Lajmidites.com

Tag: telegram

  • Adoleshentët ukrainas po rekrutohen përmes TikTok dhe Telegram nga Rusia për të kryer sulme në vendin e tyre, rrëfimi tronditës i 17-vjeçarit: Më premtuan…

    Adoleshentët ukrainas po rekrutohen përmes TikTok dhe Telegram nga Rusia për të kryer sulme në vendin e tyre, rrëfimi tronditës i 17-vjeçarit: Më premtuan…

    Në korrik, një 17-vjeçar udhëtoi 800 kilometra nga shtëpia e tij në Ukrainën lindore për të gjetur një bombë dhe një telefon të fshehur në një park në qytetin perëndimor të Rivne-s.

    Ai thotë se i ishin premtuar rreth 1,700 euro për ta vendosur bombën në një furgon të përdorur nga shërbimi ushtarak i Ukrainës.
    “Kur i lidha telat, mendova se mund të shpërthente në atë moment. Mendova se mund të vdisja”, i tha ai BBC-së.
    Vlad, jo emri i tij i vërtetë, është një nga qindra fëmijë dhe adoleshentë që, sipas qeverisë ukrainase, u rekrutuan në internet nga Rusia në këmbim të parave për të kryer sabotim dhe sulme të tjera kundër vendit të tyre.
    17-vjeçari tha se ishte udhëzuar të instalonte dhe të vendoste një telefon brenda furgonit për t’ia transmetuar skenën drejtpërdrejt mbikëqyrësit të tij, në mënyrë që ata të mund ta aktivizonin pajisjen nga distanca kur dikush të hynte në automjet.
    Megjithatë, shërbimi i sigurisë SBU i Ukrainës po e monitoronte dhe e parandaloi sulmin. Vlad, tani 18 vjeç, është në pritje të gjyqit për akuza për terrorizëm, akuza për të cilat mund të dënohet deri në 12 vite burg.
    I ulur në qendrën e paraburgimit të sigurisë së lartë në Rivne me avokatin e tij në krah, ai pranon se mund të ketë kontribuar në vdekjen e dikujt.
    “E mendova. Por askush nuk i pëlqen oficerët ukrainas të rekrutimit ushtarak”, thotë ai.
    “Mendova: Epo, do të jem thjesht si të gjithë të tjerët”, shton ai.
    SBU raporton se gjatë dy viteve të fundit, janë identifikuar më shumë se 800 ukrainas të rekrutuar nga Rusia, 240 prej tyre të mitur, disa vetëm 11 vjeç.
    Megjithatë, ekspertja e sigurisë kibernetike Anastasia Apetyk, e cila jep kurse sigurie online në Ukrainë, di raste që përfshijnë fëmijë edhe më të vegjël.
    “Ata u përpoqën të rekrutonin fëmijë që në moshën 9 ose 10 vjeç ”, thotë ajo.
    Andriy Nebitov, zëvendësdrejtor i Policisë Kombëtare të Ukrainës, thotë se njerëzit që i rekrutojnë ata përdorin një strategji të kërkimit të individëve të cenueshëm që mund të manipulohen lehtë.
    “Fëmijët nuk i kuptojnë gjithmonë plotësisht pasojat e veprimeve të tyre”, thotë Nebitov.
    “Armiku nuk e ka aspak problem të përdorë të miturit për të bërë eksplozivë nga kimikatet shtëpiake, duke i vendosur ata në vende të ndryshme, siç janë zyrat e rekrutimit ose stacionet e policisë”, shton më tej.
    SBU thotë se rekrutimi bëhet kryesisht përmes aplikacionit Telegram, por edhe përmes TikTok dhe madje edhe platformave të videolojërave. Zyrtarët thonë se rekrutët pothuajse gjithmonë binden nga paratë, jo sepse u pëlqejnë rusët.
    Vlad thotë se nuk e mbështet Rusinë dhe nuk ka qenë i përfshirë më parë në aktivitete kriminale.
    Ai ishte regjistruar në dy kanale në Telegram dhe kishte postuar se po kërkonte punë në distancë. Brenda gjysmë ore, një burrë që e quante veten Roman iu përgjigj. Kur më vonë folën në telefon, Vlad thotë se Roman fliste rusisht me një theks të çuditshëm.
    Vladi thotë se fillimisht ngurroi, por u bind të merrte përsipër një sërë misionesh gjithnjë e më të rrezikshme. Së pari, iu tha të merrte një granatë, por kur mbërriti në vendin e caktuar, ajo nuk ishte aty. Megjithatë, atij iu dhanë 30 dollarë.
    Disa ditë më vonë, atij iu caktua një mision tjetër: të vinte zjarr një furgoni që i përkiste një qendre rekrutimi, ta filmonte atë dhe të largohej me vrap.
    Për këtë sulm, Vlad thotë se mori rreth 100 dollarë në kriptomonedhë, shumë më pak se 1,300 eurot që i ishin premtuar. Romani i tha se do të merrte pjesën tjetër nëse do ta vendoste bombën në Rivne.
    Kanalet e Telegramit të shqyrtuara nga BBC, ku po kryhet rekrutimi, nuk janë pro-ruse, por ato po nxisin zemërimin midis disa ukrainasve kundër shërbimit të rekrutimit ushtarak, i cili është përfshirë nga akuza për dhunë dhe korrupsion.
    Duke përdorur një telefon me parapagesë dhe një pseudonim, BBC-ja aksesoi disa kanale për të cilat kishte marrë përditësime. Kanalet përmbanin video zjarresh dhe shpërthimesh që dyshohet se ishin porositur. Megjithatë, BBC-ja nuk ishte në gjendje të verifikonte rrethanat në të cilat u filmuan këto video.
    Një llogari e kontaktuar nga mediumi britanik ofroi menjëherë të paguante, ose në kriptomonedhë ose nëpërmjet transferës bankar, për zjarrvënie të qëllimshme. Llogaria i tha BBC-së të kontaktonte një llogari të dytë për më shumë detaje dhe më pas mori një mesazh me një listë çmimesh që detajonte shumën që po ofronin për të paguar për objektiva të ndryshëm.
    Pagesat varionin nga 1.500 dollarë për vënien e zjarrit në një zyrë postare deri në 3.000 dollarë për një bankë. Bankat ishin më të vlefshme sepse dritaret e tyre të sigurisë me xham i bënin ato objektiva më të vështira.
    “Duhet ose të derdhësh benzinë ​​në bankë ose të hedhësh disa kokteje Molotov”, këshillohej në llogari.
    Por edhe ukrainasit e zakonshëm që kërkojnë punë mund të gjejnë oferta për të kryer sabotim.
    BBC raportoi një numër të këtyre kanaleve, llogarive dhe chatbot-eve në Telegram, i cili hoqi disa prej tyre, por jo shumicën. Një nga kanalet që është ende aktiv është rritur me 750 abonentë që kur media britanike filloi ta monitoronte atë, ndërsa një llogari që raportoi në Telegram se ofroi para direkt për një sulm zjarrvënës është ende aktive.
    Në një deklaratë, Telegram tha: Thirrjet për dhunë ose shkatërrim prone janë të ndaluara shprehimisht në Telegram dhe hiqen menjëherë pas zbulimit.
    Autoritetet ukrainase kanë emëruar publikisht anëtarët e shërbimeve sekrete ruse të dyshuar se veprojnë si “operatorë” të sabotatorëve.
    Megjithatë, disa qeveri evropiane kanë thënë se kanë prova se agjentët rusë po rekrutojnë të rinj për të kryer akte vandalizmi, zjarrvënieje apo edhe mbikëqyrjeje në vendet e tyre. Në Mbretërinë e Bashkuar, gjashtë persona u burgosën për përfshirjen e tyre në një sulm zjarrvënieje të urdhëruar nga Rusia në një depo në Londër që po i ofronte ndihmë Ukrainës.
    Në mars, një 17-vjeçar u vra dhe një 15-vjeçar u plagos rëndë kur një bombë që po transportonin shpërtheu në një stacion treni në Ivano-Frankivsk.
    Në Ukrainë, qindra të dyshuar si sabotatorë presin gjyqin, por për disa pasojat mund të jenë vdekjeprurëse. Disa të dyshuar janë vrarë nga eksplozivët që mbanin me vete.
    SBU-ja pretendon se operatorët rusë i kanë shpërthyer qëllimisht pajisjet nga distanca, duke e ditur se agjentët e tyre do të vriteshin.
    Ndërkohë, Vlad ka një mesazh për ata që joshen nga rekrutimet në Telegram.
    “Nuk ia vlen. Ose do të mashtroheni dhe do të përfundoni në burg si unë, ose do të përfundoni me një bombë në duar dhe ajo do t’ju hedhë në erë”, thotë ai.

