Agjencitë armiqësore të spiunazhit tani janë po aq të përqendruara në infiltrimin e universiteteve dhe kompanive perëndimore sa edhe në ndërhyrjen e qeverive, sipas ish-kreut të shërbimit të inteligjencës kanadeze.
David Vigneault paralajmëroi se një përpjekje e kohëve të fundit “në shkallë industriale” nga Kina për të vjedhur teknologji të reja tregoi nevojën për rritje të vigjilencës nga akademikët.
“Vija e parë e frontit është zhvendosur, nga përqendrimi në informacionin qeveritar në inovacionin e sektorit privat, inovacionin kërkimor dhe universitetet”, i tha ai Guardian në intervistën e tij të parë që kur u largua nga Shërbimi Kanadez i Inteligjencës së Sigurisë (CSIS), i cili është pjesë e aleancës së ndarjes së inteligjencës “Five Eyes” me SHBA-në, Mbretërinë e Bashkuar, Australinë dhe Zelandën e Re.
Vigneault e theksoi Pekinin si fajtorin kryesor, duke thënë se po përdorte një kombinim sulmesh kibernetike, agjentësh të infiltruar dhe rekrutimi të stafit universitar për të përvetësuar teknologji të ndjeshme.
“Sistemi është ndërtuar për të… në një mënyrë shumë sistematike hequr aplikimet ushtarake të këtyre inovacioneve të reja për t’i vënë më pas në prodhim për Ushtrinë Çlirimtare Popullore”, tha ai në intervistën në periferi të një konference të inteligjencës në Hagë këtë javë.
Vigneault tha se udhëheqja e Kinës kishte qenë në një program të gjatë të rigjenerimit ushtarak, pasi u tmerrua nga shpejtësia me të cilën ushtria amerikane pushtoi Irakun në vitin 2003.
Pekini vendosi të investojë në “aftësi asimetrike” dhe të vjedhë sa më shumë njohuri teknike nga perëndimi.
“Duke qenë një organizatë që nuk ka pse të shqetësohet për ciklin zgjedhor çdo katër vjet, ata kishin mundësinë ta shihnin atë nga një perspektivë shumë afatgjatë”, tha ai.
CSIS arriti në përfundimin se Kina ndërhyri në dy zgjedhje kanadeze, në vitin 2019 dhe 2021, përfundime që çuan në një skandal politik mbi faktin nëse agjencia i kishte paralajmëruar apo jo politikanët në mënyrë të mjaftueshme. Por kur erdhi puna te vjedhja e hulumtimeve, Vigneault tha se e gjithë shoqëria, jo vetëm politikanët, duhej të bashkohej për të luftuar kërcënimin.
Vigneault u largua nga CSIS në korrik të vitit të kaluar pas shtatë vitesh atje dhe tani punon për kompaninë amerikane Strider, e cila këshillon organizatat mbi kërcënimet e mundshme të spiunazhit.
Ai tha se ka parë “spektrin e plotë” të qasjeve nga sulmet kibernetike te “njerëzit që janë infiltruar në programe, marrin informacionin dhe e rikthejnë atë”.
Stafi i universitetit rekrutohej nga fuqitë e huaja bazuar në naivitet, ideologji apo lakmi, tha ai.
Ai pretendoi se këto kërcënime justifikonin vendimin për të kërkuar vlerësime të sigurisë kombëtare për programet universitare në zona të ndjeshme që merrnin fonde qeveritare.
Ai hodhi poshtë kritikat nga disa studiues se rregullat ishin shumë kufizuese dhe mund të pengonin përsosmërinë akademike dhe transparencën.
“Nuk mund ta imagjinoni se punoni në izolim. Nuk jetoni në një ishull dhe bëni kërkime të thjeshta për të mirën e njerëzimit”, tha ai.
Vigneault pranoi se përqendrimi te Kina mund të çojë në një ndjenjë problematike të profilizimit racor midis studentëve dhe fakultetit në universitete dhe sektorë të tjerë.
“Është një pikë absolutisht kritike nuk jemi larg nga të akuzohemi potencialisht, gabimisht ose me të drejtë, për racizëm”, tha ai.
“Ajo që kam provuar të bëj është gjithmonë të bëj dallimin se problemi nuk është Kina apo populli kinez, por Partia Komuniste Kineze.”
Ai shtoi se disa raste spiunazhi të lidhura me Kinën përfshinin njerëz pa prejardhje kineze.
Vigneault tha se shtatë vitet e tij në krye të shërbimit të inteligjencës së Kanadasë ishin shënuar nga një “evolucion nga fokusi në terrorizëm në politikën e fuqive të mëdha”.
