Një avion i kompanisë ajrore Delta Airlines është detyruar të bëjë një ulje emergjente në aeroportin e Los Anxhelosit, pasi motori i majtë i mjetit ka marrë flakë gjatë ngritjes.
Bëhet fjalë për një Boeing 767-400, i cili ishte nisur nga Los Anxhelosi me destinacion Atlantën.
Sapo pilotët kanë vënë re se nga motori i majtë po dilte zjarr, kanë kthyer avionin dhe kanë realizuar një ulje të sigurt në aeroportin e nisjes, duke shmangur çdo incident të mëtejshëm.
Andrea Russo
ITALI- Autoritetet italiane kanë identifikuar 35-vjeçarin që humbi jetën tragjikisht kur u “thith” nga motori i një avioni në aeroportin Orio al Serio të Bergamos. Andrea Russo ka lindur në vitin 1990, vjen nga qyteti provincial i Bergamos, Calcinate, dhe sipas gazetës italiane “Il Corriere della Sera”, kishte një histori me përdorimin e drogës. Në përpjekje për t’u përballur me varësinë e tij, ai u bashkua me një program rehabilitimi. Në vitet e fundit, ai ia kishte dalë që të fitonte betejën me varësinë dhe kishte nisur që të rindërtonte jetën e tij.
Ai ishte i angazhuar profesionalisht me mirëmbajtjen e shtëpive dhe jetonte në një apartament me një të afërmin e tij. Deri sot, nuk kishte më asgjë që nuk shkonte me jetën e saj. Ndaj nuk dihet se çfarë mund ta ketë shtyrë të kryente vetëvrasje. Autoritetet që po hetojnë rastin janë duke u përpjekur të kuptojnë nëse ka ndodhur diçka që e ka shtyrë drejt aktit të rëndë.
Një nga pasagjerët e fluturimit Volotea për në Asturias, duke folur për Corriere della Sera, shpjegoi se ndërsa ngjitej shkallët e Airbus A319, pa të gjithë skenën.
“Pashë një zotëri që po ikte me vrap nga asistentët. Ai fillimisht shkoi tek motori i djathtë i aeroplanit, pastaj u kthye dhe ra ose u thith nga motori tjetër,”- tha dëshmitari okular, duke shtuar se ishte ende në gjendje shoku./ZËRI
Një aksident tragjik në aeroportin Orio al Serio ka sjellë vëmendjen ndaj një rreziku pak të njohur, por real, atë që një person të përthithet nga një motor reaktiv. Sipas raporteve fillestare, një person është përplasur në një nga motorët e një avioni Airbus A319 gjatë operacioneve tokësore, në rrethana që ende po hetohen nga autoritetet. Por a është vërtet e mundur? Përgjigja është po, dhe rreziku ekziston edhe kur motorët nuk janë në fuqi të plotë.Nisur nga ngjarja e sotme mediat italiane kanë sjellë në vëmendje sesi mund të ndodhë një gjë e tillë kur motori është në regjimin minimal, apo si funksionon një motori i tillë.
Si funksionon një motor reaktiv si ai i përfshirë në ngjarje?
Motorët turboventilatorë si ata në avionin e prekur janë projektuar për të gjeneruar midis 85 dhe 120 kN shtytje përmes një procesi shumëfazor. Ajri hyn përmes ventilatorit të madh të përparmë (“ventilatori”), kompresohet nga një seri kompresorësh të brendshëm, përzihet me karburant dhe më pas ndizet në dhomën e djegies. Gazrat e nxehtë që gjenerohen dalin me shpejtësi të lartë nga pjesa e pasme, duke prodhuar shtytje.
Një pjesë e këtij ajri nuk hyn në djegie, por përshpejtohet nga ventilatori dhe anashkalon bërthamën qendrore. Është kjo “rrugë e dyfishtë” që i bën turboventilatorët më efikasë dhe relativisht më të qetë se motorët e vjetër reaktivë.
Në të gjithë këtë proces, faza fillestare, domethënë, marrja e ajrit, është thelbësore. Edhe kur motori është në punë boshe, forca me të cilën ai “gëlltit” ajrin nga përpara mbetet shumë e lartë. Dhe është pikërisht kjo marrje që përfaqëson një rrezik të menjëhershëm fizik për këdo që i afrohet shumë.
Çfarë do të thotë “i ngadaltë” ose “regjim minimal”?
Rreziku ekziston edhe kur avioni është në “regjim minimal” apo në gjendje të ngadaltë, domethënë kur motori është ndezur, por nuk po ofron shtytje të mjaftueshme për ta lëvizur aeroplanin. Ky është modaliteti në të cilin ai mbetet në “pritje”, për shembull ndërsa avioni është ndalur në pistë ose po ecën ngadalë.