    Top Channel

  • Rusia bombardon Ukrainën, 6 të vrarë dhe 2 prej tyre fëmijë! Në Zaporizhia, 60 mijë banorë pa energji

    Rusia bombardon Ukrainën, 6 të vrarë dhe 2 prej tyre fëmijë! Në Zaporizhia, 60 mijë banorë pa energji

    Autoritetet ukrainase thanë sot se gati 60 mijë njerëz kanë mbetur pa energji elektrike pas sulmeve ajrore ruse gjatë natës në rajonin e Zaporizhias, ndërsa dy persona u vranë në rajonin jugor të Odesës. Kjo e çon numrin e viktimave në 6 gjatë 24 orëve të fundit, mes tyre dy fëmijë.
    Rusia ka shtuar sulmet me dronë dhe raketa ndaj infrastrukturës energjetike të Ukrainës, duke shkaktuar ndërprerje të energjisë elektrike dhe duke i detyruar autoritetet të ndërmarrin ndërprerje të energjisë për të riparuar dëmet dhe për t’u përballur me mungesat e energjisë.
    Sulmi në Zaporizhia plagosi dhe dy persona e dëmtoi rëndë ndërtesa, tha guvernatori lokal Ivan Fedorov në Telegram.
    “Kompanitë e energjisë do të rivendosin energjinë sapo situata e sigurisë ta lejojë”, shtoi ai në Telegram, duke postuar foto të ndërtesave me fasada të dëmtuara.
    Zaporizhia është pothuajse çdo ditë shënjestër e artilerisë, dronëve dhe raketave ruse, të cilat kanë shkatërruar shtëpi, infrastrukturë dhe kanë vrarë shumë njerëz.
    Sipas Fedorov, nga 800 sulme ruse kundër 18 vendbanimeve në provincën e Zaporizhias, një person është vrarë dhe tre janë plagosur në 24 orët deri në mëngjesin e sotëm.
    Gjithashtu, siç raportohet nga shërbimi i reagimit ndaj emergjencave të Ukrainës në Telegram, dy persona u vranë në një sulm me dron rusë në Odessa, në Detin e Zi.
    Ndërkohë, numri i të vdekurve nga një sulm ajror rus në Dnipropetrovsk të shtunën, e që shkaktoi zjarr në një dyqan, është rritur në katër, tha guvernatori në detyrë i rajonit. Midis të vdekurve janë dy djem, të moshës 11 dhe 14 vjeç.

  • Rusia bombardon Ukrainën/ 6 të vrarë në Odesa dhe Dnipro, 2 prej tyre fëmijë

    Rusia bombardon Ukrainën/ 6 të vrarë në Odesa dhe Dnipro, 2 prej tyre fëmijë

    Autoritetet ukrainase thanë sot se gati 60 mijë njerëz kanë mbetur pa energji elektrike pas sulmeve ajrore ruse gjatë natës në rajonin e Zaporizhias, ndërsa dy persona u vranë në rajonin jugor të Odesës. Kjo e çon numrin e viktimave në 6 gjatë 24 orëve të fundit, mes tyre dy fëmijë.

    Rusia ka shtuar sulmet me dronë dhe raketa ndaj infrastrukturës energjetike të Ukrainës, duke shkaktuar ndërprerje të energjisë elektrike dhe duke i detyruar autoritetet të ndërmarrin ndërprerje të energjisë për të riparuar dëmet dhe për t’u përballur me mungesat e energjisë.

    Sulmi në Zaporizhia plagosi dhe dy persona e dëmtoi rëndë ndërtesa, tha guvernatori lokal Ivan Fedorov në Telegram.

    “Kompanitë e energjisë do të rivendosin energjinë sapo situata e sigurisë ta lejojë”, shtoi ai në Telegram, duke postuar foto të ndërtesave me fasada të dëmtuara.

    Zaporizhia është pothuajse çdo ditë shënjestër e artilerisë, dronëve dhe raketave ruse, të cilat kanë shkatërruar shtëpi, infrastrukturë dhe kanë vrarë shumë njerëz.

    Sipas Fedorov, nga 800 sulme ruse kundër 18 vendbanimeve në provincën e Zaporizhias, një person është vrarë dhe tre janë plagosur në 24 orët deri në mëngjesin e sotëm.

    Gjithashtu, siç raportohet nga shërbimi i reagimit ndaj emergjencave të Ukrainës në Telegram, dy persona u vranë në një sulm me dron rusë në Odessa, në Detin e Zi.

    Ndërkohë, numri i të vdekurve nga një sulm ajror rus në Dnipropetrovsk të shtunën, e që shkaktoi zjarr në një dyqan, është rritur në katër, tha guvernatori në detyrë i rajonit. Midis të vdekurve janë dy djem, të moshës 11 dhe 14 vjeç.

  • “Dha kontribut historik për Kosovën”, familja Thaçi telegram ngushëllimi për ndarjen nga jeta të Fatos Nanos

    Familja e ish-Presidentit të Kosovës,Hashim Thaçi, i ka dërguar një telegram ngushëllimi familjes së liderit historik të PS dhe ish-kryeministrit, Fatos Nano, i ndarë nga jeta një ditë më parë.
    Familja Thaçi vlerëson kontributin e madh që Fatos Nano i dha çështjes së Kosovës në periudhën e paraluftës dhe luftës së viteve 1998–1999 është historike dhe kontributi i tij mbetet një trashëgimi e çmuar e vlerave tona kombëtare.
    Telegram ngushëllimi i Familjes Thaçi për Familjen Nano:

    E nderuar Familje Nano,
    Me pikëllim të thellë morëm lajmin për ndarjen nga jeta të ish-kryeministrit të Shqipërisë, Fatos Nano.
    Në këto ditë dhimbjeje, në emër të Familjes Thaçi dhe të ish-kryeministrit dhe ish-presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi, ju shprehim ngushëllimet më të sinqerta juve, përfaqësuesve të institucioneve të shtetit shqiptar dhe miqve të z. Nano.
    Fatos Nano i përket gjeneratës së liderëve që me sukses transformuan politikën shqiptare në kthesat historike nga sistemi monist në një shoqëri demokratike pluraliste. Me shpirtin reformator, tolerancën dhe kulturën politike moderne, ai dha shembullin e një lideri të pjekur, duke i hapur udhë brezit të ri politik.
    Përkrahja që z. Nano i dha çështjes së Kosovës në periudhën e paraluftës dhe luftës së viteve 1998–1999 është historike dhe kontributi i tij mbetet një trashëgimi e çmuar e vlerave tona kombëtare.
    Kujtimi për ish-kryeministrin shqiptar, Fatos Nano, do të mbetet gjithmonë i përjetshëm.
    Me respekt të thellë,
    Familja Thaçi

