Nga Julia Vrapi
Investimi për teatrin në vend, politikat që janë ndjekur apo dhe statusi i artistit janë disa prej shqetësimeve që shprehin artistët. Edhe në Ditën Ndërkombëtare të Teatrit, që u shënua të enjten më 27 mars, aktorët shprehën kritika në drejtim të institucioneve. Në këtë ditë artistët u shprehën për më shumë vëmendje për teatrin në vend, rritje të investimeve, etj. Aktori Ilirian Ali sjell në vëmendje dhe rëndësinë që ka teatri dhe arti në përgjithësi për shoqërinë. “Në këtë Ditë Botërore të Teatrit shteti duhet të kthejë sytë dhe të investojë për teatrin, për aktorët. Bota është qytetëruar dhe emancipuar nga teatri dhe nga arti në përgjithësi. Qeveria dhe shoqëria duhet të kthehet në teatër. Të argëtohet, të mësojë dhe të shikojë jetën.
Të shkëputet nga jeta virale të paktën për dy orë; po ashtu edhe fëmijët, nxënësit , të shikojnë teatër, të shikojnë një ngjarje të mishëruar në personazhe të gjallë”, thotë aktori Ilirian Ali. Një tjetër aktor, Vladimir Doda në Ditën Botërore të Teatrit u shpreh gjithashtu me kritika për çfarë ndodh, duke sjellë në vëmendje se kjo ditë i gjeti aktorët pa status të artistit edhe pse është një kërkesë që po vijon prej vitesh në drejtim të institucioneve. “Situata aktuale është që kemi një ish drejtor të shkarkuar, kemi një festival teatri mbarëkombëtar të anuluar kjo dhe për gjendjen e Teatrit në Kosovë dhe të aktorëve, që është shumë më mirë se në Shqipëri. Sa i përket Shqipërisë nuk kemi ende një status të artistit, nuk kemi një minimum jetik që ka të bëjë me amortizatorët për mbështetjen ekonomike të artistëve, të aktorëve në këtë rast, të artistëve të papunë, ku dhe ata që punojnë me kontratë nuk është se kanë një punë të vazhdueshme”, thotë aktori.
Mungojnë ligje, që do të ndryshonin situatën me probleme
Edhe pse problemet në jetën artistike janë pohuar herë pas here nga artistë të ndryshëm jo vetëm në Tiranë, por edhe nëpër teatrot e tjerë në vendin tonë, aktori Vladimir Doda sjell në vëmendje që ato shfaqje që kanë qenë të suksesshme janë vënë në skenë me regjisorë të huaj. Aktori thotë se këto dy shfaqje janë “Faust” dhe “Vizita”. “Gjendja e teatrit nga ana artistike e cilësisë është që dy shfaqjet më të suksesshme të disa viteve, janë ato me regjinë e Davide Iodice, “Faust” prodhim i Teatrit Kombëtar dhe “Vizita” që është bashkëprodhim mes teatrit “Migjeni” të qytetit të Shkodrës dhe Sardegna Teatro. Janë regjia e një regjisori shumë të mirë, por italian”, thotë më tej aktori. Për problemet në jetën artistike, aktori Vladimir Doda thekson se duhet përmirësim i kornizës ligjore. Sipas tij po ndodhin skandale me buxhete, mungojnë ligje që do të ndryshonin dhe situatën me probleme që përballen artistët, por sërish heshtet.
“Mua më habit edhe më shumë heshtja e artistëve, aktorëve apo të punonjësve të ambientit teatror sa i përket skandaleve që u zbuluan në bashkinë e Tiranës, por që është një për qindje e madhe për sa i përket buxheti artistik në vend. Duhet që të miratohen ligje që kanë të bëjnë më statusin e artistit, me sponsorizimin për artin, etj, dhe të pastrohet nga njerëz me mendësi të vjetër ose të korruptuar”, thotë aktori Vladimir Doda. Në vijim të kërkesave që kanë pasur artistët ndaj institucioneve, më herët edhe drejtues të Sindikatës së Pavarur të Artistëve të Shqipërisë (SPASH) kanë shprehur se Ministria e Kulturës nuk i ka dhënë vëmendjen e duhur artistëve, ku një nga kërkesat e tyre ka qenë dhe përmirësimi i ligjit të artit. 27 marsi njihet si Dita Ndërkombëtare e Teatrit që nga viti 1962, pasi kjo ditë ishte iniciuar në Kongresin e 9-të botëror të Institutit Ndërkombëtar Teatror- INT të UNESCO-s në qershor të vitit 1961, me propozim të Finlandës.
Tag: thotë
-
Aktorët: Shteti duhet të investojë për teatrin në vend, nuk kemi as status të artistit
-
Korreshi i bindur: PD është 3,7% më lartë se 4 vite më parë
Saimir Korreshi, kandidat i PD për deputet në listën e mbyllur në qarkun e Fierit, thotë se situata është shumë më ndryshe se 4 vite më parë. Për të PD do të ndryshojë edhe më shumë në favor të demokratëve me afrimin e zgjedhjeve.
“Parimi im është nëse nuk i ke dhënë dorën dikujt, mos i kërko dorën. Kemi bërë një fushatë derë më derë në vitin 2021 dhe presim ta bëjë edhe këtë herë. Sondazhet tregojmë se PD-ja është 3.7 përqind më lartë se 4 vite më parë dhe më e bukura ende nuk ka ardhur. Ne jemi pak me vonesë pasi kundërshtari i paguan patronazhistët me lekët e qytetarëve, janë të punësuar në administratë. Megjithatë, demokratët janë aty dhe do të jenë në çdo derë”, tha Korreshi.Po ashtu thotë se nuk e sheh aspak problem këtë herë partinë e Lulzim Bashës. ”Nuk i shikoj më si shqetësim, si 4 vjet më parë. Nuk mendoj se do të ketë ndonjë vështirësi të madhe PD-ja në këtë drejtim”.
-
Premtimi ende i parealizuar i Presidentit Trump për paqen në Ukrainë
Lauren Kent, Ivana Kottasová, Anna Chernova, Daria Tarasova-Markina, Katharina Krebs, Kevin Liptak, Edward Szekeres, Svitlana Vlasova, Victoria Butenko, Michael Rios Angus Watson dhe Jessie Yeung kontribuan për CNN
Presidenti Trump vazhdimisht deklaroi në fushatë se do t’i jepte fund luftës brenda 24 orëve nga marrja e detyrës, nëse zgjidhej president, por gati dy muaj më vonë nuk ka asnjë shenjë të një përparimi të vërtetë. Gjatë dy muajve të fundit, Shtetet e Bashkuara kanë biseduar me Ukrainën dhe Rusinë – veçmas – për t’u përpjekur të përmbushin një nga premtimet kryesore të fushatës së Presidentit Donald Trump: përfundimin e luftës në Ukrainë.
