Lajmidites.com

Tag: Peshkopi

  • Salla: Mbështetja e grave në Bujqësi, strategji ekonomike kombëtare

    Salla: Mbështetja e grave në Bujqësi, strategji ekonomike kombëtare

    Në kuadër të Ditës Ndërkombëtare të Grave Rurale, ministri i Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Andis Salla zhvilloi një takim të posaçëm në ambientet e ministrisë me vajza dhe gra të cilat po mbështeten përmes projektit “Fuqizimi i Grave për Zhvillim Rural në Shqipërinë Veriore”. Ministri tha se, “sipërmarrjet e ngritura sot nga gratë dhe vajzat janë modele frymëzimi për komunitetet rurale, duke u bërë promovuese të ndryshimit përmes iniciativave në bujqësi, agroturizëm dhe përpunim ushqimor”. Sipas tij, të mbështetura me financim, trajnime dhe asistencë teknike, ato po ndërtojnë biznese familjare, ferma moderne dhe forma të reja bashkëpunimi rural që ndikojnë drejtpërdrejt në zhvillimin lokal.
    “Nga vetëm 430 përfituese në vitin 2016, sot numërohen rreth 7500 gra të mbështetura përmes Skemës Kombëtare të Mbështetjes, ndërsa qindra të tjera kanë përfituar nga mekanizmat e Kredisë së Butë dhe Garancisë Sovrane, duke lehtësuar aksesin në financa dhe investime të qëndrueshme në bujqësi”, u shpreh Salla. Ministri theksoi se rritja e pjesëmarrjes së grave në bujqësi nuk është vetëm një objektiv social, por edhe një strategji ekonomike kombëtare, që ndihmon në zhvillimin e zonave rurale dhe në garantimin e qëndrueshmërisë së sektorit bujqësor. Vizioni i qeverisë “Bujqësia 2030”, synon jo vetëm të rrisë përfshirjen e grave në zinxhirin e vlerës bujqësore, por edhe t’u japë atyre rolin që meritojnë si vendimmarrëse, lidere komuniteti dhe sipërmarrëse të suksesshme. Në këtë takim grate rurale sipërmarrëse paraqitën produktet e ndryshme bujqësore që prodhojnë. Laureta nga Zadrima tregoi se merret me prodhimin e sapunit me bimë mjekësore. Ndërsa gratë nga Peshkopia tregun për llojet e ndryshme të bimëve mjekësore që kultivojnë dhe tregtojnë. Ky takim shërbeu si mesazh i qartë: fuqizimi i grave rurale është çelësi i një Shqipërie më të zhvilluar, më të drejtë dhe më të qëndrueshme.

  • Njeriu me emrin më të gjatë në botë: 2,253 fjalë që zgjasin 20 minuta për t’u shqiptuar

    Njeriu me emrin më të gjatë në botë: 2,253 fjalë që zgjasin 20 minuta për t’u shqiptuar

    Për shumicën e njerëzve, një prezantim zgjat disa sekonda. Por për Lawrence Watkins, ai është një maratonë 20-minutëshe fjalësh.

    I lindur si Lawrence Gregory Watkins në vitin 1965, ish-roja 60-vjeçare nga Auckland mban tashmë rekordin botëror Guinness për emrin personal më të gjatë në botë – plot 2,253 fjalë.
    Ky rekord u rikonfirmua së fundmi nga Libri i Rekordeve Botërore Guinness, i cili e riklasifikoi rekordin e tij të vitit 1992 (atëherë si “emri më i gjatë i krishterë”) në kategorinë më të përgjithshme “emri personal më i gjatë”.

    Në dasmën e tij të parë në vitin 1991, celebruesi i ngjarjes luajti një regjistrim të posaçëm ku lexohej i gjithë emri – proces që zgjati rreth 20 minuta – përpara se Watkins të thoshte thjesht “Po”.

    Watkins u frymëzua nga emisioni “Ripley’s Believe It or Not!” dhe Libri i Rekordeve Guinness, të cilët e shtynë të gjente një mënyrë unike për të hyrë në histori. Duke mos pasur “asnjë talent të veçantë”, siç thotë ai me humor, Watkins vendosi të krijonte emrin më të gjatë që ekziston.

    Ai kaloi muaj të tërë duke kombinuar emra latinë, anglisht të vjetër, maori, samoanë, japonezë e kinezë, për t’i bashkuar në një listë të pafund që shtrihej në gjashtë faqe makine shkrimi.
    Pas një beteje ligjore, Gjykata e Lartë e Zelandës së Re e miratoi kërkesën e tij në vitin 1990, duke i dhënë dritën jeshile rekordit që do të bënte histori.

    Sot, Watkins jeton në Sydney të Australisë dhe përdor përditë një version të shkurtuar të emrit:
    Lawrence Alon Aloy Watkins, ose thjesht “Watkins V” – që nënkupton brezin e pestë.

    Emri i tij i plotë zë shtatë faqe në certifikatën e lindjes dhe gjashtë faqe në pasaportë. Në udhëtime, ai duhet të mbajë gjithmonë me vete kopjen zyrtare të dokumentit, në rast se dikush kërkon ta verifikojë.

    Pas rastit të tij, Zelanda e Re ndryshoi ligjet e emrave, duke vendosur kufizime të reja: asnjë emër nuk mund të përmbajë tituj, fyerje, numra apo më shumë se 70 karaktere – një rregull që e bën të pamundur përsëritjen e rekordit të Watkins.

    “Nëse do ta ndryshoja sërish emrin, do të humbisja 98% të tij – dhe, bashkë me të, edhe rekordin Guinness,” thotë Watkins me humor.
    “Tani trashëgimia ime është e siguruar – të paktën në Zelandën e Re.”

    EMRI I PLOTË:

