Marsela SHYTIA
Në adresë të Presidentit të Serbisë dhe regjimit që ai përfaqëson kanë mbërritur plot pesë mesazhe nga Perëndimi, të cilat nuk i shkojnë aspak për shtat. Kritikat kishin të bënin me të gjitha temat e mundshme, dhe më të zëshmet ishin ato që kishin të bënin me politikën e jashtme, kërkesat e studentëve, por edhe me çështjen që rrethonte Shtabin e Përgjithshëm. Bashkëbiseduesit e “Nova.rs” pajtohen gjithashtu se pakënaqësia e Perëndimit me situatën në Serbi është bërë gjithnjë e më e qartë, por ata paralajmërojnë se mbetet për t’u parë nëse ky faktor i rëndësishëm politik e ka fituar plotësisht vendin e Serbisë. Se Bashkimi Evropian dhe SHBA-të nuk janë më aq simpatikë ndaj regjimit në Serbi, dëshmohet nga mesazhet që mbërritën në adresë të autoriteteve brenda vetëm një dite.
Kritika nga Perëndimi
Komisioneri i OKB-së për të Drejtat e Njeriut u takua me studentët duke thënë se “zërat e tyre duhet të respektohen”. Për më tepër, mbërritën mesazhe nga Strasburgu, selia e Parlamentit Europian, nga ku Social Demokratët Europianë u kërkuan institucioneve të BE-së të shqyrtonin vendosjen e sanksioneve për figura të caktuara politike. Fjalët e raportuesit të PE-së për Serbinë, Tonin Picula, pasuan dhe nuk ishin shumë inkurajuese për qeverinë. Goditja më e fortë ndoshta erdhi nga Brukseli, kur përfaqësuesja e lartë për politikën e jashtme dhe sigurinë Kaja Callas krijoi një precedent të shkëlqyer dhe vendosi, pavarësisht traditës dhe asaj që kishte bërë me përfaqësues të tjerë të lartë të shteteve, të mbante një konferencë për shtyp vetë. Më në fund, po atë ditë, mbërriti një mesazh nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, nga një nga stacionet më të mëdha televizive, MSNBC, i cili transmetoi një segment dhjetëminutësh në emisionin e njohur rreth korrupsionit në Serbi, protestave studentore dhe regjimit autoritar.
Tonet e ashpra
Indikacionet e një ndryshimi në qëndrimin ndaj autoriteteve në Serbi filluan më pak se një muaj më parë, me raportin e Tonin Pizzula-s mbi Serbinë, i cili më pas u miratua, dhe përmes fjalëve të Marta Kos e cila tha se është e nevojshme të “punohet me BE-në për reformat, në mënyrë që anëtarësimi në Bashkimin Evropian të jetë i mundur”, e deri te kritikat dhe skandalet e fundit. Fakti që Kaja Kalas u tha autoriteteve në Serbi se “qindra mijëra demonstrues në Serbi kërkojnë që të përmbushen kërkesat e BE-së” është gjithashtu tregues, si dhe se “ajo nuk e kupton pse është e nevojshme që dikush të qëndrojë krah për krah me dikë që po zhvillon një luftë themelore në Ukrainë”. Megjithatë, e mërkura, 21 maj, ishte një ditë e veçantë për Presidentin e Serbisë.
Gabimet diplomatike të Vuçiçit
Në ditët e mëparshme, media të huaja me reputacion të mirë, si “New York Times” dhe gazeta gjermane “Spiegel”, u morën me çështjen e Shtabit të Përgjithshëm dhe falsifikimin e dokumenteve. Megjithatë, përveç kësaj çështjeje, e cila gjithnjë e më shumë e prek drejtpërdrejt Amerikën. Gjithashtu, shumë media raportuan për vizitën e Vuçiçit në SHBA, pra për refuzimin e tij, dhe më pas për aplikimin e tij nën emrin e rremë “Alex Vuçi”. Përveç skandaleve në Perëndim, marrëdhënia midis dy partive u trondit më shumë nga ajo që ndodhi në Lindje, konkretisht në Moskë më 9 maj.
Pastaj Vuçiç shkoi në Ditën e Fitores në Moskë dhe gjatë rrugës takoi shumë kolegë autoritarë. Megjithatë, u prit mirë nga Bashkimi Evropian me shumë tone disonante, pikërisht për shkak të agresionit të Rusisë kundër Ukrainës që nga viti 2022. Analisti i politikës së jashtme, Boshko Jakshiç, pajtohet me këtë, duke thënë se udhëtimi në Moskë kontribuoi në rritjen e këtyre kritikave, por shton se studentët, “nga ana e tyre, kontribuan maksimalisht dhe në mënyrë të konsiderueshme në atë që po ndodh në Serbi, duke tërhequr vëmendjen e publikut botëror”. Nga ana tjetër, Jakshiç shpjegon se qeveria ende arrin të “ruajë ekuilibrin”, por se ngadalë po “humbet mbështetjen”, sepse zërat kundër qeverisë po bëhen më të fortë.