Trump është tërhequr nga premtimi i tij – fillimisht duke zgjatur afatin e vetë-vendosur në gjashtë muaj, pastaj duke thënë se po tregohej “pak sarkastik” për afatin kohor 24-orësh.
Kohët e fundit, presidenti tha në një intervistë me Newsmax se Moska mund të “zvarritet këmbët” në një marrëveshje armëpushimi.
Trump e ka bërë të qartë se Ukraina do të duhet të pajtohet me qasjen e tij të ashpër nëse dëshiron të vazhdojë të marrë mbështetje ushtarake nga vendi.
Dhe ndërsa Rusia ka thënë se pajtohet në parim me propozimet e armëpushimit të SHBA-së, ajo vazhdimisht ka dalë me “por” dhe “vetëm nëse” që minojnë çdo marrëveshje.
Ja si kanë shkuar negociatat e armëpushimit deri më tani:
20 janar: Trump inaugurohet si president i Shteteve të Bashkuara. Gjatë fushatës, Trump kishte premtuar se do t’i jepte fund luftës në Ukrainë brenda një dite.
12 shkurt: Trump njofton se ka telefonuar presidentin rus Vladimir Putin për të diskutuar një marrëveshje të mundshme armëpushimi midis Ukrainës dhe Rusisë. Është biseda e parë e njohur midis presidentëve që kur Trump mori detyrën në janar.
Thirrja shënon një kthesë në vitet e politikës së jashtme të SHBA-së dhe i befason aleatët evropianë. Rusia ka zhvilluar luftë në Ukrainën lindore që nga viti 2014 dhe ka nisur një pushtim në shkallë të plotë në vitin 2022.
Më vonë në të njëjtën ditë, Trump telefonon presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky për ta informuar atë për bisedën e tij me Putinin dhe planet e tij për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.
15 shkurt: Shtëpia e Bardhë thotë se zyrtarët e lartë do të udhëtojnë në Arabinë Saudite për t’u takuar me zyrtarët rusë për të filluar bisedimet që synojnë t’i japin fund luftës në Ukrainë.
17 shkurt: Kievi dhe aleatët e tij evropianë shprehin zhgënjim për përjashtimet e tyre nga bisedimet, duke theksuar se asnjë marrëveshje nuk mund të bëhet pa Ukrainën në tryezë. Mbahet një samit emergjent në Paris me udhëheqësit evropianë dhe të NATO-s.
18 shkurt: Sekretari amerikan i Shtetit Marco Rubio takohet me ministrin e Jashtëm rus Sergey Lavrov në Riad. Këshilltari i sigurisë kombëtare Mike Waltz dhe i dërguari i jashtëm i Trump, Steve Witkoff, gjithashtu marrin pjesë në raundin e parë të bisedimeve me shefin e fondit sovran të pasurisë Kirill Dmitriev që merr pjesë me zyrtarët rusë.
Duke folur pas bisedimeve, Rubio thotë se do të duhet të bëhen lëshime nga “të gjitha palët” për t’i dhënë fund luftës. Ndërkohë, Trump kritikon Zelenskyn i cili tha se nuk do të pranojë një marrëveshje të bërë në mungesë të Ukrainës.
28 shkurt: Zelensky udhëton në SHBA, ku pritej të nënshkruante një marrëveshje mineralesh me vendin. Megjithatë, takimi zbret në një debat kaotik midis Zelenskyt dhe Trump pasi nënpresidenti JD Vance sulmon Zelensky dhe sugjeron që Ukraina duhet të përdorë diplomacinë për t’i dhënë fund luftës, duke e akuzuar atë se nuk dëshiron paqe.
Sugjerimi i Vance befason Zelensky dhe një debat jashtëzakonisht publik shpërthen midis tre udhëheqësve.
Takimi përfundon me Zelensky që i kërkohet të largohet herët, pa asnjë shenjë marrëveshjeje.
1 mars: Takimi trondit udhëheqësit evropianë, të cilët thërrasin një samit urgjent në Londër për të diskutuar se çfarë të bëjnë për të mbajtur Ukrainën të armatosur në luftën e saj kundër Rusisë.
2 mars: Zelensky merr një pritje të ngrohtë në Mbretërinë e Bashkuar pas takimit me Trump, ku ai përshëndetet nga Mbreti Charles III.
3 mars: Trump thotë se do të ndalojë dërgesat e ndihmës ushtarake për Ukrainën. Pauza vlen për të gjitha ndihmat që nuk janë ende brenda Ukrainës, thonë zyrtarët. Brenda Evropës dhe Ukrainës, zyrtarët përpiqen të vlerësojnë ndikimin e pauzës dhe të bëjnë një plan për të mbajtur Ukrainën të armatosur.
4 mars: Zelensky lëshon një deklaratë publike, duke thënë se takimi i Zyrës Ovale nuk shkoi sipas planit dhe duke përsëritur se Ukraina është e gatshme të nënshkruajë marrëveshjen e mineraleve. Ai ndalet pa kërkuar falje.
5 mars: SHBA njofton se do të ndalojë ndarjen e inteligjencës thelbësore me vendin. Më vonë atë ditë, zyrtarët ukrainas dhe amerikanë thonë se ranë dakord të takoheshin “në të ardhmen e afërt”.
11 mars: Ukraina bie dakord në parim për një propozim armëpushimi pas bisedimeve midis dy vendeve në Arabinë Saudite dhe SHBA bie dakord të rivendosë ndarjen ushtarake dhe të inteligjencës.
13 mars: Witkoff udhëton në Moskë për të informuar zyrtarët e Kremlinit për planin e propozuar nga SHBA. Putin thotë se pajtohet në parim, por më pas paraqiti një listë kërkesash që e bënë të pamundur zbatimin e planit. Këto kërkesa përfshijnë një sugjerim që Ukraina të ndalojë mobilizimin dhe çdo trajnim të trupave të saj dhe që kombet e tjera të ndalojnë furnizimin me armë në Kiev gjatë armëpushimit.
18 mars: Trump flet me Putinin në telefon, por nuk arrin ta bindë atë të nënshkruajë marrëveshjen e armëpushimit. Shtëpia e Bardhë thotë se Rusia kishte rënë dakord të ndalonte përkohësisht sulmet ndaj objektivave të energjisë dhe infrastrukturës në Ukrainë. Por Rusia në vend të kësaj tha se kishte rënë dakord të përmbahej nga sulmet ndaj “infrastrukturës energjetike”.
