Juristi Indrit Sefa, parashikon se qeveria përmes komisionit “Xhafa” ka si synim kryesor të fusë duart në sistemin e ri të drejtësisë. Teksa ishte i ftuar në një media, Sefa u shpreh se po synohet shkrirja e KLGJ, KLP dhe ILD dhe krijimi i një institucioni të ri që do të zgjedhjen e kreut të SPAK dhe prokurorëve. “Këta do ndërhyjnë fortë. Do shkrijnë KLGJ, KLP dhe ILD dhe do bëjnë një KLD siç e kemi pasur. Zgjedhjen e kreut të SPAK do ta bëjë ky organ, prokurorët ky organ. Në këtë mënyrë Rama do të fusë duart në sistemin e drejtësisë. Për mua SPAK është vetëm për t’u falënderuar. Ne jemi bërë të gjithë popull prokuror, dyshojmë në çdo vendimmarrje”, deklaroi Sefa.
Kritikat
Ndërkohë kujtojmë se socialistët kanë shprehur rezerva pak ditë më parë. Pas një raportimi prej rreth 3 orësh, në 2 komisione parlamentare, të drejtueses së KLP-së, Mirela Bogdani, për raportin e vitit 2024, ku në pjesën më të madhe të pyetjeve u fol për gjëra teknike, kritikat dy kryetarët i lanë për në fund. Ulsi Manja dhe Fatmir Xhafaj nuk hezituan të numërojnë të gjitha problemet që sipas tyre ka institucioni, në veçanti rregullorja, vlerësimi i performancës së prokurorëve dhe emërimet e drejtuesve në prokuroritë në rrethe. “Nëse ju nuk reflektoni, do të jetë Kuvendi që nëpërmjet ndërhyrjeve ligjore, pa cenuar pavarësinë e asnjë organi të drejtësisë, do të ndërhyjmë. Do të kemi një rezolutë përpara se ju të raportoni në seancë plenare.
Rezoluta, edhe pse jemi në përfundim të vitit 2025, do të gjejnë pasqyrim të gjitha shqetësimet dhe problematikat që ka KLP. Reflektimi i parë do të duhet ët vijë nga ju. Kur të raportoni vitin tjetër në këto komisione, do të duhet të ketë marrë zgjidhje problemi i rregulloreve, i vlerësimit të punës dhe performancës së prokurorëve dhe të jetë hapur diga për të operuar me sistemin e karrierës dhe emërimin dhe plotësimin e prokurorive të juridiksionit ët përgjithshëm me drejtues sepse këtë proces e keni bllokuar ju”, deklaroi ai. Më tej Manja theksoi se pavarësia nga politika është e garantuar, por nuk po shoqërohet me funksionalitet të duhur nga ana e KLP-së. “Këshilli i ka mekanizmat për të qenë distant nga politika, përse nuk funksionon këshilli, mesa kuptova unë ka të bëjë me protagonizmin e trupës së prokurorëve anëtarë në Këshillin e Lartë të Prokurorisë. Kjo duhej të ishte vlerë për Këshillin.
Askujt më shumë se prokurorëve nuk i dhimbset sistemi sepse e kanë shtëpinë e vet. Këshilli do të duhet të ngrihet në nivelin e lartësisë që i kërkon Kushtetuta dhe Ligji, prokurorët dhe jo prokurorët në Këshill. Pse qenka e vështirë për të bërë vlerësimin e 218 prokurorëve që janë sot në sistem? Ka traditë gjyqësore dhe prokuroriale në këtë vend”, nënvizoi kreu i Komisionit të Ligjeve, Ulsi Manja. I pakënaqur me punën e KLP-së në këto vite është edhe Fatmir Xhafaj, i cili përveç kritikave se institucioni po sjell probleme për integrimin, kërkoi bashkëpunim me Kuvendin, për t’i mbështetur. “I krijoni vendit një problem shumë të madh në procesi e integrimit sepse kritikat më të mëdha nga BE janë për këtë këshill. Është situatë e mbartur, por çfarë mbështetje kërkoni për aq sa mund të bëjë Kuvendi, para se Kuvendi të bëjë vetë një analizë se çfarë të bëjë me Këshillin”, u shpreh Xhafaj, i cili është dhe kryetar i Komisionit “Xhafaj”.
Institucionet e pavarura duhet të japin llogari
Ndërkaq nga foltorja e Parlamentit, deputeti socialist, Fatmir Xhafaj tha se institucionet e drejtësisë duhet të reformojnë procesin e llogaridhënies përpara Kuvendit dhe rrjedhimisht qytetarëve si një themel për përmbushjen e reformës në drejtësi. “Në themel të reformës qëndron një parim i thjeshtë, drejtësia nuk mund të qeveriset nga politika, por nuk mund të funksionoj pa llogaridhënie ndaj shoqërisë. Ndarja në dy këshilla të veçantë, nuk ishte rastësi por zgjidhje e menduar që synonte të ruante balancat në dy degë të sistemit. Komisioni i Venecias e mbështeti këtë zgjidhje. Prokuroria dhe gjyqësori kanë përgjegjësi të ndryshme dhe secili të kishte organin e vet të veprimit. Shqyrtimi i veprimtarisë na tregon se sfidat në fushën e qeverisjes të sistemit mbeten të mëdha.
Sipas raportit të BE-së, KLGJ nuk ka mundur të menaxhojë tërësisht pushtetin gjyqësore për të rritur eficencën duke mos dëshmuar aftësinë për të shpërndarë burimet në mënyrë racionale. Këshillat nuk kanë rritur të krijojnë një kulturë llogaridhënie. Kjo kërkon që Kuvendi duhet të ndalet seriozisht dhe të ndërhyje për të ndaluar këtë situatë. Pas më shumë së 5 vitesh, reforma në drejtësi ka hyrë në fazë të re, drejt konsolidimit. Ne kemi nevojë për analizë të thelluar, jo për t’i gjykuar, por për të reflektuar me përgjegjësi për mënyrën sesi po funksionojnë këto institucione. Duhet të rishikojmë kriteret e përzgjedhjet se kandidatëve jomagjistratë. Duhet të garantojmë që përfaqësimi i tyre të mos jetë formal por për të garantuar llogaridhënie e transparencë. Kuvendi të përforcojë format dhe mekanizmat e monitorimit të punës së këshillave dhe Inspektoratit të Lartë të Drejtësisë”, nënvizoi Xhafaj disa ditë më parë.