Ai ishte në krye gjatë periudhës para pushtimit të Ukrainës nga Rusia në vitin 2022, kur Kanadaja kishte qasje në pothuajse gjithçka të mbledhur nga agjencitë amerikane dhe britanike mbi planet e Vladimir Putinit.
Vigneault e përshkroi atë inteligjencë si “të shkëlqyer” dhe tha se nuk kishte pasur shumë dyshime se Rusia do të pushtonte për disa javë përpara se ta bënte këtë.
Ai sugjeroi që, përveç mungesës së të njëjtave inteligjenca të detajuara, dështimi i shërbimeve evropiane të sigurisë për të parashikuar sulmin ishte të paktën pjesërisht për shkak të varësisë nga nafta dhe gazi rus. Frika nga “kostoja politike ose kostoja ekonomike e përpjekjes për të diversifikuar para një pushtimi” e bëri më të lehtë shpresën se pushtimi nuk do të ndodhte.
«E pamë me Gjermaninë, e cila më vonë iu desh të riorientonte një pjesë të madhe të energjisë së saj», tha ai. «Kjo ka ndikim në vendimmarrje, ka ndikim në mënyrën se si e vlerëson informacionin».
Edhe pse Kanadaja po përballet me retorikën armiqësore dhe tarifat e larta të vendosura nga ish-aleati i saj më i ngushtë, SHBA-ja, Vigneault bëri thirrje për një qasje pragmatike. Kjo nënkuptonte identifikimin e fushave ku bashkëpunimi ishte thelbësor dhe “ndërtimin e aftësive sovrane” ku mund të ishte e preferueshme të mos mbështeteshe te një aleat gjithnjë e më i çrregullt.
Ai shtoi: “Në botën në të cilën ndodhemi tani dhe në botën që parashikojmë për të ardhmen, të dhënat do të jenë absolutisht kritike. Pra, si siguroheni që e dini se keni një nivel sovraniteti mbi të dhënat tuaja për të mbrojtur qytetarët tuaj, siguritë tuaja kombëtare?
“Zhvillimi i aftësive sovrane të cloud-it… ju lejon të kontrolloni informacionin tuaj dhe të mos jeni në mëshirën e një kompanie që mund të ketë kërkesa ligjore për ta ndarë këtë informacion përsëri në SHBA.”(The Guardian)
Tag: sigurisë
-
Ish-shefi i sigurisë: Fuqitë armike po dërgojnë spiunë në universitetet e Perëndimit
-
EMRI/ Shqiptari “magjistar” arratiset për herë të katërt nga burgu i sigurisë së lartë në Itali
Një arratisje spektakolare ka ndodhur në burgun e sigurisë së lartë në Opera, Milano, ku i dënuari shqiptar Taulant Toma, 41 vjeç, është shpallur në kërkim pas zhdukjes nga qelia e tij të dielën në mëngjes.
Sipas mediave italiane, alarmi u dha rreth orës 08:00, kur oficerët e policisë së burgut nuk e gjetën Tomën gjatë kontrolleve të mëngjesit. Hetimet paraprake tregojnë se ai mund të ketë prerë hekurat e dritares, është ngjitur në oborr dhe më pas ka kaluar murin rrethues, duke u zhdukur pa lënë gjurmë.
Forcat e sigurisë po kontrollojnë zonën përreth burgut dhe territoret përreth Milanos, ndërsa po analizohen me imtësi edhe pamjet e kamerave për të rindërtuar çdo hap të arratisjes.Kjo është herë e katërt që Toma i shpëton burgimit. Ai ka precedentë për grabitje, vjedhje dhe trafik droge, ndërsa dënimi i tij aktual skadon në vitin 2048.
Aktualisht, në zonën e Operas dhe më gjerë janë angazhuar njësi të shumta policore, patrulla në tokë, njësi speciale dhe kontrolle rrugore, ndërsa Toma konsiderohet shumë i rrezikshëm për shkak të aftësive të tij për t’u arratisur.
Hetuesit po punojnë për të zbuluar nëse Toma ka pasur ndihmë nga jashtë apo e ka organizuar arratisjen në mënyrë të pavarur.
Ngjarja ka shkaktuar shqetësim të madh në Itali, duke ngritur pyetje mbi sigurinë në burgjet e sigurisë së lartë dhe masat e marra ndaj të dënuarve me rrezik të lartë arratisjeje./vizionplus.tv -
Koha e duhur për municione? Kosova futet në lojë…
Në Ballkan, ku balancat e sigurisë mbeten të brishta dhe veprimet shtetërore shpesh interpretohen përtej peshës së tyre reale, edhe hapat e vegjël marrin rëndësi të shtuar. Në këtë kontekst, prodhimi i planifikuar i municionit nga Kosova është një hap i kufizuar, por me potencial për të ndikuar në mënyrën se si vendi perceptohet në fushën e mbrojtjes.
Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, konfirmoi se fabrika e parë e municioneve në Kosovë do të ndërtohet në Jahoc të Gjakovës, ndërsa prodhimi i parë pritet të dalë në fund të vitit 2026. Dhe, aktiviteti nuk do të ndalet me kaq.
“Kjo zonë industriale do të shërbejë edhe për investitorë të tjerë, me të cilët jemi në kontakt dhe do të prodhojmë lloje të ndryshme të produkteve ushtarake – dronë ushtarakë dhe civilë ‘Made in Kosova’”, tha Kurti më 27 nëntor.
Marrëveshja për fabrikën u nënshkrua më 16 dhjetor, 2024, mes Qeverisë së Kosovës dhe prodhuesit shtetëror turk, MKE.
Radio Evropa e Lirë nuk arriti të kontaktojë drejtpërdrejt me kompaninë, por, sipas një deklarate të saj nga tetori, Kosova do të pajiset me makineri për prodhimin e fishekëve dhe plumbave, një linjë prodhimi dhe montimi, laborator dhe pajisje testimi. Personeli i MKE-së do të ofrojë edhe shërbime prodhimi, mirëmbajtjeje, riparimi dhe asistencë teknike për stafin kosovar.
I kontaktuar nga Radio Evropa e Lirë, një zyrtar i NATO-s në Bruksel nuk dha një vlerësim të drejtpërdrejtë për njoftimin e Kosovës se do të nisë prodhimin e municionit në vitin 2026, as për standardet specifike që vendi duhet t’i ndjekë, por u shpreh vetëm se “misioni i KFOR-it, i udhëhequr nga NATO-ja, mbetet i përqendruar në zbatimin e mandatit të OKB-së, duke ruajtur një mjedis të sigurt për të gjithë banorët e Kosovës, në çdo kohë, në mënyrë të paanshme dhe në koordinim të ngushtë me Policinë e Kosovës dhe misionin e BE-së, EULEX”.
NATO-ja nuk e ka mbështetur shndërrimin e FSK-së në ushtri – proces që pritet të përfundojë në vitin 2028. Autoritetet e Kosovës, përfshirë Kurtin, thonë se ai po zhvillohet sipas standardeve të NATO-s dhe se armatimi i blerë gjatë katër vjetëve të fundit – në vlerë mbi 430 milionë euro sipas tij – vjen nga vende anëtare të aleancës: SHBA-ja, Turqia, Gjermania e të tjera.
“Duke e rritur ushtrinë, e sigurojmë Republikën. Duke e ngritur Forcën e Sigurisë së Kosovës, e forcojmë partneritetin me aleatë”, tha Kurti.
Koloneli amerikan në pension, Ray Wojcik, e sheh vendimin e Kosovës për të prodhuar municione si një “iniciativë fantastike”, në linjë me pritjet e NATO-s që vendet aspiruese të zhvillojnë kapacitete industriale mbrojtëse. Në vlerësimin e tij, Kosova po e nis këtë prodhim në kohën e duhur: për të forcuar aftësitë e saj ende të kufizuara, për t’iu përgjigjur kërkesave më të larta të sigurisë pas luftës në Ukrainë dhe për të rritur bashkëpunimin rajonal me aleatët.
“Një nga gjërat pozitive për Kosovën, falë pranisë shumëvjeçare të misionit të NATO-s, KFOR, është marrëdhënia e ngushtë dhe bashkëpunimi i vazhdueshëm me aleatët. Kosova e ka diskutuar këtë nismë veçanërisht me SHBA-në dhe Mbretërinë e Bashkuar, dy nga aleatët e saj më të afërt, të cilët janë shumë mbështetës për të”, thotë Wojcik për programin Expose të Radios Evropa e Lirë.
Wojcik, i cili ka shërbyer si udhëheqës i Zyrës së Bashkëpunimit të Mbrojtjes në Ambasadën amerikane në Prishtinë, përmend edhe marrëveshjen rajonale të mbrojtjes mes Kosovës, Shqipërisë dhe Kroacisë, e cila, sipas tij, mbështet iniciativën për prodhimin e municioneve në Kosovë.
Argyro Kartsonaki, nga Instituti për Kërkime të Paqes dhe Politika të Sigurisë në Hamburg, pajtohet se është logjike që një shtet i vogël të përpiqet të forcojë sigurinë e vet, por paralajmëron, po ashtu, se këto veprime mund të perceptohen si kërcënim nga fqinjët, duke i rritur tensionet, në vend se t’i ulin ato.
