Tag: ndryshimet

  • Kuvend, miratohet me 71 vota pro akti për ndryshimet në buxhetin e vitit 2025

    Kuvend, miratohet me 71 vota pro akti për ndryshimet në buxhetin e vitit 2025

    Kuvendi ka miratuar me 71 vota dy nga pikat më të rëndësishme të rendit të ditës, ndryshimet në buxhetin e vitit 2025 dhe marrëveshjen e sigurisë me Ukrainën.
    Gjithashtu me shumicë të thjeshtë 71 vota kanë kaluar edhe disa nga aktet normative dhe marrëveshjet dypalëshe. Një prej pikave të votuara ishte edhe ajo e ratifikimit BE-Shqipëri për Doganat.
    Votimet në Kuvend:
    Zonat e mbrojtura
    71 vota pro
    Akti normativ për buxhetin
    71 pro
    Akti normativ për pasaportat
    71 pro
    Akti normativ për kartat ID
    71 vota pro
    Projektligji për sigurinë mes Shqipëri-Ukrainë
    71 vota pro
    Marrëveshja për Kopenhagën
    71 vota pro
    Fondi për Abu Dhabin
    71 vota pro
    Ratifikimi BE-Shqipëri për Doganat
    71 vota pro
    Banka e Shqipërisë për OSHEE-në
    71 vota pro
    Programi për Punësimin e të Rinjve
    71 vota pro

  • Studimi: Ndryshimet e vogla në sy mund të zbulojnë kujtime të sakta

    Studimi: Ndryshimet e vogla në sy mund të zbulojnë kujtime të sakta

    Një studim i ri ka zbuluar se ndryshimet e vogla në sy mund të jenë tregues të kujtimeve të sakta.

    Kërkuesit kanë zbuluar se lëvizjet e shpejta të syve mund të ndihmojnë në rikthimin e kujtimeve të sakta, duke hapur mundësi të reja për trajtimin e çrregullimeve të kujtesës.

    Studiuesit kanë zbuluar se lëvizjet e shpejta të syve, të njohura si lëvizje të shpejta të syve (REM), mund të ndihmojnë në rikthimin e kujtimeve të sakta. Ky zbulim mund të ketë implikime të rëndësishme për trajtimin e çrregullimeve të kujtesës, siç është Alzheimeri.

    Dr. Jørn Slot Jørgensen, një oftalmolog i njohur në Londër, tha se: “Disa njerëz mendojnë se vizita te një oftalmolog është e nevojshme vetëm nëse keni një problem me sytë ose keni nevojë për korrigjim të shikimit. Megjithatë, kjo është një keqkuptim i zakonshëm që ndikon gjithashtu në situatat mjekësore në përgjithësi. Në fakt, një oftalmolog mund të jetë mjeku i parë që diagnostikon një gjendje mjekësore, sepse shenjat fillestare mund të shfaqen në sy.”

    Ekspertët sugjerojnë se ky zbulim mund të çojë në zhvillimin e metodave të reja për trajtimin e çrregullimeve të kujtesës

    . Ata theksojnë rëndësinë e vizitave të rregullta te oftalmologu, pasi ndryshimet në sy mund të jenë tregues të hershëm të problemeve të kujtesës.

    Ky studim hap mundësi të reja për trajtimin e çrregullimeve të kujtesës dhe thekson rëndësinë e kujdesit për shëndetin e syve.

    Ekspertët inkurajojnë individët të kryejnë vizita të rregullta te oftalmologu për të identifikuar dhe trajtuar në kohë çdo ndryshim që mund të ndikojë në kujtesën e tyre.

  • A kanë stinë planetët e tjerë?

    A kanë stinë planetët e tjerë?

    Çdo vit, Toka ndjek një model të njohur të ndryshimeve stinore: kur verës i afrohet Hemisfera Veriore, dimri hyn në Hemisferën Jugore, dhe anasjelltas.

    Por a kanë edhe planetët e tjerë modele stinore?

