Është 70-vjeç, s’mund të zgjidhet Avokat i Popullit”/ Ndregjoni – Ballës: Ligji nuk parashikon kufizim moshe
Kandidati për Avokat Populli, Besim Ndregjoni ka reaguar pas deklaratës së Taulant Ballës në Kuvend i cili tha se Ndregjoni smund të zgjidhet Avokat i Popullit pasi është 70-vjeç.
Në përgjigje Ndregjoni thotë se ligji shqiptar nuk parashikon asnjë kufizim moshe, ndërsa e ka cilësuar deklaratën e Ballës si shtrembërim të hapur të së vërtetës dhe një ndërhyrje të papranueshme në procesin e votimit.
Reaimi i plotë:
Në vijim të deklarimit publik të deputetit Taulant Balla, i cili ka deklaruar se kandidatura për Avokat të Popullit “nuk mund të votohet pasi kandidati ka mbushur moshën 70 vjeç”, dëshiroj të bëj një sqarim të domosdoshëm për publikun dhe partnerët ndërkombëtarë.Ligji shqiptar nuk parashikon asnjë kufizim moshe për zgjedhjen e Avokatit të Popullit. Neni 3 i ligjit nr. 8454/1999 e përcakton qartë se cilat janë kriteret për këtë funksion, dhe mosha nuk është dhe nuk ka qenë kurrë pjesë e tyre. Për këtë arsye, çdo pretendim që lidhet me një kufizim moshe është plotësisht i pabazuar në ligj.
Kandidatura ime është shqyrtuar dhe verifikuar në mënyrë të rregullt nga strukturat kompetente të Kuvendit, të cilat kanë konfirmuar përputhshmërinë time me të gjitha kriteret e përcaktuara nga legjislacioni. Deklarata se kandidatura “nuk mund të votohet”, për shkak të moshës, përbën një shtrembërim të hapur të së vërtetës dhe një ndërhyrje të papranueshme në procesin e votimit.
Në këtë rast po tentohet të pengohet qëllimisht kandidimi i një të përndjekuri politik për një funksion kushtetues të pavarur. Kjo nuk është vetëm e padrejtë, por përbën një cenim të rëndë të të drejtave themelore, të parimit të barazisë dhe të pjesëmarrjes së lirë në jetën publike. Të përdorësh justifikime të sajuara për të ndaluar votimin e një kandidature të ligjshme është një praktikë diskriminuese, që krijon precedent të rrezikshëm dhe sjell ndër mend praktika që Shqipëria është përpjekur t’i kapërcejë.
Veprime të tilla bien ndesh me standardet e kërkuara nga BE, SHBA, OSBE dhe Këshilli i Evropës, të cilët kanë theksuar prej vitesh se institucionet e pavarura duhet të zgjidhen përmes proceseve transparente, të paanshme dhe të bazuara në merita. Përpjekjet për të deformuar ligjin dhe procesin e votimit minojnë besimin publik dhe dëmtojnë imazhin demokratik të vendit.
U bëj thirrje institucioneve të respektojnë ligjin dhe të garantojnë një proces të rregullt, duke mos lejuar ndërhyrje politike që cenojnë zgjedhjen e Avokatit të Popullit, një institucion kyç për mbrojtjen e të drejtave të njeriut.
Tag: moshë
-
Është 70-vjeç, s’mund të zgjidhet Avokat i Popullit”/ Ndregjoni – Ballës: Ligji nuk parashikon kufizim moshe
-

Mjekësia në zi/ Ndahet nga jeta infermierja në moshë shumë të re, lë pas respekt dhe dhimbje
Një lajm i trishtë vjen nga qyteti i Vlorës, Kristina Kokaj infermerja e cila prej vitesh shërbente me përkushtim në Spitalin Psikiatrik “Ali Mihali” në Vlorë, është ndarë nga jeta në moshë të re.
Kristina njihej për humanizmin, qetësinë dhe kujdesin e jashtëzakonshëm ndaj pacientëve, duke fituar respektin e kolegëve dhe komunitetit ku shërbeu. Për shumë vite ajo ishte simbol i profesionalizmit, korrektësisë dhe përkushtimit të pakushtëzuar, duke ushtruar detyrën me dinjitet, përulësi dhe dashuri të madhe për njerëzit në nevojë.
