Tag: sëmundjeve

  • Mjeku ngre alarmin: Më shumë të sëmurë nga zemra, ja shkaqet

    Mjeku ngre alarmin: Më shumë të sëmurë nga zemra, ja shkaqet

    Mjeku Besnik Jakaj, i ftuar në studion e e “Terminal” nga Aurora Sulçe, në A2 CNN, radhiti shkaqet e shtimit të sëmundjeve të zemrës në popullsi. 

    “Vitet e fundit janë shtuar të sëmurët me problemet e sistemit kardiovaskular. Janë të shpjegueshme edhe për shkak të rritjes së jetëgjatësisë, ushqimeve që konsumojmë, mungesës së sportit dhe ndotja e ambientit. Këto ndikojnë në sëmundjet e zemrës”, u shpreh fillimisht doktori. 

    Ai shtoi se nuk duhet përjashtuar edhe fakti që njerëzit vizitohen më shumë kohët e sotme. 

    “Element është edhe rritja e mundësisë për t’u diagnostikuar. Njerëzit janë më të kujdesshëm, më të ndërgjegjësuar dhe paraqiten në kohë te mjeku. Ne kemi të sëmurë, kemi spitale, kemi mjekë, kemi edhe barna, por nuk kemi një sistem shëndetësor të programuar për parandalimin e sëmundjeve dhe nuk kemi një databazë të plotë. Databaza nuk është e plotë sepse spitalet private nuk raportojnë, kemi shumë qytetarë që shkojnë jashtë për t’u kuruar edhe për gjëra që mund të kurohen shumë mirë në Shqipëri”, shtoi Jakaj. 

     

  • Mjeku i njohur ngre alarmin: Më shumë të sëmurë nga zemra, ja shkaqet

    Mjeku i njohur ngre alarmin: Më shumë të sëmurë nga zemra, ja shkaqet

    Mjeku Besnik Jakaj, i ftuar në një studio televizive, radhiti shkaqet e shtimit të sëmundjeve të zemrës në popullsi.
    “Vitet e fundit janë shtuar të sëmurët me problemet e sistemit kardiovaskular. Janë të shpjegueshme edhe për shkak të rritjes së jetëgjatësisë, ushqimeve që konsumojmë, mungesës së sportit dhe ndotja e ambientit. Këto ndikojnë në sëmundjet e zemrës”, u shpreh fillimisht doktori.
    Ai shtoi se nuk duhet përjashtuar edhe fakti që njerëzit vizitohen më shumë kohët e sotme.
    “Element është edhe rritja e mundësisë për t’u diagnostikuar. Njerëzit janë më të kujdesshëm, më të ndërgjegjësuar dhe paraqiten në kohë te mjeku. Ne kemi të sëmurë, kemi spitale, kemi mjekë, kemi edhe barna, por nuk kemi një sistem shëndetësor të programuar për parandalimin e sëmundjeve dhe nuk kemi një databazë të plotë. Databaza nuk është e plotë sepse spitalet private nuk raportojnë, kemi shumë qytetarë që shkojnë jashtë për t’u kuruar edhe për gjëra që mund të kurohen shumë mirë në Shqipëri”, shtoi Jakaj.

  • Për gratë, 4,000 hapa janë një mbrojtje kundër sëmundjeve të zemrës dhe rrezikut të vdekjes.

    Për gratë, 4,000 hapa janë një mbrojtje kundër sëmundjeve të zemrës dhe rrezikut të vdekjes.

    Të paktën për gratë e një moshe të caktuar, bërja e 4,000 hapave një ose dy ditë në javë është e mjaftueshme për t’u mbrojtur nga sëmundjet kardiovaskulare dhe rreziku i vdekjes, sipas një studimi të gjerë të kryer nga studiues në Mass General Brigham. Studimi shqyrtoi 13,547 gra, duke krahasuar numrin e hapave të tyre gjatë një jave me vdekshmërinë dhe shkallën e sëmundjeve kardiovaskulare gjatë dekadës pasuese.

    Puna, e botuar në British Journal of Sports Medicine, tregon gjithashtu se më shumë hapa japin përfitime edhe më të mëdha, deri në një pikë ku ulja e rrezikut arrin kulmin.

     “Në vende si Shtetet e Bashkuara, përparimet teknologjike kanë bërë që ne të mos lëvizim shumë dhe të moshuarit janë ndër më pak aktivët”, thotë autorja kryesore I-Min Lee, një epidemiologe në Spitalin e Bostonit.