“Kjo nuk do t’i ndryshojë dinamikat e sigurisë në Ballkan. Ajo që mund të bëjë, megjithatë, është t’i ushqejë narrativët. T’i japë edhe një element propagandës dhe diskurseve populiste të presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq. Nëse kjo pastaj ekzagjerohet, mund të krijojë frikë dhe pasiguri të perceptuar. Dhe, frika e perceptuar është po aq reale sa edhe kërcënimi i vërtetë. Pikërisht këtu qëndron edhe delikatesa e këtij vendimi”, thotë Kartsonaki për Exposenë.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, e ka interpretuar marrëveshjen e mbrojtjes mes Kosovës, Shqipërisë dhe Kroacisë si shenjë të një gare armatimi, duke theksuar se Serbia “do të mbrohet me sukses nga çdo agresor i mundshëm”.
Në të njëjtën linjë, kryetari i Komisionit parlamentar për Mbrojtje në Serbi, Millovan Drecun, ka pretenduar se fabrika turke e municioneve në Kosovë cenon sigurinë dhe pozitën e serbëve në vend, por pa sjellë prova konkrete për këtë.
Serbia, përndryshe, mbetet fuqia dominuese ushtarake në rajon, me një buxhet mbrojtjeje dukshëm më të lartë se ai i Kosovës dhe i vendeve të tjera të Ballkanit Perëndimor.
Sipas Institutit Ndërkombëtar të Kërkimeve për Paqen në Stokholm – SIPRI, Kosova në vitin 2024 ka ndarë rreth 162 milionë dollarë për mbrojtjen, ndërsa Serbia rreth 2.2 miliardë.
Serbia, po ashtu, mbetet eksportuesja kryesore e armëve dhe municioneve në rajon, duke përbërë mbi 65% të totalit të eksporteve, sipas Institutit për Kontrollin e Armëve të Vogla dhe të Lehta në Evropën Juglindore dhe Lindore (SEESAC). Pas saj renditen Bosnje dhe Hercegovina dhe vendet e tjera të rajonit, si Maqedonia e Veriut, Shqipëria dhe Mali i Zi, të cilat eksportojnë gjithçka – nga municionet e lehta deri te minat dhe raketat.
Koloneli Wojcik thotë se Kosova duhet t’i adresojë perceptimet e Serbisë duke komunikuar qartë se iniciativat e saj të mbrojtjes, përfshirë prodhimin e municioneve, synojnë t’i përmbushin standardet e NATO-s dhe të shërbejnë si mjet mbrojtës, jo si kërcënim.
“Është një përpjekje për stabilitet rajonal, pasi mund të veprojë si mjet parandalues ndaj Serbisë agresive, e cila ka kapacitete të mëdha prodhimi armësh dhe municionesh. Prandaj, për një sasi shumë të vogël armësh ose municionesh që do të prodhojë Kosova, nuk ka arsye shqetësimi për serbët”, thotë Wojcik.
Se çfarë lloji dhe çfarë sasie municionesh synon të prodhojë Kosova, nuk dihet saktësisht, pasi një pjesë e madhe e informacionit në fushën e mbrojtjes është e klasifikuar. Në një deklaratë të mëhershme për Radion Evropa e Lirë, ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci – tani në detyrë – ka thënë se Kosova nuk mund të bëhet plotësisht e vetëqëndrueshme, por mund ta zvogëlojë varësinë nga vendet e tjera, duke prodhuar municione dhe armatime që përdoren më shumë dhe sigurohen më vështirë./REL -
Ish-shefi i sigurisë në Kanada: Fuqitë armike po dërgojnë spiunë në universitetet e Perëndimit
Agjencitë armiqësore të spiunazhit tani janë po aq të përqendruara në infiltrimin e universiteteve dhe kompanive perëndimore sa edhe në ndërhyrjen e qeverive, sipas ish-kreut të shërbimit të inteligjencës kanadeze.
David Vigneault paralajmëroi se një përpjekje e kohëve të fundit “në shkallë industriale” nga Kina për të vjedhur teknologji të reja tregoi nevojën për rritje të vigjilencës nga akademikët.
“Vija e parë e frontit është zhvendosur, nga përqendrimi në informacionin qeveritar në inovacionin e sektorit privat, inovacionin kërkimor dhe universitetet”, i tha ai Guardian në intervistën e tij të parë që kur u largua nga Shërbimi Kanadez i Inteligjencës së Sigurisë (CSIS), i cili është pjesë e aleancës së ndarjes së inteligjencës “Five Eyes” me SHBA-në, Mbretërinë e Bashkuar, Australinë dhe Zelandën e Re.