Portali yne shpreh ngushëllimet më të sinqerta për familjarët, miqtë dhe kolegët e saj. -

Shqipëria drejt plakjes, fuqia punëtore në ulje
Vitet e fundit, me rënien e ritmeve të shtimit të popullsisë dhe me problematikat e tregut të punës në shumë shtete, është vënë re një vështirësi në raportin mes të punësuarve dhe pensionistëve. World Economics ka bërë një parashikim deri në vitin 2050 lidhur me raportin mes personave në moshë pune dhe pensionistëve.
Të dhënat mbi numrin e personave që punojnë për çdo person të moshuar në varësi (65+ vjeç) për Shqipërinë ofrojnë një perspektivë thelbësore mbi plakjen demografike, duke përcaktuar numrin e individëve në moshë pune (15–64 vjeç) të disponueshëm për të mbështetur çdo person të moshuar. Një shifër e ulët do të thotë se personat në moshë pune dhe ekonomia në përgjithësi përballen me një barrë më të madhe në mbështetjen e popullsisë në plakje.
Aktualisht, në Shqipëri, numri i personave që punojnë për çdo person të moshuar në varësi është rreth 2.5 punëtorë, duke pësuar një ulje prej 0.3 pikë krahasuar me vitin 2020. Ndërkohë, për çdo person të moshuar në varësi, deri në vitin 2030 kjo shifër vlerësohet të ulet në 2.1, ndërsa në vitin 2050 pritet të arrijë në 1.4.
Në krahasim me rajonin, Shqipëria paraqitet në një situatë më të mirë për këtë raport. Në Maqedoninë e Veriut, rreth 2 persona në moshë pune mbështesin një pensionist. Nga ana tjetër, ky raport është 1.7 në Bosnje dhe Hercegovinë dhe 1.9 në Serbi, por edhe në këto vende pritet që shifra të vijojë të ulet në vitet në vijim.
Megjithatë, ky problem është pothuajse global, pasi shumë shtete po përballen me të njëjtin fenomen. Vendi më problematik përsa i përket këtij raporti është Italia, ku aktualisht vetëm 1.5 persona në moshë pune janë në varësi të 1 pensionisti, dhe pritet që ky raport të bjerë në 0.8 në vitin 2050. Në një situatë të ngjashme, me një raport të ulët, ndodhen edhe Japonia, Greqia, Kroacia, Portugalia dhe Franca.
Nga ana tjetër, ka shtete ku ky raport është shumë më i favorshëm. Në këtë aspekt kryesojnë vendet e Azisë, me në krye Emiratet e Bashkuara Arabe, ku aktualisht rreth 44.7 persona në moshë pune janë përgjegjës për 1 të moshuar në pension, dhe në vitin 2050 pritet të jenë ende rreth 36.2 persona në moshë pune për një pensionist. Pas Emirateve të Bashkuara Arabe renditen Katari dhe Omani, ku ka përkatësisht 41 dhe 19.5 persona në moshë pune për çdo pensionist. -

Problemet e fëmijërisë që mund të ndikojnë në zhvillimin e ankthit në moshë madhore
Edhe pse shumë fëmijë mësojnë të përballojnë vështirësitë me kalimin e kohës, ka disa modele që vazhdojnë në moshë madhore.
Fëmijëria formëson mënyrën se si e përjetojmë botën, njerëzit dhe veten tonë. Përvojat nga vitet e para të jetës shpesh lënë gjurmë të padukshme që më vonë përcaktojnë se si reagojmë ndaj stresit, konflikteve dhe afërsisë me të tjerët.
Edhe pse shumë fëmijë mësojnë të përballojnë vështirësitë me kalimin e kohës, ka disa modele që vazhdojnë në moshë madhore – veçanërisht nëse nuk janë mësuar t’i njohin ose t’i kuptojnë ato.
Sipas këshilluesit, janë pikërisht emocionet dhe problemet e pazgjidhura nga fëmijëria që mund të jenë baza e ndjenjave të ankthit dhe pasigurisë që më vonë shfaqen pa një shkak të qartë.
Të rritesh në një mjedis pa mbështetje emocionale
Fëmijët që rriten në shtëpi ku emocionet injorohen ose minimizohen, shpesh mësojnë t’i shtypin ndjenjat e tyre.