    Në të vërtetë, planetët e tjerë, planetët xhuxhë dhe hënat në sistemin tonë diellor kanë cikle stinore, dhe ato mund të duken krejt ndryshe nga ato që përjetojmë në Tokë, thanë ekspertët për Live Science.

    Për të kuptuar se si kanë planetët e tjerë stinë, mund të shikojmë çfarë shkakton ndryshimet stinore në planetin tonë. “Toka ka katër stinët për shkak të pjerrësisë së boshtit të saj të rrotullimit,” tha Gongjie Li, astrofizikane në Georgia Tech, për Live Science. Kjo do të thotë se planeti ynë rrotullohet në një kënd të lehtë prej rreth 23.5 gradësh.

    Pra, kur Toka ndodhet në njërën anë të diellit, Hemisfera Veriore është e kthyer drejt diellit dhe Hemisfera Jugore është e kthyer nga larg, shpjegoi Shane Byrne, profesor i shkencës planetare në Universitetin e Arizonës. Kur planeti ynë kalon në anën tjetër të diellit gjashtë muaj më vonë, Hemisfera Veriore kthehet mbrapsht.

    Marsi ka një pjerrësi boshti prej rreth 25 gradësh. Meqë kjo vlerë është shumë pranë pjerrësisë së Tokës prej 23.5 gradësh, sasia e ndryshimeve stinore në Mars është e ngjashme me atë të planetit tonë.

    “Ashtu si në Tokë, ke errësirë të përhershme dhe dritë të përhershme në zonat polare, në varësi nëse je në dimër apo në verë; më pas mund të kalosh nga njëra gjendje në tjetrën çdo gjysmë viti,” tha Byrne për Live Science. Por interesant është fakti se, në vend të akullit me bazë uji, dimrat në Mars dominohen nga akulli i dyoksidit të karbonit (ose “akulli i thatë”), i cili mund të krijojë çarje të ngjashme me rrjetë në sipërfaqen e planetit.

    Në kontrast, disa planetë në sistemin tonë diellor kanë pjerrësi shumë të ndryshme, gjë që çon në ndryshime më ekstreme gjatë vitit. Për shembull, Merkuri nuk ka fare pjerrësi, kështu që “pothuajse nuk ka fare ndryshime stinore,” tha Byrne. Në anën tjetër, Urani ka një pjerrësi prej 90 gradësh, kështu që polet ose janë plotësisht të kthyer nga dielli, ose fare, që do të thotë se stinët e tij janë të forta: verërat kanë periudha të gjata me diell të pamëshirshëm, ndërsa dimrat janë të zhytur në errësirë të përhershme të ftohtë.

    Por pjerrësia nuk është faktori i vetëm që ndikon në ndryshimet stinore. Forma e orbitës së një planeti mund të ndikojë gjithashtu në variacionet stinore të motit. Kjo për shkak se orbitat e planetëve kanë zakonisht formë eliptike, jo rrethore. Si pasojë, disa planetë ndodhen herë shumë larg nga dielli dhe herë shumë pranë tij. Për shembull, Merkuri ka një orbitë “ekscentrike”, e cila ndikon në ndryshimet e tij stinore, tha Li. Edhe Plutoni ka një orbitë shumë eliptike që e shtyn këtë variacion në ekstrem, tha Byrne

    Këta dy faktorë, pjerrësia e një planeti dhe forma e orbitës së tij, mund të ndryshojnë gjithashtu me kalimin e kohës. Byrne, i cili studion të dhënat klimatike në Mars, shpjegoi se pjerrësia e Planetit të Kuq nuk ka qenë gjithmonë 25 gradë. Në fakt, modelet e publikuara në revistën Earth and Planetary Science Letters në vitin 2018, kanë treguar se pjerrësia e Marsit ka ndryshuar nga 10 në mbi 40 gradë gjatë miliarda viteve. Kjo ka çuar në luhatje ekstreme në ciklin vjetor të planetit.

