Lajmidites.com

Tag: marilyn

  • Kush ishte Marilyn Monroe e vërtetë, përtej ikonës së Hollivudit dhe vezullimit të famës?!

    Kush ishte Marilyn Monroe e vërtetë, përtej ikonës së Hollivudit dhe vezullimit të famës?!

    Nga Albert Vataj
    Në qiellin e kulturës moderne, ku yjet shpesh fiken shpejt, ekziston një dritë që nuk u zbeh kurrë: Marilyn Monroe. Ajo lindi si Norma Jeane Mortenson më 1 qershor 1926, në Los Anxhelos, por lindi për botën si një metaforë e bukurisë së trazuar dhe e brishtësisë që sfidon përjetësinë. Figura e saj nuk është thjesht një portret që ka dekoruar ekranin e argjendtë; ajo është një kod kulturor, një shenjë e kohës që guxon ende të flasë, të provokojë, të frymëzojë.

    Marilyn nuk është vetëm ajo buzëqeshja rrezëlluese që mposhti aparatin fotografik. Ajo është një rrëfim i tërbuar për një vajzë që rriti veten përmes dhimbjes, që kërkoi dashuri në një botë që ia ofroi famën, që sfidoi kufijtë e një industrie të pamëshirshme duke vënë përballë publikut jo vetëm një imazh, por një shpirt. Nëpërmjet saj, Hollywood-i kuptoi se një aktore mund të ishte njëkohësisht një bombë bionde dhe një shpirt që shkruan poezi, një ikonë sensualiteti dhe një zë që kërkon drejtësi, një grua që brenda një shekulli ndryshoi mënyrën se si botës i tregohen gratë.
    Në çdo hap të jetës së saj, shfaqet një përzierje mahnitëse e kontradiktave, thjeshtësia e një vajze që vinte nga jetimoret dhe magjia e një ylli që përjetësia nuk mund ta shuajë; sharmi i një sirene që pushtonte tapetet e kuq dhe dhimbja e një zemre të pambrojtur përtej syve të kamerave; delikatesa e një buzëqeshjeje të çiltër dhe fuqia e një gruaje që guxoi të sfidonte stereotipet, duke i paraprirë epokës së saj.
    Marilyn Monroe nuk është thjesht një kujtim i artë i viteve ’50; ajo është një enigmë që ende pulson në çdo brez të ri. Filmat e saj, fotografitë, intervistat dhe rrëfimet për të, mbeten dëshmi të një universi të brendshëm plot shkëlqim dhe hijëzim. Ajo nuk u shua në 36 vite jetë – ajo u kthye në një dritë që vazhdon të na ndriçojë mendimet për artin, për feminitetin, për fuqinë e një ëndrre që nuk vdes kurrë.
    Përtej ikonës dhe vezullimit, Marilyn Monroe mbetet një trashëgimi e gjallë, një thirrje për të parë përtej shkëlqimit dhe për të gjetur aty, në brendësi, thelbin e një gruaje që e donte botën aq fort, saqë edhe sot bota ende e dashuron atë.
    Si aktore, Monroe sfidoi pritshmëritë duke portretizuar personazhe komplekse, me nuanca që shkonin përtej stereotipit të bombës bionde. Filmat si “The Misfits” dhe “Bus Stop” shfaqën gamën dhe thellësinë e saj si aktore, duke fituar vlerësimin e saj nga kritikët së bashku me popullaritetin e saj të pamohueshëm. Jashtë ekranit, Monroe ishte një avokate e hapur për të drejtat e grave dhe sfidoi normat kufizuese të kohës së saj, duke u bërë një simbol i hershëm i fuqizimit të grave.Pas objektivit të kamerës, jeta e Monroe ishte një luftë e vazhdueshme midis adhurimit publik dhe trazirave personale. Martesat e saj, duke përfshirë ato me Joe DiMaggio dhe Arthur Miller, dhe betejat e saj me problemet e shëndetit mendor nënvizuan presionet e famës. Megjithatë, gjatë gjithë kësaj, cenueshmëria dhe humaniteti i Monroe e bënë atë të dashur për miliona, duke kapërcyer ekranin e argjendtë për t’u bërë një gur prove kulturor.
    Tragjikisht, jeta e Monroe u ndërpre në moshën 36-vjeçare, duke lënë pas një trashëgimi që vazhdon të magjeps dhe të frymëzojë. Bukuria e saj e përjetshme dhe prania magnetike vazhdojnë të magjepsin audiencën, ndërsa ndikimi i saj në modë, art dhe kulturën popullore mbetet i pashlyeshëm. Trashëgimia e qëndrueshme e Monroe na kujton jo vetëm shkëlqimin e saj kinematografik, por edhe qëndrueshmërinë e saj përballë fatkeqësive – një dëshmi e fuqisë së qëndrueshme të një prej figurave më ikonike të Hollivudit.

