Lajmidites.com

Tag: shkruar

  • Milan Kundera: Testamenti i Franz Kafkës…

    Milan Kundera: Testamenti i Franz Kafkës…

    Milan Kundera

    Testamenti i Kafkës: jo testament në kuptimin e saktë juridik: në të vërtetë dy letra private. Zaten as letra të njëmendta, ngase asnjëherë nuk janë postuar;

    Brodi, zbatuesi i testamentit të Kafkës, i ka gjetur pas vdekjes së mikut. Më 1924, në një sirtar, së bashku me një kalupi letrash të tjera. Njëra, me bojë, përthyer me adresën e Brodit, tjetra, më e detajuar, shkruar me laps. Në pasthënien e botimit të parë të Procesi Brodi shkoqit:“…në 1921 i thashë mikut tim se kisha bërë një testament në të cilin e lutja të asgjësonte disa gjëra (dieses und jenes vernichten), të shihte të tjerat, etj.Aty, duke më dëftuar pusullën e shkruar me bojë, që më vonë ia gjetën në zyrë, Kafka më tha: “Testamenti im do të jetë fare i thjeshtë: të lutem t’i djegësh të gjitha.” Më ndërmendet me saktësi përgjigjja që i dhashë”. “Të lajmëroj qysh më parë se nuk do ta bëj.”

    Përmes ndërmendjes së këtij kujtimi, Brodi justifikon mosbindjen ndaj gjakimit testamentar të mikut;Kafka, vazhdon ai, “e dinte nderimin fanatik që kisha për akëcilën nga fjalët e tij”; pra e dinte hak fare se nuk do t’i bindej. Dhe “do të detyrohej të zgjidhte një tjetër zbatues të testamentit, nëse udhëzimet e tij. Do të ishin të një lloj serioziteti të prerë dhe pa kushte. Po a është kaq i sigurt? Në testamentin e vet Brodi i kërkon Kafkës “të asgjësojë disa gjëra”. Përse Kafkës të mos i dukej normale t’i kërkonte të njëjtin shërbim Brodit?Dhe nëse Kafka e dinte përnjëmend se s’do t’i bindej, përse i duhej të shkruante një letër të dytë me laps. Të mëvonshme, për bisedën e tyre më 1921, ku shtëllit dhe saktëson përdorimin e tij? Ecim më tej: nuk do ta dimë kurrë atë që të dy miqtë kanë thënë për këtë temë, e cila, veç të tjerave. Nuk ishte nga më urgjentet, duke e parë që asnjeri sosh. Dhe veçanërisht Kafka, nuk mund të gjykohej asokohe si i rrezikuar nga pavdekësia.Shpesh thuhet: nëse Kafka shestonte me të vërtetë ta shkatërronte atë që kishte shkruar, do ta shkatërronte vetë. Po si është puna, atëherë?

