Tag: mitsotakis

Ministrat dhe zyrtarët e lartë të qeverisë greke dyshohen për bashkëpunim në një mashtrim masiv të ndihmës bujqësore për të mashtruar Bashkimin Evropian me qindra miliona euro.

Por, pavarësisht se janë emëruar si të dyshuar nga prokurorët evropianë, ata ka të ngjarë t’i shpëtojnë drejtësisë sepse kryeministri Kyriakos Mitsotakis po bllokon një hetim të plotë.

“Greqia në vitin 2025 nuk ka nevojë për skandale, por për të vërteta”, tha Mitsotakis në parlament javën e kaluar, në një përpjekje për të justifikuar atë vendim. “Ne kërkojmë një zgjidhje përfundimtare për problemin.”

Rasti ofron prova dënuese se — pas tre paketave të shpëtimit dhe një krize financiare që zgjati më shumë se një dekadë — Greqia ende nuk e ka pastruar kalbësinë. 

Zyra e Prokurorit Publik Europian (EPPO) ndoqi dhjetëra raste në të cilat grekët morën fonde bujqësore të BE-së për kullota që nuk i zotëronin ose nuk i kishin marrë me qira, ose për punë bujqësore që nuk i kryenin, duke i privuar fermerët legjitimë nga fondet që meritonin. Politico raportoi pwr herw tw parw pwr skemwn në shkurt.

Një dosje prej 3,000 faqesh e dërguar në parlamentin grek përfshin dhjetëra transkripte përgjimesh në të cilat njerëzit me sa duket diskutojnë se si të shmangin kontrollet mbi pagesat e subvencioneve bujqësore të BE-së në mënyrë që aleatët dhe miqtë e partisë të mund të përfitojnë.

Të paktën pesë ministra aktualë ose ish-ministra dhe 10 deputetë të tjerë mund të jenë të implikuar, sipas transkripteve.

Mesazhi nga bisedat është i qartë: Ne duhet të mbrojmë dhe paguajmë njerëzit tanë; inspektorët në agjencinë shtetërore që merret me pagesat e BE-së duhet të largohen; dhe ne duhet të pengojmë prokurorët hetues.

Qeveria Mitsotakis — falë shumicës që gëzon partia e tij e qendrës së djathtë, Demokracia e Re, dhe një veçorie ligjore që i lejon vetëm parlamentit grek të ndjekë penalisht ministrat e qeverisë — ka zgjedhur të mos hetojë njerëzit e vet.

Ndihmë e paligjshme

Dosja e EPPO-së përshkruan një “organizatë kriminale” që përfshin zyrtarë nga agjencia greke për shpërndarjen e subvencioneve të BE-së, OPEKEPE, së bashku me individë dhe deputetë që morën ilegalisht subvencione bujqësore të BE-së, sipas zyrtarëve që e kanë parë atë. 

Në një shënim prej 36 faqesh në anglisht të bashkangjitur në dosje, EPPO deklaron se zyrtarët në OPEKEPE dhe Ministrinë e Bujqësisë, së bashku me njerëz në biznes, “vepruan në mënyrë të organizuar me qëllim krijimin e një sistemi jo-kontrollesh dhe marrjen ose lehtësimin e marrjes së ndihmës së paligjshme”.

 “Shkalla e këtij falsifikimi të të drejtave të pagesës dhe dëmi total ndaj fondeve të BE-së ende nuk është vlerësuar plotësisht”, vëren EPPO. “Megjithatë, në këtë fazë të hetimit, ka baza të arsyeshme për të besuar se ka qenë një skemë në shkallë të gjerë.”

Edhe pse shkalla e dëmeve nuk është vlerësuar, Brukseli i ka urdhëruar Greqisë tw humbasw gati 400 milionw euro nw fonde – mbi një të pestën e pagesave direkte që duhej të merrte vitin e ardhshëm.

EPPO tha se dy ish-ministra të bujqësisë — Lefteris Avgenakis dhe Makis Voridis, i cili më vonë shërbeu si ministër shteti duke raportuar drejtpërdrejt te kryeministri — duhet të përballen me hetime të mëtejshme ligjore mbi dyshimet për përvetësim të fondeve të BE-së. Të dy i hedhin poshtë pretendimet.

Sipas dosjes, presidenti i atëhershëm i OPEKEPE-s, Grigoris Varras, e përshkroi problemin me kullotat e rreme në dy letra drejtuar Voridis-it në vitin 2020. Ai u detyrua të jepte dorëheqjen nga Voridis, i cili mbeti në qeveri deri në qershor të këtij viti, kur edhe ai dha dorëheqjen pasi EPPO-ja ia dorëzoi dosjen e saj parlamentit.