Vigneault e theksoi Pekinin si fajtorin kryesor, duke thënë se po përdorte një kombinim sulmesh kibernetike, agjentësh të infiltruar dhe rekrutimi të stafit universitar për të përvetësuar teknologji të ndjeshme.
“Sistemi është ndërtuar për të… në një mënyrë shumë sistematike hequr aplikimet ushtarake të këtyre inovacioneve të reja për t’i vënë më pas në prodhim për Ushtrinë Çlirimtare Popullore”, tha ai në intervistën në periferi të një konference të inteligjencës në Hagë këtë javë.
Vigneault tha se udhëheqja e Kinës kishte qenë në një program të gjatë të rigjenerimit ushtarak, pasi u tmerrua nga shpejtësia me të cilën ushtria amerikane pushtoi Irakun në vitin 2003.
Pekini vendosi të investojë në “aftësi asimetrike” dhe të vjedhë sa më shumë njohuri teknike nga perëndimi.“Duke qenë një organizatë që nuk ka pse të shqetësohet për ciklin zgjedhor çdo katër vjet, ata kishin mundësinë ta shihnin atë nga një perspektivë shumë afatgjatë”, tha ai.
CSIS arriti në përfundimin se Kina ndërhyri në dy zgjedhje kanadeze, në vitin 2019 dhe 2021, përfundime që çuan në një skandal politik mbi faktin nëse agjencia i kishte paralajmëruar apo jo politikanët në mënyrë të mjaftueshme. Por kur erdhi puna te vjedhja e hulumtimeve, Vigneault tha se e gjithë shoqëria, jo vetëm politikanët, duhej të bashkohej për të luftuar kërcënimin.
Vigneault u largua nga CSIS në korrik të vitit të kaluar pas shtatë vitesh atje dhe tani punon për kompaninë amerikane Strider, e cila këshillon organizatat mbi kërcënimet e mundshme të spiunazhit.
Ai tha se ka parë “spektrin e plotë” të qasjeve nga sulmet kibernetike te “njerëzit që janë infiltruar në programe, marrin informacionin dhe e rikthejnë atë”.
Stafi i universitetit rekrutohej nga fuqitë e huaja bazuar në naivitet, ideologji apo lakmi, tha ai.
Ai pretendoi se këto kërcënime justifikonin vendimin për të kërkuar vlerësime të sigurisë kombëtare për programet universitare në zona të ndjeshme që merrnin fonde qeveritare.
Ai hodhi poshtë kritikat nga disa studiues se rregullat ishin shumë kufizuese dhe mund të pengonin përsosmërinë akademike dhe transparencën.
“Nuk mund ta imagjinoni se punoni në izolim. Nuk jetoni në një ishull dhe bëni kërkime të thjeshta për të mirën e njerëzimit”, tha ai.
Vigneault pranoi se përqendrimi te Kina mund të çojë në një ndjenjë problematike të profilizimit racor midis studentëve dhe fakultetit në universitete dhe sektorë të tjerë.
“Është një pikë absolutisht kritike nuk jemi larg nga të akuzohemi potencialisht, gabimisht ose me të drejtë, për racizëm”, tha ai.
“Ajo që kam provuar të bëj është gjithmonë të bëj dallimin se problemi nuk është Kina apo populli kinez, por Partia Komuniste Kineze.”
Ai shtoi se disa raste spiunazhi të lidhura me Kinën përfshinin njerëz pa prejardhje kineze.
Vigneault tha se shtatë vitet e tij në krye të shërbimit të inteligjencës së Kanadasë ishin shënuar nga një “evolucion nga fokusi në terrorizëm në politikën e fuqive të mëdha”.
Ai ishte në krye gjatë periudhës para pushtimit të Ukrainës nga Rusia në vitin 2022, kur Kanadaja kishte qasje në pothuajse gjithçka të mbledhur nga agjencitë amerikane dhe britanike mbi planet e Vladimir Putinit.
Vigneault e përshkroi atë inteligjencë si “të shkëlqyer” dhe tha se nuk kishte pasur shumë dyshime se Rusia do të pushtonte për disa javë përpara se ta bënte këtë.
