Lajmidites.com

Tag: pasurimit

  • Teherani zbut tonet, kompromise në çështjen bërthamore

    Teherani zbut tonet, kompromise në çështjen bërthamore

    Bota E Mërkurë, 19 Nëntor 2025 12:36
    Irani ka dhënë sinjale të forta se mund të jetë i gatshëm të bëjë kompromis për çështjen bërthamore, duke deklaruar se po shqyrton mundësinë e ndalimit të plotë të pasurimit të uraniumit – një zhvillim që mund të ndryshojë balancën në negociatat me Perëndimin.
    Zëdhënësja e qeverisë, Fatemeh Mohajerani, konfirmoi sot se aktualisht pasurimi i uraniumit nuk po kryhet, ndërsa opsioni për ta ndërprerë atë tërësisht po analizohet në nivel institucional.

    “Në përputhje me interesat kombëtare, mundësia e ndalimit të plotë të procesit të pasurimit është duke u shqyrtuar. Organizatat përgjegjëse do të vendosin se çfarë është më e mira për vendin,” deklaroi Mohajerani.

    Ndërkohë, një këshilltar i lartë i Udhëheqësit Suprem, Ayatollah Ali Khamenei, tha se Teherani është i gatshëm të rifillojë bisedimet bërthamore me administratën e presidentit të SHBA-së Donald Trump, ndërsa ish-ministri i Jashtëm Kamal Kharrazi sinjalizoi se Irani mund të negociojë edhe uljen e nivelit të pasurimit.

    Irani ndodhet në një situatë të rëndë ekonomike të shkaktuar kryesisht nga sanksionet ndërkombëtare të lidhura me programin bërthamor. Riali është në rënie të vazhdueshme, ndërsa inflacioni po përshkallëzohet me ritme rekord.
    Sipas analistëve, insistimi i vazhdueshëm për projektet bërthamore mund të çojë vendin në kolaps ekonomik dhe të nxisë trazira sociale, çka po e shtyn Teheranin të rishqyrtojë strategjinë e tij.
    Negociatat bërthamore mes Iranit dhe fuqive perëndimore u pezulluan pas sulmeve izraelite dhe amerikane ndaj objekteve bërthamore iraniane në qershor, teksa Irani ndërpreu edhe bashkëpunimin me Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA).

  • Punëtori humb krahun në fabrikën e kromit në Krastë, procedohet administratori

    Punëtori humb krahun në fabrikën e kromit në Krastë, procedohet administratori

    Një punëtor i fabrikës së pasurimit të kromit në Krastë të Dibrës humbi krahun pas një aksidenti të rëndë në punë. Policia njoftoi procedim penal për administratorin e kompanisë.
    Një aksident i rëndë u shënua këtë të enjte në Fabrikën e Pasurimit të Kromit në zonën e re në Krastë, ku punëtori 27-vjeçar, identifikuar si Ismail Kola, humbi krahun gjatë punës. Ai ndodhet në Spitalin e Traumës, jashtë rrezikut për jetën.
    Policia e Dibrës njoftoi se për këtë ngjarje kishte proceduar penalisht administratorin e subjektit. “Specialistët për Hetimin e Krimeve referuan materialet në Prokurori, në ngarkim të shtetasit B.L., 64 vjeç, banues në Burrel, me detyrë administrator i fabrikës së pasurimit të kromit në Bulqizë, pasi gjatë punës është aksidentuar shtetasi I.K., 27 vjeç.”
    Sipas burimeve të BIRN, aksidenti ka ndodhur pasi punëtori i fabrikës ishte tërhequr nga pulexhat (rul transportues) e makinerisë së transportimit të mineralit, çka çoi në dëmtimin e rëndë dhe humbjen e krahut. Mësohet se 27-vjeçari ishte me detyrën e fadromistit. Fabrika ku ndodhi ngjarja kishte rifilluar punën vetëm pak ditë më parë, pas një ndërprerjeje pesëmujore të aktivitetit.
    Ky nuk është rasti i parë kur kjo fabrikë bëhet objekt raportimi nga Policia e Shtetit. Në dhjetor 2021, Policia e Dibrës procedoi penalisht të njëjtin administrator, Bashkim Lala, pasi dyshohej se kishte ndotur mjedisin duke derdhur mbetje dhe ujëra të ndotura nga procesi i pasurimit të kromit në përroin e Batrës, në Martanesh.
    Fabrika e pasurimit të kromit në zonën e re në Krastë ka nisur aktivitetin që në nëntor 2007 dhe operon si shoqëri me përgjegjësi të kufizuar, me pronësi të përbashkët shqiptare dhe të huaj. Objekti i aktivitetit të saj është përpunimi dhe pasurimi i mineralit të kromit, duke përfshirë proceset e ndarjes së mineralit nga materiali inert dhe përgatitjen e tij për treg. Ky subjekt është një nga pikat kryesore të përpunimit të kromit në zonën e Martaneshit, i cili prej dekadash mbetet një nga rajonet me rezerva të konsiderueshme minerare në Shqipëri.
    Ngjarja e fundit vjen në një periudhë me bilanc të rëndë në sektorin minerar. Vetëm gjatë vitit 2025, 5 minatorë kanë humbur jetën në zonën e Bulqizës dhe Klosit. Rasti i fundit ishte një javë më parë kur një 38-vjeçar u aksidentua për vdekje në një nga galeritë e kromit në Bulqizë. Referuar të dhënave zyrtare, sektori i minierave dhe karrierave përbën rreth 18% të aksidenteve të raportuara në punë për vitin 2024, duke e renditur atë ndër më të rrezikshmit në vend. Shumë punëtorë, të aksidentuar në sektorin minerar, kanë mbetur me paaftësi të pjesshme ose të përhershme për të vijuar punën./BIRN