    Letrat ishin në zotërimin e korrespodentëve të tij. (Vetë nuk ka ruajtur asnjë nga letrat që kishte marrë). Sa për ditarët , është e vërtetë, po të kishte mundur do t’i digjte. Por ishin ditarët e punës ( më së shumti fletore, sesa ditarë), të cilët i vlenin për sa kohë shkruante dhe ai shkroi gjer në ditët e mbrame. E njëjta gjë mund të thuhet për prozat e pambaruara. Lëngatërisht të papërfunduara, ato ishin aty gjer në gjasën e vdekjes, gjatë jetës mund t’iu rikthehej gjithmonë. Zaten edhe një novelë që mund të shëmbëllejë e dështuar. Nuk është e padobishme për një shkrimtar, sepse mund t’i shërbejë si material për një novelë tjetër.Shkrimtari nuk ka asnjë arsye të shkatërrojë atë që ka shkruar, për aq sa nuk është duke vdekur. Por, teksa ishte duke vdekur, Kafka nuk gjendej në shtëpi, por në sanatorium, dhe s’mund të shkatërronte asgjë, kësisoj mund të llogariste ndihmën e një miku. Dhe, duke mos pasur shumë miq, duke mos pasur tevona veçse një, ai llogariti atë.Thuhet gjithashtu: orvatja për të shkatërruar veprën e vet, është një gjest patologjik. Në këtë rast, mosbindja ndaj dëshirës së Kafkës shkatërrimtar, bëhet besnikëri ndaj Kafkës, tjetër, krijuesit. Këtu, përçikim gënjeshtrën më të madhe të legjendës që qerthullon testamentin e tij: Kafka nuk donte ta shkatërronte veprën e tij. Në letrën e dytë shprehet me një saktësi të qashtër: “Nga gjithçka që kam shkruar, të vlefshëm (gelten) janë vetëm librat: Vendimi, Shoferi, Metamorfoza, Kolonia ndëshkimore, Një mjek fshati dhe një novelë: Një kampion i agjërimit. (Disa kopje të Meditime mund të mbeten, nuk dua të mundoj askënd duke i çuar për karton, por nuk duhet të rishtypet asgjë prej tyre)”Pra, Kafka jo vetëm që nuk e mohon veprën, por bën dhe një bilanc të saj (duke u rrekur të ndajë atë që duhet shtypur (atë që mund të rishtypet), nga ajo që nuk i përgjigjet kërkesave të tij. Një trishtueshmëri, një rrefkësi, por asnjë marrëzi, asnjë verbëri dëshpërimi në gjykimet e tij: i duken të vlertë, të gjithë librat e shtypur, me përjashtim të të parit, Meditime, duke e vlerësuar, sipas gjasave, të papjekur (do të ishte e vështirë të thoje të kundërtën). Shkagimi nuk i përket automatikisht gjithçkaje që s’ishte botuar. Sepse përmes veprave “të vlefshme” radhit edhe novelën “Një kampion i agjërimit, e cila, në çastin kur e shkroi letrën, nuk ekzistonte veçse në dorëshkrim. Më vonë, do të shtonte aty edhe tri novela të tjera (Vuajtja e parë, Një femër e vogël, Jozefinë këngëtarja) me të cilat formohej një libër; janë provat e këtij libri që i korrigjoi në sanatorium, mbi shtratin e vdekjes. Provë pothuajse patetike që dëfton se Kafkën nuk e lidh asgjë me legjendën e autorit që shestonte të shkatërronte veprën e vet.Kësodore dëshira për të shkatërruar i përket vetëm dy kategorive shkrimesh, të përcaktuar fare qashtër:në radhë të parë, me një këmbëngulje të tjetërfartë: shkrimeve intime.Letrave, ditarëve; në radhë të dytë: novelave dhe romaneve që, sipas tij, nuk ia ka dalë mbanë t’i realizojë mirë.*Shkëputur nga libri i Milan Kunderës: “Testamentet e tradhtuara”Përktheu: Balil Gjini

    Përgatiti: ObserverKult

    Lexo edhe:

    EDMOND TUPJA: SHQIPJA NJË NGA 3 GJUHËT MË TË VJETRA NË BOTË, RREZIKON ZHDUKJEN SI LATINISHTJA E GREQISHTJA E VJETËR

  • A e kontaktuan zyrtarët shqiptarë pas atentatit? Ranucci: Mora mesazhe nga…

    A e kontaktuan zyrtarët shqiptarë pas atentatit? Ranucci: Mora mesazhe nga…

    Gazetari investigativ i Rai-t, Sigfrido Ranucci në lidhje live në një emision televiziv ka zbuluar se kush i ka shkruar pas antentatit. Gazetari theksoi se ka marrë mesazhe dhe telefonata të shumta të cilat nuk ka mundur t’iu përgjigjet të gjithave.
    Ai theksoi se kryeministrja italiane, Georgia Meloni e ka telefonuar dhe e falenderoi për solidaritetin. Ai shtoi se edhe kolegë nga Shqipëria i kanë shkruar dhe se ka shumë mesazhe për të parë se kush i ka shkruar.
    “Unë kam pasur telefonin e mbushur me telefonata dhe mesazhe. Te gjithëve dua t’iu kërkoj falje që nuk iu jam përgjigjur. Kryeministrja me ka telefonuar në atë moment isha në prokurori dhe nuk i jam përgjigjur.
    Nuk e dija se ishte ajo se nuk e kisha numrin e saj. Jam përgjigjur pak me vone dhe e falënderoj për solidarizimin. Tani do të shoh mesazhet që kam marr, kush më ka shkruar, kush ka ndarë solidaritet me mua. Kam marr disa mesazhe nga disa kolegë nga Shqipëria”, tha ai.

  • Zgjedhjet në Itali, votat shpallen të vlefshme… edhe pse qytetarët kishin shkruar emrin e qenit krah kandidatit

    Zgjedhjet në Itali, votat shpallen të vlefshme… edhe pse qytetarët kishin shkruar emrin e qenit krah kandidatit

    Tre fletë votimi që mbanin emrin e qenit të tij, janë cilësuar të vlefshme në favor të kryetarit të bashkisë së Porto Viros në Itali.