19 mars: Trump dhe Zelensky flasin në telefon. Trump thotë se telefonata ishte “shumë e mirë” dhe zgjati afërsisht një orë, me pjesën më të madhe të bisedës që u përqendrua në bisedën e tij me Putinin një ditë më parë.
21 mars: Qyteti port jugor i Ukrainës i Odesës goditet nga një sulm me dron rus në shkallë të gjerë.
23 mars: Zyrtarët amerikanë dhe ukrainas takohen në Arabinë Saudite. Ministri i Mbrojtjes i Ukrainës Rustem Umerov i përshkruan bisedimet si “produktive dhe të fokusuara”.
24 mars: Zyrtarët amerikanë takohen me zyrtarë rusë në Arabinë Saudite.
25 mars: Zyrtarët rusë dhe amerikanë takohen në të njëjtin hotel në Riad në Arabinë Saudite.
Deri pasdite, Shtëpia e Bardhë thotë se Ukraina dhe Rusia kanë rënë dakord të “sigurojnë lundrim të sigurt, të eliminojnë përdorimin e forcës dhe të parandalojnë përdorimin e anijeve tregtare për qëllime ushtarake në Detin e Zi”.
Zelensky i Ukrainës thotë në një konferencë shtypi se Kievi ka rënë dakord të ndalojë përdorimin e forcës ushtarake në Detin e Zi, por menjëherë pas kësaj, Kremlini thotë se do të pajtohet me kusht që të hiqen sanksionet financiare ndaj institucioneve kryesore ruse – duke e bërë kështu marrëveshjen të pavlefshme.
Pas kësaj telefonate, Trump tha për Newsmax se ai beson se Rusia dëshiron t’i japë fund luftës së saj me Ukrainën, por se Moska mund të vonojë një marrëveshje.
“Unë mendoj se Rusia dëshiron të shohë një fund për të, por mund të jetë që ata po zvarriten këmbët e tyre. Unë e kam bërë atë gjatë viteve,” tha presidenti për kanalin kabllor të krahut të djathtë.
Lauren Kent, Ivana Kottasová, Anna Chernova, Daria Tarasova-Markina, Katharina Krebs, Kevin Liptak, Edward Szekeres, Svitlana Vlasova, Victoria Butenko, Michael Rios Angus Watson dhe Jessie Yeung të CNN kontribuan për CNN -
Kurthi ku ra Kurti: Grenell, një gay!
Kryeministri Kurti ka rënë pre e një loje të organizuar nga dy komedianë rusë, Vovan dhe Lexus, të cilët kanë organizuar një bisedë me të, duke e bërë të besojë se ishte duke folur me Presidentin e Letonisë, Edgar Rinkevics. Gjatë bisedës ku Albin Kurti mendonte se fliste me Rinkevics, biseduan për Richard Grenell e deri te Milan Radoiadoiçiç.
“Grenell ka marrë një dekoratë të lartë në Serbi… Nuk mund të marrësh këtë vlerësim në Serbi e të thuash jam i paanshëm. Ai ka punuar sistematikisht për të rrëzuar qeverinë time. Ia arriti në 2020-ën. Ishte e vetmja qeveri që u rrëzua gjatë pandemisë. Tani Donald Trump e ka caktuar drejtues të qendrës Kennedy, ku do të luftojë shfaqjet me dragg queen. Ndërkohë që edhe ai vetë është gay, e ka vendosur të luftojë ata”, dëgjohet të thotë Kurti.
“Edhe unë jam gay”, u përgjigjet personi në krahun tjetër… “Nuk e dija”, thotë Kurti, duke menduar se po flet me presidentin letonez.
Ndër të tjera, Kurti dëgjohet të thotë se ndaj tij ka pasur një luftë hibride, kryesisht nga Serbia, Rusia “por edhe elementë të tyre brenda Kosovës”. Sipas tij, lufta e parë ndaj tij është bërë përmes dezinformatave.
Edhe pse nuk dihet kur video është regjistruar, ajo u publikua të mërkurën nga komedianët rusë.
Më 20 mars, Presidenti i Letonisë, Edgar Rinkevics, ishte për vizitë në Kosovë. Por ai u takua me homologen e tij Vjosa Osmani dhe jo me Kurtin. -
Serbia kundër, Kroacia: Nisma ushtarake me Shqipërinë dhe Kosovën, e hapur edhe për partnerët
Tre ministrat e Mbrojtjes, Shqipëri – Kroaci – Kosovë
KOSOVË- Nisma e Kosovës, Shqipërisë dhe Kroacisë për bashkëpunim në fushën e sigurisë dhe mbrojtjes, “është e hapur edhe për aleatë e partnerë të Bashkimit Evropian dhe NATO-s”, që “duan të kontribuojnë në ndërtimin e stabilitetit, sigurisë dhe qëndrueshmërisë në rajonin e Evropës Juglindore”.
Kështu e komenton Qeveria e Kroacisë Deklaratën e nënshkruar nga tri vendet, më 18 mars. Sipas saj, nismës mund t’i bashkohen të gjitha vendet që, po ashtu, duan t’i ofrojnë mbështetje Kosovës dhe Shqipërisë në rrugën e tyre evropiane dhe euroatlantike. Qëllim i saj “nuk është krijimi i ndonjë aleance ushtarake”.
“Një aleancë e tillë – përveç anëtarësimit në NATO – as që është e nevojshme”, theksohet në përgjigjen me shkrim të Qeverisë kroate, dërguar Radios Evropa e Lirë.
Ndryshe nga Shqipëria dhe Kroacia, Kosova nuk është anëtare e NATO-s.
Në reagimet e tij të para ndaj nismës, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka thënë se me nënshkrimin e dokumentit, Kroacia, Shqipëria dhe Kosova “kanë hapur një garë armësh në rajon” dhe “kanë shkelur marrëveshjen nënrajonale të vitit 1996”.
Kjo marrëveshje, e cila ka të bëjë me kuotat e lejuara në armatim, u nënshkrua atëkohë nga dy entitetet e Bosnje e Hercegovinës – Federata e Bosnje e Hercegovinës dhe Republika Sërpska, si dhe nga Kroacia dhe nga Republika Federale e Jugosllavisë, e cila përbëhej nga Serbia dhe Mali i Zi.
Në deklaratën dhënë Radios Evropa e Lirë, Qeveria kroate thotë se kjo marrëveshje është zbatuar vazhdimisht për 29 vjet. Ajo, po ashtu, kujton se as Shqipëria dhe as Kosova nuk janë palë në atë marrëveshje.
