Lajmidites.com

Tag: naziste

  • Çanak: Gjithçka që kishte Gjermania naziste, kishte Serbia e Millosheviqit

    Çanak: Gjithçka që kishte Gjermania naziste, kishte Serbia e Millosheviqit

    Themeluesi i Lidhjes Socialdemokrate të Vojvodinës, Nenad Çanak, ka thënë se regjimi i Sllobodan Millosheviqit nuk ishte ndryshe nga Gjermania naziste. Çanak në PIKË me Veton Surroin u shpreh se “gjithçka që kishte Gjermania naziste, kishte Serbia e Millosheviqit”, duke argumentuar se politika dhe struktura e shtetit të Millosheviqit kishte shumë ngjashmëri me ato të përdorura nga regjimi i Adolf Hitlerit.

    Sipas Çanak, gjatë periudhës së udhëheqjes së Millosheviqit, Serbia operonte në një mënyrë që mund të krahasohej me një regjim fashist, por që e mbështjelle në një formë legalizmi dhe një lloj vullnetarizmi. Ai e theksoi se, ndërkohë që në atë kohë kjo ishte më e fshehur, veprimet e atij regjimi ishin padyshim fashiste, edhe pse të maskuara si pjesë e një strukture shtetërore ligjore.

    Në diskutimin me Surroin, Çanak sqaroi se gjatë periudhës së Millosheviqit, në Serbi u krijua një “kombinim i nacionalizmit që bazohej në ndërtimin socialist të shoqërisë”. 

    Ai shtoi se regjimi serb ishte një regjim autokton nacionalsocialist, i cili funksiononte me shërbime sekrete të ngjashme me ato të Gjermanisë naziste, siç ishte “Gestapo” dhe “Kripo”, duke e krahasuar këtë sistem me strukturat e shtetit totalitar të nazistëve.

    Çanak shprehu se Serbia e Millosheviqit kishte një shtet të rregulluar, pavarësisht se ideologjia komuniste ishte ende në përdorim. Ai theksoi se, megjithëse ligjet e asaj periudhe ishin të dhunshme dhe diskriminuese, ato ishin zbatuar me rregull dhe organizim, në mënyrë të ngjashme me regjimin nazist, ku edhe veprimet më mizore realizoheshin në përputhje me ligjet e vendit.

    Në fund, Çanak e theksoi se Serbia e Millosheviqit, ashtu si dhe Gjermania naziste, kurrë nuk arriti të bëhej një shtet funksional dhe i organizuar në kuptimin evropian të fjalës. 

  • I njohur për pikëpamjet e tij neo-naziste dhe homofobike, gjermani 55-vjeçar bëhet transgjinor vetëm për të shkuar në burgun e grave

    I njohur për pikëpamjet e tij neo-naziste dhe homofobike, gjermani 55-vjeçar bëhet transgjinor vetëm për të shkuar në burgun e grave

    Sven Liebich, 55 vjeç, i njohur për pikëpamjet e tij neo-naziste, homofobike dhe transfobike, ka ndryshuar ligjërisht gjininë dhe tani do të hyjë në burgun e grave në Chemnitz për të vuajtur një dënim prej 18 muajsh.

    Ai ka marrë emrin Marla-Svenja Liebich, duke përfituar nga ligji gjerman për vetëpërcaktimin e gjinisë.
    Liebich u dënua në korrik 2023 nga gjykata e Halle-s për nxitje të urrejtjes, shpifje dhe fyerje, ndërsa si burrë ishte i njohur për aktivitetet dhe deklaratat e tij ekstremiste. Apeli dhe rishikimi i dënimit u refuzuan, dhe zyrtarisht dënimi është i formës së prerë. Zyra e prokurorit të Halle-s urdhëroi që ai të vuajë dënimin në Saksoni, në vendbanimin e tij.
    Duke njoftuar në rrjetet sociale X, Liebich tha se do të fillojë paraburgimin më 29 gusht dhe shprehu gatishmërinë për intervista para se të hyjë në burg. Shumë kritikë besojnë se ky hap është një mënyrë për të provokuar debat mbi reformën gjermane për ndryshimin e gjinisë, duke vënë në pikëpyetje ligjin që lehtëson procedurat për vetëpërcaktimin e gjinisë.
    Sven Liebich, tani Marla Svenja, gjithashtu ka ndryshuar statusin e tij martesor në përputhje me gjininë e re dhe kjo ka shkaktuar debat të gjerë politik në Gjermani, duke ngritur pyetje mbi vendosjen e personave me precedentë kriminalë në burgje sipas gjinisë së deklaruar.
    Ky rast ka ndezur një stuhie politike dhe mediatike në vend, duke nxitur debate mbi kufijtë e reformës dhe sigurinë në institucionet e burgut.

    Top Channel

  • Kush ishte heroi Bislim Bajgora, që enciklopedia serbe “Serbiana” e quan si “më mizori ndër mizorët”

    Kush ishte heroi Bislim Bajgora, që enciklopedia serbe “Serbiana” e quan si “më mizori ndër mizorët”

    Kujtim Sh.DEMIRI M.Sc.12 Korrik 2008 | Pjesë e librit për Bislim Bajgorën

    Ky shkrim i karakterit historik konsiston në prezantimin e fakteve rreth jetës dhe veprës së heroit Bislim Bajgora gjatë Luftës së Dytë Botërore.

    Lufta e Dytë Botërore shquhet për pasojat e tmerrshme të shkaktuara, luftë e cila nuk e kurseu asnjë pëllëmbë të botës. Kështu që me dëshirë apo edhe pa dëshirë edhe Kosova dhe trojet tjera shqiptare ishin pjesë e asaj lufte.Kosova gjatë Luftës së Dytë Botërore kishte mbledhë shum patriot, edhe ata të shpërngulur në Shqipëri, i tillë është rasti edhe me Bislim Bajgorën i cili me familje ishte shpërngulur për 3 vjet ne Gjirokastër.

    Kosova gjatë Luftës së Dytë Botërore ishte e pushtuar nga tri shtete të ndryshme në tri pjesë të ndryshme. Regjioni i Mitrovicës ishte e pushtuar nga Gjermania Naziste.Sipas disa autorëve arsyeja pse gjermanët morën Mitrovicën kishte të bënte me pasuritë e plumbit dhe zinkut që kishte miniera e Trepçës.