    Gjykata Administrative e Veneto-s ka rrëzuar ankesën e paraqitur nga kandidati i dytë në zgjedhjet lokale, Stefano Permunian, duke konfirmuar fitoren e Mario Mantovan si kryetar bashkie i qytetit Porto Viro.
    Në qendër të debatit ishin fletët e votimit ku ishte shkruar emri “Thor”, emri i qenit të Mantovan.
    Në total, këto fletë sollën shtatë vota vendimtare për fitoren e tij në zgjedhjet e mbajtura në maj.
    Sipas gjykatës, shkrimi i emrit të qenit nuk përbën një tentativë për të shenjuar votën apo për të identifikuar votuesin, por përkundrazi, është një mënyrë për të shprehur mbështetjen ndaj kandidatit.
    Sipas gjykatës, qeni “Thor” ka qenë pjesë aktive e fushatës së Mantovan, duke marrë pjesë në evente publike dhe duke u shfaqur në rrjetet sociale së bashku me kandidatin.
    Gjykata vlerësoi se “emri i qenit nuk është një element që e komprometon vlefshmërinë e votës”, por përforcon qëllimin e votuesit për të zgjedhur pikërisht atë kandidat.
    I vetmi aspekt që nuk u trajtua nga gjykata ishte prania e Mantovan pranë qendrave të votimit ditën e zgjedhjeve. Ligji kërkon që kandidatët të qëndrojnë të paktën 200 metra larg. Por kjo, sipas gjykatës, është një çështje penale dhe nuk hyn në juridiksionin administrativ.
    Përfundimisht, nuk do të ketë asnjë anulim votash dhe as përsëritje zgjedhjesh. Fletët ku ishin shkruar “Thor” apo “Mario Vigile” (referencë për pozicionin e mëparshëm të Mantovan si drejtues i policisë bashkiake) janë konsideruar të vlefshme.

    Top Channel

  • Dorëshkrimet e Dritëro Agollit/ Ekspozohen pjesë origjinale të veprës “Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo”

    Dorëshkrimet e Dritëro Agollit/ Ekspozohen pjesë origjinale të veprës “Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo”

    Në 94-vjetorin e lindjes së Dritëro Agollit, shtëpia e tij, e cila prej një viti është shndërruar në muze, u mbush nga lexues dhe dashamirës të veprave të shkrimtarit.

    Për herë të parë, u ekspozua dorëshkrimi origjinal i “Shkëlqimit dhe rënies së shokut Zylo”, roman i cili është ribotuar disa herë para dhe pas ’90. Mes blloqeve të shënimeve ku ka gjenezën Zylo, u zbulua dhe ditari që autori ka shkruar gjatë udhëtimit të tij në Kongo.
    “Ky ditar hedh dritë mbi atë kapitull që do t’i shtohet librit pas 1990. Shkrimtarët gjatë periudhës së komunizmit kanë qenë në përballje me censurën, por ajo që është më e fortë edhe në rastin e Agollit sipas meje, ka qenë autocensura. Këto dëshmi tregojnë qartë që kapitujt që janë botuar pas 1990, nuk i ka botuar më parë sepse e dinte që këto kapituj nuk do të ishin të pranueshëm për atë sistem ku jetonte”-u shpreh Prof. Dr. Anila Mullahi.
    Mes rreshtave të këtyre dokumenteve të rralla, studiuesit zbulojnë sitlin unik të Agollit.
    “Ka një element karakteristik që mua më ka bërë shumë përshtypje kur i kam parë dorëshkrimet, kaligrafia jashtëzakonisht shumë e rregullt dhe e pastër, me shumë pak gabime, madje dhe kur shton lë gjithmonë një faqe bosh, që në një moment të dytë nëse do të shtojë diçka, e shton në faqen bosh dhe nuk e bën pis faqen ku ai ka shkruar. Është nga ata shqiptarë, që nuk i pëlqen t’i ndryshojë dorëshkrimet, i qëndron shumë më tepër besnik asaj që ka shkruar në fillim fare“-shton Mullahi.
    Me “Shkëlqimin dhe rënien e shokut Zylo”, shkrimtari ka trajtuar me një stil satirik, burokracinë dhe rregullat e vështira të socializmit.
    “Po e njëjta dukuri, pavarëisht nga sistemi që ka ndryshuar, është edhe sot. Në këtë mënyrë, veprat e mëdha e kapërcejnë kohën dhe u përshtaten dukurive shoqërore dhe në rastin konkret, kemi një letërsi satirike.”-shprehet studiues Prof. Dr. Xhevat Lloshi.
    Me nostalgjinë për miqësinë dhe kohën e kaluar së bashku, profesor Xhevat Lloshi kujton bisedat me Agollin…
    “Do të bëheshin zgjedhjet dhe Dritëroi ishte deputet i Devollit, më mori mua me vete dhe shkuam në disa shtëpi dhe ju e dini se në çdo rast shqiptarët do të na qerasnin dhe kemi pirë. Shkoi mesnata, unë nuk kisha më mundësi ta përballoja Dritëroin dhe Dritëroi e thirri shoferin dhe tha ‘lere Xhevatin te Hotel Turizmi, ndërsa mua më ler të humbas në Devollin tim’“-shton Lloshi.
    Sipas profesorit, frymëzimin e tij, Agolli e gjente te krijimtaria popullore, ndaj veprat e tij u bënë aq të dashura për të gjithë.
     

