Qytetarëve turq do t’u duhen që nga data 30 tetor përsëri viza që të hyjnë në Mal të Zi. Ky është epilogu i disa ditëve me incidente të rënda, gjuhë urrejtjeje dhe histeri anti-turke që ka përfshirë rrugët dhe lagjet e kryeqytetit, Podgoricës.
Gjithçka filloi me një përleshje midis disa shtetasve malazezë dhe të huaj, rrethanat e së cilës ende po sqarohen. Një i ri nga Podgorica u plagos në atë rast, dhe megjithëse shtetasit turq u identifikuan si autorë të konfliktit, policia përfundimisht arrestoi tre azerbajxhanas dhe një turk. Përveç të huajve, të cilët kishin një thikë me vete, analiza e pamjeve video të incidentit tregon se një nga banorët e Podgoricës kishte edhe diçka në dorë, dhe autoritetet ende po hetojnë se çfarë ndodhi.
Ndërkohë, një turk dhe një azerbajxhanas, të cilët u akuzuan për tentativën e vrasjes së një të riu nga Podgorica, janë liruar për t’u mbrojtur në liri, sepse nuk ka prova se ata e kanë kryer krimin.
Në përgjithësi incidenti çoi në një shpërthim pakënaqësie ndaj turqve, i cili u shndërrua në ksenofobi të hapur dhe gjuhë urrejtjeje.
Kryeministri dhe vizat e “e gabuara”
Kryeministri Milojko Spajiq, në të njëjtën natë që filluan protestat dhe marshimet anti-turke në pjesë të Podgoricës ku të huajt zotërojnë restorante dhe dyqane, njoftoi se Mali i Zi do të rivendoste vizat për qytetarët turq. Ironikisht, shumica e shtetasve të huaj të dyshuar që morën pjesë në incidentin me banorët e Podgoricës janë azerbajxhanas. Megjithatë, në vend që të merrte në konsideratë të gjitha rrethanat, Spajiq vendosi me nxitim të përmbushte kërkesat e rrugës.
“Ne shohim se në ditët e mëparshme, kur patëm sfida të mëdha, sektori i sigurisë iu përgjigj siç duhet dhe mbrojti qytetarët e të gjitha kombësive, feve, profileve të identitetit dhe të të gjitha shtetësive”, tha Spajiq.
Ai nuk iu referua faktit se për dy netë rresht, policia dëgjoi dhe ndoqi një turmë njerëzish që bërtiste: “Vriteni turkun”, “Turqit jashtë” dhe “Turqit nuk duhet të jenë në këtë qytet”, gjë që është e dënueshme sipas ligjit malazez dhe që i jep policisë bazë për të shpërndarë tubime të tilla.
Në të njëjtën kohë, tetë persona të tjerë u arrestuan për sulm fizik ndaj shtetasve të huaj ose përhapje të gjuhës së urrejtjes kundër tyre në mediat sociale. Opozita i tha Spajiqit se “shteti ka dështuar në provimin e tij”.
Turqit dhe ekonomia malazeze
Atmosfera e persekutimit të turqve ishte përgatitur më parë prej deklaratave nxitëse të politikanëve të caktuar nga radhët e qeverisë, të cilët përhapën dezinformata se në Mal të Zi ka 110.000 turq, ndërsa zyrtarisht ka 13.500. U tha gjithashtu se “Turqia dëshiron të ripushtojë Ballkanin duke dërguar një numër të madh emigrantësh” dhe se “neo-osmanizmi” ishte në veprim.
Fakti është se ardhja e tyre në vitet e fundit ka rritur qiratë dhe çmimet e pasurive të paluajtshme, dhe sigurisht ka ndikuar në rritjen e disa çmimeve dhe shërbimeve të tjera.
Është e sigurt se ata kanë kryer edhe krime të caktuara në Mal të Zi, por jo më shumë se mesatarisht të huajt e tjerë. Ka ndodhur që të huajt nga vende të tjera, si Serbia, Rusia ose Ukraina, kanë kryer krime më të rënda, por kjo nuk ka shkaktuar kaos në rrugë.
