Lajmidites.com

Tag: studim

  • A është vërtet mëngjesi vakti më i rëndësishëm i ditës?

    A është vërtet mëngjesi vakti më i rëndësishëm i ditës?

    Të gjithë kemi dëgjuar se një mëngjes i mirë mund të na përgatisë për ditën, por a do të thotë kjo se ky vakt na bën më të shëndetshëm dhe më të dobët – apo është diçka tjetër?

    Së bashku me fraza të njohura si “karotat të ndihmojnë të shohësh natën” apo “Babagjyshi nuk sjell lodra për fëmijët e këqij”, një nga shprehjet më të përdorura nga prindërit është: mëngjesi është vakti më i rëndësishëm i ditës. Shumë prej nesh rriten duke besuar se mungesa e mëngjesit është një gabim i madh në dietë, edhe pse zakoni i konsumimit të tij ndryshon nga personi në person.

    Rreth 75% e amerikanëve hanë mëngjes rregullisht, ndërsa në Mbretërinë e Bashkuar rreth 94% e të rriturve dhe vetëm 77% e adoleshentëve e konsumojnë këtë vakt. Në Zvicër, vetëm dy të tretat e të rriturve hanë mëngjes çdo ditë.

    Kur jemi me nxitim, mëngjesi është shpesh gjëja e parë që heqim dorë prej saj. Sa prej nesh hanë mëngjes në këmbë ose sakrifikojnë një tas me drithëra apo një copë bukë për disa minuta më shumë gjumë?

    Megjithatë, arsyeja pse mëngjesi është i rëndësishëm qëndron në vetë fjalën – ai ndërpret agjërimin e natës.

    “Trupi shpenzon shumë energji gjatë natës për rritje dhe rikuperim,” shpjegon dietologia Sarah Elder. “Një mëngjes i balancuar ndihmon të rrisim energjinë, si edhe të rikthejmë proteinat dhe kalciumin e përdorur gjatë natës.”

    A ndihmon mëngjesi në rënien nga pesha?

    Aspekti më i studiuar i mëngjesit ka qenë lidhja e tij me obezitetin. Në një studim amerikan me 50,000 pjesëmarrës për 7 vjet, u gjet se ata që hanin mëngjesin si vaktin kryesor kishin indeks më të ulët të masës trupore (BMI) sesa ata që hanin më shumë gjatë drekës apo darkës.

    Por a ishte mëngjesi shkaku i drejtpërdrejtë, apo ata që e shmangnin ishin më të prirur për mbipeshë që në fillim?

    Në një studim me 52 gra obezë, të ndara në dy grupe me të njëjtin numër kalorish ditore – njëra grup hante mëngjes, tjetra jo – u pa se nuk ishte mëngjesi ai që ndikonte te humbja në peshë, por ndryshimi i zakonit. Gratë që zakonisht hanin mëngjes humbën më shumë peshë kur e lanë, ndërsa ato që zakonisht e shmangnin, humbën më shumë kur filluan ta hanin.

    Pra, mëngjesi në vetvete nuk është garanci për dobësim. Atëherë pse lidhet me mbipeshën?

    Një teori është se ata që hanë mëngjes kanë më shumë vetëdije për shëndetin dhe ndjekin sjellje të shëndetshme si aktiviteti fizik apo shmangia e duhanit. Një rishikim i vitit 2020 i 45 studimeve tregoi se shmangia e mëngjesit lidhej me rritje të rrezikut për obezitet, veçanërisht te fëmijët.

    A ka rëndësi kur e hamë mëngjesin?

    Agjërimi periodik, që përfshin kalimin pa ushqim nga darka deri pasdite, po bëhet gjithnjë e më popullor. Një studim tregoi se kur të gjitha kaloritë konsumoheshin nga ora 9 e mëngjesit deri në 3 pasdite, përmirësohej ndjeshëm kontrolli i sheqerit në gjak dhe ndjeshmëria ndaj insulinës, në krahasim me ngrënien brenda një harku 12-orësh.