  • SHBA: Programi i pasurimit të uraniumit i Iranit duhet të çmontohet plotësisht

    SHBA: Programi i pasurimit të uraniumit i Iranit duhet të çmontohet plotësisht

    Programi i pasurimit të uraniumit i Iranit duhet të “çmontohet plotësisht”, tha Sekretari i Energjisë i SHBA-së, Chris Wright, në Konferencën e Përgjithshme vjetore të mbikëqyrësit bërthamor të OKB-së të hënën.
    SHBA-të dhe Izraeli bombarduan uzinat e pasurimit të uraniumit në Iran në qershor, duke argumentuar se Irani po i afrohej shumë aftësisë për të prodhuar një armë bërthamore, edhe pse Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike që inspekton uzinat bërthamore të Iranit tha se nuk kishte asnjë tregues të besueshëm për një program të koordinuar armësh.
    Megjithatë, IAEA ka thënë se është shqetësuese që Irani ka grumbulluar rreth 440.9 kg (972 lbs) uranium të pasuruar deri në 60% pastërti, afër afërsisht 90% të gradës së armëve. Kjo është e mjaftueshme, nëse pasurohet më tej, për 10 bomba bërthamore, sipas një metri të IAEA-s.

    Fabrikat e pasurimit të Iranit u dëmtuan ose u shkatërruan rëndë gjatë sulmeve. Është më pak e qartë se çfarë ndodhi me rezervat e tij të uraniumit të pasuruar. IAEA nuk ka qenë në gjendje të kryejë inspektime verifikimi që nga sulmet.
    “Nëse nuk ka qenë mjaftueshëm e qartë tashmë, do ta ripohoj qëndrimin e Shteteve të Bashkuara ndaj Iranit”, tha Wright në një fjalim në takimin e të gjitha shteteve anëtare të IAEA-s.

  • ‘Fordow’! Vendndodhja sekrete bërthamore e Iranit që vetëm një bombë amerikane mund ta godasë

    ‘Fordow’! Vendndodhja sekrete bërthamore e Iranit që vetëm një bombë amerikane mund ta godasë

