Tag: raste

  • OSBE/ODIHR publikon raportin për 11 Majin dhe nxin qeverinë: PS krijoi avantazh të padrejtë, pati presione, stimuj…

    OSBE/ODIHR publikon raportin për 11 Majin dhe nxin qeverinë: PS krijoi avantazh të padrejtë, pati presione, stimuj…

    Misioni i OSBE/ODIHR ka publikuar raportin final për zgjedhjet parlamentare të 11 majit në vendin tonë, ku ndër të tjera theksohet se u zhvilluan në një ambient politik shumë të polarizuar, ku kandidatët nuk gëzuan një terren të barabartë. Misioni konstaton se zgjedhjet u dominuan nga partia në pushtet. Sipas vëzhguesve, Partia Socialiste krijoi një avantazh të padrejtë, ndërkohë që gara ishte e pabarabartë. “Partia në pushtet përfitoi nga përdorimi i gjerë i burimeve administrative gjatë fushatës, duke krijuar një avantazh të padrejtë të pozicionit në pushtet. Gjithashtu, pati shumë akuza për presion mbi votuesit, veçanërisht mbi punonjësit publikë. Për më tepër, legjislacioni zgjedhor dhe interpretimi i tij i ngushtë nga administrata zgjedhore nuk parandaloi praktikat abuzive”, thuhet në raport. Në raport thuhet se edhe pse kandidatët patën mundësi të bëjnë fushatë lirshëm, disa prej tyre u përballën me intimidime.
    “Votuesit kishin zgjedhje midis alternativave politike dhe konkurrentët përgjithësisht gëzonin liri fushate, por fusha e lojës ishte e pabarabartë, me partinë në pushtet që përfitonte nga përdorimi i gjerë i burimeve administrative dhe ndikimi institucional, duke shkrirë linjën midis shtetit dhe partisë. U vunë re akuza për presion mbi punonjësit publikë, raste intimidimi ndaj mbështetësve të opozitës dhe keqpërdorim i rrjeteve të patronazhit, gjë që është e papajtueshme me standardet ndërkombëtare. Çështje të tjera shqetësuese përfshinin raporte për blerje votash, përpjekje për të ndikuar padrejtësisht votuesit e cenueshëm dhe ndikimin e dyshuar të elementeve kriminale mbi zgjedhjet në disa zona të vendit”, thekson raporti. Raporti thekson se disa nga rekomandimet e ODIHR-it, shumica të kahershme, përfshirë ato që lidhen me përbërjen e komisioneve zgjedhore të niveleve më të ulëta, raportimin e ndërmjetëm të financimit të fushatës dhe dispozitat për të siguruar një mjedis mediatik të përshtatshëm — përfshirë heqjen e përgjegjësisë penale për shpifje — mbeten të paadresuara, duke treguar mungesë vullneti politik për reforma gjithëpërfshirëse. Sipas raportit, procesi i numërimit të votave, i cili u ndoq nga vëzhgues ndërkombëtarë në shumicën e qendrave të numërimit, u karakterizua nga disa probleme dhe sfida që ndikuan në rrjedhën e procesit. Po ashtu në raport evidentohen tensione, vonesa dhe ndërhyrje nga vëzhgues partiakë në disa qendra, si dhe mungesa e aksesit të plotë në disa raste. Gjithashtu, raportohet për praktika të dobëta në trajnimet e numëruesve dhe vonesa në shpërndarjen e protokolleve, duke ngadalësuar dhe komplikuar procesin e përfundimit të rezultateve.
    Pjesë nga raporti:
    Në deklaratën e gjetjeve dhe përfundimeve paraprake të publikuar më 12 maj 2025, IEOM-i arriti në përfundimin se zgjedhjet “ishin konkurruese dhe u zhvilluan në mënyrë profesionale, por u mbajtën në një mjedis shumë të polarizuar dhe pjesëmarrësit nuk gëzonin kushte të barabarta. Megjithatë, kandidatët në përgjithësi patën mundësi të bënin fushatë lirshëm, ndonëse disa raportuan për raste frikësimi. Administrata zgjedhore e menaxhoi procesin në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe transparente. Votimi jashtë vendit, i futur për herë të parë në këto zgjedhje, u menaxhua mirë, pavarësisht marrëveshjes së vonë politike dhe miratimit të kësaj mase, si dhe disa çështjeve organizative. Partia në pushtet përfitoi nga përdorimi i gjerë i burimeve administrative gjatë fushatës, duke krijuar një avantazh të padrejtë të pushtetit. Gjithashtu, pati numër të konsiderueshëm akuzash për presion mbi votuesit, veçanërisht mbi punonjësit publikë. Për më tepër, legjislacioni zgjedhor dhe interpretimi i ngushtë i tij nga administrata zgjedhore nuk penguan praktikat abuzive. Përqendrimi i pronësisë së mediave, që minon pluralizmin e burimeve të lajmeve, së bashku me vetëcensurën mes gazetarëve dhe dominimin e mbulimit mediatik nga dy partitë më të mëdha, kufizuan mundësinë e votuesve për të bërë një zgjedhje të informuar. Përdorimi aktiv i rrjeteve sociale online nga pjesëmarrësit amplifikoi gjuhën përçarëse, ndërsa asnjë autoritet nuk ishte caktuar për të zbuluar përmbajtje manipuluese të dëmshme. Mekanizmi i ri i bashkërendimit ndërinstitucional për hetimin dhe ndjekjen penale të krimeve zgjedhore është një zhvillim pozitiv, por kërkohet ndjekje e mëtejshme për të adresuar shqetësimet e vazhdueshme për parregullsitë zgjedhore. Dita e zgjedhjeve ishte përgjithësisht e qetë dhe e organizuar mirë, por shpesh u vërejt mungesë respektimi i procedurave, dhe ajo u karakterizua nga disa incidente frikësimi dhe nxitjeje të votuesve, si dhe disa mangësi procedurale dhe transparence gjatë numërimit të votave.” Korniza ligjore ofron një bazë të mjaftueshme për zhvillimin e zgjedhjeve demokratike, pavarësisht nevojës për një reformë gjithëpërfshirëse zgjedhore me konsultime publike gjithëpërfshirëse. Mangësitë dhe paqartësitë e evidentuara ulin qartësinë e kornizës ligjore dhe krijojnë pasiguri në zbatimin e saj si në frymë, ashtu edhe në praktikë. Ndërsa disa nga rekomandimet e ODIHR-it janë adresuar, shumica e rekomandimeve të kahershme, përfshirë ato që lidhen me përbërjen e komisioneve zgjedhore të niveleve më të ulëta, raportimin e ndërmjetëm të financimit të fushatës dhe dispozitat për të siguruar një mjedis mediatik të përshtatshëm — përfshirë heqjen e përgjegjësisë penale për shpifje — mbeten të paadresuara, duke treguar mungesë vullneti politik për reforma gjithëpërfshirëse. Parlamenti zgjidhet përmes një sistemi zgjedhor të modifikuar që kombinon lista të mbyllura dhe preferenciale, i cili u fut përpara këtyre zgjedhjeve.
    NUMËRIMI DHE REZULTATET
    Vëzhguesit ndërkombëtarë (IEOM) ndoqën procesin e numërimit në 66 nga 93 qendrat e numërimit. Procesi u vlerësua negativisht në 8 raste, kryesisht për shkak të:

    tensioneve gjatë numërimit (9 raste),
    mbipopullimit në qendra (7 raste),
    mungesës së aksesit të plotë (12 raste),
    dhe ndërhyrjeve nga vëzhgues partiakë (6 raste).