    Gjermanët deri sa e pushtuan Mitrovicën,pothuajse nuk patën fare vështirësi pasi ky vend ishte i pushtuar nga forcat sllave me të cilët luftonin shqiptarët që një kohe të gjatë, dhe hyrja e forcave naziste në Mitrovicë u ndihmua nga ballistët shqiptar, që udhëhiqeshin nga njerëz me autoritet si Bislim Bajgora, Ahmet Selaci, Ukshin Kovaqica, etj.Bislim Bajgora ishte i njohur për opinionin shaljan dhe atë mitrovicas për aftësitë e tij strategjike dhe luftarake, dhe në tërë këtë regjion gëzonte autoritet. Kështu që pasi që pushtuan forcat naziste qytetin e Mitrovicës ata kërkonin njeriun me më autoritet dhe njeriun që i’u përshtatet qëllimeve të Gjermanisë Naziste, kështu që qëllimet e Bislim Bajgorës dhe luftëtarëve të vet ishte çlirimi i popullit shqiptarë nga okupimi sllav dhe bashkimi i trojeve shqiptare këto ishin qëllime të përafërta me ato të forcave naziste, pasi që edhe gjermanëve i’u nevoitej aleat kundër sllavëve.Kështu menjëherë filloi bashkëpunimi ndërmjet shqiptarëve dhe gjermanëve në Mitrovicë. Në anën e shqiptarëve kishte personalitete të ngritura si Rexhep Mitrovicën, Xhafer Devën, etj… të cilët kryenin funksione politike të shqiptarëve. Bislim Bajgora përpos që njihej me Rexhep Mitrovicën dhe Xhafer Devën nga aktivitetet e mëparshme kombëtare dhe ndërmjet tyre kishte një lidhje të afërt dhe rrespekt reciprok – Bislim Bajgora dhe Xhafer Deva ishin miq dhe bashkëpuntorë.Me 21 prill 1941 u organizua një mbledhje e shqiptarëve dhe forcave naziste ne hotelin “Jadran” në Mitrovicë ku Xhafer Deva kërkoi që pushtetin vendor në Mitrovicë ta kryejnë vetë shqiptarët kështu që forcat naziste pranuan pasi që shqiptarët e Mitrovicës dhe konsideroheshin aleat.Bislim Bajgora fitoi rrespekt edhe nga autoritetet gjermane, pasi ata u njoftuan me aftësitë e tij strategjike dhe luftarake. Është me rëndësi të theksohet shoqëria e tij me shefin e Gestapos në Mitrovicë, Gunther Hausding.

    Kujton vajza e Bislim Bajgorës – Miradija, momente kur oficer gjerman vizitonin shtëpinë Bislim Bajgorës.“Shpesh vinin oficer gjerman, qëndronin gjatë si miq të shtëpisë dhe kishte raste kur edhe garonin në shenjtari, dhe mbetshin të mahnitur me shkathtësitë babës – Bislimit…”

    Pas 21 prillit të 1941 filluan shkollat të funksiononin në gjuhën shqipe, pushtetin vendor e kontrollonin shqiptarët dhe përkrah forcave gjermane u formuan njësitet e armatosura në Mitrovicë me komandant Ahmet Selacin si dhe Xhandarmëria Shqiptare me komandant Pajazit Boletinin.Xhandarmëria Shqiptare kishte selinë në Mitrovicë por hapi disa stacione në gjithë regjionin ku si komandant u emëruan Bislim Bajgora, Ukshin Kovaqica, Mehmet Gradica, Shaban Polluzha, Sylejman Viquterna, etj. Xhandarmëria Shqiptare patrullonte në qytet dhe kujdesej për qetësinë, por gjithashtu ata mbronin edhe kufinjët shqiptarë dhe popullatën shqiptare.Kontributi i Bislim Bajgorës nuk kishte qenë i lokalizuar vetëm në Shalë të Bajgorës, ai kishte luftuar aty ku ishte rrezikuar shqiptari. Këtë e dëshmojnë disa beteja si ajo e Koloshinit 1941, beteja e Pazarit të Ri -1943, etj.

    Bislim Bajgora dhe beteja e Koloshinit – 1941

    Dikur Koloshini kishte qenë i mbushur me shqiptarë, këtë fakt sot është mjaft vështirë për ta vërtetuar për shkak të represionit çetnik dhe spastrimit etnik të Koloshinit.

    Shqiptarët e Koloshinit sulmoheshin në mënyrë të vazhdueshme nga çetnikët, kështu në vitin 1941 rrezikohen nga çetnikët, të cilët donin të djegnin tërë fshatin, t’i vrisnin dhe t’i keqtrajtonin popullin shqiptarë të atij vendi.Këtyre kërcënimeve i ishte përgjigjur edhe Bislim Bajgora i cili nuk i kishte kursyer serbët duke i shpëtuar shqiptarët e asaj ane.

    Vlen të theksohet se enciklopedia e lirë serbe “Serbiana” flet detajisht për këtë betejë ku e quan Bislim Bajgorën si “më mizori ndër mizorët”.

    Bislim Bajgora dhe beteja e Pazarit të Ri – 1943

    Çetnikët ia mësynë Pazarit të Ri në vitin 1943, ku mbi popullatën shqiptare e boshnjake të pambrojtur atje shfrynë egërsinë e tyre. Kriminelët Vana Drekanoviq, Zhika Markoviq, Kosta Peqanci e të tjerë, urdhëronin njerëzit e tyre që të djegin, plaçkitin, dhe të vrasin madje edhe gra e fëmijë.Shqiptarët e tjerë nga trojet shqiptare ishin të njoftuar për gjendjën e keqe që kishin vëllezërit shqiptarë nga Pazari i Ri dhe kështu u organizuan vullnetarët shqiptarë të cilët udhëhiqeshin nga bajraktarë e njerëz me autoritet, si:

    Bislim Bajgora me 200 luftëtarë;Mulla Iljas Broja me 200 luftëtarë;Miftar e Cen Bajraktari;Col Bajraktari;Ymer Fazlija;Shaban Polluzha me 200 luftëtarë;Isuf Gradica;Mehmet Gradica;Imer Selaci;Pajazit Boletini;Sadik Lutani; etj.