    Studiuesit monitoruan shëndetin e mostrës së tyre të grave të moshuara (mosha mesatare 71.8 vjeç) pa sëmundje kardiovaskulare ose kancer. Midis viteve 2011 dhe 2015, gratë mbanin akselerometër për të ndjekur hapat e tyre për shtatë ditë. Për 10 vitet e ardhshme, studiuesit monitoruan vdekshmërinë dhe incidencën e sëmundjeve kardiovaskulare.

    Pjesëmarrësit u ndanë në bazë të numrit të ditëve në javë që ata arritën pragun e hapave prej 4,000, 5,000, 6,000 ose 7,000 ose më shumë. Ata që arritën 4,000 hapa një ose dy ditë në javë kishin një rrezik 26% më të ulët të vdekshmërisë dhe një rrezik 27% më të ulët të sëmundjeve kardiovaskulare krahasuar me ata që nuk arritën kurrë 4,000 hapa në asnjë ditë.

    Për më tepër, arritja e 4,000 hapave tre ose më shumë ditë në javë e uli më tej rrezikun e vdekshmërisë në 40%. Ndër gratë që arritën pragje më të larta hapash, rreziku i sëmundjeve kardiovaskulare u stabilizua.

     Përfitimet shëndetësore duket se shoqërohen me vëllimin total të hapave të ndërmarrë, në vend të numrit të ditëve në javë që është arritur një prag i caktuar.

    Kjo sugjeron që nuk ka një mënyrë “më të mirë” për të rritur numrin e hapave: gratë me vëllime të ngjashme totale hapash, të arritura përmes hapave të vazhdueshëm gjatë gjithë javës ose në mënyrë sporadike gjatë disa ditëve, përjetuan përfitime të ngjashme shëndetësore.

  • Administrata Trump pushon nga puna edhe zyrtarë të Qendrës për Parandalimin e Sëmundjeve, mes tyre edhe shumë shkencëtarë

    Administrata Trump pushon nga puna edhe zyrtarë të Qendrës për Parandalimin e Sëmundjeve, mes tyre edhe shumë shkencëtarë

    Administrata Trump po pushon nga puna dhjetëra zyrtarë në Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) në raundin e fundit të shkurtimeve buxhetore, duke përfshirë “studiues të sëmundjeve”, shkencëtarë të lartë dhe të gjithë stafin e zyrës së CDC -së në Uashington, sipas një raporti në The New York Times sot.

    Shtëpia e Bardhë dhe Institutet Kombëtare të Shëndetit të SHBA-së, të cilat mbikëqyrin CDC-në, nuk iu përgjigjën menjëherë kërkesave për koment nga Reuters.
    Punonjësit e prekur morën njoftimet e tyre për pushim nga puna me email pak para orës 4 të mëngjesit ET të premten, duke thënë se puna e tyre nuk ishte më thelbësore ose “teorikisht e ngjashme” me punën në pjesë të tjera të agjencisë, raportoi gazeta.
    Numri i saktë i punonjësve të CDC-së të prekur nuk është konfirmuar ende, raportoi gazeta.
    Mbyllja e vazhdueshme e qeverisë amerikane po dërgon qindra mijëra punonjës federalë në shtëpi, duke prekur stafin në Departamentin e Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore, përfshirë CDC-në.

    Top Channel

  • Delphi-2M: Inteligjenca artificiale që parashikon sëmundjet deri 20 vite më parë