    Laurence Alon Aloys Aloysius Alphege Alun Alured Alwyn Alysandyr Ambie Ambrose Ambrosius Amias Amiot Amyas Anders Andrea Andreas Andrew Andy Aneirin Anguish Anleifr Anthin Anthony Anthony Aonghus Aqob Arch Archibald Arinwald Arinwald Arinphhennaul Arthur Artorius Asgeirr Asmundr Auberon Aubert Aubrey Augustine Augustine Augustus Austin Auveray Avere Avery Awstin Aylbricht Aylmer Aylwyn Aymie Baldassare Baldavin Baldewyne Baltasar Balthasar Bannerjee Barnabas Barnaby Barnard Bartelemieu Bartolemeu Barthelemy Bartolommeo Basil Bastian Baudkin Baudouin Baz Bearach Bearrach Bedo Belize Belshazzar Benedetto Benediktin Bennett Benito Benjamin Beornheard Beppo Berahtraben Bernard Bernardo Bertie Bertram Bertrand Bjorn Bodwine Boisil Boris Boswell Boudewyn Bram Brandan Brennan Brennan Bruce Brush Cadog Cadwaladr Cadwallon Caecilius Caesar Caioneach Caius Calvin Canice Caomhghin Caractacus Carataco Caradoced C Cedric Cedrych Cennydd Cenred Ceorl Cephas Abel Able Abloyc Abner Abraham Absalom Adalbert Adam Adamnah Adda Ade Adrien Adriaen Adrian Adrianus Aegidius Aelfheah Aelfraed Aelfric Aeneas Aethelbeorht Aethelbeorht Aethelbanaus Alandairs Albe Alberic Albertus Albertus Albery Albin Albrecht Albyn Aldo Aldous Aldred Aldus Aleister Alexander Alexandre Alexis Alexius Alfred Algernon Algy Alisander Alisaundre Almer Giuseppe Godafrith Godefrith Godfrey Godric Godwin Goffrid Gottfried Gowin Guarin Guarinet Guido Guilliame Guillot Gus Guy Gwalchmai Gwatcyn Gwylim Gwyn Gwythyr Hadrian Haerveu Hagtar Halbert Herbert Hank Hannibalig Hart. Hebel Hector Heinz Helier Henri Henric Herbert Herebeorht Hereward Hernando Herve Hew Hieronimo Hieronymus Hilaire Hilarion Hippolytus Hjalmar Hlothar Hob Hobart Hod Holiver Honorius Horace Horatio Horatio Hosea Howard Hreodberorht Huberland Hrodeberthro Hrodeberthro Hubert Huvarn Hygebeorht Iachimo Iago Ianto Ibhor Idnerth Idris Idwal Idwallon Ifor Ingilrammus Ioannes Iolo Iorwerth Iricus Iskander Israel Ives Ivo Ivory Jabez Jack Jacob Jacopo Jacques Jago Jaime Jakobos James Jaquee Jas Jasper Jeames Jefferson Jehoshea Jeremiah Jeremy Jerfast Catiline Cato Cavan Celestine Celynen Ceneu Ceri Cerwyn Ceured Chiero Cheney Cherry Chesney Chestery Chestery Clairmond Clark Clay Cledwyn Corydon Cosimo Cosmo Courtenay Clydri Courtney Conventry Cranog Coel Colley Comyn Conchubhar Culver Curran Cynan Cynddelw Connor Conroy Corbett Cynfael Cynfor Cynfran Cynfrig Corcoran Cordell Cyngen Cynidr Cynidr Cynnecll Corney Dallas Dalton Dana Dante Daphnis Darius Darragh Darryll Deane Dedwydd Delano Demetrio Demetrius Demosthenes Denham Denholm Denman Deodatus Derfael Derwent Grismond Griswold Grover Gruffydd Grugwyn Gunther Gustave Gustavus GuthrieGwaednerth Gwern Gwesyn Gwion Gwyddon Gwylfai Gwynfor Gwynllyw Haakon Habakkuk Hacon Hadley Hadwin Hafiz Haggai Halbert Haldane Halden Halmar Hamam Hamilcor Hamilton Hamlet Hamlin Hammond Hamon Hananiah Hanno Harcourt Harmon Haakon Hardwin Hardwin Heath Heathcoat Heber Heddle Heddwyn Hedley Hefin Heilyn Helmut Hengist Heracles Herbrand Hercules Hermann Herod Herrick Hezekiah Hiawatha Debert Hildebrand Hildred Hildreth Hilkiah Hiram Hobart Holden Holger Holly Holman Homer Shpresa Eusebius Eutyches Faristus Evainder Farquhar Farrell Faxon Fayette Fidel Filmer Finlay Firmin Fitzroy Flavian Fletcher Flint Flobert Florence Florentius Florian Flory Flurry Folko Forbes Ford Fortunagus Foster Franchot Freeman Freer Frith Fulbert Fulcher Fulco Fulke Fulvian Gad Gamaliel Gamel Ganymede Garbett Garcia Garland Garmon Garold Garrett Garrick Gaston Gaylord Gemmel Geraint Gerbert Gerbold Gerontius Gershom Gerwyn Gethin Gildas Gilean Gillian Gilmour Gilmour Gilmour Gilmour Gilmour Gilmour Gower Granville Grenville Griffith Aretas Argus Ariel Aristarchus Aristides Aristocles Aristoteli Armand Armin Artemus Arthfael Asaph Ascelin Ashcroft Asher Asketil Astrofel Athalaric Athanasius Athelstan Atherton Atlas Aulay Aurelius Auryn Avenel Avenel Award Banquo Barak Barclay Bardell Bardolph Baron Barret Barret Baruch Bayard Beauregard Bedaws Bedevere Bedford Bedivere Bedwin Bedwyr Beli Beniah Benno Bentley Berenger Bergen Bernardino Berry Berthelm Berthold Bertwin Beynon Biddulph Bing Bladud Laban Lachlan Ladislas Laird Lamech Landry Langley Latimer Lazarus Leander Lear Leigh Leland Lemuel Lennox Leofric Leofwin Leonidas Leontyne Leroy Lester Levin Lincoln Lindsey Linwood Lleufer Lobinold Lovell Lupin Lycidas Lycurgus Lyle Lyman Lyndon Lynfa Lynfa Lynwood Lysander Lyulph Mabon Marcarius Machutus Maelgwyn Maelrys Malachy Malchus Maldwyn Malise Malvin Manasses Mandel Mander Manfred Manley Manoah Mansel Manuel Manville Mars Mario Marius Marlon Marlow Marly Marmionlut Melville Melvin Winston Wylecoc Wylymot Xavier Xystus Yehudi Yfore Yitschak Yorath Yorick Ystffan Yuri Zaz Abdiel Abelot Abiah Abiathar Abiel Abimelech Abiud Achilles Adair Addis Adelgar Adelpho Adiel Adin Adlai Adna Adolphus Adonis Adrastus Aelhaearn Agamemnon Agathenor Agathon Aidan Ajax Alard Alaric Alden Aldhelm Aldis Aldric Aldwin Alfonso Alfonso Alfonso Al Ambler Amery Amfrid Amory Amund Amyntas Ananias Anarawd Anastasius Ancel Anchitel Androcles Andronicus Anew Ankelo Anketil Ansel Anstice Antinous Anton Aquila Archelaus Shigjetar Arkimedi Merrell Merton Meshullam Meyer Milburn Militiades Millard Milton Mitchell Modrodeyrnse Mostyn Murphy Myron Naaman Nahum Napoleon Narcissus Nehemiah NennogNeot Nestor Netis Newel Newton Nicander Nicanor Nico Nicomede Niger Nils Ninian Noah Nolan Norbert Norris Norval Norwood Obadiah Obed Odell Odo Offa Ogden Ogier Oman Omar Onesimus Onllwyn Oran Orsino Orvil Oswin Othiniel Otto Otway Padarn Palmer Pancras Parker Parry Patroclus Payton Pelham Penrod Uriah Uriel Urien Uzziah Valerian Valmond Vaughan Vere Vernon Vibert Virgil Vitalis Vladimir Vychan Wade Wadsworth Walcott Waldemar Waldeve Waldo Walford Walmar Walmund Walstan Waltheof Ward Ware Warwick Wayland Welland Wendell Wernher Wesley Whitney Wigram Wilbert Wildford Wilford Wilford Wildon Willis Willoughby Wilpert Wimund Windsor Winthrop Winwood Woldemar Woodrow Worth Wulfric Wulfstan Wyatt Wybert Wyndham Wynford Wystan Xenophon Yardley Yeo Yestin Ynyr Zadok Zeno Zephaniah Paul Pavel Payn Pearse Pedro Pelagius Rrëshajëve Pepe Perce Perceval Peredur Perkin Perry Persefall Peter Philip Philpot Phytheon Pierce Pierre Piers Plautus Powle Primus Primus Quartus Quintin Radulf Raedmund Raedwulf Rafael Raganwald Raginmund Ramon Ramon Radolnulfn Raoul Raphael Rasmus Rastus Rathulft Ravilius Rawl Reginald Ruben Reynault Rhicert Rhisiart Rhuadrhi Rhydderch Rhyence Ricardo Ricehard Rich Richard Ricohard Rieuk Rinaldo Robert Robin Roderick Roderigo Rodolphe Roegnwaldr Rogerland Rogerland Rudolph Rufus Rumty Rupert Rupprecht Rurik Samuel Sandro Sandy Saul Saunder Sawnie Schimeon Scipio Sean Sebastian Sebastien Secudinus Secundus Seiorse Seissyllt Seissylt Seithenyn Septimus Sextilius Sextus Seymour Shane Si Siarl Sidney Sil Jerome Jeronimo Jerry Jesse Jevan Jim Joceus Jochanaan Jocosus Joe Johann John Jolanus Jollan Jolyon Jonathan Jonathus Jonty Jos Jose Joseph Jozef Juan Jules Julianus Julius Juscelino Kai Karel Kenth Kenho Keolithus Kiki Kilian Mbreti Klaus Konrad Kunovals Kunz Kunzel Kurillos Kuros Kurt Lam Lambard Lambert Lambin Lambkin Lanbricht Lancelin Lancelot Landebert Lanty Larking Larry Lars Launcelot Laurentius Lee Leon Leonardo Leopold Lew Lewis Lnellellolynleluleld Lodovico Lodovicus Lodowick Lorcan Loren Lorenzo Lothair Lothar Lothario Loukas Lowrie Lowther Loys Lucan Lucanus Lucentius Lucianus Luck Ludovick Ludovicus Ludwig Luk Luke Lurvan Lush Luther Lutwidge Lyn Macsen Mackenzie Madoc Madoch Mawinemor Maidoc Malcolm Manus Maolmadoc Maolmuire Mar Marcantonio Marcel Howell Humbert Hyancinth Hyman Hywel Icarus Ichabod Iestyn Ieuan Ignatius Ilbert Illtyd Immanuel Inigo Inir Ionwyn Ira Irfon Irwin Isembard Ishmael Isidore Isahari Islwyns Japheth Jarewd Jason Jay Jedidiah Jehoshaphat Jehu Jenico Jephthah Jermyn Jeroboam Jethro Joachim Joel Jonah Jorah Joram Jordan Joris Josaphat Josiah Jotham Jovian Junior Justin Camper Kane Keane Kegan Kendall Drick Denelm Kennard Kentball Kenward BlakeBlasius Bleddian Bledig Bledri Bleduc Bleiddud Blythe Boaz Boleslav Bonamy Bonar Bonaventure Boniface Boone Booth Botolph Braden Bransby Brewster Brice Brinsley Britus Brocard Brokas Broderick Brutus Brutus Brychan Burl Byron Byss Cadell Cadeyrn Cafaldfard Cafael Cadferd Cadmawr Cadmus Cadogan Cador Caleb Calvert Cameron Camillo Camillus Campbell Canute Carey Carney Carlton Carlyle Carmichael Carter Kazimir Kasian Silas Sylvanus Sylvester Silvius Sim Simon Sion Sior Sitsyllt Sixtus Somerled Somhairlie Spencer St Hamair St Clairus Sysllt Talmai Tam Tearlach Tebald Theodore Terentius Tertullianus Terye Tewdwr Thaddeus Theo Theophilus Theophrastus Theotimus Theudobald Thierry Thiudoricus Thomas Thomasin Thos Thurstan Tibald Tibert Timotheus Tobiah Tobias Tom Tomaltach Tony Trefor Tudor Tumelty Turlough Tybalt Ulysses Umphry Uwen Valentinus Vaslav Vassily Vitus Waclaf Walahfrid Waldhar Walt Warner Washington Wealdhere Wenceslas Wilf Wilfroy Wilhelm Wilkins Will William Willibald Willibrard Willihold Wilmot Cerdicceredig Cesar Chad Chariovaldus Charlemagne Charles Charly Chas Chauncey Cheyenne Chilla Chlodovech Chlodowig Chlotar Chollie Chris Christian Christopher Cicero Cis Clarence Claudius Clem Clifford Clim Clive Clotaire Clovis Coemgen Colm Colum Columbia Conalconan Conradin Constans Constantine Count Crispian Cristobal Cristoforo Cunobelin Curt Cuthbeorht Cutbbert Cuthman Cuthred Cuthwin Cyndeyrn Cynebil Cyriack Cyriacus Cyro Cyrus Cystenian Dahi Dai Dakin Dan Dandy Daniel Danill Danilo Dannet Dathi David Davy Deakin Decimus Decius Dederick Deiniol Deio Dekker Dennis Denzell Derek Dermot Mesmonddewi Diarmaid Diarmit Diarmuid Dick Dickey Dickon Didymus Diederik Diego Dietrich Dionis Dionis Dyonysios Dionysios Dionysl Domenyk Domhnall Domingo Dominic Dominy Donalbain Donald Donecan Donnechadh Doug Dougal Douglas Drostan Drustens Drwst Drystan Duda Dudley Dugald Duke Dumnorix Selby Selwyn Senior Serle Seth Seton Seward Sewell Shallum Sherlock Sherman Sherwind Siward Sholtohelg Solomon Solon Somerset Sophocles Stafford Stanfield Stanford Stanton Stirling Struan Sulgwyn Sulien Sulwyn Sumner Sweyn Swithin Sylgwyn Talbot Talfryn Taliesin Tamar Tancred Tangwyn Taylor Teague Tecwyn Tegyd Thane Theodosius Theron Thorgeir Thorkil Thornton Thorold Thorwald Thorpe Titus Torquil Tostig Trahaiarn Traherne Travers Trelawney Tudwal Tullius Tunstan Sunstell Uchtred Uffa Ughtred Ughtred Ughtred Çdo Ealdfrith Eamonn Earl Eberhard Ebert Ebrard Eburhard Edgar Edmond Edmund Edom Edred Edulph Edward Egbert Eilian Eirik Eleazar Elfrid Elias Elihu Elijah Eliseus Elisha Elmo Elphege Elshender Ely Emrys Eneas Engelram Engelram Enguerran Enguerrane Perseus Petrock Phanuel Pharamond Phelan Philander Philaret Philemon Philetus PhilibertPhilopater Phineas Phoebus Pilgrim Piran Pius Plantagenet Platon Polikarp Pomeroy Pompey Powys Prescott Preston Probus Prosper Prospero Pwyll Queron Quillion Quincy Quinn Radcliff Radford Raleigh Ralston Ramsey Ranger Rayner Redwald Remix Remix Rhonwen Rhun Rhydwyn Romeo Romuald Romulus Romwald Ronan Roscoe Royal Rudyard Russ Rutherford Sacheverell Sadoc Saladin Salvator Samson Sandford Sawyer Sabine Scholem Schuyler Scott Searle Sebag Sebag Sebald Sebert Sedgwick Seftonxlespwin Diomede Doane Donnet Donovan Doran Dorian Doyle Drummond Duarte Duff Durward Dusty Dyfan Dyfrig Dynawd Eben Ebenezer Edan Edbert Eden Edlin Edmead Ednyfed Edric Edsel Edwald Edwy Egerton Egmond Einar Eiros Elaeth Eldad Eldon Eldrid Eldwin Elfed Elgar Eliab Elian Eliezer Eliphalet Elkanah Ellery Elmo Elon Elphin Elred Elson Elton Eoghain Eoghan Eoin Eorconbald Eral Erasmus Erastus Erkenwald Eston Ern Ernalt Etienne Euric Eustace Eustachios Everard Ewan Ewart Eyrekr Fabius Fearghas Felis Felix Ferdinando Fernando Fingal Finn Fithian Fluellen Fran Francesco Francis Granco Franklin Frederick Freodhoric Frey Friedrich Fyodor Gabay Gabriel Baius Garvin Gadu Gabarëapari Geoffrey George Gerald Gerallt Gerard Gereminus Germinus Geronimo Gerry Gervase Giacomo Gide Gideon Gilbert Giles Gillecriosd Gilow Giovanni Giraldus Girioel Gisfred Gisilbert Giulio Penrose Penwyn Nakamura Katayama Masakazu Sawa Hajime Abiko Hiroyuki Sasaki Matsumoto Gunjishima Takashi Sato Aniseto Mesake Yoshio Arikawa Masa Nunn Hirosaki Seto Yoshiro Tadashi Shal-Tan-Hu Shinichi Gregory Abelard Waterford Vipont Vohlin Tyrol Von-Tirol Von-Tan-Hu Shinichi Thomas-Munro Minutoli Mathison Sabas Solomon Staton Torquil Urlwin Xavier Xenos Zabros Fairfax Bigglesworth Garnet Lovelace Nada Nunu Sentanu Bergstrom Dale Ito Melchior Melmidoc Merlin Meurig Meurisse Miall Micah Miguel Mihangel Mihiel Mohamed Milberh Montgomery Monty Moray Morcant Morgan Morien Morus Moshe Moyes Moyses Muireadhach Mungo Murdac Myles Myrddin Nam Nardie Neil Nelson Neville Nial Nicco Nicholas Nicodemus Nicolo Nigel Nigellus Nikolai Niul Njal Noel Nonus Nor Nowell Nye Nygelle Oberon Odiseus Oferos Olafur Olave Oliver Onuphrios Orazio Orlando Orson Osbert Osborn Oscar Osewald Osgar Osmund Osric Ossian Oswald Ovin Owain Pablo Padraic Faicoa Pasagjeri Siakisone Iakopo Μataio Ioane Isaako Tipa Mareko Saia Toafa Anitelea Pai Ailama Moana Samasoni Toa Pule Mikaele Togiola Tausili Faalogo Laasia Ulusese Magalei Felise Suni Sio Masani Filipo Alapati Penisone Siaosi Tanielu Emisha Tanuvasa Emërimi Emory Enan Enos Ephraim Erskine Erwin Esdras Esland Ethan Ethelred Ethelwin Eubule Euclid Eudes Eurfyl Eurwyn MarcelloMarcellus Marco Maredudd Margetud Marmaduke Martel Martinet Martinus Martlet Marvin Mathieu Mattathiah Matthaeus Matthew Matthias Mauritius Maximilian Maximus Tofu Tui Sua Nifae Samuelu Misikei Sinapati Sani Falemoa Tito Fouina Atele Tavita Samita Abrahamose Apeenie Enos Moroni Teila Iosua Liahona Viliamu Vena Farani Vasa Tofi Taleni Tufuga Tamilo Arona Faleni Manatua Taufao Faatali Herota Hipa Uilifoti Jerome Isaiaea Helamana Ominae Alema Setema Aukuso Salima Lolesio Esau Atinae Lokeni Saenapussiiaii Matina Euini Fitu Lisati Molomo Ionatana Jeriko Vito Tupu Vai Leota Laulu Alofa Abdula Mohammed AZ2000 Marama Kino Tino Whakamatautau Ata Titiro Kalwhakamatautau Tauira Pai Tou Whakaritenga Rawe Haunga Hoko Tiko Hei Mahi Hahua Manene Hora Tumanako Pahi Tau Matatau Ki Whakamarama Paku Mahi Kino Toro Tangata Puare Totoro Maro Nui Nukuhanga Tinei Pirau Apo Tango Monho Tuke Unharohi Wheketere Mawhe Hemo Kiritea Paki Patupaiarehe Whakapono Pono Taka Hinga Teka Whanau Wa Matekai Rongonui Kowhiushiu Piwaiwaka Mamao Hokai Haere Ra Poroporoaki Pamu Kaimahi Pamu Patero Ko Atu Horo Nohpuku Hinu Makai Momona Mataku Hopohopo Matatoa Hakari Kura Pepuere Ngoikore Whangai Rongohia Whawha Hihi Tua Koroke Uwha Wahine Τaiepa Kopiro Rauaruhe Wheki Aruhe Whakti Harakeke Muka Puruhi Whati Piriho Kaupapa Kikokiko Pingore Purehua Koemi Mata Manu Poito Takawe Kahui Ρokai Tupapa Wepua Tino Miharo Kanohi Ruthven Rysetey Segrave Schaveville Segravel Tiberius Le Giles Bourbon Tyrhwhitt Wakefield Arundel Arthur Abergavenny Peshkopi Augsburg Beaulincourt Aldenham Watkins.