    Top Channel

  • LIVE/ Momenti për të shkruar histori, Shqipëria zbret në stadiumin e Serbisë, shihni pamjet

    LIVE/ Momenti për të shkruar histori, Shqipëria zbret në stadiumin e Serbisë, shihni pamjet

    19:24 Shqipëria ka zbritur në stadiumin e Serbisë. Kuqezinjtë janë shoqëruar me forca të shumta policie dhe kanë hyrë në dhomat e zhveshjes.?18:00 Shqipëria dhe delegacioni ynë ka lënë hotelin në Serbi dhe është nisur drejt stadiumit në Leskovac. Vetëm pak minuta më parë është bërë nisja, ndërsa së shpejti pritet që i gjithë stafi ynë të zbarkojë në stadiumin ku mund të vijë fitorja e madhe e historisë. /Sport Ekspres/

  • Juan Rulfo: Ka shumë që kanë shkruar tridhjetë libra dhe askush nuk i njeh…

    Juan Rulfo: Ka shumë që kanë shkruar tridhjetë libra dhe askush nuk i njeh…

    Nga Blanca BerasateguiAtë mëngjes vjeshte të vitit 1985, ndërsa pinte duhan në qoshen e një kafeneje të zhurmshme të Madridit, i jashtëzakonshmi dhe misteriozi Juan Rulfo, me një shikim të tërhequr dhe me një pamje të ëmbël, foli me qetësi dhe qartësi për “Pedro Páramon”; foli për fshatin e pabanuar dhe të mjerë, “në fakt i vdekur”, që del në romanin e tij; foli për heshtjen e tij prej vitesh, për kaosin e Amerikës Latine, të cilën e ndjente aq thellë…Ashtu si personazhet e tij, fjalët e Rulfos dilnin të dërrmuara, të dëshpëruara, përherë të sunduara nga heshtja.Duke qenë se ai i urrente intervistat, fliste me një mungesë dëshire njerëzore, me një ngurrim të pafund, përmes të cilit hynte tinëzisht vizioni i tij i shkretuar për këtë botë…“Ajo pak që kam shkruar tashmë ka vdekur. Ka njëzet e ca vjet që ka vdekur. Dhe ka mundësi të mos shkruaj më kurrë. Por, gjithsesi, çfarë ndryshimi ka? Ka shumë njerëz që kanë shkruar vetëm një libër në jetën e tyre dhe nuk ka ndodhur asgjë, por ka shumë të tjerë që kanë shkruar tridhjetë vepra dhe askush nuk i njeh. Të shkruash sa për të thënë se shkrove, ç’kuptim ka?”Ishte hera e parë që shkrimtari e tha këtë dhe donte të më bindte se kishte gabuar, se nuk kishte zgjedhur personazhin e duhur.

    Gjithsesi, shkrimtari nuk donte të fliste për arsyet e asaj heshtjeje tridhjetëvjeçare, që ishte një pyetje e kotë, të cilën e dëgjonte gjithmonë.(Në shqip: Bajram Karabolli)ObserverKult

    Lexo edhe:

    BAJRAM KARABOLLI: FOLA ME VETEN… PËR T’IA BËRË QEJFIN…

    Nga Bajram Karabolli

    PËRMBI ANDE- mbresa nga një udhëtim

    Në aeroportin e Santiagos më priste një hebreo-amerikan, të cilin s’e njihja fare. I rekomanduar nga miku im R. B., sekretari i ambasadës tonë në Argjentinë, kishte premtuar të më ndihmonte për çështjen time atje.