    “Pra është pothuajse çështje rasti që për momentin është e ngjashme me Tokën,” tha Byrne.

    “Në Tokë, jemi me fat që ky bosht rrotullimi është mjaftueshëm i qëndrueshëm,” tha Li. Për shkak të kësaj, kemi pasur cikle stinore relativisht të qëndrueshme që kanë vazhduar për mijëvjeçarë, megjithëse klima në përgjithësi ndonjëherë ndryshon kur orbita e Tokës afrohet ose largohet nga dielli.

    Një qëndrueshmëri e tillë ka ndihmuar, ndoshta, në zhvillimin e jetës siç e njohim ne, tha Li. Shkencëtarë si ajo po studiojnë kushtet planetare dhe ndryshimet stinore në ekzoplanetë për të parë nëse jeta mund të ekzistojë në botë të largëta. Për momentin, duket se ndryshimet e lehta stinore dhe pjerrësitë e qëndrueshme të rrotullimit në Tokë janë të rralla. / Live Science – Syri.net

     

  • Të paktën 3,500 lloje kafshësh, të kërcënuara nga ndryshimet klimatike

    Të paktën 3,500 lloje kafshësh, të kërcënuara nga ndryshimet klimatike

    Nga koralet te zogjtë, nga merluci te balenat me gungë, më shumë se 3,500 lloje kafshësh kërcënohen nga ndryshimet e vazhdueshme klimatike, me pasoja potencialisht shkatërruese për funksionimin e ekosistemeve. Kjo sugjerohet nga një studim i botuar në revistën BioScience të udhëhequr nga Universiteti Shtetëror i Oregonit, i cili shqyrtoi të dhënat e disponueshme për pothuajse 71,000 lloje.

    Numrat në fakt mund të jenë shumë më të lartë, pasi speciet e marra në konsideratë në studim përfaqësojnë vetëm 5.5% të të gjitha specieve të njohura .

    Për këtë arsye, autorët e hulumtimit nënvizojnë nevojën për të plotësuar shpejt boshllëqet e mëdha që ekzistojnë tani, në mënyrë që të ndihmojnë në planifikimin e politikave të përshtatshme mbi biodiversitetin dhe krizën klimatike.

    «Deri më tani, shkaku kryesor i humbjes së biodiversitetit ka qenë kërcënimi binjak i mbishfrytëzimit dhe humbjes së habitatit, por ndërsa ndryshimet klimatike intensifikohen», thotë koordinatori i kërkimit William Ripple, «ne presim që ky të bëhet kërcënimi i tretë i madh për kafshët e Tokës ».

    Rezultatet tregojnë se jovertebrorët detarë janë në rrezikun më të madh : “Këto kafshë janë gjithnjë e më të cenueshme”, vëren Ripple, “për shkak të aftësisë së tyre të kufizuar për të lëvizur dhe për t’iu shmangur shpejt kushteve të pafavorshme”. Për shembull , rritja e temperaturave të ujit ka ulur popullatat e butakëve përgjatë bregdetit izraelit me 90% , vala e nxehtësisë e vitit 2021 në Paqësorin Veriperëndimor, shkaktoi vdekjen e miliarda organizmave të vegjël, dhe vala e nxehtësisë e vitit 2016 shkaktoi vdekjen e koraleve në 29% të Koraleve të Mëdha Barrierë të Australisë.

    Por efektet e ngrohjes globale po ndihen edhe në shumë klasa të tjera kafshësh: në vitet 2015 dhe 2016, afërsisht 4 milionë zogj të zakonshëm guillemot, një specie zogjsh, ngordhën nga uria në bregun perëndimor të Amerikës së Veriut, për shkak të mungesës së ushqimit të shkaktuar nga një valë ekstreme e nxehtësisë. E njëjta ngjarje që shkaktoi një rënie prej 71% të merlucit të Paqësorit, dhe një ngjarje e ngjashme ka të ngjarë të jetë shkaku i vdekjes së rreth 7,000 balenave me gungë në Paqësorin e Veriut midis viteve 2012 dhe 2021./ ANSA.

