Boldnews.al
Thatësira e gjatë e vitit 2025 ka detyruar Korporatën Elektronergjitike Shqiptare (KESH) që të importojë rreth 160 milionë euro energji elektrike, me një rritje prej rreth 100 milionë euro krahasuar me të njëjtën periudhë e një viti më parë.
Të dhënat janë publikuar së fundmi nga Instituti i Statistikave (INSTAT), në të cilat theksohet se konsumi është rritur ndjeshëm gjatë periudhës së verës.
Shpenzimet për importimin e energjisë elektrike kanë ndodhur edhe në vitet e kaluara. Por ajo që duhet të ishte ndryshe për këtë vit është fakti se Shqipëria tashmë ka në dispozicion “Tigrin 1” dhe “Tigrin 3”, dy centrale lundruese, të cilat, si rregull, duhet të ndihmonin vendin në situatë krize energjitike.
Dy anijet-gjeneratorë, të mbërritur nga Bangladeshi dhe që presupozohej të ndihmonin rrjetin energjitik shqiptar me furnizime të pandalshme, nuk kanë punuar thuajse asnjë ditë të vetme.
Për nga efektet shkatërruese në mjedis, është fakt pozitiv që dy gjeneratorët lundrues, të ankoruar në Gjirin e Vlorës, nuk janë ndezur. Por fakti që KESH-i ka parë si opsion më të mirë importimin me shifra të larta, krahasuar me prodhimin e energjisë elektrike nga “Tigrat”, tregon se edhe vetë qeveria është e bindur se gjeneratorët lundrues nuk shërbejnë për asgjë.
Përveçse për të marrë 94 mijë dollarë çdo ditë nga Buxheti i Shtetit, pa bërë asnjë punë.
“Tigrat” pa dhëmbë
Në pranverën e vitit 2022, qeveria shqiptare, me ndërmjetësimin e ish-ambasadores amerikane, Yuri Kim, nënshkroi një kontratë tërësisht të dyshimtë për marrjen me qira të dy gjeneratorëve lundrues, të emërtuar “Tigri 1” dhe “Tigri 3”.
Kontrata u nënshkrua formalisht nga Korporata Elektroenergjitike Shqiptare (KESH) dhe bashkimi i operatorëve “Exelerator dhe Renzo”.
I gjithë operacioni kontraktual u drejtua nga zv.kryeministrja dhe njëkohësisht Ministrja e Energjisë dhe Infrastrukturës, Belinda Balluku. Qeveria e justifikoi kontratën me emergjencën në tregun global të energjisë elektrike, pas sulmit ushtarak të Rusisë ndaj Ukrainës.
Dy anijet-TEC u ankoruan në Gjirin e Vlorës, megjithë kundërshtitë e forta të opozitës dhe grupeve të ambjentalistëve.
Sipas kontratës së qerasë, KESH paguan 63 mijë dollarë në ditë për qiranë dhe 31 500 dollarë në ditë për operimin dhe mirëmbajtjen.
Pra për këtë kontratë do të paguheshin 94.500 dollarë në ditë. Në këto kosto nuk përfshihen shpenzimet që do të duhej të kryeshin për të përshtatur portin për qëndrimin e anijeve, lidhjen me rrjetin e trasmetimit, sigurimin e objekteve dhe lënda djegëse që do blihej po nga KESH sh.a.
Kur kanë kaluar më shumë se tre vjet nga nënshkrimi i kontratës, “Tigrat” nuk kanë kontribuuar në furnizimin e rrjetit energjitik, por kanë dhënë një impakt të fortë negativ në Buxhetin e Shtetit, duke u paguar pa kryer asnjë punë.
Kjo shihet edhe në Bilancin Tregtar të bashkimit të operatorëve “Exelerato & Renzo” për vitin 2024. Dy shoqëritë që menaxhojnë “Tigrat e Bangladeshit” deklarojnë një fitim prej mbi 500 mijë euro, megjithëse gjeneratorët-lundrues të tyre janë thuajse jo-funksional.
Shkatërrimi i mjedisit
Gjithësesi, “Tigrat” duket se i kanë ndezur motorët herë pas here, në intervale të shkurtra kohore, me shumë mundësi sa për të mbajtur të karikuar bateritë e impianteve.
Ambjentalisti Lavdosh Ferruni, i cili drejton edhe grupimin “Aleanca Qytetare e Vlorës”, deklaroi pak kohë më parë në një intervistë televizive se “ata e ndezin disa orë gjatë muajit, sidomos kur perëndon dielli, tani në verë sidomos që të mos shikohet tymi i zi i djegies së mazutit. Është një tmerr i vertetë se është me përmbajtje skuquri. I ndezin 2 -3 orë në darkë, në muaj për të justifikuar qiranë e famshme 94 mijë dollarë. Këtu nuk fitojmë por kemi humbje shtesë”.
Ferruni tregohet shumë drastik, edhe kur përmend kostot e gjeneratorëve pluskues.
“Se në orët që ata ndezin i vjedhin buxhetit të shtetit dhjetra mijëra dollarë të tjerë, sepse kostoja e prodhimit të një megavati nga ky TEC lundrues është 2 – 3 herë më imadh se çmimi në treg ndërkombëtar. Në momentin kur ndizen nga 2- 3 orë harxhohen ekstra para për të justifikuar vjedhjen e madhe të 94 mijë euro. Është zero përfitim ndërsa humbjet janë shtesë”.
