëzonin konstatimin e ONM-së.
KPK gjithashtu (i) vlerësoi në dëm të aplikantit “kontaktin e tij të papërshtatshëm” me një person tjetër, F.D., dhe mosdeklarimin e këtij kontakti; dhe (ii) kishte dyshime të arsyeshme se ai mund të vihej lehtësisht nën presion nga persona “të përfshirë në krimin e organizuar” në kuptim të Ligjit të Vettingut.Aplikanti e ankimoi vendimin në KPA. Ai iu referua “mungesës së njohjes së tij të vullnetshme” me A.I. (mungesën e vullnetshme të njohjes). Ai argumentoi se (i) gjatë hetimit nuk i ishte drejtuar asnjë pyetje lidhur me A.I., dhe (ii) ai nuk kishte qenë në gjendje të ushtronte të drejtat e tij të mbrojtjes, pasi gjetjet në lidhje me A.I. ishin bazuar në të dhëna konfidenciale (përfshirë të dhëna lidhur me vendin dhe mënyrën e ndërhyrjes së pretenduar të paligjshme në favor të A.I.). Nuk ishte e sigurt nëse ishte verifikuar besueshmëria e pretendimeve: për shembull, nuk ishte përcaktuar nëse burimi (një person tjetër) kishte ndonjë konflikt interesi, ose thjesht kishte dashur të hakmerrej ndaj aplikantit. Për më tepër, shtoi aplikanti, nëse akuza për korrupsion lidhej me punën e bashkëshortes së tij në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Fier, ajo nuk kishte qenë e përfshirë në çështjen e A.I. dhe për rrjedhojë nuk mund të kishte vepruar në mënyrë të papërshtatshme në këtë drejtim.Vendimi i KPA-së
Me një vendim të 7 shkurtit 2019 (i korrigjuar me një vendim të 19 prillit 2019), KPA la në fuqi shkarkimin e aplikantit nga detyra. Ajo u shpreh si vijon sa i përket aspekteve të përgjithshme procedurale të çështjes së vettingut.(a) Aplikanti kishte pasur informacion të mjaftueshëm lidhur me hetimin e KPK-së. Gjatë hetimit KPK e kishte pyetur më shumë se dhjetë herë dhe ai kishte dhënë shpjegime ose kishte ngritur kundërshtime për çështjet e ngritura nga KPK. KPA vendosi se, duke i drejtuar aplikantit pyetje për disa individë (dhe çështje të lidhura me këta individë, të cilat në fund u përdorën si arsye për shkarkimin e tij nga detyra), KPK kishte zbuluar, në një nivel të mjaftueshëm dhe të arsyeshëm, rrethanat dhe identitetet e personave përkatës, për të cilët barra e provës i ishte kaluar më pas aplikantit dhe mbi të cilët ishte bazuar masa disiplinore e shkarkimit nga detyra. Duke mbrojtur sekretet shtetërore – në përputhje me Ligjin nr. 8457 të vitit 1999 dhe angazhimet e Shqipërisë me partnerët ndërkombëtarë sipas nenit 39 (2) të Ligjit të Vettingut – KPK e kishte informuar aplikantin (në një fazë të hershme të hetimit) për ato rrethana që më pas do ta ngarkonin atë me përgjegjësi disiplinore në kuptim të nenit Dh të Aneksit të Kushtetutës dhe nenit 61 (2) dhe (3) të Ligjit të Vettingut.
(b) Raporti i DSKI-së, në pjesën e tij të deklasifikuar, tregonte se kërkesa kishin qenë dërguar agjencive ligjzbatuese dhe shteteve të huaja. Kështu, aplikanti kishte qenë i informuar mjaftueshëm për rrethanat përkatëse dhe burimin e informacionit mbi të cilin ishin bazuar gjetjet e KPK-së. Në çdo fazë të procedurës para KPK-së aplikanti kishte pasur mundësi të jepte shpjegime dhe të ushtronte të drejtat e tij të mbrojtjes në lidhje me përfshirjen e tij në ngjarje të caktuara dhe me individë të identifikuar si kontakte të papërshtatshme. KPK e kishte gjetur raportin e DSKI-së të saktë dhe kishte nxjerrë përfundimet e veta në bazë të atij raporti, hetimit të KPK-së dhe shpjegimeve të aplikantit.
(c) Vendimi i KPK-së për të kufizuar aksesin e aplikantit në dokumentet e klasifikuara si “sekrete” kishte qenë proporcional dhe nuk kishte cenuar thelbin e së drejtës së tij për t’u informuar mbi faktet që i atribuheshin atij dhe burimet e tyre. Megjithëse ai nuk kishte pasur akses në dokumentet e klasifikuara, ishte informuar për faktet thelbësore që rridhnin prej tyre. Ai ishte ftuar të jepte shpjegime për këto fakte, të cilat më pas u përdorën për shkarkimin e tij nga detyra – konkretisht, lidhjet e tij me dy persona të konsideruar si kontakte të papërshtatshme. Aplikanti ishte informuar gjithashtu për burimet nga të cilat KPK kishte marrë atë informacion – përkatësisht, agjencitë ligjzbatuese dhe shtetet e huaja. Këto burime konsideroheshin si “burime të njohura” (burime të njohura) në kuptim të nenit 49 (4) të Ligjit të Vettingut (shih paragrafin 35 më poshtë). Aplikantit i ishte dhënë aq informacion nga dokumentet e klasifikuara sa ishte i arsyeshëm dhe i nevojshëm për të garantuar të drejtat e tij të mbrojtjes. KPK kishte vepruar drejt duke mos dhënë akses në dokumentet e klasifikuara, pasi një veprim i tillë do të kishte rrezikuar sigurinë kombëtare dhe do të kishte zbuluar aktivitetet e agjencive ligjzbatuese që veprojnë përmes metodave të fshehta, dhe mund të kishte rrezikuar jetën dhe shëndetin e personave të tjerë dhe integritetin e marrëdhënieve partenere midis Shqipërisë dhe shteteve të tjera.
(d) KPK kishte pasur akses të plotë në të gjitha dokumentet e klasifikuara prej të cilave rridhnin faktet për të cilat ishte informuar aplikanti. Ajo kishte kryer analizën e saj të të dhënave. KPA kishte pasur të njëjtin nivel akses dhe kishte kryer një shqyrtim dhe analizë të plotë të secilit prej këtyre dokumenteve të klasifikuara. Si rezultat, KPA ishte e bindur se të gjitha faktet e atribuuara aplikantit ishin të provuara mjaftueshëm.
(e) Aplikanti kishte pasur dije të mjaftueshme mbi faktet përkatëse dhe individët e zbuluar nga të dhënat sekrete. Përfundimi i KPA-së në këtë drejtim mbështetej edhe në të dhëna të tjera të marra nga burime të hapura dhe zyrtare, të cilat i jepnin kontekst ngjarjeve apo materialit të klasifikuar, duke i ofruar njëkohësisht aplikantit kuptim të mjaftueshëm mbi to.
Sa u takon rrethanave faktike lidhur me A.I. në veçanti, KPA u shpreh si vijon.(a) A.I. ishte ndjekur penalisht në Itali për pjesëmarrje në një organizatë kriminale të angazhuar në trafik droge. Kjo ishte një vepër e parashikuar në nenin 3 (1) të Ligjit nr. 10192 të vitit 2009; për rrjedhojë, ai ishte “person i përfshirë në krimin e organizuar” në kuptim të nenit 3 (15) të Ligjit të Vettingut.
(b) Gjatë të gjithë procedurës së vettingut, aplikanti kishte dështuar të deklaronte qartë nëse kishte pasur ndonjë marrëdhënie apo kontakt specifik ose të drejtpërdrejtë me A.I. Kjo qëndrim jo i sinqertë dukej se kishte përbërë një përpjekje për të fshehur marrëdhënien e tij me A.I. duke shmangur pohimet apo mohimet e drejtpërdrejta, duke ruajtur kështu një pozicion të dykuptimtë.
(c) Natyrën e kësaj marrëdhënieje e kishte përcaktuar “konstatimi” i ONM-së (shih paragrafin 13 më sipër), i cili kishte vlerë provuese të ngjashme me një akt-ekspertimi – domethënë përbënte provë që do të ishte e vështirë për çdo organ gjykues ta vinte në pikëpyetje, për shkak të natyrës së tij dhe besueshmërisë së burimit të tij. Besueshmëria, integriteti, paanshmëria dhe profesionalizmi i burimit – të kombinuara me metodën tepër specifike të përdorur për mbledhjen e informacionit në fjalë – i kishin dhënë atij një vlerë të veçantë provuese (vlerë të veçantë). Sipas konstatimit të ONM-së, aplikanti kishte mbajtur lidhje të qëndrueshme (lidhje të qëndrueshme) me A.I. dhe kishte përdorur ndikimin e tij brenda sistemit të drejtësisë (si përmes vendimeve të tij, ashtu edhe duke ndikuar në zyrtarë të tjerë) për të siguruar që përpjekjet për ekstradimin e A.I. në Itali të dështojnë.
(d) Ndërsa aplikanti argumentoi se nuk mund ta kishte ditur që i afërmi i tij i largët, A.S., kishte qenë shofer i A.I-së, një dosje penale kundër A.I. (një procedim penal në ngarkim të shtetasit A.I.) tregonte se A.S. ishte identifikuar si shoferi personal i A.I-së.
(e) Në vitin 2014 aplikanti kishte qenë relator në një trup gjykues të Gjykatës së Lartë që kishte rrëzuar një vendim gjykate në çështjen e A.I. dhe kishte kthyer çështjen për rishqyrtim në një gjykatë të shkallës më të ulët (shih paragrafin 27 më poshtë). Prej kësaj rridhte se Gjykata e Lartë kishte pranuar pjesërisht rekursin e A.I. dhe kishte marrë një vendim në favor të tij. Ky vendim kishte ndikuar përfundimisht (ka ndikuar përfundimisht) në vendimin e vitit 2015 për të mos autorizuar ekstradimin e A.I. Sa i përket konstatimit të ONM-së lidhur me ndikimin e paligjshëm që aplikanti kishte ushtruar mbi zyrtarë publikë për të penguar ekstradimin e A.I., të dhënat e pasqyruara në këtë provë ishin konfirmuar dhe mbështetur nga hetimi i KPK-së. Historia procedurale e çështjes së ekstradimit (shih paragrafët 27 dhe 28 më poshtë) dhe ndikimi i ushtruar nga aplikanti në lidhje me të kishin konfirmuar rrethanat e përshkruara në konstatimin e ONM-së. Në këto rrethana, vlera provuese e këtij konstatimi ishte bërë edhe më e rëndësishme dhe me të drejtë kishte ndikuar në bindjen e KPK-së se A.I. ishte një kontakt i papërshtatshëm për aplikantin dhe se ky i fundit kishte tentuar të ushtronte ndikimin e tij për të minuar procesin e ekstradimit. Pretendimet e aplikantit lidhur me punën e bashkëshortes së tij në Fier kishin qenë të parëndësishme për çështjen. Mosdeklarimi nga ana e aplikantit në vitin 2017 i marrëdhënies së tij me A.I. në formularin e deklarimit për vetting kishte shkelur nenin Dh të Aneksit të Kushtetutës dhe e kishte bërë deklarimin e tij të pamjaftueshëm; kjo kishte përbërë shkak për shkarkimin e tij nga detyra.
Procedura të tjera
Në mars 2014 A.I. u arrestua në Shqipëri dhe u vu në paraburgim me qëllim ekstradimin e tij në Itali. Më 7 prill 2014 Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë zgjati paraburgimin e tij. Pas një ankimi nga A.I., ky vendim u la në fuqi më 30 prill 2014. Më 2 korrik 2014 trupi gjykues i Gjykatës së Lartë – i përbërë nga gjyqtari A.M. si kryesues (kryesues) dhe relator (relatori) dhe katër gjyqtarë të tjerë (përfshirë aplikantin) – e prishi këtë vendim, duke vendosur se çështja e paraburgimit të A.I. duhej shqyrtuar nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Fier; Gjykata e Lartë, për rrjedhojë, e mbajti A.I. në paraburgim deri në rishqyrtimin e çështjes nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Fier. Më 10 korrik 2014 Gjykata e Rrethit Gjyqësor Fier zgjati paraburgimin e A.I. Më 15 korrik 2014 gjykata e rrethit (në personin e gjyqtarit I.H.) rrëzoi një kërkesë tjetër të prokurorit për zgjatjen e mëtejshme të paraburgimit të A.I., duke arsyetuar se A.I. nuk mund të mbahej më në paraburgim përtej afatit maksimal të parashikuar nga Kodi i Procedurës Penale. Prokurori e ankimoi këtë vendim. Duket se A.I. mbeti në paraburgim. Vendimi i sipërpërmendur më pas u la në fuqi në apel dhe më 2 tetor 2014 nga një trup gjykues i Gjykatës së Lartë i përbërë nga gjyqtari E.I. si kryesues, gjyqtari T.N. si relator dhe tre gjyqtarë të tjerë (përfshirë aplikantin). Gjyqtari I.H. urdhëroi lirimin e A.I. dhe vendosjen e tij në arrest shtëpie. Ky vendim u konfirmua në apel dhe më 20 nëntor 2014 nga një trup gjykues i Gjykatës së Lartë i përbërë nga gjyqtari A.M. si kryesues, gjyqtari E.I. si relator dhe tre gjyqtarë të tjerë (përfshirë aplikantin).Ndërkohë, në maj 2014 Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë urdhëroi ekstradimin e A.I. në Itali. Në korrik 2014 ky vendim u prish në apel me arsyetimin se çështja duhej vendosur nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Fier. Në mars 2015 kjo gjykatë (në personin e gjyqtarit M.Sh.) rrëzoi kërkesën për ekstradim dhe ndërpreu masën e arrestit shtëpiak ndaj A.I. Ky vendim u konfirmua në apel në korrik 2015 dhe më 13 tetor 2015 nga një trup gjykues i Gjykatës së Lartë i përbërë nga gjyqtari E.I. si kryesues, T.N. si relator dhe tre gjyqtarë të tjerë (përfshirë aplikantin).Në vitin 2022 u iniciuan procedura ndaj aplikantit në bazë të nenit 257/a § 2 të Kodit Penal lidhur me deklarimin ose justifikimin e pasurive të tij. Ai u shpall i pafajshëm nga gjykata e shkallës së parë në korrik 2025.KUADRI LIGJOR DHE PRAKTIKA PËRKATËSE
Për një përmbledhje të legjislacionit të brendshëm të zbatueshëm dhe referencave të tjera, shih vendimet e sipërcituara në Xhoxhaj, §§ 93-209, dhe Thanza, §§ 53-73. Dispozitat që janë veçanërisht të rëndësishme për çështjen e tanishme mund të përmblidhen si vijon.Neni B i Aneksit të Kushtetutës së Shqipërisë parashikon si vijon:“1. Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit mbështet procesin e rivlerësimit duke monitoruar dhe mbikëqyrur të gjithë procesin. Ky Operacion përfshin partnerë brenda kuadrit të integrimit evropian dhe bashkëpunimit euro-atlantik dhe udhëhiqet nga Komisioni Evropian.
Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit ushtron detyrat e tij në përputhje me marrëveshjet ndërkombëtare. Ai emëron vëzhguesit ndërkombëtarë pasi njofton Këshillin e Ministrave. Vëzhguesit emërohen nga radhët e gjyqtarëve ose prokurorëve me jo më pak se 15 vite përvojë në sistemin e drejtësisë së vendeve të tyre …Vëzhguesi ndërkombëtar ushtron këto detyra: …b) Paraqet gjetje dhe opinione mbi çështjet e shqyrtuara nga Komisioni dhe Kolegji i Apelimit, dhe kontribuon në procesin e verifikimit të figurës [të urdhëruar nga] neni Dh [i Aneksit të Kushtetutës]. Lidhur me [këto] gjetje, vëzhguesi ndërkombëtar mund të kërkojë që Komisioni ose Kolegji i Apelimit të marrë në konsideratë prova ose mund të paraqesë prova të marra nga organet shtetërore, entitete të huaja ose persona privatë, në përputhje me ligjin; …”Neni Ç i Aneksit të Kushtetutës parashikon se KPK dhe/ose KPA (sipas rastit) – përmes stafit të tyre përkatës – do të shqyrtojnë deklaratat e subjekteve të vettingut lidhur me të shkuarën e tyre dhe do të bashkëpunojnë me institucione vendase ose të huaja për të verifikuar vërtetësinë dhe saktësinë e këtyre deklarimeve. KPK dhe KPA kanë akses të drejtpërdrejtë në databazat përkatëse shtetërore (përveç atyre të klasifikuara si “sekret shtetëror”).Sipas nenit 38 të Ligjit të Vettingut, vlerësimi i figurës duhet të shënojë rrethanat që mbështesin një konstatim, si dhe çdo rrethanë lehtësuese. Një vlerësim i figurës që nuk merr në konsideratë rrethanat mbështetëse dhe lehtësuese është i paplotë. Neni 38 liston (i) shembuj situatash që tregojnë kontakt të papërshtatshëm (si p.sh. komunikim jo rastësor me një person të përfshirë në krimin e organizuar); (ii) shembuj rrethanash lehtësuese (si p.sh. kur subjekti i rivlerësimit argumenton në mënyrë të besueshme se nuk ka qenë në dijeni që personi në fjalë ishte i përfshirë në krimin e organizuar, ose është distancuar prej tij); (iii) shembuj situatash kur mund të konkludohet se deklarata e figurës nuk është plotësuar plotësisht dhe me besnikëri (si p.sh. një situatë në të cilën (a) është mosdeklaruar një kontakt që është vërtetuar nga inteligjencë relevante dhe e besueshme dhe që është konfirmuar ose vlerësuar si e besueshme, dhe (b) subjekti i rivlerësimit ka pasur një kontakt të deklaruar nga vetë subjekti ose të vërtetuar ndryshe, ose ka prova të tjera për një përfitim, veprim ose pasojë nga ky kontakt që krijon dyshim të arsyeshëm se informacioni i përfituar përbën të vetmen shpjegim të besueshëm); dhe (iv) rrethana të tjera lehtësuese ose faktorë që mund të konsiderohen si shpjegim i besueshëm për një kontakt të caktuar ose për mosdeklarimin e tij.Në bazë të nenit 39 të Ligjit të Vettingut, DSKI i paraqet KPK-së një raport që përcakton nëse subjekti i rivlerësimit e ka plotësuar deklaratën e tij/saj të figurës në mënyrë të plotë dhe të vërtetë, dhe nëse në këtë deklaratë apo gjetkë ka informacion që tregon se ai/ajo ka kontakt të papërshtatshëm me persona të përfshirë në krimin e organizuar. Raporti duhet të japë një përshkrim të këtyre kontakteve, së bashku me elemente që mbështesin ose lehtësojnë konstatimin e kontaktit të papërshtatshëm. Ky informacion nuk bëhet publik (nuk bëhet publik) nëse rrezikon sigurinë e një burimi ose nëse mospublikimi është kusht i vendosur nga një shtet i huaj.Neni 49 i Ligjit të Vettingut parashikon si vijon:“… 3. Faktet e njohura për Komisionin ose faktet që janë të njohura botërisht [e njohura botërisht] – si dhe faktet e prezumuara nga ligji – nuk kërkojnë prova të tjera.