    PAMJE ME DRON

    IRAN-Izraeli mund të ketë arritur dominim mbi qiellin e Iranit, por impianti bërthamor i Fordos – që besohet të jetë më thellë nën tokë se Tuneli i Kanalit që lidh Mbretërinë e Bashkuar dhe Francën – ka mbetur jashtë mundësive të armëve të Izraelit.Vetëm SHBA-të konsiderohen të kenë një bombë që mund të jetë mjaftueshëm e madhe për të shkatërruar Fordon, një veprim që mund ta zgjerojë në mënyrë dramatike një luftë në Lindjen e Mesme.
    Çfarë është vendi i pasurimit në Fordow?
    I vendosur rreth 96 km në jug të kryeqytetit Teheran, vendi i pasurimit të uraniumit në Fordo ndodhet në një rajon malor pranë qytetit të Komit. Kompleksi në Fordow fillimisht ishte një seri tunelesh të përdorura nga Trupat e Gardës Revolucionare Islamike të vendit, por Irani pranoi ekzistencën e uzinës së pasurimit në vitin 2009, pasi u zbulua nga agjencitë perëndimore të inteligjencës. Mendohet se objekti nëntokësor përbëhet nga dy tunele kryesore, si dhe një rrjet tunelesh të vogla.
    A është Fordow i pathyeshëm?
    Fabrika Fordow paraqet një sfidë unike për ushtrinë izraelite për shkak të thellësisë së objekteve të saj nëntokësore.Për të shkaktuar ndonjë dëm të konsiderueshëm në vend, do të duhej të shënjestrohej nga municione “shkatërruese bunkerësh” që janë në gjendje të depërtojnë thellë nën sipërfaqe. 
    Të ashtuquajturit “shkatërrues bunkerësh” – bomba që depërtojnë në tokë dhe shpërthejnë në thellësi – janë duke u shqyrtuar. Izraeli i përdori ato në bastisjen që vrau Hassan Nasrallah në shtator 2024, por ai ishte vetëm 10-15 metra i thellë. Fordow, në të kundërt, është rreth 80 metra nën sipërfaqe.
    Ekspertët vlerësojnë se sulmet e rregullta ajrore mund të dëmtojnë sipërfaqen, duke e bërë atë përkohësisht të papërdorshme, por shkatërrimi i grupeve të centrifugave dhe rezervave të uraniumit në objekt do të kërkonte përfshirjen e drejtpërdrejtë të Shteteve të Bashkuara, të cilat kanë kokën bërthamore që mund ta shkatërrojë atë, GBU-57 A/B Massive Ordnance Penetrator, një “shkatërrues bunkerësh” që mund të depërtojë 200 metra tokë ose beton para se të shpërthejë.
    A do të përfshihet SHBA-ja?
    Ndërsa SHBA-të tashmë po ndihmojnë në rrëzimin e raketave iraniane që janë dërguar drejt Izraelit në shenjë hakmarrjeje, ato nuk janë përfshirë drejtpërdrejt në asnjë nga sulmet ndaj Iranit. Por analiza nga BBC Verify sugjeron se SHBA-të mund të jenë duke u përgatitur për një rol më të gjerë në konflikt. Në ditët e fundit, 30 aeroplanë ushtarakë amerikanë janë zhvendosur nga bazat në SHBA në Evropë. Shumë prej tyre janë cisterna ajrore KC-135 për furnizim me karburant që përdoren për të furnizuar me karburant avionët luftarakë dhe bombarduesit.
    Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, tha se ende po shqyrton nëse SHBA-të do t’u bashkohen sulmeve izraelite ndaj Iranit, duke shtuar se durimi i tij “kishte mbaruar tashmë” me Teheranin./Përshtatur nga BBC

  • Çfarë është impianti bërthamor në Fordow, që vetëm një bombë amerikane mund ta shkatërrojë

    Çfarë është impianti bërthamor në Fordow, që vetëm një bombë amerikane mund ta shkatërrojë

    Goditja e Izraelit në vendin kryesor të pasurimit të uraniumit të Iranit në Natanz të premten shkatërroi pjesën mbitokësore të impiantit dhe besohet se ka dëmtuar aftësitë e tij nëntokësore të pasurimit të uraniumit.
    Edhe pse Izraeli qëlloi me raketa edhe Fordow, ku ndodhet një tjetër objekt ku mund të pastrohet karburanti bërthamor, besohet se ajo bazë është ende plotësisht funksionale.
    Me rreth 2,000 centrifuga në funksion, impianti i pasurimit prodhon uranium të pasuruar deri në 60%, një hap larg pasurimit prej 90% të kërkuar për prodhimin e armëve.
    Ajo që e dallon këtë objekt, i cili ndodhet rreth 95 km në jugperëndim të kryeqytetit Teheran, nga objektet e tjera të dëmtuara nga bombardimet izraelite më 13 qershor, është se është ndërtuar në një shpat mali dhe shtrihet në një thellësi prej rreth 260 deri në 300 metra, duke e bërë atë imune ndaj sulmeve ajrore. Disa objekte u dëmtuan rëndë nga bombardimet izraelite më 12 qershor dhe ditët në vijim, por Fordow mbetet i paprekur.
    Ekspertët vlerësojnë se sulmet e rregullta ajrore mund të dëmtojnë sipërfaqen, duke e bërë atë përkohësisht të papërdorshme, por shkatërrimi i grupeve të centrifugave dhe rezervave të uraniumit në objekt do të kërkonte përfshirjen e drejtpërdrejtë të Shteteve të Bashkuara, të cilat kanë kokën bërthamore që mund ta shkatërrojë atë,  GBU-57 A/B Massive Ordnance Penetrator, një “shkatërrues bunkerësh” që mund të depërtojë 200 metra tokë ose beton para se të shpërthejë.

