Çështja e pezullimit të ministres Belinda Balluku ka vënë Gjykatën Kushtetuese përballë një prove kritike për integritetin e saj, duke nxitur akuza për standarde të dyfishta dhe presion politik.
Sipas ish deputetit të Partisë së Lirisë, Petrit Vasili, pranimi i Gjykatës për të shqyrtuar ankimimin e kryeministrit Rama kundër pezullimit të ministres së tij, përbën një akt që e çon institucionin drejt “vetë-asgjësimit”.
Në qendër të kritikës së Vasilit qëndron kontradikta flagrante me një precedent të vendosur po nga kjo gjykatë në rastin e Sali Berishës. Në atë rast, kur 30 deputetë opozitarë ankimuan masën e sigurisë ndaj Berishës, Gjykata Kushtetuese vendosi se ata nuk kishin legjitimitet për ta bërë këtë, duke argumentuar se ankimimi mund të bëhej vetëm nga individi i prekur drejtpërdrejt.
“Bazuar në këtë standard, kërkesa e kryeministrit Rama duhej të merrte përgjigje negative në çast”, argumenton Vasili, duke theksuar se Gjykata po shkel një interpretim kushtetues që e ka vendosur vetë. Sipas tij, personi i legjitimuar për t’u ankuar në këtë rast është vetëm ministrja e pezulluar, dhe jo kryeministri. Vasili shprehet se ky veprim i Gjykatës nuk është gjë tjetër veçse hapi i fundit në “vetë-asgjësimin” e saj, duke lënë të kuptohet se vendimi është i ndikuar politikisht.
Ai shprehet se gjyqtarët po zgjedhin “të kënaqin pushtetin” në kurriz të së drejtës dhe precedentëve. Nëse Gjykata vendos në favor të Ramës, shton ai, atëherë opozita nuk duhet t’i drejtohet më këtij institucioni, duke e konsideruar atë si të paekzistueshëm. Një tjetër pikë debati është edhe kultura e dorëheqjes.
Ndërsa kryeministri Rama pretendon se në Evropë ministrat nuk pezullohen nga detyra, Vasili kundërshton duke thënë se atje zyrtarët nën akuzë japin dorëheqjen pa pritur masa ndëshkimore. Ai hedh poshtë idenë se refuzimi për t’u larguar nga posti është një normë në politikën shqiptare, duke e quajtur atë një “standard banditesk” të vendosur nga qeveria aktuale. Ai sjell në vëmendje raste të së shkuarës, si dorëheqjet e Ilir Metës, Fatos Nanos dhe Sali Berishës, për të argumentuar se institucioni i dorëheqjes ka qenë i njohur dhe i aplikuar si një akt i përgjegjshmërisë politike.
Vasili:
Jo nuk është e vërtetë, në Europë ka pasur ministra të cilët janë arrestuar në detyrë. ka cituar zoti Berisha mjaft qartë. Unë në një shkrimin timin, kam cituar, pra nuk është, nuk ka qenë standarti, ka qenë shumë i thjeshtë. Dikush që gjendet në shkelje të hapur me fakt në detyrës, ai ndaj tij drejtësia vepron në mënyrë të menjëhershme, pa asnjë diskutim.
Por tjetra që është e rëndësishme, të thoshin që këtu në këtë mes sot është në lojë hapi i fundit i vetëasgjësimit të Gjykatës Kushtetuese. Për një arsye shumë të thjeshtë. Gjykata Kushtetuese e cila mori një vendim të caktuar lidhur me 30 deputetë që të cilët u ankuan lidhur me arrestimin e zotit Berisha, 30 deputetë opozitarë dhe e rrëzoi këtë kërkesë duke mos i legjitimuar, pra nuk keni të drejtë ju të ankoheni për individin, sepse nuk jeni ju në konflikt, por është individi në një konflikt përkatës.
Në rastin konkret, që me të ardhur kërkesa, kjo kërkesë e merrte përgjigjen në çast, bazuar pra në një standart kushtetues të vendosur, sepse Gjykata Kushtetuese ju e dini që me vendimet që merr vendos dhe interpretimin kushtetues për një çështje të caktuar. Sepse, në rastin e parë votuan tetë gjyqtarë për ta rrëzuar kërkesën dhe e vetmja gjyqtare që votoi për t’i legjitimuar 30 deputetët në ankesën e tyre, që ishte gjykatësja Sonila Bejtja.