Komisioni dhe Kolegji i Apelimit bazojnë vendimet e tyre vetëm në dokumente nga burime të njohura, ose në prova që janë të besueshme ose janë qartësisht në përputhje me prova të tjera. Ata kanë të drejtë të vlerësojnë – në bazë të bindjes së tyre të brendshme – çdo indicie të lidhur me rrethanat e çështjes.Dokumentet ose informacionet e marra nga burime shtetërore të huaja në përputhje me këtë ligj do të merren në konsideratë nga Komisioni ose Kolegji i Apelimit.…
Një konstatim i paraqitur në formën e një deklarate, dokumenti ose raporti nga një vëzhgues ndërkombëtar përbën provë të një fakti, rrethane ose standardi ligjor që ekziston ose ka dalë në pah. Konstatimi duhet të paraqesë rrethanat [relevante për] vëzhgimin e bërë [konstatimin e bërë]. Komisioni ose Kolegji i Apelimit e merr në konsideratë konstatimin si të barasvlershëm me një opinion eksperti. Rrëzimi i çdo konstatimi duhet të bëhet me një vendim të arsyetuar të Komisionit ose Kolegjit të Apelimit.Një opinion me shkrim nga një vëzhgues ndërkombëtar trajtohet (gjatë procesit të rivlerësimit) si përfundimi në të cilin ai ka arritur lidhur me një rrethanë specifike ose i nxjerrë nga faktet e një çështjeje specifike. Ky opinion mund të ndikojë vendimmarrjen e Komisionit ose Kolegjit të Apelimit, por nuk ka vlerë provuese …”Në bazë të nenit 50 të Ligjit të Vettingut, KPK-ja, KPA-ja dhe vëzhguesit ndërkombëtarë bashkëpunojnë me institucionet shtetërore, individët, ose personat juridikë (vendorë ose të huaj) për të verifikuar vërtetësinë dhe saktësinë e deklarimeve të bëra nga subjekti i rivlerësimit. Ata kanë akses të plotë në të gjitha databazat dhe të drejtën të kërkojnë bashkëpunim ndërkombëtar brenda kuadrit të traktateve ndërkombëtare dhe kanaleve diplomatike.LIGJI
PRETENDIMI PËR SHKELJE TË NENIT 6 § 1 TË KONVENTËS
Aplikanti u ankua se ai nuk kishte pasur një gjykim të drejtë në procedurat e vettingut, në kundërshtim me nenin 6 § 1 të Konventës, pjesa përkatëse e të cilit ka këtë përmbajtje:“1. Gjatë përcaktimit të të drejtave dhe detyrimeve të tij civile …, çdo person ka të drejtë për një gjykim të drejtë dhe publik …”
Pranueshmëria
Nuk vihet në diskutim, dhe Gjykata konstaton, se aspekti civil i nenit 6 § 1 të Konventës ishte i zbatueshëm për çështjen e vettingut të aplikantit (shih Xhoxhaj kundër Shqipërisë, nr. 15227/19, § 288, 9 shkurt 2021).Gjykata vëren se ky pretendim nuk është në dukje i pabazuar dhe as i papranueshëm për ndonjë arsye tjetër të parashikuar në nenin 35 të Konventës. Prandaj, ai duhet të deklarohet i pranueshëm.Thelbi
Parashtrimet e palëve
(a) Aplikanti
Aplikanti argumentoi se organet e vettingut kishin dështuar të zbulonin faktet dhe provat mbi të cilat ishin bazuar vendimet e tyre – veçanërisht sa i përket implikimit të pretenduar të tij në korrupsion gjyqësor në lidhje me A.I. Raporti i redaktuar i DSKI-së i ishte referuar episodeve dhe individëve të pacaktuar; të gjitha detajet kyçe ishin hequr nga raporti. Informacioni i bashkëngjitur nga autoritetet verifikuese ishte mbajtur i fshehtë. Letra e ONM-së kishte mungesë detajesh specifike, dhe KPA ishte referuar në mënyrë të paqartë te “burime të hapura dhe zyrtare” – pa i identifikuar ato apo pa sqaruar rëndësinë e tyre. E vetmja provë e bërë e ditur – sigurimi i makinës së A.S. dhe dosja e ekstradimit të A.I. – nuk jepnin asnjë dritë mbi akuzat.Akuza e vetme ishte se aplikanti kishte keqpërdorur pozitën e tij për të penguar ekstradimin e A.I. nëpërmjet ndikimit të drejtpërdrejtë ose të tërthortë. Asnjë fakt i veçantë nuk ishte zbuluar në materialet e dosjes ose në vendime. Kjo i kishte mohuar atij mundësinë për të ngritur një mbrojtje efektive. Autoritetet kishin formuluar në mënyrë të paqëndrueshme pretendimet: ONM kishte deklaruar se ai kishte tentuar të ndikonte çështjen e A.I.; KPK, nga ana tjetër, kishte paraqitur se ai e kishte bërë këtë me sukses.Aplikanti vuri në dukje se, megjithëse gjetjet përkatëse të DSKI-së dhe ONM-së kishin qenë vendimtare për përfundimin se kishte pasur “kontakte të papërshtatshme” dhe korrupsion, provat e klasifikuara mbështetëse nuk i ishin zbuluar atij. Të pakta ishin dokumentet e zbuluara dhe ato nuk vërtetonin ndonjë kontakt mes tij dhe A.I.; as nuk sugjeronin që ndonjë kontakt i tillë – nëse kishte ekzistuar – kishte qenë i parregullt ose i paligjshëm.Nuk ishin aplikuar garanci procedurale kompensuese. Organet e vettingut nuk kishin vlerësuar nëse siguria kombëtare me të vërtetë e kërkonte mospublikimin; as nuk kishin konsideruar alternativa si redaktimi i informacionit të ndjeshëm, seancat me akses të kufizuar, ose emërimi i një përfaqësuesi të autorizuar për aplikantin. Referimi nga KPA te neni 39 i Ligjit të Vettingut thjesht kishte nënkuptuar ekzistencën e arsyeve për moszbulim – por pa i shpjeguar ose vlerësuar ato. Vendimet e DSKI-së për sekretin nuk mund të apeloheshin, dhe organet e vettingut nuk kishin autoritet t’i vinin në pikëpyetje ato.Organet e vettingut gjithashtu kishin pranuar pa kriticizëm argumentin e ONM-së që justifikonte moszbulimin – pavarësisht paqartësisë së tij. ONM thjesht kishte deklaruar se provat në fjalë ishin dhënë “me kusht” (pa asnjë shpjegim se cili ishte ky kusht ose çfarë rreziku do të paraqitej për burimet nëse informacioni do të zbulohej). Vendimet e vettingut nuk përmbanin asnjë tregues se këto justifikime ishin shqyrtuar apo se ishin eksploruar mundësi zbutëse.Aplikanti pohonte se materialet e klasifikuara në fjalë nuk ishin shqyrtuar nga vetë organet e vettingut. Neni Ç i Aneksit të Kushtetutës e mohonte aksesin e tyre në sekretet shtetërore, dhe asgjë në dosje nuk tregonte se ata kishin parë ndonjëherë materialin e pa-redaktuar të DSKI-së. Vendimet e tyre nuk i referoheshin asnjë shqyrtimi substancial të atyre provave. KPK nuk kishte deklaruar kurrë se kishte pasur akses, dhe referenca e mëvonshme e KPA-së ishte e cekët.Edhe sikur organet e vettingut të kishin shqyrtuar materialin e klasifikuar, kjo nuk do të kompensonte mungesën e aksesit të aplikantit. Një mbrojtje e drejtë kërkon njohuri mbi akuzat e ngritura dhe provat mbështetëse. Aplikanti nuk ishte vënë në dijeni të këtyre dhe për rrjedhojë iu mohua mundësia të rrëzonte akuzat ose të jepte një përgjigje kuptimplotë; procedura ndaj tij, për rrjedhojë, kishte rënë nën standardet minimale të drejtësisë dhe të procesit të rregullt ligjor.
(b) Qeveria
Qeveria përsëriti argumentet e KPA-së, duke theksuar se aplikanti kishte qenë i informuar për bazën faktike mbi të cilën i ishte vendosur barra e provës – konkretisht, pretendimin se ai kishte ushtruar ndikimin e tij për të siguruar lirimin e A.I. nga paraburgimi. Ky pretendim kishte buruar nga informacioni i dhënë nga autoritetet italiane përmes ONM-së, e cila kishte paraqitur materiale mbi përfshirjen e aplikantit në çështjen e A.I. dhe kishte kërkuar që ato materiale të mbeteshin konfidenciale nga frika se përndryshe do të kishte rrezik për jetën e të tjerëve. Pavarësisht këtyre kufizimeve, aplikanti, i cili kishte shërbyer si gjyqtar në çështjen e A.I., kishte pasur akses në dosjen e ekstradimit.Përveç shqyrtimit të dokumenteve të marra nga autoritetet e tjera, KPK kishte kryer hetimin e vet të pavarur, që përfshinte kërkesa ndaj autoriteteve vendase dhe të huaja. Organet e vettingut kishin pasur akses të plotë në të gjitha dokumentet e klasifikuara dhe i kishin shqyrtuar ato, në mënyrë të ekuilibruar, së bashku me provat e zbuluara. Qeveria deklaroi se aplikanti kishte pasur akses në pjesët e deklasifikuara të materialit të klasifikuar dhe se i ishte lejuar të paraqiste prova. Gjatë të gjithë procesit, ai ishte mbajtur në dijeni për faktet thelbësore dhe burimet e akuzave – edhe kur shqetësimet për sigurinë kombëtare dhe detyrimet ndaj partnerëve të huaj kishin kufizuar zbulimin e plotë.Edhe pse disa materiale kishin mbetur të klasifikuara, Qeveria këmbënguli se kjo kishte qenë e ligjshme dhe proporcionale. Aplikanti ishte vënë në dijeni për natyrën e pretendimeve, individët e përfshirë, dhe rrethanat kryesore (përfshirë kontaktet e tij të pretenduara me persona të lidhur me krimin e organizuar). Si KPK, ashtu edhe KPA kishin pasur akses të plotë në të dhënat e klasifikuara, të cilat i kishin verifikuar në mënyrë të pavarur. Vendimet e tyre ishin bazuar jo vetëm në burime të klasifikuara, por edhe në burime të hapura, akte gjyqësore dhe të dhëna të tjera. Aty ku zbulimi ishte kufizuar, garancitë procedurale, vendimet e arsyetuara dhe e drejta e aplikantit për të reaguar kishin siguruar drejtësinë.Në qendër të çështjes, sipas Qeverisë, ishte marrëdhënia e pretenduar e aplikantit me A.I. (i cili ishte identifikuar si i përfshirë në krimin e organizuar). Qeveria përmendi disa gjetje: rolin e aplikantit në trupin gjykues që kishte ndikuar në mos-ekstradimin e A.I.; indiciet e një lidhjeje ndërmjet tij dhe një mjeti në pronësi të A.S. (p.sh., pagesat e sigurimit për mjetin); si edhe mosdeklarimin e këtyre lidhjeve në deklaratën e figurës. Më tej, vëzhguesit ndërkombëtarë dhe autoritetet italiane kishin deklaruar se aplikanti kishte tentuar të ndikonte rezultatin e procedurave të ekstradimit. Ky konstatim i klasifikuar ishte përmbledhur dhe komunikuar atij, dhe ai ishte ftuar të përgjigjej.KPK i kishte kaluar barrën e provës aplikantit vetëm pas një hetimi gjithëpërfshirës që kishte mbledhur prova të qëndrueshme nga institucionet vendase, partnerët e huaj dhe databazat e sigurimit. Aplikanti ishte njoftuar për këto gjetje dhe i ishte dhënë mundësia t’i kundërshtonte ato. Qeveria shtoi se besueshmëria e aplikantit ishte dëmtuar nga mospërputhjet mes (nga njëra anë) pohimit të tij se shkalla e njohjes me A.S. ka qenë e kufizuar dhe (nga ana tjetër) veprimeve të tij – si p.sh. t’ia besonte atij udhëtimet familjare dhe të përdorte mjetin e tij për dy vite.Në fund, KPA kishte miratuar qasjen e KPK-së, duke përfunduar se aplikanti kishte qenë mjaftueshëm i informuar mbi faktet dhe i aftë t’i kundërshtonte ato (pavarësisht aksesit të kufizuar në raportet e klasifikuara). Ajo kishte konstatuar se kufizimet e sipërpërmendura në zbulim nuk e kishin cenuar parimin e kundërshtimit të palëve (parimin e procedurës kontradiktore), pasi nuk kishin prekur thelbin e të drejtave të mbrojtjes së aplikantit. Si KPA, ashtu edhe KPK ishin bazuar në burime të shumta të përforcuara, në vend që të mbështeteshin vetëm në një dokument të klasifikuar vendimtar. Procesi i vettingut kishte përfshirë garanci procedurale në përputhje me standardet e drejtësisë.Vlerësimi i Gjykatës
Aplikanti, një gjyqtar karriere që shërbente në Gjykatën e Lartë, ishte palë në procedura që i ngjanin një procesi disiplinor. Këto procedura kishin të bënin me kontekstin specifik të vlerësimit të figurës dhe synonin të përcaktonin çdo lidhje që aplikanti mund të kishte me krimin e organizuar. Ato bazoheshin në gjetje paraprake (sa i takon pikave përkatëse të faktit dhe ligjit) që fillimisht ishin arritur përmes një hetimi që përfundoi me raport. Aplikanti duhej të rrëzonte këto gjetje, në të kundërt ai mund të shkarkohej nga detyra – gjë që sillte gjithashtu një ndalim të përjetshëm për t’u rikthyer në sistemin e drejtësisë. Hetimi dhe gjetjet faktike dhe përfundimet ligjore që çuan në shkarkimin e aplikantit nga detyra u bënë nga KPK dhe më pas u konfirmuan nga KPA – të cilat ishin “gjykata” në kuptim të nenit 6 § 1 të Konventës (shih Xhoxhaj, i cituar më sipër, §§ 282 dhe 288).Aplikanti u ankua se nuk ishte vënë në dijeni për faktet thelbësore të mbajtura ndaj tij dhe se nuk i ishte dhënë akses në provat mbi të cilat ishte bazuar shkarkimi i tij nga detyra.Garancitë e “gjykimit të drejtë” nuk janë domosdoshmërisht të njëjta në procedurat penale si në procedurat që bien nën aspektin civil të nenit 6 § 1. Shtetet gëzojnë një hapësirë më të gjerë vlerësimi kur merren me çështje civile. Megjithatë, Gjykata ka theksuar më parë se, kur është e përshtatshme, mund të “frymëzohet” – kur shqyrton drejtësinë e procedurave që lidhen me përcaktimin e të drejtave dhe detyrimeve civile (përfshirë procedurat disiplinore) – nga disa parime të zhvilluara në kuadër të aspektit penal të nenit 6 (shih López Ribalda dhe të Tjerë kundër Spanjës [GC], nr. 1874/13 dhe 8567/13, § 152, 17 tetor 2019; Peleki kundër Greqisë, nr. 69291/12, §§ 55 dhe 56, 5 mars 2020; dhe Cavca kundër Republikës së Moldavisë, nr. 21766/22, §§ 45, 46 dhe 57, 9 janar 2025). Në këtë kuptim, nënparagrafët (a) dhe (b) të nenit 6 § 3 të Konventës janë të lidhur, dhe e drejta për t’u informuar mbi natyrën dhe shkakun e akuzës duhet parë në dritën e të drejtës së të akuzuarit për t’u përgatitur për mbrojtjen e tij/saj (shih, ndër të tjera, Leka kundër Shqipërisë, nr. 60569/09, § 64, 5 mars 2024).Procedurat disiplinore (ose, si në rastin e tanishëm, procedurat e vettingut) mund të kenë pasoja të rënda për jetën dhe karrierën e individit, veçanërisht kur ato rezultojnë në shkarkim nga detyra – një rezultat i rëndë që mbart stigmë të konsiderueshme (shih Thanza kundër Shqipërisë, nr. 41047/19, § 121, 4 korrik 2023, me referenca të mëtejshme). Mënyra se si zhvillohen procedurat gjyqësore duhet të jetë e përshtatshme për objektin e mosmarrëveshjes. Kjo konsideratë është edhe më kritike kur procedurat zhvillohen ndaj gjyqtarëve, të cilët duhet të ruajnë respektin e nevojshëm për të kryer detyrat e tyre. Parimi i shtetit të së drejtës përfshin garancinë e pa-largueshmërisë gjatë mandatit të gjyqtarit. Kur një shtet nis procedura të tilla, në rrezik vendoset besimi i publikut në funksionimin dhe pavarësinë e gjyqësorit. Në një shtet demokratik, një besim i tillë është thelbësor për vetë ekzistencën e shtetit të së drejtës (po aty).Edhe pse neni 6 § 3 nuk zbatohej në rastin e aplikantit (shih Xhoxhaj, i cituar më sipër, § 246), në kuadër të aspektit civil të nenit 6 § 1 që lidhej me “të drejtat dhe detyrimet e tij civile”, atij duhej t’i jepej mundësi e mjaftueshme për të kundërshtuar gjetjet dhe për të paraqitur çështjen e tij në mënyrë efektive (shih Thanza, § 97, dhe Xhoxhaj, §§ 326 dhe 328, të cituara më sipër).(a) Parime të përgjithshme lidhur me zbulimin e provave të lidhura me sigurinë kombëtare
