Shqipëria përballet me një tjetër vit të vështirë në aspektin demografik, me numrin e lindjeve në rënie të vazhdueshme. Sipas të dhënave të Our World in Data, parashikohen vetëm 27,433 lindje në vitin 2025, duke e renditur vendin në pozicionin e 147-të në shkallë globale.
Në rajon, situata është po aq shqetësuese. Greqia regjistron 68,148 lindje dhe mban vendin 120, Serbia me 58,142 lindje në vendin 128, ndërsa Kroacia me 30,995 lindje renditet e 143-ta. Shqipëria vjen menjëherë pas tyre, ndërsa Maqedonia e Veriut, me 16,313 lindje, zbret në vendin 158. Edhe Kosova, që dikur kryesonte rajonin për lindshmëri, renditet sot e 154-ta me 19,558 lindje. Mali i Zi mban vendin 171, me vetëm 6,969 lindje.
Në nivel global, tabloja është krejtësisht e ndryshme. India kryeson botën me 23.1 milionë lindje, duke përbërë 17% të totalit global dhe duke tejkaluar me shumëfish Evropën, e cila pritet të arrijë vetëm 6.3 milionë lindje në vitin 2025. Nigeria, me 7.6 milionë lindje, e kalon e vetme gjithë kontinentin evropian. Forcën demografike e shtojnë edhe Pakistani, Republika Demokratike e Kongos, Indonezia dhe Etiopia, që regjistrojnë miliona lindje secila.
Në kontrast të plotë, Kina, dikur epiqendra e rritjes së popullsisë, pritet të ketë vetëm 8.7 milionë lindje, me një normë fertiliteti që ka rënë rreth një fëmijë për grua.
Këto shifra tregojnë se qendra demografike globale po zhvendoset drejt Azisë dhe Afrikës, ndërsa vendet evropiane, përfshirë Shqipërinë dhe gjithë Ballkanin, po përballen me një rënie të thelluar të lindshmërisë dhe plakje të popullsisë.
Në dekadat e ardhshme, ky hendek demografik pritet të rritet edhe më shumë, duke e shndërruar krizën demografike në një nga sfidat më të mëdha sociale dhe ekonomike të rajonit.
Tag: lindje
-
Alarm demografik/ Lindjet bien ndjeshëm në Shqipëri, Ballkani drejt shuarjes natyrore
-
Gjykata e Lartë do të vendosë për urdhërin e Trump mbi shtetësinë që në lindje
Gjykata e Lartë ra dakord të premten të vendosë mbi ligjshmërinë e planit të diskutueshëm të Presidentit Donald Trump për të hequr të drejtën automatike të shtetësisë në lindje për pothuajse këdo që ka lindur në Shtetet e Bashkuara.
Ky urdhër, pjesë e politikave të tij të ashpra ndaj imigracionit, synon që fëmijët e lindur në SHBA të mos marrin automatikisht shtetësinë nëse asnjëri prej prindërve nuk është shtetas amerikan apo banor i përhershëm ligjor.
Vendimi i shumëpritur vjen pasi një gjykatë më e ulët bllokoi urdhrin, duke argumentuar se ai cenon Amendamentin e 14-të të Kushtetutës dhe ligjin federal që kodifikon të drejtën e shtetësisë me lindje. Padia është ngritur nga prindër dhe fëmijë, të cilëve u rrezikohej statusi nga direktiva e administratës.
Gjyqtarët e Gjykatës Supreme do të dëgjojnë argumentet gjatë këtij mandati dhe pritet të shpallin vendimin deri në fund të qershorit, megjithëse një datë e saktë ende nuk është caktuar.
Urdhri ekzekutiv, i nënshkruar në ditën e parë të mandatit të dytë të Trump më 20 janar, është pjesë e një pakete masash për të kufizuar imigracionin e ligjshëm dhe të paligjshëm. Administrata argumenton se Amendamenti i 14-të nuk garanton shtetësi për fëmijët e lindur nga emigrantë me status të paligjshëm apo të përkohshëm, një interpretim që bie ndesh me praktikën e vendosur prej më shumë se një shekulli në SHBA.
-
Më shumë vdesin sesa lindin – ulet numri i banorëve të Maqedonisë së Veriut
Në tremujorin e tretë të këtij viti, në Maqedoninë e Veriut janë regjistruar më shumë vdekje sesa lindje.
