Marsela SHYTIA
Presidenti i Republikës Srpska, entiteti serb i Bosnjë-Hercegovinës, Milorad Dodik ka kërkuar ndihmën e avokatit amerikan Mark Zell për të hequr sanksionet e SHBA kundër tij. Zell, kreu i Zell & Associates International Advocates dhe një udhëheqës i Partisë Republikane në Izrael, u regjistrua si lobist i Republika Srpska në janar të këtij viti, sipas dokumenteve të paraqitura sipas Aktit të Regjistrimit të Agjentëve të Huaj të SHBA (FARA) të cituar nga gazeta “Haaretz”. Sipas marrëveshjes së nënshkruar nga shefi i shtabit të Dodik, qëllimi kryesor i përpjekjes lobuese është “të vendosë dhe inkurajojë dialogun midis Republikës Srpska dhe administratës së ardhshme të Donald Trump, me qëllim përmirësimin e marrëdhënieve midis RS, udhëheqjes së saj dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës”.
Lobimi i fshehtë
Marrëveshja thekson gjithashtu qartë se një nga detyrat kryesore të Zell do të jetë të sigurojë heqjen e sanksioneve të SHBA të vendosura ndaj Dodik, si dhe ndaj ish-presidentes së RS Zeljka Cvijanoviç, e cila tani është anëtare e presidencës boshnjake. Përpjekja e lobimit synon gjithashtu “promovimin e rishikimit publik të Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit në Shtetet e Bashkuara pas 30 vjet përvojë praktike sipas marrëveshjes, duke u fokusuar veçanërisht në Aneksin 10 të PDSH-së në lidhje me rolin, rekomandimet dhe vendimet e Përfaqësuesit të Lartë”, sipas dokumentit të postuar në faqen e internetit të Departamentit të Drejtësisë të SHBA dhe parë nga BGNES. Presidenti i Antantës Milorad Dodik u dënua me një vit burg dhe u ndalua nga posti politik për gjashtë vjet për moszbatimin e vendimeve të Christian Schmidt, i dërguari i komunitetit ndërkombëtar i ngarkuar me monitorimin e pajtueshmërisë me Marrëveshjen e Paqes të Dejtonit të vitit 1995.
Shpërblimi i majmë
Nëse firma lobuese ka sukses në këto përpjekje, Zell & Associates do të marrë një bonus shtesë financiar. Për shërbimet e tij, Zell do të marrë 840,000 dollarë, me mundësinë e kompensimit shtesë që varet nga suksesi i përpjekjeve të tij lobuese. Adresa e regjistruar e firmës është në Kfar Etzion, një vendbanim izraelit në Bregun Perëndimor të pushtuar, por dokumentet listojnë gjithashtu zyra në Nju Jork, Uashington, Toronto, Moskë dhe Aman. Lobimi i Dodik po zhvillohet mes sfidave ligjore të vazhdueshme, duke përfshirë një urdhër arresti ndërkombëtar të lëshuar nga Gjykata e Bosnjë dhe Hercegovinës. Megjithatë, Dodik mbërriti në Moskë më 31 mars, ku konfirmoi lidhjet e tij me presidentin rus Vladimir Putin. “Sa herë që jam këtu, filloj me një vizitë në Varrin e Luftëtarit të Panjohur”, shkroi ai në rrjetet sociale, duke lavdëruar lidershipin e Putinit, ndërsa nuk përmendi një takim zyrtar.
Strategjia e Dodikut dhe Vuçiçit
Përpjekjet lobuese të Dodik i ngjajnë një strategjie të ngjashme të përdorur nga presidenti serb Aleksandar Vuçiç. Më 19 shkurt, në bashkëpunim me kolegë gazetarë nga Serbia, Shtetet e Bashkuara dhe Evropa Perëndimore, BGNES zbuloi se Vuçiç kishte shpenzuar më shumë se 5.5 milionë dollarë që nga viti 2019 për kontrata me firma të shumta amerikane, me qëllim përmirësimin e imazhit të Serbisë dhe lundrimin e tensioneve gjeopolitike. Këto kontrata lobimi, shpesh të justifikuara si përpjekje për të tërhequr investime të huaja, kryesisht funksionojnë si mjete për të fituar ndikim politik dhe për të kundërshtuar kontrollin ndërkombëtar. Në veçanti, një traktat i tillë kishte për qëllim të zbusë sanksionet e SHBA ndaj sektorit energjetik të Serbisë, i cili është i lidhur fort me interesat ruse. Ashtu si Vuçiç, Dodik duket i gatshëm të paguajë shuma të larta për të forcuar pozicionin e tij në Uashington, veçanërisht përballë një administrate të mundshme republikane.