“Në këtë kontekst, është krejtësisht e kotë të lidhet me Deklaratën e përbashkët, të nënshkruar së voni ndërmjet Shqipërisë, Kroacisë dhe Kosovës, qëllimi kryesor i së cilës është forcimi i bashkëpunimit ndërmjet ministrive të mbrojtjes të vendeve mike, partnerëve dhe aleatëve”, thuhet në reagimin e Qeverisë së Kroacisë.
Qeveria e Serbisë dhe Ministria e Mbrojtjes e këtij vendi nuk iu përgjigjën pyetjes së Radios Evropa e Lirë se përse e shohin si kërcënim nismën e tri vendeve ballkanike.
Por, Daniel Serwer, profesor në Universitetin Johns Hopkins në SHBA, thotë se Beogradi zyrtar “e di fare mirë” se aleatët e NATO-s nuk mund të veprojnë në mënyrë të njëanshme kundër Serbisë.
“Për më tepër, tri vendet e përmendura nuk paraqesin asnjë kërcënim për Serbinë”, thotë Serwer për Radion Evropa e Lirë.
Deklaratën e tri shteteve ai thotë se e sheh si “një lëvizje që kontribuon në stabilitet, jo në destabilizim”. Ai vlerëson se Kosova ka vepruar “mençur” që ka lidhur partneritet me Shqipërinë dhe Kroacinë, të cilat janë vende anëtare të NATO-s. NATO-ja e komentoi gjithashtu Deklaratën, duke e cilësuar si marrëveshje trepalëshe mes tri vendeve.
“NATO-ja, si organizatë, nuk është pjesë e iniciativës dhe, për këtë arsye, nuk ka pasur ndonjë rol në procesin e konsultimit”, thuhet në përgjigjen dhënë Radios Evropa e Lirë.
Pse e pengon Beogradin?
Vuk Vuksanoviç, studiues në Qendrën joqeveritare të Beogradit për Politikat e Sigurisë, thotë se zyrtarët në Beograd po e përdorin Deklaratën “për të larguar vëmendjen” nga problemet e brendshme. Ai aludon te protestat masive që kanë përfshirë Serbinë për më shumë se katër muaj. Protestuesit, të udhëhequr nga studentët, kërkojnë përgjegjësi politike dhe penale për vdekjen e 16 personave nga shembja e një strehe në Stacionin Hekurudhor të Novi Sadit, nëntorin e kaluar.
Vuksanoviç thotë se Beogradi e konsideron pjesëmarrjen e Zagrebit si veçanërisht “provokuese”.
“Unë nuk mendoj se ka të bëjë aq shumë me Shqipërinë, marrë parasysh se Vuçiç ka, ose së paku ka pasur një marrëdhënie mjaft bashkëpunuese me kryeministrin Edi Rama”, thotë ai.
Megjithatë, për ministrin serb të Mbrojtjes, Bratisllav Gashiç, memorandumi trepalësh është “një nismë provokuese e vendeve fqinje, që bie ndesh me përpjekjet për forcimin e sigurisë rajonale”.
“Kosova dhe Metohia është një krahinë autonome brenda Republikës së Serbisë, pa marrë parasysh faktin se disa vende, përfshirë Shqipërinë dhe Kroacinë, e kanë njohur pavarësinë e saj të paligjshme dhe të vetëshpallur”, ka thënë Gashiç.
Kosova ka shpallur pavarësinë në vitin 2008, por ajo vazhdon të mos njihet nga Serbia. Sipas Gashiçit, Zagrebi dhe Tirana ka kohë që përpiqen ta fusin Kosovën në NATO “përmes derës së pasme”. Po sipas tij, këto dy vende po e ndihmojnë zhvillimin e Ushtrisë së Kosovës, të cilën Serbia e konsideron të paligjshme.
“Qartazi, një skenar i tillë nuk është i pranueshëm për vendin tonë”, ka thënë Gashiq.
Cila është forca ligjore e Deklaratës?
Vuksanoviç thotë se kjo nuk është një marrëveshje tipike ndërshtetërore, sipas rregullave të së drejtës publike ndërkombëtare.
“Memorandumet për bashkëpunim nuk janë ligjërisht të detyrueshme në natyrë”, sipas tij. Ai thekson se kjo është një marrëveshje nënrajonale midis dy anëtarëve të NATO-s me një palë të tretë – Kosovën. Pjesëmarrjen e Kroacisë, ai e sheh si përpjekje për të arritur pikë politike në planin rajonal.
Kë e shohin si kërcënim Zagrebi, Tirana dhe Prishtina?
Në përgjigjen dhënë REL-it, Qeveria kroate thekson se bashkëpunimi në mbrojtje midis Zagrebit, Tiranës dhe Prishtinës është “i cilësisë së lartë” dhe se Deklarata ka synim vetëm ta përmirësojë atë.
“Zona e Evropës Juglindore është e ekspozuar ndaj kërcënimeve të sigurisë, veçanërisht atyre nga fusha hibride dhe kibernetike, qëllim i të cilave është destabilizimi i rajonit”, thuhet në Deklaratë. Aty nuk specifikohet se nga vijnë kërcënimet.
Kush është “faktor i paqes dhe stabilitetit” në rajon?
Përveç kundërshtimit të Deklaratës, zyrtarët serbë kanë përsëritur vazhdimisht se Beogradi mbetet i përkushtuar ndaj ruajtjes së paqes dhe stabilitetit rajonal.
Kështu, Ministria e Mbrojtjes e Serbisë ka thënë se, për këtë interes, do të vazhdojë të bashkëpunojë me vendet anëtare të NATO-s.
Por, profesori Serwer thotë se “gara e vetme” e armëve në rajon, është ajo që udhëheq Serbia për vite me radhë. “Serbia nuk është faktor paqeje dhe stabiliteti në rajon. Vuçiq, thjesht, i mashtron diplomatët naivë”, thotë ai.
Serwer shton se Beogradi vazhdon të refuzojë zbatimin e marrëveshjeve me Kosovën, si dhe t’i ofrojë mbështetje politikës secesioniste në Republikën Sërpska, të udhëhequr nga Millorad Dodik. Po sipas tij, pushteti në Beograd, i cili nuk i ka ndërprerë lidhjet me Kremlinin as pas pushtimit rus të Ukrainës, inkurajon politika proruse si në Serbi, ashtu edhe në Mal të Zi.
“Asnjë nga këto nuk kontribuon në paqe dhe stabilitet”, përfundon Serwer./REL -
Vushtrria mes frikës dhe pasigurisë; vrasjet që tronditën qytetarët!
Foto ilustruese
KOSOVË- Frika dhe pasiguria kanë pllakosur Vushtrrinë. Rrugët duken më të heshtura se zakonisht, ndërsa banorët flasin me zë të ulët për ngjarjet tronditëse.