Nga ana tjetër, në tetë muajt e parë të këtij viti, turqit kanë investimet më të shumta të huaja në Mal të Zi, me mbi 92 milionë euro të investuara. Kjo është një e pesta e shumës së përgjithshme të investimeve të huaja, sipas të dhënave nga gazeta Vijesti.
Turqit gjithashtu zotërojnë 14.500 kompani në Mal të Zi, ose një në pesë, dhe nga gjithsej 2.8 milionë pasagjerë në të dy aeroportet malazeze vitin e kaluar, një e pesta e tyre, ose 560.000 vetë ose 20 përqind, ishin pasagjerë që fluturonin mes Malit të Zi dhe Turqisë.
Në ditën e parë të futjes së vizave, në aeroportet malazeze, siç raportoi Televizioni Vijesti, nuk kishte më shumë se 40 persona në fluturimet hyrëse nga Turqia. Mesatarja e mëparshme ishte 150.
Në të njëjtën kohë, disa nga hotelierët më të mëdhenj paralajmëruan se turqit po anulonin marrëveshjet dhe se vendimi për të futur vizat do të ndikonte drejtpërdrejt në sektorin e turizmit, i cili është ndër më të rëndësishmit për ekonominë malazeze.
Ashpërsimi i politikës ndaj migracionit
Kryeministri Spajiq është gjithashtu i vetëdijshëm për këtë, duke thënë se është “çmenduri, duke pasur parasysh që Mali i Zi është një vend turistik, t’i thuash dikujt se nuk është i mirëpritur dhe se kjo është vetëvrasje ekonomike”. Nga ana tjetër, ai thotë se nuk do të lejojë askënd të abuzojë me mikpritjen tradicionale malazeze.
Policia ka punuar më shumë në terren ditët e fundit dhe informon publikun çdo ditë për dëbimin ose anulimin e qëndrimit të të huajve për shkelje të rregulloreve. Që nga fillimi i vitit, gati 3.000 të huajve tashmë u është anuluar ose dëbuar qëndrimi.
Qeveria ka njoftuar gjithashtu një Ligj më të rreptë për të huajt, kështu që ata nuk do të jenë më në gjendje të hapin kompani në Mal të Zi nëse nuk punësojnë edhe shtetas malazezë. Kushtet për dhënien e lejeve për qëndrimin dhe punën e tyre në Mal të Zi do të jenë gjithashtu më kufizuese.
E gjithë kjo do të jetë pjesë e një politike të re të imigracionit pasi qeveria, realisht, nuk i kushtoi vëmendje fare për vite me radhë. Ose, siç besojnë shumë, ishte e përshtatshme për një numër të madh të huajsh me kapital të vinin në Mal të Zi, në mënyrë që të mbushnin buxhetin më lehtë.
Mbetet një shije e hidhur që vetëm një valë ksenofobie dhe urrejtjeje ndaj të huajve i detyroi autoritetet që më në fund ta adresonin këtë çështje që e kishin injoruar vazhdimisht./DW
Tag: podgoricës
-
“Jashtë turqit”, Mali i Zi ashpërson politikën ndaj të huajve
-
Mali i Zi/ Lirohen të gjithë të akuzuarit për hapjen e tunelit nëntokësor në gjykatën e Podgoricës
Një gjykatë malazeze liroi sot nga akuzat tetë personat e akuzuar për gërmimin e një tuneli të gjatë që çonte brenda një depoje të Gjykatës së Lartë në Podgoricë, për shkak të mungesës së provave.
Gjykata Themelore tha se nuk është vërtetuar se kush e gërmoi tunelin, dhe se nuk u vërtetua se të pandehurit i kishin kryer krimet për të cilat akuzoheshin.
Tuneli 30 metra i gjatë – i cili ishte gërmuar nga një banesë e lëshuar me qira pranë Gjykatës së Lartë deri në depon e saj – u zbulua më 11 shtator 2023, kur oficerët vërejtën sende të shpërndara në depo.
Depoja përmbante 100.000 sende, materiale provuese nga procese të shumta penale, lëndë gjyqësore, nëntë tonë drogë, 400 armë, municione, eksploziv.
Deri më sot, nuk është përcaktuar se çfarë ishte vjedhur prej tij.