“Në tremujorin e tretë të vitit 2025, numri i lindjeve të gjalla është 4 431 fëmijë në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar, numri i tyre është zmadhuar për 3.7%”, raportoi Enti Shtetëror i Statistikave.
Në kohën kur në Maqedoninë e Veriut janë regjistruar 4 431 lindje, janë regjistruar edhe 4 849 vdekje, edhe pse numri i vdekjeve ka shënuar rënie për 0.5 përqind.
“Shtimi natyrorë është negativ dhe është -418, që do të thotë, për kaq persona është më i vogël numri i lindjeve të gjalla nga numri i vdekjeve”, raportoi Enti, duke përkujtuar se shtimi natyror vitin e kaluar ishte -604 në këtë periudhë.
Në këtë periudhë ka pasur vetëm 17 lindje të vdekura, ndërsa në periudhën e njëjtë të vitit të kaluar ishin 21.
-
Hulumtimi zbulon dallime racore në lindjet cezariane
Një studim i ri nga Qendra për Shëndetin e Grave në Oregon Health & Science University ka analizuar tendencat kombëtare të lindjeve me operacion çezarian në SHBA dhe ka zbuluar dallime të vazhdueshme mes grupeve racore. Studimi, botuar në JAMA Network Open, tregon se ndërsa norma totale e lindjeve çezariane ka rënë pak që nga viti 2014, rreziku për personat me origjinë afro-amerikane ka vazhduar të rritet.
Në vitin 2014, Kolegji Amerikan i Obstetrisë dhe Gjinekologjisë publikoi udhëzime për të ulur në mënyrë të sigurt numrin e lindjeve çezariane dhe për të nxitur më shumë lindjet natyrale. Megjithatë, dekadën pas kësaj nisme, për individët e zinj rreziku jo vetëm që nuk u ul, por u rrit. Ky grup ka nivelin më të lartë të lindjeve çezariane ndër të gjitha grupet racore dhe etnike.
Sipas autores kryesore, dr. Marie Boller, ka shumë arsye mjekësore që mund ta bëjnë të nevojshëm një lindje çezariane, por raca nuk është një prej tyre. Ajo thekson se këto dallime nuk kanë bazë biologjike, por lidhen me racizmin strukturor në kujdesin shëndetësor.
Studiuesit analizuan më shumë se 30 milionë lindje nga vitet 2012 deri në 2021. Edhe pas marrjes parasysh të faktorëve të tjerë mjekësorë, rreziku për një lindje çezariane ishte 12% më i lartë për personat e zinj në vitin 2012 dhe u rrit në 17% në vitin 2021. Për lindjet e para, rreziku ishte 20% më i lartë në 2012 dhe 23% në 2021. Edhe tek personat që kishin pasur më parë lindje natyrale, rreziku ishte mbresëlënës: 32% në 2012 dhe 33% në 2021.
Këto rezultate lidhen me problematikën më të gjerë të pabarazive në shëndetin e nënës dhe foshnjës. Personat afro-amerikanë përballen me norma më të larta të vdekjeve gjatë shtatzënisë dhe lindjes, si edhe me rrezik më të madh për lindje të parakohshme.
Sipas dr. Aaron Caughey-t, një faktor i rëndësishëm është paragjykimi i pavetëdijshëm tek mjekët, i cili mund të ndikojë në vendimet klinike. Ai thotë se spitalet duhet të punojnë për të njohur dhe adresuar këto paragjykime përmes trajnimeve dhe vlerësimeve të vazhdueshme. Në OHSU, çdo lindje çezariane shqyrtohet veçmas për të kuptuar arsyet mjekësore dhe për të mësuar nga secili rast.
Në nivel më të gjerë, autorët theksojnë se duhet një forcë punëtore më e larmishme në shëndetësi dhe më shumë investime për të mbështetur komunitetet që preken më shumë. Dr. Boller thotë se përmirësimi vjen “një familje në një kohë”, me kujdes të personalizuar dhe përkushtim ndaj cilësisë së trajtimit. / Medicalxpress – Syri.net
-
Raporti i INSTAT/ Më shumë vdekje se lindje në gjysmën e qarqeve
Raporti i INSTAT/ Më shumë vdekje se lindje në gjysmën e qarqeve
Në raport me popullsinë, Shqipëria qëndron midis shpresës së lindjeve dhe realitetit të hidhur të rënies demografike. Tremujori i tretë i vitit 2025 nëpërmjet të dhënave të INSTAT paraqet një tablo të përzier.