    Këta vullnetarë arritën t’u shkojnë shpejt në ndihmë popullit shqiptar në Pazarin e Ri. Dëshmori i parë në luftën për mbrojtjen e popullatës së Pazarit të Ri ka rënë Hysen Llakiqi nga Polaci i Drenicës. Gjatë luftimeve me çetnikët janë vrarë e plagosur edhe luftëtarë të tjerë, si: Kamer Tushila, Ramë Krasaliqi, Shaban Shipoli, Sali Rexha, Ramë Zuka, Shaqë Zhubi-Gjakova, Ahmet Galica e të tjerë. Lufta zgjati rreth shtatë javë, dhe forcat shqiptare kishin vrarë 163 çetnike ne një aksion.

    Për këtë betejë dhe suksesin e saj, flasin të gjithë ndërsa populli i Pazarit të Ri vazhdojnë të jen falëmnderues për veprën e Bislim Bajgorës.Këto jan vetëm dy beteja nga qindra sosh që Heroi Bislim Bajgora dëshmoi për shpirtin e tij patriotik dhe shkathtësitë luftarake.

    Lavdi veprës së Bislim Bajgorës

  • Avokati i Metës, përshëndetje naziste në dyert e SPAK! Përmend edhe Hitlerin

    Avokati i Metës, përshëndetje naziste në dyert e SPAK! Përmend edhe Hitlerin

    Avokati i Ilir Metës, Kujtim Cakrani, është paraqitur këtë të hënë në SPAK, për të qenë prezent gjatë komunikimit të akuzës ndaj Ilir Metës.
    Por, në një moment, ndërsa hyntë në SPAK, ai ka përshëndetur si nazist.
    “Fyhreri përshëndeste kështu”, tha ai, pa shpjeguar pse e bëri një përshëndetje të tillë.
    Kujtojmë se në botë përshëndetje të tilla apo përmendja e Hitlerit dënohen ashpër me ligj.

  • Në ndjekje të legjendës naziste, leje zyrtare për kërkimin e ‘Trenit të artë’

    Në ndjekje të legjendës naziste, leje zyrtare për kërkimin e ‘Trenit të artë’

    Një përparim i rëndësishëm mund të jetë bërë në kërkimin shumëvjeçar të “trenit të artë të Hitlerit”, trenit legjendar që, sipas gojëdhënave, është i ngarkuar me ar, stoli dhe madje edhe me “Dhomën e Ambrës”, një kryevepër artistike me një vlerë të përllogaritur deri në 300 milionë euro.

    Që prej vitit 1945, qeveri, forca ushtarake dhe gjuetarë thesaresh në Poloni kanë kërkuar pa ndërprerje për këtë tren misterioz, i cili besohet se u zhduk në kaosin e fundvitit të Luftës së Dytë Botërore. Tashmë, vëmendja është përqendruar në veri të vendit, në zonën Dziemiany, ku autoritetet kanë dhënë zyrtarisht leje për kryerjen e shpimeve dhe sondazheve arkeologjike.

    Zyra për Mbrojtjen e Monumenteve ka miratuar kërkimet në një bunker të dyshuar të periudhës naziste. Një zëdhënës i Zyrës Rajonale deklaroi se vendndodhja mund të jetë një depo e fshehtë gjermane. “Disa spekulojnë se mund të jetë edhe Dhoma e humbur e Ambrës,” tha ai.

    Sipas Jan Delingowski, ish-oficer radioje në flotën tregtare, në fund të vitit 1943 nazistët ngritën një terren stërvitor për njësitë SS në atë zonë. Ai e lidh këtë aktivitet edhe me figurën e errët të Erich Koch, një prej zyrtarëve më famëkeq të regjimit nazist.

    Dokumente të deklasifikuara nga Instituti i Kujtesës Kombëtare tregojnë se shërbimi sekret polak dhe KGB-ja sovjetike kanë qenë të interesuara për Koch, me shpresën se ai do të zbulonte vendndodhjen e “trenit të artë”.

    Një dëshmi interesante vjen nga një i burgosur që e takoi Koch në vitet ’80. Ai pretendon se nazisti i tha vendin ku ishte fshehur thesari. Sipas këtij rrëfimi, treni kishte devijuar nga itinerari i tij drejt lumit Oder dhe kutitë me pasuri ishin fshehur në një bunker të kamufluar mbi një kodër, pranë një liqeni dhe në afërsi të ish-barakave të SS-ve.

    Kërkimet e mëparshme në këtë zonë kanë zbuluar një strukturë murature të vjetër, një rezervuar i ndërtuar me tulla, duke i dhënë më shumë peshë teorive që qarkullojnë prej dekadash.

    Nëse zbulimi konfirmohet, ai mund të jetë një nga ngjarjet më të rëndësishme arkeologjike të shekullit – jo vetëm për vlerën materiale të thesarit, por edhe për ndriçimin e pjesëve të errëta dhe ende të pashpjeguara të fundit të Luftës së Dytë Botërore./KultPlus.com

  • Historia ndryshe/ Çfarë do të ndodhte nëse Hitleri do të kishte fituar Lu’ftën e Dytë Botërore?

    Historia ndryshe/ Çfarë do të ndodhte nëse Hitleri do të kishte fituar Lu’ftën e Dytë Botërore?

    Po sikur Adolf Hitleri të kishte fituar Luftën e Dytë Botërore? Pyetja nuk është e re, por tani burimet historike zbulojnë me qartësi shqetësuese se udhëheqësi i Rajhut të Tretë kishte një vizion të errët jo vetëm për Evropën, por edhe për Shtetet e Bashkuara.

    Edhe pse ai nuk planifikoi kurrë një pushtim të drejtpërdrejtë ushtarak të Amerikës, pikëpamjet, bisedat dhe planet e tij të fshehta naziste tregojnë se Shtetet e Bashkuara do të ishin bërë një sferë kyçe ndikimi ose edhe spastrimi, pas fitores evropiane.

