Në një ekonomi tregu funksionale, pritet që sektori privat të jetë forca tërheqëse e zhvillimit. Megjithatë, në Shqipëri kjo nuk ka ndodhur për shkak të një sërë problemesh strukturore. Ekonomia e vogël, mungesa në rritje e krahut të punës, çështjet e pazgjidhura të pronësisë dhe shkatërrimi i trashëgimisë industriale të periudhës së komunizmit janë disa nga pengesat kryesore.
Si shembull i potecialit të humbur, gazetari Arbër Hitaj nga studioja e ‘Kafe Shqeto’ tha se se industria e automobilave, si ajo e Zastavës në Serbi, tërhoqi investime gjigante si FIAT, ndërsa Shqipëria nuk arriti të ruante dhe zhvillonte asetet e saj industriale.
Aktualisht, ekonomia shqiptare është e orientuar pothuajse tërësisht drejt turizmit dhe shërbimeve, me ndërtimin që luan gjithashtu një rol kyç. Por pikërisht ky i fundit shihet si një rrezik potencial.
LEXO EDHE: Besimi i ndërtuesve në nivelin më të ulët në tre vjet, bien porositë, po çmimet?!
Hitaj paralajmëroi se nuk dihet se sa do të zgjasë kjo periudhë dhe se një ngadalësim apo ngecje e papritur e këtij sektori mund të shkaktojë një tronditje të madhe në ekonomi, duke e futur vendin në një krizë të mundshme.
“Unë besoj që në këtë pikë ku ka arritur gjendja, është pak e vështirë që të ndryshojë, të paktën dhe ndoshta për një 10-vjeçar, aq më tepër që ekonomia shqiptare është e orientuar e gjitha tek turizmi për momentin”- tha Hitaj për ‘Kafe Shqeto’.
Në përfundim, ndërsa shteti sot për sot po e garanton aktivitetin ekonomik duke shërbyer si “lokomotiva e trenit”, kjo varësi e madhe nga sektori publik nuk është një model i qëndrueshëm dhe tregon për brishtësinë e zhvillimit ekonomik të vendit.
Deklarata në Kafe Shqeto:
“Që të jetë shteti gjithmonë interlokutori kryesor, të jetë shteti gjithmonë motori kryesor i ekonomisë, ky nuk është lajm i mirë. Por ky është realiteti. Është një realitet që duhet të ndryshonte me kohë, nuk ka ndryshuar.
Duhet të ishte sektori privat që ta tërhiqte pjesën tjetër, pra të tërhiqte ekonominë e vendit. Por ne jemi një ekonomi e vogël, jemi një ekonomi që fatkeqësisht nuk kemi dhe krah pune, vitet e fundit është një problem i madh.
Jemi një ekonomi e cila ka dhe probleme që lidhen probleme me pronën. Ka probleme që lidhen me shkatërrimin e një trashëgimie që ka qenë nga periudha e komunizmit në industri.
Për të gjithë ata që nuk e dinë, një nga kompanitë më të mëdha të prodhimit të automobilëve siç është Fiati, është në Serbi.
Po ka shkuar në Serbi sepse ka një logjikë, atje ishte industria e prodhimit të makinave Zastava dhe ata morën, ju interesonte ajo pjesë dhe e zhvilluan akoma më shumë.
Fatkeqësisht ne nuk arritëm dot ta ruanim atë trashëgimi, ato elementë që mund të ruheshin gjithmonë, se nuk ishin të gjithë për t’u ruajtur. Dhe jemi në këtë situatë ku jemi.
Unë besoj që në këtë pikë ku ka arritur gjendja, është pak e vështirë që të ndryshojë, të paktën dhe ndoshta për një 10-vjeçar, aq më tepër që ekonomia shqiptare është e orientuar e gjitha tek turizmi për momentin.
Është me afat skadentë. Pra ne nuk e dimë sa do zgjasi ky bumi i ndërtimit dhe mbi të gjitha është një bum i cili vërtet jep një kontribut të madh në buxhetin e shtetit.
Por është një sektor i cili nesër mund të ngesë, mund të të japë një fluks shumë të madh në ekonomi dhe mund të krijojë efektin e kundërt, mund ta fusë vendin dhe në një krizë të mundshme. Pra jemi në një situatë aspak të kënaqshme mendoj unë”.









