Nga Julia Vrapi
Aktorja Margarita Xhepa në dhjetëra role shkëlqeu si yll për të mbetur mbretëresha e skenës dhe ekranit. Margarita Xhepa “Nderi i Kombit” u nda nga jeta vetëm një ditë pasi festoi 91-vjetorin e lindjes. Gjatë karrierës së saj, krijoi mbi 150 role në teatër dhe mbi 40 role në kinematografi, por artistë dhe studiues arti shprehen se ishte mbretëresha e skenës dhe ekranit. Me një karrierë që zgjati dekada, ajo ishte një nga figurat më të rëndësishme të teatrit dhe kinemasë shqiptare, duke sjellë role që kanë mbetur të paharruar. Studiuesi i artit Agim Janina shprehet se Margarita Xhepa ishte një interpretuese e nivelit të lartë artistik. “U rritëm me Margarita Xhepën, duke e parë në teatër, në filma dhe duke e dëgjuar në radio në dramatizime të ndryshme. Një portret me shumë hijeshi e bukuri, një zë i ngrohtë dhe një interpretuese e nivelit të lartë artistik, në zbërthimin e dhjetra e dhjetra personazhesh. Tejet e pranishme në jetën e gjithsecilit, sa kishte prekur pavdekësinë.
Dha gjithçka në skenë dhe la shpirtin e saj plot shpërthime ndjenjash, ku spikatin cilësitë më të larta interpretuese, zotëronte skenën dhe ekranin me lojën plastike, figurën e plotë femërore sa depërtonte plotësisht në shpirtin e shikuesit apo dëgjuesit. U shfaq si një kometë në fillimet e saj, shkëlqeu si yll për të mbetur mbretëreshë e skenës”, shprehet Agim Janina studiues arti. Regjisori Ilir Harxhi sjell në vëmendje bashkëpunimin e tij për filmat me aktoren e madhe, ndërsa tregon se pak kohë më parë i kishte dhënë skenarin për një tjetër film. “Me Margarita Xhepën kam pasur fatin ta kem aktore në dy nga filmat e mi. Është një humbje e madhe për teatrin dhe kinemanë shqiptare. Para pak kohësh i dhashë skenarin për filmin që kam në proces dhe ma pranoi rolin duke më thënë se do ta bëj patjetër, vetëm të kem shëndet. Me figurat artistike që ka krijuar ajo, do të jetoj përjetë dhe kjo është privilegj i saj”, thotë regjisori Harxhi. Filmi “Koncert në vitin 1936” prodhim i vitit 1978 me regji nga Saimir Kumbaro do të kishte në role aktoren e madhe Magarita Xhepa, por dhe aktorin Nikolla Llambro.
Aktori Llambro thotë se është një humbje e madhe ndarja e saj nga jeta. “Diva jonë e teatrit dhe e kinematografisë Margarita Xhepa “Nderi i Kombit””, thotë aktori Llambro. Regjisori Kiço Londo ndërsa vlerëson punën e madhe të saj si aktore thotë se kudo ajo vinte shpirtin e saj, energjinë e saj. “Rezultati ishte i ndriçuar, i arrirë: në kinema, në teatër, në recitimin e poezive, të cilat i bënte aq bukur”, thotë Londo. Ylli i kinematografisë mbylli sytë në një nga spitalet e kryeqytetit. I biri, aktori Ndriçim Xhepa, konfirmoi lajmin për mediat duke thënë se prej kohësh kishte qenë e rënduar nga problemet me mushkëritë. Ngushëllime për këtë humbje të madhe të artit shqiptar shprehën edhe personalitete të jetës politike në vend dhe më gjerë.