  • Lifestyle Momentet dramatike të Marilyn Monroe në klinikën psikiatrike dhe dialogu me Jackie Kennedy-n, detaje nga libri i ri për yllin e Hollivudit

    Lifestyle Momentet dramatike të Marilyn Monroe në klinikën psikiatrike dhe dialogu me Jackie Kennedy-n, detaje nga libri i ri për yllin e Hollivudit

  • Prania e Marilyn Manson në koncertin e lamtumirës së Black Sabbath shkakton zemërim: Një ftesë që nuk duhej bërë

    Prania e Marilyn Manson në koncertin e lamtumirës së Black Sabbath shkakton zemërim: Një ftesë që nuk duhej bërë

    Marilyn Manson është rikthyer në qendër të polemikave, këtë herë për shkak të pranisë së tij edhe pse virtuale, në koncertin e lamtumirës së grupit legjendar Black Sabbath, në qytetin e lindjes së tyre, Birmingham.
    Një video-mesazh i këngëtarit 56-vjeçar u transmetua gjatë eventit, ku ai e quajti një “nder të madh” pjesëmarrjen në këtë moment historik dhe i shprehu dashuri mikut të tij të vjetër, Ozzy Osbourne.
    Por nuk të gjithë e pritën mirë këtë gjest. Reagimet negative shpërthyen menjëherë në rrjetet sociale, ku shumë ndjekës dhe aktivistë e quajtën të papërshtatshme përfshirjen e Manson në një skenë publike me profil kaq të lartë, duke sjellë në vëmendje akuzat serioze për dhunë seksuale që rëndojnë mbi të.
    Vetëm pak javë më parë, një nga koncertet e planifikuara të tij në Brighton u anulua, pas presionit nga organizata të të mbijetuarve të abuzimeve seksuale dhe reagimeve publike. Deputetja britanike Sian Berry kërkoi publikisht anulimin e shfaqjes, duke theksuar ndikimin emocional që një performancë e tillë mund të kishte tek komuniteti dhe viktimat.
    Pavarësisht se Prokuroria e Los Angelesit nuk ngriti padi për mungesë provash të mjaftueshme, mbi Manson rëndojnë akuza nga më shumë se një duzinë grash, përfshirë aktoren Evan Rachel Wood, të cilat e kanë akuzuar për përdhunim, dhunë fizike dhe manipulim psikologjik. Ai vetë i ka mohuar të gjitha akuzat.

  • Vdekja misterioze e Marilyn Monroe: Çfarë ndodhi në ditët e fundit të jetës së saj?

    Vdekja misterioze e Marilyn Monroe: Çfarë ndodhi në ditët e fundit të jetës së saj?

    Në ditët që paraprinë vdekjen e saj tragjike më 5 gusht 1962, Marilyn Monroe ishte e trazuar emocionalisht dhe e mbushur me zemërim ndaj vëllezërve Kennedy, të cilët ajo i akuzonte se e kishin përdorur dhe më pas braktisur. Miqtë e saj më të afërt dhe bashkëpunëtorët kishin vënë re se ajo ishte gjithnjë e më e izoluar dhe e varur nga ilaçet për gjumë.
    Në një fundjavë të organizuar nga Frank Sinatra në Lake Tahoe, Monroe u shfaq e dehur dhe e trazuar emocionalisht. U përpoq të relaksohej, por gjendja e saj u përkeqësua, dhe pas kthimit në Los Angeles, ajo bëri disa përpjekje për të kontaktuar Bobby Kennedy, të cilin synonte ta përballte me të vërtetat që pretendonte se do “trondisnin botën”.
    Tensionet mes saj dhe Bobby Kennedy janë të regjistruara në një bisedë të përgjuar në shtëpinë e saj, ku thuhet se pati një përplasje të ashpër mbi një fletore të kuqe në të cilën Monroe kishte shkruar detaje për “çështje politike” të ndjeshme.
    Natën e fundit, Monroe ishte e vetme në shtëpinë e saj. Ishte nën efektin e barnave dhe telefonatat e shpeshta e kishin lënë të trazuar. Sipas raportimeve, kishte marrë një sasi të madhe të pilulave Nembutal dhe ishte në kontakt me disa persona përmes telefonit deri në orët e vona.
    Rreth orës 3 të mëngjesit, pas një parandjenje të keqe, shërbyesja e saj Eunice Murray u përpoq të hynte në dhomë, por dera ishte e mbyllur. Kur më në fund, me ndihmën e psikiatrit Dr. Greenson, dritarja u thye për të hyrë brenda, Monroe u gjet e shtrirë në shtrat, lakuriq, me telefonin në dorë dhe pa shenja jete. Të gjitha shishet e ilaçeve ishin hapur dhe njëra, me 50 kapsula, ishte bosh.
    Mjekët e saj, Greenson dhe Engelberg, mbërritën në vend dhe konstatuan vdekjen. Rreth orës 4:15 të mëngjesit, policia u njoftua për një vetëvrasje të dyshuar. Por oficeri i parë që mbërriti, vuri re sjellje të pazakonta dhe vonesë në hapjen e derës.
    Ndonëse zyrtarisht u shpall vetëvrasje, rrethanat përreth vdekjes së saj mbeten të diskutueshme dhe janë objekt i spekulimeve edhe sot. Vdekja e ikonës së Hollivudit, që kishte hyrë në marrëdhënie me figura të fuqishme politike dhe mafioze, është ende një mister i madh i Amerikës moderne.