    Për më tepër, SHBA-të kanë platformën e lëshimit të aftë për të përdorur raketën, bombarduesin e fshehtë B-2 Spirit.
    Çfarë është impianti bërthamor i Fordow?
    Prania e vendndodhjes në Fordow u bë publike në vitin 2009, SHBA-ja dhe Irani filluan bisedimet e tyre të para të drejtpërdrejta në 30 vjet.
    “Qëllimi i këtyre negociatave është të arrihet një zgjidhje gjithëpërfshirëse afatgjatë e dakorduar reciprokisht, e cila do të siguronte që programi bërthamor i Iranit të jetë ekskluzivisht paqësor”, tha IAEA.
    Ndërtimi i uzinës së pasurimit të karburantit në Fordow filloi në gjysmën e dytë të vitit 2007, sipas Teheranit, dhe u bë funksional në vitin 2009, i njëjti vit kur agjencitë perëndimore të inteligjencës zbuluan ekzistencën e impiantit në Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), duke e bërë Iranin ta pranonte publikisht atë.

    Në vitin 2009, sipas raportimeve të medias, agjencitë e inteligjencës zbuluan se Irani po përpiqej të instalonte 3,000 ndarës centrifugale në objekt.
    Dy vjet më vonë, drejtori i atëhershëm i përgjithshëm i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, Yukiya Amano, raportoi se Irani kishte “instaluar ndarës centrifugale në Fordow me qëllimin e deklaruar” për të prodhuar uranium të pasuruar deri në 20%. Vitin pasardhës, organi mbikëqyrës bërthamor raportoi se Irani kishte trefishuar prodhimin e tij mujor të uraniumit të pasuruar 20% në Fordow.
    Inspektimet e OKB-së në vitin 2012 zbuluan ekzistencën e tuneleve me mure të trasha dhe dyer rezistente ndaj shpërthimeve, me disa strehimore të mbrojtura nga 90 metra shkëmb, sipas një raporti në Washington Post.
    Irani ra dakord të pezullojë pasurimin në Fordow dhe ta shndërrojë objektin në një qendër kërkimore pas nënshkrimit të Planit të Përbashkët Gjithëpërfshirës të Veprimit (JCPOA) në vitin 2015, gjatë administratës Obama.

    Megjithatë, pas përçarjes së vitit 2018 midis Teheranit dhe Uashingtonit, për shkak të tërheqjes së administratës Trump nga marrëveshja dhe vendosjes së sanksioneve ndaj Teheranit për shkak të programit të tij të raketave balistike, aktivitetet e pasurimit të uraniumit rifilluan në objekt. Teherani pohon se programi është i destinuar për qëllime paqësore.
    Gjatë një inspektimi të papritur nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike në vitin 2023, inspektorët gjetën grimca uraniumi të pasuruara në 83.7%, që është afër nivelit të nevojshëm për të prodhuar armë. Agjencia mbikëqyrëse bërthamore tha gjithashtu se Irani kishte lidhur dy grupe centrifugash që i lejonin asaj të pastronte uraniumin në 60%.
    Një raport i Reuters tha se në tremujorin e fundit, u prodhuan 166.6 kilogramë uranium i pasuruar në 60%, i cili, nëse pasurohet më tej, mund të përdoret për të prodhuar rreth katër armë bërthamore, sipas kritereve të IAEA-s. Megjithatë, drejtori i përgjithshëm i mbikëqyrësit bërthamor të OKB-së, Rafael Grossi, i tha Sky News të enjten se ata nuk mund të konfirmonin që Irani po ndërtonte një armë bërthamore. Po atë ditë, Izraeli goditi reaktorin kërkimor të ujit të rëndë Khondab që ishte në ndërtim e sipër.
    Në vitin 2015, Irani, Kina, Rusia, SHBA-të, Franca, Gjermania, Mbretëria e Bashkuar dhe Bashkimi Evropian nënshkruan Planin e Përbashkët Gjithëpërfshirës të Veprimit (JCPOA). Marrëveshja vendosi kufizime të rrepta në programin bërthamor të Iranit në këmbim të heqjes së sanksioneve.
    Në vitin 2015, besohej se Irani kishte 2,700 centrifuga të instaluara në Fordow.
    “Nuk do të ketë bisedime nën presion,”
    Pasi Bordi i Guvernatorëve të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) deklaroi se Irani kishte shkelur dispozitat e marrëveshjes së mbrojtjes bërthamore, Teherani tha se do të vazhdonte programin e tij dhe do të ndërtonte një strukturë tjetër me centrifuga më të përparuara. IAEA publikoi gjithashtu një raport ku thuhej se Irani kishte kryer “aktivitete të fshehta bërthamore” në tre vende, në shkelje të dispozitave të JCPOA-s, gjë që mund të çonte në sanksione nga partnerët evropianë të marrëveshjes.