Gjykata e Lartë ndodhet në qendër të Podgoricës, pranë institucioneve më të larta shtetërore – Parlamentit, Qeverisë, Bankës Qendrore dhe ndërtesës së Presidentit të vendit.
Gjykata tha se të pandehurit u liruan nga akuzat sepse nuk kishte prova që i lidhnin ata me këtë çështje.
Pra, sipas vendimit, nuk u gjetën gjurmë ADN-je as nga tuneli, as nga banesa me qira dhe as nga vetë depoja.
Ky vendim është i shkallës së parë, prandaj prokurorët kanë të drejtë të ankohen brenda 15 ditëve nga marrja e vendimit.
-
Zjarret në Mal të Zi po bëjnë namin, vdes ushtaraku duke shuar flakët
Situata me zjarret në Mal të Zi mbetet e rënduar, sidomos në Podgoricë, u bë e ditur në një konferencë të jashtëzakonshme të Ministrisë së Punëve të Brendshme.
Dy helikopterë të Ushtrisë së Malit të Zi po shuajnë vatrat e zjarrit që rrezikojnë njerëzit dhe shtëpitë në territorin e Podgoricës, njoftoi më 13 gusht Ministria e Mbrojtjes. Në të njëjtën zonë po vepron edhe një helikopter nga Serbia.Zjarre aktive janë raportuar edhe në katër qytete të tjera të vendit, kryesisht në pjesën qendrore dhe veriore. Ndërkohë, është ndërprerë qarkullimi në kanionin e Platijes – një nga rrugët që lidh kryeqytetin me veriun e Malit të Zi.
Sipas Ministrisë së Punëve të Brendshme, avionët zjarrfikës “Canadair” nga Kroacia dhe Italia kanë shuar zjarre në bregdetin malazez, duke hedhur mbi 300 tonë ujë mbi zonat e përfshira nga flakët. Pas intervenimit, ata janë kthyer në vendet e tyre, siç ishte planifikuar, ndërsa rikthimi i tyre në Mal të Zi do të varet nga situata në terren.
Presidenti Jakov Milatoviq bëri të ditur se Kryesia e Bosnjë e Hercegovinës ka miratuar dërgimin e një helikopteri për ndihmë Malit të Zi. Po ashtu, pritet edhe një helikopter nga Hungaria dhe një ekip prej 50 deri në 60 persona nga Austria, sipas shefit të Drejtorisë për Situata të Jashtëzakonshme në Podgoricë, Vojin Vojinoviq.
Autoritetet thanë se po përdorin dronë për të monitoruar terrenin, për të lokalizuar vatrat dhe për të identifikuar shkaktarët e zjarreve.
Po ashtu, autoritetet e Podgoricës u kanë bërë thirrje pushuesve që të largohen nga lumenjtë Moraça, Zeta dhe Cijevna, në mënyrë që helikopterët të mund të marrin ujë për shuarjen e zjarreve.
Më 14 gusht, në Mal të Zi do të shënohet Ditë Zie në nderim të ushtarakut Dejan Bozhoviq, i cili humbi jetën më 12 gusht gjatë përmbysjes së cisternës me ujë për shuarjen e zjarreve pranë Podgoricës. Kolegu i tij mbeti i plagosur rëndë -
Zjarret në Mal të Zi/ Ndërpritet qarkullimi në kanionin e Platijes, pritet ndihmë nga Bosnja, Austria dhe Hungaria
Situata me zjarret në Mal të Zi mbetet e rënduar, sidomos në Podgoricë, u bë e ditur në një konferencë të jashtëzakonshme të Ministrisë së Punëve të Brendshme.
Dy helikopterë të Ushtrisë së Malit të Zi po shuajnë vatrat e zjarrit që rrezikojnë njerëzit dhe shtëpitë në territorin e Podgoricës, njoftoi më 13 gusht Ministria e Mbrojtjes. Në të njëjtën zonë po vepron edhe një helikopter nga Serbia.
Zjarre aktive janë raportuar edhe në katër qytete të tjera të vendit, kryesisht në pjesën qendrore dhe veriore. Ndërkohë, është ndërprerë qarkullimi në kanionin e Platijes – një nga rrugët që lidh kryeqytetin me veriun e Malit të Zi.