Në moshën madhore, kjo mund të shndërrohet në një vështirësi në njohjen dhe shprehjen e nevojave të dikujt, gjë që krijon një ndjenjë të vazhdueshme tensioni të brendshëm.
Kur një person nuk e mëson me kalimin e moshës se është në rregull të kërkojë ngushëllim, çdo situatë në të cilën ndihet i prekshëm mund të shkaktojë ankth.
Këshilltarët shpjegojnë se individë të tillë shpesh kanë përshtypjen se duhet të jenë “të fortë” dhe të pavarur me çdo kusht, sepse kanë mësuar që fëmijë se emocionet nuk janë të sigurta.
Në moshë madhore, ankthi bëhet një mënyrë që trupi të shprehë atë që fjalët nuk mund ta shprehnin kurrë.
Prindër tepër kritikë ose kërkues
Fëmijët të cilëve u thuhet vazhdimisht se nuk janë mjaftueshëm të mirë, shpesh zhvillojnë një ndjenjë se duhet ta vërtetojnë vazhdimisht vlerën e tyre. Ky model përhapet lehtësisht në moshën madhore, ku shfaqet frika nga gabimet, ankthi në situata shoqërore dhe një nevojë e vazhdueshme për miratim.
Njerëz të tillë rrallë ndiejnë paqe të vërtetë sepse masa e tyre e brendshme e vlerës është vazhdimisht e lidhur me njohjen e jashtme.
Ekspertët e marrëdhënieve theksojnë se një edukim i tillë shpesh krijon të ashtuquajturin “kritik të brendshëm” – një zë që vazhdimisht kujton gabimet dhe zvogëlon sukseset. Kur ky zë merr kontrollin, ankthi bëhet një shoqërues i përditshëm.
Mjedis familjar i paparashikueshëm ose i pasigurt
Fëmijët që janë rritur në shtëpi të mbushura me tension, konflikte ose paqëndrueshmëri emocionale shpesh zhvillojnë një ndjenjë të shtuar kujdesi. Në rrethana të tilla, fëmija mëson se bota mund të jetë e paparashikueshme dhe se ai duhet të jetë vazhdimisht “në gatishmëri”.
Në moshë madhore, kjo vigjilencë e vazhdueshme shndërrohet në ankth – trupi reagon sikur të jetë ende në rrezik, edhe kur objektivisht nuk është.
Këshilltarët paralajmërojnë se modele të tilla shpesh zgjasin me vite, derisa personi të kuptojë se frikërat e tij nuk janë një reagim ndaj të tashmes, por ndaj të kaluarës.
Kjo është arsyeja pse rekomandohet të krijohet një ndjenjë sigurie përmes rutinës, marrëdhënieve të shëndetshme dhe stabilitetit emocional – një mjedis që një i rritur mund ta ndërtojë vetë, i cili kompenson atë që i mungonte në fëmijëri.
-

E trishtë në Korçë! Ndërron jetë mësuesja, sëmundja e rëndë e mposhti në moshë të re
Një lajm i trishtë vjen nga qyteti i Korçës, ku ka ndërruar jetë në moshë shumë të re mësuesja Fjoralba Dule, e cila prej kohësh po përballej me një sëmundje të rëndë.
Pavarësisht forcës, shpresës dhe përkushtimit që e karakterizonte, Fjoralba nuk mundi ta fitonte këtë betejë të padrejtë. Largimi i saj ka lënë një boshllëk të madh te familjarët, miqtë dhe kolegët, por edhe te nxënësit që e vlerësonin për dritën, mirësinë dhe pasionin që sillte çdo ditë në klasë.
Edhe pse jeta iu ndërpre në kulmin e saj, kujtimi i Fjoralbës do të mbetet i gjallë tek të gjithë ata që patën fatin ta njihnin dhe ta donin. -

Mjekët paralajmërojnë: Astma mund të shfaqet në çdo moshë dhe shumica e njerëzve nuk e dinë që e vuajnë
Edhe pse astma shfaqet më shpesh në fëmijëri, ka gjithnjë e më shumë raste kur sëmundja zhvillohet vetëm në moshë madhore, kur mund të jetë më serioze dhe e vështirë për t’u trajtuar.