Ndërsa në rang vendi raportohen 1 mijë e 347 lindje më shumë se vdekje, pesë qarqe vijojnë të përballen me një bilanc të zymtë, ku funeralet tejkalojnë numrin e të porsalindurve.
Nga Vlora e Berati vijuar më tej me Shkodrën, Gjirokastrën e Korçën shtesa natyrore e popullsisë negative shënojnë një alarm të qartë demografik.
Korça mban vendin e parë për bilanc negativ me dyfish jetë të humbura më shumë sesa të sapoardhura konkretisht 487 vdekje dhe 271 lindje. GRAFIK
Pas Korçës, Gjirokastra vijon të humbasë banorë. Vetëm 81 lindje kundrejt 166 vdekjeve, duke e bërë qarkun me fertilitetin më të ulët në vend.
Në Dibër situata mbetet e rënduar: 247 lindje, por 203 vdekje, duke ruajtur trendin shumëvjeçar të largimit të të rinjve dhe plakjes së popullsisë.
Shkodra dhe Lezha mbyllin listën e pesë qarqeve me shtesë negative, ku vdekjet tejkalojnë lindjet, duke e zbehur edhe më tej hartën demografike të veriut.
Në kontrast, 7 qarqe të tjera arrijnë ende të mbajnë ekuilibrin pozitiv por me ritme të ulëta, shpesh të pamjaftueshme për të mbuluar humbjet e zonave të tjera.
Kryeqyteti mbetet i vetmi motor demografik i vendit, me 2.509 lindje dhe 1.271 vdekje një shtesë natyrore prej 1.238 vetash, më e larta në të gjithë territorin. Tirana rritet, gjallërohet, zgjerohet; ndërsa periferia e saj administrative ndjek një ritëm tjetër, shumë më të ngadaltë.
Berati shënon rritjen më të madhe të lindjeve në përqindje, ndërsa Kukësi regjistron numrin më të ulët të vdekjeve në rang vendi. Të dy tregues që sinjalizojnë një stabilitet të brishtë, por të rëndësishëm.
Ndërsa numrat flasin qartë, Shqipëria përballet me një sfidë të heshtur, po plaket më shpejt se po rritet. -
Korça me bilanc negativ me lindjet/ Raporti i INSTAT, në gjysmën e qarqeve ka më shumë vdekje. Tirana motori demografik
Në raport me popullsinë, Shqipëria qëndron midis shpresës së lindjeve dhe realitetit të hidhur të rënies demografike. Tremujori i tretë i vitit 2025 nëpërmjet të dhënave të INSTAT paraqet një tablo të përzier.
Ndërsa në rang vendi raportohen 1 mijë e 347 lindje më shumë se vdekje, pesë qarqe vijojnë të përballen me një bilanc të zymtë, ku funeralet tejkalojnë numrin e të porsalindurve.
Nga Vlora e Berati vijuar më tej me Shkodrën, Gjirokastrën e Korçën shtesa natyrore e popullsisë negative shënojnë një alarm të qartë demografik.
Korça mban vendin e parë për bilanc negativ me dyfish jetë të humbura më shumë sesa të sapoardhura konkretisht 487 vdekje dhe 271 lindje.
Pas Korçës, Gjirokastra vijon të humbasë banorë. Vetëm 81 lindje kundrejt 166 vdekjeve, duke e bërë qarkun me fertilitetin më të ulët në vend.
Në Dibër situata mbetet e rënduar: 247 lindje, por 203 vdekje, duke ruajtur trendin shumëvjeçar të largimit të të rinjve dhe plakjes së popullsisë.
Shkodra dhe Lezha mbyllin listën e pesë qarqeve me shtesë negative, ku vdekjet tejkalojnë lindjet, duke e zbehur edhe më tej hartën demografike të veriut.
Në kontrast, 7 qarqe të tjera arrijnë ende të mbajnë ekuilibrin pozitiv por me ritme të ulëta, shpesh të pamjaftueshme për të mbuluar humbjet e zonave të tjera.
Kryeqyteti mbetet i vetmi motor demografik i vendit, me 2.509 lindje dhe 1.271 vdekje një shtesë natyrore prej 1.238 vetash, më e larta në të gjithë territorin. Tirana rritet, gjallërohet, zgjerohet; ndërsa periferia e saj administrative ndjek një ritëm tjetër, shumë më të ngadaltë.