    Delphi-2M: Inteligjenca artificiale që parashikon sëmundjet deri 20 vite më parë

    Një mjet revolucionar i inteligjencës artificiale, Delphi-2M, po tregon potencial të madh në parashikimin e sëmundjeve me progresion të qartë, si diabeti i tipit 2 dhe infarkti i zemrës.
    Ai mund të parashikojë rrezikun e mbi 1.000 sëmundjeve, përfshirë kancerin dhe sëmundjet kardiovaskulare, madje edhe dekada përpara se ato të shfaqen.
    Hulumtues nga Laboratori Evropian për Biologji Molekulare (EMBL), Qendra Gjermane për Kërkime mbi Kancerin dhe Universiteti i Kopenhagës shpresojnë që teknologjia të ndihmojë në identifikimin e hershëm të pacientëve me rrezik të lartë, duke mundësuar parandalimin e sëmundjeve.
    Delphi-2M është trajnuar mbi miliona kartela mjekësore të anonimizuara dhe analizon historikun shëndetësor dhe zakonet e jetesës, si pirja e duhanit, konsumimi i alkoolit apo mbipesha.
    Ai mund të parashikojë shëndetin e individit deri në 20 vite më vonë.
    Testimet janë kryer mbi të dhëna nga 400.000 pacientë të projektit UK Biobank dhe 1,9 milionë persona të regjistrit kombëtar danez.
    “Ngjarjet mjekësore shpesh ndjekin modele të parashikueshme.
    Modeli ynë i mëson ato dhe mund të parashikojë rezultatet shëndetësore të së ardhmes,” shpjegoi Thomas Fitzgerald, bashkautor i studimit të publikuar në revistën Nature.
    Ekspertët presin që mjeti të bëhet pjesë e përditshme e punës së mjekëve.
    “Ju hyni në ordinancë dhe merrni një pamje të qartë: katër rreziqet më të mëdha dhe dy gjëra që mund të bëni për t’i ulur ato,” tha prof. Ewan Birney, drejtor ekzekutiv i EMBL.
    Megjithatë, specialistët paralajmërojnë për kufizimet e tij. “Modeli riprodhon paragjykimet nga të dhënat, përfshirë moshën, përkatësinë etnike dhe rezultatet shëndetësore,” tha prof. Justin Stebbing, onkolog këshilltar.
    Prof. Peter Bannister shtoi se sfida kryesore mbetet sigurimi i qasjes së barabartë dhe infrastruktura digjitale për të gjithë, jo vetëm për të pasurit.
    Shumë ekspertë besojnë se ky është vetëm fillimi.
    Versionet e ardhshme të Delphi-2M mund të integrojnë biomarkerë, imazheri dhe të dhëna gjenetike, duke e shndërruar atë në një mjet të fuqishëm të mjekësisë precize.
    Ky zbulim vjen ndërkohë që organizata “One Cancer Voice” paralajmëron se rastet e kancerit do të arrijnë nivele rekord deri në vitin 2040, me një person të diagnostikuar çdo dy minuta dhe rritje të paparë të kancerit të gjirit, prostatës dhe mushkërive.

  • Pse bota po e ndjek me vëmendje përplasjen e Kennedy me agjencinë amerikane të shëndetit

    Pse bota po e ndjek me vëmendje përplasjen e Kennedy me agjencinë amerikane të shëndetit

    Sekretari amerikan i Shëndetësisë, Robert Kennedy Jr., ndezi një tjetër debat të ashpër këtë javë gjatë dëshmisë së tij në Senat, duke sulmuar sërish agjencinë kryesore të shëndetit publik, Qendrën për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC).
    Shfaqja e tij erdhi pak ditë pasi shkarkoi papritur drejtoreshën e re të CDC-së, Susan Monarez, vendim që shkaktoi dorëheqjen e disa drejtuesve të lartë. Kennedy tha se e kishte pyetur Monarez nëse ishte një “person i besueshëm” dhe, sipas tij, ajo i ishte përgjigjur “jo”, një deklaratë që shkaktoi mosbesim dhe zemërim në sallë.
    Kennedy ka quajtur më herët CDC “agjencinë më të korruptuar të qeverisë” dhe ka lënë të kuptohet se planet e tij për ta reformuar nuk kanë përfunduar. Por veprimet e tij kanë nxitur shqetësim të madh tek mjekët dhe shkencëtarët, të cilët paralajmërojnë se sistemi amerikan i shëndetit publik po minohet seriozisht.
    CDC, i themeluar në vitin 1946, është udhëhequr ndër vite në luftën kundër sëmundjeve ngjitëse dhe krizave globale si HIV, Ebola dhe Covid-19. Megjithatë, që prej marrjes së detyrës në shkurt, Kennedy ka marrë vendime që kanë alarmuar komunitetin shkencor. Ai emëroi një kritik të vaksinave për të rishikuar të dhënat e CDC mbi lidhjen e pavërtetuar mes vaksinave dhe autizmit dhe, në qershor, shkarkoi të gjithë panelin këshillues për vaksinimet (ACIP), duke e zëvendësuar me një grup të ri të zgjedhur nga administrata e tij.
    Ish-drejtoresha Monarez akuzoi Kennedy se e kishte detyruar të “paravendoste” miratimin e rekomandimeve të këtij paneli, të cilët sipas saj kishin shfaqur qëndrime antivaksinë.
    “Unë humba punën time, por fëmijët e Amerikës mund të humbin shumë më tepër”, shkroi ajo në një artikull.
    Pasi e shkarkoi, dorëheqje të tjera pasuan në CDC, përfshirë shefen e imunizimeve dhe drejtorin e sëmundjeve në zhvillim.
    “Një pjesë e madhe e ekspertizës është larguar, ndërsa të dhënat po rrezikojnë të mos përdoren më në mënyrë shkencore”, tha Dr. Fiona Havers, ish-studiuese e CDC-së që dha dorëheqjen në qershor.
    Kennedy, i njohur për deklaratat e tij kundër vaksinave dhe masave anti-Covid, ka kritikuar shpesh agjencinë se “gënjeu amerikanët për maskat, distancimin dhe vaksinën”. Ai paralajmëroi se do të vijojë me shkarkime të tjera.
    Ndërkohë, më 18 shtator pritet mbledhja e parë e panelit të ri këshillues të vaksinave, që do të shqyrtojë rekomandimet për vaksinat Covid, hepatitit B dhe RSV. Ky takim shihet si një moment kritik jo vetëm për SHBA-në, por edhe për shëndetin global, pasi CDC ka luajtur rol kyç në përballimin e epidemive botërore.
    Ekspertët paralajmërojnë se dobësimi i agjencisë mund ta lërë Amerikën dhe botën, shumë më të papërgatitur për pandeminë e radhës.