Sipas pulmonologes Dr. Rachel Taglierschio të Klinikës së Klivlendit, gjithnjë e më shumë njerëz zhvillojnë astmë pas moshës 20 vjeç. Bëhet fjalë për të ashtuquajturën astmë me fillim në moshë madhore, dhe simptomat janë të njëjta si tek fëmijët – por në moshë madhore ato shpesh janë më të theksuara dhe zgjasin më shumë.
Kur astma shfaqet më vonë
“Simptomat janë të njëjta si tek fëmijët, por tek të rriturit ato zakonisht janë më të rënda dhe kanë më pak gjasa të zhduken vetë”, shpjegon Dr. Taglierscio.
Të rriturit shpesh i injorojnë shenjat e para për vite me radhë, duke ia atribuar ato gjendjes së dobët fizike ose plakjes. Simptomat më të zakonshme përfshijnë gulçim, ngushtësi në gjoks, kollë të thatë kronike dhe ndjenjë gulçimi. Nëse diagnoza nuk bëhet në kohë, mund të ndodhë dëmtim i përhershëm i mushkërive .
“Nëse mendoni se frymëmarrja juaj nuk është ajo që ishte më parë, mos e mendoni si një pjesë normale të plakjes. Kërkoni ndihmë”, këshillon mjeku.
Më e rëndë se në fëmijëri
Tek të rriturit, astma është më shpesh e rëndë dhe persistente. Përveç kësaj, diagnoza shpesh vonohet sepse simptomat ngatërrohen me sëmundje të tjera – nga refluksi dhe pamjaftueshmëria kardiake deri te sëmundja pulmonare obstruktive kronike (SPOK).
Kjo është arsyeja pse vdekshmëria nga astma tek të rriturit është më e lartë sesa tek fëmijët. Një problem shtesë është se mushkëritë humbasin elasticitetin e tyre me moshën dhe muskujt që ndihmojnë në frymëmarrje dobësohen.
Disa ilaçe të përdorura për sëmundje të tjera – për shembull beta-bllokuesit për zemrën ose steroidet oralë – mund t’i përkeqësojnë simptomat e astmës edhe më shumë.
Kush është në rrezik më të madh?
Ekzistojnë disa faktorë që rrisin mundësinë e zhvillimit të astmës në moshë madhore:
trashëgimia – nëse dikush në familje ka astmë, rreziku është më i lartë
pirja e duhanit dhe pirja pasive e duhanit – tymi dhe irrituesit kimikë dëmtojnë traktin respirator
mbipesha dhe mungesa e aktivitetit – ndikojnë në funksionin e mushkërive dhe rrisin inflamacionin
ndryshimet hormonale – shtatzënia dhe menopauza mund të shkaktojnë simptoma
alergjitë – shkaktarë të shpeshtë të astmës së zhvilluar më vonë
mjedisi i punës – pluhuri, kimikatet, gazrat dhe tymi industrial
gjendje të tjera – infeksione të rënda të frymëmarrjes, abuzim me drogë ose medikamente të caktuaraBërja e një diagnoze
Mjeku do të bëjë një test të frymëmarrjes (spirometri) për të vlerësuar funksionin e mushkërive. Nëse përdorni tashmë inhalatorë, është e nevojshme t’i hiqni ato një ditë para testit.
Është e rëndësishme të përjashtohen paraprakisht gjendje të tjera me simptoma të ngjashme. Pasi të konfirmohet diagnoza, hapi tjetër është gjetja e terapisë më të mirë për funksionimin e përditshëm.
Tek të rriturit, shpesh kërkohet një kombinim i kortikosteroideve të thithura, ilaçeve mirëmbajtëse dhe terapisë biologjike.
Trajtimi dhe jeta e përditshme
Astma nuk mund të shërohet plotësisht, por mund të kontrollohet me shumë sukses. Çelësi është të njihni shkaktarët tuaj dhe të ndiqni një plan trajtimi. Dr. Taglierscio këshillon:
Merrni terapinë rregullisht dhe mos ndryshoni dozat pa këshillën e mjekut.
Monitoroni funksionin e mushkërive edhe në shtëpi.
Keni një plan për kriza – bini dakord me mjekun tuaj se çfarë të bëni nëse simptomat përkeqësohen.