Në një bisedë më 24 shtator 2021 midis një ish-presidenti tjetër të OPEKEPE, Dimitris Melas, dhe një biznesmeni në sektor, Melas përshkruan se si njerëzit i kishin deklaruar kullotat aq të largëta dhe shkëmbore saqë ato ishin në fakt “në brigjet e Normandisë” ku “jo vetëm kullotja është e pamundur, por buburrecat as nuk mund të mbijetojnë”. Ata vazhdojnë të thonë se 800 “përfitues” të tillë kishin bërë aplikime të ngjashme. 

EPPO thotë: “Nga biseda është e qartë se, megjithëse presidenti i OPEKEPE është në dijeni të mashtrimit, ai nuk është i gatshëm të marrë masa ligjore për tërheqjen e mbështetjes, por po përpiqet të gjejë një menaxhim ‘politik’ të problemit dhe është i gatshëm t’u japë këshilla autorëve të mashtrimit në mënyrë që të mbajnë paratë e marra padrejtësisht.”

Melas e kundërshton këtë rrëfim. “Realiteti është krejtësisht i kundërt me atë që përshkruhet. Nuk e di nëse kjo është për shkak të cilësisë së dobët të lidhjes apo përshkrimit të gabuar”, tha ai për POLITICO. Ai tha se po përshkruante një praktikë të gabuar që vuri re duke u punësuar nga fermerë, pagesat e të cilëve përfundimisht u bllokuan.

Melas është aktualisht në gjyq për përvetësim të paligjshëm të një dokumenti dhe shkelje të detyrës. Ai mohon çdo shkelje dhe thotë se kurrë në karrierën e tij nuk ka ndjerë nevojën për të fshehur ndonjë dokument.

Presioni politik

Një shënim i veçantë nga një tjetër ish-president i OPEKEPE-s, Evangelos Simandrakos, është gjithashtu pjesë e dosjes së EPPO-së.

Ai bllokoi mijëra pagesa të dyshimta sepse kishin nevojë për hetime të mëtejshme. Ai u përjashtua shpejt nga Avgenakis, atëherë ministër i bujqësisë.

Në një shënim të dërguar më 4 nëntor 2023, drejtuar ministrit të shtetit dhe shefit të stafit të kryeministrit, të siguruar nga POLITICO, Simandrakos përshkroi arsyen pse vendosi të bllokonte më shumë se 9,000 pagesa. Ai paralajmëron se OPEKEPE është tashmë nën hetim dhe së shpejti mund të humbasë akreditimin e saj nga Komisioni Evropian. Simandrakos thotë se është i vendosur të qëndrojë në OPEKEPE pavarësisht presionit nga Avgenakis për të dhënë dorëheqjen.

Më pas ai pati një takim me tre ministrat e shtetit nën kryeministrin, të cilët, siç e përshkruan ai, mbështetën zgjedhjen e tij për të mos dhënë dorëheqjen. Në një letër të dytë më 8 dhjetor 2023, ai përshkruan sulmet publike kundër tij nga Avgenakis dhe se si kjo ka tërhequr vëmendjen e hetuesve evropianë. Javë më vonë, në një takim më 28 dhjetor 2023, të njëjtët njerëz kërkuan dorëheqjen e tij.

“I paaftë t’i përballoja presionit politik, dhashë dorëheqjen dhe u detyrova të largohesha nga organizata”, tha Simandrakos në dëshminë e tij para EPPO-së.

Avgenakis e mbajti postin e tij ministror dhe të gjitha llogaritë e bllokuara u liruan për pagesë.

Më 2 shkurt 2024, Mitsotakis i tha parlamentit se të gjithë fermerët do të paguheshin nga OPEKEPE deri në prill. 

“Të gjithë e dinin, edhe vetë zoti Mitsotakis e dinte”, tha në parlament udhëheqësi i të Majtës së Re, Alexis Charitsis. “Është një piramidë korrupsioni që ka vetëm një person në krye – Mitsotakisin.”

Kafe e ftohtë

Një shembull tipik është rasti i Giorgos Xylouris, një fermer nga Kreta dhe anëtar i Demokracisë së Re, i cili përmendet në dosjen e çështjes EPPO me nofkën “Frappé” (“Kafe me akull”). 

Babai i ndjerë i Mitsotakis, ish-kryeministri Konstantinos Mitsotakis, ishte shoqëruesi i dhëndrit në dasmën e vëllait të Xylouris, sipas mediave lokale. Një darkë pas shërbimit përkujtimor vjetor për babain e Mitsotakis u mbajt nw restorantin e Xylouris.

