Lajmidites.com

Tag: rezerva

  • Festat e Flamurit, Kreshnik Spahiu: Pse i shoh me rezerva mesazhet e Ramës dhe Berishës

    Festat e Flamurit, Kreshnik Spahiu: Pse i shoh me rezerva mesazhet e Ramës dhe Berishës

    Juristi Kreshnik Spahiu ka folur për 29 nëntorin, 81-vjetorin e Çlirimit të Shqipërisë.
    Teksa u ndal tek mesazhet e liderëve në pushtet për këtë datë të shënuar, Spahiu i sheh me rezerva, duke theksuar se ka një lloj fallciteti.
    Ai vuri në dukje se udhëheqësit aktualë, Albin Kurti, Edi Rama, si edhe kreu i PD Sali Berisha nuk kanë festuar kurrë së bashku, por as të ndarë 28 Nëntorin në Kalanë e Gjergj Kastriotit në Krujë.
    “Mesazhet e liderëve që janë në pushtet i shoh me rezerva sepse ka një lloj fallciteti. Sepse të gjithë liderët, Kurti, Berisha dhe Rama se kanë kujtuar dhe festuar 28 nëntorin në kalanë e Gjergj Kastriot në Krujë as bashkë as veç e veç.”, tha ai.

  • Shtrenjtohet ari në Shqipëri/ Ndryshimet në bursat ndërkombëtare, çmimi arrin në mbi 4300 dollarë Onz

    Shtrenjtohet ari në Shqipëri/ Ndryshimet në bursat ndërkombëtare, çmimi arrin në mbi 4300 dollarë Onz

    Paqartësitë ekonomike dhe gjeopolitike në terren, pritshmëritë për rënien e normave te interesit nga rezerva federale në SHBA si dhe dëshira e investitorëve për të ruajtur arin përballë rënies së dollarit dhe inflacionit shkaktoi një rritje të ndjeshme të vlerës së tij në bursë javët e fundit.

    Vetëm në datën 20 tetor ari u këmbye për mbi 4 mijë e 347 dollar për onz. Një vlerë që ende qëndron e lartë ndonëse ka patur dhe rënie të herëpashershme nga 5 deri në 7%.
    “Sa herë që ka destabilizim investitorët e shohin si aset sigurie dhe kështu rritet kërkesa dhe çmimi gjithashtu”, tha ekspertja e financave-Besart Tafa.
    Jo vetëm investitorët por dhe bankat një pjesë të rezervës së tyre e kanë dhe në ar. Shqipëria ndonëse ka rreth 4.5% të rezervës totale, qëndron në vendin e 95 nga 120 vende në këtë renditje sipas rezervave zyrtare të arit në botë.
    Në kohë krizash apo pasigurish financiare, rezervat e arit forcojnë besimin e publikut dhe të tregjeve në monedhën kombëtare dhe në stabilitetin e bankës qendrore.
    Por aktualisht sa rezerva mban Banka e Shqipërisë. 1.56 ton ndodhet në rezerva e cila me vlerën e tregut arrin në 300 milionë euro ose 4.5% e rezervës totale.
    Ecuria e arit ndër vite ka qenë në rritje kështu në 8 muajt e 2025 Banka e Shqipërisë ka mbajtur një rezervë prej 317 milionë euro rreth 28% më e madhe se  në 8 muajt e 2024.
    “Ne aspirojmë futjen në BE dhe ne duhet të ndjekim këto politika do na rriste sigurinë financiare dhe do ishte një mjet për Bankën e Shqipërisë për të ndërmarrë politika më të mira monetare.”
    Por çfarë ndodh me tregun shqiptar të shitblerjeve të arit?
    Luhatjet në bursat ndërkombëtare reflektohen edhe në Shqipëri sipas ekspertëve. Sot nëpër argjendaritë e Tiranës një gramë flori shitet për 9 mijë deri në 12 mijë lekë, ndërsa në gjysmë dekadën e fundit vlera varionte nga 4 mijë deri në 7 mijë lekë.
    “Çmimi i arit botëror, njësoj kudo po mbajmë çmime 105 mijë lekë për gram. Me çmim i mirë, por me këtë rritje është e vështirë se s’kanë fuqi ta blejnë. Blejmë për ditëlindje festa dhurata e duam dhe e blejmë arin. Tani s’ka më blerje të mëdha më të lehta. Sipas parashikimeve rritje deri në 150 mijë lekë për gramë ari i pastër”, u shpreh shitësi Bledar Spahi.
    Investimi në ar shihet si një nga format më të mira të investimeve në afatgjatë sipas ekspertëve. Për ata qytetarë të cilët munden ekspertët sugjerojnë mbajtjen e tij në mënyrë që të mund ta këmbejnë më shumë në para kur tu nevojitet pasi vlera pritet të rritet erdhe më tej sipas tyre.