    12 kuti votimi u identifikuan nga KQZ si të parregullta dhe u përjashtuan nga numërimi deri në inspektimin përfundimtar. Mangësitë më të shpeshta lidhen me mosnumërimin e fletëve të papërdorura në fillim, si dhe me mosshfaqjen e fletëve para kamerave, siç kërkohet nga rregullat. Në përgjithësi, numërimi u zhvillua në mënyrë të rregullt, megjithëse në shumë qendra u vërejt kaos dhe kontestime për disa fletë. Kishte vonesa për shkak të vonesës së mbërritjes së numëruesve, trajnimeve të improvizuara në momentet e fundit dhe ndryshimeve të vonshme të anëtarëve të grupeve të numërimit. Në Dibër dhe Elbasan, vëzhguesit raportuan se trajnimet për numëruesit u zhvilluan në mesnatë, për shkak të ndërrimeve të fundit të anëtarëve të emëruar nga partitë. Sipas KQZ-së, në 30% të grupeve të mëdha të numërimit, partitë politike vazhdonin të zëvendësonin anëtarët deri në shpalljen e rezultateve, duke ndikuar në shpejtësinë e procesit. Në 19 raste, kopjet e protokolleve të rezultateve nuk iu dhanë vëzhguesve partiakë, duke kufizuar transparencën. Në disa qendra u vunë re mospërputhje midis protokolleve me shkrim dore dhe atyre digjitale, si dhe vonesa në shpërndarjen e kopjeve për partitë. Në një rast në Tiranë, numërimi u pezullua për disa orë pas një përleshjeje mes një vëzhguesi të PS-së dhe sekretarit të qendrës. Deri më 16 maj, KQZ kishte numëruar 75% të fletëve (147,024), ndërsa 52,368 fletë nga Greqia u mbajtën mënjanë për verifikim. PD kërkoi ndarjen e këtyre votave, duke pretenduar parregullsi në dorëzimin e tyre. Pas disa vendimeve dhe apelimeve, më 16 maj, KQZ vendosi që votat nga Greqia të përfshihen në numërim. Numërimi përfundoi më 21 maj. Nga 202,187 vota të ardhura nga jashtë, 1,973 (1%) u shpallën të pavlefshme. Asnjë nga komisionet zonale nuk arriti të përmbyllte numërimin brenda 48 orëve ligjore. Në total, u hodhën 1,665,501 vota, prej të cilave 96.5% ishin të vlefshme dhe 3.5% të pavlefshme. Pas zgjedhjeve, situata mbeti e qetë. Kryeministri Edi Rama shpalli fitoren më 14 maj, ndërsa PD organizoi protestë më 16 maj, duke e cilësuar procesin të manipuluar dhe kërkoi pezullim të certifikimit të rezultateve deri në një auditim të pavarur të votimit nga jashtë. Disa parti të vogla kritikuan sistemin elektoral, duke thënë se ai nuk pasqyron në mënyrë të drejtë votat në mandate. Më 26 maj, KQZ përfundoi numërimin në të 12 qarqet, dhe pas ankesave nga disa subjekte, Komisioni i Apelimit urdhëroi rinumërime të pjesshme në Tiranë, Durrës, Dibër dhe Fier. Në Tiranë u bë rinumërim i plotë, ku u zbuluan disa mospërputhje, por jo aq sa të ndryshonin mandatet. Në Fier, rinumërimi solli një ndryshim brenda listës së PS, ku Maldrita Bardho fitoi fillimisht mandatin me 10 vota diferencë, por më pas u tërhoq, duke ia rikthyer mandatin Zegjine Çaushit. Më 28 gusht 2025, Komisioni Rregullator certifikoi përfundimisht rezultatet e zgjedhjeve të 11 majit, me 3 vota pro dhe 2 kundër.
    Rekomandime prioritare

    Për të adresuar rekomandimet e pazgjidhura të ODIHR-it, si dhe paqartësitë dhe mospërputhjet e ndryshme, kuadri ligjor zgjedhor duhet të reformohet në mënyrë gjithëpërfshirëse përmes një procesi konsultativ gjithëpërfshirës shumë kohë para zgjedhjeve të ardhshme, në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe praktikat e mira.
    Për të siguruar stabilitetin e administratës zgjedhore, duhet t’i kushtohet vëmendje depolitizimit të procedurës së emërimit të administratës zgjedhore të nivelit më të ulët, duke kufizuar gjithashtu zëvendësimet arbitrare dhe të minutës së fundit të anëtarëve të komisionit për të siguruar trajnim të përshtatshëm dhe në kohë për të gjithë anëtarët.
    Për të forcuar kapacitetin dhe profesionalizmin e Ekipeve të Numërimit të Votave, KQZ-ja duhet të ndërmarrë seanca trajnimi specifike mbi procedurat e numërimit, të zhvillojë një kurrikul trajnimi të standardizuar, duke përfshirë manuale dhe fletë informacioni të lehta për t’u kuptuar mbi procesin e numërimit.
    Përpjekjet për edukimin e votuesve mbi votimin elektronik duhet të intensifikohen me fokus në rritjen e ndërgjegjësimit të votuesve mbi procedurat e votimit elektronik dhe sigurimin që të gjithë votuesit të jenë në gjendje të votojnë në mënyrë të pavarur.
    Për të hequr çdo paqartësi në legjislacion në lidhje me fushatën, përdorimi i burimeve administrative për qëllime zgjedhore duhet të ndalohet që nga shpallja e zgjedhjeve deri në ditën e zgjedhjeve.
    Për të siguruar kushte të barabarta loje, autoritetet duhet të marrin masa për të parandaluar keqpërdorimin e detyrës dhe të burimeve shtetërore. Sanksione proporcionale dekurajuese duhet të vendosen shpejt kundër shkeljeve të tilla.
    Në përputhje me praktikat e mira, ligji duhet të përcaktojë qartë se cilat aktivitete parazgjedhore përbëjnë shpenzime të fushatës, duke siguruar që ato i nënshtrohen raportimit, mbikëqyrjes dhe sanksioneve të mundshme.
    Pamjet e përgatitura nga partitë politike ose autoritetet qeveritare duhet të etiketohen në mënyrë të përshtatshme si reklama politike dhe për këtë arsye të ndalohen nga lajmet dhe programet e tjera editoriale. Duhet të jenë në vend masa efektive për të adresuar shkeljet dhe duhet të zbatohen në kohën e duhur.
    Për të forcuar kapacitetin dhe profesionalizmin e komisioneve zgjedhore të nivelit më të ulët, KQZ-ja duhet të zhvillojë një kurrikul trajnimi të standardizuar, duke përfshirë manuale dhe fletë informative të lehta për t’u kuptuar.
    Kur përcaktojnë vendndodhjen e qendrave të votimit, autoritetet zgjedhore dhe bashkitë duhet të marrin masa proaktive për të siguruar aksesin në dhe brenda qendrave të votimit për personat me aftësi të kufizuara.
    Për të siguruar pjesëmarrje më të madhe të grave, KQZ-ja duhet të sigurojë që komisionet zgjedhore të nivelit më të ulët të jenë të balancuara nga ana gjinore, duke përfshirë edhe emërimin e grave në pozicione udhëheqëse.
    Për të mbrojtur integritetin dhe për të rritur besimin publik, vendimet në lidhje me përdorimin e teknologjisë në zgjedhje duhet t’i përmbahen kuadrit rregullator ekzistues dhe nuk duhet të merren në përgjigje të presionit politik.
    Nëse në të ardhmen merret në konsideratë zgjerimi i votimit elektronik, atëherë përdorimi i teknologjive të votimit duhet të menaxhohet në një mënyrë gjithëpërfshirëse, transparente dhe të integruar.
    Për t’u përputhur me standardet ndërkombëtare dhe për të siguruar të drejtën universale të votës dhe trajtimin e barabartë para ligjit, të gjitha kufizimet në të drejtën e votës bazuar në aftësi të kufizuara intelektuale ose psikosociale duhet të hiqen, duke përfshirë ato të bazuara në vlerësimin individual nga gjykata.
    Pas konsultimeve gjithëpërfshirëse me palët e interesuara përkatëse, aktivitetet e fushatës dhe reklamat politike në rrjetet sociale, përfshirë financimin e tyre, duhet të rregullohen duke respektuar të drejtën e lirisë së shprehjes.
    Për të ndihmuar në mbrojtjen e shprehjes së lirë të vullnetit të zgjedhësve, organet e zbatimit të ligjit duhet të bëjnë të gjitha përpjekjet për të identifikuar dhe hetuar të gjitha pretendimet për shkelje zgjedhore, në një mënyrë të plotë, në kohë dhe transparente. Votuesit duhet të informohen sistematikisht rreth mekanizmave të zbatueshëm për raportimin e shkeljeve, duke përfshirë mbrojtjen për denoncuesit dhe masat mbrojtëse kundër pasojave.
    Për të rritur pjesëmarrjen politike të grave, financimi publik mund të lidhet me masa konkrete përfshirjeje. Partitë politike duhet të marrin në konsideratë hapa për të reformuar mekanizmat e brendshëm të partisë, për të rritur përfaqësimin e grave brenda strukturave të partisë, duke përfshirë aksesin në fonde.