Ai sugjeroi që, përveç mungesës së të njëjtave inteligjenca të detajuara, dështimi i shërbimeve evropiane të sigurisë për të parashikuar sulmin ishte të paktën pjesërisht për shkak të varësisë nga nafta dhe gazi rus. Frika nga “kostoja politike ose kostoja ekonomike e përpjekjes për të diversifikuar para një pushtimi” e bëri më të lehtë shpresën se pushtimi nuk do të ndodhte.«E pamë me Gjermaninë, e cila më vonë iu desh të riorientonte një pjesë të madhe të energjisë së saj», tha ai. «Kjo ka ndikim në vendimmarrje, ka ndikim në mënyrën se si e vlerëson informacionin».
Edhe pse Kanadaja po përballet me retorikën armiqësore dhe tarifat e larta të vendosura nga ish-aleati i saj më i ngushtë, SHBA-ja, Vigneault bëri thirrje për një qasje pragmatike. Kjo nënkuptonte identifikimin e fushave ku bashkëpunimi ishte thelbësor dhe “ndërtimin e aftësive sovrane” ku mund të ishte e preferueshme të mos mbështeteshe te një aleat gjithnjë e më i çrregullt.
Ai shtoi: “Në botën në të cilën ndodhemi tani dhe në botën që parashikojmë për të ardhmen, të dhënat do të jenë absolutisht kritike. Pra, si siguroheni që e dini se keni një nivel sovraniteti mbi të dhënat tuaja për të mbrojtur qytetarët tuaj, siguritë tuaja kombëtare?
“Zhvillimi i aftësive sovrane të cloud-it… ju lejon të kontrolloni informacionin tuaj dhe të mos jeni në mëshirën e një kompanie që mund të ketë kërkesa ligjore për ta ndarë këtë informacion përsëri në SHBA.”/The Guardian/
-
“Sulme” të reja nga SHBA, përgjigjet Kallas: Europa ka nënvlerësuar fuqinë e saj
Shefja e politikës së jashtme të BE-së, Kaja Kallas, sheh një aleancë të ngushtë të vazhdueshme midis SHBA-së dhe Evropës, pavarësisht strategjisë së re të sigurisë së SHBA-së . “SHBA-të janë ende aleati ynë më i madh”, tha Kallas sot në Forumin e Dohas, një konferencë diplomatike vjetore në Katar. Pavarësisht disa dallimeve mbi çështje të ndryshme midis SHBA-së dhe Evropës, “parimi i përgjithshëm” mbetet: “Ne jemi aleatët më të ngushtë dhe duhet të qëndrojmë së bashku”.
“Evropa e ka nënvlerësuar fuqinë e saj ndaj Rusisë. Dua të them, ne duhet të jemi më të sigurt në vetvete. Kjo është e sigurt. SHBA-të janë ende aleati ynë më i madh. Dhe aty e kam lexuar gjithashtu se ne jemi ende aleati ynë më i madh. Është në interesin e Shteteve të Bashkuara gjithashtu, që Evropa të zgjasë dhe që ne të jemi ende aleatët dhe të punojmë së bashku për këto gjëra. Mendoj se nuk kemi qenë gjithmonë dakord për tema të ndryshme, por mendoj se parimi i përgjithshëm është ende aty. Ne jemi aleatët më të mëdhenj dhe duhet të qëndrojmë së bashku”, tha Kaja Kallas, shefe e Politikës së Jashtme të BE.
Në strategjinë e saj të re të sigurisë, SHBA-të ankohen, ndër të tjera, për humbjen e demokracisë dhe lirisë së shprehjes në Evropë dhe bëjnë thirrje për një ndryshim kursi. Evropa përballet me probleme të mëdha, thuhet në dokumentin e publikuar nga Shtëpia e Bardhë të enjten.
Raporti gjithashtu vajtoi për një “rënie” të ekonomisë evropiane, me Shtëpinë e Bardhë që paralajmëroi për një “asgjësim civilizues” të Evropës. Nëse trendet aktuale vazhdojnë, kontinenti do të jetë “i panjohshëm brenda 20 vjetësh ose më pak”, sipas strategjisë së sigurisë së SHBA-së.
Komisioni Evropian nën Ursula von der Leyen i ka hedhur poshtë me vendosmëri akuzat kundër Bashkimit Evropian të përfshira në dokument. Ministri i Jashtëm gjerman Johann Ëadephul komentoi mbi vërejtjet kritike në lidhje me lirinë e shprehjes, duke thënë se “nuk beson se dikush duhet të na japë këshilla për këtë”.
Ndërkohë, sulmet kundër Evropës nga SHBA-të vazhduan pa u pakësuar. Pas vendimit të BE-së për të vendosur një gjobë prej disa milionë dollarësh ndaj platformës online X të Elon Musk për mangësi në transparencë, Zëvendës Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Christopher Landau, shprehu përsëri kritikat e tij. Në një postim në X, ai u ankua për rolin e dyfishtë të shteteve që i përkasin si NATO-s ashtu edhe BE-së.