  • Analiza: Kanalet proruse në Telegram si “armë informative” kundër Kosovës

    Analiza: Kanalet proruse në Telegram si “armë informative” kundër Kosovës

    telegram

    KOSOVË- Kanale të shumta në Telegram që prezantohen si “zëri i Rusisë në Serbi” ose përdorin simbole ruse, si flamurin, fokusohen kryesisht te Kosova. Aty promovohen mesazhe që delegjitimojnë institucionet e Kosovës, mohojnë pavarësinë e saj dhe shpesh nxisin retorikë radikale, përfshirë thirrje për ndërhyrje ushtarake.
    Gjuha e urrejtjes ndaj shqiptarëve shfaqet pothuajse në çdo postim që lidhet me Kosovën. Shumica e këtyre kanaleve u krijuan pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022 dhe sot kanë nga 10.000 deri mbi 80.000 ndjekës, të cilët marrin dhe shpërndajnë përmbajtje çdo ditë.
    Postimet janë qartazi pro Rusisë, mbështesin pushtimin e Ukrainës, kundërshtojnë anëtarësimin e Serbisë në BE dhe kritikojnë bashkëpunimin me vendet perëndimore. Viteve të fundit, sidomos në mjedisin rus, Telegrami është bërë jo vetëm një aplikacion mesazhesh, por edhe një rrjet për përhapjen e përmbajtjes politike dhe propagandistike, falë enkriptimit dhe anonimitetit të përdoruesve.
    Ivana Stradner, bashkëpunëtore e Fondacionit joqeveritar për Mbrojtjen e Demokracive në Uashington, thotë për Radion Evropa e Lirë se Moska zyrtare i përdor kanalet në Telegram si “armë informacioni”. Ajo thotë se këto kanale përbëjnë një kërcënim që qytetarët e zakonshëm nuk mund ta shohin, ndiejnë apo prekin – dhe për këtë arsye, në pamje të parë, postimet në këtë rrjet duken si teori konspirative.
    Stradner nënvizon se perceptimi ka rol kyç, pasi rrjetet sociale mundësojnë formësimin e bindjeve të njerëzve, “në funksion të arritjes së objektivave të sigurisë”. Përndryshe, krijimi në masë i kanaleve të Telegramit që trajtojnë temën e Kosovës, përkoi me rritjen e tensioneve në veri të vendit, pas tërheqjes së serbëve nga institucionet kosovare në nëntor të vitit 2022.
    Atëkohë, Qeveria e Kosovës këmbëngulte në zbatimin e vendimeve që kryesisht kishin të bënin me konsolidimin e pushtetit në atë rajon, ku popullsia shumicë është serbe. Një tjetër karakteristikë e përbashkët e kanaleve proruse në Telegram, që publikojnë përmbajtje rreth Kosovës, është veprimi i tyre i koordinuar, d.m.th. ato veprojnë si një rrjet i vetëm për përhapjen e një narrativi të caktuar.
    Kështu, më 29 tetor, kanali “Bunker” në Telegram njoftoi se në Mitrovicë të Veriut janë shfaqur grafite të reja: “Kosova është Serbi”, “Serbët dhe rusët janë vëllezër përgjithmonë Z”, “Nuk ka dorëzim”.
    Brenda disa minutash, këtë postim e shpërndanë edhe kanalet “Srpska Sparta-Info”, “Bunt je stanje duha”, “Koridor” dhe “Code 17”, të cilat së bashku kanë mbi 130.000 përdorues.
    Radio Evropa e Lirë nuk arriti ta konfirmonte këtë informacion në Policinë e Kosovës. Postime për Kosovën në gjuhën serbe publikojnë edhe kanalet: “Hrabro za Kosmet”, “Slovenski medved”, “Uz svoj narod” e të tjera.
    Ka, gjithashtu, edhe kanale në gjuhën ruse që publikojnë lajme për Kosovën, si “Сербия – LIVE” (Serbia Live), “Великая Россия” (Rusia e Madhe) dhe “Сербский Вестник” (Gazeta Serbe).
    Cilat janë narrativët kryesorë?
    Një nga narrativët kryesorë të kanaleve proruse në Telegram që publikojnë lajme rreth Kosovës, është paraqitja e pjesëtarëve të komunitetit serb si “viktima të terrorit” nga autoritetet e Kosovës. Aty delegjitimizohen edhe institucionet e Kosovës, të cilat shpesh quhen me terma përçmues për shqiptarët. Për shembull, kanali “Bunker” postoi më 28 tetor lajme rreth ndërtimit të një shkolle në Mitrovicën e Veriut, duke shkruar:
    “Terroristët ‘shiptarë’ [ministri në detyrë i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal] Sveçla dhe [kryetari i Komunës së Mitrovicës së Veriut, Erden] Atiq vendosën sot gurthemelin për një shkollë tjetër ‘shiptare’ në pjesën veriore të Mitrovicës”.
    Po atë ditë, kanali “Koridor” publikoi lajme rreth stërvitjes së Forcës së Sigurisë së Kosovës në poligonin e stërvitjes pranë Gjakovës, por me gjuhë të urrejtjes.
    “Terroristët ‘shiptarë’ dhe terroristët e NATO-s zhvilluan stërvitje ushtarake së bashku në Gjakovë”, thuhej në postim.
    Përndryshe, kanali “Koridor” është përdorur më parë edhe nga “Brigada e Veriut”, e cila së bashku me “Mbrojtjen Civile” janë shpallur organizata terroriste nga Qeveria e Kosovës në qershor të vitit 2023. Atëkohë, në këtë kanal u bë e ditur se kjo nuk do t’i pengojë të luftojnë “për serbizmin dhe unitetin”, por se, për arsye sigurie, nuk do të informojnë më publikisht për veprimet e tyre.
    Thirrjet për linçim
    Një nga narrativët në kanalet në Telegram është emërtimi i pjesëtarëve të komunitetit serb që janë të punësuar në institucionet e Kosovës, ose që, në njëfarë mënyre, promovojnë bashkëjetesën.
    Në fund të qershorit, në kanalin “Koridor” u publikua një deklaratë e një punonjësi të Policisë së Kosovës nga radhët e komunitetit serb, i cili foli publikisht për presionet që përjetonte, pasi nuk pranoi të largohej nga pozita e tij gjatë largimit kolektiv të serbëve nga institucionet, në nëntor të vitit 2022.
    Në postim ai u përshkrua si “spiun shqiptar, të cilit i është ofruar të punonte në ndonjë nga institucionet e Serbisë”, por se “ai zgjodhi të qëndronte dhe të punonte për institucionet shqiptare, pasi, përveç pagës, merrte edhe bonus për spiunazh”.
    Në të njëjtin kanal, edhe avokati serb, Ivan Niniq, u përshkrua si “avokat i paguar nga [kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin] Kurti”, i cili mbron serbët që janë bashkëpunëtorë të tij, përfshirë Dragan Nikolliqin nga Leposaviqi.
    Në vitin 2023, REL-i shkroi për rastin e Dragan Nikolliqit, i cili u arrestua nga organet serbe të sigurisë për “bashkim kundër rendit kushtetues të Serbisë” dhe “thirrje për ndryshim të dhunshëm të rendit kushtetues të Serbisë”.
    Nikolliq u lirua përfundimisht nga akuzat, për shkak të mungesës së provave për akuzat kundër tij. Për shkak të linçimit publik në grupin “Ariu Sllav” në Telegram, në maj të vitit 2023, Mlladen Peroviq nga Zveçani, në veri të Kosovës, u frikësua gjithashtu për sigurinë e tij.
    Peroviq ndihmoi gazetarët nga komuniteti shqiptar të arrinin tek automjetet e tyre dhe ua hapi edhe dyert e kafenesë së tij, për t’i mbrojtur nga përleshjet që po ndodhnin mes një grupi serbësh dhe misionit paqeruajtës, KFOR.
    Përputhja e narrativit me politikën zyrtare serbe
    Termat fyes ndaj shqiptarëve të Kosovës përdoren shpesh edhe nga politikanët serbë, gjatë paraqitjeve të tyre publike, edhe pse një vendim gjykate në Serbi e ka shpallur termin “shiptar” si politikisht jokorrekt dhe ofendues.
    Për shembull, në mars të këtij viti, gjatë një debati me opozitën në Kuvend, kryeparlamentarja serbe, Ana Bërnabiq, iu referua mediave të Kosovës si “shiptare”, teksa foli për incidentet në Kuvendin e Serbisë, të raportuara prej tyre.
    Gjithashtu, institucionet zyrtare serbe, siç është Zyra për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, shpesh përdorin narrativë si “autoritetet e Kosovës duan t’i persekutojnë serbët”, se “ata po terrorizohen” e të ngjashme.
    Për shembull, përfaqësuesi i kësaj zyre, Igor Popoviq, u arrestua në korrik të këtij viti, pasi, gjatë qëndrimit në Rahovec, e quajti Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës “organizatë terroriste”.
    Gjithashtu, shumica e mediave në Serbi ndjekin politikën zyrtare ndaj Kosovës, duke e quajtur shpesh “të ashtuquajtur”, ose duke u thirrur në “institucionet e përkohshme të Prishtinës”.
    Këto gjetje u konfirmuan edhe nga Qendra Kosovare për Studime të Sigurisë në hulumtimin e saj me titull: “Si dezinformatat nxisin radikalizimin etno-politik në Kosovë”.
    Sipas këtij hulumtimi – i publikuar në shtator të këtij viti – Telegrami është platformë “e përshtatshme për përhapjen e narrativëve prorusë dhe proserbë”, me fokus të veçantë në Kosovë.
    “Këto kanale kanë mijëra anëtarë dhe brenda pak minutash i shndërrojnë incidentet lokale në Kosovë, veçanërisht në veri, në thirrje nacionaliste për mobilizim”, thuhet ndër të tjera në të.
    Si ndikojnë mesazhet në perceptimet e përdoruesve?
    Ndërkohë, është formuar edhe i ashtuquajturi “Rrjeti Serb Info”, që grupon disa kanale në Telegram në gjuhën serbe, të cilat e përshkruajnë veten si “të pavarura nga censura” dhe ofrojnë “burimet më të besueshme të informacionit, analiza dhe komente nga fusha të ndryshme”.
    Në këtë rrjet përfshihen edhe kanale që publikojnë lajme për Kosovën. Stradner shpjegon se qëllimi i këtyre kanaleve në Telegram është “të ngjallin” emocione te njerëzit – përmes zemërimit, frikës apo apatisë – në mënyrë që ata të jenë “të paralizuar” dhe të mos mund të nxjerrin përfundime vetë.
    “Rusia e kupton shumë mirë se në Ballkan ka ende tensione etnike dhe fetare dhe, përmes mesazheve sensacionale në Telegram, njerëzit ‘ndizen’, teoritë e konspiracionit ushqehen dhe dezinformatat përhapen”.
    “Një person që i ndjek këto kanale… nuk është e nevojshme të besojë menjëherë në ata narrativë. Por, kur bombardohesh gjithë ditën me propagandë, ajo shndërrohet në bindje”, thekson Stradner.
    Ajo shpjegon se për Moskën, edhe nëse te njerëzit zgjon vetëm apati dhe i bën të ndihen të pafuqishëm për të ndryshuar diçka, kjo konsiderohet sukses.
    “Rusia provon narrativë të ndryshëm, disa më të suksesshëm e disa më pak, por çelësi është që hapësira informative të vërshohet me pikëpamje të ndryshme, që njerëzit të mos dinë çfarë të besojnë”, thotë Stradner.
    Cilat janë pasojat?
    Stradner thotë se pasojat e narrativit radikal prorus në kanalet e Telegramit janë tashmë të dukshme në vendet e Ballkanit Perëndimor, sepse, prej vitesh, përhapet propagandë antiperëndimore që polarizon shoqëritë.
    Si shembull, ajo përmend faktin se një numër i madh i qytetarëve të Serbisë janë kundër BE-së, edhe pse BE-ja ofron ndihmë të konsiderueshme për vendin e tyre.
    “Kjo ndodh pikërisht për faktin se propaganda përhap narrativë dhe formëson opinione. Rusia nuk ka nevojë të dërgojë tanke dhe aeroplanë në rajon, sepse mund t’i arrijë qëllimet e saj në hapësirën e informacionit”, thotë Stradner.
    Ajo shton se është shumë e vështirë të zhvillosh luftë informacioni si një demokraci, sepse “ka rregulla dhe ligje të qarta që e ndalojnë përhapjen e propagandës”.
    “Pikërisht për këtë arsye, Rusia dhe Kina janë shumë të suksesshme, sepse e kanë vënë Perëndimin në pozitë mbrojtëse”, thotë Stradner.
    Sipas saj, BE-ja duhet të dërgojë ekipe për luftë hibride në vendet e Ballkanit, në mënyrë që shoqëritë të mësojnë të mbrohen kundër operacioneve informative./REL

