Në Spanjë dhe Portugali, po bëhen hetime për të zbuluar shkakun e ndërprerjes masive të energjisë elektrike që ndaloi transportin hekurudhor dhe ajror, la miliona njerëz në errësirë dhe u shpall gjendja e jashtëzakonshme.
“Blackout”-i preku shumë zona urbane në Madrid, Barcelonë, Sevilja, Avila, Murcia, Galicia, Alicante dhe Zaragoza, ndërsa në Portugali, dy qytetet më të mëdha, Lisbona dhe Porto, pësuan gjithashtu kolaps.
Shumë udhëtarë u bllokuan në metro si dhe spitalet u detyruan të kufizojnë procedurat. Parlamenti spanjoll në Madrid u mbyll dhe ndeshjet në turneun e tenisit Madrid Open u pezulluan.
Operatori spanjoll Red Electrica përjashtoi mundësinë për një sulm kibernetik si shkakun kryesor, por autoritetet pritet te zbardhin ngjarjen.
Red Electrica tha se kishte identifikuar dy incidente të humbjes së gjenerimit të energjisë, ndoshta nga termocentralet diellore, në Spanjën jugperëndimore që shkaktuan paqëndrueshmëri në sistemin elektrik dhe çuan në një prishje të ndërlidhjes së tij me Francën. Sistemi elektrik ra, duke prekur si Spanjën ashtu edhe Portugalinë.
Ekspertët kanë bërë të ditur se shkaku më i zakonshëm i një ndërprerjeje të paplanifikuar të energjisë që e çaktivizon atë në shkallë të gjerë është moti ekstrem si stuhitë, goditjet e rrufeve ose erërat e forta, por moti në Spanjë e Portugali kur energjia u ndërpre ishte e mirë
“Mund të ndodhë që një burim energjie, të fiket, për shkak të një problemi teknik. Për shembull, një goditje rrufeje ose erërat e forta i bënë përçuesit të lëvizin dhe, ata afrohen shumë dhe ka një qark të shkurtër, ndonjëherë erëra shumë ekstreme bëjnë që një përçues të bjerë përsëri”, tha Keith Bell, profesor.
Spanja po eksportonte energji në Francë dhe Portugali në kohën e ndërprerjes. Eksportet në Francë ishin afër kapacitetit të disponueshëm neto të eksportit deri në orën 10:00 sipas orës lokale. Eksportet u ndalën në orën 12:35.
“Tregtia e energjisë elektrike përtej kufirit vazhdon gjatë gjithë kohës. Shumë burime të rinovueshme janë të disponueshme në Spanjë dhe ato eksportohen në Francë. Ndërlidhja midis vendeve është diçka që mundëson akses në energji më të lirë dhe ndihmon në sigurinë e furnizimit”, tha Bell.
Spanja është një nga prodhuesit më të mëdhenj të energjisë së rinovueshme në Evropë, duke u mbështetur në energjinë e erës dhe diellore, tregojnë të dhënat nga grupi Ember.
Të dhënat e Red Electrica treguan se energjia diellore fotovoltaike (PV) përbënte 59 % të energjisë elektrike të Spanjës në kohën e ndërprerjes, era gati 12%, energjia bërthamore gati 11% dhe centralet me turbinë me gaz me cikël të kombinuar (CCGT) 5%, sipas të dhënave të Red Electrica.
“Kur këto gjëra ndodhin kaq shpejt, operatori i sistemit nuk mund të bëjë asgjë. Kolapsi i të gjithë sistemit ka të bëjë ose me paqëndrueshmërinë e frekuencës, nuk mund të gjenerosh energji të mjaftueshme për të përmbushur kërkesën, ose me paqëndrueshmërinë e tensionit, ku nuk mund ta mbash tensionin në një nivel të caktuar për të qenë në gjendje të transferosh energjinë”.
Por e gjitha kjo pati një ndikim shumë të madh tek njerëzit. Disa turiste rrëfyen përvojën e tyre 11-orëshe, të bllokuar nga kolapsi energjetik.
Treni, i cili u nis nga Sevilja, ndaloi vetëm disa kilometra larg Barcelonës. Studentja Elena Barrera Alonso tregon se kjo shkaktoi panik tek pasagjeret.
“Në fillim menduam se ishte për një ose dy orë… Por kur filloi të zgjaste shumë më tepër, tualetet ishin në një gjendje të tmerrshme sigurisht që njerëzit u bënë shumë nervozë. Njëri pati një atak paniku, një tjetër një atak ankthi, një tjetër kishte diabet”, tha Elena Barrera Alonso, studente.
Pasagjerët u transportuan në një strehë të improvizuar në Barcelonë, të ngritur në një qendër sportive. Shumë njerëz thanë se ishin braktisur nga autoritetet.
“Ndiheshim sikur na kishin braktisur. Zgjodhën opsionin më të lehtë, pas kaq shumë kohe. Na hipën në një autobus, pastaj në një vend tjetër, duke na zhvendosur nga një vend në tjetrin në orën 1 të mëngjesit”, tha Isabel Santos, studente.
Kolapsi i së hënës ka ngjallur debat nëse paqëndrueshmëria e furnizimit me energji diellore dhe të erës i ka bërë sistemet e saj të energjisë më të prekshme ndaj një ndërprerjeje të tillë.
Kjo është ndërprerja e dytë më e madhe e energjisë elektrike në Evropë në më pak se gjashtë javë, pasi një zjarr në 20 Mars mbylli aeroportin Heathrow në Mbretërinë e Bashkuar.
Edhe Bashkimi Europian është vënë në lëvizje Bashkimi Europian. Unioni kërkon që shtetet anëtare të përgatisin popujt për strategjinë e gatishmërisë, e cila parashikon pajisjen me furnizimet e nevojshme të mbijetesës për 72 orë.
Klan News