  • Sekretet e llahtarshme të Sali Berishës, nga “Penicilina” e UDB te “Bisturia” e Beogradit, si u rekrutua në 1974…

    Sekretet e llahtarshme të Sali Berishës, nga “Penicilina” e UDB te “Bisturia” e Beogradit, si u rekrutua në 1974…

    Analisti Kastriot Aliaj sjell një rrëfim tronditës mbi figurën e ish-kryeministrit Sali Berisha, të cilën e cilëson si simbol të së keqes dhe agresivitetit patologjik në politikën shqiptare. Ai zbardh fakte të pazbuluara më parë mbi rekrutimin e Berishës nga UDB-ja, lidhjet familjare me elementë serbë, ndërhyrjet e Gazidedes për zhdukjen e dosjeve komprometuese dhe dokumente që, sipas tij, mbahen ende të fshehta nga CIA. Analiza e Aliajt përpiqet të tregojë rrënjët e Berishizmit si një fenomen i dëmshëm politik që ka minuar shtetin shqiptar për më shumë se tri dekada.
    Ja çfarë zbulon Kastriot Aliaj ekskluzivisht për gazetën “SOT”
    “Si bartës i urrejtjes dhe agresivitetit patologjik, Sali Berisha nuk iu bashkua politikës dhe drejtësisë për t’i dhënë lamtumirën gjyqtarit Kalaja, duke demonstruar moralin hakmarrës ndaj tij. Duke eksploruar dhe analizuar anatominë e rrugës së tij, del tek e vërteta e kamufluar dhe e mbuluar me mister, e cila ka dalë gjithnjë e mbushur me gënjeshtra dhe alibi, duke u paraqitur ballë për ballë me maska para shqiptarëve. E vërteta, si besim i njeriut që bazohet në fakte empirike, fetare e shkencore, nuk ka qenë kurrë pjesë e moralit të tij. Ai nuk u është prezantuar kurrë shqiptarëve se kush është në të vërtetë figura misterioze e tij, të cilës i u besuan detyrat më të rëndësishme të drejtimit të shtetit dhe të partisë. I ardhur nga regjimi monist, ku shërbeu deri në byronë politike, mundi të maskohej me më shumë finesë, duke fshehur veprimtarinë agjenturore si i rekrutuar nga UDB. Unike për fillimet e karrierës së tij pa u njohur nga shqiptarët, ishte situata socio-politike e konfuzë e viteve të para pas lëvizjes studentore për demokraci, e cila u kthye në një zhgënjim dhe anarki totale. Ky zhgënjim bëri që luftëtarët për demokraci të largoheshin nga Shqipëria në Perëndim, për të mos u bërë pjesë prishëse e vendit, nga ushtria shkatërrimtare berishiane. Në këtë situatë kaotike, ora e historisë i ra Sali Berishës, i cili pa asnjë meritë u ngrit me katapultë në lartësitë e mëdha të drejtimit të partisë dhe shtetit.
    Berishizmi simbol i së keqes dhe agresivitetit patologjik
    Po kush është në të vërtetë kjo figurë groteske, simbol i së keqes dhe agresivitetit patologjik në Shqipëri? Kush është ky njeri problematik, që ka 34 vjet në krye të opozitës, që nuk u bë kurrë një figurë normale drejtimi, por mbeti “arkitekt” i konflikteve të egra, armik i të gjitha figurave intelektuale brenda PD-së, i frikshëm, përbuzës i ligjeve, i prirur për të goditur këdo që i del kundër? Duke krijuar situata irreale, gjatë gjithë karrierës ka qenë skenarist dhe regjisor i intrigave, duke bërë thirrje për armatosje e revolucion, si në kohën e revolucionit bolshevik të udhëhequr nga Lenini. Por nëse Lenini kërkonte vetëm një tribunë për të mbajtur fjalime para bolshevikëve, Saliun do ta shohim çdo ditë në dhjetëra tribuna televizive, duke filluar nga televizioni i tij Syri Net dhe të tjerë që nuk ngurojnë ta bëjnë pjesë të intervistave, që nuk kanë asnjë vlerë për shumicën e shqiptarëve. Për ta njohur më mirë shqiptarët se kush është ky njeri problematik, shkatërrues i gjithçkaje në emër të komunizmit, po ndalemi te fakte dhe shifra që ndriçojnë errësirën e rrugës së tij, e cila qëndron si re e zezë mbi kokat e opozitës. Gjyshërit e tij ishin rusë, të ardhur nga rrethinat e detit Kaspik në Gjakovë në shekullin e 19-të. Të konvertuar në myslimanë morën mbiemrin Berisha, si më i përhapur në Kosovë. Pas vendosjes në fshatin Vicidol të Tropojës, të parët e tij i vunë dy herë zjarrin malësisë së Gjakovës, fakt ky që shumë tropojanë e dinë mirë. Pas mbarimit të Fakultetit të Mjekësisë, si mjek zemre bëri dokumentet për t’u pranuar anëtar i PPSH. I ndihmuar nga vëllai i tij Idrizi, i cili nuk jeton më, por duke pasur mik kryetarin e degës së punëve të brendshme të Tropojës, e futi si bashkëpunëtor duke marrë pseudonimin “Penicilina”, në këmbim të pranimit në parti. Dosjen e Saliut e ka mbajtur drejtori i punëve të brendshme Zef Loka, i cili e kishte ndihmuar shumë Saliun për problemet familjare. Si delir i madhështisë për poste e karrierë, ka pasur shqetësime psikike, për të cilat është dërguar në Austri i shoqëruar nga mjeku Ylvi Vebiu me urdhër të Ilir Gjylbegut, ish-sekretar i partisë së spitalit. Por me ardhjen e Saliut në pushtet, Ylviu largohet për në SHBA, sepse mund të bëhej kurban i tij, duke deklaruar para gazetarëve në Rinas: “Mjerë Shqipëria në dorë të kujt ka rënë”.
    Lidhjet
    Bashkëshortja e Saliut quhej Sllobodanka, me origjinë serbo-malazeze, ndërsa e ëma quhej Milica; me t’u martuar me Saliun u konvertua në myslimane duke u quajtur Liri. Në ish-Jugosllavinë e atyre viteve, vëllai i Saliut, Rexhepi, i dërguar për studime, kur u prenuan marrëdhëniet nuk u kthye në Shqipëri, por u rekrutua për bashkëpunim me UDB. Kjo lidhet me faktin se motra e Milicës, gruaja e Rexhepit dhe tezja e Lirisë, ka qenë gjatë LDB oficere e OZNËS (pararendëse e UDB-së). Zonja në fjalë ishte mbështetëse e famëkeqit Ranković, koka e operacioneve për shfarosjen e shqiptarëve. Djali i Milicës dhe vëllai i Lirisë, gjatë luftës në Bosnjë, ishte këshilltar ekonomik i Miloševiçit. Saliu në atë kohë krijon shoqatën “Shqiponja”, duke furnizuar me naftë makinën vrasëse serbe të Miloševiçit. Nga sigurimi i shtetit shqiptar të atëhershëm është zbuluar veprimtaria agjenturore e Milica Ramës në shërbim të UDB-së. Saliu nuk mundi t’i zhdukë dosjet e tyre, por me anë të Gazidedes i zhduku dosjet e tij; edhe ky agjent i UDB-së i rekrutuar qëkur punonte mësues në Peshkopi. Jo më kot Saliu i dha shumë pushtet Gazidedes, sepse ai kishte informacione të shumta për veprimtarinë e tij. Por Gazidede zhduku shumë dosje të tjera që flisnin për bashkëpunëtorët me UDB-në.
    Dosjet
    Veprimtaria keqbërëse e Sali Berishës është shumëdimensionale, e karakterizuar nga veprime ogurzezë në spiunimin edhe të shumë shokëve të tij mjekë, gjoja për veprimtari spiunazhi. Për të fituar besimin tek partia, ai punonte shumë për të mos u zbuluar si agjent i UDB-së, i rekrutuar më 30 dhjetor 1974 me nofkën “Bisturia”, e cila ndodhet në arkivat e UDB-së në Beograd, ku janë dokumentuar të gjitha detyrat e ngarkuara në dëm të Shqipërisë. Së bashku me Mehmet Elezin, spiunonin tek agjentët serbë të ardhur në Shqipëri, kosovarët e lëvizjes “Kosova Republice”. Nga frika se mos zbulohej si agjent, hyri me dallavere si rezervist në brigadën e Gardës, duke zëvendësuar mjekun Dine Abazin. Aty luajti të gjitha hapat për t’u bërë mjeku i Hysni Kapon, duke futur në lojë edhe të birin e tij, por nuk mundi dhe përfundoi mjeku i Simon Stefanit. Zbulimi shqiptar jashtë i dërgon një informacion kundërzbulimit, se në Shqipëri veprojnë dy kanale të UDB-së, njëri nga fshati Vicidol i Tropojës dhe tjetri nga Shkodra. Dokumenti firmoset nga drejtori i sigurimit të shtetit Sulejman Abazi, i cili u arrestua menjëherë nga Sali Berisha, me të ardhur në pushtet si president. Përveç tij si kandidat për kryetar të PD-së kanë qenë Meksi, Çeka, Vejsiu, por UDB ndërhyri për Saliun ndërsa Meksit i u premtua detyra e kryeministrit. Në vendosjen e tij si kryetar i PD-së, ishte edhe ndërhyrja e ish-ambasadorit amerikan në Beograd, Rajerson, që atëherë ishte i ngarkuar si komandant i grupeve të emigrantëve, i cili rekomandoj që Saliu të bëhej kryetar i PD-së.
    Të dhënat
    Me ardhjen në pushtet Saliu, së bashku me Gazideden, që mbante lidhje me terroristë nga vendet e Lindjes, kërkonin ta bënin Shqipërinë bazë të fondamentalizmit islamik. Për këtë ata nisen ndërtimin e dy kullave binjake në bulevardin kryesor të Tiranës, me terroristë të rrezikshëm të ardhur nga vendet e Lindjes, por falë CIA-s që i detyroi, ata u larguan brenda natës. Për këtë veprimtari ka dijeni ish-ambasadori ynë në Malajzi, z. Ferit Hoti, i cili është dëshmitar i miliona dollarëve që ka marrë Sali Berisha nga vendet islamike për strehimin e terroristëve. Nga kjo shumë i janë dhënë OCP-së së Arafatit, kur ishte gjallë me seli në Tuniz, miliona dollarë për armë e municione. UDB-ja, në bashkëpunim me Saliun, përgatiti 2 prillin në Shkodër më 1991, i cili mori trajtat e Rajshtagut gjerman për nga mënyra se si u realizua, duke shkaktuar vrasjen e 4 qytetarëve brenda protestave, ku u fajësuan punonjës të policisë që nuk kishin dorë në vrasjen e tyre. Një fakt për këtë është biseda e Arben Brocit me shokun e tij që organizoi vrasjen, Zef Përjakun, të cilit i thotë: “Pse e bere këtë o Zef?”, por përgjigjja nuk iu kthye kurrë; ai u çua në spital ku drejtor ishte z. Ali Spahia, i cili nuk e pranoi për t’i dhënë ndihmë, por i urdhëroi shoqëruesit ta çonin tek sheshi ku zhvillohej protesta. Ky akt çoi protestuesit në revoltë, të cilët bënë fajtor PPSH-në pa faj. Një tjetër marrëzi e Sali Berishës është shkuarja në ambasadën e ish-Jugosllavisë në Paris më 1994, i shoqëruar nga Azem Hajdari dhe Pjetër Arbnori. Saliu futet në ambasadë ku pritet nga dy oficerë të UDB-së, të cilët i dorëzojnë atij shumën prej 17 milion dollarë, me porosi të Millosheviçit. Shoferi që i çoi në aeroport ishte shqiptar, por kur i pa në televizor tha: “Këta janë armiq të Shqipërisë, se u futën në ambasadën e Jugosllavisë.” Kjo shumë parash që iu dorëzua Sali Berishës ngjalli debat në parlamentin serb midis Sheshelit dhe Millosheviçit, ku Shesheli akuzon Millosheviçin për shumën e dollarëve dhënë Saliut. Atëherë Millosheviçi me qesëndis i përgjigjet: “Shikoje Shqipërinë si është djegur dhe se si po vriten me njëri-tjetrin; ne do ta pushtojmë atë me shoqatën e gjuetarëve të Serbisë.” Pa u futur në shumë çështje të tjera që lidhen me veprimtarinë e krimit shtetëror, politik dhe ekonomik që mbajnë vulën e Sali Berishës, të cilat njihen nga shumë qytetarë shqiptarë, po ndalemi këtu duke tërhequr vëmendjen e qytetarëve që të njohin se kush është simboli i së keqes dhe agresivitetit patologjik në Shqipëri. Prandaj shoqëria shqiptare bën apel për të shkundur jo vetëm amnezinë 50-vjeçare të diktaturës komuniste, por edhe atë të periudhës së tranzicionit, që brezi i ri të mos retushojë periudhën e personalizuar nga misionari ruso-serb Sali Berisha, që familjarisht i ka kaluar kufijtë e historisë për krime shtetërore, politike dhe ekonomike.”