  • Pastroni organizmin nga toksinat dhe parandaloni ndryshimet hormonale me këto përbërës natyralë në shtëpi

    Pastroni organizmin nga toksinat dhe parandaloni ndryshimet hormonale me këto përbërës natyralë në shtëpi

    Pastrimi i organizmit nga toksinat është një hap i rëndësishëm për ruajtjen e shëndetit dhe mirëqenies së përgjithshme. Ndotja, ushqimet e përpunuara, stresi dhe zakonet e dëmshme si pirja e duhanit ose konsumimi i alkoolit mund të ndikojnë negativisht në trup, duke e mbushur atë me substanca të dëmshme. Fatmirësisht, ekzistojnë mënyra natyrale dhe të thjeshta për të ndihmuar trupin të pastrohet dhe të rifitojë energjinë e humbur.

    Një nga metodat më të efektshme është përdorimi i ujit me limon në mëngjes. Ky kombinim stimulon tretjen, forcon sistemin imunitar dhe ndihmon në largimin e toksinave nga mëlçia. Gjithashtu, konsumimi i çajrave bimorë si ai i dëllinjës, xhenxhefilit apo hithrës është i njohur për efektin detoksifikues dhe përmirësimin e funksionit të veshkave.

    Përfshirja në dietë e ushqimeve të pasura me fibra si frutat, perimet dhe drithërat e plota është një tjetër mënyrë natyrale për të pastruar sistemin tretës. Hudhra, qepa dhe lakra kanë veti të fuqishme antioksiduese dhe ndihmojnë në eliminimin e metaleve të rënda nga trupi. Aktiviteti fizik i rregullt dhe djersitja ndihmojnë gjithashtu në nxjerrjen e toksinave përmes lëkurës.

    Ndryshimet e vogla në stilin e jetesës mund të kenë ndikim të madh në shëndetin afatgjatë. Përdorimi i përbërësve natyralë dhe kujdesi i përditshëm ndaj trupit janë çelësi për një organizëm më të pastër dhe më energjik.

  • Çkollata drejt zhdukjes! Prodhimi i kakaos në krizë të rëndë! Shkak, ndryshimet klimatike në vendet e prodhimit

    Çkollata drejt zhdukjes! Prodhimi i kakaos në krizë të rëndë! Shkak, ndryshimet klimatike në vendet e prodhimit

    Kakaoja, si përbërës kryesor për çokollatën, është duke u kërcënuar seriozisht nga ndryshimet klimatike në vendet ku ajo prodhohet. Sipas një raporti të fundit të dhënat tregojnë se ndërhyrja duhet të jetë e menjëhershme.

    Prodhimi i kakaos, përbërësi kryesor i çokollatës dhe një bazë e rëndësishme në përgatitjen e shumë ushqimeve apo ëmbëlsirave po rrezikohet seriozisht nga ndryshimet klimatike dhe nga një rënie e madhe e biodiversitetit në vendet prodhuese.

    Autorja e raportit të publikuar të mërkurën Camilla Hyslop, thotë se këto nuk janë thjesht kërcënime abstrakte ato tashmë po ndikojnë realisht tek bizneset, vendet e punës dhe çmimi i ushqimit që arrin në tryezën e konsumatorëve.

    Sipas studimit, nga Fondacioni Evropian për Klimën, Bashkimi Evropian e siguron pjesën më të madhe të ushqimeve të rëndësishme nga vende që janë shumë të ndjeshme ndaj krizës klimatike dhe kanë pak mbrojtje për biodiversitetin.

    Veçanërisht shqetësues është rasti i kakaos. BE-ja importon gati 97% të kakaos nga vende që janë të papërgatitura për sfidat klimatike dhe 77% nga vende me biodiversitet të dobët.

    Pjesa më e madhe e saj vjen nga Afrika Perëndimore, ku fermerët përballen me thatësira të rënda, sëmundje të bimëve dhe shpyllëzime të mëdha.