    Hitleri e shihte SHBA-në si një armik të ardhshëm

    Që nga fundi i viteve 1920, në fragmentet e pabotuara në atë kohë të “Mein Kampf”, Hitleri shkroi se Shtetet e Bashkuara ishin në një fazë ekspansionizmi dhe kërkonin të parandalonin bashkimin evropian me qëllim që të dominonin botën.

    Mendimi i tij bazohej në doktrinën e Lebensraum “hapësirës jetësore” për racën gjermane. Në vitin 1941, në një takim me ambasadorin japonez Hiroshi Oshima, ai pretendoi se SHBA-të dhe Britania po sulmonin sferën e ndikimit të “arianëve” dhe se Gjermania dhe Japonia “duhet t’i shfarosin ata së bashku”.

    Sipas dokumenteve të gjetura në Bibliotekën dhe Arkivat e Kanadasë, nazistët kishin përpiluar statistika mbi popullsinë hebraike të SHBA-së dhe Kanadasë, diçka që tregon themelet e hershme për gjenocidin e ardhshëm.

    Edhe pse nuk ka një plan operativ të dokumentuar, qëllimi është i qartë: Holokausti nuk do të kufizohej vetëm në Evropë. Siç e thotë historiani Michael Kent, “Holokausti nuk ishte vetëm evropian, thjesht nuk pati kohë të përhapej”.

    Perspektiva e një aleance me Britaninë kundër Amerikës

    Edhe pse nazistët po luftonin kundër Britanisë, Hitleri kishte një shpresë obsesive se pas fitores së tij, Britania do të bashkohej me Gjermaninë kundër Shteteve të Bashkuara. Në vitin 1941, thuhet se ai tha: “nuk do të jetoj për ta parë, por Gjermania dhe Anglia do të bashkohen kundër Amerikës”. Një vit më vonë, ai parashikoi se “ushtria britanike do të luftojë përkrah ushtrisë gjermane për të dëbuar amerikanët nga Islanda”.

    Hollivudi si një mjet ndikimi dhe kontrolli

    Industria amerikane e filmit zinte një vend të veçantë në mendjen e Hitlerit. Ai ishte një kinematograf i zjarrtë dhe e kuptonte fuqinë e propagandës përmes kinemasë.

    Përpara luftës, disa studio të Hollivudit bashkëpunuan me autoritetet naziste, duke fshirë skena që ofendonin Berlinin dhe duke përjashtuar regjisorët hebrenj. Nëse Hitleri do të kishte fituar, ai me shumë gjasa do të kishte vendosur censurë të rreptë, duke përdorur industrinë e argëtimit për të përhapur idealet naziste te një audiencë e nënshtruar amerikane.

    Planet për përmbysje gjeopolitike nga brenda

    Në vend të pushtimit, Rajhu i Tretë do të kërkonte përmbysje afatgjatë. Organizatat pro-naziste, të tilla si Bundi Gjerman-Amerikan, kishin zhvilluar aktivitet të rëndësishëm në Shtetet e Bashkuara para luftës, por shiheshin me dyshim edhe nga vetë gjermanët.

    Rajhu i konsideronte ata “grafikë” dhe ka të ngjarë t’i linte mënjanë në rast fitoreje. Në të njëjtën kohë, ka indikacione, megjithëse të pakonfirmuara, se nazistët u përpoqën të asimilonin popullatat amerikane vendase, duke i konsideruar disa raca si të lidhura me arianët.

    Një nga rastet më të çuditshme përfshin të ashtuquajturin “Kryekllaun e Kuq”, i cili përfundimisht u zbulua se ishte një avokat i bardhë nga Oregoni me lidhje me propagandën pro-naziste.

    Nga admirimi në përçmim: Ideologjia racore e Hitlerit për Amerikën

    Në shkrimet e tij të hershme, Hitleri i shihte Shtetet e Bashkuara si një shembull ku evropianët “nordikë” kishin ruajtur pastërtinë e tyre racore dhe shprehte vlerësim për ligjet amerikane të imigracionit.

    Megjithatë, gradualisht, ky vlerësim u shndërrua në përbuzje. Ai tani e konsideronte Amerikën të dobësuar nga përzierja racore dhe diversiteti kulturor – elementë që, sipas ideologjisë së tij, ishin shkaqe të shembjes.

    Megjithatë, ai e njohu forcën e saj industriale dhe qëndrueshmërinë ekonomike – prandaj ai këmbënguli që në planin afatgjatë, Amerika duhej të neutralizohej.

    Realizmi ushtarak kundrejt gjeografisë

    Edhe pse e kishte parashikuar Amerikën si një armik të ardhshëm, Hitleri nuk besonte se ajo mund të pushtohej ushtarakisht. Distanca e madhe, armatimi superior i marinës amerikane dhe madhësia gjeografike e vendit e bënin këtë ide jorealiste.

    Në retorikën e tij, ai madje e konsideronte aq të pamundur sa e krahasonte “me arritjen e nazistëve në hënë”. E megjithatë, bazat gjermane në Atlantik po përforcoheshin pikërisht për t’u përgatitur për fazën tjetër të konfliktit global.

    Nëse Gjermania do ta kishte fituar Luftën e Dytë Botërore, Shtetet e Bashkuara nuk do të ishin bërë një protektorat gjerman me tanke në rrugë. Por do të kishte qenë objektivi i radhës i madh.

    I armatosur me propagandë, spastrime, minimin e grupeve të brendshme dhe infiltrim ideologjik, Rajhu do të përpiqej ta transformonte Amerikën e Veriut në një pol të ri ideologjik ose një Gjermani të re përtej Atlantikut. E gjithë kjo, me Holokaustin që shfaqej si një hije në dy kontinente.