  • ‘Deri në fund’/ Si Pano Ruçi detyron shtetin grek të rihapë hetimin për tragjedinë në Tempi

    ‘Deri në fund’/ Si Pano Ruçi detyron shtetin grek të rihapë hetimin për tragjedinë në Tempi

     

    Përpara parlamentit grek, rojet presidenciale qëndrojnë drejt me fustanella dhe jelekë të qëndisur, duke ruajtur Varrin e Ushtarit të Panjohur. Të quajtur ‘Evzone’, ata janë të njohur për forcën dhe qëndrueshmërinë e tyre, të detyruar të qëndrojnë plotësisht të palëvizshëm për orë të tëra.

    Metra më larg, Pano Ruçi ka fituar një reputacion të ngjashëm me ata, pas një greve urie 23-ditore për të detyruar autoritetet të zhvarrosin trupin e djalit të tij të vdekur dhe të kryejnë teste të reja për të përcaktuar saktësisht se si vdiq ai.

    Denis Ruçi ishte midis 57 personave, shumë prej të cilëve studentë, të cilët vdiqën në vitin 2023 kur treni i pasagjerëve në të cilin po udhëtonin u përplas me një tren mallrash që po vinte në Tempi, midis Athinës dhe Selanikut, në një tragjedi që nxori në pah neglizhencën dhe keqmenaxhimin e sistemit hekurudhor të Greqisë. Denisi ishte 23 vjeç.

    Hetimi zyrtar për aksidentin në Tempi u mbyll në fund të gushtit. Tridhjetë e gjashtë persona përballen me akuza për krime të rënda për ndërprerje të transportit, përfshirë shefin e stacionit që e dërgoi trenin e pasagjerëve në linjën e gabuar dhe një mori menaxherësh të rrjetit hekurudhor.

    Gjyqi i tyre pritet të fillojë vitin e ardhshëm, por të afërmit e atyre që vdiqën ende po vënë në pikëpyetje versionin e shtetit për tragjedinë, mes polemikave mbi atë që transportonte treni i mallrave dhe nëse kjo mund të ketë kontribuar në vdekje.

    Përveç pyetjeve në lidhje me sinjalizimin, komunikimin me radio dhe fajin e shefit të stacionit në Larisa, ku ndodhi aksidenti, audioja sugjeroi gjithashtu se disa nga 57 viktimat i mbijetuan përplasjes fillestare, por humbën jetën në zjarrin që pasoi-duke ngritur pyetje rreth asaj që shkaktoi një zjarr të tillë.

    Vlerësimet kontradiktore nuk kanë arritur të zgjidhin një mosmarrëveshje nëse zjarri i madh mund të jetë shkaktuar apo jo nga vajrat e silikonit ose ndonjë substancë tjetër e ndezshme.

    Pas aksidentit, u kryen teste toksikologjike mbi gjashtë persona-shoferët e trenave dhe kolegët e tyre-kryesisht për të përcaktuar nëse ndonjëri prej tyre kishte qenë nën ndikimin e drogës ose alkoolit, por jo mbi ndonjë prej viktimave.

    Të afërmit e pikëlluar thonë se kjo ishte një neglizhencë e rëndësishme dhe më 15 shtator, 47-vjeçari Ruçi udhëtoi nga shtëpia e tij në Selanik dhe ngriti çadrën jashtë parlamentit në Athinë.

    Greva e tij e urisë mori vëmendje kombëtare dhe mbështetje të zëshme, duke shtuar presion mbi shtetin derisa, më 7 tetor, prokurorët pranuan kërkesat e tij.

    ‘Ne fituam një betejë, ishte një fitore e madhe, për mua dhe për të afërmit e viktimave’, tha Ruçi për BIRN pak para se të çmontonte çadrën që kishte ngritur. ‘Por nuk kemi mbaruar ende, sepse kemi një rrugë të gjatë për të bërë.’

    Një altar i improvizuar ndodhet përpara parlamentit grek në Sheshin Sintagma, në qendër të Athinës, me lule të vendosura në kujtim të 57 jetëve të humbura në aksidentin e Tempit, emrat e të cilëve janë shkruar me bojë të kuqe.

    Vizitorët i shtrëngonin dorën Ruçit; disa e përqafonin, duke i shprehur mirënjohje për ‘aktin e tij të guximshëm’.

    Përtej asaj që zbuloi aksidenti i vitit 2023 mbi keqmenaxhimin dhe neglizhencën në sistemin hekurudhor grek, reagimi i menjëhershëm i shtetit dhe hetimi zyrtar u kritikuan gjerësisht si të dështuar, në rastin më të keq si një fshehje e së vërtetës.

    Në vitin 2023, prindërit e viktimave ngritën padi kundër mjekëve ligjorë për moskryerjen e testeve toksikologjike mbi 57 viktimat, të cilat zakonisht kryhen për të zbuluar praninë e drogës, alkoolit, metaleve të rënda apo kimikateve të tjera në trup.

    ‘Ka tregues seriozë që, në atë moment, njerëzit nuk mbusheshin dot me frymë’, tha në shtator Maria Karystianou, e cila humbi vajzën e saj në aksident. ‘Ata po merrnin frymë dhe po digjeshin nga brenda. Kemi djegie kimike edhe te persona nga ekipet e shpëtimit dhe mjekë ligjorë kanë raportuar djegie të shkaktuara nga vaji i silikonit. Kemi tregues se ka pasur prani kimikatesh.’

    Me syzet e leximit të varura në qarë dhe byzylykë lëkure në kyçin e dorës së majtë, Ruçi tha për BIRN: ‘Dua të di se nga çfarë vdiq im bir, nga çfarë vdiqën fëmijët tanë.’

    Prokurori i Gjykatës së Apelit në Larisa e kishte mbyllur padinë e prindërve kundër mjekëve, duke thënë se kishte ‘mungesë provash’ për të ngritur akuzë për neglizhencë në detyrë. Tani, megjithatë, zyra e prokurorit e ka rihapur çështjen dhe e ka lidhur me një hetim të ri paraprak mbi mungesat ose parregullsitë e mundshme në hetimin fillestar të aksidentit.

    Sipas raporteve të mediave greke, kjo hap rrugën për kryerjen e testeve toksikologjike të kërkuara nga Ruçi dhe prindërit e tjerë, pa qenë nevoja që autoritetet të ndërmarrin hapin e sikletshëm të rihapjes së hetimit fillestar.

    Kërkesa e babait të pikëlluar ishte kthyer në një pengesë të madhe për qeverinë e qendrës së djathtë Demokracia e Re të kryeministrit Kyriakos Mitsotakis, me tubime mbështetjeje të mbajtura në mbarë Greqinë dhe madje edhe me një vizitë nga kreu i Kishës Ortodokse Greke, Kryepeshkopi i Athinës dhe gjithë Greqisë, Hieronymus II, më 6 tetor.

    ‘Erdha të shoh një njeri që po vuan’, tha Hieronymus II. ‘Kudo që ka dhimbje, ne jemi afër.’

    Më 2 tetor, ministri i Mbrojtjes, Nikos Dendias, u duk se mbështeti kërkesat e Ruçit, kur tha: ‘Nuk mund ta imagjinoj… si mund të ndalohet e drejta e një babai për të hetuar gjithçka që ai e konsideron të nevojshme, në çfarëdolloj mënyre që ai e gjykon të përshtatshme, lidhur me vdekjen e fëmijës së tij.’

    Por jo të gjithë në qeveri treguan mirëkuptim për gjendjen e Ruçit.

    Dy ditë pas deklaratës së Dendiasit, ministri i Shëndetësisë, Adonis Georgiadis, vuri në dyshim pse kërkesa për testet toksikologjike mbi viktimat nuk ishte dorëzuar sapo ishte hapur çështja. Në X (dikur Twitter), ai e quajti avokaten e Ruçit dhe udhëheqësen e partisë opozitare ‘Lëvizja e Lirisë’, Zoe Konstantopoulou, ‘një grabitqare të pushtetit dhe të vuajtjes njerëzore’.

    Kur, në ditën e 19-të të grevës së urisë, Ruçi u shtrua në spital, Georgiadis akuzoi mjeken e tij, Olga Kosmopoulou, se ‘merrej me politikë, jo me mjekësi, pasi ajo është mjekja e të gjithë grevistëve të urisë të së Majtës’.

    I pyetur për këto sulme, Ruçi u përgjigj: ‘Ata gjithmonë përpiqen të njollosin përpjekjet e çdo qytetari. Ofrojnë gënjeshtra për çdo të vërtetë që themi.’

    Ruçi nuk i kishte treguar familjes së tij se çfarë kishte ndërmend të bënte.

    ‘E dija shumë mirë që nuk do të më linin të ikja’, tha ai. ‘Isha në një gjendje të tillë që nuk doja të flisja me askënd. Thjesht mora valixhen, u nisa nga Selaniku dhe erdha në Athinë me fotografinë e tim biri. Dhe të hënën, më 15 shtator, u ula këtu, vetëm. Dhe brenda një dite, ishte populli ai që më mbështeti.’

    ‘Kam kaluar shumë gjatë atyre 23 ditëve’, tha ai.

    ‘Ishte shumë e dhimbshme. Kishte shumë dhimbje, shumë lodhje, rraskapitje-dhe njëkohësisht kishte tallje. Sepse për 23 ditë ata talleshin me ne, bënin sikur kujdeseshin… por unë isha i vendosur ta çoja deri në fund. Ata s’e kishin llogaritur këtë gjë.’

    Ai mbante në kokë një kapele të zezë dhe kishte veshur një bluzë të zezë me mbishkrimin ‘Deri në Fund’, të shkruar me të bardha në anën e zemrës; në dorën e djathtë mbante një rruzare.

    ‘Do ta çoja deri në fund’, tha ai.

    ‘Shpresoj që askush të mos arrijë në pikën ku ka arritur familja ime dhe të gjitha familjet e viktimave’, tha Ruçi për BIRN. ‘Unë arrita në këtë pikë ndërsa prisja që sistemi i drejtësisë të bënte detyrën e vet dhe ai nuk bëri asgjë.’

  • Çamët dhe arvanitasit që jetojnë në Greqi përbëjnë një komunitet prej afro 3 milionë shqiptarësh

    Çamët dhe arvanitasit që jetojnë në Greqi përbëjnë një komunitet prej afro 3 milionë shqiptarësh

    Nga Prof. dr. PETER PRIFTI

    GREQIA me 696 FSHATRA SHQIPTARE, RRËNJËT ARBËRORE QË ZGJATEN DERI NË ATHINË DHE REPRESIONI I AUTORITETEVE GREKE NË VITE

    Çamët dhe arvanitasit që jetojnë në Greqi përbëjnë një komunitet prej afro 3 milionë banorësh, ndonëse sot jo të gjithë flasin shqip. Çfarë zbuluan dhe dokumentuan priftërinjtë arbëreshë Antonio Belushi dhe Jani Kapareli nga viti 1965 deri në 1995. Rrënjët arbërore që zgjaten deri në Athinë dhe represioni i autoriteteve greke në vite.
     

    DOKUMENTI
    Recensioni i prof. Peter Priftit (1924-2010) mbi veprën “Kërkime dhe studime ndër arbërorët e Helladhës – prej rrënjës arbëreshe në Itali në mëmëzën arbërore në Helladhë”*. Vepër e Papa Andon Bellushit, botuar me 1994
    Faksimile e kopertinës së librit të Antonio Bellusci-it “Ricerche e studi tra gli arberori dell’ Ellade

    – Da radici arbëreshe in Italia a matrici arberore in Grecia (Kërkime dhe studime ndër arbërorët e Greqisë – prej rrënjës arbëreshe në Itali në mëmëzën arbërore në Greqi)Në ditët tona vëmendja e botës shqiptare është përqendruar me të drejtë në çështjen e madhe të Kosovës. Ajo përbën sot fushën më të madhe të luftës për liri nga një zgjedhë e rëndë, për pavarësi dhe për bashkimin eventual të të gjithë trojeve shqiptare. Shkurt, është çështja kyç që i jep formë dhe frymë çastit historik para të cilit gjendet sot bota shqiptare.Megjithatë, shqiptarët një sy dhe një vesh e kanë patur gjithmonë në drejtim të shqiptarëve të Greqisë. Në një mënyrë ose tjetër, janë interesuar për fatin e vëllezërve dhe motrave çame, si edhe për gjendjen e shqiptarëve të vjetër, që u vendosën gati kudo në Greqi që në kohët e lashta të mesjetës.Një nga këta shqiptarë është prifti i njohur arbëresh, Andon Bellushi (Papa Antonio Bellusci). Të parët e tij, ashtu si të parët e shumicës së arbëreshëve, emigruan nga Greqia që në kohën e Skënderbeut, në vitin 1434. U larguan që të mos binin në duart e shkelësve turq. U larguan me lot në sy që të ruanin mënyrën e jetës së tyre, gjuhën shqipe dhe çdo gjë të shtrenjtë, të trashëguar brez pas brezi nga gjyshët dhe stërgjyshët e tyre.
    MALLI PËR MORENË

