Nga Kemajl Aliu
(fragment)
– shpeshherë shtëpitë e Drenicës me ato oborre më ngjanin sikur të ishin shtete –
Tash që ka rënë përsëri mjegulla mbi kontinent, askujt nuk do t’i shkojë mendja të dëgjojë këtë monolog timin pa maskë, të cilin jam lodhur duke e ligjëruar brenda vetes.
…Gjithçka kishte filluar me Mbretërinë e Habsburgëve, atëherë kur bëra atentat ndaj princ Ferdinandin. Pastaj, përgjatë një shekulli… E dini: kudo pati shkrumb, vdekje …dhe foshnje që ende thithin gjirin e nënave të vdekura. Unë isha ajo dorë…Ajo ishte toka ime ushtarake.
Gjithmonë, aty ku kisha vrarë princin, më joshnin thikat, kamat, sopatat — armët e ftohta — e shumë më pak armët e zjarrit.
Pastaj, për çudi, zëri që vinte nga mjegulla zu të shoqërohej me një dihatje fryme, e cila hynte në intervale të pamatura kohore, mes rrokjeve plot emocion dhe pezëm.
Ah po… po, po… sopata, meqë ra fjala… Fqinjët i çarmatosëm, madje edhe në bjeshkët më të larta, atje ku mund t’i shqyenin egërsirat. Bile, për këtë, në një konferencë na përgëzuan për “civilizimin e denjë” — mbrojtjen e species së kafshëve. Pastaj ai ia plasi një të qeshure të çuditshme — ha ha ha, hi hi hi — aq thekshëm, sikur donte ta shpërthente edhe mjegullën.
Menduam pastaj se tani mund të hynim në çdo shtëpi, në ferkun e mëngjeseve, në menatat pa ispatë dhe në netët me hënë, ku mund të shihnim pllangat e saj mbi trupat e tyre të përgjakur.
Ia patëm mësyrë njëherë shtëpisë së një krahthati, por nga sëpata e kojshisë së tij, njëfarë Ahmet Delisë, trupat tanë rrufeshëm u shembën njëri pas tjetrit. Në shkallët e drunjta të asaj shtëpie na mbetën trutë e derdhura për tmerr. Që nga ai moment, oborret dhe shtëpitë e tyre u bënë një kufi i pakapërcyeshëm që kurrë nuk guxonim ta shkelim. Çuditem se si ato shtëpitë e Drenicës me ato oborre jo edhe aq të mëdha shpesh më dukeshin sikur të ishin shtete.
Këtu lëshoi një ofshamë aq të thellë, e cila u dëgjua shumë më tepër se fjalët që i dilnin si një pëshpërimë.
Në fund të shekullit, lumenjtë e gjakut më rrënuan të gjitha urat dhe nuk munda të arrij atje ku më besonin fytyrën time të “njëmendtë”. Më peshkuan me gjithë trupin tim në pellgun e këtij gjaku ballkanik, ku ende po notoja… Të tjerët kishin kohë që ishin fundosur në këtë pellg… Ishin të vdekur. Pastaj thanë: këto nuk janë luftëra; l janë masakra… 400, 4000 e shumë të tjera… Po ka edhe shumë e shumë tjera gjurmët e të cilave i di vetëm unë.
Për dorën time, që tani e quajnë Të Zezë, kanë ditur edhe më parë… por maska ime gjithmonë i ka bërë Ata t’i mbyllin konferencat me karrigen e zbrazur të fajësisë sime.
E tani të gjithë janë sulur mbi trupin tim. Trupin që një shekull bëri rrugë me dorën time, atë që e quajnë Të Zezë… Jo, jo, këtë nuk e pranoj assesi…
…
Unë nuk jam dhe nuk kam qenë kurrë pjesë e një trupi.
Prandaj nuk do të mund ta di kurrë: ai trup që ishte brenda grilave e çoi vetë dorën e vdekjes mbi veten… apo unë isha ajo dorë. Këtë nuk mund ta di kurrë me saktësi.
Pasi gjyqtari shikoi me kujdes raportin mjekësor të obduksionit të vdekjes, bëri këtë shënim fare të shkurtër: Vdekje. Procesi mbyllet.
Pas hedhjes së nënshkrimit tim në atë procesverbal, dora ime u gjend jashtë grilave përsëri.
Dhe do të vazhdojë aty ku ka mbetur…
Tani e kuptova diçka që nuk e kam pasur të qartë kurrë mjaftueshëm:
Unë jam fryma. Ata që shkuan dhe të tjerët që do të vijnë, janë vetëm trupa.
ObserverKult
Lexo edhe:
KEMAJL ALIU: NË ZYRËN E AVOKATIT TË POPULLIT