Për major Beratin, pjesëtar i Policisë së Kosovës, arma nuk është vetëm pjesë e punës së tij. Ai e cilëson atë pjesë të pandashme të identitetit të tij.
Ai dhe mbi 200 pjesëtarë të tjerë të Policisë së Kosovës vazhdojnë t’i mbajnë armët e tyre, megjithëse janë në pushim mjekësor.
Edhe pse, shkaku i gjendjes së tyre shëndetësore, nuk janë të aftë t’i kryejnë detyrat e përditshme policore dhe nuk dalin në terren, armët i bartin me vete.
Por, a përbëjnë ato armë rrezik për vetë policët, apo për të tjerët? Besnik Peci, psikolog klinik dhe ofrues i shërbimeve sociale dhe familjare, druhet se po.
Ai thekson se, në rrethanat kur një person përballet me probleme të rënda shëndetësore, posedimi i armës nuk duhet të lejohet, pasi që mund të përbëjë rrezik serioz jo vetëm për individin që e mban, por edhe për familjen dhe shoqërinë në tërësi.
‘Në situata të tilla, është jashtëzakonisht e rrezikshme të lejohet qasja në armë për personat që kanë probleme të rënda shëndetësore, qofshin ato organike, emocionale apo psikologjike. Besoj se edhe në rastin më të vogël të dyshimit për një shqetësim emocional, apo psikologjik, punonjësi duhet menjëherë t’i nënshtrohet një vlerësimi dhe përkrahjeje profesionale’, thekson Peci.
Me gjithë rrezikun, deri më tani në Kosovë nuk është raportuar asnjë incident i përdorimit të armëve të zjarrit nga zyrtarët policorë në pushim mjekësor.
Jozyrtarisht, burime brenda Policisë së Kosovës thonë për Radion Evropa e Lirë se policëve në pushim mjekësor nuk u kërkohet dorëzimi i armës, pasi që mbikëqyrësit e tyre ndiejnë keqardhje.
‘Ne e kuptojmë se ata po kalojnë një periudhë të vështirë dhe nuk duam të ushtrojmë presion shtesë mbi ta, duke u marrë diçka që për ta ka një vlerë të madhe emocionale dhe simbolike’, thotë një zyrtar policor.
Ai e pranon se ekziston rreziku që arma të përdoret në mënyrë të dëmshme kur gjendja shëndetësore apo psikologjike e një zyrtari përkeqësohet.
Zyrtarisht, Policia e Kosovës ka thënë vetëm se Drejtoria e Shërbimeve Shëndetësorë përcjell rekomandimet mjekësore për lirimin nga përdorimi i armës dhe pajisjeve profesionale vetëm kur raportet mjekësore tregojnë se një gjë e tillë mund të jetë problematike.
‘Në kushte emergjente, kur sjellja e punonjësit të policisë paraqet rrezik të lartë për vetveten apo për të tjerët, atëherë mbikëqyrësi ka të drejtë ta marrë përkohësisht pajisjen zyrtare, armën, dhe të kontaktojë sektorin e psikologjisë në kuadër të departamentit shëndetësor’, thuhet nga Policia e Kosovës.
Rregullorja për operativët e Policisë së Kosovës parasheh që arma t’i merret policëve kur ata janë të suspenduar, të arrestuar, përkohësisht të pezulluar nga puna, për shkaqe shëndetësore dhe psikike, si dhe nëse dështojnë në ricertifikim për përdorimin e armës.
Në Shqipëri, rregullorja e Policisë së Shtetit përcakton që një policit i merret arma nëse ai shkel rregullat për përdorimin e saj, kur është në një proces penal, kur dyshohet se mund ta përdorë atë si mjet krimi, apo kur nuk kalon testin për përdorimin e armëve të zjarrit.
Në SHBA, ligjet ndryshojnë nga shteti në shtet. Por, në fillim të këtij viti, tre policëve në Detroit të Miçiganit u ishin marrë armët, pasi ishte vlerësuar se ata rrezikojnë ta dëmtojnë veten ose dikë tjetër me to. Në këtë rast, ata ishin akuzuar për dhunë në familje.
Psikologu klinik, Besnik Peci nënvizon se arma është një mjet pune dhe duhet të mbetet e tillë vetëm për aq kohë sa zyrtari policor është në shërbim aktiv.
‘Arma është pjesë e detyrës dhe e përgjegjësive zyrtare, por në momentin që shërbimi përfundon, ajo nuk mund të trajtohet si pronë personale. Ashtu siç largohet uniforma dhe detyrimet zyrtare pas përfundimit të shërbimit, edhe arma duhet të trajtohet në të njëjtën mënyrë’, përfundon ai.
Beratit, ashtu si edhe shumë kolegëve të tij, nuk i është kërkuar ta dorëzojë armën. Ai thotë se një gjë të tillë s’do ta bënte edhe po t’i kërkohej.
‘Veç në spital nuk e kam pasur me vete, se gjithë e mbaj. Nuk ma ka thënë askush ta dorëzoj. Kam shumë merak në të dhe, për aq sa të jam gjallë, nuk e dorëzoj’, thotë ai.
Në Kosovë, edhe policët e pensionuar mund të kërkojnë ta mbajnë armën e tyre zyrtare edhe pas largimit nga shërbimi aktiv. Arma do t’iu lejohej nëse ata nuk kanë probleme shëndetësore që do të përbënin pengesë.
Polici i pensionuar fillimisht duhet të bëjë një kërkesë, në bazë të së cilës atij i lëshohet një leje për përdorimin e armës për një periudhë të caktuar kohore.
Megjithatë, pas përfundimit të kësaj periudhe, ai është i detyruar t’u përmbahet rregullave dhe procedurave të përcaktuara me Ligjin për armët, ashtu si çdo qytetar tjetër që zotëron një armë me leje.
Me Ligjin për armët, çdo person që ka së paku 21 vjet, mund të kërkojë leje për t’u pajisur me armë.
Aplikuesi duhet të posedojë aftësi psiko-fizike dhe të kalojë testin teorik dhe atë praktik për përdorimin e armës. Po ashtu, duhet të ketë arsye të besueshme përse ka nevojë për armë, si dhe të kaluar të pastër kriminale.
Vetëm gjatë vitit të kaluar, 25 pjesëtarë të Policisë së Kosovës humbën jetën si pasojë e sëmundjeve të rënda. Policia e Kosovës u mundësohet pushimi mjekësor me pagë të plotë dhe rimbursim për shpenzimet për trajtime dhe terapi mjekësore që nuk mund të realizohen në sektorin publik.
Në vitin 2024, Policia e Kosovës shpenzoi 183 mijë euro për mbulimin e shpenzimeve mjekësore të zyrtarëve me sëmundje të rënda./REL