    Top Channel

  • Ari sfidon krizën dhe inflacionin, çmimi në Tiranë arrin deri në 12 mijë lekë për gram

    Ari sfidon krizën dhe inflacionin, çmimi në Tiranë arrin deri në 12 mijë lekë për gram

    Paqartësitë ekonomike dhe gjeopolitike në terren, pritshmëritë për rënien e normave te interesit nga rezerva federale në SHBA si dhe dëshira e investitorëve për të ruajtur arin përballë rënies së dollarit dhe inflacionit shkaktoi një rritje të ndjeshme të vlerës së tij në bursë javët e fundit.
    Vetëm në datën 20 tetor ari u këmbye për mbi 4 mijë e 347 dollar për onz. Një vlerë që ende qëndron e lartë ndonëse ka patur dhe rënie të herëpashershme nga 5 deri në 7%.
    “Sa herë që ka destabilizim investitorët e shohin si aset sigurie dhe kështu rritet kërkesa dhe çmimi gjithashtu”, tha ekspertja e financave-Besart Tafa.
    Jo vetëm investitorët por dhe bankat një pjesë të rezervës së tyre e kanë dhe në ar. Shqipëria ndonëse ka rreth 4.5% të rezervës totale, qëndron në vendin e 95 nga 120 vende në këtë renditje sipas rezervave zyrtare të arit në botë.
    Në kohë krizash apo pasigurish financiare, rezervat e arit forcojnë besimin e publikut dhe të tregjeve në monedhën kombëtare dhe në stabilitetin e bankës qendrore.
    Por aktualisht sa rezerva mban Banka e Shqipërisë. 1.56 ton ndodhet në rezerva e cila me vlerën e tregut arrin në 300 milionë euro ose 4.5% e rezervës totale.
    Ecuria e arit ndër vite ka qenë në rritje kështu në 8 muajt e 2025 Banka e Shqipërisë ka mbajtur një rezervë prej 317 milionë euro rreth 28% më e madhe se në 8 muajt e 2024.
    “Ne aspirojmë futjen në BE dhe ne duhet të ndjekim këto politika do na rriste sigurinë financiare dhe do ishte një mjet për Bankën e Shqipërisë për të ndërmarrë politika më të mira monetare.”
    Por çfarë ndodh me tregun shqiptar të shitblerjeve të arit?
    Luhatjet në bursat ndërkombëtare reflektohen edhe në Shqipëri sipas ekspertëve. Sot nëpër argjendaritë e Tiranës një gramë flori shitet për 9 mijë deri në 12 mijë lekë, ndërsa në gjysmë dekadën e fundit vlera varionte nga 4 mijë deri në 7 mijë lekë.
    “Çmimi i arit botëror, njësoj kudo po mbajmë çmime 105 mijë lekë për gram. Me çmim i mirë, por me këtë rritje është e vështirë se s’kanë fuqi ta blejnë. Blejmë për ditëlindje festa dhurata e duam dhe e blejmë arin. Tani s’ka më blerje të mëdha më të lehta. Sipas parashikimeve rritje deri në 150 mijë lekë për gramë ari i pastër”, u shpreh shitësi Bledar Spahi.
    Investimi në ar shihet si një nga format më të mira të investimeve në afatgjatë sipas ekspertëve. Për ata qytetarë të cilët munden ekspertët sugjerojnë mbajtjen e tij në mënyrë që të mund ta këmbejnë më shumë në para kur tu nevojitet pasi vlera pritet të rritet erdhe më tej sipas tyre./TCH