    Sidoqoftë, disa akademikë e kanë quajtur mëngjesin “të rrezikshëm”, duke pretenduar se ngrënia në mëngjes rrit kortizolin, i cili mund të çojë në rezistencë ndaj insulinës. Por profesor Fredrik Karpe nga Universiteti i Oksfordit thotë se kjo është pjesë normale e ritmit cirkadian dhe mëngjesi është kyç për të aktivizuar metabolizmin.

    Një studim tjetër tregoi se mosngrënia e mëngjesit çrregullonte ritmin biologjik dhe shkaktonte rritje të sheqerit në gjak gjatë ngrënieve të mëvonshme. Pra, mëngjesi ndihmon trupin të mbajë ritmin e brendshëm.

    Një studim i vitit 2023 në Japoni tregoi se shmangia e mëngjesit lidhej me rritje të rasteve të para-diabetit, sidomos te personat mbipeshë.

  • Oksfordi “trondit” botën, ecja e përditshme mbron nga 13 lloje kanceri, studimi që duhet ta lexojnë të gjithë

    Oksfordi “trondit” botën, ecja e përditshme mbron nga 13 lloje kanceri, studimi që duhet ta lexojnë të gjithë

    Një studim i madh nga Universiteti i Oksfordit ka treguar se thjesht të ecësh më shumë çdo ditë mund të ulë ndjeshëm shanset për të zhvilluar kancer.
    Duke përfshirë mbi 85,000 të rritur në Mbretërinë e Bashkuar, hulumtimi gjurmoi numrin e hapave të përditshëm të njerëzve duke përdorur gjurmues aktiviteti dhe gjeti një lidhje të fortë midis më shumë lëvizjes dhe më pak rreziku nga kanceri.
    Vetëm 5,000 hapa në ditë filluan të tregonin përfitime, ndërsa ata që ecnin 7,000 deri në 9,000 hapa çdo ditë panë që rreziku i tyre nga kanceri të binte me 11% në 16%. Efekti pozitiv dukej se u stabilizua përtej 9,000 hapave, duke sugjeruar se sasia totale e lëvizjes ka më shumë rëndësi sesa sa intensive është ajo.
    Ndërsa ecja më e shpejtë pati njëfarë ndikimi, ishte aktiviteti i përgjithshëm – edhe me një ritëm të ngadaltë – që bëri vërtet një ndryshim. Studimi u përqendrua në 13 kancere specifike, duke përfshirë zorrën e trashë, mushkëritë, mëlçinë, gjirin dhe fshikëzën.
    Aktiviteti më i lartë ishte më i lidhur ngushtë me rrezik më të ulët në kancere si stomaku, mëlçia dhe mushkëritë.
    Ndryshe nga studimet e kaluara që mbështeteshin në vetëraportim ose përqendroheshin në stërvitje intensive, ky studim përdori pajisje të veshshme për saktësi dhe tregoi se lëvizja e lehtë ditore, si ecja, mund të jetë e mjaftueshme për të mbrojtur shëndetin tuaj.
    Shkencëtarët thonë se bërja e më shumë hapave në ditë mund të jetë një nga mënyrat më të lehta për të zvogëluar rrezikun e kancerit.

  • Lumturia ndihmon në mbrojtjen e kujtesës teksa plakemi

    Lumturia ndihmon në mbrojtjen e kujtesës teksa plakemi

    Një studim i ri sugjeron se njerëzit me këndvështrim pozitiv ndaj jetës kanë më pak gjasa të përballen me probleme kujtese në moshën e mesme.

    Studiues britanikë, amerikanë dhe spanjollë ndoqën mbi 10,000 persona mbi 50 vjeç për një periudhë prej 16 vitesh dhe zbuluan se ata që raportuan mirëqenie më të lartë psikologjike shënonin më mirë në testet e kujtesës.

    Pjesëmarrësit, të gjithë me tru të shëndetshëm, kishin gjithashtu ndjenjë më të madhe kontrolli, pavarësie dhe lirie për të marrë vendime. Lidhja mes mirëqenies dhe kujtesës ishte “e vogël por domethënëse”, e pavarur nga simptomat e depresionit.