Berati shënon rritjen më të madhe të lindjeve në përqindje, ndërsa Kukësi regjistron numrin më të ulët të vdekjeve në rang vendi. Të dy tregues që sinjalizojnë një stabilitet të brishtë, por të rëndësishëm.
Ndërsa numrat flasin qartë, Shqipëria përballet me një sfidë të heshtur, po plaket më shpejt se po rritet.
-
Më shumë vdekje se lindje/ Raporti i INSTAT për popullsinë! Ja qarqet me bilanc negativ
Në raport me popullsinë, Shqipëria qëndron midis shpresës së lindjeve dhe realitetit të hidhur të rënies demografike. Tremujori i tretë i vitit 2025 nëpërmjet të dhënave të INSTAT paraqet një tablo të përzier.
Ndërsa në rang vendi raportohen 1 mijë e 347 lindje më shumë se vdekje, pesë qarqe vijojnë të përballen me një bilanc të zymtë, ku funeralet tejkalojnë numrin e të porsalindurve.
Nga Vlora e Berati vijuar më tej me Shkodrën, Gjirokastrën e Korçën shtesa natyrore e popullsisë negative shënojnë një alarm të qartë demografik.
Korça mban vendin e parë për bilanc negativ me dyfish jetë të humbura më shumë sesa të sapoardhura konkretisht 487 vdekje dhe 271 lindje. GRAFIK
Pas Korçës, Gjirokastra vijon të humbasë banorë. Vetëm 81 lindje kundrejt 166 vdekjeve, duke e bërë qarkun me fertilitetin më të ulët në vend.
Në Dibër situata mbetet e rënduar: 247 lindje, por 203 vdekje, duke ruajtur trendin shumëvjeçar të largimit të të rinjve dhe plakjes së popullsisë.
Shkodra dhe Lezha mbyllin listën e pesë qarqeve me shtesë negative, ku vdekjet tejkalojnë lindjet, duke e zbehur edhe më tej hartën demografike të veriut.
Në kontrast, 7 qarqe të tjera arrijnë ende të mbajnë ekuilibrin pozitiv por me ritme të ulëta, shpesh të pamjaftueshme për të mbuluar humbjet e zonave të tjera.
Kryeqyteti mbetet i vetmi motor demografik i vendit, me 2.509 lindje dhe 1.271 vdekje një shtesë natyrore prej 1.238 vetash, më e larta në të gjithë territorin. Tirana rritet, gjallërohet, zgjerohet; ndërsa periferia e saj administrative ndjek një ritëm tjetër, shumë më të ngadaltë.
Berati shënon rritjen më të madhe të lindjeve në përqindje, ndërsa Kukësi regjistron numrin më të ulët të vdekjeve në rang vendi. Të dy tregues që sinjalizojnë një stabilitet të brishtë, por të rëndësishëm.
Ndërsa numrat flasin qartë, Shqipëria përballet me një sfidë të heshtur, po plaket më shpejt se po rritet./TCH -
Korça me bilanc negativ me lindjet/ Raporti i INSTAT: Në gjysmën e qarqeve ka më shumë vdekje
Në raport me popullsinë, Shqipëria qëndron midis shpresës së lindjeve dhe realitetit të hidhur të rënies demografike. Tremujori i tretë i vitit 2025 nëpërmjet të dhënave të INSTAT paraqet një tablo të përzier.
Ndërsa në rang vendi raportohen 1 mijë e 347 lindje më shumë se vdekje, pesë qarqe vijojnë të përballen me një bilanc të zymtë, ku funeralet tejkalojnë numrin e të porsalindurve.
Nga Vlora e Berati vijuar më tej me Shkodrën, Gjirokastrën e Korçën shtesa natyrore e popullsisë negative shënojnë një alarm të qartë demografik.
Korça mban vendin e parë për bilanc negativ me dyfish jetë të humbura më shumë sesa të sapoardhura konkretisht 487 vdekje dhe 271 lindje.
Pas Korçës, Gjirokastra vijon të humbasë banorë. Vetëm 81 lindje kundrejt 166 vdekjeve, duke e bërë qarkun me fertilitetin më të ulët në vend.
Në Dibër situata mbetet e rënduar: 247 lindje, por 203 vdekje, duke ruajtur trendin shumëvjeçar të largimit të të rinjve dhe plakjes së popullsisë.
