OBSH ka publikuar raportin më të ri mbi gjendjen e shëndetit mendor të fëmijëve dhe të rinjve në Europë duke paraqitur një situatë serioze dhe gjithnjë e më shqetësuese.
Sipas të dhënave të raportit, 1 në 7 fëmijë dhe adoleshentë jeton me një çrregullim të shëndetit mendor, ndërsa vajzat e moshës 15–19 vjeç rezultojnë të jenë veçanërisht të prekura, me 1 në 4 prej tyre që përballen me probleme të tilla.
Raporti thekson gjithashtu se vetëvrasja mbetet shkaku kryesor i vdekjeve tek të rinjtë e moshës 15–29 vjeç, duke u kthyer në një ndër sfidat më të mëdha shëndetësore në kontinent.
Gjatë 15 viteve të fundit, prevalenca e çrregullimeve të shëndetit mendor tek fëmijët dhe të rinjtë është rritur me rreth 33%, por pavarësisht kësaj rritjeje të dukshme, shërbimet shëndetësore nuk kanë avancuar me të njëjtin ritëm.
Raporti vë në dukje se një në katër vende europiane nuk ofron shërbime komunitare të shëndetit mendor për fëmijët dhe adoleshentët, ndërsa një në pesë vende nuk ka politika të dedikuara për këtë grupmoshë.
Për më tepër, cilësia e shërbimeve ndryshon ndjeshëm mes shteteve dhe aktualisht ka vetëm një psikiatër për çdo 76 000 fëmijë dhe të rinj, një tregues i qartë i mungesës së theksuar të profesionistëve të fushës.
Për të adresuar këto boshllëqe, raporti rekomandon nëntë masa thelbësore që vendet duhet t’i zbatojnë urgjentisht, duke përfshirë hartimin e planeve kombëtare të shëndetit mendor, vendosjen e standardeve klinike, investimin në rritjen e kapaciteteve të stafit profesional, përmirësimin e vazhdueshëm të cilësisë së shërbimeve dhe fuqizimin e familjeve dhe komuniteteve në proceset vendimmarrëse.
Drejtuesit e OBSH-së e kanë cilësuar këtë raport si një thirrje alarmi për të gjithë Rajonin e Europësdhe një pikë kthese të rëndësishme për mënyrën se si vendet duhet t’i qasen shëndetit mendor të fëmijëve dhe të rinjve.
Sipas OBSH-së, veprimi i menjëhershëm dhe investimet e qëndrueshme janë të domosdoshme për të ndërtuar sisteme të forta dhe të afta për t’u ardhur në ndihmë gjeneratave të ardhshme.
Tag: mendor
-

OBSH/ 1 në 7 fëmijë vuan nga probleme të shëndetit mendor
-

OBSH: Një në shtatë fëmijë dhe adoleshentë në Evropë jeton me një çrregullim mendor
Një në shtatë fëmijë dhe adoleshentë në Evropë jeton me një çrregullim mendor, sipas një raporti të OBSH-së.
Vajzat preken në mënyrë disproporcionale, me një në katër vajza adoleshente të moshës 15-19 vjeç që përjetojnë një çrregullim mendor. Vetëvrasja mbetet shkaku kryesor i vdekjes tek të rinjtë e moshës 15-29 vjeç.Incidenca e çrregullimeve mendore është rritur me një të tretën në 15 vitet e fundit, ndërsa shërbimet e ofruara nuk përputhen me nevojat në rritje.
Në Rajonin Evropian të OBSH-së:
* 1 në 4 vende nuk ka shërbime komunitare të shëndetit mendor për fëmijët, adoleshentët dhe të rinjtë.
* 1 në 5 vende nuk ka një politikë specifike për shëndetin mendor të këtyre grupeve.
* Cilësia e kujdesit ndryshon shumë në të gjithë Rajonin.
* Në vendet e Rajonit, ka një psikiatër për 76,000 fëmijë dhe adoleshentë.
Raporti “Shëndeti Mendor i Fëmijëve dhe i të Rinjve në Rajonin Evropian të OBSH-së: Statusi dhe veprimet për të forcuar cilësinë e kujdesit” u prezantua nga Zyra Rajonale e OBSH-së për Evropën, përmes Zyrës së saj për Cilësinë e Kujdesit dhe Sigurinë e Pacientit në Athinë dhe Ekipit të Shëndetit Mendor dhe Mirëqenies (MHW).Raporti mbledh, për herë të parë, të dhëna dhe informacione të hollësishme mbi gjendjen e shëndetit mendor të fëmijëve dhe të rinjve në të gjithë Rajonin, duke nxjerrë në pah nevojat e rëndësishme dhe në rritje, si dhe boshllëqet kritike në cilësinë dhe aksesin e shërbimeve të shëndetit mendor.