    Nga Buenos Airesi kisha folur me të, dy herë, në telefon. Më priste në një kafene, në katin e dytë të një godine të aeroportit. E njoha nga portreti që më kishte përshkruar në bisedën telefonike.

    Po ashtu dhe ai mua. U ngrit nga tavolina dhe, duke buzëqeshur miqësisht, u drejtua nga unë. Ishte një trup mesatar. 

    Tekstin e plotë mund ta lexoni KËTU:

    ObserverKult

  • Ç’të shkruash?- ja këshillat që i jepte Ernest Heminguej

    Ç’të shkruash?- ja këshillat që i jepte Ernest Heminguej

    Ernest Heminguej, asnjëherë nuk ka dashur të flasë për procesin e krijimtarisë së tij vetjake, madje as shkroi ndonjëherë kontratë të vërtetë mbi të shkruarin, në fakt. Megjithatë, ai la të dhëna të shumta mbi vizionin që kishte për artin e rrëfimeve “të fshehura” nëpër letra, artikuj dhe libra, me mendime dhe këshilla për shkrimtarët aspirantë. Të gjitha këto, u mblodhën nga Larry W. Phillips dhe u botuan në vitin 1984, në librin “Ernest Hemingway on Writing”.

    Jemi të sigurtë, se, nëse aspironi të shkruani, do t’ju vijnë në ndihmë.1. Shkruaj një fjali të vërtetë: Këshilla e parë ka të bëjë me fillimin e shtjellimit të një historie të re.

    “Nganjëherë, kur nis një histori të re dhe s’mundem ta çoj përpara, ulem para oxhakut e filloj e shtyp lëvoret e portokalleve të vogla drejt cepave të flakëve dhe vëzhgoj krijimin e currilave blu. Kështu që më në fund shkruaj një fjali të vërtetë dhe filloj prej andej. Ishte e lehtë, sepse kishte gjithmonë një frazë të vërtetë që e dija, ose që e kisha dëgjuar nga dikush tjetër. Kur e kuptoja se po shkruaja si i detyruar, ose si dikush që prezanton një temë apo prezanton diçka, ndaloja dhe hiqja fjalët boshe, i flakja tutje dhe ia nisja sërish me fjalinë e parë vërtet të thjeshtë deklarative që kisha shkruar”.

    2. Ndalo para se të bllokohesh: Në këtë rast Heminguej sugjeron disa marifete, për ta bërë një shkrimtar ta kuptojë përherë se çfarë të shkruajë pa u ndalur kurrë.

    “Gjëja më e mirë është që të ndalosh gjithmonë, kur e sheh që ke ecur goxha mirë dhe kur ende e di se çfarë do të ndodhë më pas. Nëse e bën përditë këtë gjë, teksa je duke shkruar një roman, nuk do të bllokoheni kurrë. Kjo është gjëja më e çmuar që mund t’ju them, kështu që përpiquni ta mbani mend”.

    3. Mos mendo për historinë, ndërkohë që nuk je duke shkruar: Heminguej sugjeron të mos e sillni kurrë ndërmend historinë për të cilën po punoni, përpara se të filloni ditën tjetër.“Në këtë mënyrë, e pavullnetshmja juaj do të vazhdojë të punojë mbi të në mënyrë autonome, por nëse e bëni atë me vetëdije, ose nëse shqetësoheni për këtë, do ta vrisni, për pasojë truri juaj do të ndjehet i lodhur para se të filloni të shkruani”.

    4. Rilexo atë çfarë ke shkruar, para se të fillosh të shkruash përsëri: Heminguej e kishte zakon ta rilexonte atë që kishte shkruar.

    “Gjëja më e mirë ishte të rilexoja çdo ditë nga fillimi, të korrigjoja duke e kaluar tekstin dhe, më pas, të vazhdoja atje ku e kisha lënë një ditë më parë. Kur teksti bëhet tejet i gjatë, aq sa është e pamundur t’i rikthehesh çdo ditë, kthehu dy ose tre kapituj mbrapsht në ditë; pastaj çdo javë lexoni gjithçka nga fillimi. Kjo bëhet për t’u siguruar që teksti të jetë në kohezion”.