    I nxitur nga një mall i papërshkrueshëm për vendin e prejardhjes, për Morenë e bukur, papa Bellushi udhëtoi në Greqi për të parën herë në vitin 1965. Ai udhëtoi atje jo vetëm si një “pilgrim” i përmalluar, por edhe si njeri i shkencës, si etnograf i pasionuar për të mbledhur folklorin e “arbërorëve”, sikundër quhen zakonisht shqiptarët e Greqisë. (Një tjetër emër për ta është “arvanitë”). Pas vizitës së parë, ai u kthye herë pas here në Greqi, për të vazhduar dhe rafinuar punën e nisur.Ky libër: “Kërkime dhe studime ndër arbërorët e Helladhës”, është fryti i asaj pune të madhe. Në këtë vëllim Bellushi vë në dukje lidhjen e ngushtë që ekziston midis arbëreshëve dhe arbërorëve. Në një takim me arbërorët në Tebë më 1990, ai tha: “Ne flasim ashtu si flisni ju këtu… Kemi gjuhën tuaj, zemrën tuaj. Kemi ritin (fenë) tuaj. Kemi emrin tuaj.” (f.173) Kënga e Moresë, ka thënë Bellushi, “mbajti të gjallë në zemrat tona nostalgjinë për Morenë”. Këtë ndjenjë e ka shprehur bukur edhe peshkopi arbëresh Ercole Lupinacci me fjalët: “E kemi pasur gjithmonë këtë dëshirë të fortë, të njihemi me Dheun e gjyshëve, që i kujtojmë me mall në këngët tona popullore.” (f.101) Lidhja me shqiptarët e Greqisë duket në emrat e vendeve (toponimet) dhe fshatrave të arbëreshëve, në emrat e tyre personale, në shërbesat fetare, dhe, mbi të gjitha, në mënyrën e të folurit, në gjuhën e tyre të përditshme. Nga bisedat që pati autori me arbërorët, bëhet e qartë se shqiptarët e Greqisë dhe ata të Italisë nuk kanë aspak vështirësi për t’u marrë vesh, për të komunikuar me njëri-tjetrin, sepse të dyja palët flasin të njëjtin dialekt – një toskërishte të vjetër. (Është një dialekt ky që tingëllon disi arkaik në veshin e folësit të shqipes moderne). Të bëjnë përshtypje takimet dhe bisedat shumë të ngrohta që pati Bellushi me arbërorët. Ai u prit me plot përzemërsi dhe u nderua si vëlla sepse – siç u shpreh historiani arbëror, Aristidhis Kolljas – ai dhe arbërorët hodhën “urën midis Greqisë dhe Italisë që të gjejë vëllai vëllanë”. (f.92)

    ARRITJET E PUNËS ME ARBËRORËT NË GREQI
    Duke filluar nga viti 1965, autori i kësaj vepre “fotografoi” gjuhën dhe zakonet e arbërorëve me kujdesin dhe ndërgjegjen e shkencëtarit, duke i inçizuar me trak. Gjatë afro 30 vjetëve ai mblodhi një thesar të dhënash mbi historinë dhe folklorin e arbërorëve: përralla, legjenda, fjalë të urta, mallkime, këngë dhe bisedime – trashëgim kulturor ky i ruajtur shekuj me radhë. Regjistrimet e bisedave dhe këngëve përbëjnë material të pastër etnografik, sepse Bellushi i la njerëzit të flisnin dhe të këndonin shqipen që dinin. Pra, i mori ato dhe i botoi në këtë libër ashtu siç ia dëgjoi veshi, pa i korrigjuar, pa i ndryshuar.Ja, disa nga rezultatet e punës së palodhur që bëri në Greqi. Sa shqiptarë ka në Greqi, nuk dihet saktësisht. Po një arbëror i shkolluar në Athinë i tha autorit se në Greqi ka 3 milionë “arvanitë”, veçse jo të gjithë flasin shqip. (f.59) Libri ka një listë të gjatë të krahinave dhe fshatrave ku banojnë arbërorët – 696 fshatra në nja 15 krahina. Në këtë listë gjen emra fshatrash si Qiuteza, Vithkuqi, Blushi, Matranga, Variboba, Dara, që dëshmojnë për lidhjet e tyre me fshatrat e Shqipërisë, si edhe me emra të njohur të arbëreshëve në Itali.Bellushi u njoh mirë me kulturën e lashtë të arbërorëve. Besa e shqiptarit, thotë ai, rron në trojet e shqiptarëve të Greqisë. Ata krenohen me këtë kryevirtyt të racës shqiptare, të cilën e shprehin me frazën, “arvanit-besalith”. Ne “nuk themi fjalë në erë”, i tha një arvanit papa Bellushit. (f.135) Për të zbuluar botën e tyre të përditshme në mënyrë më të imtë, Bellushi i pyeti arbërorët për gjërat më të thjeshta. “Si e bëni bukën, djathin? Si i punoni vreshtat? Si i rrjepni dhitë? Si i ruani bagëtitë nga ujqit?” Pastaj pyet çfarë zogj kanë andej, si u thonë maleve që kanë afër, cilët janë katundet arbërore rreth e përqark? I pyet, gjithashtu, të recitojnë numrat (l,2,3…), ditët e javës dhe muajt e vitit. Përgjigjet që mori ishin pothuaj të njëjta nga një krahinë te tjetra, gjë që tregon se në thelb kultura e shqiptarëve në Greqi është e njëjtë kudo. Autori mblodhi me qindra këngë, shumica e të cilave bëjnë fjalë për dashurinë. Ja, disa radhë të shkëputura nga këto këngë:
    Eja të të puth një herë,Tani që kam pirë verë.Prapa malit kam një pus,Eja vashë të të puth.Prapa malit kam shtëpinë,Eja vashëzë të rrimë.
    Libri hedh dritë edhe mbi figurat arbërore që i kanë bërë shërbime të çmuara popullit shqiptar në Greqi, burra si: I ndjeri Jorgo Marougas, redaktor i shquar i revistës “Dialogoi”, Aristidhis Koljas, autori i librit “Arvanites” (1983), veprës kryesore për njohjen e arbërorëve, Vangjelis Ljapis, folklorist, autor dhe avokat për mbrojtjen e të drejtave të arvanitëve; dr. Jorgo Haxhisotiriov, i njohur si mjek në Athinë, si shkencëtar dhe si mbledhës i folklorit arbëror. Ka edhe të tjerë.
    GJENDJA E GJUHËS SHQIPE
    Arbërorët janë krenarë për gjuhën e tyre. Një nga këngët që këndojnë në krahinën e Korintit thotë:
    Kjo gjuhë arbërishteËshtë gjuhë trimërishte.E fliste Admiral Miaulli,Boçari dhe gjithë Suli (f.327)
    Nga intervistat e shumta që pati autori me arbërorët, bëhet e qartë se ata e duan gjuhën shqipe me zemër, dhe kënaqen kur flasin shqip. Prandaj kanë merak ta ruajnë dhe t’ua lënë trashëgim fëmijëve. Ky merak duket edhe në ndonjë këngë të tyre, si, p.sh. në radhët: “Arvanitete të këndomi/ Gluhenë të mos harromi”. Papa Bellushi pyeti herë pas here kudo që vajti: “Do të rrojë gjuha arbërore?” “Nuk e di,-iu përgjegj një burrë,-sepse është një gjuhë që nuk mësohet në shkollë dhe nuk shkruhet”. Dhe vërtet bisedat e Bellushit me arbërorët zbuluan një konflikt midis atyre që duan ta ruajnë gjuhën me çdo kusht, dhe atyre që preferojnë greqishten, sepse ajo shkruhet. Po në përgjithësi ata kanë besim në të ardhmen e gjuhës. Kanë po ato ndjenja që shfaqi një plak nga Korinthi kur tha: “Unë kam tri vasha me shkollë. Po kur më vinë këtu në shtëpi, flasin arbërisht. Greqishten nuk e flasim neve këtu”. (f.349)Gjatë gjithë udhëtimeve që bëri në Greqi, meraku më i madh i papa Bellushit ishte për gjuhën shqipe, por edhe për kulturën e arbërorëve, dhe me të drejtë, sepse nga të gjitha anët ai dëgjoi ankime për grekët. Grekët nuk lejojnë hapjen e shkollave shqipe. Nuk i lejojnë shqiptarët as të këndojnë këngët e tyre. “S’kemi mundësi të shkruajmë gjuhën tonë,” thotë arbërori. “S’kemi botime, as fetare, as popullore, as letrare. S’na lejojnë… Jemi si një trup pa shpirt”. (f.426) “Këtu gjuha jonë flitet vetëm midis mureve të shtëpive. Ajo s’ka banesë as në liturgji, as në shkollë, as në shtyp, askund”. Kështu foli plaku 72- vjeçar Dhimitri Gonos në More. (f.419) Priftërinjtë i ndalojnë fëmijët arbërorë të flasin shqip, se “është e mallkuar”. Një burrë i tha Bellushit se kur ishte djalë i vogël në shkollë, mësuesi i rrihte nxënësit shqiptarë po të thonin ndonjë fjalë shqip, dhe i detyronte të shkruanin ato fjalë njëqind herë në dërrasën e zezë. (f.233)Grekët i shohin shqiptarët si vllehë, d.m.th. pa rrënjë, pa shtëpi, pa tokën e tyre, sikur ata nuk ekzistojnë si popull me kombësinë e vet. Edhe emrat shqip të fshatrave të tyre nuk i durojnë, dhe i kanë ndryshuar e u kanë vënë emra greke. (Megjithatë, populli vazhdon të përdorë emrat e tyre të vjetër shqip). Thonë se shqiptarët nuk ekzistojnë fare. Përgjigjen shqiptarët: “Një e rremë e madhe! Në Korinth, në Beoci, në Atika, në Eube, në Argolidhë, në More, në Thebe arbërorët i gjen si milingonat nga të gjitha anët”. (f.426)Arbërorët e dinë mirë rolin e shqiptarëve në Revolucionin për Pavarësinë e Greqisë. “Greqinë e kanë ngjallur arbërorët”, thonë ata me këmbëngulje. Por kjo e vërtetë historike nuk u bën përshtypje grekëve. Ata e mohojnë kombësinë shqiptare të herojve të revolucionit grek si Boçari, Miaulli, Xhavella, Kollokotroni, etj. duke thënë se ata ishin grekë që kishin mësuar të flisnin shqip!! Më e keqja është se ka edhe arbërorë që s’duan të thonë se janë shqiptarë. E mohojnë kombësinë e tyre dhe zemërohen po t’ua kujtosh.
    UDHËTIM NË MORE MË 1970
    Me interes të veçantë është udhëtimi që bëri Bellushi në More më 1970, i shoqëruar nga prifti arbëresh Jani Kaparelli. Përshkrimi i këtij udhëtimi përbën një dokument me vlerë të rrallë. Në hapësirën e gati 20 faqeve, (409-427), autori shkruan për mallin e pafund që kanë arbëreshët për Morenë, sepse, sikurse thotë ai, arbërorët e Moresë dhe arbëreshët “janë lidhur ngushtë nga historia, nga gjuha e nga besa… Jemi si mish e thua”. Ai bën fjalë për takimet e ngrohta bisedat e përzemërta, këngët që kënduan së bashku me shqiptarët e Moresë, të cilat mishëronin gëzimin e tyre të përbashkët, hidhërimin, vajtimin, besën, mundimet, dhe afërsitë shpirtërore që kanë njohur gjatë shekujve.Pastaj shkruan për prelatin simpatik grek të Moresë, dhespot Stefanos i cili, ndryshe nga qëndrimi zyrtar i grekëve, i mirëpriti arbëreshët dhe tha me gojën e tij se, “këtu janë shumë katunde arbërore”. (f.415) Madje, ai lëshoi një kartë, të hartuar në formën e një “leje” për vizitorët, ku ai përmendte me emër fshatrat e Moresë që donin të vizitonin Bellushi dhe Kaperelli.“Ky është i pari dokument grek”, thotë Bellushi, “ku shkruhet se në More gjenden edhe sot katunde arbërore!” Dhe si i tillë “ka një rëndësi historike të madhe”. (f.416)
    VEPËR E DENJË SHKENCORE
    Me botimin e këtij vëllimi, Andon Bellushi ka vënë në duar të lexuesve një vepër që ndriçon jo vetëm gjendjen e shqiptarëve të Greqisë, por edhe të arbëreshëve. Vepra e tij ka material të gjerë të mbledhur në terren, nga një kërkues i pasionuar “që ulet gju më gju analfabetët e të papërfillurit”, sikurse thotë prof. Gjovalin Shkurtaj i Universitetit të Tiranës, “duke regjistruar… gjithçka që ata mbajnë mend”. Prof. Shkurtaj e cilëson veprën si “një enciklopedi të tërë të jetës, shpirtit, kulturës, dokeve (traditave), zakoneve, dhe gjuhës që flitet edhe sot në komunitetet e moçme të shqiptarëve në Greqi”.Në mënyrë shkencore autori vë në dukje botën e shqiptarëve që zbuloi në tokën e Greqisë, që do t’u vlejë dijetarëve dhe studentëve të historisë, gjuhësisë dhe folklorit. Njëkohësisht, duke iu përmbajtur kritereve shkencore që kërkonte puna e tij, ai paraqet edhe ndonjë të metë, dobësi apo konflikt që gjeti midis arbërorëve. Një nga gjërat që ia rritin vlerën librit dhe e bëjnë atë më interesant, janë fotografitë e shumta që ilustrojnë faqet e tekstit. Ato fiksojnë fytyrat e personave që takoi autori gjatë vizitave në Greqi; rrëfejnë, gjithashtu, edhe diçka nga jeta e tyre: veshjet, dhomat e shtëpive, kisha, monumente, peizazhe. Dy tipare të tjera të librit janë hartat, që tregojnë fshatrat arbërore me emër, dhe qindra e qindra shënime “notes” (në italisht), që e bëjnë tekstin më të qartë për lexuesin.Me gjithë gjendjen e rëndë të arbërorëve që gjeti autori në Greqi, për shkak të shtypjes së gjuhës dhe kulturës së tyre, ai nuk u dekurajua, nuk u dorëzua. I mbrujtur me ndjenja të thella atdhedashurie dhe i nxitur nga një mall përvëlues historik (që buron nga thellësia e shekujve), papa Bellushi, më se fundi, del fitues si etnograf, si shërbëtor i urtë i Zotit dhe si burrë i Besës shqiptare. Ai e afirmon vetveten si optimist për të ardhmen e shqiptarëve të Greqisë. Shpirti i Arbërit rron, thotë Bellushi, “i freskët, i gjallë, i thjeshtë”. Rron në këngët arbërore rron dhe do të rrojë, se “ajo ka rrënjë të thella”, dhe “flitet nga të mëdhenjtë e nga të vegjlit”. (f.424)Teksti i këtij libri është në dy gjuhë: shqip dhe italisht (me disa faqe edhe në greqisht). Pjesa më e madhe e lëndës është në gjuhën shqipe. Teksti italisht është, në të vërtetë, një përkthim disi i përmbledhur i tekstit shqip. Megjithatë, emri i autorit dhe titulli i librit në kapakun e veprës janë në gjuhën italishte, si pason: Antonio Bellusci, “Ricerche e studi tra gli arberori dell’ Ellade – Da radici arbëreshe in Italia a matrici arberore in Grecia.” Libri ka një hyrje nga Aristidhis Kolljas, kryetar i Shoqatës Kulturore Arbërore “Mark Boçari” në Athinë, dhe një parathënie nga prof. Gjovalin Shkurtaj i Universitetit të Tiranës. U botua nga Qendra për Kërkime Socio-Kulturore “G.Castriota, Cosenza, Itali, 1994, 500 faqe. /usalbanianmediagroup*Shënim: Citatet nga bisedat dhe këngët e abërorëve janë shkruar gati të gjitha në shqipen e njësuar letrare, për ta bërë më të lehtë leximin e tyre. –
    PETER R. PRIFTI
    San Diego, California
    Shkurt, 1996_________________________Peter R. PriftiPeter Prifti (1924-2010) lindi në Rehovë (Kolonjë) më 1924. Pasi kreu shkollën fillore në fshat dhe Plotoren në Ersekë, emigroi në Amerikë më 1940. Peter Prifti mbaroi shkollën e mesme, pastaj u diplomua për art e letërsi në Penn State College. Vazhdoi studimet në University of Pennsylvania ku fitoi gradën shkencore “Master of Art Degree in Philosophy” (1955). Punoi redaktor në gazetën “Dielli” dhe sekretar i “Vatrës” (1958-1960), përvojë e cila e ndihmoi të njihte nga afër Fan Nolin dhe komunitetin shqiptar. Për 15 vjet ishte konsulent për çështjet shqiptare në M.I.T. (Massachusets Institut of Technology) qendër e shquar e studimeve ndërkombëtare. Më 1976 University of California, Dega e Linguistikës e mori si pedagog sapo hapi katedrën e Gjuhës Shqipe. Jetonte në San Diego, Kaliforni. Është autor i librave “Socialist Albania since 1944”; “Remote Albania – The politics of isolation”; “Confrontation in Kosova, The Albanian-Serb Struggle, 1969-1999”; “Land of Albanians: A crossroads of Pain and Pride”; “Mozaik Shqiptar”; “Unfinished Portrait of a Country”.Aristidh P. Kola
    Aristidh Kola (1944-2000) është jurist, studiues, publicist, shkrimtar, veprimtar i guximshëm për çështjen kombëtare, kryetar i shoqatës së arvanitasve të Greqisë “Marko Boçari”. Mbante lidhje dhe bashkëpunoi me personalitetet e diasporës në Amerikë e Turqi, Kosovë, Maqedoni, Shqipëri, arbëreshët e Italisë dhe Korsikës. Është autor i veprave “Arvanitasit dhe prejardhja e grekëve”, “Gjuha e perëndive”, “Deklarata e Bashkimit Arvanitas”, “Fjalori korregjues i fjalëve arvanite”, “Fjalori krahasues i gjuhës shqipe”, “Greqia në kurthin e serbëve të Milosheviçit”, “Kënga e mercenarëve, prejardhja e grekëve”, “Mithi dhe e vërteta”, “Varrimi i tretë i Marko Boçarit”, etj. Nxorri revistat “Besa” dhe “Arvanon”. Në vitin 1999 përkrahu në mediet greke bombardimet e NATO-s në ish-Jugosllavi dhe UÇK-në. Është hedhur në gjyq dhe kërcënuar me vdekje nga qarqet ultranacionaliste greke. Dekoruar nga ish-Presidentët e Shqipërisë Sali Berisha dhe Rexhep Meidani, si dhe nga kryeministri i Kosovës, Bajram Rexhepi. Është “Qytetar nderi i Skënderajt”.Andon Bellushi (Antonio Bellusci)Prift arbëresh, gazetar, shkrimtar, pedagog, etnolog, lindur në vitin 1934 në Frashinetë të Kozencës, (Itali). Diplomuar për filozofi e teologji. Ka shërbyer si prift famullitar arbëresh. Ka themeluar revistat “Vatra Jonë, “Lidhja”, shoqatën kulturore dhe shtëpinë botuese “G. Kastrioti”, Bibliotekën Ndërkombëtare “Bellusci”. Ka botuar studime në periodikët “Shejzat”, “Zgjimi”, “Katundi Ynë”, “Studime Filologjike”, “Përparimi”. Qysh nga viti 1962 ka bërë udhëtime, studime dhe kërkime etnografike në vende të ndryshme, ka marrë pjesë në veprimtari shkencore në kuvende, kongrese në Itali, Shqipëri, Kosovë, Itali, SHBA, Australi. Ka botuar librat “Këngë fetare arbëreshe”, “Argalia në tekstet popullore arbëreshë në Frasnitë”, “Magjia, mite dhe besime popullore në katundet arbëreshë”, “Fjalor Frazeologjik i Arbëreshëvet në Itali dhe Arbërorëve në Greqi”, “Blegtoria në Frasnitë”, :Kërkime dhe Studime ndër Arbërorët të Elladhës”, “Antologjia Arbëreshe”, “Arbërorët-Arvanitë”. Është nderuar nga Qeveria Italiane, Akademia e Shkencave e Shqipërisë, Qeveria e Kosovës, etj.