Nëse këto shtete do të mbanin “kapelen e NATO-s”, ato do të theksonin rëndësinë e bashkëpunimit transatlantik, shkroi Landau. Por me “kapelen e BE-së”, ato njëkohësisht ndiqnin axhenda politike “që shpesh bien ndesh plotësisht me interesat dhe sigurinë e SHBA-së”. Ai përmendi “censurën, vetëvrasjen ekonomike/fanatizmin klimatik, kufijtë e hapur” si shembuj. SHBA-të nuk mund ta injoronin më këtë kontradiktë, vazhdoi Landau. “Ne nuk mund të pretendojmë të jemi partnerë ndërsa këto kombe lejojnë burokracinë e pazgjedhur, jodemokratike dhe jo përfaqësuese të BE-së në Bruksel të ndjekë një politikë vetëvrasjeje qytetëruese”. -
Nga shtimi i ushtrisë tek “triumfi kulturor me Europën”/ Trump publikon Strategjinë e Sigurisë Kombëtare
Administrata e Presidentit Donald Trump publikoi Strategjinë e Sigurisë Kombëtare me në fokus shtimin e pranisë ushtarake në hemisferën Perëndimore, balancimin e tregtisë globale, forcimin e sigurisë kufitare dhe triumfin në luftën kulturore me Europën.
Dokumenti shoqërohet me një parathënie ku kreu 79-vjeçar i Shtëpisë së Bardhë e përshkruan kohën e tij në detyrë si “një rivendosje të fuqishme të Amerikës në skenën botërore”. “Pas një neglizhence shumëvjeçare, Shtetet e Bashkuara do të rivendosin dhe implementojnë Doktrinën Monroe me qëllimin të rivendoset epërsia amerikane në Hemisferën Perëndimore e të mbrojmë atdheun dhe aksesin tonë në zona kyçe gjeografike në të gjithë rajonin”, theksohet aty.
Dokumenti, i hartuar me një ton që nxjerr qartazi në pah arritjet e kësaj administrate, përfshin edhe një referencë të drejtpërdrejtë për Kosovën. Shmangia e tensioneve mes saj dhe Serbisë përshkruhet në referencën e përfshirë në kapitullin IV si një prej arritjeve që administrata pretendon se ka realizuar brenda tetë muajve të parë në detyrë.
Edhe pse dokumenti nuk jep detaje mbi marrëveshjen e supozuar Kosovë-Serbi, përfshirja e saj në strategji tregon se administrata Trump e sheh këtë si një sukses diplomatik, që synon të forcojë pozicionin politik ndërkombëtar. Donald Trump e ka përmendur edhe në të kaluarën arritjen e një marrëveshje paqeje mes Prishtinës e Beogradit si një histori suksesi personal.
Në dokumentin prej 33 faqesh po ashtu përmendet fakti që presidenti amerikan negocioi paqen edhe ndërmjet Kamboxhias dhe Tajlandës, atë në Kongos e Ruandës, Pakistan-Indi, Egjipt-Etiopi, Armeni-Azerbajxhan dhe luftën në Gaza. -
Nga shtimi i ushtrisë, kufijtë, lufta ndaj drogës, deri tek “triumfi kulturor me Europën”/ Trump publikon Strategjinë e Sigurisë Kombëtare, përmendet Kosova
Administrata e Presidentit Donald Trump publikoi Strategjinë e Sigurisë Kombëtare me në fokus shtimin e pranisë ushtarake në hemisferën Perëndimore, balancimin e tregtisë globale, forcimin e sigurisë kufitare dhe triumfin në luftën kulturore me Europën.
Dokumenti shoqërohet me një parathënie ku kreu 79-vjeçar i Shtëpisë së Bardhë e përshkruan kohën e tij në detyrë si “një rivendosje të fuqishme të Amerikës në skenën botërore”. “Pas një neglizhence shumëvjeçare, Shtetet e Bashkuara do të rivendosin dhe implementojnë Doktrinën Monroe me qëllimin të rivendoset epërsia amerikane në Hemisferën Perëndimore e të mbrojmë atdheun dhe aksesin tonë në zona kyçe gjeografike në të gjithë rajonin”, theksohet aty.
Dokumenti, i hartuar me një ton që nxjerr qartazi në pah arritjet e kësaj administrate, përfshin edhe një referencë të drejtpërdrejtë për Kosovën. Shmangia e tensioneve mes saj dhe Serbisë përshkruhet në referencën e përfshirë në kapitullin IV si një prej arritjeve që administrata pretendon se ka realizuar brenda tetë muajve të parë në detyrë.