Sipas Ministrisë së Punëve të Brendshme, avionët zjarrfikës “Canadair” nga Kroacia dhe Italia kanë shuar zjarre në bregdetin malazez, duke hedhur mbi 300 tonë ujë mbi zonat e përfshira nga flakët. Pas intervenimit, ata janë kthyer në vendet e tyre, siç ishte planifikuar, ndërsa rikthimi i tyre në Mal të Zi do të varet nga situata në terren.
Presidenti Jakov Milatoviq bëri të ditur se Kryesia e Bosnjë e Hercegovinës ka miratuar dërgimin e një helikopteri për ndihmë Malit të Zi. Po ashtu, pritet edhe një helikopter nga Hungaria dhe një ekip prej 50 deri në 60 persona nga Austria, sipas shefit të Drejtorisë për Situata të Jashtëzakonshme në Podgoricë, Vojin Vojinoviq.
Autoritetet thanë se po përdorin dronë për të monitoruar terrenin, për të lokalizuar vatrat dhe për të identifikuar shkaktarët e zjarreve.
Po ashtu, autoritetet e Podgoricës u kanë bërë thirrje pushuesve që të largohen nga lumenjtë Moraça, Zeta dhe Cijevna, në mënyrë që helikopterët të mund të marrin ujë për shuarjen e zjarreve.
Më 14 gusht, në Mal të Zi do të shënohet Ditë Zie në nderim të ushtarakut Dejan Bozhoviq, i cili humbi jetën më 12 gusht gjatë përmbysjes së cisternës me ujë për shuarjen e zjarreve pranë Podgoricës. Kolegu i tij mbeti i plagosur rëndë.
Qeveria e Malit të Zi ka bërë të ditur se do të sigurojë mjete për pajisje për shuarjen e zjarreve, ndërsa ka paralajmëruar hapjen e një llogarie të posaçme për donacione./REL
-
Zjarret në Mal të Zi: Ndërpritet qarkullimi në kanionin e Platijes, pritet ndihmë nga Bosnja, Austria dhe Hungaria
Situata me zjarret në Mal të Zi mbetet e rënduar, sidomos në Podgoricë, u bë e ditur në një konferencë të jashtëzakonshme të Ministrisë së Punëve të Brendshme.
Dy helikopterë të Ushtrisë së Malit të Zi po shuajnë vatrat e zjarrit që rrezikojnë njerëzit dhe shtëpitë në territorin e Podgoricës, njoftoi më 13 gusht Ministria e Mbrojtjes. Në të njëjtën zonë po vepron edhe një helikopter nga Serbia.
Zjarre aktive janë raportuar edhe në katër qytete të tjera të vendit, kryesisht në pjesën qendrore dhe veriore. Ndërkohë, është ndërprerë qarkullimi në kanionin e Platijes – një nga rrugët që lidh kryeqytetin me veriun e Malit të Zi.
Sipas Ministrisë së Punëve të Brendshme, avionët zjarrfikës “Canadair” nga Kroacia dhe Italia kanë shuar zjarre në bregdetin malazez, duke hedhur mbi 300 tonë ujë mbi zonat e përfshira nga flakët. Pas intervenimit, ata janë kthyer në vendet e tyre, siç ishte planifikuar, ndërsa rikthimi i tyre në Mal të Zi do të varet nga situata në terren.
Presidenti Jakov Milatoviq bëri të ditur se Kryesia e Bosnjë e Hercegovinës ka miratuar dërgimin e një helikopteri për ndihmë Malit të Zi. Po ashtu, pritet edhe një helikopter nga Hungaria dhe një ekip prej 50 deri në 60 persona nga Austria, sipas shefit të Drejtorisë për Situata të Jashtëzakonshme në Podgoricë, Vojin Vojinoviq.
Autoritetet thanë se po përdorin dronë për të monitoruar terrenin, për të lokalizuar vatrat dhe për të identifikuar shkaktarët e zjarreve. Po ashtu, autoritetet e Podgoricës u kanë bërë thirrje pushuesve që të largohen nga lumenjtë Moraça, Zeta dhe Cijevna, në mënyrë që helikopterët të mund të marrin ujë për shuarjen e zjarreve.