Xylouris është fotografuar gjithashtu me kryeministrin grek në takime në Kretë. Dhe zyrtarë të lartë të Demokracisë së Re darkuan në shtwpinw e familjes sw tij, gjatë fushatës për zgjedhjet evropiane të vitit të kaluar.

“Xylouris dhe anëtarët e familjes së tij ishin përfshirë në disa ankesa, sipas të cilave ata deklaruan numër të tepërt dhe të rremë kafshësh, si dhe zona të përshtatshme jashtë Kretës, në ishujt e Kiosit dhe Parosit”, përshkruhet në dosje.

Megjithatë, kur pagesat e tij u bllokuan nga Simandrakos, si nënkryetari i OPEKEPE, Kyriakos Babasidis, ashtu edhe Sekretari i Përgjithshëm i Ministrisë së Bujqësisë, Giorgos Stratakos, këmbëngulën që anëtarët e familjes së tij të paguheshin.

Numrat e bllokuar të Identifikimit të Tatimpaguesit të familjes nuk u paguan në vitin 2024, pas një shënimi informues (30 nëntor 2023) nga inspektorja e OPEKEPE, Paraskevi Tycheropoulou, e cila zbuloi mashtrimin e dukshëm. Xylouris pretendoi se Babasidis i kishte thënë se nuk mund të paguhej, “nëse Tycheropoulou nuk e gëlltiste shënimin informues”.

Në komunikimet e përgjuara, Xylouris duket se e mban Tycheropoulou përgjegjëse për inspektimet kundër tij, përshkruan EPPO. Ai i thotë Stratakos se familja e tij mund të detyrohet të kthejë 200,000 euro. Ai e pyet Stratakos nëse “kanë bërë diçka në lidhje me çështjen Tycheropoulou” – me sa duket duke nënkuptuar hapa për ta larguar atë nga puna në OPEKEPE. 

Në një diskutim tjetër me sekretarin e përgjithshëm të ministrisë, Xylouris ankohet për pagesat dhe thotë — me sa duket me zemër të lehtë — se nëse do ta kishte vrarë Tycheropoulou-n, do të kishte paguar një avokat të mirë, do të kishte dalë nga burgu dhe do të kishte një gjendje më të mirë. Ai gjithashtu shpreh interes për të zëvendësuar një prokuror të deleguar evropian nga zyra e EPPO-së në Athinë.

Duke iu përgjigjur këtyre gjetjeve, Xylouris ka thwnw se ai kurrë nuk kërkoi të zhbllokonte pagesat, ai e dinte se ishte nën mbikëqyrje dhe bisedat ishin redaktuar.

“Nuk jam në gjendje të organizoj zëvendësimin e prokurorit. Nëse do të kisha një mundësi të tillë, do të kisha kërkuar të paguhesha dhe të mos mbahesha peng për tre vjet nga auditimet”, tha ai për radion Parapolitika.

Frikësimi i dëshmitarëve

Presioni mbi dëshmitarët kryesorë që zbuluan mashtrimin vazhdon i pandërprerë.

Në vitin 2020, një punonjës i OPEKEPE nga Kreta ishte një nga të parët që vuri re parregullsitë dhe informoi drejtorin e përgjithshëm të organizatës.

Dokumentet e brendshme të siguruara nga POLITICO përshkruajnë kërcënimet e bëra kundër tij dhe fëmijëve të tij. Ky punonjës kërkoi mbrojtje nga autoritetet gjyqësore — por OPEKEPE u përgjigj me masa disiplinore dhe një pezullim dy-mujor të pagës.

Tycheropoulou, auditorja e OPEKEPE, përballet tashmë me tre masa disiplinore dhe dy padi. Dosjet dhe kompjuteri i saj janë konfiskuar, ndërsa dollapi i saj është thyer. Pavarësisht publikimit, në fillim të këtij muaji ajo mori një njoftim për pezullim të pagës për 15 ditë me akuzat për “shkelje të detyrimeve të konfidencialitetit” dhe “sjellje të papërshtatshme për një punonjës publik brenda OPEKEPE”.

EPPO kërkoi dërgimin e saj në detyrë, por kjo nuk u miratua nga Ministri aktual i Bujqësisë, Kostas Tsiaras. Përfundimisht, “EPPO e pa veten të detyruar të tërhiqte kërkesën për dërgimin në detyrë të një punonjëseje të OPEKEPE-së, ndërsa pret rezultatin e disa procedurave të jashtme në vazhdim”, tha për POLITICO zëdhënësja e EPPO-së, Tine Hollevoet.