  • Shtrenjtohet ari në Shqipëri, ja sa ka shkuar grami

    Shtrenjtohet ari në Shqipëri, ja sa ka shkuar grami

    Paqartësitë ekonomike dhe gjeopolitike në terren, pritshmëritë për rënien e normave te interesit nga rezerva federale në SHBA si dhe dëshira e investitorëve për të ruajtur arin përballë rënies së dollarit dhe inflacionit shkaktoi një rritje të ndjeshme të vlerës së tij në bursë javët e fundit.
    Vetëm në datën 20 tetor ari u këmbye për mbi 4 mijë e 347 dollar për onz. Një vlerë që ende qëndron e lartë ndonëse ka patur dhe rënie të herëpashershme nga 5 deri në 7%.
    “Sa herë që ka destabilizim investitorët e shohin si aset sigurie dhe kështu rritet kërkesa dhe çmimi gjithashtu”, tha ekspertja e financave-Besart Tafa.
    Jo vetëm investitorët por dhe bankat një pjesë të rezervës së tyre e kanë dhe në ar. Shqipëria ndonëse ka rreth 4.5% të rezervës totale, qëndron në vendin e 95 nga 120 vende në këtë renditje sipas rezervave zyrtare të arit në botë.
    Në kohë krizash apo pasigurish financiare, rezervat e arit forcojnë besimin e publikut dhe të tregjeve në monedhën kombëtare dhe në stabilitetin e bankës qendrore.
    Por aktualisht sa rezerva mban Banka e Shqipërisë. 1.56 ton ndodhet në rezerva e cila me vlerën e tregut arrin në 300 milionë euro ose 4.5% e rezervës totale.
    Ecuria e arit ndër vite ka qenë në rritje kështu në 8 muajt e 2025 Banka e Shqipërisë ka mbajtur një rezervë prej 317 milionë euro rreth 28% më e madhe se në 8 muajt e 2024.
    “Ne aspirojmë futjen në BE dhe ne duhet të ndjekim këto politika do na rriste sigurinë financiare dhe do ishte një mjet për Bankën e Shqipërisë për të ndërmarrë politika më të mira monetare.”
    Por çfarë ndodh me tregun shqiptar të shitblerjeve të arit?
    Luhatjet në bursat ndërkombëtare reflektohen edhe në Shqipëri sipas ekspertëve. Sot nëpër argjendaritë e Tiranës një gramë flori shitet për 9 mijë deri në 12 mijë lekë, ndërsa në gjysmë dekadën e fundit vlera varionte nga 4 mijë deri në 7 mijë lekë.
    “Çmimi i arit botëror, njësoj kudo po mbajmë çmime 105 mijë lekë për gram. Me çmim i mirë, por me këtë rritje është e vështirë se s’kanë fuqi ta blejnë. Blejmë për ditëlindje festa dhurata e duam dhe e blejmë arin. Tani s’ka më blerje të mëdha më të lehta. Sipas parashikimeve rritje deri në 150 mijë lekë për gramë ari i pastër”, u shpreh shitësi Bledar Spahi.
    Investimi në ar shihet si një nga format më të mira të investimeve në afatgjatë sipas ekspertëve. Për ata qytetarë të cilët munden ekspertët sugjerojnë mbajtjen e tij në mënyrë që të mund ta këmbejnë më shumë në para kur tu nevojitet pasi vlera pritet të rritet erdhe më tej sipas tyre.

  • Niveli më i lartë historik! Shqipëria me 7 mld euro rezerva valutore, por euro vijon rënien

    Niveli më i lartë historik! Shqipëria me 7 mld euro rezerva valutore, por euro vijon rënien

    Blerjet e detyruara të valutës, edhe mbi planin me qëllim stabilizimin e kursit të këmbimit, si dhe eurobondi i marrë në fillim të këtij viti, e kanë çuar rezervën valutore në nivelin më të lartë historik.
    Referuar shifrave të Bankës së Shqipërisë, për herë të parë rezerva valutore kalojë vlerën 7 miliardë euro, duke u rritur me 1.2 miliardë euro në krahasim me gushtin e vitit 2024. Pjesa dërrmuese e saj janë letra me vlerë, prej 5.3 miliardë euro, pjesa tjetër janë depozita e monedha, si dhe 317 milionë euro shufra ari.
    Ndërsa brenda një dekade, rezerva është më shumë se 3-fishuar, pasi në 2015-ën vlera e saj ishte vetëm 2.8 miliardë euro. Kjo rezervë aktivizohet në ditë të këqija, për të shlyer borxhin në valutë, për të mbuluar importet në rast krize si dhe për të siguruar stabilitetin e kursit të këmbimit. Banka qendrore thotë se me rezervën e këtij viti mbulohen të paktën 7.3 muaj importe.“Deri në fund të muajit qershor, rezerva valutore ishte e mjaftueshme për të mbuluar 7.3 muaj importe mallrash dhe shërbimesh”, thuhet në raportin e stabilitetit financiar.
    Një nga shkaqet kryesore të rritjes së shpejtë të rezervës është edhe shtimi i blerjeve të valutës në treg nga Banka e Shqipërisë me qëllim që të stabilizojë kursin e këmbimit dhe të frenojë një zhvlerësim më të fortë se kaq të euros apo dollarit. Vetëm në gjashtëmujorin e parë të vitit u blenë 72.7 milionë euro për të ndalur rënien e euros.Por me gjithë këto ndërhyrje normalitet në kursin e këmbimit, duket se nuk do të ketë. Nëse në fund të 2024-ës diskutohej për ‘normalitetin e ri’ ku një euro këmbehej me 100-102 lekë, sot flasim për normalitetin e një euroje në vlerën 97 lekë, e në ditë të caktuara edhe më poshtë, në 96 lekë.