  • Rezistenca shqiptare kundër coptimit të 1913 që mungon në librat e historisë

    Rezistenca shqiptare kundër coptimit të 1913 që mungon në librat e historisë

    Është e pafalshme që në tekstet e Historisë së Shqipërisë, veç mangësive të tjera, mungon edhe paraqitja e rezistencës luftarake shqiptare përkundër coptimit të territoreve e popullsisë shqiptare nga Konferenca e Ambasadorëve në Londër 

    Dosje nga Uran BUTKA

    (Në dritën e dokumenteve serbe)
    Është e pafalshme që në tekstet e Historisë së Shqipërisë, veç mangësive të tjera, mungon edhe paraqitja e rezistencës luftarake shqiptare përkundër coptimit të territoreve e popullsisë shqiptare nga Konferenca e Ambasadorëve në Londër, si edhe përkundër pushtuesve të huaj dhe masakrave të tyre barbare gjatë vitit 1913.

    Pas përpjekjes diplomatike të delegacionit shqiptar të kryesuar nga Ismail Qemali më 1913 në disa vende evropiane dhe memorandumeve të trevave shqiptare që kishin mbetur jashtë kufijve të Shqipërisë, në shtator të vitit 1913 shpërtheu në Dibër kryengritja kundër pushtimit serb, që u përhap edhe në treva të tjera shqiptare.
    Nga ana tjetër, kryeministri serb Pashiq u deklaronte autoriteteve qeveritare të Austro-Hungarisë dhe Italisë se, qeveria e tij ishte e gatshme t’i pranojë vendimet e marra në Londër e t’u bindej atyre, ndërsa nga ana tjetër urdhëronte pushtetarët e vet si dhe bandat e ndryshme të komitëve serbë që të depërtonin në thellësi të Shqipërisë, ku bënin masakra të papara. Ajo ishte ndërhyrje e pashembullt në punët e brendshme të shtetit të ri, me qëllim shkatërrimin e shtetit të posakrijuar shqiptar
    Kryengritja e Dibrës e vitit 1913

    Situatë kritike paraqitej sidomos në lindje të kufijve të Shqipërisë, si në Dibër e në Liqenin e Ohrit. Në ato anë, tashmë kishin filluar aksionet e çetave dhe të grupeve të tjera të rezistencës, rreth mesit të shtatorit të vitit 1913 filloi kryengritja e rrufeshme. Kryengritësit shqiptarë i zunë në befasi forcat ushtarake e policore serbe dhe shumë shpejt aksionet çlirimtare morën pamjen e një ofensive të përgjithshme për t’i çliruar qytetet e rëndësishme shqiptare. Kryengritësit shqiptarë ia mësynë Dibrës, Strugës, Ohrit, Tetovës, Gostivarit, Kërçovës dhe në veri Gjakovës e Prizrenit.
    Kryengritësit shqiptarë depërtuan në katër drejtime: së pari, ia filloi grupi çlirimtar nga Qafë-Thana për Strugë, Ohër, Resnjë e më tej; drejtimi i dytë nga Ura e Arasit, Peshkopi, Dibër, Gostivar; i treti nga Ujmishti kah Bicaj, Vranishti, Prizreni dhe Dukagjini, kurse pjesa e katërt e kryengritësve shqiptarë u tubua nga rrethi i Krasniqes dhe i Gashit në drejtim të Gjakovës. Forcat kryengritëse arrinin numrin rreth 12 000 vetë. Depërtimi, sidomos nga Dibra, ishte i fuqishëm dhe i përgatitur mjaft mirë nga të dëbuarit dibranë. Më 17 (29) shtator 1913, çlirohet Dibra me rrethinat e saj. Kështu, lëvizja e armatosur e cila deri atëherë kishte pasur karakter spontan, pas gjysmës së shtatorit 1913 mori përpjestime të gjera nga Dibra, ku u hoq flamuri serb dhe u ngrit flamuri shqiptar. Ushtria dhe policia serbe u detyruan të tërhiqeshin nga Struga dhe nga Ohri dhe të përballonin furinë e kryengritësve shqiptarë mbi Tetovë e Gostivar. Forcat kryengritëse, të cilat e çliruan Dibrën dhe që operonin në rrethinë, numëronin afër 3 000 vetë. Pas një ballafaqimi me kryengritësit, ushtria serbe dhe nëpunësit u tërhoqën në panik. Gazeta “Ozbor” e Zagrebit shkruante se, kryengritja si duket është e organizuar mirë, andaj në luftimet e Dibrës ka rreth 1 000 të vrarë, janë zënë robër 300 ushtarë serbë dhe material i shumtë luftarak.

    Lufta në drejtim të Prizrenit u zhvillua nga 18 (30) shtatori deri më 22 shtator, gjegjësisht katër tetor 1913. Në ato luftime morën pjesë rreth 2 000 kryengritës. Të dy palët patën humbje të konsiderueshme: me qindra të vrarë e të plagosur. Ushtria pushtuese serbe u detyrua të tërhiqej deri afër Prizrenit. Në krye të kryengritësve u dalluan, veç të tjerëve, edhe Ramadan Zaskoci e Qazim Lika. Kryengritësit shqiptarë shpresuan se do të ndihmohen më shumë nga vëllezërit e tyre në prapavijë. Sipas shtypit, lëvizje pati edhe në drejtim të Tuzit, të Hotit, të Grudës dhe të Gucisë. Kryengritja e vitit 1913, për shkak të përmasave të një fronti të gjerë që kishte, nga shtypi i kohës u quajt edhe Lufta e Tretë Ballkanike.

