Për shumë gra në teknologji, Dame Stephanie Shirley, e cila ka ndërruar jetë në moshën 91-vjeçare, ishte një frymëzim i vërtetë.
Vendimi i saj revolucionar dhe, në kohën e vet, kontrovers për të punësuar ekskluzivisht gra si programues dhe operatore të të dhënave, që punonin nga shtëpia, ishte një hap shumë përpara kohës. Ky model pune ndryshoi jetë dhe tronditi normat e industrisë së teknologjisë.
Jeta e saj nuk ishte e lehtë, dhe kjo e bëri të fortë. Ajo përballoi dhimbjen me stoicizëm dhe tregoi një forcë të jashtëzakonshme në publik, përkundër përvojave të shumta traumatike që kishte kaluar. Ishte pjesë e një brezi të formuar nga tmerret e Luftës së Dytë Botërore.
Dame Stephanie ndërroi jetë më 9 gusht, siç bëri të ditur familja e saj përmes një postimi në Instagram. E lindur si Vera Buchthal në qytetin gjerman të Dortmundit në vitin 1933, ajo ishte bijë e një gjykatësi hebre. Babai i saj besonte se pozita e tij si figurë autoritare do ta mbronte familjen nga përndjekja, por me rritjen e presionit nga regjimi nazist, ata u detyruan të arratiseshin në Vjenë, Austri.
Në moshën pesëvjeçare, ajo ishte një nga mijëra fëmijët hebrenj që u shpëtuan përmes Kindertransport, një operacion shpëtimi britanik që solli rreth 10,000 fëmijë në Mbretërinë e Bashkuar para fillimit të luftës. Aty u rrit nga prindër birësues plot dashuri.
Në vitet 1950 dhe 1960 ajo u bë një pioniere në industrinë e kompjuterëve dhe në të drejtat e grave. Në vitin 1962, themeloi kompaninë Freelance Programmers, më vonë e njohur si FI Group dhe më pas Xansa, një hap i paprecedentë për një grua në atë kohë. Ajo krijoi një kompani që u ofronte punë grave me fëmijë, duke aplikuar parime fleksibile të punës, shumë përpara se këto të bëheshin standarde. Nga 300 punonjësit e parë, 297 ishin gra.
Për të përballuar një industri të dominuar nga meshkujt, Dame Stephanie nisi të nënshkruante me emrin “Steve”, një akt që fliste shumë për klimën e kohës. Megjithatë, ajo nuk lejoi asnjëherë që të përkufizohej nga e kaluara e saj traumatike.
Suksesi i kompanisë i solli një pasuri prej rreth 150 milionë paundësh, shumicën e së cilës e dhuroi për kauza bamirësie. Djali i saj i ndjerë, Giles, ishte autik, dhe kjo përvojë personale e bëri që të angazhohej fuqishëm në fushën e autizmit. Ajo ishte një nga anëtaret e para të Shoqatës Kombëtare për Autizmin dhe përmes fondacionit të saj, Shirley Foundation, financoi shumë projekte për personat me autizëm si dhe nisma në fushën e teknologjisë.
Themeloi gjithashtu Autism at Kingwood, një shërbim që mbështet të rritur autikë në Berkshire, Oxfordshire dhe Buckinghamshire. Po ashtu, kontribuoi në ngritjen e Prior’s Court, një shkollë për të rinj autikë në Thatcham, Berkshire.
Steve ishte një legjendë absolute, dhe një mikeshë e pabesueshme dhe model frymëzimi për shumë gra për më shumë se tri dekada. Para Steve Jobs dhe Mark Zuckerberg, ishte Steve Shirley ajo që inovonte dhe zgjidhte probleme përmes teknologjisë në Mbretërinë e Bashkuar. Ajo ishte gjithashtu mentore dhe mike për shumë shkencëtare të teknologjisë dhe kompjuterëve. Dame Stephanie bëri aq shumë për komunitetin e shkencës kompjuterike, për të nxitur gratë të përfshihen në këtë fushë, dhe sigurisht për botën e autizmit.
Herën e fundit që u pa në publik, ajo u prezantua në një event ku mbajti fjalim. Edhe pse e dobët fizikisht, si gjithmonë ishte tejet elegante dhe mahnitëse në prezencë. Në atë fjalim, ajo pranoi se fundi i jetës së saj po afrohej dhe ndau me sinqeritet ato që kishte mësuar gjatë rrugëtimit të saj.
Ajo kishte një busull të fortë morale dhe besonte fuqishëm se pasuria duhej përdorur për të mirën e të tjerëve. Dhe ajo nuk reshti kurrë së luftuari ndaj seksizmit. Gjithë jetën ia kushtoi thyerjes së stereotipeve gjinore dhe refuzimit të kufijve të vendosur nga shoqëria.
Kanë kaluar dekada që nga koha kur ajo nisi të nënshkruante me emrin “Steve”, vetëm që burrat në biznes t’i përgjigjeshin letrave të saj. Por industria e teknologjisë vijon të jetë e dominuar nga meshkujt, dhe gratë ende detyrohen të flasin me zë të lartë për t’u dëgjuar.
Steve ishte një ndër të parat, dhe ajo bërtiti më fort se të gjithë./BBC/KultPlus.com