  • Gazetari: ODIHR rrëzoi Berishën, ku janë ‘kriminelët’ që thotë opozita?

    Gazetari: ODIHR rrëzoi Berishën, ku janë ‘kriminelët’ që thotë opozita?

    Gazetari Arbër Hitaj tha se raporti përfundimtar i OSBE/ODIHR për zgjedhjet e 11 Majit është më i balancuari krahasuar me vitet e mëparshme.
    I ftuar në studion e Quo Vadis në Vizion Plus, me moderatoren Pranvera Borakaj, Hitaj tha se në raport janë përmendur tre raste korrupsioni, por dy prej tyre i përkasin opozitës.
    Sipas gazetarit, raporti e ka rrëzuar Berishën, pasi nuk i jep të drejtë në asgjë.

    Pjesë nga biseda:
    Borakaj: Heshtja nga mazhoranca apo po e shohin me vëmendje raportin e OSBE/ODIHR?
    Hitaj: Është një raport i balancuar, madje më i balancuari. Ndan në disa kategori, para fushatës, dita e zgjedhjeve dhe pas zgjedhjeve. Dita e votimit dhe e numërimit vlerësohet pozitivisht, sepse u mor në mënyrë korrekte nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve. Nëse futesh në detaje, është më pozitiv për zgjedhjet. Tek krimi i organizuar përmenden tre raste, por dy janë të opozitës. Jemi 2 me 1 për PS-në. Kërcënimet dhe intimidimet përmenden, por nuk ka raste konkrete.
    Borakaj: Është rasti i Vorës i përmendur?
    Hitaj: Po, thuhet se persona të dyshimtë jashtë qendrave zyrtare, pa dhënë detaje. Jam habitur me qëndrimin e Berishës, sepse nuk i jep të drejtë në asgjë, përveç përmendjes së pjesës së administratës. Kritikat janë si ndaj PS-së, ashtu edhe ndaj PD-së. Kritika ka për mungesën e kushteve fizike për personat me aftësi ndryshe, gjatë fushatave nuk ka njerëz që flasin me gjuhën e shenjave.
    /vizionplus.tv
     

  • “Grupe kriminale kërcënuan votues dhe kandidatë”/ Raporti i OSBE/ODIHR, 37 raste hetimi për blerje votash

    “Grupe kriminale kërcënuan votues dhe kandidatë”/ Raporti i OSBE/ODIHR, 37 raste hetimi për blerje votash