    Ndërkohë, rritja e çmimit të sheqerit dhe mungesa e kakaos po i shton edhe më shumë presion industrisë së çokollatës në Evropë.

    Nëse nuk veprohet shpejt, shumë produkte të dashura si çokollata, mund të bëhen shumë më të shtrenjta ose më keq akoma, më të rralla.

  • Si të parandaloni ndryshimet hormonale, këshillat më të nevojshme

    Si të parandaloni ndryshimet hormonale, këshillat më të nevojshme

    Ndryshimet hormonale, në shumicën e rasteve, janë një problem që supozohet të jetë vetëm i grave.

    Por organizmi i njeriut, qoftë burrë apo grua, ndikohet njësoj nga hormonet.

    Këto të fundit ndikojnë tek humori, paraqitja e jashtme, nivelet e energjisë, madje edhe tretja.

    Njeriu mund të ndihmojë shëndetin e vet duke u kujdesur për të parandaluar ndryshimet hormonale.

    Përkujdesja nis që nga qëndrimi larg situatave stresuese, aktiviteti fizik dhe mbi të gjitha, ushqyerja e shëndetshme.

    Ndryshimet Hormonale, Cilat Janë Ushqyesit Më Të Nevojshëm
    Ekspertët e AgroWeb.org kanë zbërthyer listën e ushqyesve më të nevojshëm kundër ndryshimeve hormonale.

    Vitaminat B
    Vitaminat e kompleksit B janë të rëndësishme për pastrimin e organizmit nga toksinat por jo vetëm kaq.

    Ato janë të domosdoshme për funksionet e hormoneve.

    Nëse merrni suplementë, zgjidhni vitaminat që përthithen më lehtë nga trupi.

    Acidet Yndyrore Omega-3
    Këto acide janë të dobishme kundër inflamacionit kronik dhe për ruajtjen e ekuilibrave hormonalë.

    Acidet yndyrore janë shtyllat kryesore të shumë prej hormoneve në trupin e njeriut.

    Omega-3 mund t’i gjeni tek ushqimet si salmoni, farat e linit, farat chia, sardelet ose tek suplementët farmaceutikë.

    Probiotikët
    Ekspertët e AgroWeb.org e kanë shpjeguar shumë herë lidhjen e fortë që ekziston mes stomakut dhe shëndetit hormonal.

    Ushqyerja e keqe nxit inflamacionin. Ky i fundit shkakton luhatje hormonale dhe probleme më të mëdha.

    Studimet të cilave u referohet AgroWeb.org thonë se një dozë ditore probiotikësh ndihmon jo vetëm tretjen por pengon ndryshimet hormonale.

    Çfarë janë probiotikët dhe ç’rol luajnë ata?

    Probiotikët janë një lloj bakteri i mirë që jeton brenda sistemit tretës dhe mban të balancuar florën intestinale. Ekuilibri i mikro organizmave prishet për arsye të caktuara, kryesisht falë stresit ose antibiotikëve.

    Në jetën e sotme, niveli i stresit që hasim çdo ditë është i lartë, ndërsa përdorimi i tepruar dhe abuzimi me antibiotikët është kthyer në fenomen.

    Miliona njerëz janë të prekur nga një sërë problemesh me tretjen.

    Probiotikët ndihmojnë për të barazpeshuar nivelin e mikro organizmave në florën intestinale në mënyrë që sistemi gastrointestinal të tresë ushqimin siç duhet.

    Ato na mbrojnë nga patogjenët, pra nga mikroorganizmat e dëmshëm

    Probiotikët pastrojnë organizmin nga përbërësit e dëmshëm si dhe prodhojnë vitamina dhe përbërës të tjerë dhe ekuilibrojnë sistemin tonë imunitar. /AgroWeb.org

  • Ndryshimet klimatike prekin fermerët/ Heqin dorë nga patatja e qershitë, orientohen drejt ullirit

    Ndryshimet klimatike prekin fermerët/ Heqin dorë nga patatja e qershitë, orientohen drejt ullirit

    Ndryshimet klimatike po prekin ndjeshëm sektorin e bujqësisë në vend, duke sjellë pasoja të drejtpërdrejta për fermerët. Ndikimi i tyre është ndjerë së fundmi në zonën e Divjakës, ku fermerët kultivojnë pataten e hershme në fushë të hapur.

