Lajmidites.com

Tag: ushqimore

  • Çfarë po konsumojmë? Si përdoren pesticidet, antibiotikët e informaliteti

    Çfarë po konsumojmë? Si përdoren pesticidet, antibiotikët e informaliteti

    Si funksionon sistemi i kontrollit për sigurinë ushqimore, nga fidanët e mbjellë, përdorimi i pesticideve, antibiotikëve dhe deri te tregtimi i produkteve ushqimore vendase dhe të importit. Pengesat që hasen te gjurmueshmëria e mallrave të pasigurta që shiten në informalitet.

    A.Ç., prej disa ditësh gjendet i shtruar në spitalin rajonal të Durrësit, për shkak të helmimit nga ushqimi nga bakteri i salmonelës. I moshuari tregon se helmimi iu shkaktua pasi konsumoi mish pule të gatuar në shtëpi, të cilin e kishte blerë në një prej supermarketeve të qytetit ku banon.

    Ndër simptomat e para të shfaqura ishin të vjellat dhe gjendje e humbjes së ndjenjave. I moshuari pohon se gjendja e tij shëndetësore është përmirësuar, ndërsa pret t’i nënshtrohet edhe një ndërhyrje kirurgjikale.

    Mjekët infeksionistë të urgjencës në Qendrën Spitalore Universitare “Nënë Tereza” pohuan për “Monitor” se rastet e paraqitjes së pacientëve në urgjencë me “gastroenterit bakterial” (helmimi nga ushqimi i shkaktuar nga baktere të llojeve të ndryshme) janë të shpeshta në çdo periudhë të vitit, veçanërisht në stinën e verës, ku tregtimi i produkteve shtazore dhe frutave e perimeve kërkon më tepër vëmendje.

    Rastet me helmim ushqimi, sipas tyre, ndikohen nga disa faktorë, veçanërisht higjienës ushqimore.

    Mjekët pohojnë se në këtë periudhë nuk ka tendencë rritëse të rasteve të gastroenteritit bakterial nga salmonela. Ndërsa numri i shtrimeve me “gastroenterit bakterial” arrin 2 deri në 3 pacientë për turn. Shtrimet në spitale, sipas mjekëve, janë më të domosdoshme për rastet kur pacienti ka edhe sëmundje bashkëshoqëruese.

    Ndër simptomat kryesore që gastroenteriti bakterial shfaq te të rriturit janë diarre, dhimbje dhe krampe abdominale, ethe dhe temperaturë mbi 38 gradë Celsius, dhembje koke, të vjella dhe ndjesi të vjelle.

    Në vend ka dy laboratorë zyrtarë, që kryejnë analiza të produkteve ushqimore, Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AKU) dhe Instituti i Sigurisë Ushqimore dhe Veterinare (ISUV).

    Sipas Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, në analizat e kryera në laboratorët e të dy institucioneve më së shumti konstatohen raste jo-konform për tregues të higjienës ushqimore krahasuar me ato të sigurisë ushqimore.

    Problematikat më të shpeshta sipas ekspertëve, hasen te frutat dhe perimet. “Në laboratorët e AKU-së kryhet një numër shumë i vogël analizash, më tepër fiziko-kimike sesa mikrobiologjike. Ndaj dhe e gjithë barra i bie ISUV, i cili është laborator reference.

    Nga analizat më së shumti rezultojnë me probleme fruta-perimet”, pohon Granit Sokolaj, drejtues i qendrës “Alert”, e specializuar për informimin dhe ndërgjegjësimin e konsumatorit për çështjet e sigurisë ushqimore.

    AKU dhe ISUV analizojnë mostrat që merren gjatë kryerjes së kontrollit zyrtar. Aktualisht ISUV ka mbi 1,900 teste të akredituara sipas Bashkimit Europian. Ndërkohë, jo vetëm laboratorët e ISUV por edhe të AKU kanë marrë pjesë në teste ndërkombëtare aftësie.

    Ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, në podcast-in “Monitor Business Plus” pohoi se zbatimi i protokolleve për monitorimin dhe kontrollin e zinxhirit të sigurisë ushqimore në vend, të hartuara në përputhje me legjislacionin e Bashkimit Europian garantojnë më së miri tregtimin e sigurt të produkteve.

    Zonja Denaj theksoi se shtimi i numrit të analizave të akredituara nga ISUV në mbi 1,900 nga 6 që ishin në 2013, është një ndër investimet kryesore në logjistikë pajisjesh dhe burimesh njerëzore për forcimin e kontrollit te siguria ushqimore.

    “Nuk mungojnë as ligjet, as rregulloret, as analizat e kredituara, por shpesh mungon ndjekja me përpikëri absolute e protokolleve prej të gjithëve, si nga fermerët, bizneset dhe punonjësit.

    Kjo krijon disa kërcitje që rrezikojnë jetën e konsumatorit, si ato që keni dëgjuar kohët e fundit, dhe kanë ndodhur edhe më parë, por institucionet përgjegjëse kanë marrë masa të menjëhershme.

    Qoftë stafi i institucioneve përgjegjëse, fermerët apo bizneset që rrezikojnë mosndjekjen e protokolleve, të gjithë së bashku duhet të kuptojnë se shkelja e tyre nuk është tejkalim i momentit i rregullave, por çështje që rrezikojnë sigurinë ushqimore. Protokollet në fuqi sot të kapin, qoftë edhe me një ditë me vonesë dhe të çojnë përpara drejtësisë”.

    Si funksionon sistemi i kontrollit të sigurisë ushqimore nga fidanët e mbjellë e deri te tregtimi,

    Siguria ushqimore në vend, sipas Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, monitorohet dhe kontrollohet nga Autoriteti Kombëtar i Veterinarisë dhe Mbrojtjes së Bimëve (AKVMB) dhe Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AKU).

    AKVMB është përgjegjëse për prodhimin bujqësor dhe blegtoral në fermë, me kontrolle që nisin nga fidanët e mbjellë e deri te përdorimi i pesticideve dhe antibiotikëve. AKU është përgjegjëse për sigurinë e të gjitha produkteve ushqimore në treg. 

    “Gjurmimi i produkteve shtazore dhe i frutave dhe perimeve kërkojnë regjistrimin e fermave bujqësore dhe blegtorale, si dhe aktiviteteve që kryhen në këto ferma. Fermat blegtorale si dhe kafshët që mbarështohen në to janë të regjistruara në regjistrin elektronik RUDA, i cili përditësohet vazhdimisht.

    Në qershor 2024 ka filluar regjistrimi i operatorëve profesionistë, të cilët kryejnë aktivitete në lidhje me bimët (mbjelljen, prodhimin, vendosjen në treg). Fermerët kanë detyrimin e plotësimit të regjistrit të përdorimit të Produkteve për Mbrojtjen e Bimëve (PMB) në fermë, kontrolli i mbajtjes së regjistrit të përdorimit të PMB-ve në fermë kryhet nga AKVMB.

    Inspektorët e AKVMB-së kryejnë kontrolle në ferma bujqësore për të vërtetuar se produktet e tyre janë të lira nga sëmundjet dhe dëmtuesit, përdorimi i pesticideve dhe pajisin produktin me certifikatë fitosanitare.

    Operatorët e biznesit ushqimor në pikat e grumbullimit kanë detyrimin e regjistrimit në Qendrën Kombëtare Biznesit dhe janë subjekt kontrolli nga inspektoret e ushqimit të AKU-së”, sqaroi Ministria e Bujqësisë për Monitor.

    Të dyja institucionet kryejnë kontrolle në të gjithë vendin mbi bazën e një plani kombëtar, të ndërtuar mbi rrezikun që paraqesin produktet ushqimore dhe ato me origjinë shtazore.

    “Në kuadër të kontrolleve të mbetjeve të pesticideve, kontaminimit mikrobiologjik në fruta-perime, AKU kryen kontrolle bazuar në Planin Kombëtar të kontrolleve zyrtare me bazë risku dhe të marrjes së mostrave për ushqimin, ushqimin për kafshë, mbrojtjes së bimëve dhe inputeve bujqësore, si dhe planin e marrjes së mostrave në PIK.”, i cili miratohet nga Ministri.

    Në këtë kuadër, AKU bashkëpunon ngushtësisht me AKVMB-në jo vetëm për të ndjekur gjurmueshmërinë e produkteve, por edhe për të ndërgjegjësuar fermerët për rëndësinë e mbajtjes së të dhënave në fermën e tyre, për plotësimin e regjistrit të përdorimit të PMB-ve në fermë, si dhe ruajtjen e produkteve nga kontaminimi mikrobiologjik.

    AKU në vitin 2023 ka hartuar planin kombëtar të kontrolleve zyrtare bazuar në risk, nëpërmjet një metodologjie të re me asistencën e IPA II “Projekti i Sigurisë Ushqimore”, ku vlerësimi i operatorëve të biznesit, bëhet nëpërmjet profilizimit të riskut sipas një sistemi pikëzimi.

    Kontrolli i zbatimit të legjislacionit të sigurisë ushqimore bëhet nëpërmjet kontrolleve zyrtare, monitorimit dhe verifikimit për përmbushjen e kërkesave ligjore nga operatorët e biznesit ushqimor, si dhe marrjes dhe analizimit të mostrave bazuar në vlerësimin e riskut dhe frekuencës së përcaktuar.

    Protokollet e përdorura gjatë kryerjes së këtyre aktiviteteve nga AKU janë të njëjta me ato të përdorura nga autoritetet e vendeve të BE-së.

    Për kryerjen e kontrollit zyrtar dhe funksionimin e sistemit të kontrollit zyrtar, autoritetet kompetente auditohen në mënyrë të rregullt nga shërbimet e Komisionit Europian”, pohon Ministria e Bujqësisë.

    Pengesat që hasen në moskapjen e rasteve me probleme?

    Por ekspertët këmbëngulin te forcimi i gjurmueshmërisë, pra zinxhiri që ndjek produktin nga operatori ekonomik që e prodhon e deri te konsumatori. Për drejtuesin e qendrës “Alert”, Granit Sokolaj, në këtë drejtim vijon të mbetet shqetësuese tregtimi i mallrave ushqimorë pa etiketë.

    “Sistemi i gjurmueshmërisë në produktet e etiketuar dhe që shiten në mënyrë të ligjshme është i sigurt. Pra, AKU dhe vetë subjektet, në të gjitha rastet e problematikave, mund të gjurmojnë produktin dhe ta heqin nga tregu në raste alert-esh.

    Shqetësimi i përhershëm, sidomos me produktet e fruta-perimeve, me mjaltin nga fermerë të vegjël apo dhe vezët me antibiotikë po nga këto ferma, është gjurmueshmëria, pasi në shumë raste nuk gjenden të dhëna fiskale apo dokumente tjera, për të ndjekur problemin deri në origjinë.