Koncepti i gjykimit të drejtë në nenin 6 § 1 të Konventës përfshin të drejtën për procedurë kontradiktore, sipas së cilës palët duhet të kenë mundësinë të paraqesin çdo provë të nevojshme që pretendimet e tyre të kenë sukses, por edhe të kenë njohuri (dhe të komentojnë) të gjithë provat e paraqitura ose vërejtjet e depozituara, me qëllim të ndikimit në vendimin e gjykatës (shih Vegotex International S.A. kundër Belgjikës [GC], nr. 49812/09, § 134, 3 nëntor 2022). Palët në procedurë duhet të kenë mundësinë të njihen me provat e paraqitura ose të siguruara nga gjykata, si dhe të kenë mundësi të komentojnë përmbajtjen dhe vërtetësinë e tyre (shih Vorotņikova kundër Letonisë, nr. 68188/13, § 22, 4 shkurt 2021; Colloredo Mannsfeld kundër Republikës Çeke, nr. 15275/11 dhe 76058/12, § 33, 15 dhjetor 2016; dhe Krčmář dhe të Tjerë kundër Republikës Çeke, nr. 35376/97, § 42, 3 mars 2000).Mund të ketë interesa konkurruese – si p.sh. siguria kombëtare ose nevoja për të mbrojtur dëshmitarë nga hakmarrja apo për të mbajtur të fshehta metodat policore të hetimit të krimit – të cilat duhet të peshohen kundrejt të drejtave të palës në procedurë. Megjithatë, vetëm masat që kufizojnë këto të drejta pa e cenuar vetë thelbin e tyre lejohen në bazë të nenit 6 § 1. Që kjo të ndodhë, çdo vështirësi e shkaktuar palës nga kufizimi i të drejtave duhet të kompensohet mjaftueshëm nga procedurat e ndjekura nga autoritetet gjyqësore (shih Regner kundër Republikës Çeke [GC], nr. 35289/11, §§ 148 dhe 151, 19 shtator 2017, dhe Thanza, i cituar më sipër, § 112).Sa i përket provave të mbajtura të fshehta për shkak të interesit publik, Gjykata duhet të shqyrtojë procedurën e vendimmarrjes për t’u siguruar që, sa më shumë të jetë e mundur, ajo përputhet me kërkesat për procedurë kontradiktore dhe barazi armësh dhe përfshin garanci të mjaftueshme për të mbrojtur interesat e personit të prekur (po aty; shih gjithashtu Corneschi kundër Rumanisë, nr. 21609/16, §§ 86-89, 11 janar 2022).Brenda këtij konteksti, është e rëndësishme të merret në konsideratë edhe lloje të ndryshme ndërhyrjesh në të drejta të tjera të Konventës që mund të jenë në rrezik gjatë procedurës (shih, në kontekstin e garancive procedurale sipas nenit 8 të Konventës, Pişkin kundër Turqisë, nr. 33399/18, §§ 214 dhe 227, 15 dhjetor 2020; Starkevič kundër Lituanisë, nr. 7512/18, § 92, 29 mars 2022; dhe Mirzoyan kundër Republikës Çeke, nr. 15117/21 dhe 15689/21, §§ 74-75 dhe 81-83, 16 maj 2024).(b) Zbatimi i parimeve në çështjen e tanishme
Procedurat e vettingut ndaj aplikantit ishin të fokusuara vetëm në komponentin e dytë të procesit të vettingut (vlerësimin e kontakteve të tij me persona të përfshirë në krimin e organizuar) dhe shkarkimi i aplikantit nga detyra ishte bazuar në këtë vlerësim.Elementet faktike dhe ligjore kryesore të këtij vlerësimi lidhen me një person, A.I. – dhe me pretendimet serioze se aplikanti ishte përfshirë në aktivitete korruptive (dhe korruptuese) në dobi të A.I. Është e qartë se gjetjet e KPA-së lidhur me këto veprime kishin qenë vendimtare në çështjen e aplikantit dhe përcaktuese për ruajtjen në fuqi të shkarkimit të tij nga detyra.KPK dhe KPA kishin marrë dokumente nga të paktën një shtet i huaj, nga ONM, nga DSKI dhe nga autoritete të tjera kombëtare (shih paragrafët 9, 10, 12 dhe 14 më sipër). Këto dokumente përmbanin elementet faktike të mbajtura ndaj aplikantit dhe/ose i përforconin ato në aspektin provues. Këto dokumente mbështetëse lidhen me raportin e DSKI-së drejtuar KPK-së dhe me paraqitjet e ONM-së para KPK-së. Të paktën disa dokumente lidhen me pretendimet e sipërpërmendura për A.I.Çështja se çfarë informacioni ishte marrë saktësisht nga organet e vettingut (dhe nuk iu bë i ditur aplikantit) ose nëse ato kishin pasur akses në versionin e pa-redaktuar të raportit të DSKI-së është objekt kundërshtimi mes palëve. Në çdo rast, organet e vettingut vendosën se, edhe pse faktorët e sigurisë kombëtare dhe të tjerë i pengonin ata të zbulonin një pjesë të informacionit për aplikantin, provat në dispozicion të tyre ishin të mjaftueshme për të justifikuar shkarkimin e tij nga detyra.Prandaj, Gjykata do të zbatojë parimet e përgjithshme të përmbledhura më sipër, në masën që ato janë të rëndësishme për rrethanat e çështjes. Gjykata do të shqyrtojë fillimisht ankesat lidhur me gjetjet në lidhje me korrupsionin e pretendohet (shih paragrafët 69-87 më poshtë). Meqenëse nuk është e qartë nëse elementet e tjera të përmendura nga KPA lidhur me kontaktet me A.I. përbënin një bazë të veçantë për shkarkimin e aplikantit nga detyra apo thjesht shërbenin për të përforcuar gjetjet lidhur me çështjen e ekstradimit të A.I., Gjykata do t’i vlerësojë ato gjithashtu sa i përket shkeljes së pretenduar të së drejtës së aplikantit për një gjykim të drejtë dhe ndikimit në drejtësinë e përgjithshme të procedurës (shih paragrafët 89-93 më poshtë).Çështja kryesore në rastin e tanishëm është nëse aplikantit iu dha mundësia të fitonte njohuri të mjaftueshme, të paktën, për elementet faktike thelbësore të mbajtura ndaj tij (krah. Peleki, i cituar më sipër, § 69).(i) Korrupsioni i pretenduar dhe pengimi i drejtësisë në vitet 2014 dhe 2015
Gjykata do të shqyrtojë natyrën dhe shtrirjen e kufizimeve të vendosura mbi të drejtat procedurale të aplikantit, nëse këto kufizime kanë qenë të nevojshme dhe nëse autoritetet kombëtare kanë vendosur masa kompensuese (shih Corneschi, i cituar më sipër, §§ 92-97).(α) Kufizimet / ndalimet mbi të drejtat procedurale të aplikantit
Aplikantit iu dha një version i redaktuar i raportit të DSKI-së (shih paragrafin 9 më sipër). Ky version i redaktuar i referohej “veprimeve të tij të paligjshme, të shfaqura në formën e korrupsionit pasiv [nga ana e] një gjyqtari gjatë ushtrimit të detyrës dhe ushtrimit të ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike”. Aplikanti nuk pati akses në dokumentet shoqëruese të atij raporti (shih paragrafët 10 dhe 12 më sipër).Aplikanti u njoh gjithashtu me paraqitjen e ONM-së para KPK-së (shih paragrafin 13 më sipër). ONM pretendonte se ai ishte angazhuar në kontakte të papërshtatshme (si të drejtpërdrejta, ashtu edhe të tërthorta) me një person ose persona në emër të A.I. Më konkretisht, “në gjysmën e parë të vitit 2015” aplikanti kishte tentuar të ndërhynte në emër të A.I. për të ndikuar rezultatin e çështjes së këtij të fundit përpara gjykatave shqiptare, ku kërkohej ekstradimi i tij në Itali; si rezultat i mundshëm i kësaj ndërhyrjeje, kërkesa për ekstradim ishte refuzuar. ONM i referohej “burimeve konfidenciale të qeverive të huaja, të besueshme dhe të besueshme”, dhe “provave të forta” të pacaktuara. Këto prova iu paraqitën organeve të vettingut, por nuk iu bënë të ditura aplikantit (shih paragrafët 14 dhe 21 më sipër).Në çështjen Selimi kundër Shqipërisë,
Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut (Seksioni i Tretë), duke u mbledhur si një Dhomë e përbërë nga:
Ioannis Ktistakis, President,Peeter Roosma,Darian Pavli,Diana Kovatcheva,Úna Ní Raifeartaigh,Mateja Đurović,Vasilka Sancin, gjyqtarë,
dhe Milan Blaško, Sekretar i Seksionit,
Duke pasur parasysh:
kërkesën (nr. 37896/19) kundër Republikës së Shqipërisë, paraqitur në Gjykatë në bazë të nenit 34 të Konventës për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore (“Konventa”) nga një shtetas shqiptar, z. Shkëlzen Kujtim Selimi (“aplikanti”), më 8 korrik 2019;
vendimin për të rrëzuar kërkesën e aplikantit për përjashtimin (recusal) të Darian Pavlit, gjyqtarit të zgjedhur në emër të Shqipërisë, më 19 gusht 2021 (Rregulli 28 i Rregullores së Gjykatës, siç ishte në fuqi në atë kohë);
vendimin për t’i komunikuar Qeverisë shqiptare (“Qeveria”) ankesat lidhur me të drejtat e aplikantit për një gjykim të drejtë dhe për respektimin e jetës private dhe për të deklaruar të papranueshme pjesën tjetër të kërkesës;
vërejtjet e palëve;
Wir haben die berühmte, unzerbrechliche Militäruhr getestet. Unser Urteil.Unzerstörbare SmartwatchAktuelles: Die robuste Uhr, die Menschen über 40 umsorgtUnzerstörbare SmartwatchPasi ka bërë shqyrtimin me dyer të mbyllura më 4 nëntor 2025,
Jep këtë vendim, i cili u miratua në atë datë:
HYRJE
Çështja e tanishme lidhet me shkarkimin e aplikantit nga detyra e gjyqtarit të Gjykatës së Lartë në procedurat e rivlerësimit (vetting) në bazë të Ligjit nr. 84/2016 (“Ligji i Vettingut”).FAKTET
Aplikanti ka lindur në vitin 1974 dhe jeton në Tiranë. Ai është përfaqësuar nga z. A. Saccucci dhe znj. G. Borgna, avokatë në praktikë në Romë.Qeveria është përfaqësuar nga z. O. Moçka, Avokat i Përgjithshëm i Shtetit.Faktet e çështjes mund të përmblidhen si më poshtë.Informacion i përgjithshëm
Në vitin 2016 Shqipëria nisi zbatimin e reformave gjithëpërfshirëse në sistemin e saj të drejtësisë: Kushtetuta u ndryshua, dhe u miratuan disa ligje – që lidhen, ndër të tjera, me rivlerësimin kalimtar të të gjithë gjyqtarëve në detyrë (më poshtë “procesi i vettingut”). Procesi i vettingut do të kryhej nga Komisioni i Pavarur i Kualifikimit (“KPK”) në shkallë të parë dhe – në rast ankimimesh – nga Kolegji i Posaçëm i Apelimit (“KPA”) pranë Gjykatës Kushtetuese (së bashku të quajtura “organet e vettingut” – shih Xhoxhaj kundër Shqipërisë, nr. 15227/19, §§ 4-7, 9 shkurt 2021).Procedurat e vettingut ndaj aplikantit
Aplikanti, gjyqtar gjykate rrethi midis viteve 1999 dhe 2011, u emërua në Gjykatën e Lartë të Shqipërisë në vitin 2011.Në janar 2017 aplikanti plotësoi dhe paraqiti formularët standardë të deklarimit si vijon: deklaratën e integritetit, deklaratën e pasurisë dhe formularin e vetëvlerësimit profesional. Ai u përgjigj negativisht ndaj pyetjes në formularin e deklarimit të integritetit nëse kishte pasur ndonjë kontakt me “persona të përfshirë në krimin e organizuar” në kuptim të Ligjit të Vettingut (shih, sa i përket atij formulari deklarimi, Thanza kundër Shqipërisë, nr. 41047/19, § 64, 4 korrik 2023).Raporti i DSKI-së
Drejtoria e Sigurimit të Informacionit të Klasifikuar (“DSKI”) – e cila ishte pranë Zyrës së Kryeministrit dhe ndihmonte organet e vettingut në vlerësimin e integritetit të figurës së çdo gjyqtari – përgatiti Raportin nr. 12112, datë 2 nëntor 2017 dhe i paraqiti KPK-së një version të tij të anonimizuar (redaktuar). Ai iu shtua dosjes së vettingut të aplikantit si dokument i klasifikuar (“sekret shtetëror”).Versioni i anonimizuar (i redaktuar) i raportit ka këtë përmbajtje:“ … 1. Duke iu referuar formularit të deklarimit të subjektit të rivlerësimit, Grupi i Punës shqyrtoi me kujdes dosjen e tij … U vendos të dërgohej një kërkesë për verifikim të figurës në Zyrën e Prokurorit të Përgjithshëm … dhe në Ambasadën e SHBA [pjesë e fshirë]. Këta raportuan si vijon:
… [Subjekti] ka paraqitur pasaktësi në formularin e deklarimit – konkretisht, në pjesën 5 (c) ‘Të dhëna sigurie’ – duke mos bërë të ditur kontaktet e papërshtatshme me persona të përfshirë në krimin e organizuar. Kjo mosdeklarim e bën atë përgjegjës për fshehje fakti dhe për plotësim të pasaktë e të pavërtetë të formularit të deklarimit … Inteligjenca e mbledhur dhe informacione të tjera mund të ngrenë dyshime të arsyeshme për përfshirjen e tij ose kontaktet e papërshtatshme me persona të përfshirë në krimin e organizuar.
Nga informacioni i dhënë nga autoritetet verifikuese jemi vënë në dijeni se: ‘disponohen të dhëna [pjesë e fshirë] ku ngrihen dyshime të arsyeshme për përfshirjen në veprimtari të kundërligjshme, shfaqur në formën e korrupsionit pasiv të gjyqtarit gjatë ushtrimit të detyrës dhe ushtrim i ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike [disponohen të dhëna … ku ngrihen dyshime të arsyeshme për përfshirjen në veprimtari të kundërligjshme, shfaqur në formën e korrupsionit pasiv të gjyqtarit gjatë ushtrimit të detyrës dhe ushtrim i ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike].’