    Studiuesit nuk gjetën prova që kujtesa më e mirë çon në mirëqenie më të lartë më vonë, por kjo mundësi nuk përjashtohet. Ata besojnë se ndërhyrjet që nxisin mirëqenien psikologjike, si meditimi ose teknikat e ndërgjegjësimit, mund të ndihmojnë në ruajtjen e funksioneve mendore, si kujtesa, ndërsa njerëzit plaken.

    Prof. Amber John nga Universiteti i Liverpool-it, autore e studimit, tha: “Në një shoqëri që po plaket, është thelbësore të kuptojmë faktorët që mbrojnë funksionet njohëse. Gjetjet tona sugjerojnë se mirëqenia e lartë vjen para kujtesës më të mirë, jo anasjelltas.”

    Dr. Joshua Stott nga University College London shtoi: “Këto gjetje hedhin dritë mbi mënyrën si mirëqenia dhe kujtesa ndikojnë njëra-tjetrën me kalimin e kohës, dhe rëndësinë e faktorëve psikologjikë në shëndetin e trurit.”

    Mirëqenia përkufizohet si shëndet emocional bashkë me aftësinë për të funksionuar mirë në jetën e përditshme. Ajo përfshin lumturinë, vetëbesimin, qëllimin në jetë dhe ndjenjën e kontrollit.

    Studimi bazohej në të dhënat e 10,760 burrave dhe grave që merrnin pjesë në një studim afatgjatë në MB që prej vitit 2002. Kujtesa u mat çdo dy vjet përmes një testi të të nxënit, ndërsa mirëqenia u vlerësua përmes një pyetësori për cilësinë e jetës.

    Ndër faktorët që mund të ndikojnë këtë marrëdhënie janë sëmundjet kardiovaskulare, stili i jetesës dhe statusi socio-ekonomik.

    Emma Taylor nga Alzheimer’s Research UK tha: “Të ruash lidhjet shoqërore, të qëndrosh aktiv dhe i mprehtë ndihmon në mbrojtjen e trurit. Ky studim tregon se të ndihesh i lumtur lidhet me kujtesë më të mirë me kalimin e kohës.” / Talker News – Syri.net

  • Inteligjenca Artificiale ju bën “budallenj”, studimi: Njerëzve u “fiket” truri!

    Inteligjenca Artificiale ju bën “budallenj”, studimi: Njerëzve u “fiket” truri!

    Një studim i fundit tregon se chatbot-et e inteligjencës artificiale (IA) rrezikojnë t’i bëjnë njerëzit më pak inteligjentë, dhe kjo, për shkak se pengojnë zhvillimin e të menduarit kritik dhe aftësive gjuhësore, e ndikojnë shumë tek kujtesa.

    Hulumtuesit e Institutit të Teknologjisë në Masaçusets (MIT) zbuluan se njerëzit që mbështeten te ChatGPT për të shkruar esetë, kishin një aktivitet shumë më të ulët të trurit sesa ata që përdornin vetëm mendjen e tyre.
    Grupi që përdori AI gjithashtu performoi shumë më keq sesa pjesëmarrësit e tjerë në një seri testesh të ndryshme, dhe kur iu kërkua të kryenin detyra pa ndihmën e Inteligjencës Artificiale, patën vështirësi të mëdha.
    “Mbështetja tek sistemet e AI mund të çojë në një qasje pasive dhe aktivizim të zvogëluar të aftësive të të menduarit kritik kur personi më vonë kryen detyra pa ndihmën e këtyre chatbot-eve”, thuhet në studim.
    Hartuesit e tij paralajmëruan se rezultatet e hulumtimit ngrenë shqetësime serioze lidhur me implikimet afatgjata arsimore” të përdorimit të AI-it si në shkolla ashtu edhe në vendin e punës.
    Një numër gjithmonë e më i madh kërkimesh po tregon se truri i njerëzve praktikisht bie në gjumë, kur ata përdorin inteligjencën artificiale.