  • Kanalet proruse në Telegram si “armë informative” kundër Kosovës

    Kanalet proruse në Telegram si “armë informative” kundër Kosovës

    Kanale proruse në Telegram po promovojnë narrativë kundër Kosovës, duke synuar që të delegjitimojnë institucionet e saj dhe nxisin retorikë radikale.
    Narrativët shpërndahen në mënyrë të koordinuar, dhe Telegrami është shndërruar në një rrjet për përhapjen e përmbajtjes politike dhe propagandistike
    Ekspertët paralajmërojnë për përhapje të propagandës antiperëndimore dhe dezinformatave në Ballkan.
    Kanale të shumta në Telegram që prezantohen si “zëri i Rusisë në Serbi” ose përdorin simbole ruse, si flamurin, fokusohen kryesisht te Kosova.
    Aty promovohen mesazhe që delegjitimojnë institucionet e Kosovës, mohojnë pavarësinë e saj dhe shpesh nxisin retorikë radikale, përfshirë thirrje për ndërhyrje ushtarake.
    Gjuha e urrejtjes ndaj shqiptarëve shfaqet pothuajse në çdo postim që lidhet me Kosovën.
    Shumica e këtyre kanaleve u krijuan pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022 dhe sot kanë nga 10.000 deri mbi 80.000 ndjekës, të cilët marrin dhe shpërndajnë përmbajtje çdo ditë.
    Postimet janë qartazi pro Rusisë, mbështesin pushtimin e Ukrainës, kundërshtojnë anëtarësimin e Serbisë në BE dhe kritikojnë bashkëpunimin me vendet perëndimore.
    Viteve të fundit, sidomos në mjedisin rus, Telegrami është bërë jo vetëm një aplikacion mesazhesh, por edhe një rrjet për përhapjen e përmbajtjes politike dhe propagandistike, falë enkriptimit dhe anonimitetit të përdoruesve.
    Ivana Stradner, bashkëpunëtore e Fondacionit joqeveritar për Mbrojtjen e Demokracive në Uashington, thotë për Radion Evropa e Lirë se Moska zyrtare i përdor kanalet në Telegram si “armë informacioni”.
    Ajo thotë se këto kanale përbëjnë një kërcënim që qytetarët e zakonshëm nuk mund ta shohin, ndiejnë apo prekin – dhe për këtë arsye, në pamje të parë, postimet në këtë rrjet duken si teori konspirative.
    Stradner nënvizon se perceptimi ka rol kyç, pasi rrjetet sociale mundësojnë formësimin e bindjeve të njerëzve, “në funksion të arritjes së objektivave të sigurisë”.
    Përndryshe, krijimi në masë i kanaleve të Telegramit që trajtojnë temën e Kosovës, përkoi me rritjen e tensioneve në veri të vendit, pas tërheqjes së serbëve nga institucionet kosovare në nëntor të vitit 2022.
    Atëkohë, Qeveria e Kosovës këmbëngulte në zbatimin e vendimeve që kryesisht kishin të bënin me konsolidimin e pushtetit në atë rajon, ku popullsia shumicë është serbe.
    Një tjetër karakteristikë e përbashkët e kanaleve proruse në Telegram, që publikojnë përmbajtje rreth Kosovës, është veprimi i tyre i koordinuar, d.m.th. ato veprojnë si një rrjet i vetëm për përhapjen e një narrativi të caktuar.
    Kështu, më 29 tetor, kanali “Bunker” në Telegram njoftoi se në Mitrovicë të Veriut janë shfaqur grafite të reja: “Kosova është Serbi”, “Serbët dhe rusët janë vëllezër përgjithmonë Z”, “Nuk ka dorëzim”.
    Brenda disa minutash, këtë postim e shpërndanë edhe kanalet “Srpska Sparta-Info”, “Bunt je stanje duha”, “Koridor” dhe “Code 17”, të cilat së bashku kanë mbi 130.000 përdorues.
    Radio Evropa e Lirë nuk arriti ta konfirmonte këtë informacion në Policinë e Kosovës.
    Postime për Kosovën në gjuhën serbe publikojnë edhe kanalet: “Hrabro za Kosmet”, “Slovenski medved”, “Uz svoj narod” e të tjera.
    Ka, gjithashtu, edhe kanale në gjuhën ruse që publikojnë lajme për Kosovën, si “Сербия – LIVE” (Serbia Live), “Великая Россия” (Rusia e Madhe) dhe “Сербский Вестник” (Gazeta Serbe).
    Cilat janë narrativët kryesorë?
    Një nga narrativët kryesorë të kanaleve proruse në Telegram që publikojnë lajme rreth Kosovës, është paraqitja e pjesëtarëve të komunitetit serb si “viktima të terrorit” nga autoritetet e Kosovës.
    Aty delegjitimizohen edhe institucionet e Kosovës, të cilat shpesh quhen me terma përçmues për shqiptarët.
    Për shembull, kanali “Bunker” postoi më 28 tetor lajme rreth ndërtimit të një shkolle në Mitrovicën e Veriut, duke shkruar:
    “Terroristët ‘shiptarë’ [ministri në detyrë i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal] Sveçla dhe [kryetari i Komunës së Mitrovicës së Veriut, Erden] Atiq vendosën sot gurthemelin për një shkollë tjetër ‘shiptare’ në pjesën veriore të Mitrovicës”.
    Po atë ditë, kanali “Koridor” publikoi lajme rreth stërvitjes së Forcës së Sigurisë së Kosovës në poligonin e stërvitjes pranë Gjakovës, por me gjuhë të urrejtjes.
    “Terroristët ‘shiptarë’ dhe terroristët e NATO-s zhvilluan stërvitje ushtarake së bashku në Gjakovë”, thuhej në postim.
    Përndryshe, kanali “Koridor” është përdorur më parë edhe nga “Brigada e Veriut”, e cila së bashku me “Mbrojtjen Civile” janë shpallur organizata terroriste nga Qeveria e Kosovës në qershor të vitit 2023.
    Atëkohë, në këtë kanal u bë e ditur se kjo nuk do t’i pengojë të luftojnë “për serbizmin dhe unitetin”, por se, për arsye sigurie, nuk do të informojnë më publikisht për veprimet e tyre.
    Thirrjet për linçim
    Një nga narrativët në kanalet në Telegram është emërtimi i pjesëtarëve të komunitetit serb që janë të punësuar në institucionet e Kosovës, ose që, në njëfarë mënyre, promovojnë bashkëjetesën.
    Në fund të qershorit, në kanalin “Koridor” u publikua një deklaratë e një punonjësi të Policisë së Kosovës nga radhët e komunitetit serb, i cili foli publikisht për presionet që përjetonte, pasi nuk pranoi të largohej nga pozita e tij gjatë largimit kolektiv të serbëve nga institucionet, në nëntor të vitit 2022.
    Në postim ai u përshkrua si “spiun shqiptar, të cilit i është ofruar të punonte në ndonjë nga institucionet e Serbisë”, por se “ai zgjodhi të qëndronte dhe të punonte për institucionet shqiptare, pasi, përveç pagës, merrte edhe bonus për spiunazh”.
    Në të njëjtin kanal, edhe avokati serb, Ivan Niniq, u përshkrua si “avokat i paguar nga [kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin] Kurti”, i cili mbron serbët që janë bashkëpunëtorë të tij, përfshirë Dragan Nikolliqin nga Leposaviqi.
    Në vitin 2023, REL-i shkroi për rastin e Dragan Nikolliqit, i cili u arrestua nga organet serbe të sigurisë për “bashkim kundër rendit kushtetues të Serbisë” dhe “thirrje për ndryshim të dhunshëm të rendit kushtetues të Serbisë”.
    Nikolliq u lirua përfundimisht nga akuzat, për shkak të mungesës së provave për akuzat kundër tij.
    Për shkak të linçimit publik në grupin “Ariu Sllav” në Telegram, në maj të vitit 2023, Mlladen Peroviq nga Zveçani, në veri të Kosovës, u frikësua gjithashtu për sigurinë e tij.
    Peroviq ndihmoi gazetarët nga komuniteti shqiptar të arrinin tek automjetet e tyre dhe ua hapi edhe dyert e kafenesë së tij, për t’i mbrojtur nga përleshjet që po ndodhnin mes një grupi serbësh dhe misionit paqeruajtës, KFOR.
    Termat fyes ndaj shqiptarëve të Kosovës përdoren shpesh edhe nga politikanët serbë, gjatë paraqitjeve të tyre publike, edhe pse një vendim gjykate në Serbi e ka shpallur termin “shiptar” si politikisht jokorrekt dhe ofendues.
    Për shembull, në mars të këtij viti, gjatë një debati me opozitën në Kuvend, kryeparlamentarja serbe, Ana Bërnabiq, iu referua mediave të Kosovës si “shiptare”, teksa foli për incidentet në Kuvendin e Serbisë, të raportuara prej tyre.
    Gjithashtu, institucionet zyrtare serbe, siç është Zyra për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, shpesh përdorin narrativë si “autoritetet e Kosovës duan t’i persekutojnë serbët”, se “ata po terrorizohen” e të ngjashme.
    Për shembull, përfaqësuesi i kësaj zyre, Igor Popoviq, u arrestua në korrik të këtij viti, pasi, gjatë qëndrimit në Rahovec, e quajti Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës “organizatë terroriste”.
    Gjithashtu, shumica e mediave në Serbi ndjekin politikën zyrtare ndaj Kosovës, duke e quajtur shpesh “të ashtuquajtur”, ose duke u thirrur në “institucionet e përkohshme të Prishtinës”.
    Këto gjetje u konfirmuan edhe nga Qendra Kosovare për Studime të Sigurisë në hulumtimin e saj me titull: “Si dezinformatat nxisin radikalizimin etno-politik në Kosovë”.
    Sipas këtij hulumtimi – i publikuar në shtator të këtij viti – Telegrami është platformë “e përshtatshme për përhapjen e narrativëve prorusë dhe proserbë”, me fokus të veçantë në Kosovë.
    “Këto kanale kanë mijëra anëtarë dhe brenda pak minutash i shndërrojnë incidentet lokale në Kosovë, veçanërisht në veri, në thirrje nacionaliste për mobilizim”, thuhet ndër të tjera në të.
    Si ndikojnë mesazhet në perceptimet e përdoruesve?
    Ndërkohë, është formuar edhe i ashtuquajturi “Rrjeti Serb Info”, që grupon disa kanale në Telegram në gjuhën serbe, të cilat e përshkruajnë veten si “të pavarura nga censura” dhe ofrojnë “burimet më të besueshme të informacionit, analiza dhe komente nga fusha të ndryshme”.
    Në këtë rrjet përfshihen edhe kanale që publikojnë lajme për Kosovën.
    Stradner shpjegon se qëllimi i këtyre kanaleve në Telegram është “të ngjallin” emocione te njerëzit – përmes zemërimit, frikës apo apatisë – në mënyrë që ata të jenë “të paralizuar” dhe të mos mund të nxjerrin përfundime vetë.
    “Rusia e kupton shumë mirë se në Ballkan ka ende tensione etnike dhe fetare dhe, përmes mesazheve sensacionale në Telegram, njerëzit ‘ndizen’, teoritë e konspiracionit ushqehen dhe dezinformatat përhapen”.
    “Një person që i ndjek këto kanale… nuk është e nevojshme të besojë menjëherë në ata narrativë. Por, kur bombardohesh gjithë ditën me propagandë, ajo shndërrohet në bindje”, thekson Stradner.
    Ajo shpjegon se për Moskën, edhe nëse te njerëzit zgjon vetëm apati dhe i bën të ndihen të pafuqishëm për të ndryshuar diçka, kjo konsiderohet sukses.
    “Rusia provon narrativë të ndryshëm, disa më të suksesshëm e disa më pak, por çelësi është që hapësira informative të vërshohet me pikëpamje të ndryshme, që njerëzit të mos dinë çfarë të besojnë”, thotë Stradner.
    Stradner thotë se pasojat e narrativit radikal prorus në kanalet e Telegramit janë tashmë të dukshme në vendet e Ballkanit Perëndimor, sepse, prej vitesh, përhapet propagandë antiperëndimore që polarizon shoqëritë.
    Si shembull, ajo përmend faktin se një numër i madh i qytetarëve të Serbisë janë kundër BE-së, edhe pse BE-ja ofron ndihmë të konsiderueshme për vendin e tyre.
    “Kjo ndodh pikërisht për faktin se propaganda përhap narrativë dhe formëson opinione. Rusia nuk ka nevojë të dërgojë tanke dhe aeroplanë në rajon, sepse mund t’i arrijë qëllimet e saj në hapësirën e informacionit”, thotë Stradner.
    Ajo shton se është shumë e vështirë të zhvillosh luftë informacioni si një demokraci, sepse “ka rregulla dhe ligje të qarta që e ndalojnë përhapjen e propagandës”.
    “Pikërisht për këtë arsye, Rusia dhe Kina janë shumë të suksesshme, sepse e kanë vënë Perëndimin në pozitë mbrojtëse”, thotë Stradner.
    Sipas saj, BE-ja duhet të dërgojë ekipe për luftë hibride në vendet e Ballkanit, në mënyrë që shoqëritë të mësojnë të mbrohen kundër operacioneve informative.
    REL