    5. Mos e përshkruani një emocion, bëjeni të ndodhë: Nëse arrin të dallosh veprimin ose ndjesinë konkrete që e shkaktoi atë emocion dhe e përshkruani në mënyrë të atillë sa të jetë në përputhje të plotë me historinë, atëherë lexuesit duhet të ndjejnë të njëjtin emocion.

    “Në shkrimet gazetareske tregon se çfarë ka ndodhur dhe, me një dredhi apo një tjetër, komunikon emocionin, të ndihmuar nga ai element i përpikërisë, që i jep një dozë të caktuar emocioni çdo raportimi të ngjarjeve të ditës; por qëllimi i vërtetë, sekuenca e fakteve dhe e lëvizjeve që krijonin emocionin, çka do të ishte e vlefshme edhe pas një ose dhjetë vjetësh, me fat dhe nëse përshkruhej saktësisht siç duhej, përherë, ishte diçka përtej meje dhe përpiqesha të punoja fort për ta arritur ”.

    6. Përdor laps: Heminguej përdorte shpesh makinë shkrimi, kur hartonte letra ose artikuj gazete, por për shkrimet e rëndësishme preferonte gjithmonë lapsin.

    “Kur mëson të shkruash, qëllimi kryesor është të përcjellësh gjithçka tek lexuesi: çdo ndjesi, psherëtimë, ndjenjë, vend dhe emocion. Për t’ia arritur kësaj, duhet të ripunoni medoemos atë çfarë keni shkruar. Nëse shkruan me laps, i dhuron vetes edhe të paktën tre mundësi, për t’u siguruar që lexuesi të marrë atë që dëshiron t’i japësh”.

    7. Mos u bëj i lodhshëm: Hemingueji, nuk i honepste shkrimtarët që nuk dinin t’i thoshin jo, një makine shkrimi.

    “Nuk është rastësi që fjalimi i Getisburgut (fjalimi i Linkolnit) është kaq i shkurtër. Rregullat e të shkruarit prozë, janë po aq të pandryshueshme sa ato të betejës, të matematikës, të fizikës”./Konica.al

    ObserverKult

    =================

    Lexo edhe:

    “DIKUSH MË BUZËQESHTE”, TREGIM NGA FATOS ARAPI

  • Begaj takim me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, zbardhen temat e diskutimit

    Begaj takim me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, zbardhen temat e diskutimit

    Presidenti i Republikës, Bajram Begaj, ka zhvilluar ditën e sotme një takim me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres.
    Lajmin e ka bërë të ditur vetë Begaj, përmes një postimi në rrjetin social ‘X’, ku ka shkruar se diskutimi u përqëndrua në rolin aktiv të Shqipërisë në ruajtjen e paqes dhe sigurisë, si dhe në avancimin e zhvillimit të qëndrueshëm dhe në mbrojtjen e të drejtave të njeriut.
    Po ashtu Begaj ka shkruar se i shprehu mirënjohje Sekretarit të Përgjithshëm Guterres për udhëheqjen e tij gjatë këtyre kohërave sfiduese për Organizatën dhe për multilateralizmin.
    Ishte kënaqësi të takohesha përsëri me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, @antonieguterres, në margjinat e Sesionit të 80-të të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara. Diskutimi ynë miqësor u përqendrua në rolin aktiv të Shqipërisë në ruajtjen e paqes dhe sigurisë, në avancimin e zhvillimit të qëndrueshëm dhe në mbrojtjen e të drejtave të njeriut. I shpreha mirënjohje Sekretarit të Përgjithshëm Guterres për udhëheqjen e tij gjatë këtyre kohërave sfiduese për Organizatën dhe për multilateralizmin”, ka shkruar Begaj në rrjetin social ‘X’.

  • Të tjera masa shtrënguese në Afganistan, talibanët ndalojnë librat e shkruar nga gratë në universitetet afgane

    Të tjera masa shtrënguese në Afganistan, talibanët ndalojnë librat e shkruar nga gratë në universitetet afgane

    Qeveria e Talibanëve në Afganistan ka ndaluar përdorimin e librave të shkruar nga gra në sistemin universitar, si pjesë e një vendimi të ri që përfshin gjithashtu ndalimin e mësimdhënies për disa lëndë, përfshirë të drejtat e njeriut dhe ngacmimin seksual.