Raporti bën thirrje për veprime të menjëhershme dhe të koordinuara për të adresuar boshllëqet ekzistuese dhe për të siguruar akses në kujdes cilësor dhe të individualizuar për shëndetin mendor për të gjithë fëmijët dhe të rinjtë.
Raporti përcakton nëntë veprime kryesore për të arritur progres:
1. Zhvillimi dhe koordinimi i planeve kombëtare të veprimit dhe legjislacionit.2. Integrimi i stimujve dhe financimit për përmirësimin e cilësisë.3. Vendosja e standardeve të cilësisë, protokolleve dhe udhëzimeve klinike.4. Miratimi i një kulture të përmirësimit të vazhdueshëm të cilësisë së kujdesit në të gjitha sistemet e ofrimit të shërbimeve shëndetësore.5. Ridizajnimi i modeleve të ofrimit të shërbimeve bazuar në nevojat e fëmijëve, të rinjve dhe kujdestarëve.6. Promovimi i pjesëmarrjes aktive dhe fuqizimit të fëmijëve, të rinjve, familjeve dhe komuniteteve.7. Investimi në burimet njerëzore që i përgjigjen nevojave të popullsisë.8. Matja e rezultateve që kanë rëndësi për fëmijët dhe familjet e tyre.9. Forcimi i kërkimit dhe shkëmbimit të përvojave rreth metodave të provuara dhe efektive.
“Çdo fëmijë dhe i ri ka të drejtë për shërbime mbështetëse të shëndetit mendor dhe kujdes cilësor”“Ky raport është një thirrje e qartë për veprim në Rajonin Evropian të OBSH-së. Çdo fëmijë dhe i ri ka të drejtën për shërbime mbështetëse të shëndetit mendor dhe kujdes cilësor. Duke vepruar tani, vendet mund të ndërtojnë sisteme elastike që do t’i ndihmojnë brezat e ardhshëm të lulëzojnë”, tha Dr. João Breda, Drejtor i Zyrës së OBSH-së për Cilësinë e Kujdesit dhe Sigurinë e Pacientit në Athinë, i Dërguari Special dhe Drejtor i Zyrës së OBSH-së në Greqi.
“Për herë të parë, OBSH/Evropë po bashkon të dhëna gjithëpërfshirëse dhe të thelluara mbi shëndetin mendor të fëmijëve dhe të rinjve në një raport të vetëm. Studiuesit, politikëbërësit dhe profesionistët e shëndetit mund t’i përdorin këto prova për të planifikuar shërbime, për të formësuar politikat dhe për të monitoruar dhe vlerësuar ndërhyrjet. Ky raport është një moment historik – ai tërheq vëmendjen në një përparësi kritike që do të përcaktojë të ardhmen e rajonit tonë”, tha Dr. Ledia Lazëri, Këshilltare Rajonale për Shëndetin Mendor, OBSH/Evropë.
Ky raport është pjesë e punës më të gjerë të OBSH/Evropë për të reformuar shërbimet e shëndetit mendor dhe për të siguruar kujdes të barabartë dhe me cilësi të lartë për të gjithë.Top Channel
-

Si mund të ndikojë mikrobioma e zorrëve tek fëmijët e vegjël në shëndetin e tyre mendor në fëmijëri
Shëndeti i zorrëve të fëmijëve të vegjël mund të ndikojë në rrezikun e tyre për të zhvilluar probleme të shëndetit mendor më vonë në fëmijëri, sugjeron një studim i ri.
Dyvjeçarët me më shumë baktere të zorrëve nga grupet Clostridiales dhe Lachnospiraceae kishin më shumë gjasa të përjetonin depresion, ankth dhe simptoma të tjera të ashtuquajtura “të brendshme” pesë vjet më vonë, sipas studimit, i cili u botua në revistën Nature Communications.
Studiuesit besojnë se lidhja mund të shpjegohet nga boshti tru-zorrë, ose lidhjet dypalëshe midis trurit dhe zorrëve që ndikojnë në humorin, stresin, njohjen dhe një mori funksionesh të tjera.