    Top Channel

  • Ja çfarë thotë studimi i fundit për konsumimin e kafesë në lidhje me jetëgjatësinë

    Ja çfarë thotë studimi i fundit për konsumimin e kafesë në lidhje me jetëgjatësinë

    Hulumtimet mbi efektet e kafesë në trupin e njeriut vazhdojnë, dhe këtë herë shkencëtarët kanë zbuluar se gratë mund të përfitojnë nga një mënyrë më e shëndetshme plakjeje falë konsumit të saj.

    Një studim i paraqitur në takimin vjetor të Shoqatës Amerikane për Ushqyerjen raporton se gratë që konsumonin rreth tre filxhanë të vegjël kafeje në ditë kishin më shumë gjasa të mbeteshin fizikisht aktive dhe të lira nga sëmundje kronike apo probleme njohëse në moshë të avancuar.

    Më shumë se 47,000 persona të moshës 45 deri në 60 vjeç morën pjesë në këtë studim.

    Ndërsa shkencëtarët nuk dhanë të dhëna të sakta mbi konsumin e kafesë tek gratë që nuk plotësonin kriteret për plakje të shëndetshme, ata vunë re se çdo filxhan shtesë në ditë gjatë moshës së mesme rrite shanset për të jetuar mbi 70 vjeç me shëndet të mirë deri në 5%.

    “Këto rezultate, megjithëse paraprake, sugjerojnë se zakonet e vogla, por të qëndrueshme, mund të kenë ndikim të madh në shëndetin afatgjatë,” deklaroi Sarah Mahdavi, një nga autoret e studimit dhe asistente profesoreshë e shkencës ushqyese në Universitetin e Torontos, sipas Euronews.

    Ky hulumtim përputhet me studime të tjera që kanë sugjeruar përfitime të mundshme të kafeinës për organizmin. Një studim i publikuar në European Heart Journal në janar raportoi se pirja e kafesë në mëngjes lidhet me një rrezik më të ulët vdekshmërie krahasuar me konsumimin e saj gjatë gjithë ditës.

    Ndërkohë, një studim i vitit 2018 i botuar në European Journal of Epidemiology tregoi se konsumi i kafesë lidhet me një rrezik më të ulët vdekjeje tek gratë.

    Tek burrat, kafeja duket se shoqërohet me më pak vdekje nga sëmundjet e frymëmarrjes, por me rritje të rrezikut për vdekje nga kanceri dhe sëmundjet kardiovaskulare.

    Megjithatë, kafeja nuk është pa rreziqe. Konsumi i tepruar mund të ketë efekte negative, veçanërisht tek personat me probleme kardiovaskulare ose çrregullime të gjumit. Një studim i fundit nga Universiteti i Montrealit, i publikuar në Communications Biology, zbuloi se kafeina ndikon në aktivitetin e trurit edhe gjatë gjumit. Syri.net-iefimerida

  • Dëshironi të jetoni një jetë të gjatë dhe të lumtur? Provoni t’u besoni miqve, të huajve dhe …

    Dëshironi të jetoni një jetë të gjatë dhe të lumtur? Provoni t’u besoni miqve, të huajve dhe …

    Njerëzit që kanë tendencë t’i besojnë njëri-tjetrit dhe institucioneve raportojnë nivele më të larta mirëqenieje, ka zbuluar një studim i ri.

    Besimi tek fqinjët, institucionet dhe shoqëria në përgjithësi, mund të jetë një përbërës kyç për një jetë të gjatë dhe të lumtur, sugjeron një studim i ri.

    Një studim në revistën Psychological Bulletin zbuloi se njerëzit që në përgjithësi janë më të besueshëm kanë tendencë të raportojnë mirëqenie më të madhe, e cila mat shëndetin mendor të njerëzve dhe sa të kënaqur janë me jetën e tyre – dhe nga ana tjetër është e lidhur me jetëgjatësinë dhe shëndetin.

    “Gjetjet tona tregojnë se besimi luan një rol kyç në mënyrën se si ndihen njerëzit e lumtur dhe të kënaqur, në të gjitha moshat, veçanërisht për fëmijët, adoleshentët dhe të rriturit më të vjetër”, tha në një deklaratë Catrin Finkenauer, një nga autoret e studimit dhe profesoreshë në Universitetin e Utrechtit në Holandë.