  • Kanalet pro ruse në Telegram si “armë informative” kundër Kosovës

    Kanalet pro ruse në Telegram si “armë informative” kundër Kosovës

    Kanale të shumta në Telegram që prezantohen si “zëri i Rusisë në Serbi” ose përdorin simbole ruse, si flamurin, fokusohen kryesisht te Kosova.
    Aty promovohen mesazhe që delegjitimojnë institucionet e Kosovës, mohojnë pavarësinë e saj dhe shpesh nxisin retorikë radikale, përfshirë thirrje për ndërhyrje ushtarake.
    Gjuha e urrejtjes ndaj shqiptarëve shfaqet pothuajse në çdo postim që lidhet me Kosovën.
    Shumica e këtyre kanaleve u krijuan pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022 dhe sot kanë nga 10.000 deri mbi 80.000 ndjekës, të cilët marrin dhe shpërndajnë përmbajtje çdo ditë.
    Postimet janë qartazi pro Rusisë, mbështesin pushtimin e Ukrainës, kundërshtojnë anëtarësimin e Serbisë në BE dhe kritikojnë bashkëpunimin me vendet perëndimore.
    Viteve të fundit, sidomos në mjedisin rus, Telegrami është bërë jo vetëm një aplikacion mesazhesh, por edhe një rrjet për përhapjen e përmbajtjes politike dhe propagandistike, falë enkriptimit dhe anonimitetit të përdoruesve.
    Ivana Stradner, bashkëpunëtore e Fondacionit joqeveritar për Mbrojtjen e Demokracive në Uashington, thotë për Radion Evropa e Lirë se Moska zyrtare i përdor kanalet në Telegram si “armë informacioni”.
    Ajo thotë se këto kanale përbëjnë një kërcënim që qytetarët e zakonshëm nuk mund ta shohin, ndiejnë apo prekin – dhe për këtë arsye, në pamje të parë, postimet në këtë rrjet duken si teori konspirative.
    Stradner nënvizon se perceptimi ka rol kyç, pasi rrjetet sociale mundësojnë formësimin e bindjeve të njerëzve, “në funksion të arritjes së objektivave të sigurisë”.
    Përndryshe, krijimi në masë i kanaleve të Telegramit që trajtojnë temën e Kosovës, përkoi me rritjen e tensioneve në veri të vendit, pas tërheqjes së serbëve nga institucionet kosovare në nëntor të vitit 2022.
    Atëkohë, Qeveria e Kosovës këmbëngulte në zbatimin e vendimeve që kryesisht kishin të bënin me konsolidimin e pushtetit në atë rajon, ku popullsia shumicë është serbe.
    Një tjetër karakteristikë e përbashkët e kanaleve proruse në Telegram, që publikojnë përmbajtje rreth Kosovës, është veprimi i tyre i koordinuar, d.m.th. ato veprojnë si një rrjet i vetëm për përhapjen e një narrativi të caktuar.
    Kështu, më 29 tetor, kanali “Bunker” në Telegram njoftoi se në Mitrovicë të Veriut janë shfaqur grafite të reja: “Kosova është Serbi”, “Serbët dhe rusët janë vëllezër përgjithmonë Z”, “Nuk ka dorëzim”.
    Brenda disa minutash, këtë postim e shpërndanë edhe kanalet “Srpska Sparta-Info”, “Bunt je stanje duha”, “Koridor” dhe “Code 17”, të cilat së bashku kanë mbi 130.000 përdorues.
    Radio Evropa e Lirë nuk arriti ta konfirmonte këtë informacion në Policinë e Kosovës.
    Postime për Kosovën në gjuhën serbe publikojnë edhe kanalet: “Hrabro za Kosmet”, “Slovenski medved”, “Uz svoj narod” e të tjera.
    Ka, gjithashtu, edhe kanale në gjuhën ruse që publikojnë lajme për Kosovën, si “Сербия – LIVE” (Serbia Live), “Великая Россия” (Rusia e Madhe) dhe “Сербский Вестник” (Gazeta Serbe).
    Cilat janë narrativët kryesorë?
    Një nga narrativët kryesorë të kanaleve proruse në Telegram që publikojnë lajme rreth Kosovës, është paraqitja e pjesëtarëve të komunitetit serb si “viktima të terrorit” nga autoritetet e Kosovës.
    Aty delegjitimizohen edhe institucionet e Kosovës, të cilat shpesh quhen me terma përçmues për shqiptarët.