    Për rrethanat dhe shkaqet e kryengritjes “Radniçke novine” e datës 29.09.1913 shkruante: “Shkaku kryesor i të gjitha vështirësive prej të cilave vuajmë sot dhe prej të cilave do të vuajmë shumë në të ardhmen qendron në faktin se kemi hyrë në tokë të huaj”.
    Me rastin e çlirimit të Dibrës me rrethinë, është shkruar një raport i gjatë prej 44 faqesh nga përfaqësuesi serb, Qirkoviç, ku veç të tjerash shkruan se me rastin e hyrjes së kryengritësve në Dibër, organizimi dhe disiplina e tyre ishin për lakmi, dhe se kryengritësit kishin përkrahjen e madhe nga populli i Dibrës me rrethinë. Si udhëheqës më të njohur të kësaj ane përmenden: Elez Isufi nga Luznia e Dibrës së Poshtme, vëllezërit Kaloshi dhe Dema, Sefedin Pustina, etj. Ndaj të plagosurve dhe të zënëve robër, kryengritësit shqiptarë janë sjellë në mënyrë humane, konkludonte Qirkoviçi. Nga dokumentacioni i shumtë kuptohet se, kryengritësit shqiptarë zhvilluan një luftë, për çlirimin e territoreve të okupuara, për liri e pavarësi, pse jo edhe për çlirimin e gjysmës tjetër të pushtuar nga Serbia e Mali i Zi.
    Hyrja dhe çlirimi i disa qyteteve shqiptare në Shqipërinë Lindore nga ana e kryengritësve, e tronditi qeverinë serbe. U morën masa të shpejta në dërgimin e ushtrisë prej 20 deri 40 mijë vetash për shuarjen e kryengritjes, meqë Serbia shprehu frikë nga zgjerimi i saj në të gjitha territoret shqiptare të pushtuara gjatë Luftës së Parë Ballkanike. Për shkak të kryengritjes, qeveria serbe i thirri përsëri oficerët që kishte lëshuar në pushim dhe ushtarët e kategorisë së dytë. Ajo kishte dhënë urdhër që meshkujt nën moshën 45-vjeçare të mos largoheshin jashtë kufijve të Serbisë.
    Kryengritësit e udhëhequr nga Bajram Curri dhe Isa Boletini zhvilluan luftime të ashpra me ushtrinë serbe. Pas rreth dy jave luftimesh në drejtim të Gjakovës, kryengritësit u detyruan të tërhiqen drejt Malësisë me humbje të konsiderueshme, me ç’rast pësuan sidomos fshatrat dhe popullsia e pafajshme.
    Për qëllimet gjenocidale të Serbisë ndaj popullit shqiptar merret vesh nga dokumenti i një komiti serb, që i drejtohet vetë kryetarit të Parlamentit, Andre Nikoliçit, më 30 nëntor 1913, në të cilin veç të tjerash shkruan: “Kam ardhur nga Shqipëria, ku kam qendruar 7 javë me çetën prej 26 vetave. Sa i përket mundit nuk kemi kursyer asgjë, por i kemi kryer urdhërat në mënyrë shembullore. Njëkohësisht po ju informojmë se kudo ku ka kaluar ushtria jonë është djegur çdo gjë”. Kështu, vetëm në Lumë thuhej se janë pushkatuar e masakruar 700 gra dhe fëmijë. Luma kishte gjithsej rreth dymijë të vrarë gjatë muajve shtator-tetor. Vrasje dhe masakrime ka pasur edhe në fshatra e qytete të tjera shqiptare, si në: Kërçovë, Strugë, Gostivar, Ohër etj. Ndërsa, për Dibrën me rrethinë dhe Lumën gjatë shtypjes brutale të kryengritjes, janë lënë shënimet për dëmet dhe shkatërrimet e çdo fshati në gazetën “Liri e Shqipërisë” dhe “Kalendari Kombiar” në Sofje më 1914. Kështu, p.sh. qyteti i Dibrës, diku me 18-20 mijë banorë, në fund të vitit 1913 kishte mbetur vetëm me 2 000 banorë, por edhe ky numër i vogël që kishte mbetur po vdiste nga uria. Ngjarje të tmerrshme ndodhën edhe në Kërçovë e rrethinë, në Krushevë, në Peshkopi e shumë vende të tjera. Nga dokumentacioni kuptohet se ato ngjarje ishin vërtetë të dhimbshme e tragjike. Andaj, shtypja brutale e kryengritjes e shpejtoi krizën e tendosur ballkanike e evropiane. Berhtoldi, ministër i Jashtëm austro-hungarez, më 1 më 17 tetor 1913 i dërgoi qeverisë serbe një notë verbale në formë ultimatumi, me anën e së cilës kërkohej që ushtria serbe brenda tetë ditësh të lëshonte territorin e Shqipërisë. Qeveria e Vjenës mori pëlqimin e Gjermanisë dhe të Italisë për një hap të tillë. Parashikoheshin komplikime të reja midis blloqeve kundërshtare.
    Ambasadori rus në Beograd, Hartvig, pati disa takime me Pashiqin dhe pikërisht pas kësaj më 20 tetor, Qeveria serbe e mori vendimin për t’i tërhequr trupat brenda afatit të caktuar prej tetë ditëve. Po atë ditë, përfaqësuesi i Serbisë në Vjenë i solli Berhtoldit përgjigjen e qeverisë së tij lidhur me ultimatumin e 17 tetorit, e cila përmbante sigurimin për tërheqjen e trupave serbe këndej vijës kufitare të caktuar në Londër. Ushtria serbe duhej ta përfundonte tërheqjen më 26 tetor në orën 10 paradite. Serbia u detyrua ta tërheqë ushtrinë pushtuese nga Shqipëria dhe njoftoi një ditë para afatit të kalimit të kohës së ultimatumin se i kishte tërhequr të gjitha trupat në vijën kufitare të caktuar në Londër më 22 mars 1913. Mendohej se ultimatumi dërguar Serbisë nuk ishte kërcënim vetëm për të, por edhe për Rusinë dhe fuqitë e tjera që e përkrahën.
    Pra, synimi i udhëheqësve të kryengritjes së vitit 1913, veç të tjerash ishte për ta detyruar diplomacinë evropiane që të rikthehej në vendimet për kufijtë meqë shqiptarët ishin në ankth për humbjen e territoreve të gjysmës së Shqipërisë.
    Shpirti i kryengritjes së muajve shtator-tetor të vitit 1913 ishin të dëbuarit shqiptarë të vilajetit të Kosovës dhe atij të Manastirit, në krye të të cilëve ishin Hasan Prishtina, Isa Boletini, Elez Isufi, vëllezërit Kaloshi, Bajram Curri, etj., të cilët synonin bashkimin e Kosovës, të Dibrës, etj., me Shqipërinë e Pavarur të pranuar në Konferencën e Londrës. Prandaj, megjithë humbjet e konsiderueshme të popullit shqiptar, duke bërë përpjekje për liri dhe pavarësi kombëtare, kryengritja shqiptare u bë faktori kryesor që e detyroi ushtrinë pushtuese të fqinjëve, të tërhiqej nga Shqipëria e pranuar në Konferencën e Londrës. Andaj themi se, Kryengritja e vjeshtës së vitit 1913 ishte ngjarja e fundit e krizave ndërshtetërore ballkanike dhe evropiane para se të fillonte kataklizma e Luftës së Parë Botërore.
    Me gjithë pësimet, Kryengritja e vitit 1913 bëri me dije se, të gjitha ato qytete e fshatra të përfshira në flakën e luftës dhe dhjetëfish më tepër territore të mbetura në prapavijë, ishin tokë historike dhe etnike shqiptare. Deshën apo nuk deshën pushtuesit serbë, çështja shqiptare pas kryengritjes së vitit 1913 u bë edhe më tepër çështje ndërkombëtare. Pra, udhëheqësit dhe kryengritësit shqiptarë në shtator dhe tetor të vitit 1913 bënë një akt patriotik, duke shprehur një atdhedashuri të madhe për territoret e tyre të grabitura nga Serbia e Mali i Zi, megjithëse ishte një moment jo i përshtatshëm ndërkombëtar, pasi që askush nuk e përkrahu.
    Kryengritja antiserbe e viti 1913 është përpjekja e parë e organizuar kundër vendimeve absurde të Konferencës së Ambasadorëve në Londër, e cila rezultoi me krijimin e kufijve kolonialë për shqiptarët. Ajo e bëri të qartë para opinionit ndërkombëtar se kurrë nuk do të ketë qetësi derisa të mos bashkohen gjymtyrët e shkëputura nga trupi i Shqipërisë.
    Udhëheqësit e kryengritjes antiserbe në shtator-tetor 1913 e dinin mirë se bashkimi i territoreve shqiptare në një shtet kombëtar ishte një e drejtë e patjetërsueshme, të cilën e gëzonin të gjithë popujt e Ballkanit dhe të Evropës. Rrjedhimisht, nuk kishin pse të mos e kërkonte dhe pse të mos ta gëzonte edhe kombi shqiptar.
    Beteja e Petrinjës
    Popullsia e fshatrave rreth Liqenit të Ohrit, u bashkua me kryengritësit që vinin nga Dibra. Në Strugë e rrethina u krijuan çetat kryengritëse, si ajo e Avdulla Gojëdrinit, Demir Lenës, Riza Ajros e të tjera. Kryengritësit mbajtën një tubim historik tek vendi që quhet “Plepat e Teferiçit”, ku morën pjesë përfaqësuës nga Ohri, Prespa e Struga, midis tyre edhe Milan Mato nga Struga, Riza Ajro, Demir Lena dhe Emro Sinani, nga Ladorishti. Komandant u zgjodh Riza Ajro dhe nënkomandant Demir Lena
    Rizai u thotë të tubuarve: “Duhet t’i biem serbit. Dibra e ndoqi deri në Strugë, ne duhet ta ndjekim më tutje”. Demir Lena, që kishte mbledhur shumë luftëtarë dhe që disa prej tyre nuk ishin të armatosur, iu përgjegj: “S’kemi armë dhe fishekë”. “Më duket se u trembe, Demir!”- i tha Rizai. Demiri që ishte më tepër ushtarak dhe e kishte mbajtur kurdoherë dogranë majë krahit, ia priti: “Me serbin nuk luftohet me fjalë. T’i gjejmë armët njëherë, se për këtë ditë na duhen, mandej nisemi”. Dhe kështu bënë. Fshatarët i nxorrën armët e municionet e fshehur, kush një kollan e kush një torbë me fishekë dhe u gatitën për luftë. Njësia e armatosur e mori emrin Taborri i Strugës. Luftëtarët u hodhën në ndjekje të regjimentit XVI të ushtrisë serbe dhe çliruan krejt trevën e Strugës dhe të Ohrit.
    Serbia mobilizoi forca të mëdha ushtarake të regjimenteve IX, XI dhe XVII me mëse 60.000 ushtarë dhe sulmoi në tre drejtime: Prizren-Lumë; Tetovë-Gostivar-Mavrovë-Dibër; Manastir-Resnjë-Ohër-Strugë.
    Shqiptarët u organizuan për mbrojtje. Qeveria e përkohshme e Dibrës caktoi komandant të mbrojtjes në trevën e Strugës, Milan Maton. U bënë disa luftime të përgjakshme. Por beteja më e madhe ishte ajo e Petrinjës.
    Në këtë mal zunë vend forcat kombëtare me çetat e Irfan bej Ohrit, Milan Matos, Riza Ajros, Demir Lenës, Dan Canës e të tjera. Këto forca mbështeteshin nga Prefekti i Elbasanit, Aqif pashë Elbasani. Forcat e ushtrisë serbe sulmuan në të gjithë vijën e frontit, pasi gjuajtën me artileri. Beteja u zhvillua e ashpër nga data 28 shtator deri më 2 tetor 1913.
    Luftimet më të përgjakshme u bënë në Qafën e Bukovës, ku ishte vendosur çeta e Demir Lenës. Këtë qafë donin ta merrnin me çdo kusht serbët, por Demir Lena dhe luftëtarët e tij qëndruan trimërisht për pesë ditë e net resht. Ndërkohë, ushtrisë serbe i erdhi në ndihmë një forcë e re. Po Demir Lena me ladorishtarët nuk u thye. Çdo plumb i tyre binte në shenjë. Ditën e pestë të betejës, luftëtarëve iu mbaruan municionet. Demir Lena kishte pasur të drejtë. Ushtria serbe e armatour rëndë mundi ta shpërthente mbrojtjen në Petrinjë në 2 tetor. Luftëtarët shqiptarë u tërhoqën gjatë natës. Prej tyre, mbetën të vrarë shtatë burra ladorishtarë:
    Baftjar Ajro, Nurimehmet Hoxha, Elez Ajro, Halil Klenja, Bilal Çollaku, Maksut Ajro dhe Zylyftar Klenja.
    U plagosën: Riza Ajro, Demir Lena, Hamza Coma, Banush Coma e mjaft të tjerë.
    Nga ushtarët serbë u vranë rreth 500-600 vetë.
    Kryengritësit u tërhoqën drejt Strugës dhe zunë vend në vijën Vishnje-Belicë-Ladorisht- Rajcë. Demir Lena, i plagosur në bark, kaloi me mundim me pak shokë nga Shën Naumi dhe doli në Pogradec, në shtëpinë e patriotit të shquar Jashar bej Starova, ku u mjekua dhe u bashkua sërish me luftëtarët e tjerë në Ladorisht. Më 2 tetor u zhvilluan luftime afër Salikes dhe në fshatin Ladorisht. Ladorishtarët e vazhduan luftën deri në datën 7 tetor. Gjatë qëndresës u vranë shumë prej tyre. Te Gryka e Merasë, afër plepave, serbët therën shumë banorë të fshatit dhe i hodhën në hendek si Bilal Çollakun, Maksut Ajron, Zylyftar Klenjën e të tjerë. Hajdar Ajron, serbët e prenë me sopatë në Strugë. E motra me bashkëshortin e saj, e morën në një thes dhe e varrosën në kopshtin e Demir Ajros.
    Hakmarrja serbe kundrejt luftëtarëve dhe familjeve të tyre ishte e tmerrshme. Një genocid i përgjakshëm dhe një spastrim etnik i paparë. Në ditët e para të tetorit 1913, mbreti i Serbisë, Pjetri, lëshoi një dekret që meshkujt shqiptarë nga 7-70 vjeç të likuidoheshin për pjesëmarrje në kryengritje.
    Në Ohër, 40 qytetarët më të njohur, i therrën dhe i hodhën në pusin e kalasë, që u quajt “Pusi i gjakut”. Fshati Bukovë u zhduk nga faqja e dheut. Në Strugë vranë e burgosën pa gjyq me qindra shqiptarë, që kishin marrë pjesë në kryengritje, por edhe njerëz të pafajshëm. “Dora e zezë” dhe “Narodna Odbranes” bënë kërdinë tek shqiptarët e pambrojtur.
    Ja ç’shkruan në një letër drejtuar familjes një ushtar serb:
    “Këtu ndodhin gjëra të tmerrshme. Mua më rriqethën flokët dhe gjithnjë pyes veten: a mund të jetë njeriu kaq barbar? Kjo është e lemerishme. S’guxoj dhe nuk kam kohë të shkruaj më gjerësisht. Kudo kufoma, hi dhe pluhur. Ka fshatra me 100, 150 e 200 shtëpi, ku nuk ka mbetur njeri i gjallë. I mbledhin njerëzit grupe-grupe dhe i masakrojnë me bajoneta…”
    Sipas të dhënave statistikore që jep Komisioni Ballkanik, shpërnguljet e dhunshme të shqiptarëve nga trojet e tyre janë alarmante. Vetëm për në Selanik u shpërngulën 135.000 vetë. Për në Shqipëri e Turqi edhe më shumë. Për në Bullgari 50.000. U shkretuan 180 fshatra me 10.934 shtëpi.
    Koloneli austro-hungarez, Mitzel, anëtar i komisionit të caktimit të kufijve lindorë e verilindorë, në ditarin e tij të datës 29 tetor 1913, shkruan: “Në fshatin Ladorisht, komisioni për caktimin e kufijve u ndal aty nga mesi i tetorit 1913, kur para syve të anëtarëve të komisionit u shfaq një pamje e tmerrshme: Nga 320 shtëpi që ka pasur Ladorishti, 300 prej tyre ishin djegur nga serbët dhe nga 1500 banorë që ka pasur ky fshat, kishin mbetur vetëm 100 vetë” (nga Ditari i kolonelit Mitzel, dt. 29 tetor 1913. AIH.)
    Pjesa më e madhe e luftëtarëve të Taborit të Strugës kaluan në Shqipëri. Demir Lena me shokë shkuan në Bërzeshtë të Librazhdit dhe u vendosën në shtëpinë e atdhetarit Shaban Blloshmi, mik i Demir Lenës. Ndërsa, Riza Ajro emigroi në Turqi, ku edhe vdiq në vitin 1938. Theksojmë këtu edhe rolin tradhëtar të Esat Toptanit, mbështetës i pushtuesve serbë, me të cilët ishte në marrëveshje. Ai ktheu 13 burra nga treva e Strugës, që kishin kaluar në Shqipëri dhe ua dorëzoi autoriteteve serbe, që pasi i torturuan, i dogjën të gjallë.