“Nuk e prisja kështu. E shihja lajmin në portale dhe nuk mund të besoja,”- thotë mes lotësh 19-vjeçari Alaudin Haradini.
Nëna e tij 42 vjeçe u vra me armë zjarri më 24 mars në fshatin Stanoc të komunës së Vushtrrisë. Autori i dyshuar i krimit, 58 vjeç, vrau më pas veten. Më pak se 24 orë më herët, Vushtrria ishte tronditur nga një tjetër ngjarje e rëndë: vrasja e një 19-vjeçari në qendër të qytetit. Për të dyja rastet, autoritetet thonë se janë duke kryer hetime e duke mbledhur prova, por për Alaudinin dhimbja është e padurueshme.
“Ajo ka punuar në furrë buke për të na mbajtur neve”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.
Me babanë dhe dy motrat më të vogla, Alaudini e gjen veten në një realitet të ri e të papritur.
“Vrasja e nënës sime duhet të jetë rasti i fundit”, thotë ai, pa dashur të flasë më gjatë.
Më pak se 15 kilometra larg fshatit të tij, brenda në qytetin e Vushtrrisë, banorët dëgjuan për këtë rast, ende pa u këndellur nga vrasja e 19-vjeçarit nga një bashkëmoshatar i dyshuar.
“Krejt qyteti është në panik”, thotë Hazir Shabani.
“Të ndodhin këto gjëra në muajin e shenjtë të Ramazanit, është katastrofale”, shprehet ky vushtrrias.
“Qyteti është shumë, shumë i zymtë,” edhe për bashkëvendësen e tij, Advie Magjuni.
“Vrasje andej e këndej. Nuk besoj se jemi shumë të sigurt. Fëmijët të bartin armë? Kjo është katastrofë”, thotë 56-vjeçarja.
Një pjesë të përgjegjësisë, ajo e drejton edhe tek institucionet e shtetit, duke thënë se policia duhet të jetë më e organizuar dhe më e pranishme, sidomos në rrugët e lagjet që frekuentohen më shumë. Këtë mendim ndan edhe Nexhmedin Hyseni, 65 vjeç.
“Duhet të ketë policë civilë më shumë, jo në uniformë”, thotë ai, duke bërë me gisht nga një rrugë e qytetit e mbushur me kafene. Hyseni thotë se i rastis shpesh të shohë grupe të rinjsh, që grinden në publik apo shtyhen me njëri-tjetrin. Ai thotë se edukata familjare duhet të jetë e tillë që ata të ruajnë vetëkontrollin dhe të kuptojnë se “vrasja nuk është kurrë zgjidhje”.“Prindërit kanë faj” edhe sipas Qëndrim Zymberit.
“Shumë prej tyre i lënë fëmijët pas dore”, thotë ai.
Zymberi është kushëri i 19-vjeçarit të vrarë dhe thotë se ndihet i tmerruar.
“Secilin qytetar që ta pyesësh, ndihet kështu”, thotë ai. Luljeta Merovci, e cila punon si mësimdhënëse në një shkollë të Vushtrrisë, e konfirmon këtë.
“Nuk duhet pritur të ndodhë diçka dhe pastaj të na hapen sytë. Kjo është pasiguri”, shprehet ajo.
Faktorët që çojnë në vrasje
Komuna e Vushtrrisë, me mbi 61.000 banorë, gjendet në pjesën verilindore të Kosovës. Shifra konkrete se sa është shkalla e papunësisë atje nuk ka, por ajo që vërehet në të dhënat e Agjencisë së Statistikave të Kosovës është se, në mesin e 38 komunave sa ka vendi, Vushtrria është e dyta – pas Mitrovicës së Veriut – me numrin më të madh të familjeve në asistencë sociale. Në janar, 1.080 familje nga kjo komunë përfituan nga skema e ndihmës sociale, për dallim prej komunave të tjera, ku kjo shifër ishte nën 1.000. Për sociologët, situata ekonomike dhe sociale është në mesin e disa faktorëve që çojnë në reagime të dhunshme si vrasja. Të tjerët përfshijnë margjinalizimin social, depresionin kolektiv, qërimin e hesapeve, xhelozinë, stresin post-traumatik…
“Shqetësues është fakti se në mjediset sociale të Kosovës po krijohet një klimë dhune, që, fatkeqësisht, rezulton me viktima”, thotë Fredi Kamberi, ligjërues i Sociologjisë në Universitetin “Fehmi Agani” në Gjakovë.
“Në kontekstin social, një shoqëri që toleron dhunën, krimin dhe problemet devijante, bëhet apriori pjesë e këtyre dukurive negative”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.Parandalimi i dhunës, sipas sociologut, është përgjegjësi e të gjithëve – nga individët deri tek institucionet.
Ai rekomandon që shoqëria të jetë më aktive dhe t’i njoftojë organet e sigurisë për çdo problem.
“Nëse vazhdohet me këtë trend, do të kemi pasoja të mëdha dhe probleme të mëdha me sigurinë, të cilat mund të shndërrohen në normë sociale”, sipas Kamberit.
Të dhënat që siguroi Radio Evropa e Lirë nga Policia e Kosovës, tregojnë se numri i vrasjeve në Kosovë në vitin 2024 ishte 17, ndërsa në vitin 2023 ishte 29. Me Ligjin për armët në Kosovë, çdo person që ka së paku 21 vjet, mund të kërkojë leje për t’u pajisur me armë.Aplikuesi duhet të posedojë aftësi psiko-fizike dhe të kalojë testin teorik dhe atë praktik për përdorimin e armës. Po ashtu, duhet të ketë arsye të besueshme përse ka nevojë për armë, si dhe të kaluar të pastër kriminale.
“Duhet ndërgjegjësim më i madh për armët”
Për ekspertin e sigurisë, Valdet Hoxha, numri i vrasjeve tregon se çështja e armëve është bërë alarmante dhe kërkon vëmendje maksimale nga institucionet. Ai thekson nevojën për një qasje më gjithëpërfshirëse, duke përfshirë edhe Ministrinë e Arsimit, për t’i ndërgjegjësuar të rinjtë që në moshë të hershme për pasojat e armëve. Sipas tij, nuk mjafton vetëm politika ndëshkimore, por duhet të ketë edhe fushata vetëdijesimi dhe amnisti për dorëzimin e armëve të paligjshme.Në dy rastet që ndodhën në Vushtrri, nuk është ende e qartë se çfarë armësh janë përdorur.
Por, në duart e qytetarëve të Kosovës llogaritet se janë mbi 230 mijë armë pa leje. Policia e Kosovës thotë se, në baza vjetore, konfiskon mesatarisht rreth 1.500 armë të llojeve të ndryshme pa leje.
