Thuhet se një mollë në ditë e mban larg mjekun, por a qëndron me të vërtetë kjo shprehje popullore? Bota i adhuron mollët. Çdo vit prodhohen afërsisht 100 milionë ton mollë në mbarë globin. Me një gamë të gjerë ngjyrash dhe shijesh, mollët kanë fituar reputacionin e një fruti që promovon shëndetin.
Origjina e shprehjes së famshme vjen nga një proverb uellsian i vitit 1866: “Ha një mollë para se të flesh dhe do të mbash larg mjekun.” Por, a ka baza shkencore kjo thënie?
Çfarë përmbajnë mollët?
Mollët janë të pasura me fitokimikate, komponime bimore që përfshijnë flavonolet, antocianinat dhe polifenolë të tjerë. Këto substanca janë të lidhura me:
-mbajtjen e peshës së shëndetshme,
-uljen e rrezikut të sëmundjeve të zemrës,
-kontrollin e sheqerit në gjak,
-përmirësimin e kolesterolit.
Për shembull, pektina, një lloj fibre që gjendet kryesisht në mollë – ndihmon në uljen e kolesterolit të keq (LDL) dhe rregullimin e glukozës në gjak.
A janë mollët më të veçanta se frutat e tjera?
Sipas Janet Colson, profesoreshë e të ushqyerit në Universitetin Shtetëror të Tenesit të Mesëm, edhe pse mollët nuk janë të pasura me vitaminë C, hekur apo kalcium, ato përmbajnë përbërës të tjerë shumë të dobishëm për shëndetin.
Polifenolet në mollë janë antioksidantë të fuqishëm që ndihmojnë në balancimin e radikaleve të lira dhe reduktimin e inflamacionit kronik, një faktor kyç në shumë sëmundje kronike si kanceri dhe sëmundjet kardiovaskulare.
Për më tepër, mollët përmbajnë florizinë, një polifenol unik që ndihmon në uljen e përthithjes së sheqerit në gjak, dhe fenolikë, të cilët përbëjnë rreth 20% të marrjes totale të këtyre komponimeve tek amerikanët, sipas disa studimeve.
A e shmangin vërtet mollët vizitën te mjeku?
Një studim i vitit 2015 që analizoi rreth 9,000 persona gjeti se ata që hanin mollë kishin pak më shumë gjasa të shmangnin vizitat mjekësore, por kjo nuk rezultoi statistikisht domethënëse. Sidoqoftë, u vu re se konsumatorët e përditshëm të mollëve kishin më pak gjasa të përdornin ilaçe me recetë.
Matthew Davis, studiuesi kryesor i studimit, thekson se vizitat mjekësore shpesh ndodhin edhe për kontrolle rutinë, prandaj është e vështirë të nxirret një përfundim i qartë. Megjithatë, ai përmend: “Një mollë në ditë mund të mos e mbajë mjekun larg, por ndoshta e mban farmacistin larg.”
Studime të tjera dhe konsumi ideal
Një studim i vitit 2020 gjeti se konsumimi i dy mollëve në ditë për tetë javë uli ndjeshëm nivelin e kolesterolit tek të rriturit me nivel pak më të lartë. Një tjetër studim tregoi se ngrënia e tre mollëve në ditë ndihmoi në humbje peshe dhe përmirësim të glukozës në gjak tek gratë mbipeshë.
Flavia Guzzo, profesoreshë në Universitetin e Veronës, rekomandon të mos qërohet lëkura e mollës, pasi aty ndodhen shumica e polifenoleve. Ajo sugjeron gjithashtu përdorimin e varieteteve të vjetra të mollës, të cilat kanë përmbajtje më të lartë të komponimeve të dobishme në krahasim me varietetet më moderne dhe më të ëmbla.
Sa e vërtetë është proverba?
Mollët janë padyshim të dobishme për shëndetin, por ato nuk janë një ‘frut magjik’.
Ato duhet të jenë pjesë e një diete të pasur me ushqime të ndryshme me bazë bimore. Konsumi i përditshëm i mollëve, veçanërisht me lëkurë, mund të kontribuojë në shëndetin e zemrës, peshën, kontrollin e sheqerit dhe ndoshta në uljen e nevojës për ilaçe.
Pra, ndonëse një mollë në ditë mund të mos ju mbajë gjithmonë larg mjekut, është padyshim një hap i mirë drejt një jete më të shëndetshme.