Tani, çfarë do bëjnë këta? Tani, këta, po këta të tetë vendosin krejtësisht të kundërtën? Ç’do të thotë kjo? Do të thotë që sa kushtetuta kemi? Sepse kushtetutës që ju referuam këta, thoshin që këta nuk legjitimohen. S’kanë të drejtë. Po pse Edi Rama ka të drejtë? Edi Rama nuk është i akuzuar. Nuk është akuzuar qeveria e tij. Është akuzuar një ministre e tija. Dhe për të cilin ka ndodhur masa e pezullimit, e cila ka të gjithë të drejtat ligjore që të ankohet në Gjykatën Kushtetuese, këtë s’ja privon njeri.
A pengohet funksionimi i qeverisë? Ku e keni parë që s’pengohet funksionimi i qeverisë? Bën mbledhje qeveria korrekt, të plotë, normale, vazhdojnë, shkojnë në parlament, propozojnë ligje, bëjnë gjithçka. Tani për ta bërë pak tragjikomike situatën, Edi Rama nuk e ka problem që të vërë dikë, të ngarkojë dikë për të drejtuar qeverinë kur nuk është ai, apo jo? Do thoni ju po si e zgjidhim këtë? Po e ka vënë vetë precedentin ai. Ju mbani mend që ai u emërua nga presidenti Meta dikur, si kryeministër dhe ministër i punëve të jashtme dhe mori dekretin e presidentit, shkoi në Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe i tha, ta delegoj je ti ministri i jashtëm i tha Gent Cakës dhe ti do ta përfaqësosh Shqipërinë kudo, në marrëveshje ndërkombëtare, të gjitha, ti je ministri i jashtëm i Shqipërisë. Kur të dojë, mund t’i thotë një ministri, merre drejto ti mbledhjen e qeverisë se unë këtë kushtetutë kam në kokën time.
Kështu që në rastin konkret, këtu më tepër sesa Edi Rama vetë, sepse Edi Rama tashmë është e qartë që qeveria e tij është e damkosur, nuk kanë të mbaruar dhe të tjera, të tjera skandale do dalin. Kjo nuk diskutohet. Por këtu është akti i fundit, përfundimtar, ku Gjykata Kushtetuese vetë asgjësohet. Sepse nuk ka asnjë mundësi juridike që e njëjta gjykatë për një çështje të njëjtë, njëherë të vendosi kundër dhe njëherë të vendosi pro. Sepse e ka vendosur vetë dhe në arsyetimin që ka bërë.
Ata, jo vetëm që nuk e kanë këtë mundësi, por në rast se do, që në momentin që që e morën për sipër këtë punë, çfarë do bëjnë? Do t’i kërkojnë ndjesë tashmë të gjithë publike Sonila Betjes? Se këta të tetë ishin ishin për ta rrëzuar kërkesën e opozitarëve. Apo këta janë të bindur që ne duhet të jemi në rregull, ne duhet ta kënaqim pushtetin. Kurse atyre opozitarëve, punë e madhe, i hidhja poshtë atyre. Nuk na bëjnë dot gjë se s’kanë pushtet ata. Ky është arsyetimi.
Dhe në këtë situatë, kaq të kritike për vendin, këto janë tamam përfundimisht edhe ato çka kanë mbetur, ato kolonat e fundit kështu gjysëm të shëmbura të shtetit ligjor që po bien njëra pas tjetrës. Dhe edhe vetë pranimi nga Gjykata Kushtetuese për ta gjykuar dhe për të vazhduar më tej këtë proces, ndërkohë që kjo duhet të mbarojë për pesë minuta, se e kishim precedentin e vetëm po vetëm nga nga vetë ata. Kjo në rast konkret do të thotë përfundimisht , mbas këtij vendimi, në qoftë se këta çmenden dhe i japin drejtë Edi Ramës, unë do t’i thosha opozitarëve, mos u drejtoni më Gjykatës Kushtetuese, konsiderojeni që Shqipëria nuk ka gjykatë kushtetuese.
Nuk kishte pse merrte asnjë minutë kohë, as nga koha e saj Gjykata Kushtetuese, po as nga vëmendja e opinionit publik, për një çështje e cila e kishte tashmë standartin e kishte vendosur vetë.
Prandaj jemi në situatat e një absurdi që ka ardhur pikërisht nga niveli mjerabël dhe nga kapja politike e gjykatës. Kjo është e gjitha.