  • Skandal për Sydney Sweeney: Përballet me akuza për përfshirje në propagandë naziste

    Skandal për Sydney Sweeney: Përballet me akuza për përfshirje në propagandë naziste

    Fushata e re reklamuese e Sydney Sweeney ka shkaktuar reagime të ashpra, me shumë njerëz në mediat sociale që akuzojnë aktoren dhe kompaninë për promovimin e “propagandës naziste” dhe “aluzioneve raciste”.
    Fushata titullohet “Sydney Sweeney ka xhinse të shkëlqyera”. Loja me fjalët gjene dhe xhinse është fokusi kryesor i fushatës, por kjo qasje ka shkaktuar një valë zemërimi.
    Në njërën nga reklamat, 27-vjeçarja shihet e veshur tërësisht me xhinse ndërsa ecën drejt një billboardi gjigant me foton e saj. Atje, ajo fshin fjalën Gjene me bojë të bardhë dhe e zëvendëson atë me Xhinse. Në një video tjetër, ajo shihet duke i mbyllur xhinset, ndërsa një zë shpjegon se si gjenet ndikojnë në tipare të tilla si ngjyra e flokëve, personaliteti dhe ngjyra e syve.
    Sydney, e cila ka sy blu, më në fund shikon në kamera dhe thotë: “Xhinset/gjenet e mia janë blu”. Nuk është e qartë se cilën nga dy fjalët po përdor, pasi shqiptohen njësoj. Kjo shprehje u pa si problematike nga shumë në TikTok, të cilët argumentuan se fushata nënkuptonte që tiparet gjenetike si flokët bjonde dhe sytë blu konsideroheshin superiore ndaj të tjerëve, një motiv që historikisht është shoqëruar me ideologjinë e supremacisë racore.

  • Medvedev: Ngjashmëri e dukshme midis Ukrainës dhe Gjermanisë naziste

    Medvedev: Ngjashmëri e dukshme midis Ukrainës dhe Gjermanisë naziste

    Ukraina ka ngjashmëri me shtetin nazist në fund të Luftës së Dytë Botërore dhe duhet t’i nënshtrohet “demilitarizimit”,  “denazifikimit” dhe “demokratizimit” në një mënyrë të ngjashme me Gjermaninë e pasluftës, tha ish-presidenti rus Dmitry Medvedev për agjencinë TASS.

    Ai foli për agjencinë ruse të lajmeve të enjten, në 80-vjetorin e Konferencës së Potsdamit, e cila filloi më 17 korrik 1945. Konferenca ishte takimi i fundit i kohës së luftës midis udhëheqësve të Bashkimit Sovjetik, Shteteve të Bashkuara dhe Mbretërisë së Bashkuar. Ajo hodhi themelet për Evropën e pasluftës, duke përfshirë planet për demilitarizimin dhe denazifikimin e Gjermanisë.

    Medvedev, i cili aktualisht shërben si zëvendëskryetar i Këshillit të Sigurisë së Rusisë, shpjegoi se koncepti i “tre D-ve” ishte formuluar fillimisht për Gjermaninë naziste, të cilën ai e përshkroi si një shtet agresor që kishte prishur rendin ndërkombëtar, sipas TASS.

    “Rajhu i vitit 1945 dhe Ukraina moderne janë, sigurisht, shumë të ndryshme – në shkallë, rol global dhe madje (zyrtarisht) në ideologjinë shtetërore. Por ka edhe ngjashmëri të dukshme.”

    Medvedev tha se Ukraina ndan “krizën e identitetit” me Gjermaninë e Hitlerit dhe angazhohet në “përdorimin e hapur të simboleve naziste”, ndërkohë që tregon shenja diktature dhe degradimi ekonomik. “E gjithë kjo e bën idenë e zbatimit të tre D-ve të rëndësishme”, deklaroi ai.

    Ai shtoi se demilitarizimi për Ukrainën nuk duhet të shihet si ndëshkim, por më tepër si “një shans për të ndaluar së qeni një gur shahu në lojërat e përgjakshme gjeopolitike të dikujt tjetër”.

    Ai e përshkroi denazifikimin ose “debanderizimin” si një përpjekje afatgjatë që përfshin ndërgjegjësimin publik dhe kujtesën historike. Demokratizimi, tha ai, përfshinte jo vetëm zgjedhjet, por edhe rivendosjen e institucioneve ligjore, median e lirë, konkurrencën politike dhe ndarjen e pushteteve.

    Shumë udhëheqës historikë ultranacionalistë, përfshirë Stepan Bandera-n e Organizatës së Nacionalistëve Ukrainas (OUN), një bashkëpunëtor famëkeq i nazistëve, nderohen gjerësisht nga ukrainasit sot.

    Rusia e ka dënuar vazhdimisht ngritjen e këtyre bashkëpunëtorëve në statusin e heronjve kombëtarë nga Kievi dhe ka kërkuar “denazifikimin” e vendit si pjesë e një marrëveshjeje paqeje të negociuar. Rusia i ka akuzuar qeveritë perëndimore se po injorojnë qëllimisht aktivitetin e vazhdueshëm neonazist në radhët e Ukrainës.

  • Cilat ishin prapaskenat e Perëndimit për marrjen e Berlinit nga Ushtria e Kuqe, fillimmajin e vitit 1945?!

    Cilat ishin prapaskenat e Perëndimit për marrjen e Berlinit nga Ushtria e Kuqe, fillimmajin e vitit 1945?!

    Imazhi i ngritjes së Flamurit të Kuq mbi Reichstag, më 2 maj 1945 ka ardhur për të përfaqësuar ‘fitoren totale’ të Rusisë Sovjetike mbi Gjermaninë naziste në Luftën e Dytë Botërore. Po atë ditë, gjenerali Helmuth Weidling, komandanti i fundit i mbetur i forcave naziste që mbronin kryeqytetin gjerman, urdhëroi ‘ndërprerjen e menjëhershme të rezistencës’, duke ia dorëzuar qytetin Ushtrisë së Kuqe.

    Megjithatë, fotografia ikonë, e realizuar nga fotografi i famshëm sovjetik i luftës, Yevgeny Khaldei dhe i botuar më 13 maj 1945 në revistën Ogonyk, ishte një rishfaqje e menaxhuar nga skena. Sipas rrëfimeve sovjetike, ngritja e vërtetë e Flamurit të Kuq në majë të Rajhstagut ndodhi natën e 30 prillit pas përpjekjeve të përsëritura të ushtarëve sovjetikë për të kapërcyer një garnizon të vendosur gjerman. Por edhe kjo datë duhet trajtuar me kujdes. Komanda sovjetike dhe ushtarët ishin të fiksuar me kapjen e Rajhstagut deri më 1 maj, në mënyrë që të mund të shënonin fitoren në Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve, ndërsa luftimet e ashpra vazhduan në Berlin dhe rrethinat e tij për disa ditë më pas. Megjithatë, ishte e pamohueshme që në fillim të majit Ushtria e Kuqe kishte pushtuar ‘strofkën e bishës fashiste’.