Bridget Callaghan, autorja kryesore e studimit dhe profesoreshë e asociuar e psikologjisë në Universitetin e Kalifornisë, Los Angeles, tha se gjetjet sugjerojnë që bakteret e hershme të zorrëve mund të ndihmojnë në programimin e qarqeve të trurit që janë të lidhura me shëndetin mendor dhe emocional në fëmijëri.
“Duke lidhur modelet e mikrobiomës në jetën e hershme me lidhjen e trurit dhe simptomat e mëvonshme të ankthit dhe depresionit, studimi ynë ofron prova të hershme se mikrobet e zorrëve mund të ndihmojnë në formësimin e shëndetit mendor gjatë viteve kritike të moshës shkollore”, tha Callaghan në një deklaratë.
Gjetjet janë të fundit që hedhin dritë mbi mënyrën se si shëndeti i zorrëve ndikon në mirëqenien e përgjithshme. Mikrobioma e zorrëve – ekosistemi i baktereve dhe organizmave të tjerë të vegjël që jetojnë në traktin tretës – është lidhur me kancerin, pagjumësinë, sëmundjet e zemrës, diabetin e tipit 2, lindjen e parakohshme dhe probleme të tjera shëndetësore, megjithëse shkencëtarët ende nuk e dinë saktësisht pse në shumicën e rasteve.
Studimi i fundit përfshinte 55 fëmijë në Singapor. Studiuesit mblodhën të dhëna shëndetësore në moshat dy, gjashtë dhe 7.5 vjeç, duke përfshirë mostra jashtëqitjeje, skanime të trurit dhe anketa të kujdestarëve mbi problemet e sjelljes.
Studiuesit i lidhën modelet e trurit në moshën gjashtë vjeç me simptomat e brendshme – shenja të shqetësimit emocional që kthehen nga brenda, për shembull, ankthi, depresioni dhe tërheqja sociale – në moshën 7.5 vjeç, dhe më pas punuan në të kundërt për të analizuar profilet e mikrobiomës së zorrëve në moshën dy vjeç.
Kështu ata i përcaktuan grupet e baktereve Clostridiales dhe Lachnospiraceae në fëmijërinë e hershme si të lidhura potencialisht me ankthin dhe depresionin më vonë.
Gjetjet janë në përputhje me hulumtimet e mëparshme, që tregojnë se bakteret nga këto grupe janë të lidhura me simptomat e depresionit tek të rriturit.
Studimi ka disa kufizime, veçanërisht faktin se u krye në një mostër të vogël fëmijësh nga Singapori. Kjo do të thotë që gjetjet mund të mos përkthehen në grupe të tjera, veçanërisht sepse mikrobioma e zorrëve ndryshon nga personi në person.
Callaghan tha se nevojiten më shumë kërkime për të përcaktuar nëse këto baktere po shkaktojnë në të vërtetë simptoma të shëndetit mendor në fëmijëri dhe për të përcaktuar se cilat baktere specifike janë të përfshira.
“Ne duhet të kuptojmë se cilat specie brenda këtyre grupeve më të mëdha po nxisin gjetjet”, tha Callaghan.
“Pasi të kemi këtë informacion, ka mënyra relativisht të thjeshta për të ndryshuar mikrobiomën, si probiotikët ose dieta, që mund t’i përdorim për të adresuar problemet”, shtoi ajo./ Euronews.
-

I sëmuri mendor në Kamëz terrorizon komunitetin me levë në mes të ditës. Institucionet: S’ka qendra trajtimi
Banorët e Kamzës po jetojnë mes frikës dhe pasigurisë për shkak të rasteve të përsëritura të dhunës nga persona me probleme të shëndetit mendor.
Një qytetar nga Kamza iu drejtua Fiks fare pikërisht për një problem të tillë në lidhje me një person me probleme të shëndetit mendor.
Ai është sulmuar dy herë nga i njëjti person, madje në njërin rast u godit me levë nga individi i diagnostikuar me çrregullime mendore.Denoncuesi, pronar i një lokalit ku dhe kanë ndodhur ngjarjet tregon se i njëjti person e kishte sulmuar dy herë. “Një herë më ka goditur në kokë, më ka thyer xhamat e lokalit. Sot më erdhi prapë, mori çfarë gjeti mbi banak dhe më gjuajti. Kam frikë të dal në rrugë, kam frikë të çoj fëmijën në kopsht,” – rrëfen i dëmtuari.