  • Numër rekord rastesh të sëmundjeve të transmetuara nga mushkonjat në Evropë

    Numër rekord rastesh të sëmundjeve të transmetuara nga mushkonjat në Evropë

    Evropa po përballet me një rritje të paprecedent të rasteve të sëmundjeve të transmetuara nga mushkonjat këtë vit, përfshirë ethet chikungunya dhe virusin e Nilit Perëndimor, duke krijuar një “normalitet të ri” për shkak të ndryshimeve klimatike, njoftoi sot Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve (ECDC).

    Agjencia tha se sezonet e mushkonjave po zgjasin dhe intensifikohen, për shkak të faktorëve klimatikë si temperaturat më të larta, verat më të gjata, dimrat më të butë dhe ndryshimet në reshje, duke krijuar një mjedis të favorshëm për përhapjen e viruseve.

    Drejtoresha e ECDC, Pamela Randi-Wagner, theksoi se Evropa po hyn në një fazë ku transmetimi i sëmundjeve nga mushkonjat bëhet më i gjatë, më i përhapur dhe më intensiv, duke u bërë një realitet i përhershëm.

    Mushkonja që transmeton virusin chikungunya tani ndodhet në 16 vende evropiane dhe 369 rajone, nga 114 rajone sa ishin një dekadë më parë. Evropa ka regjistruar deri më tani 27 raste të chikungunya për vitin 2025, një rekord i ri për kontinentin.

    Nga 1 janari deri më 13 gusht, tetë vende evropiane raportuan 335 raste të transmetimit lokal të virusit të Nilit Perëndimor, me 19 vdekje, ndërsa Italia mbetet vendi më i prekur me 274 infeksione.

    ECDC paralajmëron se rreziku për popullsinë europiane do të rritet dhe thekson rëndësinë e masave parandaluese, si iniciativat publike të koordinuara dhe mbrojtja personale.

    Agjencia i bën thirrje banorëve të rajoneve të prekura të përdorin repelentë, të veshin rroba me mëngë të gjata dhe të instalojnë rrjeta kundër mushkonjave për të reduktuar rrezikun e pickimeve.

    Ky trend i ri i sëmundjeve të transmetuara nga mushkonjat lidhet drejtpërdrejt me ndryshimet klimatike, duke nënvizuar nevojën për ndërhyrje të shpejta dhe masive në nivel evropian.

  • Si ndikon mungesa e vitaminës D në sistemin imunitar dhe ndjeshmërinë ndaj sëmundjeve

    Si ndikon mungesa e vitaminës D në sistemin imunitar dhe ndjeshmërinë ndaj sëmundjeve

    Shkencëtarët kanë zbuluar ide të reja për mënyrën se si vitamina D ndikon në sistemin imunitar dhe si mund të ndikojë në ndjeshmërinë ndaj sëmundjeve, përfshirë sklerozën e shumëfishtë, sipas një studimi të publikuar në Frontiers in Immunology.

