Për gratë e bllokuara në prostitucionin e paligjshëm në Shqipëri, shumë prej tyre kanë shumë frikë t’u drejtohen autoriteteve, për shkak të kërcënimeve nga kriminelët që i manipulojnë ato…Nga Venezuela, Maria udhëtoi gjysmën e botës në kërkim të një jete më të mirë. Në vend të kësaj, nëna e dy fëmijëve mbeti e bllokuar në paraburgimin shqiptar për muaj të tërë pasi u josh me punë të paligjshme seksuale.
Maria, 38 vjeç, është midis një numri në rritje të grave të tërhequra nga rrjetet kriminale ndërkombëtare në vendin ballkanik nga vendet e varfra me premtimin e punës fitimprurëse seksuale dhe një porte të mundshme për në Evropë.
Ajo është vetëm një viktimë e një rrjeti kriminal i shtrirë në kontinent.
Gjatë kësaj jave, policia ndërkombëtare shkatërroi një rrjet “shumë të organizuar” që shfrytëzonte mbi 50 gra të ngjashme me Marian, emrin e së cilës AFP e ka ndryshuar për ta mbrojtur.
Sipas Europolit, policia arrestoi të mërkurën 17 të dyshuar për trafikim njerëzish, të cilët kishin sjellë gra nga Amerika Latine në Shqipëri dhe Kroaci.
Gratë ose ishin shfrytëzuar në punë të paligjshme seksuale në Shqipëri ose ishin shfrytëzuar në vende të tjera evropiane.
“Më premtuan parajsën, por unë gjeta ferrin”, i tha Maria AFP-së, në një apartament në Tiranë me qira nga një shoqatë që ndihmon viktimat e trafikimit të qenieve njerëzore.
‘Dixhitale dhe ndërkombëtare’
Kolapsi ekonomik dhe social i Shqipërisë në vitet 1990, pas dekadash izolimi nën një diktaturë komuniste, lejoi shfaqjen e një prej mafieve më famëkeqe në botë, sipas ekspertit të krimit të organizuar Fabrice Rizzoli.
Klanet shqiptare, të specializuara në trafikimin e qenieve njerëzore dhe kontrabandën e heroinës, përfituan nga një aleancë me mafian kalabreze “për të shpërndarë prostituta në rrugët e Milanos dhe rajonit të saj”, tha ai.
Që kur u degëzua në furnizimin me kokainë në vitet 2000, mafia shqiptare është vendosur mirë në Amerikën Latine, tha ai.
Por, ndërsa turizmi po lulëzon, Shqipëria, dikur një vend origjine për trafikimin e seksit, tani është bërë një vend destinacioni për grupe të ndryshme kriminale që sjellin gra në vendin ballkanik, ku prostitucioni është i paligjshëm.
Të fuqizuara nga shtrirja globale e krimit kibernetik, rrjetet kriminale po e përdorin Shqipërinë si një pikë tranziti për të shfrytëzuar gratë nga vende të tjera anembanë botës.
Sipas Europolit, bastisjet e së mërkurës zbuluan modelin që përdorin shumë prej këtyre “agjencive”, për të kontrolluar çdo detaj “nga rekrutimi deri te mbledhja e parave”, duke përfshirë qendrat e thirrjeve që negociojnë drejtpërdrejt me klientët e prostitucionit.
“Gratë nuk kanë asnjë të drejtë të thonë fjalën dhe asnjë të drejtë në përcaktimin e çmimit ose në thënien jo për praktika të caktuara”, tha Nenad Naca, nga grupi i punës së Europolit kundër trafikimit të qenieve njerëzore.
Hetuesit arrestuan gjithashtu një burrë në Kolumbi; ata pretendojnë se ai drejtonte rrjetin dhe merrte pothuajse gjysmën e të gjitha të ardhurave të tij kriminale, mijëra kilometra larg vendit ku po shfrytëzoheshin shumica e grave.
“Ashtu si të gjitha rrjetet e tjera të krimit të organizuar, edhe ky është bërë dixhital dhe ndërkombëtar. Këto qendra thirrjesh mund të jenë kudo”, tha Naca.
Një ‘dhunë më pak e dukshme’
Për gratë e bllokuara në prostitucionin e paligjshëm në Shqipëri, shumë prej tyre kanë shumë frikë t’u drejtohen autoriteteve, për shkak të kërcënimeve nga kriminelët që i manipulojnë ato. Kushdo që merret me prostitucion në Shqipëri, nëse nuk konsiderohet viktimë trafikimi, mund të dënohet deri në tre vjet burg.
Disa, si Maria, nuk janë në dijeni se puna seksuale është e paligjshme kur vijnë në vend. Por pasi mbërrijnë, tutorë kriminelë abuzojnë me ta, duke u marrë një pjesë të konsiderueshme të të ardhurave dhe duke i detyruar të qëndrojnë.
“Tani ka më pak dhunë të dukshme sesa më parë. Kriminelët e kanë kuptuar se njerëzit që trafikojnë, të cilët për ta nuk janë qenie njerëzore, vetëm një mall, humbasin njëfarë vlere nëse lëndohen dukshëm”, tha Naca.
Shpesh, kriminelët kërcënojnë familjet në vendin e origjinës së grave ose shfaqin video të të tjerëve që rrihen si paralajmërim “nëse nuk i binden”, tha ai.
Maria udhëtoi për në Shqipëri në fund të nëntorit të kaluar, e bindur nga miqtë se kjo më në fund do ta ndihmonte të paguante faturat e familjes së saj të re.