    Raporti i OSBE/ODIHR i publikuar sot ka trajtuar me detaje rastet e blerjes së votave, kërcënimeve të votuesve nga grupet kriminale apo edhe përdorimin e burimeve shtetërore në zgjedhjet e 11 majit. 
    Në 46 faqet e tij raporti thekson se: “Gjatë fushatës u vërejtën disa ankesa për blerje votash, dhe filluan hetime në 37 raste. Disa bashkëbisedues të ODIHR pohuan lidhje midis partive politike dhe krimit të organizuar në disa zona, ku grupet kriminale frikësonin dhe kërcënonin votuesit dhe kandidatët”. 
    Sipas vëzhguesve “ODIHR mori raporte mbi frikën e votuesve për ndëshkime nëse merrnin pjesë në ngjarje të partive opozitare, dhe raste frikësimi të kandidatëve opozitarë dhe disa kandidatëve të partisë në pushtet”. 
    Pjesë nga raporti: 
    U vunë re akuza për presion mbi punonjësit publikë, raste intimidimi të mbështetësve të opozitës dhe keqpërdorimi i rrjeteve të patronazhit, që është në kundërshtim me standardet ndërkombëtare. Çështje të tjera shqetësuese përfshinin raporte të blerjes së votave, përpjekje për të ndikuar në mënyrë të padrejtë te votuesit e cenueshëm, dhe ndikimi i pretenduar i elementeve kriminale mbi zgjedhjet në disa zona të vendit. 
    Ndër parregullsitë më serioze që u vëzhguan kishte raste intimidimi dhe vëzhgues të partive dhe të lidhur që ndërhynë në proces, nxitje dhe akuza për blerje votash. Për më tepër, sekreti i votës shpesh u komprometua për shkak të paraqitjes së stacioneve të votimit, mbipopullimit, dhe ndërhyrjes. 
    Megjithëse kandidatët bënë fushatë lirshëm dhe votuesit kishin zgjedhje mes alternativave politike, fusha e lojës ishte e pabarabartë, me partinë në pushtet që përfitonte nga përdorimi i burimeve administrative dhe ndikimi institucional. Ligji ndalon përdorimin e burimeve shtetërore për fushata, por lejon që kandidatët të kryejnë detyrat e tyre zyrtare gjatë fushatës. 
    Pak para dhe gjatë periudhës së fushatës, ministrat dhe kryeministri morën pjesë në ngjarje zyrtare, inspektuan objekte, promovuan projekte investimi dhe infrastrukture, duke i dhënë përparësi partisë në pushtet dhe ndonjëherë duke bërë fushatë të drejtpërdrejtë. Për më tepër, disa ngjarje të mëdha gjatë fushatës u përdorën për forcimin e imazhit publik të partisë në pushtet. 
    Për të eliminuar çdo paqartësi ligjore mbi fushatat, përdorimi i burimeve administrative për qëllime zgjedhore duhet të ndalohet nga shpallja e zgjedhjeve deri në ditën e votimit. Ligji ndalon propozimin ose miratimin e legjislacionit që jep përfitime për grupe të caktuara të popullsisë brenda katër muajve para ditës së zgjedhjeve. Edhe pse ky ndalim u respektua formal, disa politika të miratuara më parë sollën përfitime për disa grupe votuesish gjatë periudhës zgjedhore, përfshirë një bonus special për pensionistët. Më 9 maj, Këshilli i Ministrave zbatoi një ligj të dhjetorit 2024, duke hequr gjobat e vendosura midis 2015 dhe 2024 për ndërtimet e paautorizuara, mosrespektimin e kufizimeve COVID-19 dhe prodhuesit bujqësorë, me qëllim të dukshëm ndikimin tek votuesit. 
    Gjithashtu, gjatë katër muajve para ditës së zgjedhjeve, institucionet publike dhe entitetet shtetërore duhet të raportojnë çdo aktivitet publik te KQZ të paktën pesë ditë më parë. KQZ mund të ndalojë disa ngjarje si përdorim të mundshëm të burimeve shtetërore, të cilat nuk mund të raportohen në media. Nga 4,522 ngjarje zyrtare të regjistruara gjatë kësaj periudhe, KQZ ndaloi vetëm 18, duke ngritur dyshime mbi aftësinë e saj për të shqyrtuar të gjitha kërkesat dhe interpretimin e ngushtë të ligjit. 
    Edhe pse shumë aktivitete përputheshin formal me ligjin, volumi i tyre krijoi mundësi për të bërë fushatë, sidomos përmes institucioneve lokale ku zyrtarët e lartë shërbenin si koordinatorë politikë të PS. Përdorimi i gjerë i këtyre aktiviteteve publike për qëllime zgjedhore forcoi më tej avantazhin e padrejtë të partisë në pushtet dhe ngatërron kufirin midis shtetit dhe partisë, në kundërshtim me paragrafin 5.4 të Dokumentit të Kopenhagës të OSBE-së 1990. 
    ODIHR mori raporte të shumta që pohonin presion ndaj punonjësve komunalë nga drejtuesit e tyre për të mbështetur ose marrë pjesë në fushatën e PS. Ndërsa PS organizoi disa takime fushate të synuara tek gratë, u ngritën shqetësime se disa pjesëmarrës u urdhëruan nga punëdhënësit e sektorit publik për t’u prezantuar. Shumë bashkëbisedues të ODIHR ngritën shqetësime mbi ndikimin e rrjeteve të patronazhit në të gjithë vendin, duke pretenduar se premtimet për punësim publik, favore administrative, përfitime sociale dhe leje përdoren për të siguruar vota. 
    Gjithashtu, ODIHR mori raporte mbi frikën e votuesve për ndëshkime nëse merrnin pjesë në ngjarje të partive opozitare, dhe raste frikësimi të kandidatëve opozitarë dhe disa kandidatëve të partisë në pushtet. Disa bashkëbisedues deklaruan se komunitetet e cenueshme ishin veçanërisht të ekspozuara ndaj presionit për të votuar për PS. Këto praktika janë në kundërshtim me standardet ndërkombëtare, që kërkojnë që votuesit të jenë të lirë nga ndikimi ose detyrimi i padrejtë. 
    Gjatë fushatës u vërejtën disa ankesa për blerje votash, dhe filluan hetime në 37 raste. Disa bashkëbisedues të ODIHR pohuan lidhje midis partive politike dhe krimit të organizuar në disa zona, ku grupet kriminale frikësonin dhe kërcënonin votuesit dhe kandidatët. 
     

  • Raporti i OSBE/ODIHR, 37 raste hetimi për blerje votash: Grupe kriminale kërcënuan votues dhe kandidatë

    Raporti i OSBE/ODIHR, 37 raste hetimi për blerje votash: Grupe kriminale kërcënuan votues dhe kandidatë

    Raporti i OSBE/ODIHR i publikuar sot ka trajtuar me detaje rastet e blerjes së votave, kërcënimeve të votuesve nga grupet kriminale apo edhe përdorimin e burimeve shtetërore në zgjedhjet e 11 majit.