  • Ajo, Marilyn Monroe e vërtetë, ajo e shpirtjes krijuese të Pier Paolo Pasolinit

    Ajo, Marilyn Monroe e vërtetë, ajo e shpirtjes krijuese të Pier Paolo Pasolinit

    Nga Albert Vataj
    Nuk ka më fjalë për të shtuar në legjendën që u ngjiz mbi të. E megjithatë, gjithmonë mbetet diçka për t’u thënë kur nëpërmjet poezisë përpiqemi të kuptojmë shpirtin që vuajti përtej glamurit dhe ikonës. Pier Paolo Pasolini, me ndjeshmërinë e tij therëse dhe trishtimin e tij të njohur për të padukshmen, shkroi për Marilyn Monroe një poezi që nuk është thjesht homazh, por një zbulim – një rrëfim i asaj që ajo donte të ishte, por që askush nuk e dëgjoi mjaftueshëm.

    Në rreshtat e tij nuk shfaqet diva e ekranit, as buzëqeshja magjike e reklamës. Aty lind një Marilyn e përbrendshme, e shqetësuar, e përndjekur nga kujtimet e një fëmijërie të braktisur dhe e plagosur nga një botë që i kërkoi vetëm bukurinë, por nuk u interesua kurrë për brishtësinë e saj njerëzore. Ajo nuk ishte thjesht një figurë filmike, por një qenie që nuk arriti kurrë ta tejkalojë dot dritën verbuese të vetvetes publike.
    Në thelb, ajo ishte një fëmijë që nuk e njohu kurrë ngrohtësinë, një grua që i duhej të ndërtonte vetveten mbi grumbuj pasigurish dhe mashtrimesh. Psikanaliza nuk mjaftoi, fama as që e preku thelbin e saj. Suksesi ishte një maskë që i rëndonte gjithnjë e më shumë mbi fytyrë. Ishte një shpirt që jetoi gjithmonë në një gjendje të përhershme ndarjeje – mes asaj që ishte dhe asaj që duhej të ishte për të tjerët.
    E në atë natë të qetë gushti të vitit 1962, kur 47 pilula Nembutal dhe një dozë e rëndë barbituratesh i mbyllën përfundimisht portën e brendshme të vuajtjes, ajo ndoshta nuk kërkonte vdekjen, por qetësinë. Ndoshta kërkonte të dëgjohej, më në fund, nga një heshtje që nuk i kërkonte asgjë.
    Poezia e Pasolinit nuk i jep përgjigje, por na jep lejen të afrohemi – të paktën për një çast – me atë që Marilyn ishte vërtet: një qenie njerëzore që më shumë se gjithçka donte të ndjehej e dashur, jo e admiruar. E ndoshta vetëm ata që kanë njohur vetminë dhe plagët e thella të shpirtit mund të kuptojnë atë çka ndodhi në orët e vona të asaj nate, atë vetmi që nuk mund ta shuajë as drita e ekranit më të ndritshëm.
    Ndoshta, në këtë rilexim të thellë, do ta njohim më mirë. Jo si yll. Por si njeri.Ndoshta!
    Ajo, Marilynnga Pier Paolo Pasolini
    Nga bota e lashtë dhe nga ajo e ardhshmembeti vetëm bukuria,dhe ti, motër e vogël e gjorë,ajo që vraponte pas vëllezërve të saj më të mëdhenj,qeshje e qaje me ta,për t’i imituar.
    Motër e vogël,e kishe veshur me përulësi atë bukuri,dhe shpirti yt, si i një bije njerëzish të thjeshtë,nuk e dinte kurrë se e kishte atë,sepse përndryshe nuk do të kishte qenë bukuri.
    Bota të mësoi,dhe bukuria jote u bë e saj.Mbeti vetëm bukurianga bota e frikshme e vjetër dhe ajo edhe më e frikshme e së ardhmes,dhe ti e mbartje me vete si një buzëqeshje e nënshtruar.
    Bindja kërkon shumë lot të gëlltitur,shumë dorëzim të vetes ndaj të tjerëve,shumë shikime gazmore që lypin mëshirë.Kështu, ata e morën bukurinë tënde.U zhduk si një grimcë ari.