    Për shembull, kanali “Bunker” postoi më 28 tetor lajme rreth ndërtimit të një shkolle në Mitrovicën e Veriut, duke shkruar:
    “Terroristët ‘shiptarë’ [ministri në detyrë i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal] Sveçla dhe [kryetari i Komunës së Mitrovicës së Veriut, Erden] Atiç vendosën sot gurthemelin për një shkollë tjetër ‘shiptare’ në pjesën veriore të Mitrovicës”.
    Një nga postimet në Telegram lidhur me vendosjen e gurthemelit për ndërtimin e një shkolle në Mitrovicë të Veriut.
    Po atë ditë, kanali “Koridor” publikoi lajme rreth stërvitjes së Forcës së Sigurisë së Kosovës në poligonin e stërvitjes pranë Gjakovës, por me gjuhë të urrejtjes.
    “Terroristët ‘shiptarë’ dhe terroristët e NATO-s zhvilluan stërvitje ushtarake së bashku në Gjakovë”, thuhej në postim.
    Përndryshe, kanali “Koridor” është përdorur më parë edhe nga “Brigada e Veriut”, e cila së bashku me “Mbrojtjen Civile” janë shpallur organizata terroriste nga Qeveria e Kosovës në qershor të vitit 2023.
    Atëkohë, në këtë kanal u bë e ditur se kjo nuk do t’i pengojë të luftojnë “për serbizmin dhe unitetin”, por se, për arsye sigurie, nuk do të informojnë më publikisht për veprimet e tyre.
    Thirrjet për linçim
    Një nga narrativët në kanalet në Telegram është emërtimi i pjesëtarëve të komunitetit serb që janë të punësuar në institucionet e Kosovës, ose që, në njëfarë mënyre, promovojnë bashkëjetesën.
    Në fund të qershorit, në kanalin “Koridor” u publikua një deklaratë e një punonjësi të Policisë së Kosovës nga radhët e komunitetit serb, i cili foli publikisht për presionet që përjetonte, pasi nuk pranoi të largohej nga pozita e tij gjatë largimit kolektiv të serbëve nga institucionet, në nëntor të vitit 2022.
    Në postim ai u përshkrua si “spiun shqiptar, të cilit i është ofruar të punonte në ndonjë nga institucionet e Serbisë”, por se “ai zgjodhi të qëndronte dhe të punonte për institucionet shqiptare, pasi, përveç pagës, merrte edhe bonus për spiunazh”.
    Në të njëjtin kanal, edhe avokati serb, Ivan Niniç, u përshkrua si “avokat i paguar nga [kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin] Kurti”, i cili mbron serbët që janë bashkëpunëtorë të tij, përfshirë Dragan Nikoliç nga Leposaviçi.
    Një mesazh kërcënues ndaj avokatit Niniç i postuar në Telegram
    Në vitin 2023, REL-i shkroi për rastin e Dragan Nikoliç, i cili u arrestua nga organet serbe të sigurisë për “bashkim kundër rendit kushtetues të Serbisë” dhe “thirrje për ndryshim të dhunshëm të rendit kushtetues të Serbisë”.
    Nikoliç u lirua përfundimisht nga akuzat, për shkak të mungesës së provave për akuzat kundër tij.
    Për shkak të linçimit publik në grupin “Ariu Sllav” në Telegram, në maj të vitit 2023, Mlladen Peroviç nga Zveçani, në veri të Kosovës, u frikësua gjithashtu për sigurinë e tij.
    Peroviç ndihmoi gazetarët nga komuniteti shqiptar të arrinin tek automjetet e tyre dhe ua hapi edhe dyert e kafenesë së tij, për t’i mbrojtur nga përleshjet që po ndodhnin mes një grupi serbësh dhe misionit paqeruajtës, KFOR.
    Përputhja e narrativit me politikën zyrtare serbe
    Termat fyes ndaj shqiptarëve të Kosovës përdoren shpesh edhe nga politikanët serbë, gjatë paraqitjeve të tyre publike, edhe pse një vendim gjykate në Serbi e ka shpallur termin “shiptar” si politikisht jokorrekt dhe ofendues.
    Për shembull, në mars të këtij viti, gjatë një debati me opozitën në Kuvend, kryeparlamentarja serbe, Ana Bërnabiç, iu referua mediave të Kosovës si “shiptare”, teksa foli për incidentet në Kuvendin e Serbisë, të raportuara prej tyre.
    Gjithashtu, institucionet zyrtare serbe, siç është Zyra për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, shpesh përdorin narrativë si “autoritetet e Kosovës duan t’i persekutojnë serbët”, se “ata po terrorizohen” e të ngjashme.
    Për shembull, përfaqësuesi i kësaj zyre, Igor Popoviç, u arrestua në korrik të këtij viti, pasi, gjatë qëndrimit në Rahovec, e quajti Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës “organizatë terroriste”.
    Gjithashtu, shumica e mediave në Serbi ndjekin politikën zyrtare ndaj Kosovës, duke e quajtur shpesh “të ashtuquajtur”, ose duke u thirrur në “institucionet e përkohshme të Prishtinës”.
    Këto gjetje u konfirmuan edhe nga Qendra Kosovare për Studime të Sigurisë në hulumtimin e saj me titull: “Si dezinformatat nxisin radikalizimin etno-politik në Kosovë”.
    Sipas këtij hulumtimi – i publikuar në shtator të këtij viti – Telegrami është platformë “e përshtatshme për përhapjen e narrativëve prorusë dhe proserbë”, me fokus të veçantë në Kosovë.
    “Këto kanale kanë mijëra anëtarë dhe brenda pak minutash i shndërrojnë incidentet lokale në Kosovë, veçanërisht në veri, në thirrje nacionaliste për mobilizim”, thuhet ndër të tjera në të.
    Si ndikojnë mesazhet në perceptimet e përdoruesve?
    Ndërkohë, është formuar edhe i ashtuquajturi “Rrjeti Serb Info”, që grupon disa kanale në Telegram në gjuhën serbe, të cilat e përshkruajnë veten si “të pavarura nga censura” dhe ofrojnë “burimet më të besueshme të informacionit, analiza dhe komente nga fusha të ndryshme”.
    Në këtë rrjet përfshihen edhe kanale që publikojnë lajme për Kosovën.
    Stradner shpjegon se qëllimi i këtyre kanaleve në Telegram është “të ngjallin” emocione te njerëzit – përmes zemërimit, frikës apo apatisë – në mënyrë që ata të jenë “të paralizuar” dhe të mos mund të nxjerrin përfundime vetë.
    “Rusia e kupton shumë mirë se në Ballkan ka ende tensione etnike dhe fetare dhe, përmes mesazheve sensacionale në Telegram, njerëzit ‘ndizen’, teoritë e konspiracionit ushqehen dhe dezinformatat përhapen”.
    “Një person që i ndjek këto kanale… nuk është e nevojshme të besojë menjëherë në ata narrativë. Por, kur bombardohesh gjithë ditën me propagandë, ajo shndërrohet në bindje”, thekson Stradner.
    Ajo shpjegon se për Moskën, edhe nëse te njerëzit zgjon vetëm apati dhe i bën të ndihen të pafuqishëm për të ndryshuar diçka, kjo konsiderohet sukses.
    “Rusia provon narrativë të ndryshëm, disa më të suksesshëm e disa më pak, por çelësi është që hapësira informative të vërshohet me pikëpamje të ndryshme, që njerëzit të mos dinë çfarë të besojnë”, thotë Stradner.
    Cilat janë pasojat?
    Stradner thotë se pasojat e narrativit radikal prorus në kanalet e Telegramit janë tashmë të dukshme në vendet e Ballkanit Perëndimor, sepse, prej vitesh, përhapet propagandë antiperëndimore që polarizon shoqëritë.
    Si shembull, ajo përmend faktin se një numër i madh i qytetarëve të Serbisë janë kundër BE-së, edhe pse BE-ja ofron ndihmë të konsiderueshme për vendin e tyre.
    “Kjo ndodh pikërisht për faktin se propaganda përhap narrativë dhe formëson opinione. Rusia nuk ka nevojë të dërgojë tanke dhe aeroplanë në rajon, sepse mund t’i arrijë qëllimet e saj në hapësirën e informacionit”, thotë Stradner.
    Ajo shton se është shumë e vështirë të zhvillosh luftë informacioni si një demokraci, sepse “ka rregulla dhe ligje të qarta që e ndalojnë përhapjen e propagandës”.
    “Pikërisht për këtë arsye, Rusia dhe Kina janë shumë të suksesshme, sepse e kanë vënë Perëndimin në pozitë mbrojtëse”, thotë Stradner.
    Sipas saj, BE-ja duhet të dërgojë ekipe për luftë hibride në vendet e Ballkanit, në mënyrë që shoqëritë të mësojnë të mbrohen kundër operacioneve informative.
    /REL

  • REL: Kanalet pro-ruse në Telegram si “armë informative” kundër Kosovës

    REL: Kanalet pro-ruse në Telegram si “armë informative” kundër Kosovës

    Kanale të shumta në Telegram që prezantohen si “zëri i Rusisë në Serbi” ose përdorin simbole ruse, si flamurin, fokusohen kryesisht te Kosova. Aty promovohen mesazhe që delegjitimojnë institucionet e Kosovës, mohojnë pavarësinë e saj dhe shpesh nxisin retorikë radikale, përfshirë thirrje për ndërhyrje ushtarake. Gjuha e urrejtjes ndaj shqiptarëve shfaqet pothuajse në çdo postim që lidhet me Kosovën. Shumica e këtyre kanaleve u krijuan pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022 dhe sot kanë nga 10.000 deri mbi 80.000 ndjekës, të cilët marrin dhe shpërndajnë përmbajtje çdo ditë.
    Postimet janë qartazi pro Rusisë, mbështesin pushtimin e Ukrainës, kundërshtojnë anëtarësimin e Serbisë në BE dhe kritikojnë bashkëpunimin me vendet perëndimore. Viteve të fundit, sidomos në mjedisin rus, Telegrami është bërë jo vetëm një aplikacion mesazhesh, por edhe një rrjet për përhapjen e përmbajtjes politike dhe propagandistike, falë enkriptimit dhe anonimitetit të përdoruesve. Ivana Stradner, bashkëpunëtore e Fondacionit joqeveritar për Mbrojtjen e Demokracive në Uashington, thotë për Radion Evropa e Lirë se Moska zyrtare i përdor kanalet në Telegram si “armë informacioni”.

    Ajo thotë se këto kanale përbëjnë një kërcënim që qytetarët e zakonshëm nuk mund ta shohin, ndiejnë apo prekin – dhe për këtë arsye, në pamje të parë, postimet në këtë rrjet duken si teori konspirative. Stradner nënvizon se perceptimi ka rol kyç, pasi rrjetet sociale mundësojnë formësimin e bindjeve të njerëzve, “në funksion të arritjes së objektivave të sigurisë”. Përndryshe, krijimi në masë i kanaleve të Telegramit që trajtojnë temën e Kosovës, përkoi me rritjen e tensioneve në veri të vendit, pas tërheqjes së serbëve nga institucionet kosovare në nëntor të vitit 2022.

    Atëkohë, Qeveria e Kosovës këmbëngulte në zbatimin e vendimeve që kryesisht kishin të bënin me konsolidimin e pushtetit në atë rajon, ku popullsia shumicë është serbe. Një tjetër karakteristikë e përbashkët e kanaleve proruse në Telegram, që publikojnë përmbajtje rreth Kosovës, është veprimi i tyre i koordinuar, d.m.th. ato veprojnë si një rrjet i vetëm për përhapjen e një narrativi të caktuar.