    Problematike mbeten disa raste, siç e përmenda dhe më lart, produktet nga ferma të vogla si mjalti, vezët e fermave të vogla (kjo nuk duhet ngatërruar me prodhuesit e mëdhenj, me etiketë), vaji i ullirit, pasi mblidhet nga dhjetëra fermerë kokërr e më pas bëhet vaj në një fabrikë, pasi përzihen etj. Kjo ka nxjerrë në pah problematika në lidhje me gjurmueshmërinë.

    Pra, pengesa reale në moskapjen e rasteve me probleme apo mospenalizimin e abuzuesve është tregtia e paformalizuar siç duhet.

    Megjithatë, edhe shkëputja e zinxhirit, një pjesë të përgjegjësisë AKU, një pjesë AKVMB dhe në rastin e analizave pozitive nga ISUV, komunikimi me shkresa etj., bën që produkti të jetë shitur derisa të kryhet ndërhyrja”, tha zoti Sokolaj.

    Problem mbetet edhe informimi i konsumatorit për rastet e produkteve të gjendura në shkelje të normave.

    “Fatkeqësisht, komunikimi i riskut për konsumatorët mbetet në nivel shumë të dobët, veçanërisht për rastet e kontrolleve mbi bazë risku, sipas planit vjetor të AKU, për të cilat konsumatorët nuk informohen.

    Edhe nëse merren masa për heqjen nga tregu të atyre produkteve, konsumatorët duhet të kenë informacionin e duhur që të mos blejnë X apo Y produkte/lote etj., deri në heqjen nga tregu, apo edhe nëse i kanë blerë, të mos i konsumojnë”, nënvizon zoti Sokolaj.

    Sistemi i gjurmueshmërisë mbahet nga operatori i biznesit ushqimor sipas Ministrisë së Bujqësisë. Operatorët e Biznesit Ushqimor (OBU) kanë detyrimin për krijimin e një sistemi gjurmueshmërie për mbajtjen e të dhënave, për të mundësuar identifikimin e çdo personi fizik apo juridik, nga janë furnizuar apo kanë furnizuar.

    “Këto të dhëna të mbajtura nga operatori i biznesit ushqimor shërbejnë për të identifikuar se në cilën hallkë të zinxhirit ushqimor ka ndodhur jo-konformiteti.

    Sa më mirë të mbahen këto të dhëna nga operatori i biznesit dhe të vihen të plota dhe në kohë në dispozicion të AKU, pengesat në menaxhimin e rasteve jo-konform minimizohen”, pohon Ministria e Bujqësisë.

    Ushqimi i nxjerrë në treg ose që mund të nxirret në treg etiketohet për të siguruar gjurmueshmërinë. AKU si institucioni përgjegjës për kontrollin zyrtar të ushqimit dhe ushqimit për kafshë luan një rol të rëndësishëm në sistemin e gjurmueshmërisë në vend.

    “AKU kryen inspektime të rregullta në OBU dhe tregjet për të siguruar përputhshmërinë me standardet e sigurisë ushqimore.

    Kjo përfshin kontrollin e dokumentacionit të gjurmueshmërisë, për të siguruar që çdo produkt mund të gjurmohet nga origjina e deri te konsumatori. AKU, në kuadër të menaxhimit të rrezikut, ndërmerr masa të menjëhershme për të bllokuar dhe për të tërhequr këto produkte nga tregu”, nënvizon më tej Ministria e Bujqësisë.

    Përdorimi i pesticideve të ndaluara të fruta-perimet

    Në 5 vite, përkatësisht në periudhën 2019 deri në prill 2025, sistemi RASFF i BE-së për kontrollin e sigurisë ushqimore (Sistemi i Paralajmërimit të Shpejtë për Ushqimin dhe Ushqimin) ka dhënë 69 raste alarmi për eksportet shqiptare.

    Për produktet e eksportit që kanë rezultuar me probleme, janë fruta-perimet, bimët mjekësore dhe produktet e peshkut.

    Konkretisht për Shqipërinë nga 69 raste në total të dhënies së alarmit të identifikuara në sistem, rezulton se 26 janë klasifikuar si “serioze”; 9 raste “potencialisht serioze”; 13 me “potencial risku”; 4 prej tyre “ pa risk”; 8 raste “pa vendim” dhe 9 prej tyre “pa risk”.

    19 raste të kategorizuara me alarm “serioz”, “potencial risku” dhe “potencialisht serioze” janë për eksportin e fruta-perimeve. 9 prej tyre për bimë mjekësore, erëza dhe 6 prej tyre janë për kategorinë e produkteve të eksportit “peshk dhe produktet e peshkut”, për prani të histaminës mbi kufijtë në vajin e açuges apo për kontroll të dobët të temp të peshkut të ngrirë.

    Për Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, raportimi i rasteve me mbetje pesticidesh në eksport nga sistemi rapid i BE-së vlerësohen të ulëta krahasuar me sasinë e eksporteve.

    “Për vitin 2024 janë vetëm 4 ngarkesa të raportuara me mbetje pesticidesh me origjinë nga Shqipëria për 947 ngarkesa të eksportuara. Ndërkohë, për 3-mujorin e parë të vitit 2025, në 354 ngarkesa të eksportuara vetëm një ngarkesë ka rezultuar me mbetje pesticidesh“.

    Përdorimi i pesticideve mbi normë është shqetësues për ekspertët, jo vetëm për produktet e eksportit, por edhe për ato që shiten në tregun e brendshëm.

    Granit Sokolaj nga qendra “Alert” thotë se shtimi i rasteve të fermerëve që përdorin pesticide mbi normën e lejuar ndikohet nga informaliteti. Problem është edhe mungesa e frekuencës së shpeshtë të kontrolleve te farmacitë veterinare.

    “Autoriteti Kombëtar i Veterinarisë dhe Mbrojtjes së Bimëve (AKVMB) përpiqet të kontrollojë, aq kapacitete njerëzore sa ka, por problem mbetet Shërbimi i Ekstensionit (këshillimit), mbajtja e regjistrit të fermës nga fermerët, apo fakti që edhe kur e mbajnë, nuk reflektojnë në të protokollet siç i kanë ndjekur vërtet.

    E sigurisht nuk shkruajnë tek to PMB-të e ndaluara që mund të kenë përdorur.

    Kontrolli i farmacive bujqësore mbetet ende një problem shqetësues, për faktin se janë ato që mund të tregtojnë edhe PMB të ndaluara, apo vazhdojnë t’u shesin fermerëve pesticide pa një rekomandim/recetë agronomi. E njëjta gjë dhe për farmacitë veterinare”.

    Sipas tij, numri i rasteve të procedimit të fermerëve që përdorin pesticide të ndaluara është i ulët krahasuar me rastet problematike.

    “AKVMB deri para një apo dy muajsh nuk ka pasur të drejtën ligjore të inspektimit. Së fundmi kanë nisur dhe penalitetet nga ana e saj në ferma, kur është vënë re moszbatimi i protokolleve. AKU nuk e penalizon dot fermerin, por këtë e kryen nëpërmjet AVKMB“.

    Nga ana tjetër, në vitin 2024, Shqipëria ka notifikuar 3 raste me mbetje pesticidesh për produktet e importuara nga vende të BE-së në Shqipëri dhe 8 raste për 3-mujorin e parë të vitit 2025.

    Në lidhje me importet drejt Shqipërisë, rastet më të shpeshta janë ato me mbetje pesticidesh për ngarkesa të ardhura kryesisht nga Greqia dhe Italia.

    “Këto janë raste të konstatuara nga AKU gjatë kryerjes së kontrollit zyrtar dhe të referuara në RASFF. Raste të tjera janë të veçuara dhe nuk janë raste të përsëritura që të përbëjnë problem për importet dhe menaxhim të këtyre rasteve”, tha Ministria e Bujqësisë.

    Si kontrollohet përdorimi i pesticideve

    Prej vitit 2022, fermerët janë të detyruar të mbajnë regjistrin e përdorimit të produkteve për mbrojtjen e bimëve, ose siç quhen ndryshe të pesticideve.

    Përveç detyrimit për mbajtjen e regjistrit, ata janë të trajnuar dhe orientuar me kalendarët përkatës për kohën e përdorimit të pesticideve, por edhe me ngritjen e farmacive veterinare të licencuara për tregtimin e PBM-ve.

    Për ministren e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, masat e marra dhe politikat që zbatohen në mbrojtje të prodhimit vendas i bëjnë të pamundura hapësirat për raste jo konforme.

    “Sot fermeri nuk ka asnjë arsye të përdorë pesticide të ndaluara. Lista e pesticideve në 2022 ka nxjerrë jashtë disa prej atyre që më përpara lejoheshin të përdoreshin. Jemi në vitin 2025.

    Përse një fermer duhet t’i përdorë ato edhe pse ne i trajnojmë jo vetëm për llojin e përdorimit të pesticideve, por edhe për kalendarin e karencës (kohës së përdorimit). Vetëm në muajin mars u trajnuan 3 mijë fermerë për llojin e pesticideve që duhet të përdorin.

    Madje ju është kërkuar të mos i blejnë tek autoritetet përgjegjëse shtetërore, por t’i blejnë në pikat e farmacive bujqësore që kanë detyrimin t’i shesin pesticidet.

    Fermerët që tejkalojnë rregullat janë shumë pak, krahasuar me mijëra të tjerë që i zbatojnë. Përse duhet që protokoll i rrëzuar prej disave, të dëmtojë imazhin e Shqipërisë? Çështja nuk duhet relativizuar, por numri i fermerëve dhe bizneseve të ndërgjegjësuara është në rritje shumë të lartë”, veçoi ndër të tjera zonja Denaj.

    Vizioni i së ardhmes për sigurinë ushqimore….

    Shqipëria është në rrugën e integrimit europian dhe legjislacioni në fushën e sigurisë ushqimore është përgatitur nga përafrimi i acquis së BE-së në këtë fushë dhe është në proces të vazhdueshëm të përgatitjes dhe përditësimit të tij bazuar në përditësimet që legjislacioni i BE-së pëson.

    Legjislacioni përgatitet bazuar në Planin Kombëtar të Integrimit Europian për një periudhë trevjeçare dhe rishikohet çdo vit.

    Gjithashtu, realizimi i planit të përgatitjes së legjislacionit raportohet në mënyrë të rregullt pranë shërbimeve të Komisionit Europian.

    Legjislacioni i sigurisë ushqimore në vetvete përfshin një sërë standardesh prodhimi dhe shërbimi që rriten vazhdimisht për të garantuar një nivel të lartë të sigurisë ushqimore për konsumatorin.

    Në këtë kontekst, sipas Ministrisë së Bujqësisë, investimet dhe burimet njerëzore në këtë fushë mbeten ende të nevojshme. /Monitor/

  • Frutat dhe perimet me pesticide dhe mishi me salmonelë/ Çfarë po konsumojmë?

