Bashkimi i madh i shqiptarëve të shkëlqyer
KONGRESI I ELBASANIT Shtator 1909. Qyteti i Elbasanit mirëpret Kongresin e shkollave shqipe, duke shënuar kështu, një ngjarje e shënuar në historinë e arsimit, shkollës e kulturës shqiptare, që në histori njihet si “Kongresi i Elbasanit” apo “Kongresi i shkollave shqipe”, nga 2 – 10 shtator të vitit 1909. Morën pjesë 35 përfaqësues nga 28 […]
4 milion grekë, kanë prejardhje shqiptare?!
Nga Valeria Dedaj -Pas një pune disa vjeçare historiani Arben Llalla boton të dhëna për demografinë e fshatrave shqiptarë në Greqinë e Veriut. Të dhënat fillojnë që në vitin 1913, kur dhe filloj shpërngulja e shqiptarëve që jetonin në Greqinë e sotme. Fillimisht kanë qenë rreth 90 vendbanime ku jetonin shqiptarët me etnitë e tjera. […]
“Gjuha helene përmban fjalë që kanë rrënjë shqipe”
E ashpër dhe e sertë, si populli i fuqishëm që e flet, por edhe plot shije e hir, si pemët dhe lulet e maleve ku flitet, gjuha shqipe, edhe pse e varfëruar nga një mungesë lëvrimi shumëshekullore, është e aftë të shprehë, me një ndjesi të mrekullueshme të ngjyrimeve, konceptet më të holla të mendjes […]
Frang Bardhi, leksikografi i parë, historiani, folkloristi dhe etnograf i kontributeve të vlerta kombëtare
SHKRUAR NGA ALBERT VATAJ Autori i tretë i rëndësishëm i letërsisë së vjetër shqiptare është Frang Bardhi. Midis autorëve të tjerë të kësaj periudhe, Bardhi zë një vend të vecantë. Duke ndjekur vazhdën e paraardhësve në veprimtarinë atdhetare, në fushën e krijimtarisë letrare i kalon caqet e përkthimeve fetare. Ai kishte interesa më të gjera. […]
Monedha të lashta shkruar në Shqip
Aleksander Hasanas Monedha të lashta shkruar në Shqip ΒΑΛΘEΑΝΑ – E vendosur nga Plini (HN 3.101) midis Lupiae (Lecce) dhe Caelia (Ceglie Messapica), në të njëjtin vend ku Balentium shfaqet në Tabelën e Peutinger. Emri gjendet si Baltium në Mela (2.4). Monedha argjendi të tipit Tarentine që datojnë rreth vitit 350 p.e.s. me legjendën dhe […]
Pjesëmarrësit e Kongresit të Manastirit u vranë e iu zhdukën varret
Intelektualët shqiptarë që organizuan kongresin e Manastirit, hartuan alfabetin shqip si dhe hapen shkollat në gjuhën shqipe u vranë, si dhe ua humbën varret. Gjergj Fishta, kryetar i komisionit të Kongresit të Manastirit, teolog, diplomat e shkrimtar i shquar , i cili do të mbajë dhe fjalën hyrëse e kryesore në këtë kongres, gjatë sistemit […]
Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe
Sot bëhen 50 vite kur hapi punimet Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe. Në Kongresin e Drejtshkrimit të 20 nëntorit 1972 në Tiranë të pranishëm ishin albanologë nga mbarë trevat shqiptare. Në Kongres morën pjesë 87 delegatë nga Shqipëria dhe Kosova, Maqedonia e Mali i Zi, si dhe nga arbëreshët e Italisë. Qëllimi i Kongresit […]
Biografia e fshehur e delegatëve të Kongresit të Drejtshkrimit të vitit 1972 nga Kastriot Myftaraj
Kongresi i Drejtshkrimit – Tiranë 20-25 Nëntor-1972 Biografia e fshehur e delegatëve të Kongresit të Drejtshkrimit të vitit 1972 nga Kastriot Myftaraj Krijimi i gjuhës letrare të njësuar shqipe me Kongresin e Drejtshkrimit të vitit 1972, ishte natyrisht më e mira që mund të pritej nga regjimi komunist i Enver Hoxhës, i cili përgjithësisht kishte prirjen t’i […]
Përpiluesi i alfabetit dhe abetares së parë shqipe
225-VJETORI I LINDJES SË NAUM VEQILHARXHIT Sot shënohet 225 vjetori i lindjes së Naum Veqilharxhit, ideologut të parë të Rilindjes Kombëtare Shqiptare, mendimtarit të shquar, illuministit e veprimtarit të shkollës shqipe. Lindi në Vithkuq të Korçës, ku kaloi fëmijërinë. Para vitit 1806 mërgoi me familjen në Moldavi (Kishinjev). Më 1821 mori pjesë në kryengritjen e […]
Çamët vendit të tyre i thonë Iperi, vendi i ipeve (ipe = shqipe)
The Chams call their country Iperi, the place of ipe (ipe = Albanian). Në gjuhën shqipe fjala Epir është sinonim i fjalës sipër, për të treguar banorët që jetonin në anën tjetër të bregut. Emri Epir është përdorur në kohët e vjetra për të quajtur Toskërinë dhe Gegërinë ose më saktë Shqipërinë. Historiani Teodor Momsen […]