Nga Julia Vrapi
Kristaq Mitro një nga emrat e rëndësishëm dhe me ndikim në historinë e kinematografisë shqiptare, u përkujtua në 80-vjetorin e tij përmes dokumentarit “Cinema is Magic”. Si regjisor, ai i dha filmit shqiptar një dimension të ri artistik, emocional dhe vizual, duke u bërë pjesë e brezit krijues që e ngriti kinemanë në nivele të larta. Familjarë, miq e kolegë përkujtuan regjisorin, i cili u nda nga jeta dy vite më parë përmes dokumentarit i realizuar nga studentë të tij. Kristaq Mitro nuk u mjaftua vetëm me krijimin e filmave, por punoi që talenti, pasioni dhe profesionalizmi të vazhdonin përmes nxënësve të tij. “Cinema is Magic” (Kinemaja është magji) dokumentari që u shfaq këto mbrëmje dhjetori në Tiranë dhe i realizuar nga studentët e tij vjen si një udhëtim i jashtëzakonshëm i regjisorit Mitro në kinematografinë shqiptare.
Filmi dokumentar me regji nga Dritan Mesareja që u shfaq mbrëmjen e së premtes kushtuar regjisorit Kristaq Mitro u prit me emocione të forta, kujtime dhe mirënjohje. Eliana Mitro bashkëshortja e regjisorit Kristaq Mitro në mbrëmjen e premierës ndër të tjera theksoi faktin që filmi dokumentar “Cinema is Magic”është punuar me shumë dashuri dhe përkushtim. Ndërsa për të bijën e regjisorit Enida Mitro, dokumentari nuk është thjesht një material artistik, por një homazh i merituar për punën dhe kontributin e tij në kinemanë shqiptare. “U realizua më në fund një vepër, ku vlerësohet figura dhe vepra e tim eti. Ky film është një përmbledhje e të gjithë asaj që ai do të donte”, u shpreh Enida Mitro. Dokumentari “Cinema is Magis” me regji nga Dritan Mesareja pasqyron vlerat dhe mesazhet që ai vetë i mbante thelbësore, por tregon dhe mënyrën si ai e shihte artin, njeriun dhe profesionin.
Mevlan Shanaj: Imazhi i arritur ishte tipari dallues i Mitros
Regjisori Mevlan Shanaj një nga miqtë e Kristaq Mitros dhe i pranishëm në kinema në premierën e filmit dokumentar vlerëson nivelin profesional të “Cinema is Magic”, si në formë, strukturë, ashtu edhe në gjetjet artistike. Ndërsa për bashkëpunimin në kinematografi të regjisorëve të njohur Kristaq Mitro dhe Ibrahim Muçaj, regjisori dhe aktori Mevlan Shanaj shprehet se ishte një fenomen unik në kinemanë shqiptare. Shanaj thekson harmoni të rrallë artistike dhe profesionale mes tyre. Sipas tij, ky bashkëpunim solli frymë moderne në filmin shqiptar. “Një dokumentar i realizuar mjeshtërisht, si nga forma dhe gjetja artistike. Vendosja e rrëfimit përmes vetë regjisorit mbi punën profesionale e shumë konkrete mbi filmat e realizuar nga dyshja siameze Mitro- Muço apo Muço -Mitro. Bashkëpunimi i tyre i veçantë solli në ekranin shqiptar një kinema moderne.