    Frutat dhe perimet me pesticide dhe mishi me salmonelë/ Çfarë po konsumojmë?

    Frutat dhe perimet me pesticide dhe mishi me salmonelë/ Çfarë po konsumojmë?

    Ç., prej disa ditësh gjendet i shtruar në spitalin rajonal të Durrësit, për shkak të helmimit nga ushqimi nga bakteri i salmonelës. I moshuari tregon se helmimi iu shkaktua pasi konsumoi mish pule të gatuar në shtëpi, të cilin e kishte blerë në një prej supermarketeve të qytetit ku banon.

    Ndër simptomat e para të shfaqura ishin të vjellat dhe gjendje e humbjes së ndjenjave. I moshuari pohon se gjendja e tij shëndetësore është përmirësuar, ndërsa pret t’i nënshtrohet edhe një ndërhyrje kirurgjikale.

    Mjekët infeksionistë të urgjencës në Qendrën Spitalore Universitare “Nënë Tereza” pohuan për “Monitor” se rastet e paraqitjes së pacientëve në urgjencë me “gastroenterit bakterial” (helmimi nga ushqimi i shkaktuar nga baktere të llojeve të ndryshme) janë të shpeshta në çdo periudhë të vitit, veçanërisht në stinën e verës, ku tregtimi i produkteve shtazore dhe frutave e perimeve kërkon më tepër vëmendje.

    Rastet me helmim ushqimi, sipas tyre, ndikohen nga disa faktorë, veçanërisht higjienës ushqimore.

    Mjekët pohojnë se në këtë periudhë nuk ka tendencë rritëse të rasteve të gastroenteritit bakterial nga salmonela. Ndërsa numri i shtrimeve me “gastroenterit bakterial” arrin 2 deri në 3 pacientë për turn. Shtrimet në spitale, sipas mjekëve, janë më të domosdoshme për rastet kur pacienti ka edhe sëmundje bashkëshoqëruese.

    Ndër simptomat kryesore që gastroenteriti bakterial shfaq te të rriturit janë diarre, dhimbje dhe krampe abdominale, ethe dhe temperaturë mbi 38 gradë Celsius, dhembje koke, të vjella dhe ndjesi të vjelle.

    Në vend ka dy laboratorë zyrtarë, që kryejnë analiza të produkteve ushqimore, Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AKU) dhe Instituti i Sigurisë Ushqimore dhe Veterinare (ISUV).

    Sipas Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, në analizat e kryera në laboratorët e të dy institucioneve më së shumti konstatohen raste jo-konform për tregues të higjienës ushqimore krahasuar me ato të sigurisë ushqimore.

    Problematikat më të shpeshta sipas ekspertëve, hasen te frutat dhe perimet. “Në laboratorët e AKU-së kryhet një numër shumë i vogël analizash, më tepër fiziko-kimike sesa mikrobiologjike. Ndaj dhe e gjithë barra i bie ISUV, i cili është laborator reference.

    Nga analizat më së shumti rezultojnë me probleme fruta-perimet”, pohon Granit Sokolaj, drejtues i qendrës “Alert”, e specializuar për informimin dhe ndërgjegjësimin e konsumatorit për çështjet e sigurisë ushqimore.

    AKU dhe ISUV analizojnë mostrat që merren gjatë kryerjes së kontrollit zyrtar. Aktualisht ISUV ka mbi 1,900 teste të akredituara sipas Bashkimit Europian. Ndërkohë, jo vetëm laboratorët e ISUV por edhe të AKU kanë marrë pjesë në teste ndërkombëtare aftësie.

    Ministrja e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, në podcast-in “Monitor Business Plus” pohoi se zbatimi i protokolleve për monitorimin dhe kontrollin e zinxhirit të sigurisë ushqimore në vend, të hartuara në përputhje me legjislacionin e Bashkimit Europian garantojnë më së miri tregtimin e sigurt të produkteve.

    Zonja Denaj theksoi se shtimi i numrit të analizave të akredituara nga ISUV në mbi 1,900 nga 6 që ishin në 2013, është një ndër investimet kryesore në logjistikë pajisjesh dhe burimesh njerëzore për forcimin e kontrollit te siguria ushqimore.

    “Nuk mungojnë as ligjet, as rregulloret, as analizat e kredituara, por shpesh mungon ndjekja me përpikëri absolute e protokolleve prej të gjithëve, si nga fermerët, bizneset dhe punonjësit.

    Kjo krijon disa kërcitje që rrezikojnë jetën e konsumatorit, si ato që keni dëgjuar kohët e fundit, dhe kanë ndodhur edhe më parë, por institucionet përgjegjëse kanë marrë masa të menjëhershme.

    Qoftë stafi i institucioneve përgjegjëse, fermerët apo bizneset që rrezikojnë mosndjekjen e protokolleve, të gjithë së bashku duhet të kuptojnë se shkelja e tyre nuk është tejkalim i momentit i rregullave, por çështje që rrezikojnë sigurinë ushqimore. Protokollet në fuqi sot të kapin, qoftë edhe me një ditë me vonesë dhe të çojnë përpara drejtësisë”.

    Si funksionon sistemi i kontrollit të sigurisë ushqimore nga fidanët e mbjellë e deri te tregtimi,

    Siguria ushqimore në vend, sipas Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, monitorohet dhe kontrollohet nga Autoriteti Kombëtar i Veterinarisë dhe Mbrojtjes së Bimëve (AKVMB) dhe Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AKU).

    AKVMB është përgjegjëse për prodhimin bujqësor dhe blegtoral në fermë, me kontrolle që nisin nga fidanët e mbjellë e deri te përdorimi i pesticideve dhe antibiotikëve. AKU është përgjegjëse për sigurinë e të gjitha produkteve ushqimore në treg.

    “Gjurmimi i produkteve shtazore dhe i frutave dhe perimeve kërkojnë regjistrimin e fermave bujqësore dhe blegtorale, si dhe aktiviteteve që kryhen në këto ferma. Fermat blegtorale si dhe kafshët që mbarështohen në to janë të regjistruara në regjistrin elektronik RUDA, i cili përditësohet vazhdimisht.

    Në qershor 2024 ka filluar regjistrimi i operatorëve profesionistë, të cilët kryejnë aktivitete në lidhje me bimët (mbjelljen, prodhimin, vendosjen në treg). Fermerët kanë detyrimin e plotësimit të regjistrit të përdorimit të Produkteve për Mbrojtjen e Bimëve (PMB) në fermë, kontrolli i mbajtjes së regjistrit të përdorimit të PMB-ve në fermë kryhet nga AKVMB.

    Inspektorët e AKVMB-së kryejnë kontrolle në ferma bujqësore për të vërtetuar se produktet e tyre janë të lira nga sëmundjet dhe dëmtuesit, përdorimi i pesticideve dhe pajisin produktin me certifikatë fitosanitare.

    Operatorët e biznesit ushqimor në pikat e grumbullimit kanë detyrimin e regjistrimit në Qendrën Kombëtare Biznesit dhe janë subjekt kontrolli nga inspektoret e ushqimit të AKU-së”, sqaroi Ministria e Bujqësisë për Monitor.

    Të dyja institucionet kryejnë kontrolle në të gjithë vendin mbi bazën e një plani kombëtar, të ndërtuar mbi rrezikun që paraqesin produktet ushqimore dhe ato me origjinë shtazore.

    “Në kuadër të kontrolleve të mbetjeve të pesticideve, kontaminimit mikrobiologjik në fruta-perime, AKU kryen kontrolle bazuar në Planin Kombëtar të kontrolleve zyrtare me bazë risku dhe të marrjes së mostrave për ushqimin, ushqimin për kafshë, mbrojtjes së bimëve dhe inputeve bujqësore, si dhe planin e marrjes së mostrave në PIK.”, i cili miratohet nga Ministri.

    Në këtë kuadër, AKU bashkëpunon ngushtësisht me AKVMB-në jo vetëm për të ndjekur gjurmueshmërinë e produkteve, por edhe për të ndërgjegjësuar fermerët për rëndësinë e mbajtjes së të dhënave në fermën e tyre, për plotësimin e regjistrit të përdorimit të PMB-ve në fermë, si dhe ruajtjen e produkteve nga kontaminimi mikrobiologjik.

    AKU në vitin 2023 ka hartuar planin kombëtar të kontrolleve zyrtare bazuar në risk, nëpërmjet një metodologjie të re me asistencën e IPA II “Projekti i Sigurisë Ushqimore”, ku vlerësimi i operatorëve të biznesit, bëhet nëpërmjet profilizimit të riskut sipas një sistemi pikëzimi.

    Kontrolli i zbatimit të legjislacionit të sigurisë ushqimore bëhet nëpërmjet kontrolleve zyrtare, monitorimit dhe verifikimit për përmbushjen e kërkesave ligjore nga operatorët e biznesit ushqimor, si dhe marrjes dhe analizimit të mostrave bazuar në vlerësimin e riskut dhe frekuencës së përcaktuar.

    Protokollet e përdorura gjatë kryerjes së këtyre aktiviteteve nga AKU janë të njëjta me ato të përdorura nga autoritetet e vendeve të BE-së.

    Për kryerjen e kontrollit zyrtar dhe funksionimin e sistemit të kontrollit zyrtar, autoritetet kompetente auditohen në mënyrë të rregullt nga shërbimet e Komisionit Europian”, pohon Ministria e Bujqësisë.

    Pengesat që hasen në moskapjen e rasteve me probleme?

    Por ekspertët këmbëngulin te forcimi i gjurmueshmërisë, pra zinxhiri që ndjek produktin nga operatori ekonomik që e prodhon e deri te konsumatori. Për drejtuesin e qendrës “Alert”, Granit Sokolaj, në këtë drejtim vijon të mbetet shqetësuese tregtimi i mallrave ushqimorë pa etiketë.

    “Sistemi i gjurmueshmërisë në produktet e etiketuar dhe që shiten në mënyrë të ligjshme është i sigurt. Pra, AKU dhe vetë subjektet, në të gjitha rastet e problematikave, mund të gjurmojnë produktin dhe ta heqin nga tregu në raste alert-esh.

    Shqetësimi i përhershëm, sidomos me produktet e fruta-perimeve, me mjaltin nga fermerë të vegjël apo dhe vezët me antibiotikë po nga këto ferma, është gjurmueshmëria, pasi në shumë raste nuk gjenden të dhëna fiskale apo dokumente tjera, për të ndjekur problemin deri në origjinë.

