Marrë nga BBC
Kur bëhet fjalë për jetëgjatësinë, pak vende në botë kanë përjetuar një rritje kaq të ndjeshme në pritshmërinë e jetës sa qytet-shteti ishullor në Azinë Juglindore.
Një fëmijë i lindur në Singapor në vitin 1960 pritej të jetonte deri në moshën 65 vjeç. Por sot, 60 vjet pas pavarësisë së Singaporit në vitin 1965, pritshmëria e jetës ka kapërcyer 86 vjeç, sipas vlerësimeve. Për më tepër, numri i qindvjeçarëve në Singapor është dyfishuar gjatë periudhës 2010-2020.
Ky përparim i jashtëzakonshëm në jetëgjatësi është nxitur kryesisht nga politika dhe investime të qëllimshme nga qeveria. Ky dallim i veçantë i dha vendit titullin e “Zonës Blu” të gjashtë në botë në gusht 2023. Edhe pse së fundmi janë vënë në pikëpyetje nga disa demografë, Zonat Blu u identifikuan dhe u emërtuan nga gazetari i National Geographic, Dan Buettner, i cili pretendoi se kishte zbuluar rajone ku njerëzit jetonin më gjatë dhe më shëndetshëm, kryesisht falë një kombinimi të kulturës, stilit të jetesës, dietës dhe komunitetit.
Singapori është rajoni i parë që i shtohet Zonave Blu pas dekadash (i quajtur “Zona Blu 2.0” nga Buettner) dhe dallon nga të tjerat sepse jetëgjatësia e popullsisë së tij buron më shumë nga politikat vizionare sesa nga traditat kulturore të rrënjosura, si në komunitetet e Ikarias në Greqi apo Nicoyas në Kosta Rika.
Por banorët e Singaporit nuk vlerësojnë vetëm gjatësinë e jetës, por edhe cilësinë e saj. Ne folëm me disa prej tyre për të kuptuar se cilat politika dhe praktika e bëjnë jetën më të shëndetshme dhe më të lumtur dhe çfarë këshillojnë ata për ata që duan të jetojnë më gjatë, duke zgjedhur Singaporin si vendbanim.
Një kalim i shëndetshëm
Banorët e Singaporit kanë qenë dëshmitarë të ndryshimeve graduale në politikat qeveritare që ndikojnë në shëndetin dhe mirëqenien e tyre. “Duke qenë se jam rritur këtu, e kam parë me sytë e mi transformimin e ndërgjegjes së komunitetit për shëndetin,” tha Firdaus Syazwani, banor dhe autor i blogut për këshilla financiare Dollar Bureau. “Taksimi i lartë mbi cigaret dhe alkoolin, i kombinuar me ndalimet e rrepta të pirjes së duhanit në publik, jo vetëm që përmirëson shëndetin individual, por edhe hapësirat publike, duke i bërë më të pastra dhe më mikpritëse. Mjaft më me tym të dorës së dytë!”
Ai u befasua kur mësoi për përfshirjen e Singaporit në listën e Zonave Blu, veçanërisht për shkak të sasisë së lartë të sheqerit, kripës dhe qumështit të kokosit në gatimet lokale. Por edhe kjo po ndryshon (edhe pse ngadalë), falë politikave të reja. “Duke pasur parasysh prirjen e kuzhinës sonë për përbërës të pasur, Bordi për Promovimin e Shëndetit ka ndërmarrë iniciativa për të nxitur zgjedhje më të shëndetshme ushqimore mes banorëve,” shpjegoi ai. “Masa si etiketimi i detyrueshëm ushqimor dhe ulja e përmbajtjes së sheqerit në pijet e ambalazhuara kanë sjellë një ndryshim të dukshëm në ndërgjegjësimin dhe zgjedhjet e publikut. Edhe pse ende nuk dihet sa efektive janë këto masa, personalisht shmang pijet me sheqer kur shoh këto etiketa.”
Sistemi shëndetësor i Singaporit ka marrë gjithashtu vlerësime ndërkombëtare për cilësinë e kujdesit dhe aftësinë për të mbajtur kostot të kontrolluara. Indeksi i Prosperitetit Legatum për vitin 2023 e renditi vendin si më të mirin në botë për sa i përket shëndetit të qytetarëve dhe aksesit në kujdes shëndetësor. Vendi ofron mbulim universal shëndetësor, por gjithashtu ka një kombinim të shërbimeve private dhe fondeve të kursimeve për të ndihmuar në mbulimin e shpenzimeve shtesë.
