Tag: rëndësi

Banka e Shqipërisë ka përditësuar në fund të muajit mars listën e bankave me rëndësi sistemike dhe shtesat e posaçme në raportin e mjaftueshmërisë së kapitalit që këto banka duhet të përmbushin.Në vendimin e këtij viti, Banka Qendrore ka vendosur të nxjerrë nga lista e bankave me rëndësi sistemike Bankën OTP Albania, ndërsa në listë është rikthyer Banka Intesa Sanpaolo Albania. Në listë janë konfirmuar tre bankat e tjera më të mëdha, Banka Kombëtare Tregtare, Banka Credins dhe Raiffeisen Bank Shqipëri.Bankat me rëndësi sistemike janë subjekt i shtesave të posaçme në raportin e mjaftueshmërisë së kapitalit. Në vendimin e këtij viti, shtesa e posaçme sistemike për BKT është ulur në 1%, nga 1.5% që kishte qenë një vit më parë. Për Credins dhe Raiffeisen, shtesa sistemike do të qëndrojë në nivelin 1%, ndërsa për Intesa Sanpaolo kjo shtesë do të jetë në masën 0.5%.Përveç shtesave të mësipërme, katër bankat me rëndësi sistemike janë subjekt I shtesave të tjera makroprudenciale (të detyrueshme edhe për bankat e tjera të sektorit), si edhe për shtesat e posaçme të lidhura me kërkesat minimale për instrumente të kapitalit rregullator dhe detyrime të pranuara (MREL).Përcaktimi i bankave me rëndësi sistemike bëhet bazuar në rregulloren nr.41, dt.05.06.2019 “Për shtesat makroprudenciale të kapitalit” dhe realizohet teknikisht në bazë të metodologjisë përkatëse. Në muajin shkurt të vitit të kaluar, Banka e Shqipërisë hartoi një variant të rishikuar të metodologjisë “Mbi mënyrën e llogaritjes dhe të ndryshimit të rëndësisë sistemike të bankave dhe të shtesës përkatëse makroprudenciale të kapitalit”.Rishikimi i Metodologjisë synoi të forcojë kujdesin e Bankës së Shqipërisë në identifikimin e bankave me rëndësi sistemike, veçanërisht kur një bankë ndryshon statusin e saj, duke hyrë ose dalë nga kjo kategori. Gjithashtu, metodologjia adreson ndryshimet strukturore në sektorin bankar, si bashkimet, ndarjet apo zhvillime të tjera që ndikojnë menjëherë në numrin dhe madhësinë e bankave.Sipas bankës së Shqipërisë, për secilën bankë të sektorit përcaktohet nota e rëndësisë sistemike (NRS). Treguesit përbërës të notës, ose kriteret mbi të cilat matet rëndësia sistemike e një banke, janë “madhësia”, “ndërlidhja”, “zëvendësueshmëria” dhe “kompleksiteti”. Sipas metodologjisë, banka duhet të kapërcejë një nivel të caktuar minimal të NRS (niveli dysheme), për t’u konsideruar si bankë me rëndësi sistemike (BARS).Spektri i vlerave mbi atë nivel është i ndarë në 5 shporta me intervale të përcaktuar, dhe banka pozicionohet në shportën përkatëse në varësi të vlerës së NRS-së së saj. Sipas rregullores, çdo shporte i korrespondon një vlerë e caktuar e shtesës së kapitalit për bankat me rëndësi sistemike (SIST). Banka mund të lëvizë midis shportave, apo të dalë nga grupi i bankave me rëndësi sistemike, në funksion të vlerës së NRS.Niveli i NRS për çdo bankë monitorohet me frekuencë tremujore, por në bazë të rregullores lista e bankave me rëndësi sistemike dhe shtesat përkatëse makroprudenciale të kapitalit përcaktohen dhe shpallen një herë në vit, në tremujorin e parë.Përveç kërkesave shtesë për kapital, efektet që sjell statusi i rëndësisë sistemike për një bankë tregtare janë të lidhura në përgjithësi me aspekte më rigoroze të rregullimit dhe të mbikëqyrjes. Për shkak të rëndësisë që kanë për qëndrueshmërinë e të gjithë sistemit financiar, standardet ndërkombëtare dhe kuadri rregullator e mbikëqyrës në vend nxisin kërkesa më të larta për bankat me rëndësi sistemike, në krahasim me bankat e tjera.Këto kërkesa, zbatohen në veprimtarinë operacionale mbikëqyrëse të Bankës së Shqipërisë, ku bankave me rëndësi sistemike iu kushtohen burime mbikëqyrëse më të mëdha dhe inspektime më të shpeshta. Një nga pikat kryesore të mbikëqyrjes së bankave sistemike është cikli më i shkurtër i mbikëqyrjes në vend krahasuar me bankat e tjera. Kjo përkthehet në një intensitet të shtuar të kontrollit në vend të këtyre bankave si dhe angazhim më të madh të burimeve njerëzore dhe faktorit kohë në kontrollin e cilësisë së punës së këtyre bankave.Sipas Bankës së Shqipërisë, për shkak të karakteristikave të veprimtarisë dhe profilit të rrezikut, është e pritshme që këto banka t’i nënshtrohen kërkesave më të larta për organizimin, drejtimin, për proceset e administrimit të rrezikut, për kapitalin, për likuiditetin etj.Për të administruar situatat e stresit, bankat me rëndësi sistemike i nënshtrohen kërkesave ligjore e rregullatore në kuadër të procesit të ndërhyrjes së jashtëzakonshme, në drejtim të përgatitjes së planeve të rikuperimit dhe të zgjidhjes, si edhe përmbushjes së kërkesave minimale për fonde të veta dhe detyrime të pranuara. / E.ShehuKy është artikull ekskluziv i Revistës Monitor, që gezon të drejtën e autorësisë sipas Ligjit Nr. 35/2016, “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e lidhura me to”.Artikulli mund të ripublikohet nga mediat e tjera vetm duke cituar “Revista Monitor” shogëruar me linkun e artikullit origjinal.