    Problematike mbeten disa raste, siç e përmenda dhe më lart, produktet nga ferma të vogla si mjalti, vezët e fermave të vogla (kjo nuk duhet ngatërruar me prodhuesit e mëdhenj, me etiketë), vaji i ullirit, pasi mblidhet nga dhjetëra fermerë kokërr e më pas bëhet vaj në një fabrikë, pasi përzihen etj. Kjo ka nxjerrë në pah problematika në lidhje me gjurmueshmërinë.

    Pra, pengesa reale në moskapjen e rasteve me probleme apo mospenalizimin e abuzuesve është tregtia e paformalizuar siç duhet.

    Megjithatë, edhe shkëputja e zinxhirit, një pjesë të përgjegjësisë AKU, një pjesë AKVMB dhe në rastin e analizave pozitive nga ISUV, komunikimi me shkresa etj., bën që produkti të jetë shitur derisa të kryhet ndërhyrja”, tha zoti Sokolaj.

    Problem mbetet edhe informimi i konsumatorit për rastet e produkteve të gjendura në shkelje të normave.

    “Fatkeqësisht, komunikimi i riskut për konsumatorët mbetet në nivel shumë të dobët, veçanërisht për rastet e kontrolleve mbi bazë risku, sipas planit vjetor të AKU, për të cilat konsumatorët nuk informohen.

    Edhe nëse merren masa për heqjen nga tregu të atyre produkteve, konsumatorët duhet të kenë informacionin e duhur që të mos blejnë X apo Y produkte/lote etj., deri në heqjen nga tregu, apo edhe nëse i kanë blerë, të mos i konsumojnë”, nënvizon zoti Sokolaj.

    Sistemi i gjurmueshmërisë mbahet nga operatori i biznesit ushqimor sipas Ministrisë së Bujqësisë. Operatorët e Biznesit Ushqimor (OBU) kanë detyrimin për krijimin e një sistemi gjurmueshmërie për mbajtjen e të dhënave, për të mundësuar identifikimin e çdo personi fizik apo juridik, nga janë furnizuar apo kanë furnizuar.

    “Këto të dhëna të mbajtura nga operatori i biznesit ushqimor shërbejnë për të identifikuar se në cilën hallkë të zinxhirit ushqimor ka ndodhur jo-konformiteti.

    Sa më mirë të mbahen këto të dhëna nga operatori i biznesit dhe të vihen të plota dhe në kohë në dispozicion të AKU, pengesat në menaxhimin e rasteve jo-konform minimizohen”, pohon Ministria e Bujqësisë.

    Ushqimi i nxjerrë në treg ose që mund të nxirret në treg etiketohet për të siguruar gjurmueshmërinë. AKU si institucioni përgjegjës për kontrollin zyrtar të ushqimit dhe ushqimit për kafshë luan një rol të rëndësishëm në sistemin e gjurmueshmërisë në vend.

    “AKU kryen inspektime të rregullta në OBU dhe tregjet për të siguruar përputhshmërinë me standardet e sigurisë ushqimore.

    Kjo përfshin kontrollin e dokumentacionit të gjurmueshmërisë, për të siguruar që çdo produkt mund të gjurmohet nga origjina e deri te konsumatori. AKU, në kuadër të menaxhimit të rrezikut, ndërmerr masa të menjëhershme për të bllokuar dhe për të tërhequr këto produkte nga tregu”, nënvizon më tej Ministria e Bujqësisë.

    Përdorimi i pesticideve të ndaluara të fruta-perimet

    Në 5 vite, përkatësisht në periudhën 2019 deri në prill 2025, sistemi RASFF i BE-së për kontrollin e sigurisë ushqimore (Sistemi i Paralajmërimit të Shpejtë për Ushqimin dhe Ushqimin) ka dhënë 69 raste alarmi për eksportet shqiptare.

    Për produktet e eksportit që kanë rezultuar me probleme, janë fruta-perimet, bimët mjekësore dhe produktet e peshkut.

    Konkretisht për Shqipërinë nga 69 raste në total të dhënies së alarmit të identifikuara në sistem, rezulton se 26 janë klasifikuar si “serioze”; 9 raste “potencialisht serioze”; 13 me “potencial risku”; 4 prej tyre “ pa risk”; 8 raste “pa vendim” dhe 9 prej tyre “pa risk”.

    19 raste të kategorizuara me alarm “serioz”, “potencial risku” dhe “potencialisht serioze” janë për eksportin e fruta-perimeve. 9 prej tyre për bimë mjekësore, erëza dhe 6 prej tyre janë për kategorinë e produkteve të eksportit “peshk dhe produktet e peshkut”, për prani të histaminës mbi kufijtë në vajin e açuges apo për kontroll të dobët të temp të peshkut të ngrirë.

    Për Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, raportimi i rasteve me mbetje pesticidesh në eksport nga sistemi rapid i BE-së vlerësohen të ulëta krahasuar me sasinë e eksporteve.

    “Për vitin 2024 janë vetëm 4 ngarkesa të raportuara me mbetje pesticidesh me origjinë nga Shqipëria për 947 ngarkesa të eksportuara. Ndërkohë, për 3-mujorin e parë të vitit 2025, në 354 ngarkesa të eksportuara vetëm një ngarkesë ka rezultuar me mbetje pesticidesh“.

    Përdorimi i pesticideve mbi normë është shqetësues për ekspertët, jo vetëm për produktet e eksportit, por edhe për ato që shiten në tregun e brendshëm.

    Granit Sokolaj nga qendra “Alert” thotë se shtimi i rasteve të fermerëve që përdorin pesticide mbi normën e lejuar ndikohet nga informaliteti. Problem është edhe mungesa e frekuencës së shpeshtë të kontrolleve te farmacitë veterinare.

    “Autoriteti Kombëtar i Veterinarisë dhe Mbrojtjes së Bimëve (AKVMB) përpiqet të kontrollojë, aq kapacitete njerëzore sa ka, por problem mbetet Shërbimi i Ekstensionit (këshillimit), mbajtja e regjistrit të fermës nga fermerët, apo fakti që edhe kur e mbajnë, nuk reflektojnë në të protokollet siç i kanë ndjekur vërtet.

    E sigurisht nuk shkruajnë tek to PMB-të e ndaluara që mund të kenë përdorur.

    Kontrolli i farmacive bujqësore mbetet ende një problem shqetësues, për faktin se janë ato që mund të tregtojnë edhe PMB të ndaluara, apo vazhdojnë t’u shesin fermerëve pesticide pa një rekomandim/recetë agronomi. E njëjta gjë dhe për farmacitë veterinare”.

    Sipas tij, numri i rasteve të procedimit të fermerëve që përdorin pesticide të ndaluara është i ulët krahasuar me rastet problematike.

    “AKVMB deri para një apo dy muajsh nuk ka pasur të drejtën ligjore të inspektimit. Së fundmi kanë nisur dhe penalitetet nga ana e saj në ferma, kur është vënë re moszbatimi i protokolleve. AKU nuk e penalizon dot fermerin, por këtë e kryen nëpërmjet AVKMB“.

    Nga ana tjetër, në vitin 2024, Shqipëria ka notifikuar 3 raste me mbetje pesticidesh për produktet e importuara nga vende të BE-së në Shqipëri dhe 8 raste për 3-mujorin e parë të vitit 2025.

    Në lidhje me importet drejt Shqipërisë, rastet më të shpeshta janë ato me mbetje pesticidesh për ngarkesa të ardhura kryesisht nga Greqia dhe Italia.

    “Këto janë raste të konstatuara nga AKU gjatë kryerjes së kontrollit zyrtar dhe të referuara në RASFF. Raste të tjera janë të veçuara dhe nuk janë raste të përsëritura që të përbëjnë problem për importet dhe menaxhim të këtyre rasteve”, tha Ministria e Bujqësisë.

    Si kontrollohet përdorimi i pesticideve

    Prej vitit 2022, fermerët janë të detyruar të mbajnë regjistrin e përdorimit të produkteve për mbrojtjen e bimëve, ose siç quhen ndryshe të pesticideve.

    Përveç detyrimit për mbajtjen e regjistrit, ata janë të trajnuar dhe orientuar me kalendarët përkatës për kohën e përdorimit të pesticideve, por edhe me ngritjen e farmacive veterinare të licencuara për tregtimin e PBM-ve.

    Për ministren e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Anila Denaj, masat e marra dhe politikat që zbatohen në mbrojtje të prodhimit vendas i bëjnë të pamundura hapësirat për raste jo konforme.

    “Sot fermeri nuk ka asnjë arsye të përdorë pesticide të ndaluara. Lista e pesticideve në 2022 ka nxjerrë jashtë disa prej atyre që më përpara lejoheshin të përdoreshin. Jemi në vitin 2025.

    Përse një fermer duhet t’i përdorë ato edhe pse ne i trajnojmë jo vetëm për llojin e përdorimit të pesticideve, por edhe për kalendarin e karencës (kohës së përdorimit). Vetëm në muajin mars u trajnuan 3 mijë fermerë për llojin e pesticideve që duhet të përdorin.

    Madje ju është kërkuar të mos i blejnë tek autoritetet përgjegjëse shtetërore, por t’i blejnë në pikat e farmacive bujqësore që kanë detyrimin t’i shesin pesticidet.

    Fermerët që tejkalojnë rregullat janë shumë pak, krahasuar me mijëra të tjerë që i zbatojnë. Përse duhet që protokoll i rrëzuar prej disave, të dëmtojë imazhin e Shqipërisë? Çështja nuk duhet relativizuar, por numri i fermerëve dhe bizneseve të ndërgjegjësuara është në rritje shumë të lartë”, veçoi ndër të tjera zonja Denaj.

    Vizioni i së ardhmes për sigurinë ushqimore….

    Shqipëria është në rrugën e integrimit europian dhe legjislacioni në fushën e sigurisë ushqimore është përgatitur nga përafrimi i acquis së BE-së në këtë fushë dhe është në proces të vazhdueshëm të përgatitjes dhe përditësimit të tij bazuar në përditësimet që legjislacioni i BE-së pëson.

    Legjislacioni përgatitet bazuar në Planin Kombëtar të Integrimit Europian për një periudhë trevjeçare dhe rishikohet çdo vit.

    Gjithashtu, realizimi i planit të përgatitjes së legjislacionit raportohet në mënyrë të rregullt pranë shërbimeve të Komisionit Europian.

    Legjislacioni i sigurisë ushqimore në vetvete përfshin një sërë standardesh prodhimi dhe shërbimi që rriten vazhdimisht për të garantuar një nivel të lartë të sigurisë ushqimore për konsumatorin.

    Në këtë kontekst, sipas Ministrisë së Bujqësisë, investimet dhe burimet njerëzore në këtë fushë mbeten ende të nevojshme./MONITOR

  • Siguria e produkteve, Resuli: Jemi në terrorizëm ushqimor, në pikën kur skandali mbulon skandalin…

    Siguria e produkteve, Resuli: Jemi në terrorizëm ushqimor, në pikën kur skandali mbulon skandalin…

    I ftuar në emisionin e mengjesit KAFE SHQETO në Syri tv ka qenë Presidenti i Urdhrit të Mjekut Veterinar Ervin Resuli.