    Në total, janë identifikuar rreth 680 libra që, sipas autoriteteve talibane, bien ndesh me “parimet e Sheriatit” dhe me politikat e tyre. Ndër këto, 140 tituj janë shkruar nga autore gra, përfshirë edhe libra të fushave shkencore si “Siguria në Laboratorin Kimik”.
    Vendimi është goditja më e fundit ndaj arsimit të grave dhe vajzave në vend. Ato janë aktualisht të ndaluara të ndjekin shkollën përtej klasës së gjashtë, ndërsa në fund të vitit 2024 u mbyllën edhe kurset e mamisë, që ishin ndër të fundit forma të trajnimit profesional për vajzat.
    Tashmë, edhe lëndët që lidhen me rolin e gruas në shoqëri janë zyrtarisht të ndaluara. Nga 18 lëndë të ndaluara në total, 6 lidhen direkt me gratë, si “Gjinia dhe Zhvillimi”, “Roli i Grave në Komunikim” dhe “Sociologjia e Gruas”.
    Sipas dokumenteve të siguruara nga BBC Afghan, në listën e ndaluar prej 50 faqesh figurojnë 310 libra të autorëve iranianë ose të botuar në Iran. Anëtarë të komitetit të rishikimit të librave kanë konfirmuar se ndalimi synon të “parandalojë ndikimin e përmbajtjeve iraniane në programet universitare të Afganistanit”.
    Marrëdhëniet mes dy vendeve kanë qenë të tensionuara, veçanërisht për çështje si uji dhe emigracioni. Që nga janari 2025, më shumë se 1.5 milion afganë janë dëbuar nga Irani.
    Disa profesorë afganë shprehen të shqetësuar për pasojat, duke thënë se do të jetë e vështirë të zëvendësohen materialet që tashmë janë hequr nga qarkullimi.
    Një anëtare e komitetit të kontrollit të librave konfirmoi për BBC-në se të gjitha librat e shkruar nga gra janë ndaluar. Zakia Adeli, ish-zv.ministre e Drejtësisë dhe një prej autoreve të prekura, tha se nuk ishte e habitur nga ky vendim.
    “Kur gratë nuk lejohen të studiojnë, është e natyrshme që edhe zërat e tyre përmes librave të heshten,” tha ajo.

    Top Channel

  • Ali Podrimja: Unë do të dua…

    Ali Podrimja: Unë do të dua…

    Ali Podrimja

    Poezi nga Ali Podrimja

    Po të rrëzohetedhe i mbrami i Kullës gur-unë do të dua.

    Po të shuhetedhe i mbrami i Vatrës zjarr-unë do të dua.

    Në fushë të mejdanitpo të mbesëedhe i fundit i Trollit burrë-

    unë do të dua…

    ObserverKult

    Ali Podrimja

    Lexo edhe:

    ÇFARË E BËN JORGE LUIS BORGESIN NJË SHKRIMTAR TEJET TË VEÇANTË?

    Borges e imagjinonte parajsën si një bibliotekë dhe thotë se nuk krenohej me atë që kishte shkruar, por me atë që kishte lexuar. Pak njerëz i kanë përjetuar leximet në një mënyrë kaq të plotë. Në një nga poezitë e tij, kur tashmë kishte filluar të humbiste shikimin, Borges shkruan:

    Zoti, me ironi aq madhështoremë dha edhe librat edhe natën.

    Një nga idetë e tij të preferuara ishte ajo e Valéry-t, i cili thoshte se e gjithë letërsia ishte shkruar nga një autor i vetëm, Shpirti, dhe të gjithë shkrimtarët ishin vetëm kopjues, të një “kalorësi të gjithëdijshëm”.

    Studiuesi i madh italian, Roberto Calasso, shkruan se te Borges kemi një shembull të letërsisë absolute, të asaj letërsie që paraqet një univers në vetvete, një “fuqi antagoniste” ndaj besëtytnisë së shoqërisë që është kthyer në një entitet metafizik.

    Domethënë, një letërsi në të cilën miratohet prania e të padukshmes dhe bashkëbisedohet me të shkuarën (me mitologjinë e saj plot perëndi dhe fjalë me fuqi magjike), në një botë që është e mbyllur në vetvete, me mitin e vet, që është shoqëria shekullore. Roberto Calasso, te vepra “Letërsia dhe Perënditë”, thotë:

    Tekstin e plotë mund ta gjeni KËTU