Më tej, jemi informuar se: ‘[pjesë e fshirë] ka pasur kontakte të papërshtatshme [pjesë e fshirë]’
Pasi kemi vlerësuar informacionin, konsiderojmë se: [pjesë e fshirë]
Informacionet që disponohen në ngarkim të subjektit të rivlerësimit, të cilat tregojnë për përfshirjen e tij në veprimtari korruptive të funksionarit të drejtësisë [informacionet që disponohen në ngarkim të tij, për implikim në veprimtari korruptive të funksionarit të drejtësisë] për një periudhë relativisht të gjatë dhe në më shumë se një rast – nëpërmjet premtimit ose kërkimit të drejtpërdrejtë ose të tërthortë të çdo lloj përfitimi të parregullt, në këmbim të kryerjes ose moskryerjes së një veprimi të lidhur me detyrat zyrtare – sugjerojnë se [subjekti], në përputhje me nenin 37 (b) dhe (c) të [Ligjit të Vettingut], [është] një person me prirje ndaj përfshirjes në veprimtari kriminale dhe një individ që mund t’i nënshtrohet lehtësisht presionit nga struktura kriminale.Informacionet që disponohen në ngarkim të subjektit të rivlerësimit, të cilat kanë të bëjnë me veprimtari korruptive, evidentojnë rrethanat e konstatimit të faktit [informacionet që disponohen në ngarkim të subjektit të rivlerësimit për veprimtari korruptive, evidentojnë rrethanat e konstatimit të faktit] se ekziston kontakt i papërshtatshëm me një person ose persona të përfshirë në krimin e organizuar, siç përcaktohet në nenin 3 (15) të këtij ligji, në formën e shkëmbimit të parave, favoreve ose dhuratave; kjo është plotësisht e papajtueshme me detyrat e [subjektit].Ekziston informacion nga autoritetet verifikuese që subjekti i rivlerësimit ka kontakt të papërshtatshëm, në kuptim të nenit 38 (4) të Ligjit, me [pjesë e fshirë].
[pjesë e fshirë]
[pjesë e fshirë]
[Subjekti] është i papërshtatshëm për të mbetur në detyrë.
Bashkëlidhur gjeni formularin e deklarimit dhe shkresën zyrtare nga autoritetet verifikuese.”
Midis dhjetorit 2017 dhe prillit 2018, KPK bëri disa kërkesa ndaj DSKI-së. KPK kërkoi deklasifikimin e raportit të sipërpërmendur (shih paragrafin 12 më poshtë). Ajo kërkoi gjithashtu deklasifikimin e informacionit (i) të klasifikuar si “sekret shtetëror” dërguar me Shkresat nr. 12310, datë 2 nëntor 2017, nr. 12559, datë 22 dhjetor 2017, nr. 852, datë 23 janar 2018, dhe (ii) të klasifikuar si “Konfidencial” dërguar me Shkresën nr. 1762/3, datë 18 tetor 2017. Nuk është e qartë nëse DSKI iu përgjigj ndonjërës prej këtyre kërkesave.Hetimi i KPK-së
Nga shkurti 2018 e në vijim, gjatë fazës së hetimit të procedurave të vettingut, KPK i drejtoi aplikantit një sërë pyetjesh me shkrim për ndërveprimet e tij me disa persona (më poshtë, F.D., I.Ç., A.D. dhe A.S.). Në veçanti, KPK pyeti nëse midis viteve 2010 dhe 2012 aplikanti kishte përdorur një mjet specifik në pronësi të A.S.; ajo i kërkoi gjithashtu aplikantit të shpjegonte marrëdhënien e tij me A.S. Aplikanti u përgjigj se A.S. ishte kushëriri i tij i largët dhe se bashkëshortja e tij kishte përdorur herë pas here mjetin e A.S.-së për të shkuar nga puna në Fier (shih edhe paragrafët 13, 17, 19 dhe 20 më poshtë).Në maj 2018 DSKI autorizoi deklasifikimin e pjesshëm të raportit të saj të 2 nëntorit 2017, në mënyrë që ai të mund t’i bëhej i ditur aplikantit duke mbetur megjithatë i redaktuar. Raporti përmendte një informacion të caktuar të dhënë nga “autoritetet verifikuese”; ky informacion ishte bashkëngjitur raportit, por nuk iu bë i ditur aplikantit.Pak para përfundimit të hetimit, me një letër të 4 korrikut 2018, Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit (“ONM” – mandati i tij përshkruhet në paragrafin 31 më poshtë) i paraqiti KPK-së një “konstatim”. Kjo letër (e cila ishte hartuar në gjuhën angleze) ka këtë përmbajtje:“Bazuar në informacionin e siguruar me kusht nga burime konfidenciale të besueshme dhe të besueshme të qeverive të huaja, Vëzhguesit Ndërkombëtarë paraqesin këtë konstatim, në përputhje me nenin 49.5 dhe nenin 49.10 të Ligjit nr. 84/2016:
Ekzistojnë prova që sugjerojnë fuqimisht se subjekti i rivlerësimit Shkelzen Selimi është angazhuar në kontakte të papërshtatshme (neni 38.4 i Ligjit nr. 84/2016), të drejtpërdrejta dhe të tërthorta, me një person [sic] në emër të [A.I], alias [BQ], i cili ishte i përfshirë në krimin e organizuar (siç përcaktohet në nenin 3.15 të Ligjit nr. 84/2016). Në gjysmën e parë të vitit 2015, Selimi u përpoq të ndërhynte në emër të [A.I.] në mënyrë që të ndikonte rezultatin e çështjes së tij në pritje para gjykatave shqiptare, e cila kishte të bënte me kërkesën e ekstradimit të tij në Itali për t’u përballur me akuza penale. Si rezultat i mundshëm i kësaj ndërhyrjeje nga ana e Selimit, në korrik 2015 kërkesa për të ekstraduar [A.I.] në Itali u refuzua dhe ai mbeti i lirë nga masa e sigurimit.”
Dokumente të tjera – që me gjasë vinin nga autoritetet e huaja – iu paraqitën KPK-së me ose në lidhje me konstatimin e sipërpërmendur të ONM-së (siç u konfirmua nga vetë KPK – shih paragrafin 21 më poshtë). Këto materiale nuk iu bënë të ditura aplikantit.Në bazë të raportit të DSKI-së dhe përgjigjeve të aplikantit, KPK kreu veprime verifikuese dhe mori informacion e dokumente nga autoritetet shqiptare, përfshirë Shërbimin Informativ të Shtetit, Zyrën e Prokurorit të Përgjithshëm, Prokurorinë për Krime të Rënda dhe gjykatat.Raporti i KPK-së mbi hetimin e saj
Pas përfundimit të hetimit, KPK hartoi një raport (“raporti i hetimit”); gjetjet e tij (në veçanti sa i përket A.I.) mund të përmblidhen si vijon:(a) ONM kishte paraqitur informacion lidhur me (përfshirjen e) aplikantit në ushtrimin e ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike. Raporti i DSKI-së deklaronte se kishte inteligjencë që ngrinte dyshime të arsyeshme se aplikanti kishte qenë i përfshirë në veprimtari të kundërligjshme – konkretisht, korrupsion pasiv (pra, marrje ryshfeti) të gjyqtarit dhe ushtrim të ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike. Të dhënat e sipërpërmendura u verifikuan dhe rezultoi se aplikanti “ka njohje me shtetasin” A.I. – një person i përfshirë në krimin e organizuar. A.I. ishte subjekt i procedimeve penale në Itali për akuza për trafik ndërkombëtar të kokainës dhe ishte fakt i njohur botërisht (në kuptim të nenit 49 të Ligjit të Vettingut) që A.I. ishte kontakt i papërshtatshëm.
(b) Nga policat e sigurimit të një mjeti të regjistruar në emër të A.S. (i cili kishte një dënim për kundërshtim të punonjësve të rendit) dukej se aplikanti kishte përdorur atë mjet gjatë periudhës 2010-11 dhe gjatë periudhës 2011-12. A.S. ishte gjerësisht i njohur se punonte (ose kishte punuar) si shofer i A.I.-së. Aplikanti pranoi se e kishte përdorur atë mjet dhe “se e njihte atë person” (pra, me gjasë A.S.), por ai nuk “e kishte deklaruar këtë fakt në pyetësorin që i ishte dërguar në fillim të procesit të vettingut” në dhjetor 2017.
(c) Nga dosjet lidhur me ekstradimin e A.I., konstatimi i ONM-së, raporti i DSKI-së dhe dokumentet mbështetëse të marra nga KPK dukej se aplikanti mund ta kishte ushtruar me sukses ndikimin e tij në atë çështje.
(d) Pasi kreu hetimin, KPK “formoi bindjen” se aplikanti “[kishte] lidhje” me A.I., i cili “[ishte] i njohur publikisht dhe i provuar si i përfshirë në krimin e organizuar”. Kështu, aplikanti e kishte njohur A.I. dhe kishte dështuar ta deklaronte atë si kontakt të papërshtatshëm. Ai e kishte ndihmuar gjithashtu duke u angazhuar në veprime të paligjshme (të manifestuara në formën e korrupsionit pasiv të gjyqtarit gjatë ushtrimit të detyrës) dhe duke ushtruar ndikim të paligjshëm ndaj personave që mbajnë funksione publike.
(e) Aplikanti kishte qenë gjithashtu anëtar i trupit gjykues që kishte shqyrtuar një kërkesë për zgjatjen e paraburgimit të A.I. në korrik 2014.
KPK ia kaloi barrën e provës aplikantit dhe ai u detyrua të rrëzonte gjetjet e bëra në raportin e hetimit të KPK-së. Më konkretisht, raporti përfundonte si vijon:“Në bazë të nenit Dh §§ 3 dhe 4 të Aneksit të Kushtetutës, nëse subjekti i rivlerësimit ka kontakte të papërshtatshme me individë të përfshirë në krimin e organizuar, prezumohet se [subjekti i rivlerësimit] duhet të shkarkohet nga detyra; subjekti ka detyrimin të provojë të kundërtën.
Nëse subjekti i rivlerësimit tenton të japë deklarime të pasakta ose të fshehë kontaktet me individë të përfshirë në krimin e organizuar, prezumohet se [subjekti i rivlerësimit] duhet të shkarkohet nga detyra; subjekti ka detyrimin të provojë të kundërtën.
Sa i takon konstatimit të dërguar nga [ONM], barra e provës bie mbi ju për të dhënë shpjegime për [përfundimet e këtij hetimi] dhe nëse ju e njihni [A.I.] [a njiheni ju me shtetasin].”
Më 7, 11 dhe 24 korrik 2018 aplikanti kërkoi që ose të bëheshin të ditura pjesët e redaktuara të raportit të DSKI-së ose që informacioni i klasifikuar të shqyrtohej në procedurë ex parte (nëse ishte e nevojshme, në mungesë të tij dhe me një përfaqësues të zgjedhur nga KPK për të vepruar në emër të tij). Duket se këto kërkesa u refuzuan (në mënyrë të tërthortë).Aplikanti i paraqiti KPK-së kundërshtimet e tij ndaj gjetjeve faktike dhe përfundimeve ligjore të përmbajtura në raportin e hetimit. Nuk rezulton që në atë fazë të procedurës ai të ketë bërë ndonjë deklarim specifik nëse e njihte personalisht A.I. apo nëse kishte pasur ndonjë kontakt apo marrëdhënie të drejtpërdrejtë me të.Aplikanti sqaroi se A.S. ishte një i afërm i tij i largët nga Kruja (vend-lindja e aplikantit). A.S. banonte në Fier me bashkëshorten dhe fëmijët e tij dhe, në kohën përkatëse, kishte qenë i punësuar si shofer i drejtorit të përgjithshëm të një shoqërie shtetërore me seli në Fier. Edhe pse lidhja e tij familjare me A.S. ishte e largët, marrëdhënia e tyre ishte afruar pasi bashkëshortja e aplikantit ishte emëruar gjyqtare në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Fier. Arsyeja e vetme që marrëdhënia ishte bërë më e ngushtë ishte se ajo kishte pasur nevojë herë pas here për transport nga banesa e tyre në Vlorë drejt vendit të punës në Fier. A.S. ishte pyetur herë pas here të ofronte këtë shërbim transporti kur makina e familjes kishte qenë jashtë pune ose kur kishte pasur mot të keq përgjatë rrugës. Ky kishte qenë i vetmi faktor lidhës mes aplikantit dhe A.S., dhe si rezultat ata ishin takuar disa herë në Fier, Vlorë ose Tiranë. Këto takime të rastit nuk i kishin dhënë atij asnjë informacion mbi rrethin shoqëror të A.S. në Fier apo gjetkë, dhe as nuk i kishin dhënë atij mundësinë të njihej me persona që A.S. mund të takonte ose me ndonjë problem ligjor që ai mund të kishte. Ishte e pamundur për aplikantin të dinte nëse A.S. e njihte apo ishte i lidhur me A.I. ose nëse ai kishte ndonjë problem ligjor. Ndërveprimet e aplikantit me A.S. – të cilat në çdo rast kishin qenë të kufizuara – në thelb kishin marrë fund në vitin 2011, kur aplikanti ishte transferuar në Tiranë për të shërbyer në Gjykatën e Lartë. Pas transferimit, ndërveprimet e tyre ishin kufizuar në takime të rastësishme gjatë ngjarjeve familjare.Vendimi i KPK-së
KPK zhvilloi një seancë publike. Me një vendim të 30 korrikut 2018 (i korrigjuar me një vendim të 17 shtatorit 2018), KPK u shpreh si vijon. Edhe pse DSKI kryen në çdo rast një vlerësim të integritetit të figurës së subjektit të rivlerësimit, KPK megjithatë duhet të kryejë hetimin e vet të thelluar dhe të verifikojë informacionin e paraqitur nga DSKI. KPK e kishte bërë këtë në rastin e aplikantit; veçanërisht, ajo kishte kërkuar informacion shtesë nga autoritetet publike. Disa fakte dhe prova në dosje përbënin sekret shtetëror që nuk mund të “bëhej publik” (nuk bëhet publik) në kuptim të nenit 39 të Ligjit të Vettingut. Konstatimi i ONM-së kishte qenë i shoqëruar nga informacion konfidencial që nuk mund të “bëhej publik” – kjo kishte qenë një kusht i vendosur nga një shtet i huaj; zbulimi i këtij informacioni mund të rrezikonte burimin e tij. Ky informacion konfidencial ishte marrë në konsideratë së bashku me provat e tjera të përfshira në dosjen e çështjes. Mospublikimi i informacionit të klasifikuar në rrethana të tilla nuk i cenonte të drejtat themelore të subjektit të vettingut.KPK e shkarkoi aplikantin nga detyra, në bazë të nenit 61 (2) dhe (3) të Ligjit të Vettingut, në veçanti, për mosdeklarimin në deklaratën e vettingut të kontaktit të tij të papërshtatshëm me A.I. dhe për faktin se kishte pasur kontakt të papërshtatshëm me A.I., duke deklaruar si vijon.(a) Konstatimi i ONM-së (shih paragrafin 13 më sipër) vinte se aplikanti kishte qenë i përfshirë në ushtrimin e ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike. Ky konstatim përbënte provë të një fakti, rrethane ose standardi ligjor (standard ligjor) që kishte ekzistuar ose kishte ndodhur, në kuptim të Ligjit të Vettingut. Ky konstatim ishte i besueshëm dhe mjaftueshëm i qëndrueshëm me provat e tjera. Ai ishte shoqëruar nga informacion konfidencial që nuk mund të “bëhej publik”. Ky ishte një kusht i vendosur nga një shtet i huaj; zbulimi i këtij informacioni mund të rrezikonte burimin e tij. Nga shqyrtimi i dosjes së ekstradimit për A.I. dhe materialit mbështetës “konfidencial” të marrë nga KPK dukej se aplikanti kishte ushtruar me sukses ndikim në atë çështje. Më tej, aplikanti kishte qenë pjesë e trupit gjykues që, më 2 korrik 2014, kishte shqyrtuar kërkesën e prokurorit për zgjatjen e paraburgimit të A.I. (shih paragrafin 27 më poshtë). Për më tepër, një vendim gjykate e huaj i paraqitur nga ONM deklaronte se ndaj A.I. zhvilloheshin procedime penale në Itali për pjesëmarrjen e tij të dyshuar në një organizatë kriminale dhe në trafik droge.
(b) KPK u bind se aplikanti ishte i njohur me A.I. (kontakt jo rastësor). Dukej se aplikanti e kishte ndihmuar atë përmes veprimeve të paligjshme në formën e korrupsionit pasiv nga ana e një gjyqtari dhe ushtrimit të ndikimit të paligjshëm ndaj personave të tjerë që ushtrojnë funksione publike.
(c) Aplikanti nuk e kishte deklaruar A.I. si kontakt të papërshtatshëm. As nuk e kishte deklaruar njohjen e tij me A.I.
(d) Nga policat e sigurimit të mjetit të A.S-së dukej se gjatë periudhës 2010-11 dhe sërish gjatë periudhës 2011-12 aplikanti e kishte përdorur atë mjet. A.S. ishte në përgjithësi i njohur si shofer i A.I-së. Aplikanti nuk e kishte deklaruar përdorimin e këtij mjeti në pyetësorin që i ishte dërguar në fillim të procesit të vettingut në vitin 2017. Ai e kishte pranuar këtë përdorim vetëm pasi ishte pyetur nga KPK.
(e) Aplikanti nuk kishte specifikuar nëse e njihte A.I. ose nëse ata kishin pasur ndonjë kontakt apo komunikim jo rastësor. KPK shqyrtoi shpjegimet e aplikantit lidhur me përdorimin e mjetit të A.S. dhe përfundoi se ato nuk e rrëzonin konstatimin e ONM-së.