    Ne bisedë me moderatorin Flavio Qarri ai ka komentuar situatën e rëndë me sigurinë ushqimore në Shqipëri.

    Ervin Resuli: Në kemi një kapitullim, jo shthurje, të Ministrisë së Bujqësisë në bërsinë e saj, sepse nëse ne flasim sot për sigurinë ushqimore ka një shkak pasojë, ka një origjinë çdo gjë të cilat vijnë në mënyrë graduale deri ne pikën ku jemi sot, që skandali mbulon skandalin. Dhe kjo në fakt është e frikshme. Edhe rasti i drejtorit të Tiranës i cili e kishte dhënë dorëheqjen në kohë me diell por që ministrja ja mbante letrën për një ditë me shi. E thënë ndryshe edhe vetë ministrja është e ndërgjegjshme se situata i ka rrëshqitur nga duart që nuk e ka mbledhur në kohën e duhur dhe nuk ka bërë lëvizjet e duhura, përkundrazi e ka vënë poshtë kjo situate e cila në fakt në fund të ditës pasojat e rënda i vuajmë ne. I vuajnë fëmijët tanë, u vuan konsumatori.

    Për të mbetur pak tek pjesa teknike. Rastet janë bërë aq të shpeshta sa ne sot gjendemi në një terrorizëm ushqimor. Unë di të them me bindje të plotë që siguria ushqimore në nivel botëror konsiderohet çështje e sigurisë kombëtare. Imagjino tani që një vend armik i Shqipërisë të dojë të fusë një substancë në një produkt ushqimor dhe çfarë ndodh pastaj me të gjithë popullatën shqiptare. Kemi konsumuar mbi 3500 kg fileto pule që mund të ushqesh mbi 1000 njerëz e me dhjetëra fëmijë. Pra ne kemi qene në mëshirë të fatit… Kemi Skandalin e filetove te pulës, atë të mandarinave që u konsuamuan, luleshtrydhet, specat që u kapen në Kroaci….

    Nuk përjashtohet mundësia që ne të gjitha këto ti kemi konsumuar.

    Ministria ka kapitulluar për të përmbushur ligjin dhe për të dhënë garanci për konsumatorin…

  • Pasiguri ushqimore, konsumatorët në panik: Të shtohen kontrollet dhe te fermerët tanë dhe në dogana

    Pasiguri ushqimore, konsumatorët në panik: Të shtohen kontrollet dhe te fermerët tanë dhe në dogana

    Skandali i futjes në treg të mishit të pulës me salmonelë, ka shkundur Autoritetin Kombëtar të Ushqimit.
    Drejtori i AKU Tiranë, Fation Pasholli ka dhënë dorëheqjen këtë të hënë, ndërkohë që në vend të tij është komanduar Alketa Hoxha, e cila ka mbajtur postin e drejtores juridike në AKU-në e përgjithshme.
    Mungesa e sigurisë ushqim ka qenë kryefjala e këtyre ditëve të fundit. Viti 2025 ka nisur me një sërë rastesh që kanë ngritur alarmin për sigurinë ushqimore, duke nisur me rastin e mandarinave me pesticide të rrezikshme që u kthyen në Shqipëri, por ndryshe nga sa u tha se u asgjësuan në fakt kishin dalë në treg, duke vijuar më pas me tonelatat e mishit që erdhi nga Brazili me salmonelë, luleshtrydhet greke që ishin me pesticide, por edhe me specat dhe qumështin me vaj palme.
    Duke ngritur kështu një pikëpyetje të madhe te konsumatorët, për sigurinë e produkteve ushqimore, qoftë ato që prodhohen në vend edhe ato të importit.
    “100 për qind nuk jemi të sigurt. Qejfi ma ka, por e frikshme. Në kaos jemi, vetëm se i marrim, s’kemi çfarë të bëjmë. S’po marrim dot as vezën, as mishin e pulës se kemi merak”, shprehen qytetarët.
    Qytetarët thonë se duhet të shtohen kontrollet si në dogana dhe te fermerët vendas.
    “Në radhë të parë te fermeri. Në radhë të dytë te dogana që të mos fusin mallin vend e pa vend”, thotë një qytetare.
    Ka dhe nga ata që kanë besim te produktet vendase.
    “Unë çdo gjë nëse nuk jam i sigurt nuk e blej. Unë derisa e blej diçka me lekët e mia, çdo gjë, jam ok”, shprehet një qytetar.
    Ndërkohë që tregtarët thonë jashtë kamerave se frika te konsumatorët është e madhe, sidomos për luleshtrydhen.
    Edhe pse tashmë ka hyrë luleshtrydhja e vendit, e Lushnjës, nuk po blihet për shkak të alarmit të ngritur nga luleshtrydhet e importura nga Greqia.
    Klan News

  • Çfarë po konsumojmë?

    Çfarë po konsumojmë?

    Si funksionon sistemi i kontrollit për sigurinë ushqimore, nga fidanët e mbjellë, përdorimi i pesticideve, antibiotikëve dhe deri te tregtimi i produkteve ushqimore vendase dhe të importit. Pengesat që hasen te gjurmueshmëria e mallrave të pasigurta që shiten në informalitet. Dorina AzoA.Ç., prej disa ditësh gjendet i shtruar në spitalin rajonal të Durrësit, për shkak të helmimit nga ushq…

  • Mishi me salmonelë dhe frutat me pesticide, ish-ministri Panariti: Ja rreziqet për shëndetin

    Mishi me salmonelë dhe frutat me pesticide, ish-ministri Panariti: Ja rreziqet për shëndetin