    Në 46 faqet e tij raporti thekson se: “Gjatë fushatës u vërejtën disa ankesa për blerje votash, dhe filluan hetime në 37 raste. Disa bashkëbisedues të ODIHR pohuan lidhje midis partive politike dhe krimit të organizuar në disa zona, ku grupet kriminale frikësonin dhe kërcënonin votuesit dhe kandidatët”.
    Sipas vëzhguesve “ODIHR mori raporte mbi frikën e votuesve për ndëshkime nëse merrnin pjesë në ngjarje të partive opozitare, dhe raste frikësimi të kandidatëve opozitarë dhe disa kandidatëve të partisë në pushtet”.
    Pjesë nga raporti:
    U vunë re akuza për presion mbi punonjësit publikë, raste intimidimi të mbështetësve të opozitës dhe keqpërdorimi i rrjeteve të patronazhit, që është në kundërshtim me standardet ndërkombëtare. Çështje të tjera shqetësuese përfshinin raporte të blerjes së votave, përpjekje për të ndikuar në mënyrë të padrejtë te votuesit e cenueshëm, dhe ndikimi i pretenduar i elementeve kriminale mbi zgjedhjet në disa zona të vendit.
    Ndër parregullsitë më serioze që u vëzhguan kishte raste intimidimi dhe vëzhgues të partive dhe të lidhur që ndërhynë në proces, nxitje dhe akuza për blerje votash. Për më tepër, sekreti i votës shpesh u komprometua për shkak të paraqitjes së stacioneve të votimit, mbipopullimit, dhe ndërhyrjes.
    Megjithëse kandidatët bënë fushatë lirshëm dhe votuesit kishin zgjedhje mes alternativave politike, fusha e lojës ishte e pabarabartë, me partinë në pushtet që përfitonte nga përdorimi i burimeve administrative dhe ndikimi institucional. Ligji ndalon përdorimin e burimeve shtetërore për fushata, por lejon që kandidatët të kryejnë detyrat e tyre zyrtare gjatë fushatës.
    Pak para dhe gjatë periudhës së fushatës, ministrat dhe kryeministri morën pjesë në ngjarje zyrtare, inspektuan objekte, promovuan projekte investimi dhe infrastrukture, duke i dhënë përparësi partisë në pushtet dhe ndonjëherë duke bërë fushatë të drejtpërdrejtë. Për më tepër, disa ngjarje të mëdha gjatë fushatës u përdorën për forcimin e imazhit publik të partisë në pushtet.
    Për të eliminuar çdo paqartësi ligjore mbi fushatat, përdorimi i burimeve administrative për qëllime zgjedhore duhet të ndalohet nga shpallja e zgjedhjeve deri në ditën e votimit. Ligji ndalon propozimin ose miratimin e legjislacionit që jep përfitime për grupe të caktuara të popullsisë brenda katër muajve para ditës së zgjedhjeve. Edhe pse ky ndalim u respektua formal, disa politika të miratuara më parë sollën përfitime për disa grupe votuesish gjatë periudhës zgjedhore, përfshirë një bonus special për pensionistët. Më 9 maj, Këshilli i Ministrave zbatoi një ligj të dhjetorit 2024, duke hequr gjobat e vendosura midis 2015 dhe 2024 për ndërtimet e paautorizuara, mosrespektimin e kufizimeve COVID-19 dhe prodhuesit bujqësorë, me qëllim të dukshëm ndikimin tek votuesit.
    Gjithashtu, gjatë katër muajve para ditës së zgjedhjeve, institucionet publike dhe entitetet shtetërore duhet të raportojnë çdo aktivitet publik te KQZ të paktën pesë ditë më parë. KQZ mund të ndalojë disa ngjarje si përdorim të mundshëm të burimeve shtetërore, të cilat nuk mund të raportohen në media. Nga 4,522 ngjarje zyrtare të regjistruara gjatë kësaj periudhe, KQZ ndaloi vetëm 18, duke ngritur dyshime mbi aftësinë e saj për të shqyrtuar të gjitha kërkesat dhe interpretimin e ngushtë të ligjit.
    Edhe pse shumë aktivitete përputheshin formal me ligjin, volumi i tyre krijoi mundësi për të bërë fushatë, sidomos përmes institucioneve lokale ku zyrtarët e lartë shërbenin si koordinatorë politikë të PS. Përdorimi i gjerë i këtyre aktiviteteve publike për qëllime zgjedhore forcoi më tej avantazhin e padrejtë të partisë në pushtet dhe ngatërron kufirin midis shtetit dhe partisë, në kundërshtim me paragrafin 5.4 të Dokumentit të Kopenhagës të OSBE-së 1990.
    ODIHR mori raporte të shumta që pohonin presion ndaj punonjësve komunalë nga drejtuesit e tyre për të mbështetur ose marrë pjesë në fushatën e PS. Ndërsa PS organizoi disa takime fushate të synuara tek gratë, u ngritën shqetësime se disa pjesëmarrës u urdhëruan nga punëdhënësit e sektorit publik për t’u prezantuar. Shumë bashkëbisedues të ODIHR ngritën shqetësime mbi ndikimin e rrjeteve të patronazhit në të gjithë vendin, duke pretenduar se premtimet për punësim publik, favore administrative, përfitime sociale dhe leje përdoren për të siguruar vota.
    Gjithashtu, ODIHR mori raporte mbi frikën e votuesve për ndëshkime nëse merrnin pjesë në ngjarje të partive opozitare, dhe raste frikësimi të kandidatëve opozitarë dhe disa kandidatëve të partisë në pushtet. Disa bashkëbisedues deklaruan se komunitetet e cenueshme ishin veçanërisht të ekspozuara ndaj presionit për të votuar për PS. Këto praktika janë në kundërshtim me standardet ndërkombëtare, që kërkojnë që votuesit të jenë të lirë nga ndikimi ose detyrimi i padrejtë.
    Gjatë fushatës u vërejtën disa ankesa për blerje votash, dhe filluan hetime në 37 raste. Disa bashkëbisedues të ODIHR pohuan lidhje midis partive politike dhe krimit të organizuar në disa zona, ku grupet kriminale frikësonin dhe kërcënonin votuesit dhe kandidatët.

    Top Channel

  • Del Raporti/ OSBE/ODIHR “rrezon” zgjedhjet e 11 Majit! PS krijoi avantazh të padrejtë, pati presione, stimuj dhe blerje votash, patronazhim, probleme me diasporen

    Del Raporti/ OSBE/ODIHR “rrezon” zgjedhjet e 11 Majit! PS krijoi avantazh të padrejtë, pati presione, stimuj dhe blerje votash, patronazhim, probleme me diasporen