Më 14 gusht, në Mal të Zi do të shënohet Ditë Zie në nderim të ushtarakut Dejan Bozhoviq, i cili humbi jetën më 12 gusht gjatë përmbysjes së cisternës me ujë për shuarjen e zjarreve pranë Podgoricës. Kolegu i tij mbeti i plagosur rëndë.
Qeveria e Malit të Zi ka bërë të ditur se do të sigurojë mjete për pajisje për shuarjen e zjarreve, ndërsa ka paralajmëruar hapjen e një llogarie të posaçme për donacione. REL/ -
Një ushtar i vdekur dhe një tjetër i plagosur në përpjekjet për shuarje zjarresh në Malin e Zi
Një ushtar i Malit të Zi ka vdekur dhe një tjetër është plagosur seriozisht si pasojë e përmbysjes së një autocisterne që po përdorej për t’i shuar zjarret në rajonin Kuça afër Podgoricës, ka bërë të ditur ministria e Mbrojtjes.
Sipas autoriteteve, ushtria, në bashkëpunim me autoritetet, është duke kryer hetime lidhur me incidentin.
Ushtria, bashkë me zjarrfikësit dhe policinë, është duke tentuar për të dytën ditë me radhë që t’i shuajë zjarret që kanë përfshirë zonën rreth Podgoricës, si dhe rajonet mes Budvës dhe Tivarit.Si pasojë e zjarreve është djegur edhe një shtëpi dhe disa prona. Disa banorë janë evakuuar nga shtëpitë e tyre në afërsi të Podgoricës.
“Situata është pak më stabile. Nuk mund ta parashikojmë situatën, por besojmë se duke u angazhuar me shërbimet tona dhe me ndihmën e partnerëve tanë, ne do t’i kemi zjarret nën kontroll”, ka thënë Miodrag Beshoviq, drejtor gjeneral i Drejtorisë për Mbrojtje dhe Shpëtim.
Për shkak të tymit dhe ajrit të ndotur, Instituti për Shëndetin Publik u ka rekomanduar qytetarëve që të shmangin daljen në ambiente të jashtme.
Në Mal të Zi është aktiv alarmi i kuq, ndërsa era e madhe është duke vështirësuar fikjen e zjarreve. Autoritetet kanë bërë të ditur se janë duke pranuar edhe ndihmë prej jashtë në përpjekje për t’i shuar zjarret.
Një ushtar kanadez prej Kroacisë ka arritur në Mal të Zi, në kuadër të ndihmës që ofrohet nga Mekanizmi i Bashkimit Evropian për Mbrojtje Civile. Qeveria e ka aktivizuar mekanizmin për bashkëpunim ndërkombëtar me NATO-n dhe shtetet e rajonit, me qëllim të pranimit të ndihmës prej jashtë.
Austria do t’i dërgojë 100 persona me të gjitha pajisjet për shuarje të zjarrit, kanë thënë autoritetet austriake. Edhe Italia do ta dërgojë një aeroplan për t’i luftuar zjarret. Më 11 gusht, në Mal të Zi ka arritur edhe një helikopter prej Serbisë, me shtatë persona.
Kryeministri i Malit të Zi, Millojko Spajiç ka thënë se policia ka sinjale se disa prej zjarreve janë ndezur qëllimshëm.
“Është shumë e çuditshme dhe e dyshimtë se si zjarret janë ndezur në zona krejtësisht të ndryshme”, ka thënë Spajiq, duke përmendur rëndësinë e ashpërsimit të dënimeve për zjarrvënie të qëllimshme.
Në dy muajt e fundit, autoritetet i kanë ndjekur penalisht gjashtë persona për ndezje zjarresh në disa qytete malazeze.
Policia u ka bërë thirrje qytetarëve që të tregojnë kujdes dhe përgjegjësi maksimale dhe që të raportojnë nëse shohin ndonjë tentim për ndezje zjarri. Me zjarre pyjore janë duke u përballur me shtetet tjera të Ballkanit, përfshirë Kosovën.
Agjencia e Menaxhimit Emergjent ka thënë më 11 gusht se janë regjistruar 51 vatra zjarri dhe 19 prej tyre kanë qenë aktive deri në orët e vona të natës.