    Kapja sovjetike e Berlinit pati një çmim të rëndë: 78.291 ushtarë të Ushtrisë së Kuqe u vranë dhe 274.184 u plagosën. Rezultati nuk ishte kurrë në dyshim: 90,000 mbrojtës gjermanë u përballën me mbi një milion ushtarë të Ushtrisë së Kuqe. Forcat naziste që mbronin Berlinin përbëheshin nga divizione të varfëruara dhe të armatosura dobët Wehrmacht dhe Waffen-SS, Volkssturm të trajnuar dobët dhe të papërshtatshëm (milicia popullore gjermane e krijuar në 1944-45, e përbërë nga të moshuar dhe të papërshtatshëm) dhe anëtarë të Rinisë Hitleriane. Megjithatë, pati luftime të ashpra në rrugë. Frika nga raprezaljet ruse e nxitur nga propaganda naziste, veçanërisht në mesin e kontingjenteve të huaja të SS, frymëzoi një qëndrim të egër të fundit. Ata llogaritën se do të ishte më mirë të merreshim me aleatët perëndimorë si pushtues sesa Rusinë Sovjetike.

    Shkalla e lartë e viktimave ishte gjithashtu rezultat i nxitimit sovjetik. Stalini e kishte vonuar sulmin ndaj Berlinit sepse donte që forcat sovjetike të ishin të përgatitura mirë për t’u përballur me rezistencën e pritshme të ashpër naziste. Më 1 prill 1945, gjenerali thirri komandantët e tij të lartë në Kremlin dhe e bëri të qartë se ishte e domosdoshme që Ushtria e Kuqe të shkonte në Berlin përpara amerikanëve ose britanikëve. Ndonëse fillimisht i kishte premtuar Marshall Zhukovit marrjen e Berlinit, Stalini tani ndau komandën e sulmit midis Zhukovit, Konevit dhe Rokossovsky-t, duke u thënë atyre se “Kushdo që hyn i pari merr Berlinin”. Duke u dhënë atyre dy javë, Stalini ndezi një garë midis komandantëve të tij të lartë për të kapur kryeqytetin gjerman. Komandanti i njësisë që ngriti “Flamurën e Fitores” mbi Rajhstagun do të bëhej Hero i Bashkimit Sovjetik.
    Gara për Rajhstagun
    Stalini fillimisht ishte në mëdyshje për një udhëtim për Berlinin. Në Jaltë në shkurt 1945 ai kishte ndjekur një ‘politikë bashkëpunuese’ me aleatët perëndimorë që mund të përfitonte nga Bashkimi Sovjetik dhe mund të kërcënohej nga një kapje e njëanshme e Berlinit.
    Për komandantët dhe ushtarët e Ushtrisë së Kuqe, megjithatë, marrja e Rajhstagut ishte një simbol i sakrificës dhe triumfit të tyre përfundimtar në luftën me Gjermaninë naziste. Letrat e shtëpisë së ushtarëve të zakonshëm dëshmojnë për këtë etje për hakmarrje dhe lavdi, me objektivin e Rajhstagut shpeshherë të spikatur në mendimet e tyre. Fushata lindore e Luftës së Dytë Botërore e luftuar midis Gjermanisë naziste dhe Rusisë Sovjetike kishte qenë jashtëzakonisht shkatërruese për jetën dhe vendin; ishte katërfishi i shkallës së konfliktit në Frontin Perëndimor. Pushtimi nazist dhe kundërofensiva sovjetike rezultuan në mbi 23 milionë të vdekur ushtarakë dhe civilë sovjetikë. Berlini do të ishte i tyre me të drejtën e vuajtjes dhe jo vetëm të pushtimit.
    Gara për bombën?
    Anthony Beevor ka argumentuar se gara për Berlinin ishte një episod në kërkimin e Stalinit për një bombë atomike. Spiunët sovjetikë e kishin informuar Stalinin për përparimin e Projektit Anglo-Amerikano-Kanadez, Manhattan. Programi sovjetik, Operacioni Borodino, ishte shumë prapa. Shtetet e Bashkuara deri më tani u kishin dhënë sovjetikëve vetëm furnizime simbolike të materialit thelbësor të oksidit të uraniumit – me shpresën për të zbuluar se çfarë po bënin ata – dhe synonin, me britanikët, të vendosnin një monopol të pasluftës mbi furnizimet e botës me material atomik. Stalini ishte i vendosur për të kapur ekspertizën dhe furnizimet atomike të qendrës gjermane të kërkimit bërthamor, Instituti Kaiser Wilhelm, i vendosur në jugperëndim të Berlinit. Por megjithëse Ushtria e Kuqe arriti të kapte me sukses objektet dhe tre tonë oksid uraniumi, i cili i dha një shtysë shumë të nevojshme programit të bombës atomike të Stalinit, aleatët perëndimorë u larguan me ekspertizën.
    Pikëpamja sovjetike e fundit të lojës evropiane
    Stalini pa në Gjermaninë e pushtuar dhe Evropën Lindore mundësinë për të korrigjuar humbjet e mëdha njerëzore dhe materiale të luftës: një burim dëmshpërblimi fizik dhe financiar, punë dhe tregje të nevojshme për rindërtimin e ekonomisë dhe shoqërisë sovjetike. Por Stalini nuk u besonte ambicieve territoriale, politike dhe tregtare të Shteteve të Bashkuara dhe Britanisë. Synimi i tyre, besonte ai, ishte të takonin Ushtrinë e Kuqe sa më shumë që të ishte e mundur në Perëndim, duke pushtuar territorin në zonën e rënë dakord sovjetike të pasluftës. Trupat britanike dhe amerikane kishin kaluar Rhein, pasi kishin përfituar nga dështimi gjerman për të hedhur në erë një urë hekurudhore që kalonte lumin në Remagen, dhe Stalini kishte frikë se ata do të arrinin në Berlin përpara Ushtrisë së Kuqe. Ai gjithashtu kishte frikë, gabimisht, nga një armëpushim i veçantë midis aleatëve perëndimorë dhe Gjermanisë. Mosbesimi i Stalinit u përkeqësua nga vdekja e Presidentit, Franklin Roosevelt më 12 prill 1945: Pasardhësi i Roosevelt, Harry S. Truman, kishte thënë në vitin 1941 se nazistët dhe sovjetikët duhet të liheshin të vrisnin njëri-tjetrin. Prandaj, Stalini vendosi të ringjallë planet e mëparshme sovjetike për të marrë Berlinin. Në fakt, Truman, fillimisht të paktën, do të vazhdonte atë që ai gjykoi të ishte strategjia e Ruzveltit. Kontributi i Aleatëve Perëndimorë në sulmin përfundimtar në Berlin ishte i kufizuar në bombardimin e qytetit dhe furnizimet gjermane të karburantit, derisa Ushtria e Kuqe hyri në kryeqytet më 20-21 prill.