  • Rezerva valutore për herë të parë në histori mbi 7 mld euro! BSH: Me atë aktuale garantohen deri 7.3 muaj importe

    Rezerva valutore për herë të parë në histori mbi 7 mld euro! BSH: Me atë aktuale garantohen deri 7.3 muaj importe

    Blerjet e detyruara të valutës, edhe mbi planin me qëllim stabilizimin e kursit të këmbimit, si dhe eurobondi i marrë në fillim të këtij viti, e kanë çuar rezervën valutore në nivelin më të lartë historik.
    Referuar shifrave të Bankës së Shqipërisë, për herë të parë rezerva valutore kalojë vlerën 7 miliardë euro, duke u rritur me 1.2 miliardë euro në krahasim me gushtin e vitit 2024. Pjesa dërrmuese e saj janë letra me vlerë, prej 5.3 miliardë euro, pjesa tjetër janë depozita e monedha, si dhe 317 milionë euro shufra ari.
    Ndërsa brenda një dekade, rezerva është më shumë se 3-fishuar, pasi në 2015-ën vlera e saj ishte vetëm 2.8 miliardë euro. Kjo rezervë aktivizohet në ditë të këqija, për të shlyer borxhin në valutë, për të mbuluar importet në rast krize si dhe për të siguruar stabilitetin e kursit të këmbimit. Banka qendrore thotë se me rezervën e këtij viti mbulohen të paktën 7.3 muaj importe.
    “Deri në fund të muajit qershor, rezerva valutore ishte e mjaftueshme për të mbuluar 7.3 muaj importe mallrash dhe shërbimesh”, thuhet në raportin e stabilitetit financiar.Një nga shkaqet kryesore të rritjes së shpejtë të rezervës është edhe shtimi i blerjeve të valutës në treg nga Banka e Shqipërisë me qëllim që të stabilizojë kursin e këmbimit dhe të frenojë një zhvlerësim më të fortë se kaq të euros apo dollarit. Vetëm në gjashtëmujorin e parë të vitit u blenë 72.7 milionë euro për të ndalur rënien e euros.
    Por me gjithë këto ndërhyrje normalitet në kursin e këmbimit, duket se nuk do të ketë. Nëse në fund të 2024-ës diskutohej për ‘normalitetin e ri’ ku një euro këmbehej me 100-102 lekë, sot flasim për normalitetin e një euroje në vlerën 97 lekë, e në ditë të caktuara edhe më poshtë, në 96 lekë. shqiptarja.com
    REZERVA VALUTOREGusht 2024 5,810 mln euroGusht 2025 7,091 mln euroDiferenca + 1,281 mln euroREZERVA VALUTORE NË 2015-2025Dhjetor 2015 2,880 mln euroGusht 2025 7,091 mln euroDiferenca +4,211 mln euro

  • Euro qëndron në nivelin më të lartë 4-vjeçar, aksionet europiane rriten pas uljes së normës nga FED

    Euro qëndron në nivelin më të lartë 4-vjeçar, aksionet europiane rriten pas uljes së normës nga FED

