ROCKHAMPTON, Australi — Artileria, raketahedhësit dhe obusët vetëlëvizës hapën zjarr të hënën në një zonë stërvitore në veri të Australisë, duke nisur tri javë stërvitje ushtarake mes SHBA-së dhe 18 aleatëve të saj.
Stërvitja dypalëshe, e quajtur Talisman Sabre, synon t’i dërgojë një mesazh Kinës: SHBA-ja dhe partnerët e saj janë të përgatitur të reagojnë së bashku ndaj çdo agresioni nga Pekini, i cili po tregohet gjithnjë e më i vendosur në atë që e konsideron si zonën e vet të ndikimit në rajonin Azi-Paqësor.
“Vendosmëria jonë për të stërvitur, për t’u përgatitur dhe për të luftuar nuk është e trilluar,” tha gjenerallejtënant J.B. Vowell, zëvendëskomandanti i Ushtrisë së Paqësorit të SHBA-së, pasi vëzhgoi mjetet luftarake që goditnin një objektiv armiqësor të simuluar në një kodër të zonës së stërvitjes.
Kjo është hera e 11-të që organizohet Talisman Sabre dhe më e madhja deri më sot, sipas zyrtarëve. Rreth 40,000 trupa nga 19 shtete po marrin pjesë. Stërvitja, që përfshin Japoninë, Korenë e Jugut, Filipinet, Indinë dhe disa shtete europiane, është kthyer në një shtyllë të përpjekjeve amerikane për të penguar Pekinin të ndërmarrë një sulm ushtarak ndaj Tajvanit, ishullit vetëqeverisës që Kina e pretendon si pjesë të territorit të saj.
Pekini zakonisht dërgon anije spiune për të vëzhguar stërvitjen, dhe zyrtarët australianë thanë se prisnin që Kina ta monitorojë edhe këtë vit.
“Fakti që kemi 19 vende pjesëmarrëse në Talisman Sabre tregon se të gjithë po ndjekim një qëllim të përbashkët: stabilitet, një Indo-Paqësor të lirë dhe të hapur dhe respekt për ligjin ndërkombëtar,” tha nënprefekti i marinës Justin Jones, shef i operacioneve të përbashkëta të ushtrisë australiane.
Pekini, i cili ka investuar shumë në ushtrinë e tij vitet e fundit, ka ndërmarrë manovra gjithnjë e më të ashpra këtë vit, përfshirë stërvitje detare me armë të vërteta pranë Australisë dhe dërgimin e anijeve pranë ishujve të largët japonezë. Forcat kineze gjithashtu operojnë rregullisht përreth Tajvanit dhe në Detin e Kinës Jugore, që është objekt mosmarrëveshjesh.
SHBA-ja ka reaguar ndaj forcimit të Kinës duke shpërndarë më gjerësisht forcat e saj dhe duke bërë njësitë më fleksibël. Ndërkohë, stërvitjet shumëkombëshe po bëhen më të mëdha, më të larmishme dhe më komplekse, ndërsa shtetet e rajonit janë gjithnjë e më të vetëdijshme se mund të përfshihen lehtësisht në një konflikt.
“Të gjithë po i shohin veprimet agresive të Kinës,” tha gjenerallejtënant Matthew McFarlane, komandant i Trupës I të Ushtrisë Amerikane. “Prandaj janë më të interesuar se çfarë duhet të bëjnë për të mbrojtur interesat e tyre sovrane.”
Gjatë stërvitjes, SHBA-ja dhe aleatët e saj planifikojnë të përdorin sisteme raketore tokësore me rëndësi strategjike, të cilat do të jenë thelbësore nëse SHBA-ja kërkon të kontrollojë rrugët detare rreth Tajvanit gjatë një konflikti. Këto përfshijnë sistemin raketor Typhon, i cili do të përdoret për herë të parë në anën perëndimore të vijës ndërkombëtare të ndryshimit të datës.
Po ashtu, po testohen dronë në tokë dhe në det, duke u frymëzuar nga roli i rëndësishëm që kanë luajtur në fushëbetejat e Ukrainës. Janë planifikuar zbarkime amfibe si dhe manovra ajrore dhe detare. Për herë të parë, në stërvitje do të përfshihet edhe një aktivitet në Papua Guinea e Re, një shtet ishullor në veri të Australisë që nënshkroi një marrëveshje sigurie me SHBA-në në vitin 2023.
Australia, e cila po forcon aftësitë e saj goditëse me rreze të gjatë, do të testojë më tej aftësinë për të vepruar nga veriu strategjik i vendit, ku SHBA-ja po investon në baza ajrore dhe logjistikë për të ofruar mbështetje të prapavijës në rast konflikti.
“Fushëbeteja e së nesërmes nuk ka gjasa të jetë ajo e së kaluarës,” tha gjeneralmajor E. Darrin Cox, udhëheqës i Komandës Mjekësore së 18-të të Ushtrisë në Paqësor, që po punon me australianët për të koordinuar mbështetjen mjekësore gjatë stërvitjes. “Duhet të mendojmë për aleatët dhe partnerët tanë dhe për mënyrën më të mirë për të bashkëpunuar.”
Kina shpesh i dënon këto stërvitje të përbashkëta si provokuese dhe thotë se ato prishin paqen dhe stabilitetin në rajon.
Stërvitja u ofron SHBA-së një mundësi për të paraqitur një front ushtarak të bashkuar, sidomos në kohën kur ka tensione politike mes Uashingtonit dhe aleatëve të saj, ndërsa administrata Trump ka shtyrë vendet e tjera të rrisin shpenzimet ushtarake. SHBA-ja po shqyrton shitjen e nëndetëseve me energji bërthamore Australisë, ndërsa kryeministri australian ndodhet këtë javë në Kinë për të zbutur marrëdhëniet mes dy vendeve.
Ka pasur gjithashtu debat nëse aleatë të rëndësishëm si Australia dhe Japonia do t’i bashkoheshin SHBA-së në rast se Uashingtoni do të vendoste të mbronte Tajvanin nga Kina. “Ne nuk merremi me hipoteza,” tha ministri australian për industrinë e mbrojtjes, Pat Conroy, në një intervistë televizive fundjavën që kaloi, kur u pyet për këtë temë.
Në zonën e stërvitjes në veri të Australisë, stërvitja e së hënës përfshiu avionë luftarakë amerikanë F-35, artileri australiane dhe amerikane, obusë vetëlëvizës dhe tanke koreanojugore, si dhe një sistem raketor tokë-ajër japonez.
Manovrat përfshinë gjithashtu lëshuesit e raketave mbi kamionë të njohur si Himars (Sistemi i Lëvizshëm i Artilerisë me Raketa), nga SHBA-ja, Singapori dhe Australia, të cilat qëlluan së bashku për herë të parë.
Lëvizshmëria dhe aftësia e tyre për t’u fshehur kanë qenë thelbësore për të ndihmuar Ukrainën në mbrojtjen nga Rusia. SHBA-ja dhe aleatët e saj mund ta përdorin këtë sistem për të goditur objektiva kinezë nga ishujt. SHBA-ja planifikon të zhvillojë më shumë stërvitje me Himars, përfshirë vendosjen e tyre me njoftim të menjëhershëm në të gjithë Australinë.
“Paqësori nuk është thjesht sipërfaqe blu me flota detare,” tha Mick Ryan, studiues i lartë në Institutin Lowy dhe ish-gjeneral major i Ushtrisë Australiane. “Ushtritë që mund të lëshojnë raketa me rreze të gjatë drejt anijeve kanë gjithashtu fjalën e tyre për të thënë.” / Wall Street Journal – Syri.net