    Për studimin e ri, ekipi i Finkenauer shqyrtoi tre lloje besimi: besimin ndërpersonal midis njerëzve që e njohin njëri-tjetrin, besimin në institucione si qeveria dhe bankat, dhe besimin social, ose besimin se shumica e njerëzve janë “të ndershëm, të besueshëm dhe mirëdashës”.

    Ata zbuluan se njerëzit që ishin më të besueshëm – pavarësisht nga lloji i besimit – kishin tendencë të raportonin mirëqenie më të madhe. Megjithatë, lidhja ishte më e fortë tek fëmijët dhe adoleshentët, sesa tek të rriturit deri në moshën e mesme.

    Të gjitha format e besimit kanë rëndësi

    Besimi dhe mirëqenia duket se përforcojnë njëri-tjetrin me kalimin e kohës, sipas studimit, një meta-analizë që mblodhi të dhëna nga më shumë se 2.5 milionë njerëz në të gjithë botën.

     “Qoftë besimi tek të tjerët, në shoqëri apo në institucione, të gjitha llojet kanë rëndësi për mirëqenien”, tha Finkenauer.

    Nuk është e qartë nëse mirëqenia shkakton drejtpërdrejt rezultate shëndetësore, por ajo është lidhur me jetëgjatësi më të madhe – katër deri në dhjetë vjet shtesë, zbuloi një analizë nga Ministria e Shëndetësisë e Mbretërisë së Bshkuar – si dhe shëndet më të mirë mendor dhe një rrezik më të ulët vdekjeje nga sëmundjet e zemrës dhe kanceri.

    Veçanërisht, jo të gjithë duket se përfitojnë nga rritja e mirëqenies që i jep besimi.

    Vitin e kaluar, një studim tjetër në 38 vende evropiane zbuloi se pakicat racore dhe etnike raportojnë nivele më të ulëta besimi, gjë që mund t’i bëjë ata më të pakënaqur dhe më të palumtur me jetën.

    Por i njëjti raport zbuloi se ndërtimi i besimit midis pakicave ndihmon në rritjen e mirëqenies së tyre, duke i bërë studiuesit të arrijnë në përfundimin se promovimi i besimit mund të “ngushtojë hendekun e mirëqenies” midis njerëzve me prejardhje të ndryshme.

    “Besimi nuk mund të imponohet – ai duhet të fitohet”, tha Finkenauer, duke shtuar se familjet, shkollat ​​dhe qeveritë mbajnë përgjegjësi për krijimin e mjediseve mbështetëse dhe të besueshme.

    «Kur ​​ndërtojmë besim, ne gjithashtu mbështesim shëndetin mendor dhe komunitete më të forta», tha ajo./ Euronews.

  • Studimi: Noti në ujë të ftohtë mund të zvogëlojë simptomat e menopauzës

    Studimi: Noti në ujë të ftohtë mund të zvogëlojë simptomat e menopauzës

    Noti në ujë të ftohtë mund të ndihmojë në reduktimin e simptomave fizike dhe psikologjike të menopauzës, të tilla si ndezjet e nxehta, ankthi dhe ndryshimet e humorit, ka zbuluar një studim.

    Ato gra që notonin për intervale më të gjata ose notonin më rregullisht gjithashtu përfituan më shumë, thanë shkencëtarët.
    Një studim i 1,114 grave që notonin rregullisht në ujë të ftohtë u krye nga shkencëtarët nga University College London (UCL).