    Nga bota e lashtë budallaqedhe nga bota e egër e së ardhmesmbeti një bukuriqë nuk kishte turp të aludonte për gjoksin e vogëltë një motre të vogël,për barkun e zhveshur aq lehtë.Dhe për këtë, ishte e bukur,njësoj si vajzat e ëmbla të botës suaj,vajzat e tregtarëve që fitonin konkurse bukurie në Miami apo Londër.
    U zhduk si një pëllumb i artë.Bota të mësoi këtë,dhe kështu bukuria jote nuk ishte më e jotja.
    Por ti ishe ende një fëmijë,budallaqe si lashtësia,mizore si e ardhmja,dhe mes teje dhe bukurisë sate, të pushtuar tashmë nga pushteti,u vesh gjithë marrëzia dhe mizoria e së tashmes.
    E mbajte gjithmonë me vete si një buzëqeshje përmes lotëve,e pahijshme përmes pasivitetit,e pahijshme përmes bindjes.U zhduk si një pëllumb i bardhë i artë.
    Bukuria jote mbijetoi nga bota e lashtë,e dëshiruar nga bota e ardhshme,e pushtuar nga bota e tanishme,u bë një e keqe vdekjeprurëse.
    Tani vëllezërit më të mëdhenj më në fund kthehen,ndalin për një çast lojërat e tyre të mallkuara,dalin nga shpërqendrimi i tyre i egër,dhe pyesin veten:«A mund të na kishte treguar rrugën Marilyn,Marilyn e vogël?»
    Tani je ti ajo që nuk vlen më asgjë,e mjera, me buzëqeshjen tënde,je e para përtej dyerve të botës,e braktisur ndaj fatit të saj të vdekjes.
    Në këtë poezi të tronditshme, Pasolini nuk shkruan thjesht për Marilyn Monroe-n. Ai flet për një plagë të thellë të botës moderne – për mënyrën sesi bukuria, pafajësia dhe shpirti i thjeshtë përdoren, shfrytëzohen dhe më pas braktisen.
    Pasolini i qaset Marilyn-it jo si mit, as si seks-simbol, por si një “motër e vogël”, një krijesë e brishtë dhe e paqëllimtë që mban mbi supe peshën e një bote të etur për ta gëlltitur bukurinë. Ai sheh tek ajo njeriun, para se të jetë ikonë. Shpirti i saj nuk e dinte se ishte e bukur — dhe pikërisht ajo padije e kthente në të tillë.
    Bukuria, për Pasolinin, nuk është pasuri apo forcë, por diçka që mund të rrezikojë të shkatërrojë njeriun që e zotëron, nëse bie në duart e një bote që nuk ka më ndjeshmëri, as mëshirë.
    Figura e “buzëqeshjes së bindur” është një nga më të dhimbshmet. Ajo përmbledh gjithë pasivitetin e detyruar që i është imponuar Marilyn-it. Është buzëqeshja e atyre që nuk guxojnë të jenë vetvetja, sepse janë kthyer në pasqyra të projeksioneve të të tjerëve. Bukuria, që në fillim është dhuratë, shndërrohet në mallkim, në “një e keqe vdekjeprurëse”.
    Pasolini e sheh vdekjen e saj jo si akt të çmendurisë, por si një përfundim tragjik të një procesi shoqëror. Marilyn, me gjithë brishtësinë dhe mungesën e vetëdijes për përmasat që kishte marrë imazhi i saj, mbeti “e para përtej dyerve të botës”. E braktisur jo vetëm nga njerëzit, por edhe nga epoka që e përdori si simbol, e pastaj e harroi.
    Poezia përfundon me një pyetje që tingëllon si një psherëtimë ekzistenciale:
    “A mund të na kishte treguar rrugën, Marilyn e vogël?”Ndoshta ajo nuk pati kohë, nuk pati fuqi, por në pafajësinë e saj që nuk mbrohej dot nga bota, qëndron sinjali i heshtur i një rruge tjetër: rruga e njeriut të brishtë, të bukur, të ndershëm – që mund të na shpëtojë nga mizoria e së tashmes nëse dimë ta dëgjojmë.