Foto ilustruese
BRUKSEL- Gjykata më e lartë e Bashkimit Europian ka anuluar një vendim për të mbajtur të fshehtë mesazhet e Ursula von der Leyen me një drejtues të një kompanie farmaceutik. Mesazhet ishin shkëmbyer gjatë periudhës së pandemisë së koronavirusit, duke shënuar kështu një humbje të rëndësishme për presidenten e Komisionit Europian. Gjykata Evropiane e Drejtësisë anuloi të mërkurën një vendim të marrë nga Komisioni Evropian në nëntor 2022 për t’i mohuar gazetës “New York Times” qasjen në mesazhe, pas një kërkese nga gazeta për të ushtruar lirinë e informacionit.
Nuk ishte menjëherë e qartë nëse komisioni, i cili ende ka të drejtë të apelojë, do t’i publikonte mesazhet. Në një deklaratë se do ta “studionte nga afër” vendimin, ndërsa ekzekutivi i BE-së sugjeroi se ende kishte ndërmend të bllokonte aksesin në tekste, duke thënë se do të “miratonte një vendim të ri [mbi kërkesën për informacion mbi informacionin] që ofronte një shpjegim më të detajuar”. Pavarësisht këtyre pyetjeve, vendimi është një moment përcaktues për von der Leyen, e cila ka pak muaj që ka filluar mandatin e saj të dytë 5-vjeçar si drejtuese e ekzekutivit të BE-së. Ndërsa është lavdëruar si një menaxhere krizash, von der Leyen është përballur gjithashtu me kritika të shpeshta për stilin e saj të menaxhimit dhe është akuzuar për mungesë transparence.
Në janar të vitit 2023, New York Times dhe shefja e atëhershme e byrosë së saj në Bruksel, Matina Stevis-Gridneff, nisën çështjen për të kundërshtuar një vendim të komisionit për të mos publikuar mesazhe me tekst. Gazeta “NYT” kishte raportuar ekzistencën e mesazheve me tekst të shkëmbyera midis von der Leyen dhe drejtorit ekzekutiv të Pfizer, Albert Bourla, në një artikull që përfshinte intervista me të dy.
Diplomacia personale e Von der Leyen u tha se çaktivizoi 1.8 miliardë doza të vaksinës Pfizer/BioNTech në një moment kur BE-ja po mbetej prapa Mbretërisë së Bashkuar dhe Izraelit në garën për të siguruar vaksinat. Kritikët, më vonë pretenduan se komisioni kishte paguar më shumë për vaksinat pasi doli se Pfizer kishte rritur çmimet e saj në 19.50 euro për injeksion, krahasuar me 15.50 euro sa ishte fillimisht.
Një gazetar investigativ, Alexander Fanta, i kërkoi komisionit në maj 2021, që të publikonte mesazhet sipas rregullave të BE-së. Pasi komisioni refuzoi, ai e çoi çështjen te Avokati i Popullit Evropian, i cili e shpalli komisionin fajtor për keqadministrim.
Tekstet e Von der Leyen, shkroi Fanta në Guardian, mund të “ndihmojnë në përgjigjen e pyetjeve të tilla si psh; pse BE-ja u bë klienti më i madh i Pfizer, duke paguar një çmim shumë të lartë”.
Gazeta New York Times kërkoi të shihte mesazhet në maj 2022 dhe iu drejtua gjykatës për të kundërshtuar refuzimin e Komisionit. Vendimi negativ i gjykatës nuk ishte i papritur, pasi gjyqtarët kishin kritikuar përgjigjet e juristëve të komisionit gjatë seancave dëgjimore vitin e kaluar.
Komisioni kishte pretenduar se tekstet ishin dërguar vetëm për takime koordinuese, por avokatët e tij pranuan se nuk i kishin parë mesazhet dhe nuk mund të thoshin nëse ato ekzistonin ende. Të mërkurën, gjykata tha se komisioni “nuk kishte sqaruar mjaftueshëm” nëse mesazhet ishin fshirë dhe, nëse po, nëse kjo “ishte bërë qëllimisht apo automatikisht”, apo nëse presidentja kishte ndërruar telefonin.
Alberto Alemanno, një profesor i së drejtës së BE-së në Shkollën e Biznesit HEC Paris, tha se rezultati do të nxisë një llogaridhënie më të madhe të udhëheqësve të BE-së.
“Ky vendim ofron një kujtesë të re se BE-ja qeveriset nga sundimi i ligjit, me udhëheqësit e saj që i nënshtrohen shqyrtimit të vazhdueshëm të medias së lirë dhe të një gjykate të pavarur.”
Një zëdhënës i New York Times tha: Vendimi i sotëm është një fitore për transparencën dhe llogaridhënien në Bashkimin Evropian dhe dërgon një mesazh të fuqishëm se komunikimet e përkohshme nuk janë përtej mundësisë së shqyrtimit publik./ZËRI
Marrë nga The Guardian