Fokus te hapësirat e gjelbra
Por nuk është vetëm kujdesi shëndetësor ai që ndikon në jetëgjatësinë e banorëve. Politika të tjera, si sistemi i fuqishëm i transportit publik, nxisin ecjen dhe aktivitetin fizik të përditshëm, ndërsa përparësia për ta mbajtur vendin të pastër dhe të bukur u jep banorëve një ndjenjë sigurie dhe qetësie.
“Iniciativat qeveritare që synojnë integrimin pa ndërprerje të parqeve, kopshteve dhe rezervateve natyrore në peizazhin urban i kanë dhënë [Singaporit] reputacionin e një ‘qyteti-kopsht’,” tha Charu Kokate, partnere e lartë në Safdie Architects, e cila ka udhëhequr projekte ikonike si Sky Habitat Residential Towers dhe Jewel Changi Airport.
“Pas më shumë se 15 vitesh që jetoj në Singapor, vazhdoj të mbetem e impresionuar nga mënyra se si Autoriteti për Rijetëzimin Urban ka planifikuar qytetin me përpikëri. Fokusi i tyre te qëndrueshmëria, përdorimi efikas i tokës dhe përfshirja e hapësirave të gjelbra në jetën urbane është i jashtëzakonshëm. Edhe pse ligjet në Singapor mund të jenë të rrepta, ato kanë sjellë një mjedis të pastër dhe të mirëmbajtur.”
Një nga vendet e saj të preferuara për të vizituar është Kopshti Botanik i Singaporit. I vendosur në qendër të qytetit, ai është i vetmi kopsht tropikal që është njohur si një sit i Trashëgimisë Botërore nga UNESCO. “Koleksioni i jashtëzakonshëm i orkideve dhe fokusi në kërkimin shkencor mbi bimët dhe ruajtjen e tyre e bëjnë këtë vend një strehë për dashamirësit e natyrës, familjet dhe turistët që kërkojnë qetësi dhe bukuri,” tha ajo.
Parqet publike shërbejnë gjithashtu si qendra komunitare, një faktor që të gjithë studiuesit e jetëgjatësisë e konsiderojnë thelbësor për një jetë të gjatë dhe të shëndetshme. “Nga të rinjtë deri te të moshuarit, do të gjeni një gamë të gjerë demografike të angazhuar në aktivitet fizik të rregullt, falë parqeve publike të shumta, këndeve të fitnesit dhe klasave të palestrës që janë lehtësisht të aksesueshme në të gjithë qytetin,” tha Syazwani.
Për ata që po mendojnë të zhvendosen këtu, përqafimi i frymës komunitare dhe stilit të jetesës është thelbësor. Ai rekomandon East Coast Park, një plazh me shumë hapësira për piknik dhe vend për të ecur duke shijuar freskinë e erës së detit.
Çfarë duhet të dini
Edhe pse cilësia e jetës në Singapor është e lartë, kostoja e jetesës është po aq e lartë. Vendi renditet shpesh si një nga vendet më të shtrenjta për të jetuar në botë, me renditjen e Mercer që e pozicionon të dytin pas Hong Kongut.
Megjithëse popullsia është e larmishme, me njerëz që emigrojnë këtu nga e gjithë bota, qeveria i jep përparësi një ndjenje të fortë kohezioni social, të mbështetur nga ligje dhe zbatim rigoroz. Shteti ka ligje të rrepta (dhe ndëshkime) kundër ndotjes, pirjes së duhanit në publik, drogës dhe madje edhe kalimit të rrugës jashtë vijave të lejuara, por shumë banorë besojnë se këto rregullore ndihmojnë në ruajtjen e një vendi më të sigurt dhe më të bukur për të jetuar.
“Politikat e qeverisë janë të harmonizuara me nevojat e popullsisë, duke u fokusuar në përmirësimin e cilësisë së përgjithshme të jetës, mbështetjen e stabilitetit ekonomik dhe ruajtjen e harmonisë sociale,” tha Kokate. “Stabiliteti politik i Singaporit luan një rol kyç në krijimin e një mjedisi që nxit investimet, rritjen ekonomike dhe kohezionin shoqëror.”
Megjithatë, vendi feston gjithashtu larminë e tij kulturore, veçanërisht përmes skenës së njohur botërisht të kulinarisë dhe festivaleve vjetore, nga Viti i Ri Kinez te Deepavali (Diwali) e deri te Festivali Ndërkombëtar i Arteve.
“Qyteti ka diçka për secilin, pavarësisht moshës,” shtoi Kokate. “Shoqëria multikulturore përqafon një gamë të gjerë traditash, duke krijuar një përvojë kulturore të pasur dhe të gjallë që e bën qëndrimin më të këndshëm si për vizitorët ashtu edhe për të huajt që jetojnë këtu.”