    Del Raporti/ OSBE/ODIHR “rrezon” zgjedhjet e 11 Majit! PS krijoi avantazh të padrejtë, pati presione, stimuj dhe blerje votash, patronazhim, probleme me diasporen
    Misioni i OSBE/ODIHR ka publikuar raportin final për zgjedhjet e 11 Majit në vendin tonë, ku ndër të tjera theksohet se u zhvilluan në një ambient politik shumë të polarizuar, ku kandidatët nuk gëzuan një terren të barabartë.
    Misioni konstaton se zgjedhjet u dominuan nga partia në pushtet. Sipas vëzhguesve, Partia Socialiste krijoi një avantazh të padrejtë, ndërkohë që gara ishte e pabarabartë.
    “Partia në pushtet përfitoi nga përdorimi i gjerë i burimeve administrative gjatë fushatës, duke krijuar një avantazh të padrejtë të pozicionit në pushtet. Gjithashtu, pati shumë akuza për presion mbi votuesit, veçanërisht mbi punonjësit publikë. Për më tepër, legjislacioni zgjedhor dhe interpretimi i tij i ngushtë nga administrata zgjedhore nuk parandaloi praktikat abuzive”- thuhet në raport.
    Në raport thuhet se edhe pse kandidatët patën mundësi të bëjnë fushatë lirshëm, disa prej tyre u përballën me intimidime.
    Votuesit kishin zgjedhje midis alternativave politike dhe konkurrentët përgjithësisht gëzonin liri fushate, por fusha e lojës ishte e pabarabartë, me partinë në pushtet që përfitonte nga përdorimi i gjerë i burimeve administrative dhe ndikimi institucional, duke shkrirë linjën midis shtetit dhe partisë.
    U vunë re akuza për presion mbi punonjësit publikë, raste intimidimi ndaj mbështetësve të opozitës dhe keqpërdorim i rrjeteve të patronazhit, gjë që është e papajtueshme me standardet ndërkombëtare.
    Çështje të tjera shqetësuese përfshinin raporte për blerje votash, përpjekje për të ndikuar padrejtësisht votuesit e cenueshëm dhe ndikimin e dyshuar të elementeve kriminale mbi zgjedhjet në disa zona të vendit,” thekson raporti.
    Raporti thekson se disa nga rekomandimet e ODIHR-it, shumica të kahershme, përfshirë ato që lidhen me përbërjen e komisioneve zgjedhore të niveleve më të ulëta, raportimin e ndërmjetëm të financimit të fushatës dhe dispozitat për të siguruar një mjedis mediatik të përshtatshëm — përfshirë heqjen e përgjegjësisë penale për shpifje — mbeten të paadresuara, duke treguar mungesë vullneti politik për reforma gjithëpërfshirëse.
    Sipas raportit, procesi i numërimit të votave, i cili u ndoq nga vëzhgues ndërkombëtarë në shumicën e qendrave të numërimit, u karakterizua nga disa probleme dhe sfida që ndikuan në rrjedhën e procesit.
    Po ashtu në raport evidentohen tensione, vonesa dhe ndërhyrje nga vëzhgues partiakë në disa qendra, si dhe mungesa e aksesit të plotë në disa raste. Gjithashtu, raportohet për praktika të dobëta në trajnimet e numëruesve dhe vonesa në shpërndarjen e protokolleve, duke ngadalësuar dhe komplikuar procesin e përfundimit të rezultateve.
    Pjesë nga raporti:
    Në deklaratën e gjetjeve dhe përfundimeve paraprake të publikuar më 12 maj 2025, IEOM-i arriti në përfundimin se zgjedhjet “ishin konkurruese dhe u zhvilluan në mënyrë profesionale, por u mbajtën në një mjedis shumë të polarizuar dhe pjesëmarrësit nuk gëzonin kushte të barabarta. Megjithatë, kandidatët në përgjithësi patën mundësi të bënin fushatë lirshëm, ndonëse disa raportuan për raste frikësimi. Administrata zgjedhore e menaxhoi procesin në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe transparente.
    Votimi jashtë vendit, i futur për herë të parë në këto zgjedhje, u menaxhua mirë, pavarësisht marrëveshjes së vonë politike dhe miratimit të kësaj mase, si dhe disa çështjeve organizative.
    Partia në pushtet përfitoi nga përdorimi i gjerë i burimeve administrative gjatë fushatës, duke krijuar një avantazh të padrejtë të pushtetit. Gjithashtu, pati numër të konsiderueshëm akuzash për presion mbi votuesit, veçanërisht mbi punonjësit publikë. Për më tepër, legjislacioni zgjedhor dhe interpretimi i ngushtë i tij nga administrata zgjedhore nuk penguan praktikat abuzive.
    Përqendrimi i pronësisë së mediave, që minon pluralizmin e burimeve të lajmeve, së bashku me vetëcensurën mes gazetarëve dhe dominimin e mbulimit mediatik nga dy partitë më të mëdha, kufizuan mundësinë e votuesve për të bërë një zgjedhje të informuar.
    Përdorimi aktiv i rrjeteve sociale online nga pjesëmarrësit amplifikoi gjuhën përçarëse, ndërsa asnjë autoritet nuk ishte caktuar për të zbuluar përmbajtje manipuluese të dëmshme.
    Mekanizmi i ri i bashkërendimit ndërinstitucional për hetimin dhe ndjekjen penale të krimeve zgjedhore është një zhvillim pozitiv, por kërkohet ndjekje e mëtejshme për të adresuar shqetësimet e vazhdueshme për parregullsitë zgjedhore.
    Dita e zgjedhjeve ishte përgjithësisht e qetë dhe e organizuar mirë, por shpesh u vërejt mungesë respektimi i procedurave, dhe ajo u karakterizua nga disa incidente frikësimi dhe nxitjeje të votuesve, si dhe disa mangësi procedurale dhe transparence gjatë numërimit të votave.”
    Korniza ligjore ofron një bazë të mjaftueshme për zhvillimin e zgjedhjeve demokratike, pavarësisht nevojës për një reformë gjithëpërfshirëse zgjedhore me konsultime publike gjithëpërfshirëse. Mangësitë dhe paqartësitë e evidentuara ulin qartësinë e kornizës ligjore dhe krijojnë pasiguri në zbatimin e saj si në frymë, ashtu edhe në praktikë.
    Ndërsa disa nga rekomandimet e ODIHR-it janë adresuar, shumica e rekomandimeve të kahershme, përfshirë ato që lidhen me përbërjen e komisioneve zgjedhore të niveleve më të ulëta, raportimin e ndërmjetëm të financimit të fushatës dhe dispozitat për të siguruar një mjedis mediatik të përshtatshëm — përfshirë heqjen e përgjegjësisë penale për shpifje — mbeten të paadresuara, duke treguar mungesë vullneti politik për reforma gjithëpërfshirëse.
    Parlamenti zgjidhet përmes një sistemi zgjedhor të modifikuar që kombinon lista të mbyllura dhe preferenciale, i cili u fut përpara këtyre zgjedhjeve.
    NUMËRIMI DHE REZULTATET
    Vëzhguesit ndërkombëtarë (IEOM) ndoqën procesin e numërimit në 66 nga 93 qendrat e numërimit. Procesi u vlerësua negativisht në 8 raste, kryesisht për shkak të:
    tensioneve gjatë numërimit (9 raste),mbipopullimit në qendra (7 raste),mungesës së aksesit të plotë (12 raste),dhe ndërhyrjeve nga vëzhgues partiakë (6 raste).12 kuti votimi u identifikuan nga KQZ si të parregullta dhe u përjashtuan nga numërimi deri në inspektimin përfundimtar. Mangësitë më të shpeshta lidhen me mosnumërimin e fletëve të papërdorura në fillim, si dhe me mosshfaqjen e fletëve para kamerave, siç kërkohet nga rregullat.
    Në përgjithësi, numërimi u zhvillua në mënyrë të rregullt, megjithëse në shumë qendra u vërejt kaos dhe kontestime për disa fletë. Kishte vonesa për shkak të vonesës së mbërritjes së numëruesve, trajnimeve të improvizuara në momentet e fundit dhe ndryshimeve të vonshme të anëtarëve të grupeve të numërimit.
    Në Dibër dhe Elbasan, vëzhguesit raportuan se trajnimet për numëruesit u zhvilluan në mesnatë, për shkak të ndërrimeve të fundit të anëtarëve të emëruar nga partitë. Sipas KQZ-së, në 30% të grupeve të mëdha të numërimit, partitë politike vazhdonin të zëvendësonin anëtarët deri në shpalljen e rezultateve, duke ndikuar në shpejtësinë e procesit.
    Në 19 raste, kopjet e protokolleve të rezultateve nuk iu dhanë vëzhguesve partiakë, duke kufizuar transparencën.
    Në disa qendra u vunë re mospërputhje midis protokolleve me shkrim dore dhe atyre digjitale, si dhe vonesa në shpërndarjen e kopjeve për partitë. Në një rast në Tiranë, numërimi u pezullua për disa orë pas një përleshjeje mes një vëzhguesi të PS-së dhe sekretarit të qendrës.
    Deri më 16 maj, KQZ kishte numëruar 75% të fletëve (147,024), ndërsa 52,368 fletë nga Greqia u mbajtën mënjanë për verifikim. PD kërkoi ndarjen e këtyre votave, duke pretenduar parregullsi në dorëzimin e tyre. Pas disa vendimeve dhe apelimeve, më 16 maj, KQZ vendosi që votat nga Greqia të përfshihen në numërim. Numërimi përfundoi më 21 maj. Nga 202,187 vota të ardhura nga jashtë, 1,973 (1%) u shpallën të pavlefshme.
    Asnjë nga komisionet zonale nuk arriti të përmbyllte numërimin brenda 48 orëve ligjore. Në total, u hodhën 1,665,501 vota, prej të cilave 96.5% ishin të vlefshme dhe 3.5% të pavlefshme.
    Pas zgjedhjeve, situata mbeti e qetë. Kryeministri Edi Rama shpalli fitoren më 14 maj, ndërsa PD organizoi protestë më 16 maj, duke e cilësuar procesin të manipuluar dhe kërkoi pezullim të certifikimit të rezultateve deri në një auditim të pavarur të votimit nga jashtë.
    Disa parti të vogla kritikuan sistemin elektoral, duke thënë se ai nuk pasqyron në mënyrë të drejtë votat në mandate.
    Më 26 maj, KQZ përfundoi numërimin në të 12 qarqet, dhe pas ankesave nga disa subjekte, Komisioni i Apelimit urdhëroi rinumërime të pjesshme në Tiranë, Durrës, Dibër dhe Fier.
    Në Tiranë u bë rinumërim i plotë, ku u zbuluan disa mospërputhje, por jo aq sa të ndryshonin mandatet. Në Fier, rinumërimi solli një ndryshim brenda listës së PS, ku Maldrita Bardho fitoi fillimisht mandatin me 10 vota diferencë, por më pas u tërhoq, duke ia rikthyer mandatin Zegjine Çaushit.
    Më 28 gusht 2025, Komisioni Rregullator certifikoi përfundimisht rezultatet e zgjedhjeve të 11 majit, me 3 vota pro dhe 2 kundër.