Kushtojini vëmendje cilësisë së ajrit – qëndroni brenda kur ka ndotje jashtë dhe merrni në konsideratë një pastrues ajri.
Mbani aktivitet fizik, ushtrohuni rregullisht dhe gradualisht, me një inhalator në dorë.
Ndaloni pirjen e duhanit – as cigaret elektronike nuk janë një alternativë më e sigurt.
Kujdesuni për shëndetin tuaj mendor – stresi dhe ankthi mund të shkaktojnë ose përkeqësojnë krizat.
Ushtrimet e frymëmarrjes gjithashtu mund të jenë shumë të dobishme.
Kur marrim frymë më lehtë – gjithçka është më e lehtë
Astma që fillon tek të rriturit mund të jetë një surprizë, por nuk është e vështirë për t’u trajtuar. Me diagnozën dhe trajtimin e duhur, shumica e njerëzve bëjnë jetë normale dhe aktive.
“Astma e padiagnostikuar mund të shkaktojë humbje të përhershme të funksionit të mushkërive”, paralajmëron Dr. Taljerscio, duke shtuar se kur e dini se çfarë po ju ndodh dhe keni një plan, do të merrni frymë shumë më lehtë – si në kuptimin e mirëfilltë ashtu edhe në atë figurativ.
-

Kostot e jetesës mbi mesataren europiane! Edhe pensionistët e huaj braktisin Shqipërinë
Kostot e jetesës mbi mesataren europiane! Edhe pensionistët e huaj braktisin Shqipërinë
Rritja e kostove të jetesës në qiratë dhe çmimet e ushqimeve, te cilat tani janë mbi mesataren europianë po largojnë pensionistët e huaj që kishin zgjedhur vendin tonë për të jetuar.
Sipas të dhënave të INSTAT grup-mosha mbi 60 vjeç përfaqëson një pjesë të rëndësishme te të huajve në vendin tonë. Vitin e kaluar 3007 persona në këtë grup-moshë ishin me leje qëndrimi në vendin tonë më rënie 15.5% në krahasim me vitin 2023.
Ndonëse numri i përgjithshëm i të huajve me leje qëndrimi është rritur (nga 21,460 në 2023 në 21,940 vitin e kaluar), grup-mosha mbi 60 vjeç është tkurrur si në numër, ashtu edhe në përqindje.
Ulja e këtij grupi lidhet lëvizjen e pensionistëve të huaj drejt vendeve të tjera me kushte më të favorshme për qëndrime afatgjata ose me kosto më të ulët të jetesës.
Të dhënat tregojnë se profili i migracionit drejt Shqipërisë po bëhet më aktiv dhe më i ri në moshë, me rënie të komponentit “rezidencë e përhershme pas pensionit”.
Në grup-moshën deri në 19 vjeç, numri është rritur pak nga 1,891 në 2023 në 1,947 persona në 2024 persona çka përbën rreth 9% të totalit të emigrantëve në vendin tonë. Kjo kategori përfshin kryesisht fëmijë dhe të rinj që jetojnë në Shqipëri si pjesë e familjeve të huaja ose të prindërve që punojnë në vend. Pesha e qëndrueshme e këtij grupi tregon se flukset familjare nuk kanë ndryshuar ndjeshëm.
Grup-mosha 20–29 vjeç është rritur më shumë se çdo kategori tjetër, nga 3,811 persona në 2023 në 4,356 persona në 2024, ose 14%, duke zënë 20% të totalit të personave të huaj me leje qëndrimi në Shqipëri. Kjo tregon një zgjerim të ndjeshëm të prurjeve të të rinjve, apo punonjës sezonalë apo studentë që po e shohin Shqipërinë si destinacion për studime, punë etj.
Në grup-moshën 30–39 vjeç vihet re gjithashtu një rritje e fortë vjetore me 11.7% me një numër total 5,395 persona në 2024. Kjo grup-moshë zuri 24% të totalit të emigrantëve. Kjo moshë përfaqëson kryesisht njerëz aktivë në tregun e punës, profesionistë që vendosen për periudha të mesme ose afatgjata për arsye ekonomike. Rritja e kësaj grupmoshe tregon se Shqipëria po tërheq gjithnjë e më shumë të huaj në moshë pune, të cilët e shohin vendin si një hapësirë me mundësi punësimi ose investimi.