    Disa orë pas njoftimit të IAEA-s, Izraeli, i cili është i kujdesshëm ndaj ambicieve bërthamore të Teheranit, nisi sulme “parandaluese” kundër infrastrukturës së tij bërthamore dhe ushtarake javën e kaluar, si pjesë e Operacionit “Rising Lion”, duke synuar objekte dhe duke vrarë figura kyçe në programet e tij ushtarake dhe bërthamore.
    Sipas Reuters, u godit edhe Natanz, impianti kryesor i pasurimit të regjimit me mbi 13,500 centrifuga në funksionim. Impianti Pilot i Pasurimit të Karburantit (PFEP) i impiantit strehon 164 centrifuga të përparuara që mund të pasurojnë uranium deri në 60%.
    Që atëherë, të dy vendet kanë shkëmbyer raketa dhe dronë. Izraeli ka goditur objekte kyçe bërthamore në Natanz, Isfahan, Arak dhe Teheran, si dhe objekte iraniane të naftës dhe gazit, duke përfshirë ato në kryeqytetin Teheran dhe Parsin Jugor. Ai gjithashtu ka dëmtuar lançuesit tokë-tokë dhe fushat ajrore të regjimit islamik. Nga ana e tij, Irani ka goditur kompleksin spitalor Soroka në Izraelin jugor dhe Institutin e Shkencave Weizmann.

    Numri i të vdekurve në Iran ka tejkaluar 220, sipas një raporti të BBC-së, ndërsa 24 janë vrarë në Izrael.

  • Çfarë është Fordow? Objekti bërthamor nëntokësor në Iran që vetëm një bombë amerikane mund ta shkatërrojë

    Çfarë është Fordow? Objekti bërthamor nëntokësor në Iran që vetëm një bombë amerikane mund ta shkatërrojë

    Ndërsa konflikti midis Iranit dhe Izraelit hyn në ditën e tetë, të gjithë sytë janë tek impianti nëntokësor i pasurimit të uraniumit të Republikës Islamike në Fordow, ku ndodhen centrifugët e saj më të përparuara, dhe nëse SHBA-të do të ndërhyjnë drejtpërdrejt për ta shkatërruar atë.

    Me rreth 2,000 centrifuga në funksion, impianti i pasurimit prodhon uranium të pasuruar deri në 60%, një hap larg pasurimit prej 90% të kërkuar për prodhimin e armëve.

    Ajo që e dallon këtë objekt, i cili ndodhet rreth 95 km në jugperëndim të kryeqytetit Teheran, nga objektet e tjera të dëmtuara nga bombardimet izraelite më 13 qershor, është se është ndërtuar në një shpat mali dhe shtrihet në një thellësi prej rreth 260 deri në 300 metra, duke e bërë atë imune ndaj sulmeve ajrore. Disa objekte u dëmtuan rëndë nga bombardimet izraelite më 12 qershor dhe ditët në vijim, por Fordow mbetet i paprekur.

    Ekspertët vlerësojnë se sulmet e rregullta ajrore mund të dëmtojnë sipërfaqen, duke e bërë atë përkohësisht të papërdorshme, por shkatërrimi i grupeve të centrifugave dhe rezervave të uraniumit në objekt do të kërkonte përfshirjen e drejtpërdrejtë të Shteteve të Bashkuara, të cilat kanë kokën bërthamore që mund ta shkatërrojë atë,  GBU-57 A/B Massive Ordnance Penetrator, një “shkatërrues bunkerësh” që mund të depërtojë 200 metra tokë ose beton para se të shpërthejë.

    Për më tepër, SHBA-të kanë platformën e lëshimit të aftë për të përdorur raketën, bombarduesin e fshehtë B-2 Spirit.

    Çfarë është Fordow?

    Ndërtimi i uzinës së pasurimit të karburantit në Fordow filloi në gjysmën e dytë të vitit 2007, sipas Teheranit, dhe u bë funksional në vitin 2009, i njëjti vit kur agjencitë perëndimore të inteligjencës zbuluan ekzistencën e impiantit në Agjencinë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), duke e bërë Iranin ta pranonte publikisht atë.

    Në vitin 2009, sipas raportimeve të medias, agjencitë e inteligjencës zbuluan se Irani po përpiqej të instalonte 3,000 ndarës centrifugale në objekt.

    Dy vjet më vonë, drejtori i atëhershëm i përgjithshëm i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, Yukiya Amano, raportoi se Irani kishte “instaluar ndarës centrifugale në Fordow me qëllimin e deklaruar” për të prodhuar uranium të pasuruar deri në 20%. Vitin pasardhës, organi mbikëqyrës bërthamor raportoi se Irani kishte trefishuar prodhimin e tij mujor të uraniumit të pasuruar 20% në Fordow.

    Inspektimet e OKB-së në vitin 2012 zbuluan ekzistencën e tuneleve me mure të trasha dhe dyer rezistente ndaj shpërthimeve, me disa strehimore të mbrojtura nga 90 metra shkëmb, sipas një raporti në Washington Post.