    Brenda një kohe të shkurtër në mënyrë të vazhdueshme në tregun shqiptar u futën prodhime të ndotura të vërtetuara me analiza laboratorike. Pas mandarinave me pesticide dhe mishit të pulës me salmonelë, në treg tashmë janë edhe luleshtrydhet me pesticide.
    Ish-ministri i Bujqësisë Edmond Panariti tregon për Gazeta Panorama rrezikun nga ushqimet e pakontrolluara dhe flet për rreziqet e fshehura në ushqimet e ndotura me pesticide dhe mikrobe. Sipas tij ushqimet e ndotura me kimikate dhe mikrobe, shkaktojnë dëmtim në masë të shëndetit publik dhe cenim të sigurisë së vendit.
    Edmond Panariti shprehet se pasojat më të ndjeshme në rast të ekspozimit të vazhdueshëm, i pësojnë fëmijët tek të cilët sistemi nervor është ende në zhvillimin e sipër. Ai përmend se gjatë kohës që ishte ministër i Bujqësisë dhe i Zhvillimit Rural, i ka konsideruar importet e ushqimeve nga vendet e treta, që janë jo pjesë e BE dhe ShBA si potencialisht të rrezikshme (me karton të kuq) dhe ka urdhëruar kryerjen me detyrim të analizave komplekse në to.
    Deri në përfundim të analizave prodhimet ushqimore mbaheshin nën sekuestro dhe nuk lejoheshin të lëviznin nga kontejnerët. Kjo praktikë sipas tij për fat të keq u ndryshua pas largimit tim dhe bërja ose jo e analizave në ushqime me prejardhje nga këto vende i lihej të ashtuquajturit “vlerësim i rrezikut” i cili është thjesht në përcaktim subjektiv.
    Prof. Panariti, cilat janë arsyet që në mënyrë të përsëritur prodhime ushqimore, të vërtetuara si të ndotura me kimikate ose mikrobe të rrezikshme, arrijnë të depërtojnë në tregjet, restorantet dhe kuzhinat tona?
    Brenda një harku të shkurtër kohor, dy herë në mënyrë të njëpasnjëshme prodhime të ndotura të vërtetuara me analiza laboratorike futen në treg duke rrezikuar shëndetin e qytetarëve. Fillimisht ishin mandarinat e ndotura me chlorpyriphos, një insekticid i ndaluar për t’u përdorur në Bashkimin Evropian. Kjo ngarkesë me mandarina, u kthye nga importi pasi autoritetet kroate zbuluan praninë e ndotësit.
    Autoriteti Kombëtar i Ushqimit duhet të asgjësonte ngarkesën e bllokuar sipas ligjit. Por ngarkesa nuk u asgjësua dhe u depozitua për të dalë me pas në tregjet tona. Ky ishte një veprim i rëndë dhe i rrezikshëm dhe gjurmimi i fatit të këtyre frutave në treg ishte thuajse i pamundur.
    Chlorpyriphos, ndotësi i zbuluar të mandarinat është një insekticid, i cili vepron në sistemin nervor qendror duke shkaktuar çrregullime të përcjelljes se impulseve elektrike ndërmjet neuroneve. Pasojat më të ndjeshme në rast të ekspozimit të vazhdueshëm ndaj tij, i pësojnë fëmijët tek të cilët sistemi nervor është ende në zhvillimin e sipër.
    Për këtë arsye depërtimi në treg i këtij ndotësi me anë të mandarinave është një ngjarje e rëndë. Në mungesë të garancive për mbrojtjen nga prania e insekticideve të rrezikshme në perimet dhe frutat që konsumojnë do të sugjeroja shpëlarjen në ujë të pastër dhe të rrjedhshëm të perimeve dhe të frutave për të paktën 5 minuta.
    Kjo masë bën të mundur largimin e rreth 90 për qind të insekticideve nga frutat dhe perimet, sepse ato në një masë të konsiderueshme, janë të tretshme në ujë.
    Aty ku është e mundur si për shembull të mollët, dardhët, portokajtë, mandarinat etj, është mirë që para konsumit të qërohen, sepse pjesa dërmuese e pesticideve depozitohen në lëkurë.
    Rasti i futjes në treg të filetove të pulës të ndotur me salmonelë, çfarë rreziku mbart për konsumatorët vendas?
    Rasti i futjes në treg të filetove të pulës të ndotur me salmonelë është edhe më serioz dhe mbart rreziqe të larta.
    Salmonelat dhe veçanërisht Salmonela Typhimurium e zbuluar te filetot e pulës mund të shkaktojnë dëmtime serioze të aparatit tretës, me temperaturë të lartë, të vjella, dehidratim dhe krampe.
    Në raste të veçanta mund të kemi edhe kalim në gjak të baktereve duke shfaqur septicemi, e cila mund të jetë kërcënuese për jetën. Futja në treg e mishit të pulës të ndotur me salmonelë është lejuar edhe pa pritur përfundimin e analizave të kryera për këtë qëllim nga Institucionet përkatëse.
    Prandaj kur rezultatet e analizave të kryera mbi mostrat e marra, dëshmuan për praninë e këtij bakteri të rrezikshëm një sasi e konsiderueshme e mishit të ndotur me të, kishte kaluar tashmë në treg dhe ishte shitur te përdoruesit.
    Gjetja dhe sekuestrimi i kësaj sasie në treg është shumë e vështirë, sepse ajo mund të jetë shitur dhe madje edhe konsumuar. Gjatë kohës që kam qenë ministër i Bujqësisë dhe i Zhvillimit Rural, i kam konsideruar importet e ushqimeve nga vendet e treta, që janë jo pjesë e Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara si potencialisht të rrezikshme (me karton të kuq) dhe kam urdhëruar kryerjen me detyrim të analizave komplekse në to.
    Deri në përfundim të analizave prodhimet ushqimore mbaheshin nën sekuestro dhe nuk lejoheshin të lëviznin nga kontejnerët. Kjo praktikë për fat të keq u ndryshua pas largimit tim dhe bërja ose jo e analizave në ushqime me prejardhje nga këto vende i lihej të ashtuquajturit “vlerësim i rrezikut” i cili është thjesht në përcaktim subjektiv.
    Kjo presupozonte hedhjen e produktit në treg edhe pa pritur rezultatin e analizave gjë që çoi në shpërthimin e këtij skandali ushqimor kur analizat dëshmuan për praninë e ndotjes, ndërkohë që mishi ishte shpërndarë dhe shitur. Nuk jemi në gjendje të vlerësojmë pasojat e mundshme të këtij skandali te shëndeti i konsumatorit, por sasia e mishit të pulës të ndotur të kaluar në treg ka qenë e konsiderueshme.
    Mund të themi se importi i ushqimeve jashtë tregjeve Evropiane dhe të Shteteve të Bashkuara, mbart rrezik të shtuar potencial dhe duhet dekurajuar. Sfida jonë politike është që importet nga këto vende të zëvendësohen me prodhim vendas.
    A mundet Shqipëria të prodhojë vetë mishin që i duhet për konsum dhe përpunim duke garantuar edhe një kontroll më të shenjestruar të cilësisë dhe sigurisë?
    Unë kam bindjen se vendi i ka të gjitha mundësitë për të plotësuar nevojat e tij për mish dhe nënprodukte. Por diskriminimi i rëndë që i bëhet blegtoreve dhe fermave të vendit që rritin shpendë dhe bagëti, duke mos i mbështetur me para dhe duke i ngarkuar me taksa jashtëzakonisht të rënda, i ka nxjerrë ato jashtë tregut dhe konkurrencës.
    Për këtë arsye numri i lopëve në Shqipëri që nga viti 2017 ka rënë nga 500 mijë në 226 mijë dhe i deleve nga dy milionë në 1,2 milionë. Fermat e rritjes së pulave kanë marrë një goditje të rëndë nga epidemia e gripit të pulave dhe e kanë ulur prodhimin. Rimëkëmbja për to është e dhimbshme dhe e vështirë pa përkrahje shtetërore, e cila mungon. I gjithë prodhimi blegtoral dhe ai bujqësor i vendit ngarkohet me një tatim mbi vlerën e shtuar prej 20 për qind. I pashembullt në Evropë dhe në rajon ku kjo taksë është mesatarisht 5 për qind.
    Sikur të mos mjaftonte kjo, u vendos edhe heqja e taksës dhjetë për qind për importin e mishit nga jashtë, ndërkohë që taksat për lëndën e parë për prodhuesit vendas mbahet në mënyrë absurde në nivelin 10 për qind. Kjo ka bërë që në tërësi importet të dominojnë tregun, duke hapur edhe shtegun për depërtimin e ndotësve, prodhimeve fals, të cilat përbëjnë një kërcënim për shëndetin. Kjo gjë ndryshon duke hequr dhe ulur taksat për prodhimin vendas dhe duke rritur deri në pesë herë subvencionet për prodhuesit vendas. Kjo do ta përmbyste gjendjen në favor të prodhimit vendas brenda një kohe relativisht të shkurtër.
    Kjo do të përmbyste në mënyrë tërësore edhe pasigurinë ushqimore duke garantuar survejim dhe gjurmueshmeri efektive të prodhimeve ushqimore.
    Pas tonelatave të pulës me salmonelë, një tjetër skandal lidhur me sigurinë ushqimore ka tronditur vendin. Bëhet fjalë për katër ngarkesa me luleshtrydhe të importuara nga Greqia në vendin tonë që kanë rezultuar të kontaminuara me pesticide.
    Rreth 50 kg luleshtrydhe me prejardhje nga Greqia të ndotura me insekticidin clofentezine, janë hedhur në treg dhe konsumuar, pavarësisht se analizat e kryera në 20 shkurt të këtij viti kishin zbuluar praninë e këtij ndotësi.
    Clofentizina konsiderohet si lëndë kancerogjene, me veprim të përqendruar në gjëndrën tiroide dhe mëlçi dhe prandaj është e ndaluar në BE që nga fillimi i nëntorit 2024. Luleshtrydhet zënë vendin e parë në fruta dhe perime për nga shkalla e ndotjes me pesticide.
    Futja e kësaj sasie në treg përbën një tjetër ngjarje të rëndë me pasoja shëndetësore dhe dëshmon për të çara të mëdha në sistemin e sigurisë ushqimore të vendit. Shqipëria dhe qytetarët e saj po kërcënohen gjithnjë e më shumë nga depërtimi i ushqimeve të ndotura.
    Si është situata e sëmundshmërisë në vend dhe sa lidhet kjo me cilësinë dhe sigurinë e ushqimeve?
    Situata e sëmundshmërisë në vend kushtëzohet nga shumë faktorë, por ushqimi cilësia dhe siguria e tij padyshim luan një rol qendror, krahas faktorëve të tjerë si ndotja e ajrit, e mjedisit dhe cilësia e jetës.
    Me ka tërhequr vëmendjen rritja e rasteve me kancer në këtë dhjetëvjeçar dhe sidomos në grup moshën nën 50 vjet.
    Për shembull numri i rasteve të reja me kancer në popullatë këtë vit pritet të jetë 8000, pra me një rritje prej rreth tetë për qind krahasuar një vit më parë. Kjo është shqetësuese dhe kërkon një vlerësim më të hollësishëm se sa ushqimi ndikon në këtë tendencë fatkeqe rritjeje.
    Një vëmendje të shtuar duhet ndaj përdorimit abuziv të ngjyrues e, aromatizuesve dhe konservuesve në ushqimet në treg. Shumë produkte veçanërisht nga vendet e lindjes së mesme dhe të largët shquhen për përdorim abuziv të këtyre lëndëve.
    Prandaj duhen kryer analiza në këto produkte për të zbuluar dhe parandaluar përdorimin abuziv të këtyre lëndëve për të falsifikuar dhe maskuar ushqimet. Një pjesë e konsiderueshme e këtyre lëndëve të përdorura janë kancerogjene të njohur. Falsifikime të mëdha ndodhin në vajrat ushqimore dhe veçanërisht në vajin e ullirit të importit. Kjo duhet të ndalet dhe parandaluar menjëherë.
    Si paraqitet kuadri ligjor dhe institucional në fushën e cilësisë dhe sigurisë ushqimore? A e garanton ai mjaftueshëm sigurinë e konsumatorëve?
    Kuadri ligjor dhe ai nënligjor i ushqimit duhet rishikuar në mënyrë tërësore. Shumë ndërhyrje me akte normative dhe urdhëresa ministrore kanë deformuar thelbin dhe qëllimin e ligjit të Ushqimit. Po kërkohet në mënyrë absurde shkrirja e Autoritetit Kombëtar të Ushqimit dhe përzierja e tij si pjesë e një inspektorati qendror multi funksional.
    Kjo do të na vendosë në vështirësi të mëdha në raport me kërkesat në rritje për kontrollin e cilësisë dhe të sigurisë së ushqimit. Kjo do të pengojë edhe integrimin Evropian të Shqipërisë, sepse këto ndryshime dhe ndërhyrje të pajustifikuara bien ndesh me kërkesat e Bashkimit Evropian të përcaktuara në kapitullin e dymbëdhjetë të procesit negociator në BE. Prandaj kërkohet një përqasje me e kujdesshme dhe në profesionale në këtë drejtim.
    /Gazeta Panorama/

  • “Zyrtarisht nuk ekziston”, PD denoncon urdhrin sekret të Denajt për asgjësimin e shpendëve:Të japë dorëheqjen menjëherë

    “Zyrtarisht nuk ekziston”, PD denoncon urdhrin sekret të Denajt për asgjësimin e shpendëve:Të japë dorëheqjen menjëherë

    Anëtari i kryesisë së PD, Grigels Muçollari ka akuzuar ministren e Bujqësië, Anila Denaj se, nuk po mundohet të kalojë në heshtje skandalin e pulave me salmonelë.
    Gjatë një deklarate nga selia e PD, Muçollari u shpreh e, Denaj po mundohet që të favorizoj një klient të lidhur me rilindjen.
    Ministrja e Bujqësisë, Anila Denaj, ende nuk ka dhënë dorëheqjen dhe nuk është marrë në përgjegjësi penale, edhe pse skandalet në sektorin që ajo mbulon nuk kanë të ndalur. Pasi lejoi hyrjen në treg të pulave të infektuara me salmonelë, pasi nuk garanton sigurinë ushqimore-detyrë e institucioneve që varen prej saj-dhe ndërkohë që vendi ndodhet në kushte emergjence kombëtare përsa i përket sigurisë ushqimore, znj. Denaj nuk ka zbatuar as procesin ligjor për asgjësimin e shpendëve të ngordhur si pasojë e gripit.

    Ligji parashikon qartë se duhet ndjekur metoda e groposjes ose djegies, referuar ligjit nr. 10465 për shërbimin veterinar.
    Emisioni ‘Piranajt’ ka zbuluar se në vend të këtyre metodave, asgjësimi i shpendëve po kryhet me metodën e renderingut (bluarje), e futur si risi nga znj. Denaj me një urdhër të datës 4 mars. Ky urdhër gjendet në të vetmin reagim zyrtar gjatë kulmit të krizës, por nuk është publikuar në Fletoren Zyrtare-çka do të thotë se zyrtarisht nuk ekziston si akt, duke e bërë edhe më të dyshimtë vetë procesin.
    Pse u fut kjo metodë? Kush favorizohet? Kush po përfiton nga ky ‘pazar’?
    Ndërkohë që Ministrja dhe qeveria nuk kanë marrë asnjë masë për përballimin e gripit të shpendëve-i cili ka dëmtuar mbi 450 mijë krerë pula dhe qindra mijëra vezë-znj. Denaj duket se ka gjetur kohë për të favorizuar një klient të lidhur me rilindjen.
    Nëse znj. Denaj shkel ligjin, nuk mban përgjegjësi, nuk bën transparencë dhe nuk jep dorëheqjen-çfarë pret ende SPAK për të vepruar? Kur do të ketë drejtësi për mungesën e sigurisë ushqimore, që është një interes jetik për vendin?
    Partia Demokratike e ka prioritet sigurinë ushqimore dhe e konsideron atë një çështje të sigurisë kombëtare. Ne angazhohemi për të ndërmarrë një kurs reformash, masash dhe ligjesh, për të garantuar siguri ushqimore për qytetarët shqiptarë dhe për çdo produkt ‘Made in Albania’.