Në kategorinë 40–49 vjeç, numri i të huajve arriti në 4,283 persona në 2024 me zgjerim 10%. Edhe kjo grup-moshë përfshin individë aktivë profesionalisht, shpesh me përvojë të konsiderueshme, që mund të punojnë në sektorë si ndërtimi, energjia apo shërbimet financiare.
Grup-mosha 50–59 vjeç ka shënuar një rënie me 15%, çka tregon se të huajt e kësaj moshe nuk zgjedhin të qëndrojnë në Shqipëri, ndoshta për shkak të moshës afër daljes në pension./ Monitor -

Kostot e jetesës mbi mesataren europiane! Edhe të huajt po e braktisin Shqipërinë
Rritja e kostove të jetesës në qiratë dhe çmimet e ushqimeve, te cilat tani janë mbi mesataren europianë po largojnë pensionistët e huaj që kishin zgjedhur vendin tonë për të jetuar.
Sipas të dhënave të INSTAT grup-mosha mbi 60 vjeç përfaqëson një pjesë të rëndësishme te të huajve në vendin tonë. Vitin e kaluar 3007 persona në këtë grup-moshë ishin me leje qëndrimi në vendin tonë më rënie 15.5% në krahasim me vitin 2023.
Ndonëse numri i përgjithshëm i të huajve me leje qëndrimi është rritur (nga 21,460 në 2023 në 21,940 vitin e kaluar), grup-mosha mbi 60 vjeç është tkurrur si në numër, ashtu edhe në përqindje.
Ulja e këtij grupi lidhet lëvizjen e pensionistëve të huaj drejt vendeve të tjera me kushte më të favorshme për qëndrime afatgjata ose me kosto më të ulët të jetesës.
Të dhënat tregojnë se profili i migracionit drejt Shqipërisë po bëhet më aktiv dhe më i ri në moshë, me rënie të komponentit “rezidencë e përhershme pas pensionit”.
Në grup-moshën deri në 19 vjeç, numri është rritur pak nga 1,891 në 2023 në 1,947 persona në 2024 persona çka përbën rreth 9% të totalit të emigrantëve në vendin tonë. Kjo kategori përfshin kryesisht fëmijë dhe të rinj që jetojnë në Shqipëri si pjesë e familjeve të huaja ose të prindërve që punojnë në vend. Pesha e qëndrueshme e këtij grupi tregon se flukset familjare nuk kanë ndryshuar ndjeshëm.
Grup-mosha 20–29 vjeç është rritur më shumë se çdo kategori tjetër, nga 3,811 persona në 2023 në 4,356 persona në 2024, ose 14%, duke zënë 20% të totalit të personave të huaj me leje qëndrimi në Shqipëri. Kjo tregon një zgjerim të ndjeshëm të prurjeve të të rinjve, apo punonjës sezonalë apo studentë që po e shohin Shqipërinë si destinacion për studime, punë etj.
Në grup-moshën 30–39 vjeç vihet re gjithashtu një rritje e fortë vjetore me 11.7% me një numër total 5,395 persona në 2024. Kjo grup-moshë zuri 24% të totalit të emigrantëve. Kjo moshë përfaqëson kryesisht njerëz aktivë në tregun e punës, profesionistë që vendosen për periudha të mesme ose afatgjata për arsye ekonomike. Rritja e kësaj grupmoshe tregon se Shqipëria po tërheq gjithnjë e më shumë të huaj në moshë pune, të cilët e shohin vendin si një hapësirë me mundësi punësimi ose investimi.
Në kategorinë 40–49 vjeç, numri i të huajve arriti në 4,283 persona në 2024 me zgjerim 10%. Edhe kjo grup-moshë përfshin individë aktivë profesionalisht, shpesh me përvojë të konsiderueshme, që mund të punojnë në sektorë si ndërtimi, energjia apo shërbimet financiare.
Grup-mosha 50–59 vjeç ka shënuar një rënie me 15%, çka tregon se të huajt e kësaj moshe nuk zgjedhin të qëndrojnë në Shqipëri, ndoshta për shkak të moshës afër daljes në pension./ Monitor