  • Fati i Vis Martinaj/ Godet Karamuço: Ka patur raste që janë ngjallur pas shumë vitesh

    Fati i Vis Martinaj/ Godet Karamuço: Ka patur raste që janë ngjallur pas shumë vitesh

    Eksperti i kriminalistikës Ervin Karamuço i ftuar në një emision televiziv ka folur lidhur me kërkesën e babait të Ervis Martinajt për të shpallur djalin e tij të zhdukur. Karamuço u shpreh se në këto raste personi kërkohet si i zhdukur dhe në rast se gjendet trupi ose një qelizë ADN-je e personit atëherë shpallet i vdekur.
    Ai theksoi se ka patur raste që personat janë ngjallur edhe 20 vite më vonë. Sipas tij shteti nuk ka përgjigje lidhur me fatin e Martinajt pasi nuk është gjetur asnjë shenjë e tij. Karamuço theksoi se duke qenë se nuk ka prova nuk janë gjetur autorët dhe se vetëm ekzistojnë legjenda se kush mund ta ketë vrarë.
    “Kjo nuk do të thotë në mënyrë kategorike personi ka vdekur. Personi kërkohet si i zhdukur dhe pastaj mund të shpallet i vdekur. Ka pasur raste që janë ngjallur edhe pas 20 vitesh. Ajo është një gjë de jure me një gjë de fakto. De juro është ajo që po shikojmë dhe që mund të ndodhë prapa saj që mund të shpallet i vdekur. A ka vdekur në të vërtetë në mënyrë faktike, shteti nuk i ka dhënë një përgjigje.
    Minimalisht një qelizë ADN, nuk e ka gjetur dot. Ka bërë kërkime, ka vajtur ku s’ka vajtur dhe s’kanë gjetur asgjë. Të gjitha janë gojëdhëna, bindje për persona të veçantë të cilët janë marrë në pyetje. Ka nga këto legjendat se kush mund ta ketë vrarë. se çfarë interesash ka shkelur. Por asgjë nuk është me prova deri më sot që të të çojë drejt autori apo autorëve,” tha ai.

  • “Institucionet e drejtësisë janë bërë rraqe nën këmbë”,Kara shpërthen pas arrestimit të avokatit: Në Shqipëri nuk ka..

    “Institucionet e drejtësisë janë bërë rraqe nën këmbë”,Kara shpërthen pas arrestimit të avokatit: Në Shqipëri nuk ka..

    Avokati Romeo Kara, ka komentuar arrestimin e avokatit Ulian Barjami, pas përplasjes me prokurorin Gjergji Ceka gjatë seancës gjyqësore në Gjykatën e Elbasanit.
    I ftuar ditën e sotme në një emision televiziv, avokati tha se sheh si shqetësim mungesën e barazisë në sallën e gjyqit mes palëve asaj akuzuese dhe asaj mbrojtëse.
    Ai tha se në raste të tilla mund të kishte paralajmërim, ose gjobë, por jo arrestim.
    ‘Nuk ka një barazi në sallën e gjyqit mes palës akuzuese dhe palës mbrojtëse që janë avokatët, njëherë ja dëgjojnë fjalën dhe njëherë jo dhe në shumë raste nuk i lënë as të flasin. Po Dhoma e Avokatisë duhet që ta kishte bërë më shpejtë reagimin. Për mua avokati s’duhet ta kishte thënë atë që tha do merrem personalisht me ty, se kjo mund të merret sikur e ka pasur për jashtë procesit.
    Por në raste të tilla flet gjykata, e paralajmëron, por është gjykata që duhet që të kishte ndërhyrë dhe ta kishte menaxhuar situatën. Pra ka paralajmërim, nxjerrje jashtë, gjobitje. Mua më duket më tepër si kokëfortësi nga palët të cilat duhet që të ishin sqaruar. Në sallën e gjyqit nuk është e thjeshtë, mirë është që avokati ta vërë veten në rolin e klientit por jo ta përjetojë ngjarjen aq shumë. Avokati duhet ta vërë veten edhe në vendin e gjykatësit edhe të prokurorit’, tha ai.
    Avokati komentoi edhe nisjen e verifikimeve me iniciativë nga Inspektoriati i Lartë i Drejtësisë, për rastin e ndalimit të avokatit Ulian Barjami.
    ‘Për ca reagojnë tani këta. Unë kam çuar dosje të pakundërshtueshme dhe kanë reaguar pas disa muajsh duke thënë s’ka shkelje. Ne nuk kemi institucione drejtësie. Drejtësia është në pikën më të dobët. Nuk mbyllen sytë kur janë miliarda euro sot. Këto janë institucione që jo vetëm janë formale por janë si rraqe nëpër këmbë që të pengojnë. Ku ishin më para këto pse nuk reaguan’, tha ai.
    Kara u ndal edhe tek gara për kreun e ri të SPAK. Ai tha se dy nga emrat më të avantazhuar sipas tij, janë Adnand Xholi dhe Klodian Braho.
    ‘Vizita që bëri Altin Dumani në SHBA dha mesazhin që ne e mbështesim Dumanin deri në fund dhe SPAK-un, nëse do duan një vazhdimësi unë them se dy nga emrat janë Braho dhe Xholi, ata s’kanë përmendur emra por unë kështu e lexoj. Do të jetë i mbështetur edhe më shumë se më përpara SPAK nga SHBA dhe do të kemi shumë shpejtë edhe disa veprime nga SPAK për personazhe nga politika gjatë këtyre dy muajve’, tha ai.