    Shumica e grave në studim janë midis 45 dhe 59 vjeç, dhe para studimit ato raportuan probleme të tilla si ndezje të nxehta, djersitje gjatë natës, probleme me gjumin, nervozizëm, ankth, ndryshime të humorit, lodhje dhe përqendrim të dobët. Ndërsa, 46.9 për qind e tyre thanë se noti në ujë të ftohtë i ndihmonte me ankthin, një e pesta raportoi një reduktim të djersitjes gjatë natës, ndërsa 31.1 për qind thanë se afshet e tyre u zvogëluan.
    Pothuajse gjysma (46.7 përqind) thanë se besonin se aktiviteti i notit përmirësonte ankthin e tyre, ndërsa 37.7 përqind raportuan një ulje të ndryshimeve të humorit. Përmirësimi i gjumit u raportua nga 21 për qind e grave, ndërsa nervozizmi u reduktua në 37.6 për qind.
    /vizionplus.tv

  • Toka pulsoi në mënyrë të çuditshme çdo 90 sekonda për nëntë ditë në vitin 2023. Tani e dimë pse

    Toka pulsoi në mënyrë të çuditshme çdo 90 sekonda për nëntë ditë në vitin 2023. Tani e dimë pse

    Në shtator të vitit 2023, një sinjal sizmik i pazakontë u përhap nëpër stacionet monitoruese të të gjithë botës. Çdo 90 sekonda, për nëntë ditë rresht, Toka pulsonte lehtë, dhe më pas ndodhi sërish një muaj më vonë. Asnjë tërmet. Asnjë shpërthim. Epiqendra e dyshuar: fjordi i largët i Dickson-it në Grenlandën Lindore.

    Tani, një studim i ri i publikuar në Nature Communications nga Universiteti i Oksfordit e ka zbuluar misterin. Duke përdorur teknologji të avancuar satelitore, studiuesit hartuan lëvizjet e ujit në fjord dhe konfirmuan ekzistencën e një fenomeni të rrallë: valë të mëdha të krijuara nga rrëshqitje dheu, që u përplasen për ditë me radhë në të dy anët, duke gjeneruar sinjale sizmike ritmike. Këto valë qëndrueshmërie afatgjata, të quajtura seisha, nuk ishin vërejtur kurrë më parë drejtpërdrejt në një ambient të tillë, deri tani.

    A ishin këto impulse nga një tsunami apo një seishë?

    Një tsunami është çdo valë që krijohet nga një zhvendosje e papritur e ujit, zakonisht nga tërmete, shpërthime vullkanike ose rrëshqitje dheu. Nuk ka nevojë të jetë e lartë, mjafton të jetë e befasishme.

    Ndërsa një seishë formohet kur uji në një zonë të mbyllur ose gjysmë të mbyllur, si liqen apo fjord, fillon të lëkundet përpara e mbrapa, si uji në një vaskë. Mund të shkaktohet nga erërat, aktiviteti sizmik ose ndikime të menjëhershme.

    Në këtë rast, shkencëtarët besojnë se dy rrëshqitje gjigante shkëmbinjsh dhe akulli, të shkaktuara nga akullnajat, u përplasën në Fjordin e Dickson-it, duke shkaktuar valë tsunami me një amplitudë fillestare të vlerësuar rreth 7.9 metra. Gjeografia e ngushtë e fjordit bllokoi energjinë, duke prodhuar lëkundje e ngjashme me seishat që vazhduan për ditë me radhë dhe krijuan sinjalet sizmike ritmike të zbuluara në gjithë botën.

    Sateliti konfirmon aktivitetet tsunami

    Deri së fundmi, të dhënat satelitore nuk kishin arritur t’i kapnin këto seisha të rralla. Altimetrat tradicionalë skanojnë vetëm shirita të ngushtë të sipërfaqes së oqeanit nën satelitin, duke humbur fenomene të shkurtra ose lokale.

    Por një mision i ri e ndryshoi këtë. I nisur në dhjetor 2022 nga NASA dhe agjencia franceze CNES, sateliti SWOT (Surface Water and Ocean Topography) përdor interferometrin radarik Ka-band (KaRIn) për të skanuar një brez të gjerë 48 kilometra me rezolucion të lartë.

    Studiuesit nga Oksfordi përdorën të dhënat e SWOT për të hartuar ndryshimet në lartësinë e sipërfaqes së ujit në fjord pas ngjarjeve tsunami. Ata zbuluan pjerrësi të sipërfaqes deri në dy metra, dhe më e rëndësishmja, drejtimi i pjerrësisë ndryshonte me kalimin e kohës. Kjo ishte provë e qartë e një vale qëndrueshmërie që lëkundej përpara e mbrapa.