“Situata është shumë komplekse”, thotë Hoxha, i cili, në të kaluarën, ka shërbyer si zëvendësministër i Brendshëm i Kosovës.
Sipas tij, “ndonjë formulë magjike që mund ta zgjidhë menjëherë këtë problem, nuk ka”, por serioziteti i institucioneve në trajtimin e kësaj çështjeje “duhet të jetë urgjent”. Thirrjet dhe zotimet për masa më të rrepta e ligje më të ashpra nga institucionet e Kosovës nuk mungojnë, sidomos në momente të krizës, por ato shpesh zbehen me kalimin e kohës./REL -
A shkaktojnë vërtet akne çokollatat?
Çokollata është konsideruar prej kohësh një shkaktar i mundshëm i akneve, krahas ëmbëlsirave të tjera. Por duket se reputacioni i keq mund të jetë i pamerituar.
Në vitet 1960, disa studime analizuan marrëdhënien midis çokollatës dhe akneve. Studimi më i madh – i cili rekrutoi vetëm 65 pjesëmarrës – nuk gjeti asnjë lidhje mes të dyve. Por ky studim që atëherë është kritikuar për të meta të shumta.
Studimet më të fundit sugjerojnë se në fakt mund të ketë shumë lidhje midis dietës dhe akneve, veçanërisht dietës perëndimore, e cila është e lartë në yndyrna të ngopura, sheqer dhe qumësht.
Aknet janë një gjendje e zakonshme e lëkurës ku folikulat e qimeve në lëkurë bllokohen nga vaji dhe qelizat e vdekura të lëkurës, gjë që shkakton formimin e njollave. Aknet e rënda ose të vazhdueshme nga adoleshenca dhe mosha e rritur shkaktohen kryesisht nga gjenetika, thotë Beibei Du-Harpur, dermatologe dhe pedagoge klinike në Kings College London. Kjo ndodh sepse gjenet tona përcaktojnë madhësinë e gjëndrave dhjamore të lëkurës sonë, të cilat prodhojnë vaj. Rastet e akneve tek të rriturit kanë qenë në rritje vitet e fundit, veçanërisht te femrat, por nuk ka asnjë arsye të vetme për këtë, thotë Du-Harpur. Por, shton ajo, disa faktorë mjedisorë në jetën tonë të përditshme që mund të luajnë një rol.
“Në përgjithësi, mënyrat tona të jetesës nuk janë të mira për trupin e njeriut dhe ndoshta aknet janë një manifestim i kësaj”, thotë ajo.
Në një studim, studiuesit argumentojnë se aknet përkeqësohen nga mënyrat e jetesës moderne, duke përfshirë një dietë perëndimore të pasur me sheqer dhe yndyrë, por shtuan se ndërveprimi midis shëndetit, funksionit imunitar, dietës, inflamacionit, stresit dhe ekspozimeve mjedisore ka nevojë për më shumë kërkime.
Shkaktarë të tillë mund të përfshijnë stresin ose luftimin e infeksioneve, thotë Zainab Laftah, një dermatologe konsulente në Spitalin Guy’s dhe St Thomas’ në Londër dhe zëdhënëse për Fondacionin Britanik të Lëkurës.
A mund të shkaktojë çokollata akne?
Gjashtëdhjetë vjet pasi u fajësua për herë të parë për shkaktimin e akneve, shumë njerëz ende e konsiderojnë çokollatën si një shkaktar të mundshëm. Rreth nëntë në çdo 10 pacientë që Laftah sheh në klinikën e saj e pyesin atë se çfarë ushqimesh mund të heqin nga dieta e tyre për të përmirësuar aknet e tyre dhe çokollata është një nga ushqimet më të zakonshme për të cilën ata e pyesin.
“Ka një keqkuptim dhe gjithashtu pak të vërtetë,” thotë ajo.
Një arsye për një lidhje midis akneve dhe dietës në përgjithësi mund të zbresë në indeksin glicemik të ushqimeve.
Ndërsa faktori kryesor është predispozita gjenetike, disa komponentë në dietën e një personi mund të provokojnë inflamacion, thotë Laftah. Disa njerëz do t’i përgjigjen fuqishëm grupeve të veçanta ushqimore, të tilla si qumështi, shton ajo, por kjo është e rrallë dhe mund të lidhet me një intolerancë.
Disa studiues janë përpjekur të zbulojnë efektet e përbërësve individualë të çokollatës për të parë se cilët përbërës mund të lidhen me aknet, por studimet nuk janë përfundimtare dhe janë relativisht të vogla. Një studim në vitin 2011 ekzaminoi efektet e 100% të çokollatës së zezë në aknet, që do të thotë se testoi efektet e çokollatës pavarësisht nga përmbajtja e saj e sheqerit. Ata zbuluan se konsumi i çokollatës ishte ende i lidhur me aknet e përkeqësuara, por studimi përfshiu vetëm 10 pjesëmarrës. Një arsye për një lidhje midis akneve dhe dietës në përgjithësi mund të zbresë në indeksin glicemik të ushqimeve (GI), i cili tregon se sa shpejt një ushqim mund të rrisë nivelet e sheqerit në gjak në trup. Studime të shumta kanë gjetur një lidhje midis ushqimeve me GI të lartë – si frutat, buka dhe makaronat – dhe simptomave të akneve.
Arsyeja që ushqimet me GI të lartë mund të përkeqësojnë aknet, thotë Laftah, është sepse ato shkaktojnë një rritje të niveleve të insulinës në trup, gjë që nxit inflamacionin, i cili rrit prodhimin e sebumit në lëkurë , i cili më pas mund të bllokojë poret tona dhe të çojë në shpërthime. Megjithatë, çokollata në fakt ka një GI të ulët deri në mesatare.
Një grup tjetër kërkimi ka parë më gjerësisht marrëdhënien midis akneve dhe dietës perëndimore, e cila dihet gjithashtu se është e mbushur me ushqime me GI të lartë.
Studime të shumta të popullsisë tregojnë një lidhje midis akneve dhe ngrënies së ushqimeve me yndyrë të lartë dhe me sheqer të lartë. Studimi më i madh i këtij lloji, i publikuar në vitin 2020, krahasoi aknet e vetëvlerësuara dhe modelet dietike të më shumë se 24.000 njerëzve. Studiuesit identifikuan se dieta perëndimore ndoshta luan një rol në aknet. Një studim i popullsisë zbuloi se nuk ka raste të puçrrave midis banorëve të ishullit Kitavan të Papua Guinesë së Re. Studiuesit arrijnë në përfundimin se kjo mund të jetë për shkak të dietave të tyre me GI të ulët.