Ai ka vënë në dispozicion të emisionit Fiks Fare edhe pamje nga kamerat e sigurisë ku duket qartë dhuna e ushtruar nga personi me probleme të shëndetit mendor. Ai tregon se ndonëse ka bërë denoncime të shumta, nuk është marrë asnjë masë.
Sipas tij, policia i ka konfirmuar se agresori ka mbi 70 denoncime, por ndaj tij nuk është ndërmarrë asnjë veprim, pasi prokuroria ka vendosur mosfillimin e procedimit penal.
Familjarët e autorit thonë se edhe ata janë në hall. Në një bisedë telefonike, vëllai i të sëmurit shprehet: “S’kam çfarë i bëj. Spitali e mban pak ditë dhe e nxjerr. Jemi të lodhur, na ndalon njerëz rrugës, por s’kemi asnjë zgjidhje.”Në një reagim për Fiks Fare, Shërbimi Social Shtetëror thotë se për personat me probleme të shëndetit mendor ekzistojnë vetëm dy forma trajtimi: shtrimi i përkohshëm në spitalin psikiatrik dhe ndjekja ambulatorë.
“Në Shqipëri mungojnë qendrat rezidenciale afatgjata për këta individë. Pasi përfundon trajtimi spitalor, personat rikthehen në komunitet, ku shpesh nuk marrin kujdesin e nevojshëm. Kjo sjell pasoja të rënda për ta dhe për komunitetin rreth tyre,” – thuhet në reagimin zyrtar.
Ekspertët e fushës theksojnë se kjo mungesë strukturash po e kthen problemin e shëndetit mendor në një çështje sigurie publike, sidomos në zona urbane si Kamza, ku incidentet janë të përsëritura dhe shpesh të dhunshme.Në mungesë të strukturave të përshtatshme, rreziku mbetet i lartë, ndërsa qytetarët kërkojnë mbrojtje dhe zgjidhje urgjente nga autoritetet për të garantuar sigurinë publike. -

Vuante nga probleme të shëndetit mendor, 51-vjeçari në Vlorë vret veten me thikë brenda banesës
Një ngjarje e rëndë ka ndodhur më 1 nëntor 2025 në lagjen “Osman Haxhiu” në Vlorë.
Shtetasi G. M., 51 vjeç, dyshohet se vuante nga probleme të shëndetit mendor dhe ka humbur jetën pasi u vetëdëmtua me thikë brenda banesës së tij.
Autoritetet kanë marrë në referim materialet përkatëse nga specialistët dhe po vijojnë hetimet për të sqaruar rrethanat e ngjarjes.Top Channel
-

Ekoterapia e integruar në kujdesin shëndetësor mund të përmirësojë shëndetin mendor
Integrimi i terapive të bazuara në natyrë në kujdesin klinik shëndetësor mund të ndihmojë në përballimin e rënies globale të shëndetit mendor, sipas një artikulli të Universitetit Griffith të botuar në Nature Mental Health.
Me nivelet e stresit, ankthit dhe depresionit që vazhdojnë të rriten në mbarë botën, studiuesit zbuluan se ofrimi i përvojave të udhëhequra nga natyra përmes kuadrit ekzistues të kujdesit shëndetësor do të ofronte një zgjidhje të qëndrueshme dhe të bazuar në prova.
Autori kryesor, profesor Emeritus Ralf Buckley nga Shkolla e Mjedisit dhe Shkencës, tha se përfitimet mendore të ekspozimit ndaj natyrës janë të dokumentuara mirë, por qasja ndaj saj mbetet e kufizuar.
“Terapitë e bazuara në natyrë aktualisht nuk financohen askund në botë si përgjigje kombëtare ndaj shëndetit të dobët mendor. Për ata që mund të përfitonin, pengesa si kostoja, lëvizshmëria, distanca dhe sfidat psikologjike shpesh e bëjnë të pamundur qasjen, dhe këto mund të kapërcehen duke e përfshirë ekoterapinë në kujdesin klinik,” tha ai.
“Sipas të dhënave, një e treta e banorëve urbanë në vendet e zhvilluara dhe dy të tretat në vendet e sapoindustrializuara nuk vizitojnë kurrë parqe kombëtare.”