Edhe nëse duket sikur “fle”, një motor në gjendje boshe vazhdon të thithë qindra kilogramë ajër në sekondë. Kjo krijon një fushë thithjeje të rrezikshme, të padukshme, por shumë të fuqishme. Dhe, meqenëse në ato kushte një motor është gjithashtu i vështirë për t’u dëgjuar nga operatorët tokësorë (të cilët, gjatë kryerjes së aktiviteteve të tyre, mbajnë mbrojtëse veshësh), duke filluar nga vitet 1990, agjencitë e sigurisë prezantuan spiralen rrotulluese, për avionët e linjës ajrore, që nxjerr në pah rrotullimin e ventilatorit.
Sa i rrezikshëm është një motor reaktiv që punon?
Për të dhënë një ide të menjëhershme mbi rrezikun janë shifrat e ofruara nga IATA (Shoqata Ndërkombëtare e Transportit Ajror), e cila përfaqëson linjat ajrore nga e gjithë bota dhe ka përcaktuar zonat e rrezikut rreth motorëve reaktivë, dhe nga FAA (Administrata Federale e Aviacionit), agjencia federale amerikane që rregullon aviacionin civil:
Zona e rrezikut është afërsisht 4.2 metra nga motori kur është në punë boshe dhe arrin deri në 10 metra kur motorët janë me shpejtësi më të lartë.
Shpejtësia e ajrit është mbi 150 km/orë në një distancë prej 1 metri
Presioni i thithjes: deri në a-10 kPa
Në praktikë, një person brenda një rrezeje prej 3 metrash nga një motor në regjim minimal mund të jetë i çekuilibruar. Brenda një metri, ai mund të thithet plotësisht.
Aksidenti i sotëm nuk është i pari
Rasti Orio al Serio është ende nën hetim, por incidente të ngjashme janë dokumentuar edhe më parë. Në vitin 2006, në Atlanta, një mekanik avioni u përplas në motorin e një Boeing 737, ndërsa avioni ishte në gjendje boshe. Ai vdiq menjëherë.
Një ngjarje e ngjashme ndodhi në vitin 2023, në Alabama, ku një operator u gëlltit nga një motor i ndezur i një Embraer E175, gjithashtu në atë rast në gjendje boshe. Ndoshta rasti më i bujshëm mbetet ai i vitit 1991 në një aeroplanmbajtëse amerikane, ku një marinar u thith nga motori i një A-6 Intruder, por mbijetoi. Ai u nxor me djegie të rënda, por i gjallë, një rrethanë e jashtëzakonshme.
Kina përfundoi me sukses testin e parë të fluturimit të një motori mini reaktiv ultra të lehtë të zhvilluar në vend, i cili u prodhua tërësisht duke përdorur teknologjinë e printimit 3D, shkruan “Xinhua”.
Testi i fluturimit u zhvillua në Rajonin Autonom të Mongolisë së Brendshme në Kinën veriore, duke arritur një lartësi maksimale prej 4000 metrash.
Ai demonstroi në mënyrë gjithëpërfshirëse besueshmërinë dhe stabilitetin operativ të motorit në kushte autentike fluturimi, tha Korporata e Motorëve Ajrorë të Kinës (AECC) në një njoftim për shtyp.
Ky është motori i parë turboxhet i validuar ndonjëherë në Kinë prej 160 kg, që do të prodhohet tërësisht me printim 3D, sipas korporatës.
Inovacioni kryesor qëndron në integrimin revolucionar të metodologjive të avancuara të projektimit me aftësitë e printimit 3D, duke mbushur një boshllëk të rëndësishëm vendas në zbatimin e inxhinierisë së plotë të motorit të këtij drejtimi specifik teknologjik, vuri në dukje AECC-ja.
Ekipi i kërkimit ishte pionier në zbatimin e optimizimit të topologjisë shumëdisiplinore të përshtatur posaçërisht për printimin 3D.
Kjo qasje, e shoqëruar me projektimin e integruar të komponentëve, lejoi një ulje dramatike të peshës së përgjithshme të motorit dhe një përmirësim të ndjeshëm në metrikat kritike të performancës, sipas korporatës.
Një ngjarje tragjike është regjistruar në Gjirin e Durrësit, ku Policia Kufitare ka gjetur dy turistë në det të hapur, me një motor uji të fikur. Fatkeqësisht, njëri prej tyre kishte humbi jetën, ndërsa tjetri ndodhet në gjendje të rënduar shëndetësore në spital.
Sipas informacioneve paraprake, dy turistët janë gjetur pa mjete identifikuese dhe në gjendje të rënduar fizike. Dyshohet se motorit të ujit i është fikur motori gjatë lundrimit, duke i lënë të ekspozuar për një kohë të gjatë në det të hapur.
Autoritetet dyshojnë se shkaku i incidentit ka qenë hipotermia e mundshme, për shkak të temperaturave të ulëta të ujit dhe qëndrimit të gjatë në det.
