Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka shpallur fundin e menjëhershëm të të gjitha negociatave tregtare me Kanadanë, pas publikimit të një reklame kritike ndaj tarifave që ai ka vendosur kundër këtij vendi.Reklama, e sponsorizuar nga qeveria e provincës kanadeze të Ontarios, citoi paraardhësin e Trump, ish-presidentin Ronald Reagan, një ikonë e konservatorizmit amerikan, i cili në një fjalim kishte deklaruar se tarifat “dëmtojnë çdo amerikan”.Trump shkroi në rrjetet sociale se reklama ishte “E RREME” (FAKE) dhe “e papranueshme”, duke shtuar se bisedimet tregtare “NDËRPRITEN ME EFEKT TË MENJËHERSHËM” (HEREBY TERMINATED).Administrata e tij ka vendosur një tarifë 35% për shumë produkte të importuara nga Kanadaja, si dhe taksa specifike për sektorë të caktuar si industria e makinave dhe e çelikut. Ontario është goditur më fort se çdo provincë tjetër nga këto masa.Trump ka lejuar përjashtime për mallrat që përfshihen në marrëveshjen e tregtisë së lirë midis Meksikës dhe Kanadasë, të cilën ai e negocioi gjatë mandatit të tij të parë.Megjithatë, kryeministri kanadez Mark Carney, që prej zgjedhjes së tij në fillim të këtij viti, është përpjekur të arrijë një marrëveshje për të zbutur tarifat amerikane. Përpjekjet e tij janë ndërlikuar nga kryetari i provincës së Ontarios, Doug Ford, një nga kritikët më të zëshëm të taksave amerikane mbi produktet kanadeze.Në videon njëminutëshe, të publikuar javën e kaluar, dëgjohet zëri i Reagan- që flet mbi imazhe të Bursës së Nju Jorkut dhe vinçave të zbukuruar me flamuj amerikanë dhe kanadezë.Videoja përfshin pjesë nga një fjalim radiofonik kombëtar i vitit 1987, ku Reagan trajtonte temën e tregtisë së jashtme.“Kur dikush thotë ‘le të vendosim tarifa mbi importet e huaja’, duket sikur po bën një gjest patriotik për të mbrojtur produktet dhe vendet e punës amerikane. Dhe ndonjëherë, për pak kohë, mund të funksionojë, por vetëm për pak.”“Në plan afatgjatë, barriera të tilla tregtare dëmtojnë çdo amerikan, punëtor dhe konsumator. Tarifat e larta çojnë në hakmarrje nga vendet e tjera, ndezin luftëra tregtare të ashpra… Tregjet tkurren dhe bien, bizneset mbyllen dhe miliona njerëz humbasin vendet e punës.”Fondacioni Ronald Reagan, institucioni që ruan trashëgiminë e tij, reagoi të enjten duke thënë se reklama kishte përdorur audio dhe video të përzgjedhura në mënyrë të pjesshme nga fjalimi i ish-presidentit.Në deklaratë thuhej se reklama “keqinterpreton” qëllimin e fjalës së Reagan, pa specifikuar pse, dhe se qeveria e Ontarios nuk kishte kërkuar leje për përdorimin dhe redaktimin e materialit. Fondacioni shtoi se po “shqyrtonte opsionet ligjore” për të reaguar.Trump iu referua kësaj deklarate, duke akuzuar videon se ishte krijuar për të “ndërhyrë” në vendimin e ardhshëm të Gjykatës së Lartë të SHBA-së, e cila në nëntor pritet të shqyrtojë nëse tarifat e tij të gjera ndaj shumë vendeve janë të ligjshme.Ky vendim gjyqësor përbën provën më të madhe për autoritetin presidencial të Trump dhe për politikën e tij ekonomike kryesore, që mund të detyrojë SHBA-në të rimbursojë miliarda dollarë të mbledhura përmes tarifave.Edhe pse reklama përfshin vetëm pjesë nga fjalimi origjinal pesëminutësh, ajo nuk ndryshon fjalët e Reagan, por ndryshon renditjen e tyre. Fjalia e parafundit e reklamës është marrë nga fillimi i fjalimit, ndërsa një tjetër pjesë në mes të videos është marrë nga një segment më i hershëm i tij.Fjalimi origjinal, i titulluar “Drejtuar Kombit mbi Tregtinë e Lirë dhe të Ndershme”, kishte të bënte me një grup tarifash që administrata Reagan kishte vendosur mbi disa produkte japoneze.Reagan shpjegonte pse i kishte vendosur këto tarifa “në një rast të veçantë”, pavarësisht se besonte se “tarifat apo kufizimet tregtare janë hapa që unë do t’i ndërmerrja vetëm me hezitim”. Ai e theksonte qartë dëshirën për t’i hequr ato “sa më shpejt të jetë e mundur, për të nxitur zhvillimin ekonomik që vetëm tregtia e lirë mund të sjellë”.Reklama është pjesë e një fushate prej 75 milionë dollarësh kanadezë (54 milionë dollarë) të transmetuar në kanalet kryesore televizive në SHBA.Në një postim që shoqëronte reklamën, premieri Doug Ford shkroi: “Ne nuk do të ndalemi kurrë së foluri kundër tarifave amerikane ndaj Kanadasë.”Në mënyrë ironike, edhe ambasada e Kinës në Uashington kishte përdorur më herët këtë vit një klip të ngjashëm të Reagan në platformën X për të vënë në dyshim tarifat globale të Trump.Ontario, si provinca më e populluar dhe me ekonominë më të madhe të Kanadasë, është goditur më rëndë nga tarifat amerikane. Ford kishte reaguar ashpër edhe më herët ndaj kërcënimeve tarifore të Trump, duke paralajmëruar se ishte i gatshëm të ndërpriste furnizimin me energji elektrike për SHBA-në.Tarifat e vendosura nga administrata amerikane për produktet kanadeze përfshijnë një tarifë 50% mbi metalet dhe një tarifë 25% mbi automjetet.Tarifat globale të Shtëpisë së Bardhë, veçanërisht ato mbi çelikun, aluminin dhe makinat, kanë goditur rëndë ekonominë kanadeze, duke shkaktuar humbje vendesh pune dhe presion mbi bizneset.As kryeministri Mark Carney, as Doug Ford, nuk kanë komentuar ende mbi njoftimin e fundit të Trump.Ky është rasti i dytë që Trump shpall ndërprerjen e bisedimeve tregtare me Kanadanë, pas vendimit të Otavës në fillim të këtij viti për të vendosur taksën mbi shërbimet dixhitale ndaj kompanive amerikane të teknologjisë.Kur Kanadaja e tërhoqi taksën, Shtëpia e Bardhë deklaroi se Carney “u dorëzua nën presionin e Trump.” / BBCKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.