  • Mishi me salmonelë, frutat me pesticide, ish-ministri Panariti tregon rreziqet që prekin shëndetin

    Mishi me salmonelë, frutat me pesticide, ish-ministri Panariti tregon rreziqet që prekin shëndetin

    Brenda një kohe të shkurtër në mënyrë të vazhdueshme në tregun shqiptar u futën prodhime të ndotura të vërtetuara me analiza laboratorike. Pas mandarinave me pesticide dhe mishit të pulës me salmonelë, në treg tashmë janë edhe luleshtrydhet me pesticide.

    Ish- ministri i Bujqësisë Edmond Panariti tregon për rrezikun nga ushqimet e pakontrolluara dhe flet për rreziqet e fshehura në ushqimet e ndotura me pesticide dhe mikrobe. Sipas tij ushqimet e ndotura me kimikate dhe mikrobe, shkaktojnë dëmtim në masë të shëndetit publik dhe cenim të sigurisë së vendit.

    Edmond Panariti shprehet se pasojat më të ndjeshme në rast të ekspozimit të vazhdueshëm, i pësojnë fëmijët tek të cilët sistemi nervor është ende në zhvillimin e sipër. Ai përmend se gjatë kohës që ishte ministër i Bujqësisë dhe i Zhvillimit Rural, i ka konsideruar importet e ushqimeve nga vendet e treta, që janë jo pjesë e BE dhe ShBA si potencialisht të rrezikshme (me karton të kuq) dhe ka urdhëruar kryerjen me detyrim të analizave komplekse në to.

    Deri në përfundim të analizave prodhimet ushqimore mbaheshin nën sekuestro dhe nuk lejoheshin të lëviznin nga kontejnerët. Kjo praktikë sipas tij për fat të keq u ndryshua pas largimit tim dhe bërja ose jo e analizave në ushqime me prejardhje nga këto vende i lihej të ashtuquajturit “vlerësim i rrezikut” i cili është thjesht në përcaktim subjektiv.

    Prof. Panariti, cilat janë arsyet që në mënyrë të përsëritur prodhime ushqimore, të vërtetuara si të ndotura me kimikate ose mikrobe të rrezikshme, arrijnë të depërtojnë në tregjet, restorantet dhe kuzhinat tona?

    Brenda një harku të shkurtër kohor, dy herë në mënyrë të njëpasnjëshme prodhime të ndotura të vërtetuara me analiza laboratorike futen në treg duke rrezikuar shëndetin e qytetarëve. Fillimisht ishin mandarinat e ndotura me chlorpyriphos, një insekticid i ndaluar për t’u përdorur në Bashkimin Evropian. Kjo ngarkesë me mandarina, u kthye nga importi pasi autoritetet kroate zbuluan praninë e ndotësit.

    Autoriteti Kombëtar i Ushqimit duhet të asgjësonte ngarkesën e bllokuar sipas ligjit. Por ngarkesa nuk u asgjësua dhe u depozitua për të dalë me pas në tregjet tona. Ky ishte një veprim i rëndë dhe i rrezikshëm dhe gjurmimi i fatit të këtyre frutave në treg ishte thuajse i pamundur.

    Chlorpyriphos, ndotësi i zbuluar të mandarinat është një insekticid, i cili vepron në sistemin nervor qendror duke shkaktuar çrregullime të përcjelljes se impulseve elektrike ndërmjet neuroneve. Pasojat më të ndjeshme në rast të ekspozimit të vazhdueshëm ndaj tij, i pësojnë fëmijët tek të cilët sistemi nervor është ende në zhvillimin e sipër.

    Për këtë arsye depërtimi në treg i këtij ndotësi me anë të mandarinave është një ngjarje e rëndë. Në mungesë të garancive për mbrojtjen nga prania e insekticideve të rrezikshme në perimet dhe frutat që konsumojnë do të sugjeroja shpëlarjen në ujë të pastër dhe të rrjedhshëm të perimeve dhe të frutave për të paktën 5 minuta.

    Kjo masë bën të mundur largimin e rreth 90 për qind të insekticideve nga frutat dhe perimet, sepse ato në një masë të konsiderueshme, janë të tretshme në ujë.

    Aty ku është e mundur si për shembull të mollët, dardhët, portokajtë, mandarinat etj, është mirë që para konsumit të qërohen, sepse pjesa dërmuese e pesticideve depozitohen në lëkurë.

    Rasti i futjes në treg të filetove të pulës të ndotur me salmonelë, çfarë rreziku mbart për konsumatorët vendas?

    Rasti i futjes në treg të filetove të pulës të ndotur me salmonelë është edhe më serioz dhe mbart rreziqe të larta.

    Salmonelat dhe veçanërisht Salmonela Typhimurium e zbuluar te filetot e pulës mund të shkaktojnë dëmtime serioze të aparatit tretës, me temperaturë të lartë, të vjella, dehidratim dhe krampe.

    Në raste të veçanta mund të kemi edhe kalim në gjak të baktereve duke shfaqur septicemi, e cila mund të jetë kërcënuese për jetën. Futja në treg e mishit të pulës të ndotur me salmonelë është lejuar edhe pa pritur përfundimin e analizave të kryera për këtë qëllim nga Institucionet përkatëse.

    Prandaj kur rezultatet e analizave të kryera mbi mostrat e marra, dëshmuan për praninë e këtij bakteri të rrezikshëm një sasi e konsiderueshme e mishit të ndotur me të, kishte kaluar tashmë në treg dhe ishte shitur te përdoruesit.

    Gjetja dhe sekuestrimi i kësaj sasie në treg është shumë e vështirë, sepse ajo mund të jetë shitur dhe madje edhe konsumuar. Gjatë kohës që kam qenë ministër i Bujqësisë dhe i Zhvillimit Rural, i kam konsideruar importet e ushqimeve nga vendet e treta, që janë jo pjesë e Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara si potencialisht të rrezikshme (me karton të kuq) dhe kam urdhëruar kryerjen me detyrim të analizave komplekse në to.

    Deri në përfundim të analizave prodhimet ushqimore mbaheshin nën sekuestro dhe nuk lejoheshin të lëviznin nga kontejnerët. Kjo praktikë për fat të keq u ndryshua pas largimit tim dhe bërja ose jo e analizave në ushqime me prejardhje nga këto vende i lihej të ashtuquajturit “vlerësim i rrezikut” i cili është thjesht në përcaktim subjektiv.

    Kjo presupozonte hedhjen e produktit në treg edhe pa pritur rezultatin e analizave gjë që çoi në shpërthimin e këtij skandali ushqimor kur analizat dëshmuan për praninë e ndotjes, ndërkohë që mishi ishte shpërndarë dhe shitur. Nuk jemi në gjendje të vlerësojmë pasojat e mundshme të këtij skandali te shëndeti i konsumatorit, por sasia e mishit të pulës të ndotur të kaluar në treg ka qenë e konsiderueshme.

    Mund të themi se importi i ushqimeve jashtë tregjeve Evropiane dhe të Shteteve të Bashkuara, mbart rrezik të shtuar potencial dhe duhet dekurajuar. Sfida jonë politike është që importet nga këto vende të zëvendësohen me prodhim vendas.

    A mundet Shqipëria të prodhojë vetë mishin që i duhet për konsum dhe përpunim duke garantuar edhe një kontroll më të shenjestruar të cilësisë dhe sigurisë?

    Unë kam bindjen se vendi i ka të gjitha mundësitë për të plotësuar nevojat e tij për mish dhe nënprodukte. Por diskriminimi i rëndë që i bëhet blegtoreve dhe fermave të vendit që rritin shpendë dhe bagëti, duke mos i mbështetur me para dhe duke i ngarkuar me taksa jashtëzakonisht të rënda, i ka nxjerrë ato jashtë tregut dhe konkurrencës.

    Për këtë arsye numri i lopëve në Shqipëri që nga viti 2017 ka rënë nga 500 mijë në 226 mijë dhe i deleve nga dy milionë në 1,2 milionë. Fermat e rritjes së pulave kanë marrë një goditje të rëndë nga epidemia e gripit të pulave dhe e kanë ulur prodhimin. Rimëkëmbja për to është e dhimbshme dhe e vështirë pa përkrahje shtetërore, e cila mungon. I gjithë prodhimi blegtoral dhe ai bujqësor i vendit ngarkohet me një tatim mbi vlerën e shtuar prej 20 për qind. I pashembullt në Evropë dhe në rajon ku kjo taksë është mesatarisht 5 për qind.

    Sikur të mos mjaftonte kjo, u vendos edhe heqja e taksës dhjetë për qind për importin e mishit nga jashtë, ndërkohë që taksat për lëndën e parë për prodhuesit vendas mbahet në mënyrë absurde në nivelin 10 për qind. Kjo ka bërë që në tërësi importet të dominojnë tregun, duke hapur edhe shtegun për depërtimin e ndotësve, prodhimeve fals, të cilat përbëjnë një kërcënim për shëndetin. Kjo gjë ndryshon duke hequr dhe ulur taksat për prodhimin vendas dhe duke rritur deri në pesë herë subvencionet për prodhuesit vendas. Kjo do ta përmbyste gjendjen në favor të prodhimit vendas brenda një kohe relativisht të shkurtër.

    Kjo do të përmbyste në mënyrë tërësore edhe pasigurinë ushqimore duke garantuar survejim dhe gjurmueshmeri efektive të prodhimeve ushqimore.

    Pas tonelatave të pulës me salmonelë, një tjetër skandal lidhur me sigurinë ushqimore ka tronditur vendin. Bëhet fjalë për katër ngarkesa me luleshtrydhe të importuara nga Greqia në vendin tonë që kanë rezultuar të kontaminuara me pesticide.

    Rreth 50 kg luleshtrydhe me prejardhje nga Greqia të ndotura me insekticidin clofentezine, janë hedhur në treg dhe konsumuar, pavarësisht se analizat e kryera në 20 shkurt të këtij viti kishin zbuluar praninë e këtij ndotësi.

    Clofentizina konsiderohet si lëndë kancerogjene, me veprim të përqendruar në gjëndrën tiroide dhe mëlçi dhe prandaj është e ndaluar në BE që nga fillimi i nëntorit 2024. Luleshtrydhet zënë vendin e parë në fruta dhe perime për nga shkalla e ndotjes me pesticide.