    Irani ra dakord të pezullojë pasurimin në Fordow dhe ta shndërrojë objektin në një qendër kërkimore pas nënshkrimit të Planit të Përbashkët Gjithëpërfshirës të Veprimit (JCPOA) në vitin 2015, gjatë administratës Obama.

    Megjithatë, pas përçarjes së vitit 2018 midis Teheranit dhe Uashingtonit, për shkak të tërheqjes së administratës Trump nga marrëveshja dhe vendosjes së sanksioneve ndaj Teheranit për shkak të programit të tij të raketave balistike, aktivitetet e pasurimit të uraniumit rifilluan në objekt. Teherani pohon se programi është i destinuar për qëllime paqësore.

    Gjatë një inspektimi të papritur nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike në vitin 2023, inspektorët gjetën grimca uraniumi të pasuruara në 83.7%, që është afër nivelit të nevojshëm për të prodhuar armë. Agjencia mbikëqyrëse bërthamore tha gjithashtu se Irani kishte lidhur dy grupe centrifugash që i lejonin asaj të pastronte uraniumin në 60%.

    Një raport i Reuters tha se në tremujorin e fundit, u prodhuan 166.6 kilogramë uranium i pasuruar në 60%, i cili, nëse pasurohet më tej, mund të përdoret për të prodhuar rreth katër armë bërthamore, sipas kritereve të IAEA-s. Megjithatë, drejtori i përgjithshëm i mbikëqyrësit bërthamor të OKB-së, Rafael Grossi, i tha Sky News të enjten se ata nuk mund të konfirmonin që Irani po ndërtonte një armë bërthamore. Po atë ditë, Izraeli goditi reaktorin kërkimor të ujit të rëndë Khondab që ishte në ndërtim e sipër.

    “Nuk do të ketë bisedime nën presion”

    Pasi Bordi i Guvernatorëve të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) deklaroi se Irani kishte shkelur dispozitat e marrëveshjes së mbrojtjes bërthamore, Teherani tha se do të vazhdonte programin e tij dhe do të ndërtonte një strukturë tjetër me centrifuga më të përparuara. IAEA publikoi gjithashtu një raport ku thuhej se Irani kishte kryer “aktivitete të fshehta bërthamore” në tre vende, në shkelje të dispozitave të JCPOA-s, gjë që mund të çonte në sanksione nga partnerët evropianë të marrëveshjes.

    Disa orë pas njoftimit të IAEA-s, Izraeli, i cili është i kujdesshëm ndaj ambicieve bërthamore të Teheranit, nisi sulme “parandaluese” kundër infrastrukturës së tij bërthamore dhe ushtarake javën e kaluar, si pjesë e Operacionit “Rising Lion”, duke synuar objekte dhe duke vrarë figura kyçe në programet e tij ushtarake dhe bërthamore.

    Sipas Reuters, u godit edhe Natanz, impianti kryesor i pasurimit të regjimit me mbi 13,500 centrifuga në funksionim. Impianti Pilot i Pasurimit të Karburantit (PFEP) i impiantit strehon 164 centrifuga të përparuara që mund të pasurojnë uranium deri në 60%.

    Që atëherë, të dy vendet kanë shkëmbyer raketa dhe dronë. Izraeli ka goditur objekte kyçe bërthamore në Natanz, Isfahan, Arak dhe Teheran, si dhe objekte iraniane të naftës dhe gazit, duke përfshirë ato në kryeqytetin Teheran dhe Parsin Jugor. Ai gjithashtu ka dëmtuar lançuesit tokë-tokë dhe fushat ajrore të regjimit islamik. Nga ana e tij, Irani ka goditur kompleksin spitalor Soroka në Izraelin jugor dhe Institutin e Shkencave Weizmann.

    Numri i të vdekurve në Iran ka tejkaluar 220, sipas një raporti të BBC-së, ndërsa 24 janë vrarë në Izrael.

  • Bunkeri i pasurimit të uraniumit nën shënjestër! SHBA dhe Izraeli drejt një super-operacioni së bashku, forcat elitare në një mision ekstrem

    Bunkeri i pasurimit të uraniumit nën shënjestër! SHBA dhe Izraeli drejt një super-operacioni së bashku, forcat elitare në një mision ekstrem

    Zhvillimet në Lindjen e Mesme po intensifikohen, ndërsa komandanti i forcave amerikane, gjenerali Kurilla, po përgatit strukturën operacionale në rast se Shtëpia e Bardhë jep dritën jeshile për një ndërhyrje ushtarake.