Të ftuarit e shumtë plotësuan qëllimin e regjisorit si një bisedë në vazhdim të monologut të Mitros, duke theksuar tiparin më të dukshëm të tij. Imazhi i arritur ishte tipari dallues i Mitros, që në dokumentar u konkretizua me materialet e përzgjedhura mençurisht nga regjisori Mesareja, duke filluar nga filmi i parë “Dimri i fundit” që më 1976 e vendosi dyshen regjisoriale ndër sukseset të ekranit. Standardi i vendosur sipas meje arriti nivelin më të spikatur në ndërtimin filmik me “Nusja dhe shtetrrethimi”. Kështu në zbërthimin e jetës artistike regjisori Mitro erdhi si një figurë e plotësuar e një profesionisti elitar dhënë mjeshtërisht edhe përmes montimit të D.Markja. Hap pas hapi kujtim pas kujtimi filmi u mbyll me emocione njerëzore edhe familjare, duke na dhënë mesazhin e qartë se vepra e regjisorëve, në këtë rast e Mitros ishte një dëshmi si pasuri kombëtare vetëm e çmuar dhe erdhi edhe si një porosi për ta mbrojtur veprën filmike me përkushtim, ashtu siç kishte bërë Mesareja me këtë dokumentar të arritur”, shprehet regjisori Mevlan Shanaj.
Skënder Jaçe: Filma që i kanë rezistuar kohës
Filmat që sollën në ekranin e kinemasë regjisorët Kristaq Mitro e Ibrahim Muçaj i kanë rezistuar kohës. Mitro dhe Muçaj janë një dyshe regjisoriale, që sollën modernitet, realizëm, estetikë të lartë dhe personazhe të paharrueshëm në kinemanë shqiptare. Filma që janë pjesë e pasurisë sonë kombëtare, duke treguar dhe përkushtimin e punës së tyre me kinematografinë. Skënder Jaçe producent nënvizon se vlerat artistike të filmave që realizuan Kristaq Mitro dhe Ibrahim Muçaj nuk janë zbehur pavarësisht viteve. “Filmat e dyshes simpatike Kristaqit dhe Ibrahimit, i rezistojnë kohës. Kristaq Mitro ka qenë i kujdesshëm në zgjedhjen e karaktereve të aktorëve, duke na sjellë personazhe real. Ai ka kushtuar vëmendje fotografisë në kuadër me një sfond bardhë e zi si te filmi “Nusja dhe shtetrrethimi”, apo “Dimri i fundit” dhe “Tokë e përgjakur”. Ishte një regjisor me një intuitë artistike dhe këmbëngulës në realizimin e veprës”, shprehet Skënder Jaçe.
“Cinema is Magic” një dokumentar kushtuar Kristaq Mitros, si një nga regjisorët që i kanë dhënë emër kinemasë shqiptare në një vizion të ri vjen i ndërtuar edhe përmes disa rrëfimeve për të nga miq dhe kolegë të tij, si regjisorët Piro Milkani , Esat Musliu e Mevlan Shanaj apo dhe Ilir Butka, etj, si dhe aktorët Timo Flloko, Rajmonda Bulku, Kastriot Çaushi e Bujar Asqeriu. Për producentin Skënder Jaçe dokumentari kushtuar Kristaq Mitros vjen si një realizim me cilësi të lartë estetike dhe regjisoriale. Sipas tij “Cinema is Magic” vjen si një realizim artistik që tregon me emocion punën e Kristaq Mitros, ndërsa respekton dhe nderon edhe rolin e Ibrahim Muçajt si bashkëpunëtor dhe regjisor. “Një dokumentar i arrirë nga ana artistike, me një montazh që ruante ritmin në mënyrë të harmonizuar, duke mos e lënë spektatorin të lodhet në kuadër.
Filmi përcjell me nota emocionuese punën e bukur të regjisorit Kristaq Mitro, duke respektuar dhe kolegun e tij të paharruar Ibrahim Muçaj”, shprehet Skënder Jaçe producent filmash. Nga bashkëpunimi Kristaq Mitro dhe Ibrahim Muçaj u realizuan 13 filma artistikë, ku “Dimri i fundit”, “Tokë e përgjakur”, “Njeriu i mirë”, “Duaje emrin tënd”, “Liri a vdekje”, “Nusja dhe shtetrrethimi”, “Telefoni i një mëngjesi”, “Apasionata” janë vetëm disa prej tyre. Kristaq Mitro u nda nga jeta në prill 2023, por për disa vite me radhë kontributi i tij ishte edhe si pedagog pranë Akademisë të Arteve në degën Regji-Filmi.