Asnjë ditë në gjykatë

Dosja e çështjes EPPO iu dërgua parlamentit sepse, për shkak të një veçorie të ligjit grek, vetëm ai ka autoritetin për të hetuar dhe referuar krimet e drejtësisë të kryera nga ministrat.

Megjithatë, partia në pushtet Demokracia e Re i ka refuzuar vazhdimisht thirrjet e prokurorëve të BE-së për të ndërmarrë veprime kundër ministrave të saj. Në vend që të përqendrohej te mashtrimi me kullotat, ajo përdori shumicën e saj për të ngritur një hetim parlamentar për të shqyrtuar të gjithë historinë e menaxhimit të fondeve bujqësore që nga viti 1998, kur u krijua ideja e krijimit të OPEKEPE-së.

EPPO vëren në dosjen e saj se afati i parashkrimit për krimet e dyshuara të kryera nga ish-Ministri i Bujqësisë Voridis skadon në tetor.

Ministri i Shëndetësisë Adonis Georgiadis ka argumentuar se, sipas kushtetutës greke, EPPO nuk ka të drejtë të japë gjykim mbi Voridis ose Avgenakis, por mund të sugjerojë vetëm që parlamenti të hetojë përgjegjësitë e mundshme.

“Kush e ka shumicën në parlament? Demokracia e Re. Çfarë ka vendosur Demokracia e Re? Që nuk duan që ata të hetohen. Pikë,” i tha ai stacionit televiziv Action 24.

Për Nikos Androulakis, kreun e partisë kryesore të opozitës Pasok, linja e qeverisë “fyen inteligjencën e popullit grek, të cilit do t’i kërkohet të paguajë gjobën”.

«Vendi ynë dhe populli grek nuk e meritojnë një kryeministër të dobët të shantazhuar nga ministrat e tij», tha Androulakis. «Si rezultat, ai i jep Voridisit dhuratën e parashkrimit dhe Avgenakisit dhuratën e amnistisë».

‘Ne dështuam’

Pasok dhe një bllok i përbashkët i partive të majta Syriza dhe E Majta e Re kanë paraqitur dy propozime për të ngritur një komision hetimor parlamentar që do të shqyrtojë akuzat e mundshme për krime kundër ish-ministrave, bazuar në dosjen e çështjes së EPPO-së. Mes skenave kaotike, këto mocione u rrëzuan — me një bojkot nga partitë e opozitës që sponsorizuan mocionet që dështoi ta privonte parlamentin nga një kuorum.

Duke folur në parlament më 30 korrik, Voridis tha se, bazuar në veprimet e tij si ministër, “nuk mund të ketë vepër penale” dhe i përshkroi propozimet e opozitës si “qartësisht të pabazuara”.

Në të njëjtën seancë parlamentare, Avgenakis tha se propozimet e opozitës për ta hetuar atë ishin “ligjërisht të gabuara”.

Megjithatë, kryeministri nuk e mohon plotësisht këtë.

“Ne dështuam”, pranoi Mitsotakis, duke iu referuar skandalit në një postim nw Facebook në fund të qershorit. “Siç rezulton, dobësitë e vazhdueshme të OPEKEPE lejuan praktika klienteliste, për fat të keq, edhe brenda partisë sonë.”

Ai premtoi gjithashtu se ata që kanë marrë fonde evropiane pa pasur të drejtë për to do të detyrohen t’i kthejnë paratë. Qeveria thotë se inspektimet kanë filluar dhe Drejtoria Kundër Krimit të Organizuar mund të fillojë së shpejti sekuestrimin e aseteve.

Megjithatë, është e qartë se qeveria vendosi të vepronte vetëm pasi shpërtheu skandali. Ajo njoftoi se do ta mbyllë OPEKEPE deri në fund të vitit 2026, ndërsa të gjitha çeqet dhe pagesat do të kryhen nëpërmjet Autoritetit të Pavarur për të Ardhurat Publike (AADE). 

Kjo ndodhi vetëm pasi prokurorët e deleguar nga EPPO-ja sulmuan selinë e OPEKEPE-s dhe prokurorja e saj kryesore Laura Kövesi akuzoi zyrtarët për pengim fizik të hetimit.

Ndërkohë, përveç një presidenti tjetër që u detyrua të jepte dorëheqjen — i gjashti në gjashtë vjet — zyrtarë të tjerë të OPEKEPE të përfshirë në skemë mbeten në poste dhe do të vazhdojnë të mbikëqyrin pagesat bujqësore këtë vit dhe vitin tjetër. Siç vëren EPPO në dosje: “I njëjti grup i të dyshuarve mund të kërkojë të vazhdojë aktivitetet e tyre pa pengesa.”/ Politico.