    “Kapriçot” e motit, ulja e temperaturave dhe rënia e brymës kanë dëmtuar në masë të gjerë bimët e patates. Në këtë zonë mbillen çdo vit minimalisht rreth 400 hektarë me patate, por këtë sezon bujqësor rendimenti ka rënë ndjeshëm.

    Disa prej fermerëve shprehen:

    “Këtë vit nuk ka as 30 për qind të prodhimit’”

    “Patatja shumë dobët, na i vrau i ftohti”

    “Çfarë kemi dalë mirë. Shiko çfarë ka bërë i ftohti dhe fara.”

    “Është viti më i keq, ndikoi koha dhe ngricat që janë armiku më i madh për bimën e patates. I tharë të gjitha”

    Ata kërkojnë prej kohësh një ent rregullator nga shteti, pasi tregtarët përfitojnë nga mundi dhe djersa e tyre, ndërsa burokracitë, siç thonë ata, i kanë lënë jashtë skemave mbështetëse, duke mos përfituar subvencione apo karburant nga programet e qeverisë.

    Një situatë e ngjashme po ndodh edhe në Belishovë të Mallakastrës, një fshat i njohur për kultivimin e qershive. Sot, prodhimi ka rënë ndjeshëm, ndërsa qindra pemë janë tharë.

    Disa prej fermerëve shprehen:

    “Unë vet kam 100 e ca rrënjë, por ku i kam? Janë tharë, disa vetëm kanë mbetur”

    “Unë kam gjithë ato rrënjë por janë tharë, edhe insektet janë të padiskutueshme”

    “Shumë dobët. Një familje ka shumë pak edhe ato janë tharë, sidomos nga klima por edhe nga plehrat që nuk janë të sakta”

    Në këtë realitet, shumë banorë e kanë zhvendosur vëmendjen drejt kultivimit të ullirit, sidomos gjatë tre viteve të fundit, duke kërkuar alternativa më të qëndrueshme për të siguruar jetesën.

  • Si të Parandaloni Ndryshimet Hormonale – Këshillat më të Nevojshme

    Si të Parandaloni Ndryshimet Hormonale – Këshillat më të Nevojshme

    Ndryshimet hormonale, në shumicën e rasteve, janë një problem që supozohet të jetë vetëm i grave.