    Tre aeroplanmbajtëse të SHBA-së, së bashku me skuadrone superbombarduesish strategjikë, kanë mbërritur tashmë në zonë, duke rritur ndjeshëm praninë ushtarake amerikane pranë teatrit të konfliktit, shkruan La Repubblica.
    Sipas burimeve ndërkombëtare, një nga objektivat kryesorë të mundshëm është një kompleks i pasurimit të uraniumit, i vendosur në thellësi nën një mal – objektiv i vështirë për t’u shkatërruar edhe me armë të fuqishme si bombat “Moab” (Mother of All Bombs).
    Në rast se goditja ajrore nuk rezulton e mjaftueshme, skenarët operativë përfshijnë edhe një ndërhyrje tokësore me trupa elitare. Një njësi e specializuar e parashutistëve izraelitë, e mbuluar nga forcat ajrore amerikane, mund të angazhohet në terren për të neutralizuar objektivin.
    Këto lëvizje tregojnë një nivel të lartë përgatitjeje taktike dhe një sinjal të qartë për çdo aktor që kërcënon stabilitetin rajonal.

    Top Channel

  • Në shënjestër: Bunkeri i pasurimit të uraniumit! SHBA dhe Izraeli drejt një super-operacioni së bashku, forcat elitare në një mision ekstrem

    Në shënjestër: Bunkeri i pasurimit të uraniumit! SHBA dhe Izraeli drejt një super-operacioni së bashku, forcat elitare në një mision ekstrem

    Zhvillimet në Lindjen e Mesme po intensifikohen, ndërsa komandanti i forcave amerikane, gjenerali Kurilla, po përgatit strukturën operacionale në rast se Shtëpia e Bardhë jep dritën jeshile për një ndërhyrje ushtarake.

    Tre aeroplanmbajtëse të SHBA-së, së bashku me skuadrone superbombarduesish strategjikë, kanë mbërritur tashmë në zonë, duke rritur ndjeshëm praninë ushtarake amerikane pranë teatrit të konfliktit, shkruan La Repubblica.
    Sipas burimeve ndërkombëtare, një nga objektivat kryesorë të mundshëm është një kompleks i pasurimit të uraniumit, i vendosur në thellësi nën një mal – objektiv i vështirë për t’u shkatërruar edhe me armë të fuqishme si bombat “Moab” (Mother of All Bombs).
    Në rast se goditja ajrore nuk rezulton e mjaftueshme, skenarët operativë përfshijnë edhe një ndërhyrje tokësore me trupa elitare. Një njësi e specializuar e parashutistëve izraelitë, e mbuluar nga forcat ajrore amerikane, mund të angazhohet në terren për të neutralizuar objektivin.
    Këto lëvizje tregojnë një nivel të lartë përgatitjeje taktike dhe një sinjal të qartë për çdo aktor që kërcënon stabilitetin rajonal.

    Top Channel

  • Analiza: Çfarë ndodh nëse bombat godasin depozitat e uraniumit në Iran?

    Analiza: Çfarë ndodh nëse bombat godasin depozitat e uraniumit në Iran?