    Pikëpamja e SHBA-së për finalen evropiane
    Në prill të vitit 1945, prioriteti i Presidentëve, Roosevelt dhe Truman dhe i Komandantit Suprem, Forcave Aleate të Ekspeditës, Gjeneral Eisenhower, ishte të siguronin ndihmën sovjetike për të mposhtur Japoninë, jo për të shkuar në Berlin përpara Ushtrisë së Kuqe. Në Konferencën e Shefave të Shtabit të Aleatëve të Maltës në fillim të vitit 1945, në përgatitje të Jaltës, u llogarit se do të duheshin edhe 18 muaj të tjerë për të mposhtur Japoninë. Prandaj, Roosevelt dhe Eisenhower kërkuan të fitonin angazhimin e Stalinit për luftën në Azi, përpara një pushtimi të kontinentit japonez. Kjo u bë edhe më jetike pas rënies së regjimit nacionalist të Chiang Kai-Shek në Kinë.
    Prandaj Eisenhower i rezistoi thirrjeve britanike, për të shkuar në Berlin përpara rusëve: ai nuk e pa të nevojshme të pësonte viktima të rënda të parashikuara ose të kundërshtonte Stalinin. Gjithsesi, arsyetoi ai, ishte rënë dakord që kryeqyteti gjerman të ishte në sferën e ndikimit sovjetik. Eisenhower ndoshta e nënvlerësoi vendosmërinë e Stalinit për të marrë Berlinin dhe për të kapur programin gjerman të kërkimit bërthamor. Komandanti i Përgjithshëm i SHBA-së vendosi t’i përmbahet planit të tij të një përparimi të përgjithshëm përtej Rhine dhe rrethinat e Ruhr. Me miratimin e Uashingtonit, por për tmerrin e Londrës, ai drejtoi shtytjen kryesore amerikane drejt lindjes, Saksonisë – ku ushtarët e SHBA dhe të Ushtrisë së Kuqe, shtrënguan duart në Elbë në Torgau më 25 prill – dhe në jug për të marrë atë që ai gabimisht besonte se do të ishte Përplasja e fundit naziste në Alpet bavareze dhe austriake. Me pak besim se forcat britanike mund të arrinin në Berlin përpara rusëve, pasi një lëshim për britanikët Eisenhower i urdhëroi ata të shkonin drejt kufirit danez dhe të përparonin përgjatë bregut verior gjerman.
    Pikëpamja britanike e fundit të lojës evropiane
    Kryeministri Winston Churchill dhe komandanti i përgjithshëm Field Marshall Montgomery u përpoqën vazhdimisht dhe nuk arritën të bindin SHBA-në që aleatët perëndimorë duhet të marrin Berlinin përpara rusëve. Churchill ishte i shqetësuar për synimet sovjetike në Evropën Qendrore dhe Lindore të pasluftës dhe donte që forcat britanike të përshpejtonin përparimin e tyre për të arritur sa më larg Lindjes. Kjo do t’u jepte atyre një pozicion të fortë negociues në zgjidhjen e pasluftës. Megjithatë, në Maltë, britanikët duhej të braktisnin një propozim për një shtytje të vetme nga aleatët perëndimorë në Gjermani të udhëhequr nga Montgomery dhe Grupi i tij i Ushtrisë së 21-të. Strategjia, fuqia punëtore dhe municionet amerikane ishin dominuese dhe Montgomery bëri pak për të krijuar besimin dhe ngrohtësinë e homologëve të tij amerikanë. Britania ishte tani më e dobëta nga aleatët e “Treve të Mëdha” të kohës së luftës dhe situata e saj e rrezikshme financiare, kërkonte një fund të shpejtë të luftës. Sigurimi i pjesëmarrjes sovjetike në luftën e Lindjes së Largët ishte gjithashtu në interesat britanike: një ofensivë sovjetike kundër forcave japoneze në Mançuria do të ishte e dobishme në devijimin e trupave japoneze nga përpjekja e Britanisë për të rimarrë Malajën. Sado të tronditur Churchill dhe Montgomery mund të kenë qenë nga vendimi për të mos shkuar me makinë lufte në Berlin, ata nuk kishin as burimet dhe as ndikimin për të ngritur çështjen kundër tij.
    Ndonëse as të kënaqur me një kapje të Berlinit nga Ushtria e Kuqe dhe as të paqartë për ambiciet sovjetike të pasluftës, britanikët nuk ishin në gjendje të sfidonin rusët në një ‘garë për Rajhstagun’. Nëse politika e SHBA-së do të kishte qenë për të arritur atje së pari, forcat aleate perëndimore mund t’i kishin dhënë Ushtrisë së Kuqe një vrapim për paratë e tyre, por në këtë fazë përfundimtare të konfliktit evropian, vëmendja amerikane ishte e fiksuar fort në luftën e Lindjes së Largët. Për Bashkimin Sovjetik, arritja së pari në Berlin ishte një akt simbolik dhe një goditje praktike parandaluese. Stalini ishte i vendosur se duhet të ishin ushtarët e Ushtrisë së Kuqe ata që mposhtën qëndrimin e egër të fundit të Gjermanisë naziste dhe vunë flamurin e tyre të Fitores në rrënojat e djegura të Rajhstagut. Forca e vendosmërisë së liderit sovjetik dhe dëshira ruse për hakmarrje në fund të një konflikti të tmerrshëm, ishte të provonte një portret ogurzi për historinë e shpalosur të Evropës së pasluftës. Por në fund të prillit dhe në fillim të majit 1945, shumica e njerëzve thjesht donin që lufta në Evropë të përfundonte.
    Dr Luke Gibbon

