Arrat ofrojnë yndyra të shëndetshme, fibra, vitamina dhe minerale dhe këto janë vetëm disa nga përfitimet kryesore shëndetësore që ato ofrojnë. Nuk është çudi që Juglans regia njihet ndryshe edhe si “mbreti i arrorëve”. Kaq e madhe është rëndësia dhe interesi për këtë kokërr të zakonshme, sa prej 50 vitesh, shkencëtarë dhe ekspertë të industrisë mblidhen çdo vit në një konferencë për arrat në Kaliforni, për të diskutuar kërkimet më të fundit.
“Zhvendosja drejt konceptit të ‘ushqimit si ilaç’ në shkencën e jetëgjatësisë ka rikthyer vëmendjen ndaj arrave,” thotë Dr. Mohammed Enayat, themelues i HUM2N, klinika lider për jetëgjatësi në MB. “Shpesh u rekomandoj pacientëve të mi më të moshuar që arrat të jenë pjesë thelbësore e dietës së përditshme për të ruajtur funksionin muskulor dhe shëndetin e trurit gjatë plakjes.”
1. Mund të ndihmojnë funksionin e trurit
Falë përmbajtjes së tyre me omega-3, arrat shpesh quhen “ushqim për trurin” – dhe me arsye të mirë.
“Arrat janë veçanërisht të pasura me polifenole dhe DHA, një lloj acidi yndyror omega-3 që është thelbësor për funksionin njohës,” thotë Dr. Enayat. “Konsumimi i rregullt i arrave është lidhur me përmirësimin e memories dhe funksionit njohës tek të moshuarit. Një fakt interesant është që edhe struktura e arrës i ngjan trurit të njeriut – ndoshta rastësi, por mjaft domethënëse.”
Studimet tek kafshët kanë treguar se dietat e pasuruara me arra përmirësojnë të nxënit dhe memorien, si pasojë e reduktimit të dëmeve oksidative në tru.
“Shumë nga pacientët e mi raportojnë se ndihen më të përqendruar dhe të kthjellët disa javë pasi kanë shtuar arrat në dietë,” thotë Dr. Enayat. “Kjo përputhet me kërkimet që sugjerojnë se arrat përmirësojnë plasticitetin e neuroneve dhe reduktojnë rrezikun për sëmundje neurodegjenerative si Alzheimer-i.”
Dietologia Nichola Ludlam-Raine shton: “I rekomandoj shpesh si një snack me vlera ushqyese, veçanërisht për ata që nuk konsumojnë peshk yndyror. Janë gjithashtu burim i mirë proteinash me bazë bimore – ideale për vegjetarianët dhe veganët.”
Ajo këshillon t’i ruani arrat në frigorifer (ose edhe në ngrirje) për të ruajtur vajrat e ndjeshëm dhe për të parandaluar prishjen.
2. Mund të ulin inflamacionin
“Inflamacioni është rrënja e shumë sëmundjeve kronike, por arrat mund të ndihmojnë si luftues natyral i inflamacionit, falë omega-3-ve dhe polifenoleve,” thotë Dr. Jay Shah, kardiolog dhe drejtues mjekësor në Hilo.
Ai përmend një përmbledhje shkencore të vitit 2020 që tregon se konsumimi i rregullt i arrave është i lidhur me nivele më të ulëta të proteinës C-reaktive (CRP), një tregues i inflamacionit sistemik. “Disa studime kanë vërejtur ulje prej 12-19% të CRP-së me konsum të lartë të arrave,” shton Dr. Shah.
Gjithashtu, në një studim tjetër, pjesëmarrësit që konsumuan një vakt të pasuruar me arra patën përmirësim të funksionit endotelial (që do të thotë enët e gjakut funksionojnë më mirë), gjë që lidhet me më pak rrezik për sëmundje kardiovaskulare.
3. Mund të përmirësojnë shëndetin e zorrëve
“Arrat veprojnë si një prebiotik, duke ushqyer bakteret e dobishme të zorrëve,” thotë Ludlam-Raine.
Ajo përmend një studim të vitit 2018 që tregoi rritje të baktereve të mira si Lachnospiraceae pas konsumit të përditshëm të arrave. “Kam parë klientë me tretje të ngadaltë të përmirësohen pasi shtuan një grusht arrash në mëngjes – sidomos kur kombinohen me ushqime të pasura me fibra si tërshëra apo frutat.”
4. Mund të ndihmojnë në menaxhimin e peshës
Megjithëse janë kalorike, arrat ndihmojnë në menaxhimin e peshës për shkak të kombinimit të proteinave, fibrave dhe yndyrave të shëndetshme që të ngopin.
“Ato ndihmojnë njerëzit të ndihen të ngopur më gjatë, duke ulur dëshirën për të ngrënë mes vakteve. I rekomandoj shpesh si snack rreth orës 3 pasdite me fruta ose kos,” thotë Ludlam-Raine.
Dr. Enayat shton: “Pacientët e mi që konsumojnë arra shpesh përjetojnë më pak dëshirë për ushqime të ëmbla – kjo ndoshta falë efektit të ngopjes.”
5. Mund të ndihmojnë me diabetin tip 2
“Diabeti është një nga shqetësimet më të mëdha shëndetësore globalisht, ndaj ndërhyrjet në dietë janë thelbësore për ta menaxhuar dhe parandaluar,” thotë Dr. Enayat.
Studimet tregojnë se konsumuesit e rregullt të arrave kanë deri në 24% më pak rrezik për zhvillimin e diabetit tip 2. Rekomandohet një sasi prej 30-56 gramë në ditë (rreth një grusht).
Përmbajtja e fibrave dhe yndyrave ndihmon në përmirësimin e ndjeshmërisë ndaj insulinës, duke mbajtur nivelet e sheqerit në gjak më të qëndrueshme.
“Ndryshe nga karbohidratet e rafinuara apo yndyrat e ngopura, yndyrat e shëndetshme të arrave ndihmojnë në stabilizimin e niveleve të sheqerit pas vakteve,” shpjegon Dr. Enayat. “Ka ndryshuar edhe perceptimi i pacientëve diabetikë ndaj yndyrave – nga të demonizuara, tani shihen si thelbësore për shëndetin metabolik, kur vijnë nga burime si arrat.”
6. Mund të ulin tensionin e gjakut
Përveç kufizimit të kripës dhe rritjes së konsumit të frutave dhe perimeve, arrat luajnë rol në uljen e tensionit të gjakut, sipas Dr. Shah.
“Ato janë të pasura me yndyra të pangopura dhe argininë – një aminoacid që ndihmon në relaksimin e enëve të gjakut, çka mund të çojë në ulje të presionit të gjakut.”/The Telegraph/