    Foto ilustruese

    IRAN- Ashtu siç ndodhi me agresionin e Rusisë kundër Ukrainës, në atë rast, të vendeve të centraleve bërthamore civile në Zaporizhzhia dhe gjithashtu të centralit fantazmë në Çernobil, përshkallëzimi i shpejtë i sulmeve dhe opsioneve ushtarake në Iran ka ringjallur një kambanë alarmi të Luftës së Ftohtë: çfarë do të ndodhte nëse bombat izraelite do të arrinin depozitat e uraniumit të pasuruar (siç do ta shohim në nivele të ndryshme)? A ekziston vërtet mundësia që fenomeni i ndarjes së atomit të shkaktohet dhe kështu të ndodhë një shpërthim bërthamor?
    Situata bëhet edhe më e pasigurt nga përdorimi i mundshëm i “GBU-57”, e ashtuquajtura raketë shkatërruese bunkerësh, e cila, megjithatë, do të duhej të furnizohej nga forcat ushtarake amerikane dhe për këtë arsye do të kërkonte dritën jeshile nga presidenti i SHBA-së, Donald Trump. Ashtu si në rastet e mëparshme, nuk ka “literaturë” ose studim rasti që mund ta marrim si referencë të saktë, kështu që duhet të vazhdojmë me hipoteza.
    Vendndodhja më e vjetër e pasurimit të uraniumit në Iran është Natanz, 220 kilometra në juglindje të Teheranit, e mbrojtur nga një bateri kundërajrore. Natanz është vendi më i madh i Iranit dhe aty ku janë “të fshehura” shumica e centrifugave të pasurimit të uraniumit. 
    Ka të ngjarë që sulmet të kenë dëmtuar centrifugat, të cilat janë shumë të ndjeshme ndaj dridhjeve. Por le të kalojmë te pyetja e pyetjeve: nëse shpërthen një zjarr mbi uraniumin, a ekziston rreziku i një reaksioni bërthamor?
    Kushdo që ka jetuar vitet e shpërthimit të Çernobilit në vitin 1986 nuk mund ta harrojë se në atë rast ekzistonin të dy elementë: paqëndrueshmëria e bërthamës së uraniumit, i cili nga ana tjetër kishte çliruar radionuklide në atmosferë duke i lënë ato në mëshirën e erërave. Kjo është reja atomike famëkeqe, edhe më e rrezikshme sepse mund të lëvizë. Në realitet, teknikisht një “bombë atomike”, është një grup pjesësh.
    Dhe ky është ndoshta aspekti më delikat i akuzave të kryeministrit Benjamin Netanyahu: a po punonte Irani për një bombë atomike?
    Nuk nevojitet vetëm uraniumi i pasuruar, por edhe detonatori (aspak i lehtë për t’u ndërtuar) dhe më pas nevojiten raketa dhe platforma lëshimi të përshtatshme. Për të arritur në reaksionin e bombës bërthamore, duhet të krijohen disa kushte të dobishme, të gjitha njëherësh. Rreziku më i madh në një rast si bombardimi i vendit të Natanzit është në fakt reaksioni kimik dhe jo ai që çliron radionuklide.
    Uraniumi në vetvete nuk është toksik për shëndetin. Ai është i pranishëm në natyrë dhe gjithçka varet nga ekspozimi. Më i rrezikshëm mund të jetë reaksioni kimik me fluorin që përdoret gjatë procesit të pasurimit dhe që e transformon uraniumin në një gaz, pra të paqëndrueshëm dhe agresiv. Edhe këtu, fluori në sasi minimale gjendet edhe në pastën e dhëmbëve sepse është i mirë për dhëmbët. Por mbi një dozë të caktuar mund të jetë vdekjeprurës.
    Vendndodhja e dytë e pasurimit të uraniumit (kohët e fundit doli se edhe Irani ka një të tretë) është Fordow, në këtë rast 100 kilometra në jugperëndim të Teheranit.
    Këtu, siç konfirmohet nga IAEA, ka më pak centrifuga, por janë më të fuqishme. Pasurimi i uraniumit arrin një nivel prej 60% dhe për këtë arsye nuk është larg nga 90% që konsiderohet optimal.
    Një pyetje e fundit mbetet pa përgjigje. Çfarë do të ndodhte nëse GBU-57 do të godisnin vazhdimisht dhe thellë (ky është modaliteti i sulmit) Fordow? Në realitet nuk kemi precedentë. Për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje do të na duhej të dinim vendin e saktë të ruajtjes së uraniumit brenda vendit iranian. Hipoteza është se sasia nuk është e mjaftueshme për të shkaktuar shqetësim. Por përgjigjja është në duart e inteligjencës amerikane dhe izraelite./ZËRI
    Marrë nga Corriere della Sera

  • Konflikti në Lindjen e Mesme, OKB: Kapacitetet e pasurimit bërthamor të Iranit janë penguar

    Konflikti në Lindjen e Mesme, OKB: Kapacitetet e pasurimit bërthamor të Iranit janë penguar

    Sulmet izraelite i kanë ndaluar “në mënyrë të konsiderueshme”, por jo plotësisht, aftësitë e pasurimit bërthamor të Iranit, tha për CNN kreu i organit mbikëqyrës bërthamor të Kombeve të Bashkuara.

    Drejtori i përgjithshëm i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, Rafael Grossi, i tha gazetares Christiane Amanpour të CNN se sulmet kanë dëmtuar disa impiante bërthamore, ku Natanzi është goditur më rëndë.
    Impiantet e saj mbitokësore të pasurimit u “shkatërruan plotësisht”, ndërsa impiantet elektrike u “shkatërruan gjithashtu”, duke shkaktuar mosfunksionim të centrifugave nëntokësore.
    Rreth tre ose katër ndërtesa në termocentralin bërthamor të Isfahanit pësuan gjithashtu dëme “të konsiderueshme”, por objektet e tij nëntokësore duket se nuk janë prekur.
    Ndërkohë, vendi i pasurimit në Fordow nuk duket se ka pasur dëme të konsiderueshme përveç “ndikimeve perimetrale”, tha Grossi.
    I pyetur se sa kohë do t’i duhej Iranit për të zhvilluar teorikisht një armë bërthamore, Grossi vlerësoi se nuk ishte çështje ditësh, por as vitesh.

    Top Channel