KPK gjithashtu (i) vlerësoi në dëm të aplikantit “kontaktin e tij të papërshtatshëm” me një person tjetër, F.D., dhe mosdeklarimin e këtij kontakti; dhe (ii) kishte dyshime të arsyeshme se ai mund të vihej lehtësisht nën presion nga persona “të përfshirë në krimin e organizuar” në kuptim të Ligjit të Vettingut.Aplikanti e ankimoi vendimin në KPA. Ai iu referua “mungesës së njohjes së tij të vullnetshme” me A.I. (mungesën e vullnetshme të njohjes). Ai argumentoi se (i) gjatë hetimit nuk i ishte drejtuar asnjë pyetje lidhur me A.I., dhe (ii) ai nuk kishte qenë në gjendje të ushtronte të drejtat e tij të mbrojtjes, pasi gjetjet në lidhje me A.I. ishin bazuar në të dhëna konfidenciale (përfshirë të dhëna lidhur me vendin dhe mënyrën e ndërhyrjes së pretenduar të paligjshme në favor të A.I.). Nuk ishte e sigurt nëse ishte verifikuar besueshmëria e pretendimeve: për shembull, nuk ishte përcaktuar nëse burimi (një person tjetër) kishte ndonjë konflikt interesi, ose thjesht kishte dashur të hakmerrej ndaj aplikantit. Për më tepër, shtoi aplikanti, nëse akuza për korrupsion lidhej me punën e bashkëshortes së tij në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Fier, ajo nuk kishte qenë e përfshirë në çështjen e A.I. dhe për rrjedhojë nuk mund të kishte vepruar në mënyrë të papërshtatshme në këtë drejtim.Vendimi i KPA-së
Me një vendim të 7 shkurtit 2019 (i korrigjuar me një vendim të 19 prillit 2019), KPA la në fuqi shkarkimin e aplikantit nga detyra. Ajo u shpreh si vijon sa i përket aspekteve të përgjithshme procedurale të çështjes së vettingut.(a) Aplikanti kishte pasur informacion të mjaftueshëm lidhur me hetimin e KPK-së. Gjatë hetimit KPK e kishte pyetur më shumë se dhjetë herë dhe ai kishte dhënë shpjegime ose kishte ngritur kundërshtime për çështjet e ngritura nga KPK. KPA vendosi se, duke i drejtuar aplikantit pyetje për disa individë (dhe çështje të lidhura me këta individë, të cilat në fund u përdorën si arsye për shkarkimin e tij nga detyra), KPK kishte zbuluar, në një nivel të mjaftueshëm dhe të arsyeshëm, rrethanat dhe identitetet e personave përkatës, për të cilët barra e provës i ishte kaluar më pas aplikantit dhe mbi të cilët ishte bazuar masa disiplinore e shkarkimit nga detyra. Duke mbrojtur sekretet shtetërore – në përputhje me Ligjin nr. 8457 të vitit 1999 dhe angazhimet e Shqipërisë me partnerët ndërkombëtarë sipas nenit 39 (2) të Ligjit të Vettingut – KPK e kishte informuar aplikantin (në një fazë të hershme të hetimit) për ato rrethana që më pas do ta ngarkonin atë me përgjegjësi disiplinore në kuptim të nenit Dh të Aneksit të Kushtetutës dhe nenit 61 (2) dhe (3) të Ligjit të Vettingut.
(b) Raporti i DSKI-së, në pjesën e tij të deklasifikuar, tregonte se kërkesa kishin qenë dërguar agjencive ligjzbatuese dhe shteteve të huaja. Kështu, aplikanti kishte qenë i informuar mjaftueshëm për rrethanat përkatëse dhe burimin e informacionit mbi të cilin ishin bazuar gjetjet e KPK-së. Në çdo fazë të procedurës para KPK-së aplikanti kishte pasur mundësi të jepte shpjegime dhe të ushtronte të drejtat e tij të mbrojtjes në lidhje me përfshirjen e tij në ngjarje të caktuara dhe me individë të identifikuar si kontakte të papërshtatshme. KPK e kishte gjetur raportin e DSKI-së të saktë dhe kishte nxjerrë përfundimet e veta në bazë të atij raporti, hetimit të KPK-së dhe shpjegimeve të aplikantit.
(c) Vendimi i KPK-së për të kufizuar aksesin e aplikantit në dokumentet e klasifikuara si “sekrete” kishte qenë proporcional dhe nuk kishte cenuar thelbin e së drejtës së tij për t’u informuar mbi faktet që i atribuheshin atij dhe burimet e tyre. Megjithëse ai nuk kishte pasur akses në dokumentet e klasifikuara, ishte informuar për faktet thelbësore që rridhnin prej tyre. Ai ishte ftuar të jepte shpjegime për këto fakte, të cilat më pas u përdorën për shkarkimin e tij nga detyra – konkretisht, lidhjet e tij me dy persona të konsideruar si kontakte të papërshtatshme. Aplikanti ishte informuar gjithashtu për burimet nga të cilat KPK kishte marrë atë informacion – përkatësisht, agjencitë ligjzbatuese dhe shtetet e huaja. Këto burime konsideroheshin si “burime të njohura” (burime të njohura) në kuptim të nenit 49 (4) të Ligjit të Vettingut (shih paragrafin 35 më poshtë). Aplikantit i ishte dhënë aq informacion nga dokumentet e klasifikuara sa ishte i arsyeshëm dhe i nevojshëm për të garantuar të drejtat e tij të mbrojtjes. KPK kishte vepruar drejt duke mos dhënë akses në dokumentet e klasifikuara, pasi një veprim i tillë do të kishte rrezikuar sigurinë kombëtare dhe do të kishte zbuluar aktivitetet e agjencive ligjzbatuese që veprojnë përmes metodave të fshehta, dhe mund të kishte rrezikuar jetën dhe shëndetin e personave të tjerë dhe integritetin e marrëdhënieve partenere midis Shqipërisë dhe shteteve të tjera.
(d) KPK kishte pasur akses të plotë në të gjitha dokumentet e klasifikuara prej të cilave rridhnin faktet për të cilat ishte informuar aplikanti. Ajo kishte kryer analizën e saj të të dhënave. KPA kishte pasur të njëjtin nivel akses dhe kishte kryer një shqyrtim dhe analizë të plotë të secilit prej këtyre dokumenteve të klasifikuara. Si rezultat, KPA ishte e bindur se të gjitha faktet e atribuuara aplikantit ishin të provuara mjaftueshëm.
(e) Aplikanti kishte pasur dije të mjaftueshme mbi faktet përkatëse dhe individët e zbuluar nga të dhënat sekrete. Përfundimi i KPA-së në këtë drejtim mbështetej edhe në të dhëna të tjera të marra nga burime të hapura dhe zyrtare, të cilat i jepnin kontekst ngjarjeve apo materialit të klasifikuar, duke i ofruar njëkohësisht aplikantit kuptim të mjaftueshëm mbi to.
Sa u takon rrethanave faktike lidhur me A.I. në veçanti, KPA u shpreh si vijon.(a) A.I. ishte ndjekur penalisht në Itali për pjesëmarrje në një organizatë kriminale të angazhuar në trafik droge. Kjo ishte një vepër e parashikuar në nenin 3 (1) të Ligjit nr. 10192 të vitit 2009; për rrjedhojë, ai ishte “person i përfshirë në krimin e organizuar” në kuptim të nenit 3 (15) të Ligjit të Vettingut.
(b) Gjatë të gjithë procedurës së vettingut, aplikanti kishte dështuar të deklaronte qartë nëse kishte pasur ndonjë marrëdhënie apo kontakt specifik ose të drejtpërdrejtë me A.I. Kjo qëndrim jo i sinqertë dukej se kishte përbërë një përpjekje për të fshehur marrëdhënien e tij me A.I. duke shmangur pohimet apo mohimet e drejtpërdrejta, duke ruajtur kështu një pozicion të dykuptimtë.
(c) Natyrën e kësaj marrëdhënieje e kishte përcaktuar “konstatimi” i ONM-së (shih paragrafin 13 më sipër), i cili kishte vlerë provuese të ngjashme me një akt-ekspertimi – domethënë përbënte provë që do të ishte e vështirë për çdo organ gjykues ta vinte në pikëpyetje, për shkak të natyrës së tij dhe besueshmërisë së burimit të tij. Besueshmëria, integriteti, paanshmëria dhe profesionalizmi i burimit – të kombinuara me metodën tepër specifike të përdorur për mbledhjen e informacionit në fjalë – i kishin dhënë atij një vlerë të veçantë provuese (vlerë të veçantë). Sipas konstatimit të ONM-së, aplikanti kishte mbajtur lidhje të qëndrueshme (lidhje të qëndrueshme) me A.I. dhe kishte përdorur ndikimin e tij brenda sistemit të drejtësisë (si përmes vendimeve të tij, ashtu edhe duke ndikuar në zyrtarë të tjerë) për të siguruar që përpjekjet për ekstradimin e A.I. në Itali të dështojnë.
(d) Ndërsa aplikanti argumentoi se nuk mund ta kishte ditur që i afërmi i tij i largët, A.S., kishte qenë shofer i A.I-së, një dosje penale kundër A.I. (një procedim penal në ngarkim të shtetasit A.I.) tregonte se A.S. ishte identifikuar si shoferi personal i A.I-së.
(e) Në vitin 2014 aplikanti kishte qenë relator në një trup gjykues të Gjykatës së Lartë që kishte rrëzuar një vendim gjykate në çështjen e A.I. dhe kishte kthyer çështjen për rishqyrtim në një gjykatë të shkallës më të ulët (shih paragrafin 27 më poshtë). Prej kësaj rridhte se Gjykata e Lartë kishte pranuar pjesërisht rekursin e A.I. dhe kishte marrë një vendim në favor të tij. Ky vendim kishte ndikuar përfundimisht (ka ndikuar përfundimisht) në vendimin e vitit 2015 për të mos autorizuar ekstradimin e A.I. Sa i përket konstatimit të ONM-së lidhur me ndikimin e paligjshëm që aplikanti kishte ushtruar mbi zyrtarë publikë për të penguar ekstradimin e A.I., të dhënat e pasqyruara në këtë provë ishin konfirmuar dhe mbështetur nga hetimi i KPK-së. Historia procedurale e çështjes së ekstradimit (shih paragrafët 27 dhe 28 më poshtë) dhe ndikimi i ushtruar nga aplikanti në lidhje me të kishin konfirmuar rrethanat e përshkruara në konstatimin e ONM-së. Në këto rrethana, vlera provuese e këtij konstatimi ishte bërë edhe më e rëndësishme dhe me të drejtë kishte ndikuar në bindjen e KPK-së se A.I. ishte një kontakt i papërshtatshëm për aplikantin dhe se ky i fundit kishte tentuar të ushtronte ndikimin e tij për të minuar procesin e ekstradimit. Pretendimet e aplikantit lidhur me punën e bashkëshortes së tij në Fier kishin qenë të parëndësishme për çështjen. Mosdeklarimi nga ana e aplikantit në vitin 2017 i marrëdhënies së tij me A.I. në formularin e deklarimit për vetting kishte shkelur nenin Dh të Aneksit të Kushtetutës dhe e kishte bërë deklarimin e tij të pamjaftueshëm; kjo kishte përbërë shkak për shkarkimin e tij nga detyra.
Procedura të tjera
Në mars 2014 A.I. u arrestua në Shqipëri dhe u vu në paraburgim me qëllim ekstradimin e tij në Itali. Më 7 prill 2014 Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë zgjati paraburgimin e tij. Pas një ankimi nga A.I., ky vendim u la në fuqi më 30 prill 2014. Më 2 korrik 2014 trupi gjykues i Gjykatës së Lartë – i përbërë nga gjyqtari A.M. si kryesues (kryesues) dhe relator (relatori) dhe katër gjyqtarë të tjerë (përfshirë aplikantin) – e prishi këtë vendim, duke vendosur se çështja e paraburgimit të A.I. duhej shqyrtuar nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Fier; Gjykata e Lartë, për rrjedhojë, e mbajti A.I. në paraburgim deri në rishqyrtimin e çështjes nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Fier. Më 10 korrik 2014 Gjykata e Rrethit Gjyqësor Fier zgjati paraburgimin e A.I. Më 15 korrik 2014 gjykata e rrethit (në personin e gjyqtarit I.H.) rrëzoi një kërkesë tjetër të prokurorit për zgjatjen e mëtejshme të paraburgimit të A.I., duke arsyetuar se A.I. nuk mund të mbahej më në paraburgim përtej afatit maksimal të parashikuar nga Kodi i Procedurës Penale. Prokurori e ankimoi këtë vendim. Duket se A.I. mbeti në paraburgim. Vendimi i sipërpërmendur më pas u la në fuqi në apel dhe më 2 tetor 2014 nga një trup gjykues i Gjykatës së Lartë i përbërë nga gjyqtari E.I. si kryesues, gjyqtari T.N. si relator dhe tre gjyqtarë të tjerë (përfshirë aplikantin). Gjyqtari I.H. urdhëroi lirimin e A.I. dhe vendosjen e tij në arrest shtëpie. Ky vendim u konfirmua në apel dhe më 20 nëntor 2014 nga një trup gjykues i Gjykatës së Lartë i përbërë nga gjyqtari A.M. si kryesues, gjyqtari E.I. si relator dhe tre gjyqtarë të tjerë (përfshirë aplikantin).Ndërkohë, në maj 2014 Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë urdhëroi ekstradimin e A.I. në Itali. Në korrik 2014 ky vendim u prish në apel me arsyetimin se çështja duhej vendosur nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Fier. Në mars 2015 kjo gjykatë (në personin e gjyqtarit M.Sh.) rrëzoi kërkesën për ekstradim dhe ndërpreu masën e arrestit shtëpiak ndaj A.I. Ky vendim u konfirmua në apel në korrik 2015 dhe më 13 tetor 2015 nga një trup gjykues i Gjykatës së Lartë i përbërë nga gjyqtari E.I. si kryesues, T.N. si relator dhe tre gjyqtarë të tjerë (përfshirë aplikantin).Në vitin 2022 u iniciuan procedura ndaj aplikantit në bazë të nenit 257/a § 2 të Kodit Penal lidhur me deklarimin ose justifikimin e pasurive të tij. Ai u shpall i pafajshëm nga gjykata e shkallës së parë në korrik 2025.KUADRI LIGJOR DHE PRAKTIKA PËRKATËSE
Për një përmbledhje të legjislacionit të brendshëm të zbatueshëm dhe referencave të tjera, shih vendimet e sipërcituara në Xhoxhaj, §§ 93-209, dhe Thanza, §§ 53-73. Dispozitat që janë veçanërisht të rëndësishme për çështjen e tanishme mund të përmblidhen si vijon.Neni B i Aneksit të Kushtetutës së Shqipërisë parashikon si vijon:“1. Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit mbështet procesin e rivlerësimit duke monitoruar dhe mbikëqyrur të gjithë procesin. Ky Operacion përfshin partnerë brenda kuadrit të integrimit evropian dhe bashkëpunimit euro-atlantik dhe udhëhiqet nga Komisioni Evropian.
Operacioni Ndërkombëtar i Monitorimit ushtron detyrat e tij në përputhje me marrëveshjet ndërkombëtare. Ai emëron vëzhguesit ndërkombëtarë pasi njofton Këshillin e Ministrave. Vëzhguesit emërohen nga radhët e gjyqtarëve ose prokurorëve me jo më pak se 15 vite përvojë në sistemin e drejtësisë së vendeve të tyre …Vëzhguesi ndërkombëtar ushtron këto detyra: …b) Paraqet gjetje dhe opinione mbi çështjet e shqyrtuara nga Komisioni dhe Kolegji i Apelimit, dhe kontribuon në procesin e verifikimit të figurës [të urdhëruar nga] neni Dh [i Aneksit të Kushtetutës]. Lidhur me [këto] gjetje, vëzhguesi ndërkombëtar mund të kërkojë që Komisioni ose Kolegji i Apelimit të marrë në konsideratë prova ose mund të paraqesë prova të marra nga organet shtetërore, entitete të huaja ose persona privatë, në përputhje me ligjin; …”Neni Ç i Aneksit të Kushtetutës parashikon se KPK dhe/ose KPA (sipas rastit) – përmes stafit të tyre përkatës – do të shqyrtojnë deklaratat e subjekteve të vettingut lidhur me të shkuarën e tyre dhe do të bashkëpunojnë me institucione vendase ose të huaja për të verifikuar vërtetësinë dhe saktësinë e këtyre deklarimeve. KPK dhe KPA kanë akses të drejtpërdrejtë në databazat përkatëse shtetërore (përveç atyre të klasifikuara si “sekret shtetëror”).Sipas nenit 38 të Ligjit të Vettingut, vlerësimi i figurës duhet të shënojë rrethanat që mbështesin një konstatim, si dhe çdo rrethanë lehtësuese. Një vlerësim i figurës që nuk merr në konsideratë rrethanat mbështetëse dhe lehtësuese është i paplotë. Neni 38 liston (i) shembuj situatash që tregojnë kontakt të papërshtatshëm (si p.sh. komunikim jo rastësor me një person të përfshirë në krimin e organizuar); (ii) shembuj rrethanash lehtësuese (si p.sh. kur subjekti i rivlerësimit argumenton në mënyrë të besueshme se nuk ka qenë në dijeni që personi në fjalë ishte i përfshirë në krimin e organizuar, ose është distancuar prej tij); (iii) shembuj situatash kur mund të konkludohet se deklarata e figurës nuk është plotësuar plotësisht dhe me besnikëri (si p.sh. një situatë në të cilën (a) është mosdeklaruar një kontakt që është vërtetuar nga inteligjencë relevante dhe e besueshme dhe që është konfirmuar ose vlerësuar si e besueshme, dhe (b) subjekti i rivlerësimit ka pasur një kontakt të deklaruar nga vetë subjekti ose të vërtetuar ndryshe, ose ka prova të tjera për një përfitim, veprim ose pasojë nga ky kontakt që krijon dyshim të arsyeshëm se informacioni i përfituar përbën të vetmen shpjegim të besueshëm); dhe (iv) rrethana të tjera lehtësuese ose faktorë që mund të konsiderohen si shpjegim i besueshëm për një kontakt të caktuar ose për mosdeklarimin e tij.Në bazë të nenit 39 të Ligjit të Vettingut, DSKI i paraqet KPK-së një raport që përcakton nëse subjekti i rivlerësimit e ka plotësuar deklaratën e tij/saj të figurës në mënyrë të plotë dhe të vërtetë, dhe nëse në këtë deklaratë apo gjetkë ka informacion që tregon se ai/ajo ka kontakt të papërshtatshëm me persona të përfshirë në krimin e organizuar. Raporti duhet të japë një përshkrim të këtyre kontakteve, së bashku me elemente që mbështesin ose lehtësojnë konstatimin e kontaktit të papërshtatshëm. Ky informacion nuk bëhet publik (nuk bëhet publik) nëse rrezikon sigurinë e një burimi ose nëse mospublikimi është kusht i vendosur nga një shtet i huaj.Neni 49 i Ligjit të Vettingut parashikon si vijon:“… 3. Faktet e njohura për Komisionin ose faktet që janë të njohura botërisht [e njohura botërisht] – si dhe faktet e prezumuara nga ligji – nuk kërkojnë prova të tjera.