    Por organizmi i njeriut, qoftë burrë apo grua, ndikohet njësoj nga hormonet.
    Këto të fundit ndikojnë tek humori, paraqitja e jashtme, nivelet e energjisë, madje edhe tretja.
    Njeriu mund të ndihmojë shëndetin e vet duke u kujdesur për të parandaluar ndryshimet hormonale.
    Përkujdesja nis që nga qëndrimi larg situatave stresuese, aktiviteti fizik dhe mbi të gjitha, ushqyerja e shëndetshme.
    Ndryshimet Hormonale, Cilat Janë Ushqyesit Më Të Nevojshëm
    Ekspertët e AgroWeb.org kanë zbërthyer listën e ushqyesve më të nevojshëm kundër ndryshimeve hormonale.
    Vitaminat B
    Vitaminat e kompleksit B janë të rëndësishme për pastrimin e organizmit nga toksinat por jo vetëm kaq.
    Ato janë të domosdoshme për funksionet e hormoneve.
    Nëse merrni suplementë, zgjidhni vitaminat që përthithen më lehtë nga trupi.
    Acidet Yndyrore Omega-3
    Këto acide janë të dobishme kundër inflamacionit kronik dhe për ruajtjen e ekuilibrave hormonalë.
    Acidet yndyrore janë shtyllat kryesore të shumë prej hormoneve në trupin e njeriut.
    Omega-3 mund t’i gjeni tek ushqimet si salmoni, farat e linit, farat chia, sardelet ose tek suplementët farmaceutikë.
    Probiotikët
    Ekspertët e AgroWeb.org e kanë shpjeguar shumë herë lidhjen e fortë që ekziston mes stomakut dhe shëndetit hormonal.
    Ushqyerja e keqe nxit inflamacionin. Ky i fundit shkakton luhatje hormonale dhe probleme më të mëdha.
    Studimet të cilave u referohet AgroWeb.org thonë se një dozë ditore probiotikësh ndihmon jo vetëm tretjen por pengon ndryshimet hormonale.
    Çfarë janë probiotikët dhe ç’rol luajnë ata?
    Probiotikët janë një lloj bakteri i mirë që jeton brenda sistemit tretës dhe mban të balancuar florën intestinale. Ekuilibri i mikro organizmave prishet për arsye të caktuara, kryesisht falë stresit ose antibiotikëve.
    Në jetën e sotme, niveli i stresit që hasim çdo ditë është i lartë, ndërsa përdorimi i tepruar dhe abuzimi me antibiotikët është kthyer në fenomen.
    Miliona njerëz janë të prekur nga një sërë problemesh me tretjen.
    Probiotikët ndihmojnë për të barazpeshuar nivelin e mikro organizmave në florën intestinale në mënyrë që sistemi gastrointestinal të tresë ushqimin siç duhet.
    Ato na mbrojnë nga patogjenët, pra nga mikroorganizmat e dëmshëm
    Probiotikët pastrojnë organizmin nga përbërësit e dëmshëm si dhe prodhojnë vitamina dhe përbërës të tjerë dhe ekuilibrojnë sistemin tonë imunitar. /AgroWeb.org

  • Komisioni zbulon planin e madh për të thjeshtuar rregulloren bujqësore të BE-së

    Komisioni zbulon planin e madh për të thjeshtuar rregulloren bujqësore të BE-së

    Ndryshimet e reja në rregullat e bujqësisë të BE-së mund t’u kursejnë fermerëve deri në 1.58 miliardë euro në vit, sipas vlerësimeve të Komisionit, por vazhdojnë një trend drejt bërjes më fleksibile të arkitekturës së bujqësisë së gjelbër të BE-së.

    Paketa më e fundit në një seri nismash të gjera thjeshtimi, të referuara si paketa “omnibus” gjatë mandatit të dytë të Ursula von der Leyen, u zbulua sot në Bruksel, duke u përqendruar në bujqësi.

    Masat janë hartuar për të zvogëluar atë që Komisioni e sheh si barrë të panevojshme administrative në zbatimin e Politikës së Përbashkët Bujqësore (CAP), kuadrit të subvencioneve bujqësore të BE-së.

    Ndryshimet synojnë të përmirësojnë kontrollet në fermë dhe kërkesat e raportimit, duke adresuar mbivendosjet në fusha të tilla si rregulloret e bujqësisë organike dhe kushtet mjedisore.

    “Kjo paketë është shumë më tepër sesa thjeshtim. Ka të bëjë gjithashtu me rritjen e konkurrueshmërisë, rritjen e qëndrueshmërisë së sektorit dhe, sigurisht, digjitalizimin”, tha Komisioneri i Bujqësisë i BE-së, Christophe Hansen.

    Midis propozimeve, administratat kombëtare do të inkurajohen të zhvillojnë sisteme digjitale ndërvepruese, që i përmbahen parimit, “raporto një herë, përdore shumë herë”.

    Kjo do t’u lejonte fermerëve të dorëzonin të dhënat e tyre përmes një platforme të vetme, duke zvogëluar dokumentacionin, duke ulur kostot dhe duke përmirësuar menaxhimin e përgjithshëm të fermës.

    Me këtë paketë reformash, Komisioni pret t’u kursejë fermerëve deri në 1.58 miliardë euro në vit dhe administratave kombëtare rreth 210 milionë euro.