Edhe pse dokumenti nuk jep detaje mbi marrëveshjen e supozuar Kosovë-Serbi, përfshirja e saj në strategji tregon se administrata Trump e sheh këtë si një sukses diplomatik, që synon të forcojë pozicionin politik ndërkombëtar. Donald Trump e ka përmendur edhe në të kaluarën arritjen e një marrëveshje paqeje mes Prishtinës e Beogradit si një histori suksesi personal.
Në dokumentin prej 33 faqesh po ashtu përmendet fakti që presidenti amerikan negocioi paqen edhe ndërmjet Kamboxhias dhe Tajlandës, atë në Kongos e Ruandës, Pakistan-Indi, Egjipt-Etiopi, Armeni-Azerbajxhan dhe luftën në Gaza.Top Channel
-
Vuante dënimin në një burg të sigurisë së lartë, ndërron jetë i dënuari, Shpëtim Çeliku
Shtetasi Shpëtim Çeliku, i cili vuante dënimin në një burg të sigurisë së lartë, ka ndërruar jetë rreth orës 08:10 në Reanimacionin Qendror të QSUNT, ku ishte dërguar për trajtim të specializuar për shkak të gjendjes së rënduar shëndetësore.
Vdekja ka ardhur si pasojë e arrestit kardiorespirator. Çeliku, banues në Vlorë, ishte dënuar me 25 vite burg nga Gjykata e Rrethit Vlorë për veprën penale “Vrasje në rrethana të tjera cilësuese”, pasi ishte arrestuar më datë 09.12.2012.
Nga dënimi i tij kishin mbetur për të vuajtur edhe 8 vite e 5 muaj. Më datë 15.10.2025 ai ishte transferuar në Spitalin e Burgjeve nga IEVP Shkodër, dhe më pas u dërgua në QSUNT, ku ndërroi jetë. -
Ekzekutimi i biznesmenit në Elbasan, sot seanca për Nevzat Spahon, pritet dhënia e masës së sigurisë
Sot në orën 10:30 do të mbahet seanca për dhënien e masës së sigurisë për Nevzat Spaho, në lidhje me vrasjen e biznesmenit Mondi Mëhalla gjashtë ditë më parë.
Pranë Gjykatës së Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Elbasan është regjistruar dje, më datë 05.12.2025, kërkesa e Prokurorisë së Elbasanit për masën e sigurimit ndaj shtetasit N.S., me objekt “Vleftësim ndalimi, caktim mase sigurimi”.
Seanca është caktuar të zhvillohet ditën e shtunë, më 06.12.2025, në orën 10:30, dhe do të mbahet me dyer të mbyllura.
Dje Gjykata e Elbasanit vendosi masën e sigurisë “Arrest me burg” për Xhino Ago i akuzuar si bashkëpunëtor në vrasjen e biznesmenit.
-
Vrasja e biznesmenit në Elbasan/ Jepet sot masa e sigurisë për Nevzat Spaho, autorin e dyshuar që ekzekutoi Mëhallën
Në Gjykatën e Shkallës së Parë të Juridiksionit të Përgjithshëm Elbasan zhvillohet sot, në orën 10:30, seanca për shqyrtimin e kërkesës së Prokurorisë lidhur me masën e sigurimit ndaj Nevzat Spaho, i dyshuar si autor i vrasjes së Mondi Mëhallës.
Objekti i kërkesës është “Vlerësim i ndalimit, caktim mase sigurimi”, ndërsa seanca do të mbahet me dyer të mbyllura.
Gjyqtari i çështjes është Elis Dine. Ditën e djeshme, Gjykata e Elbasanit ka vendosur masën e sigurisë “Arrest me burg” për Xhino Agon, i akuzuar si bashkëpunëtor në vrasjen e biznesmenit Mondi Mëhalla mbrëmjen e 30 nëntorit në Elbasan.
Po ashtu në burg është lënë edhe roja i karburantit Kujtim Pisha i akuzuar për moskallëzim të krimit.
Ndërkohë pamjet që tregojnë momentin e ekzekutimit të biznesmenit Edmond Hyka, i njohur ndryshe si Mondi Mëhalla, janë bërë publike 3 ditë më parë.
Në pamje duket autori që afrohet me makinën Audi pranë biznesmenit, del nga mjeti dhe qëllon disa herë në drejtim të Mondi Mëhallës, i cili në atë moment po ashtu ndodhej brenda automjetit të tij “Range Rover”.
Pasi e lë të vdekur në vend me dy plumba në kokë, autori largohet me shpejtësi me makinë.