    Vitamina D prodhohet nga organizmi dhe shpesh njihet për përfitimet e saj për shëndetin.

    Studimet e fundit tregojnë se ajo ndikon edhe tek qelizat kyçe të sistemit imunitar.

    Ky zbulim mund të shpjegojë se si vitamina D rregullon reagimet imunitare që lidhen me sëmundjet autoimune.

    Ekipi kërkimor u fokusua në mënyrën se si vitamina D ndikon në një mekanizëm të rëndësishëm të sistemit imunitar, aftësinë e qelizave dendritike për të aktivizuar qelizat T.

    Tek individët e shëndetshëm, qelizat T luajnë rol kyç në luftimin e infeksioneve. Por tek pacientët me sëmundje autoimune, ato mund të fillojnë të sulmojnë indet e trupit të tyre.

    Duke studiuar qelizat nga minjtë dhe njerëzit, studiuesit zbuluan se vitamina D shtoi prodhimin e molekulave CD31 në sipërfaqen e qelizave dendritike, duke penguar aktivizimin e qelizave T.

    CD31 ndihmonte të dy llojet qelizore të shmangnin krijimin e një kontakti të qëndrueshëm, i cili është një hap i rëndësishëm për aktivizimin imunitar, duke ulur ndjeshëm reagimin e sistemit imunitar.

    Sipas studiuesve, këto zbulime ndihmojnë në kuptimin se si mungesa e vitaminës D mund të ndikojë në funksionimin e sistemit imunitar dhe në ndjeshmërinë ndaj sëmundjeve autoimune.

    Niveli i ulët i vitaminës D ka qenë prej kohësh një faktor i rëndësishëm rreziku për zhvillimin e sëmundjeve autoimune të rënda. Studimi zbulon një mënyrë se si metabolitët e vitaminës D mund të ndikojnë në mënyrë dramatike në sistemin imunitar.

     

     

     

  • 7 ushqime të shëndetshme që duhet t’i konsumojmë më shumë

    7 ushqime të shëndetshme që duhet t’i konsumojmë më shumë

    Përveç shijimit të ushqimeve, një dietë e pasur dhe ushqyese është e mirë jo vetëm për trupin, por edhe për mendjen. Sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, agjencia publike e shëndetit në Shtetet e Bashkuara që merret me parandalimin dhe kontrollin e sëmundjeve, një dietë e ekuilibruar mund të na ndihmojë të jetojmë jetë më të gjata dhe më të shëndetshme, duke zvogëluar rrezikun e sëmundjeve dhe duke mbajtur peshën tonë nën kontroll.
    Prandaj, përpiquni t’i përfshini këto superushqime në menunë tuaj:
    Qepë e Kuqe
    Qepa e kuqe është plot me vitamina C, K, B12, si dhe kalcium, magnez dhe kalium. Dhe kjo nuk është e gjitha: ajo përmban kuercetinë, një antioksidant të fuqishëm që ndihmon në mbrojtjen kundër alergjive dhe sëmundjeve të zemrës. Shtojeni në sallata, salca apo edhe turshi për t’i dhënë një dozë shtesë shëndeti vakteve tuaja.
    Shafran i Indisë
    Kjo “mrekulli” e verdhë nuk është vetëm për t’i shtuar ngjyrë ushqimit. Kurkumina, përbërësi i saj aktiv, është i njohur për vetitë e saj anti-inflamatore dhe vetitë e forcimit të imunitetit. Disa madje e përdorin atë për të ndihmuar në parandalimin e sëmundjeve si Alzheimeri. Shtojeni në smoothie, salca sallatash apo edhe në pjata klasike me vaj si fasulet jeshile dhe bamja.
    Sardele
    Të vogla por të fuqishme, sardelet janë një thesar për zemrat tona. Të pasura me omega-3, ato ndihmojnë në uljen e kolesterolit të keq dhe triglicerideve, duke mbrojtur nga arterioskleroza. Ato janë një nga ushqimet e pakta që përmbajnë vitaminë D natyrale, ideale nëse nuk jeni të ekspozuar ndaj diellit. Piqini ato në skarë me pak limon dhe bimë të freskëta për një pjatë perfekte verore.
    Kaperi
    Kjo kafshatë e vogël “mrekullie” është plot me polifenole dhe antioksidantë që ngadalësojnë plakjen e lëkurës. Përveç kësaj, ndihmon me mikroqarkullimin dhe vepron si një diuretik natyral, duke zvogëluar ënjtjen. Shtoni disa kaperi në sallatat ose peshkun tuaj dhe përmirësoni rezultatin e shijshëm.
    Rukola
    Kjo perime jeshile intensive, me shije piperi, ishte një nga të preferuarat e Romakëve të Lashtë, dhe me një arsye të mirë. Është e ulët në kalori, e mbushur me vitamina, minerale dhe antioksidantë që ndihmojnë në luftimin e inflamacionit dhe presionit të lartë të gjakut. Është gjithashtu perfekte për t’i shtuar një prekje të freskët dhe të shëndetshme picës suaj.
    Mango
    E ëmbël dhe lëngshme, mango është mbreti tropikal i frutave të verës. Përtej shijes së saj, ajo ka veti anti-inflamatore dhe antioksiduese, ndërsa ndihmon gjithashtu në rregullimin e sheqerit në gjak. Shijojeni si një meze të lehtë ose shtojeni në smoothie dhe sallata për një nxitje freskuese dhe shtesë ushqyese.
    Boronica
    Një grusht i vogël boronicash mund të bëjë mrekulli! Ato janë të mbushura me antocianina, antioksidantë të fuqishëm që mbrojnë zemrën dhe zvogëlojnë rrezikun e diabetit të tipit 2. Në të njëjtën kohë, ato kanë veti anti-inflamatore dhe janë ushqimi perfekt i shëndetshëm, i ëmbël por pa kalori të panevojshme që shkon në mënyrë unike me kosin.
    Në këtë mënyrë, vaktet shijohen duke zgjedhur ushqime që na mbushin me mirëqenie, shëndet dhe energji!