    Rregullat e gjelbra: relaksim apo pragmatizëm?

    Një nga aspektet më të debatuara të reformës është lehtësimi i perceptuar i kushteve të detyrueshme mjedisore të lidhura me financimin e PPB-së – një veprim i parë si një përgjigje ndaj protestave të gjera të fermerëve vitin e kaluar.

    Komisioni këmbënguli se nuk po e çmonton arkitekturën e gjelbër të PPB-së dhe se tetë nga nëntë kushtëzimet mjedisore do të mbeten në fuqi, por tani do të zbatohen në mënyrë më pragmatike.

    Kjo do të thotë që shteteve anëtare do t’u lejohet të përmbushin objektivat e BE-së përmes rregullave kombëtare ekuivalente.

    “Nëse kushtëzimet mbivendosen me kërkesat ekzistuese të detyrueshme kombëtare, ne do t’i konsiderojmë ato ekuivalente. Nuk do të vendosen detyrime shtesë për fermerët”, tha Hansen në një konferencë për shtyp.

    Ai shtoi se Komisioni është përballur me sfida në zbatimin e standardeve uniforme mjedisore në një sektor të larmishëm bujqësor dhe tani po miraton një qasje më territoriale dhe të përshtatur.

    Eurodeputeti austriak i Partisë së Gjelbër, Thomas Waitz, u përgjigj me kujdes, duke thënë: “Më shumë fleksibilitet për shtetet anëtare nuk duhet të vijë në kurriz të mbrojtjes së mjedisit dhe shëndetit publik, veçanërisht me rreziqet në rritje si ndotja e ujit nga pesticidet dhe plehrat.”

    Kritikët argumentojnë se BE-ja mund të jetë duke u tërhequr nga angazhimet e saj të gjelbra, ndërsa të tjerë e shohin këtë si një përgjigje pragmatike ndaj një strategjie që dështoi të përmbushë qëllimet e saj të qëndrueshmërisë.

    Një drejtim i ri për qeverisjen bujqësore

    Paketa shënon një ndryshim të rëndësishëm në mënyrën se si BE-ja planifikon të qeverisë bujqësinë, duke hedhur themelet për propozimin e ardhshëm mbi Politikën e Përbashkët Bujqësore (PPB) pas vitit 2027, që pritet të pasojë prezantimin e buxhetit afatgjatë të BE-së.

    Për të mbështetur fermerët e vegjël, pragu për pagesat vjetore me shumë të plotë do të dyfishohet nga 1,250 € në 2,500 €. Përveç kësaj, një opsion i ri i thjeshtuar financimi do t’u lejojë fermave të vogla të marrin deri në 50,000 € për të përmirësuar konkurrueshmërinë e tyre.

    Fermerët e prekur nga fatkeqësitë natyrore ose shpërthimet e sëmundjeve të kafshëve do të përfitojnë nga pagesat e shtuara për kriza sipas Planeve Strategjike Kombëtare të PPB-së, të mbështetura nga mjete më fleksibile të menaxhimit të riskut.

    Rezerva bujqësore e BE-së tani do të rezervohet në mënyrë strikte për ndërprerjet në të gjithë tregun në nivel të BE-së, në vend të ngjarjeve kombëtare si ngrica, për të siguruar një përdorim më të synuar të fondeve.

    Shtetet anëtare do të kenë gjithashtu më shumë liri veprimi për të rishikuar planet e tyre strategjike kombëtare, përkatësisht udhërrëfyesit vjetorë që kryeqytetet e BE-së i dërguan Brukselit për të përmbushur objektivat e PPB-së. Vetëm ndryshimet strategjike do të kërkojnë miratimin paraprak të Komisionit, duke përshpejtuar procesin që fermerët të përfitojnë nga ndryshimet.

    Propozimi legjislativ tani do t’i paraqitet Parlamentit Evropian dhe Këshillit për miratim./ Euronews.