Komisioni dhe Kolegji i Apelimit bazojnë vendimet e tyre vetëm në dokumente nga burime të njohura, ose në prova që janë të besueshme ose janë qartësisht në përputhje me prova të tjera. Ata kanë të drejtë të vlerësojnë – në bazë të bindjes së tyre të brendshme – çdo indicie të lidhur me rrethanat e çështjes.Dokumentet ose informacionet e marra nga burime shtetërore të huaja në përputhje me këtë ligj do të merren në konsideratë nga Komisioni ose Kolegji i Apelimit.…
Një konstatim i paraqitur në formën e një deklarate, dokumenti ose raporti nga një vëzhgues ndërkombëtar përbën provë të një fakti, rrethane ose standardi ligjor që ekziston ose ka dalë në pah. Konstatimi duhet të paraqesë rrethanat [relevante për] vëzhgimin e bërë [konstatimin e bërë]. Komisioni ose Kolegji i Apelimit e merr në konsideratë konstatimin si të barasvlershëm me një opinion eksperti. Rrëzimi i çdo konstatimi duhet të bëhet me një vendim të arsyetuar të Komisionit ose Kolegjit të Apelimit.Një opinion me shkrim nga një vëzhgues ndërkombëtar trajtohet (gjatë procesit të rivlerësimit) si përfundimi në të cilin ai ka arritur lidhur me një rrethanë specifike ose i nxjerrë nga faktet e një çështjeje specifike. Ky opinion mund të ndikojë vendimmarrjen e Komisionit ose Kolegjit të Apelimit, por nuk ka vlerë provuese …”Në bazë të nenit 50 të Ligjit të Vettingut, KPK-ja, KPA-ja dhe vëzhguesit ndërkombëtarë bashkëpunojnë me institucionet shtetërore, individët, ose personat juridikë (vendorë ose të huaj) për të verifikuar vërtetësinë dhe saktësinë e deklarimeve të bëra nga subjekti i rivlerësimit. Ata kanë akses të plotë në të gjitha databazat dhe të drejtën të kërkojnë bashkëpunim ndërkombëtar brenda kuadrit të traktateve ndërkombëtare dhe kanaleve diplomatike.LIGJI
PRETENDIMI PËR SHKELJE TË NENIT 6 § 1 TË KONVENTËS
Aplikanti u ankua se ai nuk kishte pasur një gjykim të drejtë në procedurat e vettingut, në kundërshtim me nenin 6 § 1 të Konventës, pjesa përkatëse e të cilit ka këtë përmbajtje:“1. Gjatë përcaktimit të të drejtave dhe detyrimeve të tij civile …, çdo person ka të drejtë për një gjykim të drejtë dhe publik …”
Pranueshmëria
Nuk vihet në diskutim, dhe Gjykata konstaton, se aspekti civil i nenit 6 § 1 të Konventës ishte i zbatueshëm për çështjen e vettingut të aplikantit (shih Xhoxhaj kundër Shqipërisë, nr. 15227/19, § 288, 9 shkurt 2021).Gjykata vëren se ky pretendim nuk është në dukje i pabazuar dhe as i papranueshëm për ndonjë arsye tjetër të parashikuar në nenin 35 të Konventës. Prandaj, ai duhet të deklarohet i pranueshëm.Thelbi
Parashtrimet e palëve
(a) Aplikanti
Aplikanti argumentoi se organet e vettingut kishin dështuar të zbulonin faktet dhe provat mbi të cilat ishin bazuar vendimet e tyre – veçanërisht sa i përket implikimit të pretenduar të tij në korrupsion gjyqësor në lidhje me A.I. Raporti i redaktuar i DSKI-së i ishte referuar episodeve dhe individëve të pacaktuar; të gjitha detajet kyçe ishin hequr nga raporti. Informacioni i bashkëngjitur nga autoritetet verifikuese ishte mbajtur i fshehtë. Letra e ONM-së kishte mungesë detajesh specifike, dhe KPA ishte referuar në mënyrë të paqartë te “burime të hapura dhe zyrtare” – pa i identifikuar ato apo pa sqaruar rëndësinë e tyre. E vetmja provë e bërë e ditur – sigurimi i makinës së A.S. dhe dosja e ekstradimit të A.I. – nuk jepnin asnjë dritë mbi akuzat.Akuza e vetme ishte se aplikanti kishte keqpërdorur pozitën e tij për të penguar ekstradimin e A.I. nëpërmjet ndikimit të drejtpërdrejtë ose të tërthortë. Asnjë fakt i veçantë nuk ishte zbuluar në materialet e dosjes ose në vendime. Kjo i kishte mohuar atij mundësinë për të ngritur një mbrojtje efektive. Autoritetet kishin formuluar në mënyrë të paqëndrueshme pretendimet: ONM kishte deklaruar se ai kishte tentuar të ndikonte çështjen e A.I.; KPK, nga ana tjetër, kishte paraqitur se ai e kishte bërë këtë me sukses.Aplikanti vuri në dukje se, megjithëse gjetjet përkatëse të DSKI-së dhe ONM-së kishin qenë vendimtare për përfundimin se kishte pasur “kontakte të papërshtatshme” dhe korrupsion, provat e klasifikuara mbështetëse nuk i ishin zbuluar atij. Të pakta ishin dokumentet e zbuluara dhe ato nuk vërtetonin ndonjë kontakt mes tij dhe A.I.; as nuk sugjeronin që ndonjë kontakt i tillë – nëse kishte ekzistuar – kishte qenë i parregullt ose i paligjshëm.Nuk ishin aplikuar garanci procedurale kompensuese. Organet e vettingut nuk kishin vlerësuar nëse siguria kombëtare me të vërtetë e kërkonte mospublikimin; as nuk kishin konsideruar alternativa si redaktimi i informacionit të ndjeshëm, seancat me akses të kufizuar, ose emërimi i një përfaqësuesi të autorizuar për aplikantin. Referimi nga KPA te neni 39 i Ligjit të Vettingut thjesht kishte nënkuptuar ekzistencën e arsyeve për moszbulim – por pa i shpjeguar ose vlerësuar ato. Vendimet e DSKI-së për sekretin nuk mund të apeloheshin, dhe organet e vettingut nuk kishin autoritet t’i vinin në pikëpyetje ato.Organet e vettingut gjithashtu kishin pranuar pa kriticizëm argumentin e ONM-së që justifikonte moszbulimin – pavarësisht paqartësisë së tij. ONM thjesht kishte deklaruar se provat në fjalë ishin dhënë “me kusht” (pa asnjë shpjegim se cili ishte ky kusht ose çfarë rreziku do të paraqitej për burimet nëse informacioni do të zbulohej). Vendimet e vettingut nuk përmbanin asnjë tregues se këto justifikime ishin shqyrtuar apo se ishin eksploruar mundësi zbutëse.Aplikanti pohonte se materialet e klasifikuara në fjalë nuk ishin shqyrtuar nga vetë organet e vettingut. Neni Ç i Aneksit të Kushtetutës e mohonte aksesin e tyre në sekretet shtetërore, dhe asgjë në dosje nuk tregonte se ata kishin parë ndonjëherë materialin e pa-redaktuar të DSKI-së. Vendimet e tyre nuk i referoheshin asnjë shqyrtimi substancial të atyre provave. KPK nuk kishte deklaruar kurrë se kishte pasur akses, dhe referenca e mëvonshme e KPA-së ishte e cekët.Edhe sikur organet e vettingut të kishin shqyrtuar materialin e klasifikuar, kjo nuk do të kompensonte mungesën e aksesit të aplikantit. Një mbrojtje e drejtë kërkon njohuri mbi akuzat e ngritura dhe provat mbështetëse. Aplikanti nuk ishte vënë në dijeni të këtyre dhe për rrjedhojë iu mohua mundësia të rrëzonte akuzat ose të jepte një përgjigje kuptimplotë; procedura ndaj tij, për rrjedhojë, kishte rënë nën standardet minimale të drejtësisë dhe të procesit të rregullt ligjor.(b) Qeveria
Qeveria përsëriti argumentet e KPA-së, duke theksuar se aplikanti kishte qenë i informuar për bazën faktike mbi të cilën i ishte vendosur barra e provës – konkretisht, pretendimin se ai kishte ushtruar ndikimin e tij për të siguruar lirimin e A.I. nga paraburgimi. Ky pretendim kishte buruar nga informacioni i dhënë nga autoritetet italiane përmes ONM-së, e cila kishte paraqitur materiale mbi përfshirjen e aplikantit në çështjen e A.I. dhe kishte kërkuar që ato materiale të mbeteshin konfidenciale nga frika se përndryshe do të kishte rrezik për jetën e të tjerëve. Pavarësisht këtyre kufizimeve, aplikanti, i cili kishte shërbyer si gjyqtar në çështjen e A.I., kishte pasur akses në dosjen e ekstradimit.Përveç shqyrtimit të dokumenteve të marra nga autoritetet e tjera, KPK kishte kryer hetimin e vet të pavarur, që përfshinte kërkesa ndaj autoriteteve vendase dhe të huaja. Organet e vettingut kishin pasur akses të plotë në të gjitha dokumentet e klasifikuara dhe i kishin shqyrtuar ato, në mënyrë të ekuilibruar, së bashku me provat e zbuluara. Qeveria deklaroi se aplikanti kishte pasur akses në pjesët e deklasifikuara të materialit të klasifikuar dhe se i ishte lejuar të paraqiste prova. Gjatë të gjithë procesit, ai ishte mbajtur në dijeni për faktet thelbësore dhe burimet e akuzave – edhe kur shqetësimet për sigurinë kombëtare dhe detyrimet ndaj partnerëve të huaj kishin kufizuar zbulimin e plotë.Edhe pse disa materiale kishin mbetur të klasifikuara, Qeveria këmbënguli se kjo kishte qenë e ligjshme dhe proporcionale. Aplikanti ishte vënë në dijeni për natyrën e pretendimeve, individët e përfshirë, dhe rrethanat kryesore (përfshirë kontaktet e tij të pretenduara me persona të lidhur me krimin e organizuar). Si KPK, ashtu edhe KPA kishin pasur akses të plotë në të dhënat e klasifikuara, të cilat i kishin verifikuar në mënyrë të pavarur. Vendimet e tyre ishin bazuar jo vetëm në burime të klasifikuara, por edhe në burime të hapura, akte gjyqësore dhe të dhëna të tjera. Aty ku zbulimi ishte kufizuar, garancitë procedurale, vendimet e arsyetuara dhe e drejta e aplikantit për të reaguar kishin siguruar drejtësinë.Në qendër të çështjes, sipas Qeverisë, ishte marrëdhënia e pretenduar e aplikantit me A.I. (i cili ishte identifikuar si i përfshirë në krimin e organizuar). Qeveria përmendi disa gjetje: rolin e aplikantit në trupin gjykues që kishte ndikuar në mos-ekstradimin e A.I.; indiciet e një lidhjeje ndërmjet tij dhe një mjeti në pronësi të A.S. (p.sh., pagesat e sigurimit për mjetin); si edhe mosdeklarimin e këtyre lidhjeve në deklaratën e figurës. Më tej, vëzhguesit ndërkombëtarë dhe autoritetet italiane kishin deklaruar se aplikanti kishte tentuar të ndikonte rezultatin e procedurave të ekstradimit. Ky konstatim i klasifikuar ishte përmbledhur dhe komunikuar atij, dhe ai ishte ftuar të përgjigjej.KPK i kishte kaluar barrën e provës aplikantit vetëm pas një hetimi gjithëpërfshirës që kishte mbledhur prova të qëndrueshme nga institucionet vendase, partnerët e huaj dhe databazat e sigurimit. Aplikanti ishte njoftuar për këto gjetje dhe i ishte dhënë mundësia t’i kundërshtonte ato. Qeveria shtoi se besueshmëria e aplikantit ishte dëmtuar nga mospërputhjet mes (nga njëra anë) pohimit të tij se shkalla e njohjes me A.S. ka qenë e kufizuar dhe (nga ana tjetër) veprimeve të tij – si p.sh. t’ia besonte atij udhëtimet familjare dhe të përdorte mjetin e tij për dy vite.Në fund, KPA kishte miratuar qasjen e KPK-së, duke përfunduar se aplikanti kishte qenë mjaftueshëm i informuar mbi faktet dhe i aftë t’i kundërshtonte ato (pavarësisht aksesit të kufizuar në raportet e klasifikuara). Ajo kishte konstatuar se kufizimet e sipërpërmendura në zbulim nuk e kishin cenuar parimin e kundërshtimit të palëve (parimin e procedurës kontradiktore), pasi nuk kishin prekur thelbin e të drejtave të mbrojtjes së aplikantit. Si KPA, ashtu edhe KPK ishin bazuar në burime të shumta të përforcuara, në vend që të mbështeteshin vetëm në një dokument të klasifikuar vendimtar. Procesi i vettingut kishte përfshirë garanci procedurale në përputhje me standardet e drejtësisë.Vlerësimi i Gjykatës
Aplikanti, një gjyqtar karriere që shërbente në Gjykatën e Lartë, ishte palë në procedura që i ngjanin një procesi disiplinor. Këto procedura kishin të bënin me kontekstin specifik të vlerësimit të figurës dhe synonin të përcaktonin çdo lidhje që aplikanti mund të kishte me krimin e organizuar. Ato bazoheshin në gjetje paraprake (sa i takon pikave përkatëse të faktit dhe ligjit) që fillimisht ishin arritur përmes një hetimi që përfundoi me raport. Aplikanti duhej të rrëzonte këto gjetje, në të kundërt ai mund të shkarkohej nga detyra – gjë që sillte gjithashtu një ndalim të përjetshëm për t’u rikthyer në sistemin e drejtësisë. Hetimi dhe gjetjet faktike dhe përfundimet ligjore që çuan në shkarkimin e aplikantit nga detyra u bënë nga KPK dhe më pas u konfirmuan nga KPA – të cilat ishin “gjykata” në kuptim të nenit 6 § 1 të Konventës (shih Xhoxhaj, i cituar më sipër, §§ 282 dhe 288).Aplikanti u ankua se nuk ishte vënë në dijeni për faktet thelbësore të mbajtura ndaj tij dhe se nuk i ishte dhënë akses në provat mbi të cilat ishte bazuar shkarkimi i tij nga detyra.Garancitë e “gjykimit të drejtë” nuk janë domosdoshmërisht të njëjta në procedurat penale si në procedurat që bien nën aspektin civil të nenit 6 § 1. Shtetet gëzojnë një hapësirë më të gjerë vlerësimi kur merren me çështje civile. Megjithatë, Gjykata ka theksuar më parë se, kur është e përshtatshme, mund të “frymëzohet” – kur shqyrton drejtësinë e procedurave që lidhen me përcaktimin e të drejtave dhe detyrimeve civile (përfshirë procedurat disiplinore) – nga disa parime të zhvilluara në kuadër të aspektit penal të nenit 6 (shih López Ribalda dhe të Tjerë kundër Spanjës [GC], nr. 1874/13 dhe 8567/13, § 152, 17 tetor 2019; Peleki kundër Greqisë, nr. 69291/12, §§ 55 dhe 56, 5 mars 2020; dhe Cavca kundër Republikës së Moldavisë, nr. 21766/22, §§ 45, 46 dhe 57, 9 janar 2025). Në këtë kuptim, nënparagrafët (a) dhe (b) të nenit 6 § 3 të Konventës janë të lidhur, dhe e drejta për t’u informuar mbi natyrën dhe shkakun e akuzës duhet parë në dritën e të drejtës së të akuzuarit për t’u përgatitur për mbrojtjen e tij/saj (shih, ndër të tjera, Leka kundër Shqipërisë, nr. 60569/09, § 64, 5 mars 2024).Procedurat disiplinore (ose, si në rastin e tanishëm, procedurat e vettingut) mund të kenë pasoja të rënda për jetën dhe karrierën e individit, veçanërisht kur ato rezultojnë në shkarkim nga detyra – një rezultat i rëndë që mbart stigmë të konsiderueshme (shih Thanza kundër Shqipërisë, nr. 41047/19, § 121, 4 korrik 2023, me referenca të mëtejshme). Mënyra se si zhvillohen procedurat gjyqësore duhet të jetë e përshtatshme për objektin e mosmarrëveshjes. Kjo konsideratë është edhe më kritike kur procedurat zhvillohen ndaj gjyqtarëve, të cilët duhet të ruajnë respektin e nevojshëm për të kryer detyrat e tyre. Parimi i shtetit të së drejtës përfshin garancinë e pa-largueshmërisë gjatë mandatit të gjyqtarit. Kur një shtet nis procedura të tilla, në rrezik vendoset besimi i publikut në funksionimin dhe pavarësinë e gjyqësorit. Në një shtet demokratik, një besim i tillë është thelbësor për vetë ekzistencën e shtetit të së drejtës (po aty).Edhe pse neni 6 § 3 nuk zbatohej në rastin e aplikantit (shih Xhoxhaj, i cituar më sipër, § 246), në kuadër të aspektit civil të nenit 6 § 1 që lidhej me “të drejtat dhe detyrimet e tij civile”, atij duhej t’i jepej mundësi e mjaftueshme për të kundërshtuar gjetjet dhe për të paraqitur çështjen e tij në mënyrë efektive (shih Thanza, § 97, dhe Xhoxhaj, §§ 326 dhe 328, të cituara më sipër).(a) Parime të përgjithshme lidhur me zbulimin e provave të lidhura me sigurinë kombëtare