Situata më e rënduar është regjistruar në Kamenicë, Mitrovicë dhe Podujevë. Edhe këtë javë, rajoni i Ballkanit do të përballet me temperatura të larta, që i afrohen 40 gradë Celsiusit. /REL/ -
Mali i Zi: Një ushtar i vdekur, një tjetër i plagosur në përpjekjet për shuarje zjarresh
Një ushtar i Malit të Zi ka vdekur dhe një tjetër është plagosur seriozisht si pasojë e përmbysjes së një autocisterne që po përdorej për t’i shuar zjarret në rajonin Kuça afër Podgoricës, ka bërë të ditur ministria e Mbrojtjes.
Sipas autoriteteve, ushtria, në bashkëpunim me autoritetet, është duke kryer hetime lidhur me incidentin.
Ushtria, bashkë me zjarrfikësit dhe policinë, është duke tentuar për të dytën ditë me radhë që t’i shuajë zjarret që kanë përfshirë zonën rreth Podgoricës, si dhe rajonet mes Budvës dhe Tivarit.
Si pasojë e zjarreve është djegur edhe një shtëpi dhe disa prona. Disa banorë janë evakuuar nga shtëpitë e tyre në afërsi të Podgoricës.
“Situata është pak më stabile. Nuk mund ta parashikojmë situatën, por besojmë se duke u angazhuar me shërbimet tona dhe me ndihmën e partnerëve tanë, ne do t’i kemi zjarret nën kontroll”, ka thënë Miodrag Beshoviq, drejtor gjeneral i Drejtorisë për Mbrojtje dhe Shpëtim.
Për shkak të tymit dhe ajrit të ndotur, Instituti për Shëndetin Publik u ka rekomanduar qytetarëve që të shmangin daljen në ambiente të jashtme. Në Mal të Zi është aktiv alarmi i kuq, ndërsa era e madhe është duke vështirësuar fikjen e zjarreve.Autoritetet kanë bërë të ditur se janë duke pranuar edhe ndihmë prej jashtë në përpjekje për t’i shuar zjarret. Një ushtar kanadez prej Kroacisë ka arritur në Mal të Zi, në kuadër të ndihmës që ofrohet nga Mekanizmi i Bashkimit Evropian për Mbrojtje Civile.
Qeveria e ka aktivizuar mekanizmin për bashkëpunim ndërkombëtar me NATO-n dhe shtetet e rajonit, me qëllim të pranimit të ndihmës prej jashtë.
Austria do t’i dërgojë 100 persona me të gjitha pajisjet për shuarje të zjarrit, kanë thënë autoritetet austriake. Edhe Italia do ta dërgojë një aeroplan për t’i luftuar zjarret.
Më 11 gusht, në Mal të Zi ka arritur edhe një helikopter prej Serbisë, me shtatë persona. Kryeministri i Malit të Zi, Millojko Spajiq ka thënë se policia ka sinjale se disa prej zjarreve janë ndezur qëllimshëm.
“Është shumë e çuditshme dhe e dyshimtë se si zjarret janë ndezur në zona krejtësisht të ndryshme”, ka thënë Spajiq, duke përmendur rëndësinë e ashpërsimit të dënimeve për zjarrvënie të qëllimshme.
Në dy muajt e fundit, autoritetet i kanë ndjekur penalisht gjashtë persona për ndezje zjarresh në disa qytete malazeze. Policia u ka bërë thirrje qytetarëve që të tregojnë kujdes dhe përgjegjësi maksimale dhe që të raportojnë nëse shohin ndonjë tentim për ndezje zjarri.
Me zjarre pyjore janë duke u përballur me shtetet tjera të Ballkanit, përfshirë Kosovën. Agjencia e Menaxhimit Emergjent ka thënë më 11 gusht se janë regjistruar 51 vatra zjarri dhe 19 prej tyre kanë qenë aktive deri në orët e vona të natës.
Situata më e rënduar është regjistruar në Kamenicë, Mitrovicë dhe Podujevë. Edhe këtë javë, rajoni i Ballkanit do të përballet me temperatura të larta, që i afrohen 40 gradë Celsiusit. REL/