Ka shumë marrëdhënie midis akneve dhe sëmundjeve të tjera perëndimore, si diabeti dhe obeziteti
Megjithatë, ndërkohë që studiuesit u përshtatën për disa faktorë ngatërrues që mund të kishin zbehur lidhjen midis dietës dhe akneve, siç është marrja e përgjithshme e kalorive. Studimet e popullsisë përgjithësisht dihet se kanë kufizime kur bëhet fjalë për të vërtetuar konkretisht një shkak-pasojë të drejtpërdrejtë.
Por shkencëtarët kanë shqyrtuar më tej disa nga rrugët specifike pas kësaj marrëdhënieje.
“Puçrrat janë një sindromë metabolike e lëkurës”, thotë Bodo Melnik, profesor i dermatologjisë dhe pedagog i lartë në Universitetin e Osnabrück, Gjermani. “Ka shumë marrëdhënie midis akneve dhe sëmundjeve të tjera perëndimore, si diabeti dhe obeziteti.” Në një letër të vitit 2015, ai argumentoi se karbohidratet e rafinuara (të cilat shpesh janë me GI të lartë), qumështi dhe yndyrnat e ngopura nxisin aknet. Kjo, thotë ai, është për shkak se një dietë e lartë me ushqime me GI të lartë shkakton një ‘përgjigje rreziku’ ndaj folikulave dhjamore që rrit prodhimin e sebumit dhe ndryshon përbërjen e tij.
Pra, vetë çokollata nuk shkakton akne?
Çokollata përmban shumë yndyra të ngopura dhe mund të përmbajë shumë sheqer. Megjithatë, jo vetëm që çdo efekt i mundshëm i kësaj varet nga dieta juaj e përgjithshme, por mund të varet edhe nga lloji i çokollatës që po hani, pasi çokollata e zezë me përqindje të lartë është më e ulët në sheqer.
Gjithashtu, mund të ketë disa avantazhe dermatologjike për të ngrënë çokollatë të zezë. Disa studime tregojnë se çokollata e zezë redukton stresin oksidativ në lëkurë, gjë që kontribuon në inflamacion. Megjithatë, kjo mund të jetë më shumë një përfitim për shenjat e dukshme të plakjes së lëkurës, sesa zvogëlimi i ashpërsisë ose rrezikut të akneve. “Ka disa përfitime për lëkurën nga ngrënia e çokollatës së zezë për shkak të përmbajtjes së saj flavonoid, të cilat janë një antioksidant i fuqishëm që luajnë një rol vendimtar në radikalet e lira të shkaktuara nga stresi oksidativ i lëkurës, i cili është i lidhur me lëkurën dhe plakje”, thotë Laftah.
Në mënyrë thelbësore, ndërsa disa modele diete – kalori të larta, lëndë ushqyese të ulëta – ndoshta do të kontribuojnë në inflamacion të shkallës së ulët në të gjithë trupin, kjo mund të shfaqet si puçrra fytyre vetëm tek dikush që tashmë është gjenetikisht i prirur ndaj tij, thotë Du-Harpur.
Në përgjithësi, një dietë që është e mirë për shëndetin e përgjithshëm, e pasur me fruta dhe perime dhe ushqime të tjera të pasura me antioksidantë, është e mirë për lëkurën tonë, thotë ajo.
“Trupi punon në koordinim, kështu që gjërat që janë të mira për zemrën, zorrët dhe trurin janë të mira edhe për lëkurën,” thotë Du-Harpur./ BBC -
Analiza e re e gjakut mund të ndihmojë në diagnostikimin e pacientëve me demencë
Në Mbretërinë e Bashkuar po testohet një analizë e re gjaku për të zbuluar shenjat e hershme të demencës. Shpresohet se kjo analizë mund të bëjë të mundur diagonsitikimin e shpejtë të sëmundjes, në mënyrë që pacientët të mund të përfitojnë nga ilaçet që ngadalësojnë përparimin e saj.
Stephanie Everill po përballet me probleme të kujtesës, fjalët nuk rrjedhin më si dikur.
Nuk mbaj mend asgjë. Thjesht ka ikur memorja”, thotë ajo.
Zonja Everill është një nga pacientët e parë që merr pjesë në studimin shkencor “Sfida e Biomarkerit të Gjakut”, në të cilën përdoret një test gjaku për të diagnostikuar demencën.
“Nuk e di nëse do mund të merrja ndonjë ilaç. Nëse mund të marrë ndonjë ilaç që më ndihmon të ruaj kujtesën, të mbaj trurin në lëvizje dhe të vazhdoj të kujtoj,” thotë ajo.
Zonja Everill, 67 vjeç, u diagnostikua me humbje të kujtesës (MCI) rreth një vit më parë. Nëna e saj vuante me sëmundjen e Alzheimerit ndaj ajo donte të vepronte shpejt për të kuptuar gjendjen e saj. Skanimet spitalore tregojnë se gjendja e saj anon drejt Alzheimerit, por ende nuk e ka marrë diangozën përfundimtare nga ana e mjekëve.
Sipas Shoqatës së Alzheimerit vetëm dy për qind e pacientëve kanë qasje tek testet “e arta” si skanerat PET, që skanojnë funksionimin e organeve dhe të indeve në nivel molekular, apo marrjen e një analize në shtyllën kurrizore.
Mostrat e gjakut do të skanohen për një seri proteinash dhe treguesish të tjerë në gjak, të lidhura me demencën.
Studimi drejtohet nga profesoresha Vanessa Raymon, në Universitetin e Oksfordit.
Sipas saj, këto analiza do të ndihmojnë në identifikimin e pacientëve që mund t’i përgjigjen mirë trajtimit.
“Po zhvillohen shumë barna të tjera që ka të ngjarë të licencohen dhe potencialisht të gjenden në sistemin shëndetësor britanik në vitet e ardhshme. Tani ato barna janë të përshtatshme për ata njerëz që kanë nivele mjaft të hershme të dëmtimit të kujtesës. Kështu që duhet të marrim diagnozën e duhur për të parë nëse njerëzit kualifikohen dhe do të përfitojnë nga ato barna”, shprehet Vanessa Raymon nga Universiteti i Oksfordit.
Ilaçet e reja, Leqembi dhe Kisunla, mund të ngadalësojnë përkeqësimin e simptomave, por ato vlejnë vetëm në fazat më të hershme të Alzheimerit dhe vërtetimi në kohë se pacientët duhet të marrin këto barna, mund të jetë i vështirë.
Shpresohet se këto teste të reja gjaku mund të diagnostikojnë sëmundjen e Alzheimerit dhe shkaqe të tjera të demencës.