Ajo u arrestua pesë ditë më vonë me gjashtë gra të tjera latino-amerikane. “Nuk e dinim që ishte e paligjshme”, tha ajo, ende dukshëm e tronditur pas shtatë muajsh paraburgim. “Përndryshe, nuk do të kishim ardhur këtu.”
‘Pre e mashtrimeve dhe kërcënimeve’
Midis fotove erotike, aplikacioneve të takimeve dhe mesazheve të klientëve në telefonat e sekuestruar të Marias dhe grave të tjera, hetuesit gjetën numrin e përsëritur të një gruaje që dyshohet se vepronte si tutore.
Sipas njërës prej grave, Ana, emri i së cilës AFP e ka ndryshuar gjithashtu për sigurinë e saj, ishte numri i personit që e solli nga Kolumbia.
32-vjeçarja tha se gruaja merrej me klientët, caktonte takime dhe organizonte apartamente, në këmbim të gjysmës së të ardhurave të saj, gjoja për të shlyer shpenzimet e udhëtimit për në Shqipëri.
Në gjashtë muajt e parë të vitit 2025, policia shqiptare hapi 108 hetime për dyshime për prostitucion, duke çuar në operacione që synonin sallone masazhi, bare ose hotele.
U identifikuan të paktën 37 shtetas të huaj të dyshuar për krime të lidhura me trafikimin dhe rreth 10 viktima të mundshme të shfrytëzimit seksual.
Këto gra, shpesh nga familje shumë të varfra, bindin kriminelët të udhëtojnë për në Shqipëri, të cilët premtojnë para të shpejta, tha komisionerja e njësisë kundër trafikimit të qenieve njerëzore në Tiranë, Geranda Gjeta.
“Ata bien pre e mashtrimeve dhe kërcënimeve nga këta kriminelë, të cilët u dërgojnë video të familjeve të tyre ose kërcënime me vdekje”, tha Gjeta.
Nën këtë presion, shumica e grave marrin përgjegjësi të plotë kur kapen, në vend që të rrezikojnë hakmarrjen nga tutorët e tyre, tha Brikena Puka, e cila drejton ‘Vatra’, qendra e ndihmës për viktimat.
“Për disa muaj, numri i viktimave të huaja të trafikimit për shfrytëzim seksual që kanë nevojë për ndihmën tonë është rritur”, tha Puka. Nenad tha se policia ka parë gjithashtu një rritje të viktimave dhe të dyshuarve nga Amerika Latine.
‘E bëjmë nga nevoja’
Ana dhe Maria janë liruar nga burgu dhe ndodhen në strehim të sigurt të ofruar nga Vatra, duke pritur që policia t’u kthejë pasaportat në mënyrë që më në fund të mund të largohen nga Shqipëria. Ana erdhi në vend nëpërmjet Spanjës pasi luftoi për të mbështetur fëmijët dhe familjen e saj në Republikën Dominikane.
Ajo ishte kontaktuar nga një rrjet ndërsa jetonte në Barcelonë dhe i ishte ofruar një punë si eskortë nga një grua, e cila që atëherë është arrestuar dhe akuzuar për prostitucion.
“Prostitucionin ne e bëjmë nga nevoja”, tha Ana, duke shtuar “e shohim si diçka të shpejtë dhe të lehtë. Por nuk është e vërtetë. Jo vetëm që keqtrajtohemi, por jemi gjithashtu të detyruar t’ua japim 50 përqind të asaj që fitojmë me trupat tanë prostitutave tanë”.
Në fillim të shtatorit, 11 shtetas të huaj, përfshirë gjashtë gra, u mbajtën në paraburgim në Shqipëri, të dyshuar për trafikim qeniesh njerëzore dhe prostitucion, sipas autoriteteve të burgut.
“Shqipëria dikur ishte një vend origjine për vajzat dhe gratë shqiptare që trafikoheshin”, tha Gjeta. Ai shtoi se sot përballemi me një situatë tjetër: një fenomen kriminal ndërkombëtar, viktimat e të cilit janë gra nga Afrika, Azia dhe Amerika Latine.
Sipas policisë shqiptare, grupe kriminale të organizuara mirë e drejtojnë rrjetin nga jashtë, të mbështetura nga kontakte lokale që merren me logjistikën në terren.
Sfida është “transnacionale” për zbatimin e ligjit, pasi viktimat shpesh mbërrijnë me viza, ndonjëherë me dokumente të falsifikuara, përpara se të zhvendosen në vende të tjera evropiane, tha Gjeta.
Shqipëria po hetonte gjithashtu disa faqe interneti të huaja që përdoren për të mbrojtur klientët e prostitucionit nga zbatimi i ligjit.
Si pjesë e një operacioni të madh ndërkombëtar në qershor, policia shqiptare shpëtoi tre gra kineze të rekrutuara në Dubai dhe të shfrytëzuara nga një kompani kineze në një sallon masazhi lokal.
Një burrë britanik dhe dy shqiptarë të akuzuar për trafikim njerëzish për shfrytëzim seksual u arrestuan gjithashtu dhe mbeten në paraburgim.
Malka Markovich, një aktiviste dhe konsulente për të drejtat e grave, tha se teknologjia po lejonte shfaqjen e një “prokurori ndërkombëtar”.
“Duke lëvizur nga një vend në tjetrin, nga një kontinent në tjetrin, bëhet gjithnjë e më e vështirë të ndiqen penalisht trafikantët”, tha Marcovich, duke shtuar “shitja në shkallë të gjerë e trupave të grave është shumë më fitimprurëse sesa trafiku i drogës”