    Duke përdorur inteligjencën artificiale, të dhënat sizmike dhe matje të lëvizjeve të korës tokësore nga mijëra kilometra larg, ekipi rindërtoi karakteristikat e valëve, madje edhe gjatë boshllëqeve të mbulimit satelitor. Ata përjashtuan gjithashtu ndikimin e baticës dhe erës duke analizuar kushtet e motit dhe të detit në atë kohë.

    Ndryshimet klimatike godasin më fort Arktikun

    Ndërsa temperaturat në Arktik rriten, akullnajat e Grenlandës po shkrihen dhe destabilizojnë shpatet përreth. Kjo e bën gjithnjë e më të mundshme rrëshqitjet katastrofike.

    “Ndryshimet klimatike po sjellin ekstreme të reja dhe të padukshme më parë,” tha autori kryesor Thomas Monahan në një deklaratë për shtyp. “Këto ekstreme po ndodhin më shpejt në zonat e largëta si Arktiku, ku mundësitë tona për të matur janë të kufizuara. Ky studim tregon se si mund të përdorim teknologjitë e reja satelitore për të studiuar këto procese.”

    Madje një anije ushtarake daneze që patrullonte fjordin tre ditë pas sinjaleve të para sizmike nuk pa asgjë, duke theksuar nevojën për mjete më të mira vëzhgimi.

    Bashkautori që është edhe profesor në Departamentin e Shkencave Inxhinierike, Thomas Adcock, shtoi në njoftimin për shtyp: “Ky studim është shembull se si gjenerata e ardhshme e të dhënave satelitore mund të zbulojë fenomene që më parë mbeteshin mister. Do të kemi mundësi të reja për të kuptuar ekstremet e oqeanit si tsunamit, stuhitë detare dhe valët e çuditshme. Por për t’i shfrytëzuar këto të dhëna në maksimum, duhet të inovojmë dhe të përdorim si inteligjencën artificiale ashtu edhe njohuritë tona për fizikën e oqeanit për t’i interpretuar saktë.” / Discover Magazine – Syri.net

  • Studim i ri: Kjo erëz mund të ndikojë në efektivitetin e ilaçeve që përdorni

    Studim i ri: Kjo erëz mund të ndikojë në efektivitetin e ilaçeve që përdorni

    Një studim i publikuar së fundmi nga Universiteti i Misisipit ka zbuluar se përbërësi kryesor i kanellës, cinnamaldehida, mund të ndërhyjë në mënyrën se si trupi përpunon disa ilaçe, duke ndikuar në efektshmërinë e tyre. Shkencëtarët paralajmërojnë se megjithëse sasi të vogla të kanellës nuk paraqesin rrezik, përdorimi i saj në doza të larta, sidomos përmes suplementeve, mund të çojë në zbërthim më të shpejtë të barnave dhe kështu në uljen e efektit të tyre.

    “Probleme shëndetësore mund të ndodhin nëse konsumohen suplemente në sasi të tepërta pa këshillën e një profesionisti shëndetësor,” tha Shabana Khan, shkencëtarja kryesore e studimit. Ajo shton se rreziku rritet ndjeshëm te pacientët që marrin medikamente për sëmundje kronike.

    Sipas raportimit të New York Post, studiuesit theksojnë se lëvorja e kanellës, veçanërisht ajo e njohur si kanella Cassia — një lloj më i lirë dhe më i përhapur — përmban kumarinë, një substancë që hollon gjakun dhe mund të jetë e dëmshme nëse konsumohet në sasi të mëdha. Ndërkohë, kanella e vërtetë nga Sri Lanka përmban nivele më të ulëta të kësaj substance.