    Aksionet europiane u rritën të enjten pasi Rezerva Federale uli normat në 4.00%–4.25% dhe sinjalizoi më shumë lehtësim. Tregjet e mirëpritën tonin e butë, duke rritur aksionet në të gjithë eurozonën, me aksionet e teknologjisë dhe bankave që kryesonin fitimet.Tregjet në të gjithë Europën u zgjuan me një humor të gëzueshëm të enjten pasi Rezerva Federale e SHBA-së uli normat e interesit dhe sinjalizoi se mund të ketë më shumë ulje në të ardhmen.Ky veprim rriti ndjenjën e investitorëve, duke i shtyrë aksionet europiane më lart dhe duke e mbajtur euron pranë një kulmi katërvjeçar.Rezerva Federale uli normën e saj të interesit me 25 pikë bazë, duke e ulur atë në 4.00%–4.25%. Parashikimet e përditësuara ekonomike të bankës qendrore lanë të kuptohej se ky mund të jetë fillimi i një cikli më të shpejtë lehtësimi. Stephen Miran, Guvernatori i ri i Rezervës Federale i emëruar nga Presidenti Donald Trump, nuk ishte dakord dhe shtyu për një ulje më agresive prej 50 pikësh bazë.Grafiku ui Rezervës Federale, i cili paraqet pritjet e politikëbërësve për nivelet e ardhshme të normave, tani tregon një parashikim mesatar prej 3.6% deri në fund të vitit, duke nënkuptuar dy ulje të tjera prej 25 pikësh bazë në vitin 2025. Normat parashikohet të bien më tej në 3.4% deri në fund të vitit 2026 dhe në 3.1% deri në vitin 2027.Tregjet tani po parashikojnë të paktën dy ulje të tjera të normave deri në fund të vitit.Ndryshimi i Rezervës Federale nuk kaloi pa u vënë re në Europë. Euro mbeti e fortë në 1.1830 dollarë të enjten në mëngjes, pasi arriti shkurtimisht 1.1920 dollarë një ditë më parë, një nivel që nuk është parë që nga qershori 2021.Aksionet rriten ndërsa ndjenja e rrezikut rimëkëmbetTregjet e aksioneve europiane reaguan me fitime të forta.Indeksi EURO STOXX 50 u rrit me 0.8%, ndërsa DAX i Gjermanisë u ngjit me 1%. Një indeks që ndjek aksionet e bankave europiane shtoi 1.2% deri në mes të mëngjesit në Frankfurt.Ndër performuesit më të spikatur ishin firmat teknologjike. SAP u rrit me 3.3%, ASML shtoi 2.6% dhe Schneider Electric u rrit 2.5%.Në sektorin bankar, Banco Santander e Spanjës dhe Commerzbank e Gjermanisë u rritën me rreth 1%.CAC 40 i Francës u rrit me 0.8%, IBEX 35 i Spanjës me 0.3%, ndërsa FTSE MIB i Italisë qëndroi pothuajse i pandryshuar.Një ndryshim i Rezervës Federale – por jo pa debatKryetari i Rezervës Federale, Jerome Powell, e përshkroi këtë veprim si një “ulje të menaxhimit të riskut”, duke pranuar se ndërsa rritja ekonomike po vazhdon, ngadalësimi në krijimin e vendeve të punës dhe një rritje e lehtë e papunësisë po ngrenë paralajmërime të hershme.“Nuk është një ekonomi e keqe”, tha Powell, por shtoi se Rezerva Federale po lëviz tani për të mbështetur tregun e punës përpara se të fillojë ndonjë rënie më e thellë.Megjithatë, jo të gjithë anëtarët e Rezervës Federale janë të bindur. Gjashtë prej tyre sinjalizuan kundërshtim ndaj shkurtimeve të mëtejshme këtë vit, sipas strategut të BBVA-së, Alejandro Cuadrado, i cili tregoi se parashikimet ekonomike në fakt treguan pritje për rritje më të fortë, inflacion më të qëndrueshëm dhe papunësi më të ulët.Perspektiva e Eurozonës: optimizëm i kujdesshëmNdërsa forca e euros pasqyron optimizëm në rritje, ajo gjithashtu ngre pyetje për Bankën Qendrore Europiane.Një euro më e fortë mund të ndihmojë në lehtësimin e inflacionit, por gjithashtu mund të ndërlikojë konkurrueshmërinë e eksportit, veçanërisht për ekonomitë e prodhimit si Gjermania.Megjithatë, për momentin, atmosfera në tregjet europiane mbetet optimiste. Fakti që FED është e gatshme të veprojë paraprakisht për të shmangur një ngadalësim, në vend që të reagojë ndaj tij, po mirëpritet si lajm i mirë nga investitorët globalë. / EuronewsKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gëzon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetëm duke cituar “Revista Monitor” shoqëruar me linkun e artikullit origjinal.