    Kështu, më 29 tetor, kanali “Bunker” në Telegram njoftoi se në Mitrovicë të Veriut janë shfaqur grafite të reja: “Kosova është Serbi”, “Serbët dhe rusët janë vëllezër përgjithmonë Z”, “Nuk ka dorëzim”. Brenda disa minutash, këtë postim e shpërndanë edhe kanalet “Srpska Sparta-Info”, “Bunt je stanje duha”, “Koridor” dhe “Code 17”, të cilat së bashku kanë mbi 130.000 përdorues. Radio Evropa e Lirë nuk arriti ta konfirmonte këtë informacion në Policinë e Kosovës. Postime për Kosovën në gjuhën serbe publikojnë edhe kanalet: “Hrabro za Kosmet”, “Slovenski medved”, “Uz svoj narod” e të tjera.
    Ka, gjithashtu, edhe kanale në gjuhën ruse që publikojnë lajme për Kosovën, si “Сербия – LIVE” (Serbia Live), “Великая Россия” (Rusia e Madhe) dhe “Сербский Вестник” (Gazeta Serbe). Një nga narrativët kryesorë të kanaleve proruse në Telegram që publikojnë lajme rreth Kosovës, është paraqitja e pjesëtarëve të komunitetit serb si “viktima të terrorit” nga autoritetet e Kosovës. Aty delegjitimizohen edhe institucionet e Kosovës, të cilat shpesh quhen me terma përçmues për shqiptarët. Për shembull, kanali “Bunker” postoi më 28 tetor lajme rreth ndërtimit të një shkolle në Mitrovicën e Veriut, duke shkruar:
    “Terroristët ‘shiptarë’ [ministri në detyrë i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal] Sveçla dhe [kryetari i Komunës së Mitrovicës së Veriut, Erden] Atiq vendosën sot gurthemelin për një shkollë tjetër ‘shiptare’ në pjesën veriore të Mitrovicës”. Po atë ditë, kanali “Koridor” publikoi lajme rreth stërvitjes së Forcës së Sigurisë së Kosovës në poligonin e stërvitjes pranë Gjakovës, por me gjuhë të urrejtjes. “Terroristët ‘shiptarë’ dhe terroristët e NATO-s zhvilluan stërvitje ushtarake së bashku në Gjakovë”, thuhej në postim. Përndryshe, kanali “Koridor” është përdorur më parë edhe nga “Brigada e Veriut”, e cila së bashku me “Mbrojtjen Civile” janë shpallur organizata terroriste nga Qeveria e Kosovës në qershor të vitit 2023.
    Atëkohë, në këtë kanal u bë e ditur se kjo nuk do t’i pengojë të luftojnë “për serbizmin dhe unitetin”, por se, për arsye sigurie, nuk do të informojnë më publikisht për veprimet e tyre. Një nga narrativët në kanalet në Telegram është emërtimi i pjesëtarëve të komunitetit serb që janë të punësuar në institucionet e Kosovës, ose që, në njëfarë mënyre, promovojnë bashkëjetesën. Në fund të qershorit, në kanalin “Koridor” u publikua një deklaratë e një punonjësi të Policisë së Kosovës nga radhët e komunitetit serb, i cili foli publikisht për presionet që përjetonte, pasi nuk pranoi të largohej nga pozita e tij gjatë largimit kolektiv të serbëve nga institucionet, në nëntor të vitit 2022.
    Në postim ai u përshkrua si “spiun shqiptar, të cilit i është ofruar të punonte në ndonjë nga institucionet e Serbisë”, por se “ai zgjodhi të qëndronte dhe të punonte për institucionet shqiptare, pasi, përveç pagës, merrte edhe bonus për spiunazh”. Në të njëjtin kanal, edhe avokati serb, Ivan Niniq, u përshkrua si “avokat i paguar nga [kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin] Kurti”, i cili mbron serbët që janë bashkëpunëtorë të tij, përfshirë Dragan Nikolliqin nga Leposaviqi. Në vitin 2023, REL-i shkroi për rastin e Dragan Nikolliqit, i cili u arrestua nga organet serbe të sigurisë për “bashkim kundër rendit kushtetues të Serbisë” dhe “thirrje për ndryshim të dhunshëm të rendit kushtetues të Serbisë”.
    Nikolliq u lirua përfundimisht nga akuzat, për shkak të mungesës së provave për akuzat kundër tij. Për shkak të linçimit publik në grupin “Ariu Sllav” në Telegram, në maj të vitit 2023, Mlladen Peroviq nga Zveçani, në veri të Kosovës, u frikësua gjithashtu për sigurinë e tij. Peroviq ndihmoi gazetarët nga komuniteti shqiptar të arrinin tek automjetet e tyre dhe ua hapi edhe dyert e kafenesë së tij, për t’i mbrojtur nga përleshjet që po ndodhnin mes një grupi serbësh dhe misionit paqeruajtës, KFOR. Termat fyes ndaj shqiptarëve të Kosovës përdoren shpesh edhe nga politikanët serbë, gjatë paraqitjeve të tyre publike, edhe pse një vendim gjykate në Serbi e ka shpallur termin “shiptar” si politikisht jokorrekt dhe ofendues.
    Për shembull, në mars të këtij viti, gjatë një debati me opozitën në Kuvend, kryeparlamentarja serbe, Ana Bërnabiq, iu referua mediave të Kosovës si “shiptare”, teksa foli për incidentet në Kuvendin e Serbisë, të raportuara prej tyre. Gjithashtu, institucionet zyrtare serbe, siç është Zyra për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, shpesh përdorin narrativë si “autoritetet e Kosovës duan t’i persekutojnë serbët”, se “ata po terrorizohen” e të ngjashme. Për shembull, përfaqësuesi i kësaj zyre, Igor Popoviq, u arrestua në korrik të këtij viti, pasi, gjatë qëndrimit në Rahovec, e quajti Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës “organizatë terroriste”. Gjithashtu, shumica e mediave në Serbi ndjekin politikën zyrtare ndaj Kosovës, duke e quajtur shpesh “të ashtuquajtur”, ose duke u thirrur në “institucionet e përkohshme të Prishtinës”.
    Këto gjetje u konfirmuan edhe nga Qendra Kosovare për Studime të Sigurisë në hulumtimin e saj me titull: “Si dezinformatat nxisin radikalizimin etno-politik në Kosovë”. Sipas këtij hulumtimi – i publikuar në shtator të këtij viti – Telegrami është platformë “e përshtatshme për përhapjen e narrativëve prorusë dhe proserbë”, me fokus të veçantë në Kosovë. “Këto kanale kanë mijëra anëtarë dhe brenda pak minutash i shndërrojnë incidentet lokale në Kosovë, veçanërisht në veri, në thirrje nacionaliste për mobilizim”, thuhet ndër të tjera në të. Ndërkohë, është formuar edhe i ashtuquajturi “Rrjeti Serb Info”, që grupon disa kanale në Telegram në gjuhën serbe, të cilat e përshkruajnë veten si “të pavarura nga censura” dhe ofrojnë “burimet më të besueshme të informacionit, analiza dhe komente nga fusha të ndryshme”.
    Në këtë rrjet përfshihen edhe kanale që publikojnë lajme për Kosovën. Stradner shpjegon se qëllimi i këtyre kanaleve në Telegram është “të ngjallin” emocione te njerëzit – përmes zemërimit, frikës apo apatisë – në mënyrë që ata të jenë “të paralizuar” dhe të mos mund të nxjerrin përfundime vetë. “Rusia e kupton shumë mirë se në Ballkan ka ende tensione etnike dhe fetare dhe, përmes mesazheve sensacionale në Telegram, njerëzit ‘ndizen’, teoritë e konspiracionit ushqehen dhe dezinformatat përhapen”. “Një person që i ndjek këto kanale… nuk është e nevojshme të besojë menjëherë në ata narrativë. Por, kur bombardohesh gjithë ditën me propagandë, ajo shndërrohet në bindje”, thekson Stradner.
    Ajo shpjegon se për Moskën, edhe nëse te njerëzit zgjon vetëm apati dhe i bën të ndihen të pafuqishëm për të ndryshuar diçka, kjo konsiderohet sukses. “Rusia provon narrativë të ndryshëm, disa më të suksesshëm e disa më pak, por çelësi është që hapësira informative të vërshohet me pikëpamje të ndryshme, që njerëzit të mos dinë çfarë të besojnë”, thotë Stradner. Stradner thotë se pasojat e narrativit radikal prorus në kanalet e Telegramit janë tashmë të dukshme në vendet e Ballkanit Perëndimor, sepse, prej vitesh, përhapet propagandë antiperëndimore që polarizon shoqëritë. Si shembull, ajo përmend faktin se një numër i madh i qytetarëve të Serbisë janë kundër BE-së, edhe pse BE-ja ofron ndihmë të konsiderueshme për vendin e tyre.
    “Kjo ndodh pikërisht për faktin se propaganda përhap narrativë dhe formëson opinione. Rusia nuk ka nevojë të dërgojë tanke dhe aeroplanë në rajon, sepse mund t’i arrijë qëllimet e saj në hapësirën e informacionit”, thotë Stradner. Ajo shton se është shumë e vështirë të zhvillosh luftë informacioni si një demokraci, sepse “ka rregulla dhe ligje të qarta që e ndalojnë përhapjen e propagandës”. “Pikërisht për këtë arsye, Rusia dhe Kina janë shumë të suksesshme, sepse e kanë vënë Perëndimin në pozitë mbrojtëse”, thotë Stradner. Sipas saj, BE-ja duhet të dërgojë ekipe për luftë hibride në vendet e Ballkanit, në mënyrë që shoqëritë të mësojnë të mbrohen kundër operacioneve informative./REL/

  • Pse e hidhëruan Faik Konicën/ Ja pse dha dorëheqje nga parlamenti (telegrami)

    Pse e hidhëruan Faik Konicën/ Ja pse dha dorëheqje nga parlamenti (telegrami)

    Gazetës “Dielli’ e themeluar mbi 100 vjet më parë në SHBA i ishte ndaluar ardhja në atdhe në vitin 1924. ”Gazetat e Korçës”, “Drita”, ”Përparimi” i dërgojnë ndërkaq Kuvendit kushtetutes një telegram për të prishur vendimin, që ndalonte hyrjen në atdhe të gazetës Dielli”. Në materialet e kuvendit shqiptar gjejmë një telegram tronditës, ku publicisti dhe patrioti Konica i dërgon Kuvendit Kushtetues duke e akuzuar qeverinë për zgjedhjet e kryera nën frikësim, si dhe arsyet për dorëheqjen e tij si anëtar i Kuvendit.

    – Një Kuvend i tillë, nuk përfaqëson popullin, por një klasë parazitësh, shprehet Konica, në telegramin i cili mban dt 11. Mars 1924 dhe e sjell Gëzim Llojdia.