    Futja e kësaj sasie në treg përbën një tjetër ngjarje të rëndë me pasoja shëndetësore dhe dëshmon për të çara të mëdha në sistemin e sigurisë ushqimore të vendit. Shqipëria dhe qytetarët e saj po kërcënohen gjithnjë e më shumë nga depërtimi i ushqimeve të ndotura.

    Si është situata e sëmundshmërisë në vend dhe sa lidhet kjo me cilësinë dhe sigurinë e ushqimeve?

    Situata e sëmundshmërisë në vend kushtëzohet nga shumë faktorë, por ushqimi cilësia dhe siguria e tij padyshim luan një rol qendror, krahas faktorëve të tjerë si ndotja e ajrit, e mjedisit dhe cilësia e jetës.

    Me ka tërhequr vëmendjen rritja e rasteve me kancer në këtë dhjetëvjeçar dhe sidomos në grup moshën nën 50 vjet.

    Për shembull numri i rasteve të reja me kancer në popullatë këtë vit pritet të jetë 8000, pra me një rritje prej rreth tetë për qind krahasuar një vit më parë. Kjo është shqetësuese dhe kërkon një vlerësim më të hollësishëm se sa ushqimi ndikon në këtë tendencë fatkeqe rritjeje.

    Një vëmendje të shtuar duhet ndaj përdorimit abuziv të ngjyrues e, aromatizuesve dhe konservuesve në ushqimet në treg. Shumë produkte veçanërisht nga vendet e lindjes së mesme dhe të largët shquhen për përdorim abuziv të këtyre lëndëve.

    Prandaj duhen kryer analiza në këto produkte për të zbuluar dhe parandaluar përdorimin abuziv të këtyre lëndëve për të falsifikuar dhe maskuar ushqimet. Një pjesë e konsiderueshme e këtyre lëndëve të përdorura janë kancerogjene të njohur. Falsifikime të mëdha ndodhin në vajrat ushqimore dhe veçanërisht në vajin e ullirit të importit. Kjo duhet të ndalet dhe parandaluar menjëherë.

    Si paraqitet kuadri ligjor dhe institucional në fushën e cilësisë dhe sigurisë ushqimore? A e garanton ai mjaftueshëm sigurinë e konsumatorëve?

    Kuadri ligjor dhe ai nënligjor i ushqimit duhet rishikuar në mënyrë tërësore. Shumë ndërhyrje me akte normative dhe urdhëresa ministrore kanë deformuar thelbin dhe qëllimin e ligjit të Ushqimit. Po kërkohet në mënyrë absurde shkrirja e Autoritetit Kombëtar të Ushqimit dhe përzierja e tij si pjesë e një inspektorati qendror multi funksional.

    Kjo do të na vendosë në vështirësi të mëdha në raport me kërkesat në rritje për kontrollin e cilësisë dhe të sigurisë së ushqimit. Kjo do të pengojë edhe integrimin Evropian të Shqipërisë, sepse këto ndryshime dhe ndërhyrje të pajustifikuara bien ndesh me kërkesat e Bashkimit Evropian të përcaktuara në kapitullin e dymbëdhjetë të procesit negociator në BE. Prandaj kërkohet një përqasje me e kujdesshme dhe në profesionale në këtë drejtim./ GazetaPanorama

  • ‘Asgjësimi i pulave të ngordhura, jo sipas procesit ligjor’, PD: Asnjë masë për përballimin e gripit të shpendëve

    ‘Asgjësimi i pulave të ngordhura, jo sipas procesit ligjor’, PD: Asnjë masë për përballimin e gripit të shpendëve

    Partia Demokratike ka akuzuar ashpër Ministrinë e Bujqësisë për mënyrën se si po menaxhohet asgjësimi i pulave të ngordhura si pasojë e gripit të shpendëve (H5N1), duke ngritur dyshime për shkelje të ligjit dhe favorizime të paligjshme.
    Në një deklaratë për mediat, Grigels Muçollari, anëtar i Kryesisë së PD, tha se asgjësimi i shpendëve nuk po kryhet sipas metodave të parashikuara me ligj (groposje apo djegie), por përmes renderingut – një metodë e bluarjes industriale, që nuk garantohet si e ligjshme për raste të tilla dhe që nuk është zyrtarizuar në Fletoren Zyrtare.
    “Ky urdhër për përdorimin e renderingut gjendet vetëm në një reagim të shpërndarë për mediat gjatë kulmit të krizës, por nuk është i publikuar në Fletoren Zyrtare, çka do të thotë se nuk ekziston si akt ligjor”, tha Muçollari.
    Sipas tij, kjo procedurë ngre pikëpyetje të mëdha për transparencën dhe ligjshmërinë e veprimeve të ministrisë, duke lënë të kuptohet se mund të jetë një manovër për të favorizuar një kompani të lidhur me qeverinë.
    Muçollari akuzoi ministren Anila Denaj se jo vetëm nuk po merr masa të duhura për përballimin e krizës së sigurisë ushqimore, por edhe po ndjek praktika të dyshimta që shkelin ligjin nr. 10465 për shërbimin veterinar. Ai kërkoi ndërhyrje nga SPAK për të hetuar procedurat dhe për të ndëshkuar çdo shkelje të ligjit.
    Ministria e Bujqësisë, në një deklaratë më 4 prill, kishte njoftuar se mbi 497 mijë pula të ngordhura nga gripi janë asgjësuar përmes djegies, por pa dhënë informacion të detajuar mbi vendndodhjen apo mënyrën e zbatimit të procesit.
    PD deklaroi gjithashtu se do ta ketë sigurinë ushqimore si një prioritet kombëtar, duke u angazhuar për reforma dhe masa ligjore që të garantojnë cilësinë dhe sigurinë e produkteve shqiptare në treg.
    “Siguria ushqimore është çështje e sigurisë kombëtare. Ne angazhohemi për një kurs të ri transparence, ligjshmërie dhe përgjegjshmërie në çdo hallkë të zinxhirit ushqimor”, përfundoi Muçollari.
    Reagimi i plotë:
    Ministrja e Bujqësisë, Anila Denaj, ende nuk ka dhënë dorëheqjen dhe nuk është marrë në përgjegjësi penale, edhe pse skandalet në sektorin që ajo mbulon nuk kanë të ndalur. Pasi lejoi hyrjen në treg të pulave të infektuara me salmonelë, pasi nuk garanton sigurinë ushqimore-detyrë e institucioneve që varen prej saj-dhe ndërkohë që vendi ndodhet në kushte emergjence kombëtare përsa i përket sigurisë ushqimore, znj. Denaj nuk ka zbatuar as procesin ligjor për asgjësimin e shpendëve të ngordhur si pasojë e gripit.
    Ligji parashikon qartë se duhet ndjekur metoda e groposjes ose djegies, referuar ligjit nr. 10465 për shërbimin veterinar.
    Emisioni ‘Piranajt’ ka zbuluar se në vend të këtyre metodave, asgjësimi i shpendëve po kryhet me metodën e renderingut (bluarje), e futur si risi nga znj. Denaj me një urdhër të datës 4 mars. Ky urdhër gjendet në të vetmin reagim zyrtar gjatë kulmit të krizës, por nuk është publikuar në Fletoren Zyrtare-çka do të thotë se zyrtarisht nuk ekziston si akt, duke e bërë edhe më të dyshimtë vetë procesin.
    Pse u fut kjo metodë? Kush favorizohet? Kush po përfiton nga ky ‘pazar’?
    Ndërkohë që Ministrja dhe qeveria nuk kanë marrë asnjë masë për përballimin e gripit të shpendëve-i cili ka dëmtuar mbi 450 mijë krerë pula dhe qindra mijëra vezë-znj. Denaj duket se ka gjetur kohë për të favorizuar një klient të lidhur me rilindjen.
    Nëse znj. Denaj shkel ligjin, nuk mban përgjegjësi, nuk bën transparencë dhe nuk jep dorëheqjen-çfarë pret ende SPAK për të vepruar? Kur do të ketë drejtësi për mungesën e sigurisë ushqimore, që është një interes jetik për vendin?
    Partia Demokratike e ka prioritet sigurinë ushqimore dhe e konsideron atë një çështje të sigurisë kombëtare. Ne angazhohemi për të ndërmarrë një kurs reformash, masash dhe ligjesh, për të garantuar siguri ushqimore për qytetarët shqiptarë dhe për çdo produkt ‘Made in Albania’.

  • Berisha: Siguria ushqimore do jetë çështje kombëtare!

    Berisha: Siguria ushqimore do jetë çështje kombëtare!

    Berisha: Siguria ushqimore do jetë çështje kombëtare!

    Lideri i opozitës, Sali Berisha, gjatë një takimi në Malsinë e Madhe, garantoi mbështetje të plotë për fermerët, duke premtuar subvencione për çdo njësitë prodhimi dhe fidan të mbjellur. Ai kritikoi taksat diskriminuese ndaj fermerëve dhe theksoi se do të vendoset një sistem më të drejtë dhe të barabartë.

    “I garantoj fermerët se do subvencionojmë çdo njesi prodhimi. Do subvencionojmë çdo fidan të mbjellur, çdo kokë bagëti. Po, po. Taksa asimetrike, taksa diskriminuese për fermerët merr fund. Do të jetë simetrike, dhe do të ejtë fermeri ai që do të përfitojë nga taksa, jo përpunuesi, i cili në këtë sistem të sotëm nuk ka leversi të blejë prodhimet e fermerit shqiptar dhe merr ato të importit. Jo! Do vendoset tvsh=ja ashtu si në shitje, ashtu edhe në blerje.

    Këtu, siguria ushqimore është pasiguria më e madhe. Mandarinat. Njëherë tjetër dalin të tjera. Njëherë tjetër shpërndahet salmonelë, e cila arrin gjer në Surrel. Ekzakt, po ua them ju këtu, nuk e kam thënë tjetërkund.

    Sëmuret dhe ai vet, del gënjen mjekun dhe i thotë: u sëmura se kam breshka në shtëpi. U sëmur nga salmonela që erdhi me pulat. Erdhi nga deputetët e tij, erdhi nga deputetët e tij salmonela. Mishi i infektuar. Nuk ka asnjë siguri, dhe kur shkoi në spital tha: e kam se mbaj breshka, ma dha breshka salmonelën. Çfarë breshke? Fileto pule! I gënjente mjekët.

    Ndaj dhe, siguria ushqimore do të jetë çështje e sigurisë kombëtare. Po si mund të hyjnë në Shqipëri insekticide kancerogjene që janë ndaluar në Europë? Dhe ky tund pasaportën europaine. Jo, jo, thotë.Pasaportën europiane me pesticide salmonella”, tha Berisha.