  • Rritet rezerva valutore e BSH/ Synohet normalizimi i kursit të këmbimit

    Rritet rezerva valutore e BSH/ Synohet normalizimi i kursit të këmbimit

    Përpjekjet e Bankës së Shqipërisë për të normalizuar kursin e këmbimit duke blerë euro në tregun e brendshëm e kanë çuar nivelin e rezervës valutore në nivelin e 6.7 miliardë eurove.
    Të dhënat nga Banka e Shqipërisë flasin për një zgjerim të kësaj vlere me të paktën 21%, krahasuar me majin-qershor të vitit 2024.
    Rezerva valutore e vendit në pjesën më të madhe mbahet në tituj borxhi dhe në depozita, ndërkohë që administrohet nga Banka e Shqipërisë. Referuar shifrave, letrat me vlerë arritën në nivelin e 493.7 mlrd lekëve, ndërsa depozitat pësuan një rritje të ndjeshme me të paktën 427 mln lekë krahasuar me një vit më parë.
    Nga ana tjetër, Banka e Shqipërisë raporton se për muajin qershor të këtij viti rezerva e arit arriti në vlerën e 304 mln euro, me një rritje prej 28% krahasuar me qershorin e vitit të kaluar.
    Deri në fund të këtij viti, rezerva valutore planifikohet të arrijë në 7.3 miliardë euro. Tv Klan

  • Alarm në Europë/ BE grumbullon ushqime, karburant dhe ilaçe, përgatitje për një sulm të mundshëm rus

    Alarm në Europë/ BE grumbullon ushqime, karburant dhe ilaçe, përgatitje për një sulm të mundshëm rus