Koncepti i gjykimit të drejtë në nenin 6 § 1 të Konventës përfshin të drejtën për procedurë kontradiktore, sipas së cilës palët duhet të kenë mundësinë të paraqesin çdo provë të nevojshme që pretendimet e tyre të kenë sukses, por edhe të kenë njohuri (dhe të komentojnë) të gjithë provat e paraqitura ose vërejtjet e depozituara, me qëllim të ndikimit në vendimin e gjykatës (shih Vegotex International S.A. kundër Belgjikës [GC], nr. 49812/09, § 134, 3 nëntor 2022). Palët në procedurë duhet të kenë mundësinë të njihen me provat e paraqitura ose të siguruara nga gjykata, si dhe të kenë mundësi të komentojnë përmbajtjen dhe vërtetësinë e tyre (shih Vorotņikova kundër Letonisë, nr. 68188/13, § 22, 4 shkurt 2021; Colloredo Mannsfeld kundër Republikës Çeke, nr. 15275/11 dhe 76058/12, § 33, 15 dhjetor 2016; dhe Krčmář dhe të Tjerë kundër Republikës Çeke, nr. 35376/97, § 42, 3 mars 2000).Mund të ketë interesa konkurruese – si p.sh. siguria kombëtare ose nevoja për të mbrojtur dëshmitarë nga hakmarrja apo për të mbajtur të fshehta metodat policore të hetimit të krimit – të cilat duhet të peshohen kundrejt të drejtave të palës në procedurë. Megjithatë, vetëm masat që kufizojnë këto të drejta pa e cenuar vetë thelbin e tyre lejohen në bazë të nenit 6 § 1. Që kjo të ndodhë, çdo vështirësi e shkaktuar palës nga kufizimi i të drejtave duhet të kompensohet mjaftueshëm nga procedurat e ndjekura nga autoritetet gjyqësore (shih Regner kundër Republikës Çeke [GC], nr. 35289/11, §§ 148 dhe 151, 19 shtator 2017, dhe Thanza, i cituar më sipër, § 112).Sa i përket provave të mbajtura të fshehta për shkak të interesit publik, Gjykata duhet të shqyrtojë procedurën e vendimmarrjes për t’u siguruar që, sa më shumë të jetë e mundur, ajo përputhet me kërkesat për procedurë kontradiktore dhe barazi armësh dhe përfshin garanci të mjaftueshme për të mbrojtur interesat e personit të prekur (po aty; shih gjithashtu Corneschi kundër Rumanisë, nr. 21609/16, §§ 86-89, 11 janar 2022).Brenda këtij konteksti, është e rëndësishme të merret në konsideratë edhe lloje të ndryshme ndërhyrjesh në të drejta të tjera të Konventës që mund të jenë në rrezik gjatë procedurës (shih, në kontekstin e garancive procedurale sipas nenit 8 të Konventës, Pişkin kundër Turqisë, nr. 33399/18, §§ 214 dhe 227, 15 dhjetor 2020; Starkevič kundër Lituanisë, nr. 7512/18, § 92, 29 mars 2022; dhe Mirzoyan kundër Republikës Çeke, nr. 15117/21 dhe 15689/21, §§ 74-75 dhe 81-83, 16 maj 2024).(b) Zbatimi i parimeve në çështjen e tanishme
Procedurat e vettingut ndaj aplikantit ishin të fokusuara vetëm në komponentin e dytë të procesit të vettingut (vlerësimin e kontakteve të tij me persona të përfshirë në krimin e organizuar) dhe shkarkimi i aplikantit nga detyra ishte bazuar në këtë vlerësim.Elementet faktike dhe ligjore kryesore të këtij vlerësimi lidhen me një person, A.I. – dhe me pretendimet serioze se aplikanti ishte përfshirë në aktivitete korruptive (dhe korruptuese) në dobi të A.I. Është e qartë se gjetjet e KPA-së lidhur me këto veprime kishin qenë vendimtare në çështjen e aplikantit dhe përcaktuese për ruajtjen në fuqi të shkarkimit të tij nga detyra.KPK dhe KPA kishin marrë dokumente nga të paktën një shtet i huaj, nga ONM, nga DSKI dhe nga autoritete të tjera kombëtare (shih paragrafët 9, 10, 12 dhe 14 më sipër). Këto dokumente përmbanin elementet faktike të mbajtura ndaj aplikantit dhe/ose i përforconin ato në aspektin provues. Këto dokumente mbështetëse lidhen me raportin e DSKI-së drejtuar KPK-së dhe me paraqitjet e ONM-së para KPK-së. Të paktën disa dokumente lidhen me pretendimet e sipërpërmendura për A.I.Çështja se çfarë informacioni ishte marrë saktësisht nga organet e vettingut (dhe nuk iu bë i ditur aplikantit) ose nëse ato kishin pasur akses në versionin e pa-redaktuar të raportit të DSKI-së është objekt kundërshtimi mes palëve. Në çdo rast, organet e vettingut vendosën se, edhe pse faktorët e sigurisë kombëtare dhe të tjerë i pengonin ata të zbulonin një pjesë të informacionit për aplikantin, provat në dispozicion të tyre ishin të mjaftueshme për të justifikuar shkarkimin e tij nga detyra.Prandaj, Gjykata do të zbatojë parimet e përgjithshme të përmbledhura më sipër, në masën që ato janë të rëndësishme për rrethanat e çështjes. Gjykata do të shqyrtojë fillimisht ankesat lidhur me gjetjet në lidhje me korrupsionin e pretendohet (shih paragrafët 69-87 më poshtë). Meqenëse nuk është e qartë nëse elementet e tjera të përmendura nga KPA lidhur me kontaktet me A.I. përbënin një bazë të veçantë për shkarkimin e aplikantit nga detyra apo thjesht shërbenin për të përforcuar gjetjet lidhur me çështjen e ekstradimit të A.I., Gjykata do t’i vlerësojë ato gjithashtu sa i përket shkeljes së pretenduar të së drejtës së aplikantit për një gjykim të drejtë dhe ndikimit në drejtësinë e përgjithshme të procedurës (shih paragrafët 89-93 më poshtë).Çështja kryesore në rastin e tanishëm është nëse aplikantit iu dha mundësia të fitonte njohuri të mjaftueshme, të paktën, për elementet faktike thelbësore të mbajtura ndaj tij (krah. Peleki, i cituar më sipër, § 69).(i) Korrupsioni i pretenduar dhe pengimi i drejtësisë në vitet 2014 dhe 2015
Gjykata do të shqyrtojë natyrën dhe shtrirjen e kufizimeve të vendosura mbi të drejtat procedurale të aplikantit, nëse këto kufizime kanë qenë të nevojshme dhe nëse autoritetet kombëtare kanë vendosur masa kompensuese (shih Corneschi, i cituar më sipër, §§ 92-97).(α) Kufizimet / ndalimet mbi të drejtat procedurale të aplikantit
Aplikantit iu dha një version i redaktuar i raportit të DSKI-së (shih paragrafin 9 më sipër). Ky version i redaktuar i referohej “veprimeve të tij të paligjshme, të shfaqura në formën e korrupsionit pasiv [nga ana e] një gjyqtari gjatë ushtrimit të detyrës dhe ushtrimit të ndikimit të paligjshëm ndaj personave që ushtrojnë funksione publike”. Aplikanti nuk pati akses në dokumentet shoqëruese të atij raporti (shih paragrafët 10 dhe 12 më sipër).Aplikanti u njoh gjithashtu me paraqitjen e ONM-së para KPK-së (shih paragrafin 13 më sipër). ONM pretendonte se ai ishte angazhuar në kontakte të papërshtatshme (si të drejtpërdrejta, ashtu edhe të tërthorta) me një person ose persona në emër të A.I. Më konkretisht, “në gjysmën e parë të vitit 2015” aplikanti kishte tentuar të ndërhynte në emër të A.I. për të ndikuar rezultatin e çështjes së këtij të fundit përpara gjykatave shqiptare, ku kërkohej ekstradimi i tij në Itali; si rezultat i mundshëm i kësaj ndërhyrjeje, kërkesa për ekstradim ishte refuzuar. ONM i referohej “burimeve konfidenciale të qeverive të huaja, të besueshme dhe të besueshme”, dhe “provave të forta” të pacaktuara. Këto prova iu paraqitën organeve të vettingut, por nuk iu bënë të ditura aplikantit (shih paragrafët 14 dhe 21 më sipër).Raporti i hetimit i KPK-së pretendonte – duke iu referuar dosjes së ekstradimit, konstatimit të ONM-së, raportit të DSKI-së dhe dokumenteve të pacaktuara të marra nga KPK – se aplikanti “mund ta kishte ushtruar me sukses ndikimin e tij në atë çështje” dhe e kishte ndihmuar A.I. duke u angazhuar në veprime të paligjshme (në formën e marrjes së ryshfetit) gjatë ushtrimit të detyrës dhe duke ushtruar ndikim të paligjshëm mbi personat e pacaktuar që ushtrojnë funksione publike (shih paragrafin 21 më sipër). Më tej, raporti tregonte se ai kishte qenë anëtar i trupit gjykues që kishte shqyrtuar një kërkesë të paraqitur në korrik 2014 për zgjatjen e paraburgimit të A.I.KPK dhe më pas KPA e shkarkuan aplikantin nga detyra mbi bazën e këtyre gjetjeve të sipërpërmendura dhe të materialit të pazbuluar të përdorur si provë.Gjykata vëren se aplikanti ka gjykuar në disa çështje të ndryshme lidhur me kërkesën për ekstradimin e A.I.; prandaj, deri në vitin 2014, ai duhej të ketë qenë i vetëdijshëm për pretendimet lidhur me përfshirjen e këtij personi në “krimin e organizuar” në kuptim të Ligjit të Vettingut.Megjithatë, KPK dhe KPA nuk e informuan mjaftueshëm aplikantin për elementet faktike thelbësore të mbajtura ndaj tij. Veçanërisht, ndërsa konstatimi i ONM-së sugjeronte se aktivitetet korruptive dhe ndikimi i parregullt ishin ushtruar “në gjysmën e parë të vitit 2015”, nuk rezulton se ky afat kohor është përmendur në vijim në procedurën para KPK-së apo KPA-së; përkundrazi, fokusi u vendos te procedurat lidhur me paraburgimin e A.I. në vitin 2014 dhe (siç u theksua nga KPA) funksioni zyrtar i aplikantit në ato procedura, si dhe te veprimet e tij të pretenduara të paligjshme në lidhje me to. Organet e vettingut mbajtën një qëndrim të paqartë për numrin dhe rolet e personave që dyshohej se ishin shënjestruar (ndikuar) nga veprimet e aplikantit ose kishin bashkëpunuar me të, dhe nuk e pasqyruan në mënyrë të qëndrueshme përmbajtjen thelbësore të këtyre veprimeve, përveç referimit të përsëritur te natyra “pasive” e korrupsionit.Aplikanti nuk u informua as për elementet më bazë faktike që mbështesnin akuzat serioze ndaj tij, dhe as nuk iu dha akses në ndonjë nga dokumentet shtesë të marra dhe të shqyrtuara nga organet e vettingut (të cilat, sipas KPA-së, me gjasë i përforconin këto akuza). Rezultati i këtyre procedurave lidhej me të drejtën e aplikantit për respektimin e jetës së tij private (shih paragrafin 61 më sipër dhe paragrafin 105 më poshtë). Ai ishte kufizuar ndjeshëm në aftësinë e tij për të përgatitur një mbrojtje efektive dhe për të vënë në dyshim besueshmërinë e bazës së akuzave (përfshirë identitetin e personave që ai gjoja kishte kërkuar të ndikonte dhe rrethanat përkatëse).Gjykata tani duhet të përcaktojë nëse këto kufizime kanë qenë të nevojshme dhe nëse në çështjen e vettingut janë vendosur masa kompensuese.(β) Nëse kufizimet mbi të drejtat procedurale të aplikantit ishin të justifikuara / të nevojshme
Procesi kalimtar i vettingut në sistemin e drejtësisë në Shqipëri dhe shkarkimi i bazuar në të i një gjyqtari nga detyra mund të konsiderohen se shërbejnë, ndër të tjera, interesat e sigurisë kombëtare (shih Xhoxhaj, i cituar më sipër, § 393). Sigurimi i integritetit të gjyqësorit, veçanërisht në nivelin më të lartë, përbën një interes të fuqishëm shtetëror. Për më tepër, A.I. ishte hetuar dhe ndjekur penalisht më parë për akuza të lidhura me krimin e organizuar dhe trafik droge (shih paragrafët 27 dhe 28 më sipër); prandaj, mund të pranohet se në lojë mund të ketë qenë siguria e burimeve konfidenciale.Në të njëjtën kohë, arsyetimi i KPA-së nuk sugjeron se ajo ka shqyrtuar nëse këto shqetësime që lidhen me interesin publik, përfshirë mbrojtjen e burimeve specifike (personave), mund të adresoheshin – ose ishin adresuar tashmë në raportin e DSKI-së – përmes anonimizimit të identiteteve ose elementeve të tjera që mund të zbulonin identitetin e burimit, ose përmes shqyrtimit në procedura ex parte që përfshinin, për shembull, forma të veçanta përfaqësimi (krah. Corneschi, i cituar më sipër, §§ 105-08).Në mënyrë të ngjashme – sa i takon referimit nga KPA tek mbrojtja e metodave të fshehta të hetimit – duke pasur parasysh mungesën e hollësive në arsyetimin e saj, Gjykata nuk është në gjendje të përcaktojë (i) nëse këto metoda janë përdorur për të siguruar informacionin e paraqitur në ndonjë nga dokumentet e marra nga organet e vettingut, por që nuk iu bënë të ditura aplikantit, apo (ii) nëse ishte e pamundur të zbuloheshin provat pa ekspozuar domosdoshmërisht metodat hetimore të përdorura. KPA nuk e shqyrtoi nëse zbulimi i pjesshëm dhe/ose i redaktuar i dokumenteve, ose ofrimi i përmbledhjeve të tyre, mund t’i jepte aplikantit akses në elementët faktikë përkatës (përmbajtjen thelbësore të akuzave ndaj tij) duke ruajtur njëkohësisht materialin e mbrojtur (krah. UAB BRAITIN kundër Lituanisë, nr. 13863/19, § 65, 13 qershor 2023).Së fundi, një shtet i huaj i kishte dhënë dokumente ONM-së me kusht të dukshëm që zbulimi i tyre të kufizohej te trupat gjykues të KPK-së dhe KPA-së që shqyrtonin çështjen e aplikantit. KPA e kishte vlerësuar këtë provë si shumë të besueshme në dritën e origjinës së saj, por nuk kishte dhënë ndonjë arsyetim specifik për ta mbështetur këtë vlerësim. KPK dhe KPA e kishin konsideruar veten të lidhura nga ky kusht përballë aplikantit për qëllim të ruajtjes së integritetit të marrëdhënieve partenere me shtetin tjetër. Nuk rezulton që KPK, KPA apo ndonjë autoritet tjetër shqiptar të ketë tentuar të negociojë një përjashtim nga ky kusht (nëse ishte e nevojshme, me garancitë e përmendura më sipër).(γ) Nëse janë zbatuar masa kompensuese
Gjykata tani do të shqyrtojë argumentet e Qeverisë, për aq sa ishin synuar të tregonin se kufizimet mbi të drejtat procedurale të aplikantit ishin kompensuar në mënyrë adekuate.Së pari, KPA theksoi se ajo vetë dhe KPK kishin pasur akses në të gjitha dokumentet e klasifikuara. Gjykata e pranon se ky akses i plotë dhe i pakufizuar – veçanërisht te dokumentet që mbështesnin paraqitjet e ONM-së ose të DSKI-së – ishte i nevojshëm për të justifikuar mbështetjen në to dhe, në përgjithësi, për të siguruar shqyrtimin e plotë dhe të rregullt të çështjes. Megjithatë, ky akses në vetvete nuk e kompensoi dështimin për ta informuar aplikantin mbi faktet thelbësore të cilave u referoheshin provat ose që synonin të vërtetonin.