Bashkautorja, Profesorja Paula Brough nga Qendra për Punën, Organizimin dhe Mirëqenien, tha se gjetjet mbështesin përfshirjen e trajtimit të bazuar në natyrë si pjesë e kujdesit mendor klinik, krahas trajtimeve ekzistuese si medikamentet dhe këshillimi, nën kornizën e terapisë profesionale.
“Terapia profesionale është një disiplinë e konsoliduar shëndetësore, e mbështetur nga financime dhe rregullore aktuale, dhe mund të ofrojë një rrugë praktike për individët me çrregullime të diagnostikuara mendore që të angazhohen në terapi të bazuar në natyrë,” tha ajo.
“Studimet tregojnë se ekspozimi ndaj natyrës përmirëson shëndetin mendor, por përvojat e dizajnuara posaçërisht për këtë qëllim ende nuk janë pjesë e kujdesit klinik të rregulluar.
Trajtimi i bazuar në natyrë kërkon disa orë ekspozim të rregullt, zakonisht të udhëhequr nga një terapist ose facilitator, në grupe të vogla, disa orë çdo javë për një periudhë të qëndrueshme.” / Scimex – Syri.net
-

Shoqëria shqiptare nën presion/ Tre vrasje në një ditë, ekspertët: Nevojë urgjente për kujdes të shtuar të shëndetit mendor
Zemërimi i qytetarëve në shoqërinë tonë po përkthehet në sjellje ekstreme. Këtë fatkeqësisht po e tregojnë ngjarjet e ndodhura jo më larg se një ditë më parë, ku brenda ditës pati tre viktima, si pasojë e konflikteve momentale.
Këto veprime rikthejnë vëmendjen tek shëndeti mendor, ndaj psikologja Eksena Qirici shpjegon rëndësinë e krijimit të marrëdhënieve të shëndetshme ne jetën e përditshme dhe kujdesit që duhet të kemi ndaj njëri-tjetrit.
“Çfarë do të thotë të vrasësh brenda një dite në ambiente të ndryshme, ne familje, në ambientin e punës, në turizëm, në një lokal ku ti mendon se je në një situatë të qetë? Do të thotë që aspekti psikologjik, ngarkesa psikologjike, ngarkesat emocionale, kanë arritur në sistemin e mbijetesës. Po të dëgjojmë dhe të analizojmë me kujdes se çfarë autorët përmendim në arsyet e tyre të vrasjeve shihet që ka bullizëm, ka tallje, ka ofendim, ka dhunë dhe për më tepër është e vazhdueshme, është e hershme. Nëse ne në shoqëri, marrëdhënie pune, në familje, trajtojmë me dhunë psikologjike çdo lloj marrëdhënie, automatikisht kjo do të na sjellë në këto sjellje ekstreme”, thotë psikologja.
Psikologja e sheh si një emergjencë nevojën e shoqërisë sonë për tu kujdesur për shëndetin mendor, që rrjedhimisht do të ndihmojë në menaxhimin më të mirë të situatave njerëzore.
“Në të njëjtën mënyrë dhe kushte që ne shkojmë tek mjeku e njëjta nevojë është për shëndetin e mendjes sepse mëndja është struktura kryesore me të cilën njeriu vepron në jetën e përditshme, nëse ti nuk kujdesesh për të, automatikisht ajo do të japi këto pasoja por edhe më të rënda nëse mbetemi në frikën që të shkosh te psikologu ka të bëjë thjesht me çmendurinë dhe paaftësinë, se sa me një mirëmbajtje të mënyrës se si ti funksionon në jetën e përditshme”, shton Qirici.
Sakaq sociologia Eris Dhamo, është e mendimit se shoqëria jone ka ndryshuar nga përqendrimi tek vlerat dhe morali drejt një shoqërie me norma të shtuara individualizmi: “Kemi individin i cili është vënë në qendër të një shoqërie dhe në këtë qendër të shoqërisë individi sot mendon në mënyrë apriori që e gjithë bota duhet të rrotullohet rreth tij, pa pasur në vëmendje ose pa qenë empatik mbi nevojat dhe domosdoshmëritë edhe të individëve të tjerë prezentë ne këtë lloj shoqërie. Nuk e vendosim asnjëherë veten në vendin e tjetrit për ti kuptuar më mirë pozicionin. Duke mos qenë empatik mjaftueshëm, komunikon përmes dhunës”.
Komunikimi është i domosdoshëm në funksionimin e një shoqërie të shëndetshme, që shmang dhunën dhe konfliktet i zgjidh me fjalë.Top Channel