    Bashkimi Evropian po hyn në një epokë të re të përgatitjes për kriza, duke njoftuar për herë të parë një plan të koordinuar për të krijuar rezerva strategjike të mallrave thelbësore, të tilla si ushqimi, uji, karburanti dhe ilaçet.
    Iniciativa vjen në një kohë shqetësimesh të shtuara rreth mundësisë së një sulmi ushtarak nga Rusia, por edhe rreth kërcënimeve të tjera komplekse, nga fatkeqësitë natyrore te pandemitë dhe sulmet kibernetike.
    “Strategjia e re e grumbullimit të stoqeve” e Komisionit nxjerr mësime kyçe nga përvoja e pandemisë Covid-19, kur shumë shtete anëtare nxituan të siguronin pajisje dhe maska mbrojtëse, duke rezultuar në mungesa aty ku ato ishin më të nevojshme. Këtë herë, qëllimi është përgatitja e koordinuar në nivel evropian, në mënyrë që shoqëritë të mos kapen përsëri të papërgatitura.
    Komisionerja e BE-së për Menaxhimin e Krizave, Haja Labib, theksoi se “qëllimi është shumë i thjeshtë: të sigurohet që furnizimet thelbësore që i mbajnë gjallë shoqëritë tona, veçanërisht ato që shpëtojnë jetë, të jenë gjithmonë të disponueshme. Sa më të përgatitur të jemi, aq më pak në panik jemi”.
    Stoqe për çdo kërcënim
    Plani parashikon krijimin e një rrjeti evropian të stoqeve të ushqimit, ilaçeve, gjeneratorëve, lëndëve të para, por edhe materialeve speciale si produktet e pastrimit të ujit, pajisjet për riparimin e kabllove nën det, avionët pa pilot dhe urat e lëvizshme për përdorim në konflikte ose fatkeqësi natyrore. Në të njëjtën kohë, është planifikuar të krijohen lista të azhurnuara rregullisht të mallrave kritike, të përshtatura për secilin kërcënim.
    Deri në vitin 2026, BE synon të krijojë një qendër të lëndëve të para kritike për prokurimin e përbashkët të mallrave thelbësore në emër të kompanive evropiane. Përveç kësaj, buxheti i programit të kredisë së Bankës Evropiane të Investimeve për të mbështetur bizneset e reja dhe të vogla në fushën e barnave inovative do të dyfishohet në 200 milionë euro deri në vitin 2027.
    “Rreziku në kufij” dhe skenarët e ndryshëm
    Dallimet midis shteteve anëtare janë të mëdha. Vende si Finlanda, Estonia dhe Republika Çeke tashmë kanë një traditë të grumbullimit të rezervave për shkak të afërsisë së tyre me Rusinë.
    “Sigurisht, nëse keni një kufi një mijë kilometrash me Rusinë, është logjike të ndjeni kërcënimin e luftës”, shpjegoi Labib. “Megjithatë, në Spanjë, ata i konsiderojnë zjarret më të mundshme. Nuk ka një zgjidhje të vetme për të gjithë”, sqaroi ajo.
    Komisioni po i nxit vendet të përshtasin prioritetet e tyre me rrethanat e tyre specifike. Në praktikë, kjo do të thotë rezerva që mbulojnë gjithçka, nga nevojat energjetike dhe krizat shëndetësore deri te kërcënimet hibride, të tilla si sulmet kibernetike ose fushatat e dezinformimit.
    Strategjia e re përfshin gjithashtu një rrjet evropian të monitorimit të ujërave të ndotura, i cili do të veprojë si një “radar paralajmërues i hershëm” për sëmundjet infektive. Gjatë pandemisë, analiza e ujërave të ndotura rezultoi të ishte një metodë me kosto efektive për zbulimin e epidemive para se të ndodhnin shpërthime masive. Në fushën e mbrojtjes civile, BE tashmë ka një flotë avionësh dhe helikopterësh zjarrfikës, aeroplanë evakuimi mjekësor dhe pajisje mjekësore, por Komisioni thekson nevojën për përforcim të mëtejshëm pasi kriza klimatike i bën zjarret në pyje më të shpeshta dhe më të rënda.
    “Paketa e mbijetesës” dhe mesazhi për qytetarët
    Që nga pranvera, BE-ja u ka bërë thirrje qytetarëve evropianë që të kenë një “kit emergjence” me ushqim, ujë dhe gjëra themelore, të cilat do të sigurojnë vetëmjaftueshmërinë e tyre për të paktën 72 orë, në rast të një sulmi ushtarak, fatkeqësie natyrore, ndërprerjeje të energjisë elektrike ose aksidenti industrial.
    Iniciativa të ngjashme po ndërmerren jashtë BE-së. Suedia, për shembull, e cila iu bashkua NATO-s vetëm në vitin 2024 pas pothuajse 200 vjetësh neutralitet, kohët e fundit shpërndau 5,000,000 fletëpalosje informuese me udhëzime për përgatitjen për mundësinë e luftës. Në të njëjtën kohë, Danimarka u bën thirrje qytetarëve të mbajnë rezerva ushqimore në shtëpitë e tyre.
    Britania dhe strategjia e re e qëndrueshmërisë
    Britania, anëtare e NATO-s, por jashtë BE-së, po përpiqet gjithashtu të plotësojë boshllëqet në përgatitjen politike për emergjencat. Në qershor, ajo publikoi Strategjinë e saj të Sigurisë Kombëtare 2025, të titulluar “Siguria për Popullin Britanik në një Botë të Rrezikshme”, duke pranuar se për herë të parë në dekada, territori i saj mund të jetë nën kërcënim të menjëhershëm.
    Strategjia përfshin një sërë masash, nga forcimi i kufijve dhe infrastrukturës kritike deri te investimi i 1 miliard paund në përgatitjen për incidente biologjike, aksidente dhe sulme. Britania gjithashtu zotohet të ndërtojë rezistencë ndaj kërcënimeve që “mund të prishin masivisht mënyrën tonë të jetesës” dhe planifikon fushata të reja ndërgjegjësimi publik.
    Komisioni përmbledh filozofinë e strategjisë së tij në deklaratën e Labib. “Ne i dimë kërcënimet me të cilat përballemi: sulme hibride, ndërprerje të energjisë, ngjarje ekstreme të motit, pandemi. Këto rreziqe nuk janë më teorike, por reale. Kjo është arsyeja pse përgatitja po zhvendoset nga margjinat në ballë të mbrojtjes evropiane.”
    Ndërsa paqëndrueshmëria gjeopolitike dhe kriza klimatike paraqesin vazhdimisht sfida të reja, sfida për Evropën është e qartë: përgatituni para krizës, jo panik kur ajo të vijë.