    Bisedimet e Kuvendit Kushtetues

    E mërkurë 12.Mars 1924,ora 2.30 mb dreke

    Këndohen emnat e ZZ. miseve të Kuvendit Kushtetues e mungue Zotnia e tyre e ZZ A Hastopalli .(leje), A.Zogu (smuet), H.Kadri leje, I. Xhindi (i smuet) J Papadhopulli (mision), L.Gutakuqi (smuet), P.Evangjeli, S Luniku (leje), S. Ko¬prencka (leje),S.Vrioni Sif Kedhi (mision), Skënder Pojani, Shefqet Daiu. Si u gjet shumica, mbledhja u hap.

    Këndohet proces-verbalet Nr. 21, 22 e 23 dhe vërtetohen. Këndohet nji telegram nga drejtimet e gazetave: “Gazeta e Korçës, “Drita”, “Perparimin”, me te cila luten të prishet vendimi i dhanun për ndalimin e hyrjes se gazetës ”Dielli” në Shqipni.Bashkohet me çështjen e rendit te ditës.

    Këndohet nji telegram nga nji çetë djelmsh Shkodran me date 11. 111, 924 si pason e “Fletorja Republika, javën e kalueme në krye thotë se: bas 40 ditësh Kuvendi Kushtetues nisi punen me gjak tue i thirë kshtu Asemblislat gjaksor. Ne tue njoft nderin e Asemblesistave pa ndër ta realizimin e ideali’ kombëtar, protestojmë rreptësishtë kundra këtij shndrimi e lypim dënimin e saj.

    I referohet komisjonit.

    Kendohet nji telegram nga Bostoni me date 11.111.24; prej Z. Faik Konicës si pason:

    Kuvendit Themeltar. Tiranë. Zoti Kryetar Shumica e Shqiptár e ka çfaqur sheshit se dishron ndryshime sociale me themel. Stop.

    Po zgjedhjet e bërë nën frikësime qeveritare edhe nen hijen –e vrasjeve nxuarnë në Kuvend një shumicë e cila mundohet të ruaj fabrikën sociale të vjetër qe ka lëne popullin e n’errësirë e varfëri. Stop. Një Kuvend themeltari këtillë nuk përfaqëson popullin por vetëm nji klasë parasitash. Stop. Prandej kam nderin te Ju paraqes demicien time si misë i Kuvendit. Stop. Mjerimet që gatuani kundër popullit qofshin mbi krye të shumicës vetzgjedhur të këtij Kuvendi çkatërronjës.

    Z.Dr.S. Pojani Të vihet në e rendin e ditës Z. Kryetar. Së biseduar dhe duhet dërgue në giyq.

    ALI KELCYRA: Z, në telegram cfaqë arsyet pse jep dorëheqjen

    Këto nuk na hyjnë në punë neve,po të pranoimë dorëheqjen dhe të lajmërojmë me Qeverin t’ urdhërojë zgjedhje të reja për vendin vakant.V. GOXHOMANI: Nuk është nevoja të pranojmë dorëheqjen, se pas 10 ditësh, quhet dorëheqës vetvetiu.

    Z.F.VOKOPOLA: C’do Asemamblesitë nuk ka ardhë të bëj ben e duhshme nuk ka të drejtë si nji Asamblesist. Sharjet që bën Z. e tija janë pa edukatë. Z. e tija në vend, që këtu e të kolaburote këtu për të mirën këtij populli, vjen këtu e na bën sharje pa fare edukate. Pra¬ndaj ti pranohet dorheqja dhe të marojë çështja…

    Z.KRYETARI: Kush është anëtar i pranimit të dorëheqjes të ngrehin dorën.

    Pranohet.

    Z.KRYETARI Bisedim mbi proponimin e lënjes së lire të hyrit në Shqipni të gazetës”Dielli”.

    Z.M.I.P TË JASHTME (I.Vrioni)

    Zotërinj. Mbi këtë çështje do të flas si deputet, si Ministër si edhe n’Emën të Qeveris. Në kohen e kabinetit t’ im Z. Konica, në kritikat, që ka botuar në gazeten “Dielli” si person më ka hidhëruar, po si njeri i Shtetit nuk më ka ardhe aspak rëndë, pse një njeri, që merr fuqin e shtetit lypet të durojë të gjitha sharjet e kritikat dhe t’i marre punët me gjakftohtësi. Herën e fundit Z. Konica këtë hidhërim ,që kishe në personin e tija ma ngriti e ma nderoi me simpati,

    ZANA: Cilat jane shkaqet?

    Z. MIN. I P. TE JASHTME Vrioni:

    Z. e tij kur ngjau atentati kundra Z, Kryeministrit në fuqi, me një telegram ju drejtue Kryeministrit ku deploronte këtë ngjarje dhe tregona hidhërimin e vet duke uruar shërim të plot sa më shpejt. Z. e tij me këtë difton se atakon qeverinë e kritikon, me mejtim. Këjo sjellje e tij kundrejt Kryeministrit Z. Ahmet Zogut është një gjest chevaleresc dhe unë si depu¬tet i jam mirënjohës.

    Sa për Qeverinë, e dini mire Z. e juaj, se neve kemi hyp ne fuqi, jo të shtyem nga zelli për kulltuk ose nga ambicia po prej kohës anormale te shtrënguar nga detyra patriotike.

    Prandaj Qeveria nuk ka aspak frikë as nga një kritik dhe ardhja e gazetës”Dielli” në Shqipni për neve është një gië e dashur dhe s’ kemi kur një kundërshtim, qe ajo gazetë të hyjë e lirë në Shqipni.Duartrokitje.

    Z. KRYETARI: Gazetarët, që ju drejtonin Kuvendit për lenjen e lirë, të Diellit në Shqipni nuk e dinin se ndalimi ka qenë nga Qeveria e për këtë arsye i janë drejtue Aseamblés. Pranohet e hyemja e “Diellit” lirisht në Shqipni.

    Kuvendi i pasdites së mërkurë i 12 marsit 1924, ka vijuar punimet mbi ligjën mbi ndërrimin e disa neneve në lidhjet me aktet noteriale./

    ObserverKult

    ———————

    LEXO EDHE:

    Faik Konica: Si ish vëndi ynë qint vjet më parë e si është sot?

  • “Ju marrin lekët nga telefoni”-Braçe publikon skemën: Joana, personi ‘kyç’ i piramidave online

    “Ju marrin lekët nga telefoni”-Braçe publikon skemën: Joana, personi ‘kyç’ i piramidave online

    pamje nga video

    TIRANË-Deputeti i Partisë Socialiste, Erion Braçe ka publikuar së fundmi një video që tregon se si qytetarët në disa qytete, përfshirë Divjakë, Lushnjë, Fier, Gramsh dhe Lezhë, po vidhen përmes piramidave online XEUX dhe TXEX. Sipas videos, paratë po merren direkt nga llogaritë bankare në platforma si Binance, dhe më pas transferohen në destinacione të dyshimta si XUEX.
    Deputeti thekson se një nga vajzat në video është e ashtuquajtuara Joana, personi kyç që ka drejtuar trajnime me agjentët që rekrutonin njerëz e grumbullonin paratë për piramidën. 
    Në dosjen e Prokurorisë, Joana përmendet edhe nga të arrestuarit e operacionit lidhur me skemën e mashtrimit të firmave piramidale.  Arbër Çela thotë në dëshminë e tij se Joana ishte personi që e mësoi se si të investonte në platformën Xuex.
    “Unë kam investuar vetëm në platformën Xuex, në Txex jo dhe më ka sugjeruar nipi im Veiz Cani i cili jeton jashtë shtetit. Të gjitha ti mëson vet Joana dhe profesor Smith. Dua të them se të gjitha procedurat unë i kam mësuar nga grupi ku i dërgonin Joana dhe Leo Smith, me video. Unë kam bërë 2300 dollarë investim në fillim dhe se kjo është shuma që unë kam investuar vetëm 2300 dollarë”,- ka thënë para hetuesve 38-vjeçari.
    Flavio Mukaj, i cili po ashtu u arrestua më 14 shtator, ka treguar se në aplikacionin Telegram, Joana, krahas të ashtuquajturit Leo Smith, ishte personi kryesor që udhëzonte qytetarët e përfshirë në skemë.
    “Në aplikacionin Telegram, flisja dhe komunikoja me një emër “Leo Smith” dhe “EG GROUP JOANA” e cila ishte si tip menaxhereje, unë kam komunikuar vetëm me kêta emra. Pasi une kam kontaktuar me Leo Smith në një grup po ne rrjetin Telegram me mbishkrimin “EG19-Team”, “EG-Albania TEAM” dhe “EG-118 TEAM LEARNING”, është shprehur Mukaj.
    Në lidhje me goditjen e skemave piramidale online shtatë persona u vendosën në pranga. 4 prej tyre janë lënë në burg, përkatësisht Arbër Çela, Marius Kodra, Brunilda Ndini dhe Brunilda Todi. Ndërsa ndaj Emanuel Taullau dhe Flavio Mukaj u caktua masa detyrim paraqitje. Së fundmi në pranga u vendos edhe Ereledio Shebeku, i cili dyshohet të jetë organizatori kryesor për zonën e Divjakës.
    Dy platformat TXEX dhe XEUX paraqiten si aplikacione investimi në kriptovaluta dhe shpërndahen në disa rrjete sociale, ku më kryesori është në Telegram. Numri i qytetarëve që kanë shkarkuar këtë platformë dhe kanë investuar para raportohet të jetë gati 6 mijë. ZËRI u interesua nga afër ku banorët e Divjakës treguan me detaje se si investojnë lekët dhe rrugën që ndjekin nga regjistrimi në platformë deri tek mënyra si i tërheqin lekët. Ndërkohë, organizatorët e këtij aktiviteti kriminal vijojnë të jenë nën hetim nga policia shqiptare dhe asnjë prej tyre nuk është arrestuar./ZËRI