Së dyti, Qeveria vuri në dukje se KPK-ja kishte zhvilluar hetimin e saj të pavarur – duke kryer kërkesa pranë autoriteteve të ndryshme, në vend që thjesht të pranonte paraqitjet që i ishin dërguar nga ONM-ja dhe DSIK-u (shih gjithashtu paragrafin 15 më sipër). Për më tepër, provat e bëra publike u konsideruan nga KPK-ja dhe KPA-ja si të një rëndësie të barabartë me provat e pabëra publike.Nuk është roli i Gjykatës, në bazë të nenit 6 § 1, të përcaktojë si çështje parimi nëse shkarkimi i aplikantit nga detyra ka qenë i ligjshëm ose i justifikuar ndryshe. Pyetja që duhet marrë në përgjigje është nëse procedurat kanë qenë të drejta (shih, si një autoritet të fundit, Yüksel Yalçınkaya kundër Turqisë [GK], nr. 15669/20, § 303, 26 shtator 2023). Në rastin konkret, provat e bëra publike përbëheshin nga dosja e çështjes së ekstradimit dhe gjetja e ONM-së. Dosja thjesht përshkruante historikun proceduror të çështjes së ekstradimit dhe nuk dukej të mbështeste drejtpërdrejt ose të vërtetonte akuzat për korrupsion ndaj aplikantit. Gjetja e ONM-së bazohej në prova të pabëra publike. KPA-ja deklaroi se ajo gjetje përbënte provë që do të ishte e vështirë për çdo organ gjyqësor për t’u kundërshtuar, për shkak të burimit të saj (pra, për shkak të natyrës, besueshmërisë, qëndrueshmërisë, integritetit, paanësisë dhe nivelit të profesionalizmit – të kombinuar me metodën shumë specifike të mbledhjes së informacionit, për të cilën nuk janë dhënë specifika). Gjetjes së ONM-së iu dha “peshë e veçantë provuese” (shih paragrafin 26 më sipër).Duke qenë se i mungon çdo informacion lidhur me elementet thelbësore faktike dhe lidhur me provat e pabëra publike, Gjykata nuk mund të konstatojë se çfarë shkalle të vërtetë shqyrtimi ka zbatuar KPA-ja për të verifikuar vërtetësinë, besueshmërinë dhe mirëthemimin e pretendimeve të paraqitura pranë organeve të vetingut nga ONM-ja dhe autoritetet e huaja/kombëtare (krahaso Kurkut dhe të tjerë kundër Turqisë, nr. 58901/19 dhe 6 të tjerë, §§ 106-07, 25 qershor 2024, dhe Corneschi, cituar më sipër, § 112), ose nëse ato prova janë vlerësuar njësoj si provat e bëra publike. Vlerësimi i të gjitha provave nuk është treguar bindshëm se ka përbërë një faktor balancues të mjaftueshëm për refuzimin për t’i bërë të njohura aplikantit elementet faktike thelbësore të pretendimeve në rastin konkret.Parashtrimet e mbetura – pra, që aplikanti ishte ftuar të përgjigjej gjatë hetimit dhe ishte informuar për burimin e tyre (ONM, DSIK), dhe që ai mund të kishte kundërshtuar elementet e shënuara në raportin hetimor të KPK-së – nuk përbënin masa balancuese adekuate në këtë drejtim, duke pasur parasysh mungesën e çdo mundësie për aplikantin për të ngritur një mbrojtje kuptimplotë kundër atyre pretendimeve.(δ) Përfundim lidhur me korrupsionin e pretenduar
Gjykata vëren rëndësinë e veprimeve të imputuara ndaj aplikantit, një gjyqtari të lartë, në paraqitjet nga disa agjenci kombëtare dhe të huaja. Në të njëjtën kohë, duke pasur parasysh natyrën dhe objektin e procedurave në fjalë (shih paragrafin 56 më sipër), qasja e organeve të vetingut ndaj vlerësimit të integritetit ngre shqetësime serioze në raport me parimin e procedurës kontradiktore dhe, më gjerësisht, kërkesat për një gjykim të drejtë sipas komponentit civil të nenit 6 § 1 të Konventës.(ii) Elemente të tjera të “kontaktit të papërshtatshëm” me A.I. dhe mosdeklarimi i tyre nga aplikanti
KPA-ja iu referua gjithashtu ndërveprimit personal të aplikantit me A.I. dhe rrethanave që lidhen me përdorimin e automjetit të A.S.Sa i përket këtij elementi të parë, Gjykata vëren se, për qëllimet e procesit të vetingut, pasja e “kontaktit të papërshtatshëm” me një person të përfshirë në krimin e organizuar – ose mosdeklarimi i atij kontakti – mund të përbënte bazë të mjaftueshme për shkarkimin nga detyra. KPK-ja deklaroi se aplikanti dhe A.I. kishin ndërvepruar “në mënyrë jo të rastësishme”. KPA-ja pohoi se aplikanti kishte qenë “i njohur” me A.I. dhe mbështeti qëndrimin e ONM-së se ata kishin pasur “kontakt të qëndrueshëm” (shih paragrafin 26 më sipër).Gjykata vëren se asnjë element tjetër faktik nuk iu bë i ditur aplikantit për të mbështetur pohimin se – me gjasë, para gjykimit dhe gjoja përfshirjes në aktivitete korruptive në dobi të A.I. – ai ishte njohur personalisht me A.I. – “një person të përfshirë në krimin e organizuar”. Organet e vetingut nuk i zbuluan aplikantit asnjë provë që e mbështeste atë pohim – për shembull, prova lidhur me data, vende ose kontekst. Ndërsa formulimi i vendimeve të organeve të vetingut sugjeron se ato prova janë marrë dhe janë konsideruar, ato vendime nuk përmbanin ndonjë përmbledhje të atyre provave. Pavarësisht qëndrimit të KPA-së, vërehet se teksti i gjetjes së ONM-së nuk përmbante asgjë në këtë drejtim. Prandaj, Gjykata konsideron se të drejtat procedurale të aplikantit nën këtë pjesë janë kufizuar po aq ndjeshëm dhe se nuk janë zbatuar masa balancuese.Për më tepër, Gjykata konsideron se mbi aplikantin iu vendos një barrë e tepruar, në mos e pamundur, për të rrëzuar një pohim të paqartë se ai kishte qenë i njohur me A.I. (krahaso Thanza, cituar më sipër, § 115). Aplikanti nuk ishte në gjendje të rrëzonte as atë pohim, as klasifikimin ligjor të tij sipas ligjit të vetingut, ose të sillte rrethana lehtësuese lidhur me “njohjen” e pretenduar personale (shih paragrafin 33 më sipër).Për më tepër, Gjykata vëren se pretendimi i KPA-së dukej të ishte bazuar pjesërisht në qëndrimin e aplikantit (gjatë procedurave të vetingut) lidhur me atë nëse ai kishte qenë ose jo i njohur me A.I. KPA e konsideroi atë qëndrim si shmangës dhe nxori një përfundim të disfavorshëm prej tij. Në vitin 2017 aplikanti plotësoi formularin standard të deklarimit për qëllimet e vetingut dhe, në thelb, mohoi se kishte pasur kontakt të papërshtatshëm me ndonjë person të përfshirë në krimin e organizuar. Kur ia kaloi barrën e provës aplikantit sa i përket pretendimeve se ai kishte qenë i njohur personalisht me A.I. dhe se kishte dështuar ta deklaronte atë, KPK-ja nuk e informoi aplikantin për asnjë bazë faktike të atyre pretendimeve. As nuk i zbuloi ndonjë provë që i vërtetonte ose i mbështeste ato. Aplikanti duhet të ketë qenë i vetëdijshëm – të paktën pas vendimit të KPK-së në çështjen e tij – se qëndrimi i tij i paqartë mbi këtë çështje mund të përdorej kundër tij (shih gjithashtu paragrafin 17 më sipër). Parashtrimi i tij gjatë ankimit të sipërpërmendur në KPA mund të konsiderohej, në thelb, si mohimi i kontaktit të qëllimshëm me A.I. (shih paragrafin 24 më sipër).Gjykata konsideron, në dritën e konsideratave të mësipërme, se qasja e organeve të vetingut ndaj këtij aspekti të çështjes ngre shqetësime serioze lidhur me përputhshmërinë me kërkesat për një gjykim të drejtë në rrethanat e çështjes.Së fundi, sa i përket përdorimit të automjetit të A.S., nuk duket se A.S. është konsideruar si një “person i përfshirë në krimin e organizuar”, ose se ndërveprimet e aplikantit me të, në vetvete, kanë përbërë “kontakt të papërshtatshëm”. Megjithatë, aplikanti u informua se (i) ai dhe/ose bashkëshortja e tij kishin përdorur automjetin e A.S.-së midis viteve 2010 dhe 2012 dhe ishin të regjistruar në policat e sigurimit për atë periudhë si përdorues të atij automjeti (shih paragrafin 20 më sipër), (ii) A.S. kishte qenë shofer personal i A.I.-së, (iii) aplikanti duhej ta kishte ditur këtë; dhe (iv) kështu, aplikanti kishte pasur “kontakt të papërshtatshëm” me A.I.Nuk duket se ndonjë element tjetër faktik është mbajtur i fshehtë nga aplikanti për këtë çështje. Kështu, duket se “kontakti” i tij me A.I. si “person i përfshirë në krimin e organizuar” (dhe natyra “e papërshtatshme” e atij kontakti sipas ligjit të vetingut) është nxjerrë, të paktën pjesërisht, nga një fakt i padiskutueshëm – pra, përdorimi i automjetit të A.S.-së (shih paragrafin 90 më sipër). Aplikanti është përballur kështu në fazën e KPK-së me një përfundim të pafavorshëm (shih gjithashtu paragrafin 92 më sipër). Ai përfundim është bazuar në një prezumim fakti (konkretisht, lidhur me dijen e supozuar të tij se A.S. vepronte si shofer personal i A.I.-së), dhe ai fakt është trajtuar si një “fakt i njohur botërisht” që nuk kërkon prova të mëtejshme. Në dritën e këtij konsiderimi, ishte detyrë e organeve të vetingut të tregonin kujdes të posaçëm për të siguruar se e drejta e aplikantit për një gjykim të drejtë sipas komponentit civil të nenit 6 § 1 të Konventës ishte mbrojtur mjaftueshëm.Në krahasim, sa i përket një gjykimi penal, neni 6 § 2 vendos kërkesa lidhur me barrën e provës dhe prezumimet ligjore të faktit dhe të së drejtës (shih Busuttil kundër Maltës, nr. 48431/18, §§ 46-48, 3 qershor 2021). Ndërsa Konventa nuk i sheh me indiferencë këto prezumime, ato nuk janë të ndaluara në parim, për sa kohë që Shtetet mbeten brenda kufijve të arsyeshëm, duke marrë në konsideratë rëndësinë e asaj që është në rrezik dhe duke ruajtur të drejtat e mbrojtjes. Mjetet e përdorura duhet të jenë në mënyrë të arsyeshme proporcionale me qëllimin legjitim që synohet të arrihet (po aty, § 47; shih gjithashtu, mutatis mutandis, Telbis dhe Viziteu kundër Rumanisë, nr. 47911/15, §§ 76 dhe 78, 26 qershor 2018).Duke iu kthyer rastit konkret, fillimisht nuk duket se KPA-ja ka adresuar në mënyrë eksplicite arsyetimin e KPK-së se fakti që A.S. ishte shofer i A.I. ishte një “fakt i njohur botërisht” sipas ligjit të vetingut (shih paragrafët 21 dhe 35 më sipër). Megjithatë, në vendimin e saj KPA-ja deklaroi se ai fakt ishte mbështetur nga të dhëna që lidhen me “procedime penale ndaj A.I.” (krahaso UAB BRAITIN, cituar më sipër, §§ 24 dhe 67). Megjithatë, Gjykata vëren se aplikantit nuk iu dha mundësia ta kundërshtonte këtë linjë (shtesë ose alternative) arsyetimi. Nuk u saktësua se çfarë përmbante ajo dosje, çfarë konfirmonte lidhur me marrëdhënien e A.S. me A.I., apo pse aplikanti pritej në mënyrë të arsyeshme të kishte pasur qasje në këtë material.Së dyti, neni 6 i Konventës kërkon që gjykatat vendase të deklarojnë në mënyrë adekuate arsyet mbi të cilat bazohen vendimet e tyre (shih Ramos Nunes de Carvalho e Sá kundër Portugalisë [GK], nr. 55391/13 dhe 2 të tjerë, § 185, 6 nëntor 2018). Kjo detyrë nënkupton se një palë në procedime gjyqësore mund të presë një përgjigje të veçantë dhe të shprehur për ato parashtrime që janë vendimtare për rezultatin e procedimeve në fjalë (po aty). Nuk është roli i Gjykatës sipas nenit 6 të rivlerësojë nëse besueshmëria e pohimit të aplikantit – se ai ose bashkëshortja e tij e kishin përdorur makinën e A.S. vetëm rastësisht – ishte vërtet cënuar nga fakti që ata ishin të listuar në policën e sigurimit të makinës për dy vite radhazi. Ajo që është e rëndësishme, megjithatë, është se pavarësisht argumenteve të aplikantit, KPA-ja nuk dha arsye bindëse për të konsideruar se aplikanti duhej të ishte në dijeni se kushëriri i tij i largët u kishte ofruar shërbime drejtimi një personi (A.I.), i cili do të klasifikohej si “person i përfshirë në krimin e organizuar” sipas ligjit të vetingut.Kështu, është e diskutueshme nëse qasja e KPA-së ndaj çështjeve që lidhen me përdorimin e automjetit të A.S. ka qenë në përputhje me kërkesat për një gjykim të drejtë, duke pasur parasysh rrethanat e çështjes. Në çdo rast, Gjykata nuk është e bindur se aspektet e mësipërme të çështjes janë trajtuar në një mënyrë që të zbusë ose kompensojë pengesat për mbrojtjen.(iii) Përfundim i përgjithshëm
Duke marrë në konsideratë zbulimet e përmendura më sipër në mënyrë të përbashkët, Gjykata konkludon se aplikanti ka qenë, pjesërisht, i pamjaftueshëm informuar për pretendimet kundër tij, dhe pjesërisht nuk i është ofruar mundësi adekuate për t’i kundërshtuar ato dhe për të paraqitur çështjen e tij në mënyrë efektive. Qasja e organeve të vetingut ndaj vlerësimit të komponentit të dytë të procesit të vetingut (që rezultoi në gjetje me ndikim të gjerë të konsideruara të mjaftueshme për të justifikuar shkarkimin e tij nga detyra) preku vetë thelbin e të drejtave procedurale të aplikantit dhe nuk ishte në përputhje me kërkesën për drejtësi të nenit 6 § 1 të Konventës në rastin konkret.Kështu, nuk është e nevojshme të shqyrtohen argumentet e mbetura të aplikantit (përfshirë ato që lidhen me aspekte të tjera të çështjes së tij të vetingut).Ka pasur, rrjedhimisht, një shkelje të nenit 6 § 1 të Konventës.
PËR KËTO ARSYE, GJYKATA, NJËZËRI,
Deklaron të pranueshme ankesat që lidhen me të drejtat e aplikantit për një gjykim të drejtë dhe për respektimin e jetës private;
Konstaton se ka pasur shkelje të nenit 6 § 1 të Konventës;
Konstaton se nuk ka nevojë të shqyrtohet ankesa në bazë të nenit 8 të Konventës;
Konstaton se konstatimi i shkeljes përbën në vetvete një shpërblim të drejtë të mjaftueshëm për çdo dëm jopasuror të pësuar nga aplikanti;
Konstaton(a) se Shteti i paditur duhet t’i paguajë aplikantit, brenda tre muajve nga data kur ky vendim merr formë të prerë në përputhje me nenin 44 § 2 të Konventës, 6 500 EUR (gjashtë mijë e pesëqind euro), plus çdo taksë që mund t’i ngarkohet aplikantit, në lidhje me shpenzimet dhe kostot, e cila do të konvertohet në monedhën e Shtetit të paditur me kursin në fuqi në datën e shlyerjes;
(b) se nga skadimi i afatit prej tre muajsh të sipërpërmendur e deri në shlyerje, mbi shumën e mësipërme do të paguhet interes i thjeshtë me një normë të barabartë me normën e kredisë anësore (marginal lending rate) të Bankës Qendrore Evropiane gjatë periudhës së vonesës, plus tre pikë përqindje;
Rrëzon pjesën e mbetur të kërkesës së aplikantit për dëmshpërblim të drejtë.
Hartuar në gjuhën angleze dhe i njoftuar me shkrim më 25 nëntor 2025, në përputhje me Rregullin 77 §§ 2 dhe 3 të Rregullores së Gjykatës.