  • Rezerva Federale do të mbajë normat e interesit të pandryshuara deri në shtator

    Rezerva Federale do të mbajë normat e interesit të pandryshuara deri në shtator

    Rezerva Federale e SHBA-së do të mbajë normat e interesit të pandryshuara për të paktën disa muaj të tjerë, sipas shumicës së ekonomistëve të anketuar nga Reuters, ndërsa vazhdojnë rreziqet që inflacioni mund të rritet për shkak të politikave tarifore të Presidentit Donald Trump.Me shumicën e negociatave tregtare të papërfunduara, ndërsa afati i 9 korrikut për një pauzë 90-ditore të tarifave të shpallura në prill afrohet, ekspertët kanë hezituar të ndryshojnë perspektivën e tyre tashmë të brishtë ekonomike.Shqetësimet në rritje në lidhje me borxhin e SHBA-së dhe emetimet e shumta të obligacioneve të nxitura nga një projektligj gjithëpërfshirës për uljen e taksave i miratuar nga Dhoma e Përfaqësuesve, por jo nga Senati, nuk duket se po ndihmojnë.Të dhënat nuk treguan shenja të rritjes së stresit në tregun e punës, duke sugjeruar se Rezerva Federale nuk ka nxitim për të ulur normat e interesit.Të gjithë, përveç dy prej 105 ekonomistëve të anketuar, parashikuan se Komiteti Federal i Tregut të Hapur (FOMC) do ta mbante të pandryshuar normën e fondeve të Rezervës Federale në takimin e 17-18 qershorit në një interval 4.25%-4.50%, ku ka qenë që nga fillimi i vitit.Rreth 55% e ekonomistëve – 59 nga 105 – thanë se Rezerva Federale do të rifillonte uljen e normës së interesit tremujorin e ardhshëm, me shumë mundësi në shtator dhe në përputhje me normat e interesit të kontratave të së ardhmes. Kjo perspektivë nuk ka ndryshuar nga muaji i kaluar.Pritshmëritë për inflacionin kanë mbetur të larta për shkak të parashikimeve për barrierat e larta tregtare të SHBA-së. Administrata kohët e fundit ka rritur tarifat e aluminit dhe çelikut në 50% nga 25%.Zyrtarët amerikanë janë aktualisht të angazhuar në bisedime tregtare me zyrtarë të lartë kinezë në Londër.Ndërkohë, konsumatorët presin që presionet e çmimeve të rriten në vitet e ardhshme, ndërsa ekonomistët parashikojnë se inflacioni do të mbetet shumë mbi objektivin 2% të Rezervës Federale deri të paktën në vitin 2027.Një pakicë e konsiderueshme prej 42% e pjesëmarrësve në sondazh – 44 nga 105 – presin që FOMC të rifillojë uljen e normave të interesit në tremujorin e katërt të vitit 2025 ose më vonë, ndërsa 20 parashikojnë se nuk do të ketë ulje këtë vit.Nuk kishte konsensus të qartë se sa do të ishte norma deri në fund të vitit 2025, por rreth 80% e ekonomistëve – 85 nga 105 – parashikuan që norma e interesit të fondeve federale do të jetë në një interval 3.75%-4.00% ose më e lartë.Trump bëri thirrje për një ulje të plotë të pikëve të përqindjes në 3.25%-3.50% ss më shpejt.Projektligji i nënshkruar nga presidenti që po kalon në Kongres pritet të shtojë 2.4 trilionë dollarë në një sasi borxhi tashmë të madhe prej 36.2 trilionë dollarësh, duke e bërë uljen e normës më të pamundur.“Me më shumë stimuj fiskalë që vijnë nga projektligji i taksave dhe shpenzimeve, Fed sheh më pak arsye për të mbështetur ekonominë me norma interesi më të ulëta”, tha Bill Adams, drejtues ekonomik në Comerica Bank.“Politika fiskale duket se do ta shtyjë deficitin më lart, duke ushtruar presion të vazhdueshëm në rritje mbi normat e interesit afatgjata, të cilat do të jenë një pengesë për pjesët e ekonomisë që kërkojnë shumë kredi, si tregu i banesave dhe shpenzimet e kapitalit të biznesit.”Ekonomia, e cila u tkurr me 0.2% tremujorin e kaluar për shkak të një deficiti tregtar në rritje, parashikohet të rritet vetëm me 1.4% këtë vit, rënie e ndjeshme nga 2.8% në vitin 2024. Vitin tjetër, parashikohet të zgjerohet me 1.5%. Kjo perspektivë mbeti e pandryshuar nga maji. / ReutersKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gezon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetm duke cituar “Revista Monitor” shogëruar me linkun e artikullit origjinal.