Policia Kufitare dhe grupet hetimore po punojnë për zbardhjen e plotë të ngjarjes dhe për identifikimin e viktimës dhe të personit të plagosur. Më shumë detaje priten pas përfundimit të ekspertizës mjeko-ligjore dhe hetimeve të mëtejshme.
Këmbësori i cili u përplas nga motori në aksin rrugor Lushnjë-Fier ka ndërruar jetë në spitalin e Traumës.
Hakim Maledhi fillimisht u dërgua në spitalin e Lushnjës dhe më pas u transportua në Tiranë, por fatkeqësisht nuk mundi t’i mbijetonte plagëve të marra.
Ngjarja u shënua mbrëmjen e djeshme në fshatin Rrapëz, ku drejtuesi i motorit, Aleksandër Hila dyshohet se humbi kontrollin dhe për pasojë përplasi 77-vjeçarin.
Motori i një avioni të Delta Air Lines u përfshi nga flakët ndërsa po përgatitej të ngrihej nga Aeroporti Ndërkombëtar i Orlandos, njoftoi Administrata Federale e Aviacionit (FAA).
Pasagjerët, rreth 300, u evakuuan nga avioni duke përdorur daljet e emergjencës.
Airbus A330 ishte gati të nisej për në Atlanta kur motori i tij mori flakë në orën 11:15 të mëngjesit me orën lokale. FAA ka deklaruar se do të hetojë ngjarjen.
Një numër incidentesh të ngjashme të kohëve të fundit në aeroportet amerikane kanë ngritur shqetësime për sigurinë e aviacionit.
Delta tha se fluturimi 1213 kishte 282 pasagjerë dhe 12 anëtarë të ekuipazhit në bord dhe nuk kishte raportime për lëndime. Ekuipazhi “ndoqi procedurat e evakuimit” kur vunë re flakë në sistemin e shkarkimit të njërit prej dy motorëve, shtoi ai.
Top Channel
Motori i autorëve të plagosjes së 4 personave, mes të cilëve dy të mitur të moshës 11 dhe 17 vjeç, dyshohet se erdhi nga zona e Arbanës.
Kjo e dhënë është përftuar nga hetuesit të cilët prej së enjtes në mbrëmje po analizojnë dhjetra kamera sigurie për të kuptuar itinerarin e lëvizjes së autorëve, që dyshohet se ishin 2 persona.
Këta të fundit janë pozicionuar në vendin ku u regjistrua ngjarja, kanë pritur aty për disa minuta dhe në momentin që u është shfaqur fuoristrada luksoze, ku udhëtonin 4 të plagosurit, kanë qëlluar me breshëri plumbash.
8 prej të shtënave kapën makinën tip G Class, ndërsa breshërisë nuk i shpëtoi as një tjetër mjet që po lëvizte ne daljen e Unazes prane Lundres, por fatmirësisht pa dëme në njerëz.
Nisur nga rruga e përshkruar nga motori i autorëve, policia dhe prokuroria ka dyshime se atentatorët, janë ndihmuar dhe nga një person tjetër që i ka sinjalizuar për lëvizjet e makinës që lëviznin 4 të plagosurit, mes tyre dy të mitur, të cilët u transportuan në Itali për mjekim më të specializuar.
Krahas pamjeve, policia po verifikon dhe motorin e autorëve, që u gjet i shkrumbuar në fshatin Fikas të Mulletit.
Ai është dërguar për ekzaminim në laborator, me qëllim zbulimin e numrit të shasisë.
Ndonëse deri tani nuk ka një pistë konkrete, policia vijon të qëndrojë dyshimit se mund të ketë patur ngatërrim objektivi.
Detaje të reja mbi atentatin e ndodhur të Enjten në kryeqytet, ku mbetën të plagosur 4 persona.
Sipas Klan News mësohet se motori tip “Ducati” nga ku autorët qëlluan në drejtim të makinës “G Class”, është larguar në drejtim të Elbasanit.
Grupi hetimor ka mundur ta lokalizojë deri diku në autostradë, ndërsa më pas ka humbur gjurmët, pasi ka devijuar nëpër disa rrugë fshatrash pa mbërritur në qytet, në të cilat deri më tani ka qenë i pamundur gjurmimi pasi nuk ka kamera sigurie.
Grupi hetimor, përveç verifikimeve që po kryen për pistën që e lidh me ngjarjen e Lezhës, disa pista të tjera janë duke u verifikuar, por deri në këtë fazë asnjëra prej tyre nuk duket të jetë bindëse. Në zonën ku u qëlluan 4 personat lëvizin kontigjentë të tjerë të botës së krimit, të cilët mund të kenë po ashtu shënjestër. Një pjesë e tyre po verifikohen ku kanë qenë në momentin e atentatit, jo vetëm si shënjestër, por edhe autorë të mundshëm.
Kujtojmë se 2 nga të plagosurit janë vëllezërit e mitur, 17 dhe 11 vjeç.
Ata janë nisur jashtë vendit për ndihmë më të specializuar mjekësore.