    “Rekomandimi ynë është që çdo përdorim i suplementeve të bëhet në konsultim me mjekun, veçanërisht nëse pacienti përdor ilaçe me recetë,” tha Amar Chitibojina, zëvendësdrejtor i Qendrës Kombëtare për Kërkime të Produkteve Natyrore dhe bashkautor i studimit. Ai theksoi se shtesat dietike nuk janë të destinuara për të trajtuar ose shëruar sëmundje.

    Kanella prej kohësh është vlerësuar për përfitimet e saj të mundshme, si rregullimi i nivelit të sheqerit në gjak dhe vetitë anti-inflamatore. Por studimi i ri nënvizon rëndësinë e moderimit, veçanërisht për personat me gjendje kronike shëndetësore si diabeti, hipertensioni, obeziteti apo sëmundje autoimune.

  • Një grup konsumoi tërshërë, kurse tjetri oriz, ja rezultatet ‘surprizuese’ që nxori studimi

    Një grup konsumoi tërshërë, kurse tjetri oriz, ja rezultatet ‘surprizuese’ që nxori studimi

    Shkencëtarët zhvilluan një studim ku dy grupe njerëzish u vunë në një dietë me gluten të ulët, bazuar ose në tërshërë, ose në oriz. Rezultatet e tyre për mirëqenien ishin befasuese.

    Ky studim i përbashkët nga Universitetet e Finlandës Lindore dhe Turunit krahasoi ndikimin e dietave me gluten të ulët, bazuar në tërshërë ose oriz, mbi faktorët e rrezikut për sindromën metabolike, si nivelet e kolesterolit në gjak dhe perimetrin e belit.

    Të dyja dietat dhanë rezultate pozitive si pesha dhe perimetri i belit u ulën, ndërsa mirëqenia e përgjithshme u përmirësua. Megjithatë, grupi që ndoqi dietën me bazë tërshëre përjetoi përfitime më të mëdha: rritje të marrjes së fibrave, ulje të kolesterolit të keq LDL dhe normalizim më të mirë të funksionit të stomakut krahasuar me grupin e orizit.

    Për më tepër, në grupin me tërshërë u ulën kolesteroli total, dhimbjet e stomakut dhe simptomat e refluksit, ndërsa mirëqenia psikologjike përmirësohej disi.

    Studimi përfshiu vullnetarë me presion të lartë të gjakut, kolesterol të lartë ose të dyja. Ata që ndoqën dietën me tërshërë konsumuan rreth 27 gramë fibra në ditë, ndërsa ata që ndoqën dietën me oriz konsumuan vetëm rreth 17 gramë fibra në ditë, më pak se shifra e rekomanduar prej 25-35 gramësh. Gjithashtu, te grupi i orizit u rritën simptomat e kapsllëkut, ndonëse disa simptoma të tjera të stomakut u përmirësuan.

    Prandaj, tërshëra rezulton të jetë një alternativë më e mirë se orizi në dietat me gluten të ulët.

    Kaisa Linderborg, profesoreshë e shkencave ushqimore në Universitetin e Torunit, tha:
    “Ajo që e bën këtë studim të veçantë është se tërshëra ndihmon në ushqyerjen e mirë dhe përmirësimin e mirëqenies së përgjithshme. Rezultatet lidhur me mikrobiomën e zorrëve pritet të dalin më vonë këtë vit.”

    Nëntë mënyra si tërshëra ndihmon trupin tonë

    Sipas faqes healthline, tërshëra ka këto veti pozitive për shëndetin:

     -I pasur me lëndë ushqyese gjysmë filxhani siguron 13.3% të nevojave ditore për fosfor dhe magnez, ndër të tjera

     -I pasur me antioksidantë

    -Përmban beta-glukan, një fibër shumë e vlefshme

    -Ndihmon në uljen e kolesterolit

    -Përmirëson nivelin e glukozës në gjak

    -Rrit ndjenjën e ngopjes dhe ndihmon në humbjen e peshës

    -Në formë të bluar, ndihmon në kujdesin e lëkurës dhe përdoret shpesh në kremra

    -Mund të zvogëlojë rrezikun e astmës në fëmijëri

     -Ndihmon në luftimin e kapsllëkun. Syri.net-iefimerida