  • Ushqimet që nuk duhet t’i konsumoni pas të 40-ve

    Ushqimet që nuk duhet t’i konsumoni pas të 40-ve

    Aftësitë rimëkëmbëse të trupit zbehen ndjeshëm pas të dyzetave.

    Në këtë grupmoshë, njeriu është më i rrezikuar nga kolesteroli i lartë, sëmundjet e zemrës, artriti apo diabeti.
    Njerëzit e moshës 35-55 vjeç që kanë nivele mesatarisht të larta të kolesterolit përballen me një rrezik të rritur të sëmundjeve të zemrës që arrin deri në 39 përqind.

    Në këtë artikull do të mësoni më shumë për ushqimet që duhen shmangur pas këtij pragu të rëndësishëm të moshës së njeriut.
    Mishrat e përpunuar
    Studimet thonë se ngrënia e mbi 200-300 gr mishra të përpunuar në ditë rrit rrezikun e suemundjeve të parakohshme nga sëmundjet e zemrës.
    Këtu përfshihen: salçicet, proshutat dhe sallamet.
    Alkooli
    Konsumi i lartë i alkolit shkakton përthithjen e vitaminës A nga trupi.
    Kjo vitaminë është thelbësore për rigjenerimin e qelizave.
    Pijet e gazuara
    Këto pije janë të pasura me kafeinë, sheqerna, fruktozë dhe ëmbëlsues artificialë.
    Këto të fundit shkaktojnë dhimbje koke, marramendje, probleme me tretjen, gjumin, humorin dhe kujtesën.
    Pirja e një kanaçe të tillë në ditë rrit rrezikun e atakut në zemër më 20 %.
    Të skuqurat
    Ushqimet e skuqura rrisin rrezikun e diabetit dhe sëmundjeve të zemrës.
    Ekspertët thonë se mënyrat e duhura të gatimit janë: me avull, zierja, pjekja.
    Drithërat jo të plota
    Buka e bardhë, makaronat dhe produkte të tjera të përgatitura nga mielli i bardhë rrisin inflamacionin në organizëm.
    Ky i fundit përbën zanafillën e shumë sëmundjeve si ato kardiovaskulare apo diabeti i tipit 2.
    Ëmbëlsirat e gatshme
    Këto ëmbëlsira industriale rrisin rrezikun e sëmundjeve të zemrës por kanë përmbajtje të larta substancash që shkaktojnë sëmundje të mushkërive.
    Duke pasur në konsideratë listën e mësipërme, njeriu mund të arrijë të ketë një jetë më të shëndetshme pas të dyzetave.
    Duke e kombinuar edhe me aktivitetin fizik, cilësia e jetës në këtë moshë përmirësohet ndjeshëm.