Shkodra dhe Lezha mbyllin listën e pesë qarqeve me shtesë negative, ku vdekjet tejkalojnë lindjet, duke e zbehur edhe më tej hartën demografike të veriut.
Në kontrast, 7 qarqe të tjera arrijnë ende të mbajnë ekuilibrin pozitiv por me ritme të ulëta, shpesh të pamjaftueshme për të mbuluar humbjet e zonave të tjera.
Kryeqyteti mbetet i vetmi motor demografik i vendit, me 2.509 lindje dhe 1.271 vdekje një shtesë natyrore prej 1.238 vetash, më e larta në të gjithë territorin. Tirana rritet, gjallërohet, zgjerohet; ndërsa periferia e saj administrative ndjek një ritëm tjetër, shumë më të ngadaltë.
Berati shënon rritjen më të madhe të lindjeve në përqindje, ndërsa Kukësi regjistron numrin më të ulët të vdekjeve në rang vendi. Të dy tregues që sinjalizojnë një stabilitet të brishtë, por të rëndësishëm.
Ndërsa numrat flasin qartë, Shqipëria përballet me një sfidë të heshtur, po plaket më shpejt se po rritet. -
Sulme të reja Rusi – Ukrainë! Të vdekur, të plagosur e shumë shkatërrime nga goditet me raketa në lindje
Luftimet janë intensifikuar në lindje të Ukrainës, rreth qytetit në vijën e frontit, Pokrovsk, teksa Rusia kreu edhe një tjetër sulm gjatë natës mbi Kiev duke goditur infrastrukturën civile.
Ekipet e ndihmës së parë po vijonin kërkimet në rrënoja në mëngjesin e kësaj të shtune, ndërsa nurëmi i viktimave u raportua fillimisht në të paktën 7 persona.
Autoritetet ukrainase thanë se tre raketa dhe qindra dronë u lëshuan gjatë natës, ndërsa mbrojtja ajrore e vendit asgjësoi pjesën më të madhe të tyre.Sulmet erdhën pas një breshërie edhe më intensive të një natë më parë, prej 430 dronësh dhe 18 raketash, ku u vranë 6 persona dhe u plagosën dhjetëra të tjerë.
Shtabi i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Ukrainës tha se qindra përplasje kishin ndodhur gjatë 24 orëve të fundit midis forcave ruse dhe atyre ukrainase përgjatë vijës së frontit në lindje.
Gati gjysma e tyre ndodhën në fshatrat dhe zonat përreth Pokrovskut, i cili ka nyje të rëndësishme rrugore dhe hekurudhore dhe ka qenë nën kërcënimin e rrethimit nga forcat ruse për pjesën më të madhe të vitit.
Kjo zonë konsiderohet si strategjike për të dy vendet megjithatë presidenti Zelensky ka thënë se nuk është kundër tërheqjes për shkak të kushteve të vështira, por iu takon gjeneralëve në terren për të marrë vendimin.
Nga ana tjetër marrja e kësaj zonë është e rëndësishme për Moskën, pasi mund të përdoret si pikënisje për sulme të mëtejshme më thellë në Ukrainë. -
Chicago i pamposhtur komandon në Lindje, Luka Doncic i jep fitoren Lakers
Chicago mbetet skuadra më e mirë në Konferencën e Lindjes, ende e pamposhtur, pas fitores 135-125 ndaj New York. Josh Giddey me 32 pikë ishte më i miri për Bulls, mbështetur edhe nga Vucevic me 26 pikë e Dosunmu me 22 pikë.
Fitore në sekondën e fundit për Boston, që mposhti 109-108 Philadelphia, dy ekipe pretendente në Lindje. Jaylen Brown me 32 pikë bëri diferencën në fushë për Ctltics, ndërsa 26 pikët e Maxey për vendasit mbetën për statistikë.
Jashtë fushe fiton ekipi i Lakers, që mposhti 117-112 Memphis, takim ku shkëlqeu Luka Doncic, me 44 pikë e 12 rebound. Në sekondat e fundit fiton edhe Portland, që falë 23 pikëve të Avdija mundi 109-107 Denver.
NBA-Rezultatet e sotme
Indiana – Atlanta, 108-128
Philadelphia – Boston, 108-109
Cleveland – Toronto, 101-112
Chicago – New York, 135-125
Memphis – Lakers, 112-117
Phoenix – Utah Jazz, 118-96
Portland – Denver, 109-107
Clippers – New Orleans, 126-124