Profesoresha Fiona Carragher, drejtuese e politikave dhe kërkimeve në Shoqatën e Alzheimerit thotë se “sfida e matjes së treguesve në gjak ka të bëjë me revolucionarizimin e rrugës diagnostikuese. Dhe testi i gjakut është një pjesë kyçe e kësaj.”
“Demecia është shkaku kryesor i vdekjeve në Britani. Rreth një e treta e njerëzve në vend nuk diangostikohet. Testi i gjakut është kryesor për këtë”, thotë ajo.
Sipas Shoqatës së Alzheimerit demenca paraqet krizën më të madhe shëndetësore dhe të kujdesit social në Mbretërinë e Bashkuar.
Rreth një milion njerëz në Mbretërinë e Bashkuar vuanin nga një formë e demencës në vitin 2024, sipas raportit kësaj shoqate. -
Parashqevi Simaku del nga spitali, ja si është gjendja e saj
Këngëtarja shqiptare Parashqevi Simaku ka dalë nga spitali në Nju-Jork, ku po kurohej për shkak të gjendjes së rënduar psikologjike. Lajmin e ka dhënë Elton Ilirjani duke ndarë në rrjetin e tij zyrtar në Instagram foto të saj.
Simakut duket e transformuar totalisht, me flokë të krehura dhe në ngjyrë tjetër. “Surprizë, ia dolëm”, shkruan Ilirjani krahas videos dhe fotove të ndryshme.
Ilirjani disa ditë më parë kërkoi të gjithë grave shqiptarë në Amerikë për këngëtaren pas daljes nga spitali. “Rrugëtimi i saj do të rinisë, do të shkoj t’ia jap lajmin e mirë që ajo mezi po e pret. Do t’i çoj dhe byrek me spinaq, që ajo e ka shumë qejf. Kjo s’do të thotë se çdo gjë ka kaluar. Unë e kam të dalë, do të bëj që unë të duat e saj, me atë se si e shikon të gjithë këtë gjendje, por ne jemi për ta kuptuar.
I bëj të gjitha grave grave, ato që kanë kohë të lirë, që të mund të na bëjnë gjatë një komodimit të Simakut në shtëpinë e saj të re. Apo për të qëndruar me të gjatë ditës dhe natës, për t’i qëndruar pranë. Doja ta bëj unë këtë punë 24/7, por kushtet e mia nuk ma lejojnë. Dalja nga spitali nuk do të thotë që ka kaluar problemi, do të thotë që përfundon këtu”, tha ajo. -
Ndalimi i rrjetit TikTok në Shqipëri, ekspertët: Vetëm kjo masë nuk mjafton
Mbyllja e platformës TikTok nuk do të zgjidhë problemin e të rinjve shqiptarë, mendojnë ekspertët. Kjo masë e marrë nga qeveria shqiptare për një periudhë 12 mujore synon shmangien e ndikimeve negative të kësaj platforme online dhe rritjen e sigurisë së fëmijëve. Mijëra prindër e kanë mbështetur vendimin, të tjerë thonë se vetëm kjo masë nuk mjafton.
Në Shqipëri, autoritetet kanë vendosur të mbyllin rrjetin social TikTok për një periudhë 12 mujore, si pjesë e masave të përkohshme, sipas tyre për shmangien e ndikimeve negative të kësaj platforme online dhe rritjen e sigurisë së fëmijëve në mjedisin digjital.
Autoritetet morën këtë vendim pasi zhvilluan 1300 takime me rreth 65 mijë prindër në të gjithë vendin.Kufizimi i rrjetit TikTok ndodh pasi një adoleshent goditi me thikë për vdekje një adoleshent tjetër në muajin nëntor të vitit të kaluar pas një sherri që filloi në këtë platformë online.
Drejtoresha e shkollës “Petro Nini Luarasi” në Tiranë thotë se shumica dërrmuese e prindërve e mbështesin këtë masë.“Më shumë se 90 për qind e prindërve kanë qenë shumë dakord për këtë hap. Besoj se ata kanë nevojë për një lloj ndihme, mbështetje për të kufizuar dhe monitoruar këtë kohë të harxhuar kot në një farë mënyre”, thotë Elsa Sheqi.
Sipas studiuesëve në vend, fëmijët shqiptarë përbëjnë grupin më të madh të përdoruesve të rrjetit TikTok. 17-vjeçarja Patris Lole thotë se masa për të ndaluar këtë platformë do të ketë ndikim.
“Mendoj se është është një vendim që shkon paralelisht me mënyrën se si jemi rritur, me mënyrën se si janë rritur fëmijët në Shqipëri. Ne jemi shumë të orientuar nga media. Pra, gjatë gjithë kohës ne kemi pasur telefona dhe kompjuterë në dorë. Pra, TikTok ka qenë gjithmonë një mjet për ne që të shprehemi. Por vjen një kohë kur edhe gjërat më të bukura duhet të marrin fund”.
Babai i 17-vjeçares nuk beson se ndalimi i TikTok do t’i jap zgjidhje problemit.
“Le ta mbyllin, le ta testojnë por asgjë nuk do të zgjidhet”, thotë Noljan Lole.
Ekspertët tregojnë për shumë platforma të tjera të mediave sociale, të cilave do t’u drejtohen të rinjtë kur të mbyllet TikTok. Ata thonë se përgjigjja qëndron në adresimin e problemeve psikologjike dhe izolimit.
“Për mendimin tim nuk do t’i zgjidhë problemet që kanë me mungesën e interesit për të mësuar, mungesën e motivimit për shkollën, mungesën e besimit në të ardhmen që do të ndryshonte përmes shkollës, mungesën e solidaritetit mes njëri-tjetrit nga e cila po vuajnë, sepse i shohim çdo ditë më të izoluar, më të brishtë psikologjikisht çdo ditë. Të gjitha këto probleme janë të lidhura me mësimin e tyre, njohuritë, rezultatet e dobëta në teste, rezultatet e dobëta të lidhura me varfërinë e kështu me radhë. Besoj se këto janë problemet e vërteta për të miturit tanë, për adoleshentët tanë që kanë nevojë për masa më të gjera qeverisëse, më të thella, sesa hapa të tillë të mbylljes së TikTok që duket shumë periferike në morinë e problemeve me të cilat përballen”, thotë Entela Binjaku, sociologe.
Qeveria shqiptare është në kontakt me platformën TikTok për instalimin e filtrave si kontrolli prindëror, verifikimi i moshës dhe përfshirja e gjuhës shqipe në aplikacion.
Por ajo që për qeverinë është një masë për të mbrojtur fëmijët dhe adoleshentët nga rreziqet e mjedisit digjital, nga ana tjetër është për opozitën një akt censure që merret në kulmin e fushatës zgjedhore.
Ndalimi i platormës TikTok pritet të hyjë në fuqi të enjten. /VOA