    What’s the context? 2 May 1945: Raising a Flag over the Reichstag


    Përgatiti: Albert Vataj

  • Pikë kthese për gjermanët/ Studimi: Njerëzit s’duan të kujtojnë të kaluarën naziste

    Pikë kthese për gjermanët/ Studimi: Njerëzit s’duan të kujtojnë të kaluarën naziste

    Pothuajse 80 vjet pas fundit të diktaturës naziste, gjithnjë e më shumë njerëz duan të heqin një “vijë” nën kulturën gjermane të kujtesës.
    Autorët e një studimi të ri paralajmërojnë për një “pikë kthese”.
    Njerëzit në Gjermani ndonjëherë kanë boshllëqe të mëdha në njohuritë e tyre për diktaturën naziste dhe kanë gjithnjë e më pak vullnet për t’iu qasur në mënyrë kritike Rajhut të Tretë.
    Për herë të parë, një shumicë relative e popullsisë dëshiron të heqë një “vijë” nën të kaluarën naziste të Gjermanisë për sa i përket kulturës së kujtesës, siç tregohet nga studimi i ri Memo i fondacionit “Kujtim Përgjegjësi E ardhme” (“Erinnerung Verantwortung Zukunft” (EVZ)). Vetëm 42.8 përqind e të anketuarve thanë se ishte e rëndësishme për ta që ta mbanin gjallë kujtimin e krimeve të diktaturës naziste.
    Sipas rezultateve, 38.1 përqind e të anketuarve ishin plotësisht ose disi dakord me tezën se është “koha për të hequr një vijë ndarëse nën epokën e nacionalsocializmit (diktaturës naziste)”.
    37.2% ishin pjesërisht ose plotësisht kundër kësaj ideje. Që nga viti 2018, kjo pyetje është bërë në mënyrë të ngjashme edhe në katër studime të mëparshme memo të Fondacionit – por këtë herë, për herë të parë, shumica e të anketuarve u shprehën ndryshe.
    Pak gatishmëri për t’u marrë me periudhën naziste
    Njerëzit e moshës së mesme dhe votuesit e AfD-së prireshin të pajtoheshin me pohimin “e heqjes vijë”. Të rinjtë dhe të moshuarit, si dhe ata me nivele më të larta arsimimi, si tendencë janë që kujtimi i së kaluarës naziste të vazhdojë. Megjithatë, një shumicë prej 43.6 përqind janë dakord me pikëpamjen se “ne duhet të përqendrohemi në problemet aktuale”.
    Në anketë, 44.8 përqind e të anketuarve thanë se zemërohen që “gjermanët ende fajësohen sot për krimet e kryera kundër hebrenjve”.
    28.2 përqind nuk ishin dakord me këtë deklaratë. Teza të tilla si “nuk e kuptoj pse duhet të vazhdoj të shqyrtoj historinë e Nacionalsocializmit sot” dhe “më duket normale që brezat e ardhshëm të mos e shqyrtojnë më epokën e Nacional Socializmit” u kundërshtuan me shumicë.
    Studiuesit paralajmërojnë për humbjen e kulturës së kujtesës
    Vetëm rreth një e treta (35.5%) e të anketuarve ishin në gjendje të shpjegonin shkurtimisht se çfarë nënkuptohej me termin eutanazi, pra vrasja e qëllimshme e njerëzve të sëmurë, në kontekstin e epokës naziste. Rreth tre të katërtat e të anketuarve nuk mund të jepnin vlerësime realiste për numrin e viktimave. Kjo kishte të bënte edhe me numrin e sintëve dhe romëve të vrarë ose numrin e punëtorëve me punë të detyruar.
    Veronika Hager, punonjëse kërkimore në Fondacionin EVZ, e përshkroi rezultatin si një “pikë kthese në kulturën e kujtesës”.
    “Për gjithnjë e më shumë njerëz, nazizmi është thjesht një periudhë tjetër historike, e cila nuk ka më shumë të bëjë me të tashmen dhe një orientim vlerash këtu dhe tani”, tha Hager. Kjo duhet kundërshtuar.
    Një tjetër përfundim i studimit është se shumë njerëz, veçanërisht të rinjtë, duan të angazhohen më shumë në kujtimin e së kaluarës naziste të Gjermanisë.
    Rezultate kritike për AfD-në
    Çështjet aktuale politike luajnë gjithashtu një rol në studim: gjashtë nga dhjetë të anketuar (58.2 përqind) e konsiderojnë AfD-në të pavotueshme në zgjedhje duke pasur parasysh historinë gjermane. Rreth 50 përqind thanë më tej se AfD ishte po aq kërcënuese për shoqërinë gjermane sa dikur NSDAP (partia e Hitlerit). 57.7 përqind besonin se është e drejtë që AfD të karakterizohet si parti e ekstremit të djathtë.
    Në studim, 44.4 përqind e të anketuarve thanë se e konsideronin përgjegjësi të tyre personale të tregonin solidaritet me hebrenjtë në Gjermani, 23.3 përqind e kundërshtuan këtë dhe 32.1 përqind u përgjigjën pjesërisht/pjesërisht. 39.8% e të anketuarve kundërshtuan deklaratën se “Gjermania ka një detyrim të veçantë ndaj Izraelit”. Kjo deklaratë u miratua nga 28.5% e të anketuarve.
    Studimi konsiderohet përfaqësues
    I ashtuquajturi Studim-Shtysë-Për t’u menduar (Gedenkanstoß-Memo) bazohet në një anketë online të kryer në tetor 2024 midis 3.000 personave të moshës 18 vjeç e lart që e kanë Gjermaninë vend të përhershëm qëndrimi. Mosha mesatare e të anketuarve ishte 52.6 vjeç. Studimi konsiderohet përfaqësues për të gjithë popullatës./DW