Tag: pakistani

Vetëm një numër i vogël vendesh zotërojnë armë bërthamore: Mbretëria e Bashkuar, Shtetet e Bashkuara, Rusia, Kina, Franca, India, Pakistani dhe Koreja e Veriut. Izraeli besohet gjerësisht se i ka, por as e konfirmon e as e mohon këtë.
Atëherë, pse disa vende mund të kenë armë bërthamore dhe të tjerat jo?
Përgjigjja qëndron në një marrëveshje të vitit 1968, të quajtur Traktati për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore (NPT), shkruan A2 CNN. Ky traktat thotë se vendet mund të kenë programe bërthamore për qëllime civile, por asnjë vend tjetër nuk duhet të ndërtojë armë bërthamore përveç atyre që i kishin tashmë. NPT-ja është ligjërisht detyruese dhe shumica dërrmuese e vendeve e kanë nënshkruar, përfshirë Iranin.
Megjithatë, Izraeli, India, Pakistani dhe Sudani i Jugut nuk e kanë nënshkruar, ndërsa Koreja e Veriut është tërhequr nga traktati.
India dhe Pakistani nuk u njohën si shtete me armë bërthamore kur traktati hyri në fuqi, dhe nëse do t’i bashkoheshin tani, do të detyroheshin të çarmatoseshin. Sudani i Jugut është një shtet i ri që nuk ka program bërthamor.
Izraeli nuk e ka nënshkruar traktatin sepse ndjek një politikë të paqartësisë bërthamore si taktikë ndaj armiqve dhe nuk lejon inspektime të objekteve të tij bërthamore, të cilat do të kërkoheshin sipas NPT-së.
Irani, vendet arabe dhe të tjerë kanë kërkuar prej kohësh që Izraeli të vihet nën presion për t’u çarmatosur dhe për të qenë transparent mbi programin e tij bërthamor, duke e parë arsenalin e supozuar izraelit si burim tensioni rajonal dhe si kërcënim.
Irani gjithmonë ka mohuar se kërkon armë bërthamore dhe nuk posedon asnjë, megjithatë shumë vende nuk janë të bindura nga pretendimi i tij për qëllime paqësore.
Në vitin 2002 u zbulua se Irani kishte pasur një program sekret bërthamor që nuk lejohej nga NPT-ja, çka shkaktoi një krizë shumëvjeçare që në masë të madhe çoi në ngjarjet e sotme.