  • Slot: Shqetësuese kur humbet 4 ndeshje radhazi, por nuk po i shfrytëzojmë rastet e shumta

    Slot: Shqetësuese kur humbet 4 ndeshje radhazi, por nuk po i shfrytëzojmë rastet e shumta

    Nuk ishte vetëm humbja e Liverpool në Anfield (1-2 ndaj Manchester United) që shkaktoi një trazirë të madhe. Kampionët në fuqi të Anglisë i habitën tifozët e tyre pasi kanë humbur 4 ndeshjet e fundit, duke humbur terren të konsiderueshëm ndaj vendit të pare.
    Trajneri i “reds”, Arne Slot, foli për për këtë situatë: “Mendoj se njerëzit kanë tendencë të harrojnë se sa raste kishim kur ishim në disavantazh në pjesën e parë”.
    “Kur humbet, u kushton më shumë vëmendje topave të luajtur keq, por në pjesën e parë, Isak pati një-me-një me portierin, Gakpo goditi dy herë shtyllën, kështu që edhe atëherë patëm raste për të barazuar 1-1“, kujtoi Slot.
    “Në pjesën e dytë, është e vërtetë që, ndërsa skuadra tjetër lodhet gjithnjë e më shumë, ne krijojmë më shumë raste. Kjo ndodhi kundër Crystal Palace, kundër Chelsea dhe ndodhi përsëri me United”, deklaroi trajneri holandez.
    “Natyrisht, ka shqetësime. Nëse humbet katër herë radhazi, duhet t’i kesh, por e dimë që nëse vazhdojmë të luajmë kështu, atëherë do të kemi një shans të mirë për të fituar më shumë ndeshje”, shtoi Arne Slot.
    Ai ka edhe mënyrën se si dilet nga kjo periudhë e errët: “Nëse përmirësojmë disa gjëra, do të kemi edhe më shumë raste, por kurrë nuk mund të jesh 100% i sigurt se do të jesh në gjendje të krijosh tetë, nëntë ose dhjetë raste të pastra përsëri në ndeshjen tjetër“.
    “Këta lojtarë kanë luftuar për një kohë të gjatë nga një disavantazh 0-1 për t’u përpjekur të rikthehen. Nëse e ruajmë këtë mentalitet, ka shumë pozitivitet për të marrë në ndeshjet e ardhshme. Humbja katër herë radhazi sigurisht që ka një ndikim në ekip”, tha Slot.

  • Investigoi raste korruptive në Shqipëri, lëndë plasëse në makinën e gazetarit italian

    Investigoi raste korruptive në Shqipëri, lëndë plasëse në makinën e gazetarit italian

    Gazeta Standard është portali zyrtar i gazetës se përditshme “Standard”. Parimi ynë është informimi i thelluar i mbeshtetur ne objektivitet dhe investigim. “Behu pjese e lajmit”- eshte motoja jone kryesore qe fton lexuesit te jene pjese e jona

  • Alkooli, kërcënimi i heshtur: Mbi 100 mijë raste kanceri në BE

    Alkooli, kërcënimi i heshtur: Mbi 100 mijë raste kanceri në BE

    Alkooli mbetet një nga shkaktarët kryesorë të kancerit në Europë, ndërsa ekspertët paralajmërojnë se masa më të forta shtetërore për të kufizuar konsumimin mund të parandalojnë mijëra raste dhe vdekje çdo vit.
    Sipas një rishikimi të ri shkencor nga Agjencia Ndërkombëtare për Kërkimin e Kancerit (IARC), pjesë e Organizatës Botërore të Shëndetësisë, vetëm në Bashkimin Europian në vitin 2020 alkooli shkaktoi më shumë se 111 mijë raste të reja kanceri, duke e bërë këtë rajon një nga më të prekurit në botë nga efektet e alkoolit.
    Në plan global, numri i rasteve të reja të lidhura me alkoolin u vlerësua rreth 741 mijë, me burrat që përbënin rreth 70% të këtyre rasteve.
    Përveç pasojave shëndetësore, kostoja ekonomike është e konsiderueshme: vdekjet e parakohshme nga kanceret e lidhura me alkoolin kushtuan rreth 4.58 miliardë euro në vitin 2018, vetëm në Europë.
    “Rajoni i Europës, dhe veçanërisht vendet e BE-së, po paguajnë një çmim tepër të lartë për alkoolin në forma të kancerit të parandalueshëm dhe familjeve të shkatërruara, si dhe po kushtojnë miliarda taksapaguesve,” tha Dr Gundo Weiler, i cili drejton përpjekjet për parandalim dhe promovim shëndetësor në zyrën e OBSH për Europën.
    “Disa e quajnë alkoolin ‘trashëgimi kulturore’, por sëmundja, vdekja dhe paaftësia nuk duhet të normalizohen si pjesë e kulturës evropiane,” shtoi ai.
    IARC klasifikoi për herë të parë alkoolin si kancerogjen në vitin 1988. Studimet tregojnë se alkooli rrit rrezikun për të paktën shtatë lloje kanceri, përfshirë: kanceret e gojës, faringut, laringut, ezofagut, mëlçisë, kolorektalit dhe gjirit tek femrat.
    Ekspertët shpjegojnë se alkooli shkakton kancer përmes mekanizmave të ndryshëm, si ndryshimet hormonale, ndërhyrjet në mikrobiomën e zorrëve dhe dëmtimet e ADN-së nga stresi oksidativ dhe metaboliti acetaldehid, i cili gjendet në etanol. Reduktimi ose ndërprerja e konsumit të alkoolit ul rrezikun për zhvillimin e këtyre kancereve.
    Sipas raportit, shumica e kancereve të shkaktuara nga alkooli lidhen me konsum “të rrezikshëm” (2–6 pije alkoolike në ditë) dhe “të rëndë” (më shumë se 6 pije në ditë), por edhe konsumimi “moderat” (më pak se 2 pije në ditë) ishte përgjegjës për mbi 100 mijë raste të reja kanceri globalisht në 2020.
    Strategjitë për uljen e rrezikut
    Ky analizim shënon herën e parë që IARC ka vlerësuar përfitimet e mundshme të parandalimit të kancerit të lidhur me alkoolin.
    “Është provuar pa asnjë dyshim se politikat popullore ndaj alkoolit ulin konsumimin dhe se ulja e konsumit ul rrezikun për kancer,” tha drejtoresha e IARC, Dr Elisabete Weiderpass.
    Agjencia rekomandon masa si: rritjen e taksave dhe çmimeve minimale, ngritjen e moshës ligjore për blerje, kufizimin e pikave të shitjes, ndalimin e reklamimit, kufizimin e orarit ose ditëve të shitjes, dhe implementimin e shitjeve nën kontroll shtetëror.
    Të gjitha këto masa ndihmojnë në uljen e konsumit dhe, rrjedhimisht, të rrezikut për kancer.
    Për shembull, një studim i vitit 2021 tregoi se dyfishimi i akcizës për alkoolin mund të kishte parandaluar rreth 6% të rasteve të reja dhe vdekjeve të shkaktuara nga alkooli në vitin 2019 në rajonin që përfshin Evropën dhe Azinë Qendrore.
    “Ndërgjegjësimi mbi rreziqet e alkoolit për kancerin dhe fakti që asnjë nivel konsumimi nuk është i sigurt është thelbësor,” tha Dr Béatrice Lauby-Secretan, zëvendëse e drejtueses së IARC për analizën dhe klasifikimin e provave.
    “Të gjithë kanë një rol për të luajtur në ndryshimin e normave dhe vlerave aktuale rreth konsumit të alkoolit,” shtoi ajo.
    Ekspertët nënvizojnë se politika të qarta dhe ndërgjegjësimi publik mund të reduktojnë ndjeshëm konsumin e alkoolit dhe të shpëtojnë jetë, duke ulur si sëmundjet, ashtu edhe koston ekonomike që lidhet me pasojat e tij shëndetësore.