Një nga aktoret e para të skenës dhe kinemasë shqiptare
Aktorja Margarita Xhepa me rolet e saj u bë një emër shumë i dashur për publikun. Dhuroi emocione dhe u vlerësua shumë. Producenti dhe kineasti Skënder Jaçe thotë se Margarita ishte një nga aktoret e para të skenës dhe kinemasë shqiptare. “Ajo solli një lloj modeli të aktrimit në skenë dhe kinema, duke përfaqësuar me dinjitet gruan dhe nënën shqiptare me rolet e saj mjaft të arrira. Janë të panumërt rolet e saj, të cilat janë fiksuar në memorien e kombit tonë. O e Kozmajt o e Kozmajt, të vranë o miti të vranë…pasuri vlerë e kinemasë shqiptare. Gruaja fisnike, fjalë pakë e plot mençuri ajo ngjiti shkallët e suksesit dhe mbetet e gjallë dhe ai shpirt i bukur prej një artiste. Të bashkëpunoje me Margaritën do ndiheshe mjaft komod. Në dhjetra festivale, premiera të ndryshme dhe në aktivitetin mbarëkombëtar “Open Cinema” ku ishte e ftuar speciale, ajo rrethohej plot dashuri nga publiku që aq shumë e admironte. Padyshim Margarita mbetet një shkollë e teatrit dhe kinemasë shqiptare, iku fizikisht por mbetet e gjallë me rolet e saj, e përjetësuar, duke i folur brezave ndër vite”, thotë Jaçe.
Aktiviteti artistik dhe vlerësimet
Margarita Xhepa një nga zonjat e mëdha të teatrit dhe filmit shqiptar, me role brilante, që prej fillimit të karrierës së saj. Ndër rolet e fundit të saj është dhe ai në filmin “Bubbles” me regji nga Meri Dishnica, që u xhirua në pranverën e vitit 2023. Aktorja e madhe lindi më 2 prill 1934 në qytetin e Lushnjës, nga ku nisi të ndërmarrë hapat e parë drejt karrierës së saj të lavdishme. Nga viti 1950 u aktivizua si artiste në Teatrin Popullor (sot Teatri Kombëtar) dhe njëkohësisht studioi në Liceun Artistik, dega e Dramës. Ka krijuar mbi 150 role në teatër, midis të cilëve mund të përmendim: Majlindën tek filmi “Majlinda” (Xh. Broja), Dafina tek “Lumi i vdekur” (dramatizim nga K. Velça i romanit me të njëjtin titull të Jakov Xoxës), Filja tek Cuca e maleve (Loni Papa), Zonja Mëmë tek “Kush e solli Doruntinën” (dramatizim nga Edmond Budina e Pirro Mani), Nëna tek “Përballë vetes” (Ruzhdi Pulaha), etj. Ka qenë njësoj e suksesshme në rolet e dramaturgjisë botërore, si Ofelia tek “Hamleti”, vajza e dytë tek “Mbreti Lir”, dado te “Romeo e Zhulieta”, mbretëresha Margaret te “Rikardi III”, të Shekspirit.
Në rolet e tjera nga dramaturgjia botërore spikasin Klea tek “Dhelpra dhe rrushtë” (Figereido), Lena tek Xhaxha Vanja (Çehov), Ledi Milford tek “Luiza Miler” (Shiler), zonja Lomen tek “Vdekja e një komisioneri (A. Miller), Ana Andrejevna tek “Revizori” (Gogol), etj. Veç roleve në teatër, ka realizuar edhe mbi 40 role në kinematografi, duke punuar me shumicën e regjisorëve shqiptarë. Me Kristaq Dhamon xhiron “Vitet e para”, me Ibrahim Muçajn e Kristaq Mitron “Dimri i fundit”, “Tokë e përgjakur”, “Një djalë edhe një vajzë” dhe “Apasionata”, me Viktor Gjikën “Gjeneral gramafoni”, me Esat Musliun “Rrethi i kujtesës” dhe “Vitet e pritjes”, me Dhimitër Anagnostin “Gurët e shtëpisë sime”, me Piro Milkanin “Pranvera s’erdhi vetëm”, me Saimir Kumbaron “Koncert në vitin 1936”, etj. Ndër filmat e saj të fundit janë dhe “Bolero në vilën e pleqve”me regji nga Spartak Pecani që ka fituar disa çmime. Aktorja Margarita Xhepa është nderuar me titujt “Artiste e Popullit”, “Mjeshtre e Madhe”, “Nderi i Kombit”, titulli “Gjergj Kastrioti Skënderbeu”. Ndër të tjera është vlerësuar dhe me çmimin “Actor of Europe 2021” për interpretimin e saj në rolin e Zonjës Mëmë te shfaqja “Kush e solli Doruntinën”, me regji të Laert Vasilit.