  • Skandal ushqimor në Peshkopi: Mish pa kontroll veterinar shitet në treg, rrezik për shëndetin publik

    Skandal ushqimor në Peshkopi: Mish pa kontroll veterinar shitet në treg, rrezik për shëndetin publik

    Një investigim i realizuar nga emisioni investigativ Fiks Fare ka zbuluar një rast alarmant që ngre shqetësime të mëdha për sigurinë ushqimore në qytetin e Peshkopisë.
    Sipas raportimit të emisionit të transmetuar në Top Channel, mishi që therret në mënyrë të pakontrolluar dhe në kushte skandaloze higjieno-sanitare po përfundon në tregjet lokale, madje edhe në Tiranë. Ky mish, i cili nuk kalon nëpër asnjë filtër kontrolli veterinar, përbën një rrezik të drejtpërdrejtë për shëndetin publik.
    Investigimi nisi pas denoncimit të një qytetari, i cili sinjalizoi për një dyqan mishi në Peshkopi që operon në kushte të dyshimta. Ai pretendoi se mishi shitet pa asnjë certifikim apo kontroll veterinar.
    Për më tepër, reporterët zbuluan se dyqani i mishit ndodhej ngjitur me një dyqan tjetër që tregton plehra kimike dhe pesticide, duke krijuar një ambient të rrezikshëm dhe plotësisht të papërshtatshëm për ruajtjen dhe tregtimin e produkteve ushqimore.
    Rasti ka ngritur alarmin për autoritetet përgjegjëse, të cilat pritet të reagojnë për të marrë masa urgjente ndaj situatave të tilla që cënojnë rëndë sigurinë ushqimore dhe shëndetin e qytetarëve.
    Emisioni Fiks Fare thekson se raste të tilla nuk janë të izoluara dhe kërkon ndërhyrje të menjëhershme nga strukturat përkatëse të kontrollit ushqimor.

  • Fiks Fare/ Skandal në Peshkopi, mishi i pavulosur dhe i pakontrolluar përfundon tek konsumatorët. Tregtari: Nuk ka vulë por është i freskët

    Fiks Fare/ Skandal në Peshkopi, mishi i pavulosur dhe i pakontrolluar përfundon tek konsumatorët. Tregtari: Nuk ka vulë por është i freskët

    Një investigim i realizuar nga emisioni Fiks Fare ka zbuluar një shqetësim serioz në lidhje me sigurinë ushqimore në qytetin e Peshkopisë.

    Një investigim i realizuar nga emisioni Fiks Fare ka zbuluar një shqetësim serioz në lidhje me sigurinë ushqimore në qytetin e Peshkopisë. Mishi i therur në mënyrë të pakontrolluar dhe pa standarde higjieno-sanitare po përfundon në tregun e konsumatorëve atje madje edhe në Tiranë, duke rrezikuar seriozisht shëndetin publik.
    Informacioni fillestar erdhi nga një qytetar, i cili denoncoi një dyqan mishi në Peshkopi ku sipas tij shitej mish në kushte tejet të dyshimta dhe pa asnjë kontroll veterinar. Më shqetësuesja ishte fakti që dyqani ndodhej ngjitur me një tjetër dyqan që tregtonte plehra kimike dhe pesticide, pra një rrezik i dyfishtë për konsumatorin.

    Gazetarët shkuan në dyqanin në fjalë, ku pronari pranoi hapur se brenda frigoriferëve ruhej mish i pavulosur dhe në vitrinë gjithashtu shitej mish i freskët i pa certifikuar. Ai pohoi se e kishte therur viçin në thertore, por veterineri nuk kishte qenë i pranishëm për të bërë kontrollin dhe vulosjen e mishit. Si justifikim, tha se kafsha kishte numër matrikulli, por veterineri nuk e gjente të regjistruar në sistem.
    Kur u pyet nëse Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AKU) kishte ushtruar ndonjëherë kontroll, tregtari paraqiti një dokument ku thuhej se është ushtruar kontroll, por nuk kishte asnjë detaj për çfarë ishte konstatuar dhe kjo datonte në muajin maj.Ekipi i Fiks Fare më pas vizitoi thertoren “Emi”, ku u gjet një veteriner i cili pranoi se nuk qëndron gjatë gjithë kohës në thertore, por shkon vetëm kur e thërrasin dhe kur kafsha paraqitet me dokumentacion të rregullt nga ferma. Ai shtoi se çdo natë theren kafshë dhe shpesh ato nuk kontrollohen fare, ndërsa mishi përfundon edhe në tregun e Tiranës.
    Pronari i thertores mohoi gjithçka dhe pretendoi se “çdo mish vuloset dhe kontrollohet”, por pasi telefonoi kasapin që kishte therur viçin në fjalë, ai pranoi se e kishte bërë këtë pa praninë e veterinerit. Madje, kasapi shtoi se kjo ndodhshpesh.Veterineri, i cili u rikthye në vendngjarje, sqaroi se nuk mund të certifikojë mishin e paidentifikuar dhe që nuk ka matrikull, duke fajësuar pronarin e thertores për këtë situatë.
    Gazetarët e Fiks Fare kërkuan një reagim edhe nga Autoriteti Kombëtar i Ushqimit në Dibër. Drejtori i këtij institucioni, i cili ndodhej në një inspektim jashtë zyrës ditën e vizitës, dha një përgjigje zyrtare përmes emailit. Sipas tij, si dyqani i mishit ashtu edhe thertorja janë inspektuar në muajt maj dhe qershor, dhe gjatë këtyreinspektimeve nuk janë konstatuar shkelje. Ndërsa për subjektin pranë dyqanit të mishit, AKU sqaroi se bëhet fjalë për një dyqan që tregton fara bujqësore.
    Megjithatë, Fiksi solli me zë dhe figurë fakte konkrete që tregojnë se të dy subjektet kanë shkelur ligjin, duke therur dhe tregtuar mish të pakontrolluar dhe të pavulosur, në mungesë të plotë të standardeve të sigurisë ushqimore.Ky rast ngre alarmin për një problem serioz me sigurinë ushqimore dhe kontrollin veterinar në zona të caktuara të vendit. Institucionet përgjegjëse duhet të ndërhyjnë menjëherë për të ndalur tregtimin e mishit të pasigurt dhe për tëgarantuar shëndetin e qytetarëve.

    Top Channel

  • Babai në grevë urie prej 22 ditësh, prokuroria greke pritet të miratojë sot kërkesën për zhvarrosjen e trupit të Denis Rucit

    Babai në grevë urie prej 22 ditësh, prokuroria greke pritet të miratojë sot kërkesën për zhvarrosjen e trupit të Denis Rucit

    Burime të besueshme nga autoritetet gjyqësore greke bëjnë të ditur se kërkesa e Pano Rucit për zhvarrosjen e trupit të të birit dhe kryerjen e analizave të ADN dhe atyre toksikologjike ,pritet të miratohet brenda ditës nga Prokuroria e Larisës.

    Prej 22 ditësh, Pano Ruci, një baba shqiptar i cili humbi djalin e tij në tragjedinë hekurudhore të Tembit, po zhvillon një grevë urie në qendër të Athinës, përballë parlamentit grek, në shenjë proteste dhe kërkese për drejtësi.
    Ruci kërkon ekspertizë të plotë mjeko-ligjore, përfshirë edhe analiza toksikologjike nga trupi I djalit të tij, Denis, një prej viktimave të aksidentit tragjik ku humbën jetën 57 vetë.
    Kërkesa e Rucit është pjesë e një thirrjeje më të gjerë për transparencë dhe zbardhje të plotë të rrethanave të aksidentit që tronditi mbarë Greqinë. Sipas informacioneve të fundit, prokuroria pritet të japë dritën jeshile që të kryhen analizat toksikologjike edhe në trupat e tjerë të viktimave të Tembit, kur një gjë e tillë kërkohet nga familjarët.
    Sot në mëngjes, pati edhe një zhvillim të veçantë para parlamentit kur vetë Kryepeshkopi i Athinës dhe gjithë Greqisë, Ieronimos II, vizitoi Pano Rucin në ,një gjest solidariteti , siç e quajtën shumë media , që vjen në një moment kritik për shëndetin dhe qëndresën e tij.
    Kryepeshkopi qëndroi për disa minuta pranë tij, e bekoj dhe dëgjoi me vëmendje fjalët e babait të dëshpëruar, i cili tashmë është në një gjendje të rënduar fizike, por vazhdon të qëndrojë stoik në kërkesën për të vërtetën.
    Greva e Rucit nuk shihet tashmë si një çështje personale, por ajo është kthyer në një simbol të betejës për drejtësi, dinjitet dhe transparencë – shprehen shumë prej qytetarëve grekë që mbështesin kërkesat e tij.

    Top Channel

  • Temperaturat shkojnë në 0 gradë sot, njihuni me parashikimin e motit

    Temperaturat shkojnë në 0 gradë sot, njihuni me parashikimin e motit

    Parashikimi i motit për vendin tonë sipas të dhënave nga Shërbimi Meteorologjik Ushtarak.

    E Shtunë 04 Tetor 2025
    Shkodër 8 deri në 17 gradë, Diell
    Kukës 3- 10 gradë,  Diell re
    Lezhë 9- 16 gradë, Diell
    Peshkopi 2- 10 gradë, Diell re
    Durrës 9  – 18 gradë, Diell
    Tiranë 9 – 18  gradë, Diell
    Elbasan 7  – 17 gradë, Diell
    Berat 8 – 19 gradë, Diell
    Vlorë 8 – 18 gradë, Diell
    Fier 7 – 18 gradë, Diell
    Korçë 3 – 13 gradë, Diell re
    Gjirokastër 6 – 18 gradë, Diell
    Sarandë 8 – 18 gradë, Diell
    B. Curri 0 – 8 gradë, Diell re

    Top Channel